nisten Marnix Gij sen: een der laatste romantici Geen politieke toezeggingen in San José PvdA tegen duurder gas en hogere huren Kritiek juristen op afwijzen van PTT-sollicitant om politieke kleur Aan de wandel D'66 tegen, PvdA voor verbod HONGKONG-MODELVOORGESTELD MAANDAG 1 OKTOBER 1984 iBINNEN-BUITENLAND: BINNENLAND BUITENLAND Bisschoppen: Paus toont betekenis 6herder-zijn Vrijheid diplomaat Franciscus Het weer Weer in Europa Hoogwater Arafat: band met Egypte herstellen W erkzaamheden bij Mont Louis gestaakt DEN UYL: VAKBEWEGING NIET OMARMEN T492 :apitole - 12,14,16,18, 20 ?2 u. Penitentiary 2. iavoy - 12,14,16,18, 20en j. Peep Show. .mbassades - 12,14.20, 15,19.10 en 21.30 u. The far ilions. .mbassades-Club I - 12,14 18, 20 en 22 u. Private popsi- mbassades-Club II - 12 '0,16.45,19.10 en 21.30 u. shining. mbassades-Club - 11.45,14,16.30,19 en lOu Yentl. mbassades-Club IV - 12, 16,18, 20 en 22 u. Jonathan ngston Seagull, esta - 13,15,17,19 en 21 u. Outsiders. rabo - 12,14.20,16.45, 0 en 21.30 u. The exorcist IJl - 12,14,16,18, 20 en 22 lame it on Rio. tapper - 12,14.20,16.45, 0 en 21.30 u. Notre histoire- arate Rooms. IGGE omplex Zwart-Huls ulden Vlies 1 n 22.30 u. Police academy, ulden Vlies 2 i. The woman in red. I0 u. Lejeune marié. ulden Vlles 3 n 22.30 u. The curse of the panther, emling Indiana Jones, embrandt De wraak van de Chinees. .ST de Vilder - 20 u. kaarting. HOLE aféde Kroon lisgaaibollen. 15 u. onbeperkte vrijheid', us Gijs Wanders, eind- lacteur van het pro- tmma. Op de maandag- ld komt de advocaat mr. iszkowicz, onder meer tend geworden als ver- iiger van de Heineken- voerders, op dinsdag 'olgd door de schrijver 1 Wolkers. Op woensdag nt Adri de Vries, hoofd- lactrice van het week- d Viva, donderdag Em- Brunt, columniste van weekblad de Haagse it, vrijdag de Vlaamse ilicist Johan Anthie- is, zaterdag de Lim- gse cultuurliefhebber radiojournalist Fred 1 Leeuwen en zondag de aterman Robert Long. T7 PAGINA 3 'afdoii uba joo smuH JJU i do J31S 'jeeq dapi 'tJBBM do aiiJBpaW Peking roept Taiwan op tot hereniging jongetje vermoord DE POLITIE van Gouda is een grootscheeps onderzoek ge start naar de moord op de 8- jarige Ruud Woudenberg in die plaats. De jongen werd vrijdagmorgen vroeg door wee onbekende mannen in zijn ouderlijk huis gewurgd. Een politiewoordvoerder zei zaterdag dat 22 rechercheurs van de Goudse politie en het recherchebij standteam zuid- west-Nederland aan de zaak werken, maar dat hun onder zoek tot nu toe nog niets heeft opgeleverd. Volgens de politie rlrongen de twee mannen vrij dagmorgen rond zeven uur de woning binnen en vielen de moeder van het slachtoffer aan. Toen het kind het voor zijn moeder wilde opnemen, is tij door verwurging om het le ven gebracht. Rode Zee-mijn DE MIJN die eind vorige maand in de Rode Zee is aan getroffen door een Britse mij- nenverger is van Russische makelij en recente datum. Dit heeft het Britse dagblad Sun day Times zondag gemeld. Engwirda Maarten Engwirda, momen teel fractievoorzitter van D'66 in de Tweege Kamer, heeft zich kandidaat gesteld als '.ijsttrefifër'VooT 2ijn partij bij' de volgende verkiezingen. Jansen de Wit Bij de Koninklijke Textielfa briek Jansen de Wit, met ves tigingen in Schijndel en Em- men, kunnen minstens 180 ar beidsplaatsen behouden blij ven. Dat heeft bewindvoerder air H.Emmerig zaterdag des gevraagd meegedeeld. Bij Jansen de Wit werken onge veer 425 mensen. Van onze redactie buitenland PEKING - Aan de vooravond van de 35e ver jaardag van de stichting van de Volksrepu bliek China heeft de Chinese premier Zhao Ziyang in Peking gepleit voor een vreedzame hereniging van China en Taiwan. Die hereniging zou er een moeten zijn waarin de twee verschillende staatsvormen van de twee China's naast elkaar kunnen bestaan. De onlangs gesloten ak koorden voor Honkong zouden daarvoor model moe ten staan. Tot nog toe heeft China Tai wan altijd als een Chinese provincie beschouwd, die eigenlijk onder het gezag van Peking thuishoorde. De Chinese premier zei zon dag tijdens een banket voor 3000 diplomaten, modelarbei ders en regeringsfunctionaris sen in de Hal van het Volk dat het akkoord dat Peking en Londen over de structuur van Hongkong na 1997 hebben ge sloten, laat zien hoe histori sche problemen tussen staten kunnen worden opgelost. „Ons voorstel van 'een land, twee systemen' na de hereniging, is heel redelijk", aldus de pre mier. Hervormingen Zhao Ziyang zei verder dat de politieke stabiliteit in het land voortdurend groeit en dat economische hervormingen de sleutel voor een socialistische ontwikkeling vormt. „Hervor mingen zullen voordelig zijn voor China's opening naar de ijMitenyvergld, en t dit is. een fundamentele lange-termijn- :pc#tiek", aldus de Chinese premier. Vandaag wordt in heel Chi na herdacht dat Mao Zedong op 1 oktober 1949 de stichting van de Volksrepubliek China proclameerde na een overwin ning op de nationalisten, die later op Formosa Taiwan stichtten. Een militaire para de, de grootste sinds jaren, maakt deel uit van de festivi teiten rond 35 jaar Volksrepu bliek China. In een felicitatie-telegram riep de Sovjet-Unie China gis teren op tot normalisering van de betrekkingen. UTRECHT(ANP) - Wij den ken, dat de reizen van paus Johannes Paulus II daarom zo aanslaan, omdat een reizende paus laat zien wat 'herder zijn' inhoudt: op zoek gaan naar mensen, richting wijzen, bijeenbrengen. En inderdaad schuwt de paus inspanningen noch risico's om zijn roeping als 'Herder over de gehele kerk' waar te maken. Dat schrijven de Neder landse RK bisschoppen in een brief aan alle gelovigen naar aanleiding van het bezoek van de paus aan(Nederland. De brief zal in het weekend van 6 en 7 oktober in alle RK kerken in Nederland worden voorge lezen. De bisschoppen wijzen erop, dat de komst van de paus bij velen verwachting en hoop heeft gewekt en bij anderen 'oprechte bezorgdheid'. Zij menen, dat het bezoek van de paus zowel de verbondenheid van de Nederlandse kerkpro vincie met de wereldkerk als de eigen plaats van de Neder landse kerkgemeenschap on derstreept. Door Ton Verbeeten Marnix Gijsen is het pseudo niem - „de voornaam naar Marnix van Sint Aldegonde, uil anticlericalisme, en de achternaam van mijn (Ne derlandse) moeder" - van dr. ■Ian Albert Goris, die zich sinds 1975 baron mocht noe men nadat hij samen met de auteur Gerard Walschap in de adelstand was verheven. in maart 1974 werd zijn gehele werk bekroond met ue Prijs der Nederlandse Letteren, de belangrijkste li teraire onderscheiding in ons taalgebied. Bij die gelegen heid verklaarde Marnix Gij sen voor de televisie: „Ik heb altijd met veel tederheid over vrouwen geschreven want ik beschouw mezelf als een der laatste romantici. In m'jn werk wordt de sensuele reactie op de vrouw niet uit gesloten." °eze onderkoelde formu- lering liet hij vijf jaar later m een interview vallen voor de rechtstreekse verklaring: ■Vrouwen spelen in mijn werk een grote rol ja, nou ja, 111 ben heel m'n leven een sensuele man geweest, niet- waar- Ik kan wel cy- msch zijn over de verhou- d'ng tussen man en vrouw °mdat ik daarin zelden geluk sie, maar ik heb die verhou- d'ng toch willen sublimeren, mdat ik voor de romanti cs liefde ben." goed, want een mens heeft toch niet zoveel te zeggen dat hij de godganse dag kan schrijven," vertelde hij ooit in een interview. Dat heeft de schrijver niet verhinderd om na zijn ro mandebuut in 1947 met 'Joa chim van Babyion' (meer dan 30 keer herdrukt en in 15 talen vertaald) jaar na jaar romans en verhalen te publi ceren. 'Joachim van Babylon' is de roman, waarin hij de gro te verandering in zijn leven prijsgeeft. Hij noemde deze afrekening met het geloof en zijn eerste huwelijk zelf 'een geste van bevrijding'. Veertig jaar was dr. Jan 'bert Goris ambtenaar/di- P omaat en meer dan een "we eeuw was Marnix Gij- ,,(n.schrijver. „Dat hield ik tijd gescheiden, ik leidde n bubbel leven. En dat is In het schrijven van zijn boeken zocht en vond Mar nix Gijsen vrijheid. Een vrij heid die hij steeds weer for muleerde in het zoeken van zijn hoofdpersonen naar een levenshouding, die je als niet-gelovige in jezelf moet zoeken. Vrijwel al zijn romans en verhalen zijn in de ik-vorm geschreven en bevatten ele menten van zijn herinnerin gen en zijn dagelijks leven, maar dat wil niet zeggen, dat hij zich te buiten ging aan zelfbespiegeling. Eigen erva ringen op afstand be schouwd, gebruikte hij als bouwstenen voor een alge meen geldig inzicht. Afstand is een belangrijke karakteristiek van zijn werk. Die afstand wordt uit gedrukt in schampere humor en ironie. Gevoegd bij een helder en fijnzinnig taalge bruik maakt dat duidelijk, hoe Marnix Gijsen tientallen jaren lang veel lezers aan zich wist te binnden. Niet moeilijk schrijven over zware zaken, gold voor hem. Waar hij over schreef vatte hij eens als volgt sa men: „Er zijn drie proble men. De mens moet zich in het klare trekken in zijn ver houding tot een soort opper wezen, tot een persoon van het andere geslacht - voor homo's ben ik niet - en tot de maatschappij." En wie niet in een God ge looft moet bij zijn eigen ge weten te rade gaan, zou hij er desgevraagd aan toegevoegd hebben. De dichter bestond overi gens al lang voordat de ro manschrijver Gijsen optrad. In 1921 verscheen de eerste dichtbundel van Jan Albert Goris 'Lof-litanie van de H. Franciscus van Assisi', vier jaar later gevolgd door 'Het Huis'. Daarna zweeg hij als dichter bijna veertig jaar om in 1963 terug te komen met 'The house by the leaning tree'. Klassiek geworden ro mans van Gijsen zijn 'Ter- wille van Leentje', 'Klaaglied om Agnes', 'Er gebeurt nooit iets', 'Lucinda en de lotose ter', 'Telemachus in het dorp'. In 1968 debuteerde hij als toneelschrijver met 'He lena op Ithaka'. Met de uitgave van het Verzameld Werk van Gijsen is een tijd geleden al een be gin gemaakt. Voor komend najaar is onlangs een omni bus van romans aangekon digd ('De zomers van mijn jeugd'), terwijl een nieuwe novelle 'Het boek van Kali na' op het punt staat te ver schijnen. DEN HAAG(ANP) - Het Ne derlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) heeft zaterdag in een brief aan staatssecretaris Scherpenhui- zen (verkeer) zijn kritiek geuit op de afwijzing van PTT-soI- licitant W.A.C. Schul. De NJCM vindt dat het lid maatschap van een politieke partij niet voldoende is voor een afwijzing van een ver trouwensfunctie -archivist- als die Schul ambieerde. Schul kwam voor die functie niet in aanmerking wegens zijn lid maatschap van de Socialisti sche Arbeiders Partij (SAP). De SAP is, schrijven de ju risten, geen verboden partij. Daarom wordt Schul, volgens de Grondwet, gediscrimineerd op zijn politieke gezindheid als zijn lidmaatschap deze gevol gen heeft. Bovendien heeft de toenmalige minister van bin nenlandse zaken Wiegel al uitgesproken dat het enkele lidmaatschap van een politie ke partij nooit voldoende re den is om iemand van een ver trouwensfunctie uit te sluiten. Scherpenhuizen heeft in antwoord op Kamervragen van de PvdA-leden Stoffelen en Poppe geantwoord de com missie voor de inlichtingen-en veiligheidsdiensten -de frac tievoorzitters van de vier grootste partijen zitten hierin- over de zaak-Schul te infor meren. Scherpenhuizen heeft eerder gezegd de uitspraak van Wiegel te steunen. Schul noemt deze gang van zaken 'huichelachtig' omdat door de bespreking in de -ver trouwelijke- commissie ge suggereerd wordt dat hij 'de schuldige' is. Schul wil overi gens proberen te voorkomen dat in zijn zaak door de rech ter wordt geoordeeld omdat het hier volgens hem om een openbare politieke aangele genheid gaat, die bij het parle ment thuishoort. v;v -v enkele buien Middagtemperatuur ongeveer 16 gra den Matige, aan de Kust vrij krachtige Zuidwesten wind De vooruitzichten van maandag tot en met donderdag: af en toe regen, maar ook opklaringen. Mid dagtemperatuur ongeveer 16 graden. Amsterdamzwaar bew15 gr Aberdeenonbewolkt12 gr Atheneonbewolkt 26 gr Barcelona. licht bew24 gr Berlijnzwaar bew16 gr Bordeaux zwaar bew18 gr Brusselregen16 gr Dublinzwaar bew14 gr Frankfortzwaar bew20 gr Genève zwaar bew22 gr Helsinkizwaar bew9 gr Innsbrucklicht bew22 gr Klagenfurtonbewolkt21 gr Kopenhagen zwaar bew14 gr Lissabonzwaar bew25 gr Locarnozwaar bew19 gr Londenonbewolkt17 gr Luxemburgregen16 gr Madridzwaar bew24 gr Malaga onbewolkt29 gr Mallorcalicht bew23 gr Maltaregenbui27 gr Munchenonbewolkt19 gr Nicehalf bewolkt Osloregen10 gr Parijsregen15 gr Romeonweer21 gr Splitzwaar bew23 gr Stockholmzwaar bew10 gr Wenen....!zwaar bew Zurichonbewolkt20 gr Casa Blanca.onbewolkt24 gr Istanbul onbewolkt23 gr Las Palmashalf bewolkt.27 gr Beiroetmet ontvangen Tel-Avivzwaar bew28 gr Tunisonweer26 gr !.0S Van onze Haagse redactie ZUTPHEN UTRECHT - De PvdA is voor en verbod van de Centrumpartij. „Tot rassenhaat aanzettende politieke groepen behoren in onze politieke democra- tie, die haar bedreigde minderheden actief wil be schermen, principieël niet thuis", zei PvdA-voorzitter Max van den Berg zaterdag tot de partijraad in Zut- phen. De adviesraad van D'66 sprak zich tegelijkertijd in Utrecht uit tegen een verbod op de Centrumpartij Namens Kamerfractie en PvdA-bestuur bepleitte Van den Berg „een gedegen van rechtswege uitgevoerd onder zoek naar de handel en wandel van de Centrumpartij. Een verbod van die partij langs ju ridische weg is wat de PvdA betreft dringend gewenst." De partijvoorzitter riep op tot een actievere bestrijding van racistische uitingen. De adviesraad van D'66 vreest dat een verbod van de Centrumpartij, leidt tot gele genheidswetgeving. Wel pleitte de adviesraad voor verscherping van' het strafrecht. Thans kunnen al leen individuele personen ver volgd worden wegens racisme en discriminatie. Die moge lijkheid zou ook geschapen moeten worden voor organisa ties. De adviesraad drong aan op gezamenlijke actie van de po litieke partijen in de bestrij ding van discriminatie en ra cisme, opdat deze strijd geen onderwerp van politiek gewin wordt. KOEWEIT(RTR/ANP) - Yasser Arafat, de leider van de Pales tijnse bevrijdingsorganisatie (PLO), heeft de Arabische wereld opgeroepen tot herstel van de betrekkingen met Egypte. Doel hiervan is het redden van de Palestijnse zaak, zo is giste ren uit Palestij nse bron vernomen. Koning Hassan II van Marokko, de huidige voorzitter van de Arabische Liga, heeft een voorstel gedaan in zijn land een bui tengewone Arabische topconferentie te houden om de gevolgen te onderzoeken van het herstel van de diplomatieke betrekkin gen tussen Jordanië en Egypte. Syrië, Libië en Zuid-Jemen hebben tot dusver openlijk ge vraagd om vergeldingsmaatregelen tegen Jordanië. IN Lunteren werd dit weekeinde een reünie van de Belangenvere niging Voor Kleine Mensengehouden. De reünisten benutten het aangename herfstweer voor een wandeling door de omgeving. - FOTO ANP VANDAAG Bath07.14 en 19.33 u Hansweert06.50 en 19163 u Terneuzen06.09 en 18 35 u Vlissingen05.42 en 18.13 u Wemeldinge07.26 en 19.43 u MORGEN Bath08 04 en 20.42 u Hansweert07.40 en 20.26 u Terneuzen07 02 en 19 51 u Vlissingen06.38 en 19.29 u Wemeldinge08.07 en 20.50 u Radio-actief vat lek ROTTERDAM(ANP) - De berging van het gezonken vrachtschip Mont Louis is gis termiddag gestaakt in ver band met de snel verslechte rende weersomstandigheden voor de kust van Oostende. Van het bergen van de laatste container met uranium-hexa- fluoride werd afgezien, omdat er geen veiligheidscontainer beschikbaar was. Die speciale container was zaterdag al be nut, toen een van de opgeviste vaten bleek te lekken. Met het oog op het slechte weer werd het ponton, waarop twaalf geladen containers met het radio-actieve uranium- hexafluoride zijn onderge bracht, naar Duinkerken ge varen om ze daar te lossen voor transport naar de Opwer kingsfabriek in Frankrijk. Het vat met het giftige en licht radioactieve uraniumhe- xafluoride heeft korte tijd ge lekt. Het was de eerste keer dat een dergelijk mankement aan een van de containers is geconstateerd. Oorzaak was een lekkende afsluiter. SAN JOSE(ANP) - De meest concrete toezegging die de tien landen van de Europese Gemeenschap hebben op aan de conferentie over Middenamerikaanse pro blemen in San José de Costa Rica, hebben gedaan is de 'waarschijlijke' verhoging van de financiële hulp voor Nicaragua, El Salvador, Guatemala, Honduras en Costa Rica, alleen voor het komende jaar, van 100 tot 150 miljoen gulden. Een meer definitieve toe zegging was onmogelijk om dat de gemeenschap er nog niet in is geslaagd een begro ting voor 1985 op te stellen. Deskundigen zullen de ko mende maanden nagaan hoe de EG de Middenamerikaanse landen kan tegemoet komen bij het vergroten van hun uit voer naar West-Europa. De politieke aspecten van de problemen van Midden-Ame- rika hebben in San José een zwaarder accent gekregen dan de economische. De Contado- ra-landen hadden graag ge zien dat de EG-landen nu al hadden toegezegd dat zij, wanneer de vijf Middename rikaanse landen akkoord zijn gegaan met de 'akte voor vre de en samenwerking' waaraan twee jaar is gewerkt, een aan vullend protocol zullen teke nen waarin zij deze mede be krachtigen. Maar de Westeuropese lan den wilden zich niet nu al vastleggen op nauwkeurige bepalingen over zaken als het terugtrekken van militaire adviseurs, het beëindigen van andere vormen van militaire aanwezigheid, de bewape ningswedloop en in het alge meen demilitarisering van Midden-Amerika. In de slot verklaring van San José wordt dan ook met geen woord melding gemaakt van zo'n protocol. De Verenigde Staten drin gen er bij hun bondgenoten in Centraal-Amerika op aan het vredesplan van de Contadora- groep in zijn huidige vorm te verwerpen. Dit heeft de Wash ington Post gisteren geschre ven. De Amerikaanse krant schrijft, zich beroepend op di plomaten die niet met name genoemd willen worden, dat de speciale Amerikaanse ge zant voor Midden-Amerika, Harry Shlaudeman, en andere functionarissen van de rege ring in Washington op de re geringen van El Salvador, Honduras en Costa Rica druk uitoefenen dat die wijzigingen vragen in het vredesplan. Volgens de krant zullen de drie landen bijstelling van het vredesplan vragen vóór ze het 'tekenen dan wel het tekenen met vermelding van ernstige bedenkingen die uitvoering ervan onmogelijk maken. Van onze Haagse redactie ZUTPHEN - De partijraad van de PvdA wil dat de fractie zich tijdens de algemene be schouwingen van volgende week verzet tegen verhoging van de gasprijs en tegen hoge re huren. Dat moet gebeuren als er in de Kamer niet vol doende steun is te vinden voor handhaving van de koop krachtvan de sociale minima. Deze uitspraak was tegen de zin van het partijbestuur, dat betoogde dat de (adviserende) partijraad de fractie op deze wijze onvoldoende manoeu vreerruimte laat. De partijraad is ook tegen verdere kortingen op de socia le uitkeringen indien die kor tingen niet gepaard gaan met waarborgen tfoor herstel van werkgelegenheid en recht vaardiger lastenverdeling. Geen bezwaar heeft de par tijraad tegen heffing van so ciale premies over ziekengeld. Maar dan moet niet bij wet worden afgedwongen dat de aanvulling door werkgevers op ziekengeld (vele cao's bepa len dat aangevuld wordt tot 100% van het nettoloon) be perkt wordt. Frustreren Fractieleider Den Uyl ver weet in zijn slottoespraak het kabinet-Lubbers bezig te zijn het arbeidsvoorwaarden overleg zwaar te frustreren. Hij vindt dat het kabinet is 'uitgeregeerd'. Het kabinet heeft geen oog voor de noodza kelijke medewerking van de vakbeweging aan het econo misch herstel, aldus den Uyl, die echter zijn partij waar schuwde voor een „gezamen lijke marsroute met de vakbe weging. Het laatste waaraan de vakbeweging behoefte heeft is aan een omarming door de PvdA." De partijraad liet blijken niet veel te zien in het op nieuw bestrijden van het ka binetsbeleid op basis van het eigen beleidsalternatief, ook al pakt dit volgens de berekenin gen van het Centraal Plan Bu reau beter uit. De fractie zou moeten blijven inzetten op het verruimen van werkgelegen heid door arbeidstijdverkor ting met herbezetting. Ook Den Uyl legde hierop alle na druk. Als voorbode van het ge vecht dat in de PvdA nog zal ontstaan over de sociaal-eco nomische plannen voor latere jaren, vroeg het gewest Zuid- Holland om duidelijkheid over de kosten van dergelijke plan nen. Het congres van april volgend jaar zal moeten be slissen over het beleidsstuk van het partijbestuur (So ciaal-economische dilemma's), waaraan geen 'prijskaartjes' hangen. Dat is wel het geval met het beleidsstuk van de fractie (de nota 'Om een werk bare toekomst' van Van Ke- menade c.s.). Eerst die prijskaartjes, dan discussie, was het voorstel van Zuid-Holland, dat door de partijraad werd verworpen. Namens het partijbestuur be toogde Marjan Sint dat het be rekenen van de kosten nog niet goed mogelijk is. Boven dien vindt het partijbestuur dat bij het uistippelen van so ciaal-economisch beleid niet in de eerste plaats rekening gehouden moet worden met de financiële haalbaarheid.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 3