i van
en
oor
ven
s
Baniëls perzen
Frans M. herinnert
zich niets meer van
ontvoering Heineken
'Begrip minima
mensonterend
'VERKEERSLAWAAI
MAAKT NIET ZIEK'
ONDERZOEK VOLKSHUISVESTING WIJST UIT:
Koningin opent Open Universiteit
TOTALE UITVERKOOP
E STEM COMMENTAAR
Verstandshuwelijk
Wegens verbouwing
tijdelijk 25% REËLE KORTING
op alle perzische e.a. handgeknoopte
oosterse tapijten.
pnNPERDAG 27 SEPTEMBER 1984
BINNENLAND
t makkelijk
Toneelwereld
wil regeling
afvloeiing
Christenhomo's
in actie tegen
CDA-standpunt
PRACHTIGE MANTELKOLLEKTIE!
KARRESTRAAT 13 BREDA
Grootwinkel
bedrijven:
koopkracht
moet omhoog
BINNENLAND
Lijk langs weg
Kinderporno
Holland Signaal
Hoogovens
DSM-
cao
Vrouwenbedrijven
I )eTe|yd
20 Procent
chauffeurs
ziet slecht
Scholen:
'Vertrouwen
in Janmaat
verloren'
LOSGELD IN TOTAAL 34,5 MILJOEN
T28 PAGINA 3
akelijk om de econonii.
groei te kunnen laten
'uren zonder de inflatie
wakkeren.'In het ran
ordt wat dit betreft
vredenheid vastgesteld
de afgelopen jaren het
ander is veranderd. Zo
steeds minder sprake
oppeling van de lonen
e prijsstijgingen en is
inder ongebruikelijk
den om de lonen te be
rt of zelfs te verlagen
de werkgelegenheid in
te houden.
et rapport wordt ten-
ook nog gewezen op de
groei van de diensten-
volgens de OESO één
e belangrijkste structu
veranderingen in de in-
ielanden in de afgelo-
'ecennia. In het gehele
-gebied is de diensten-
nu goed voor bijna
procent van het totale
1 banen en de industrie
nog maar ongeveer 33
nt. In 1971 waren de
ntages respectievelijk
en 37.
tertiaire sector is het
t in Noord-Amerika,
lijk bijna zeventig pro-
an de totale werkgele-
id. In de meeste andere
-landen ligt het aan-
van de dienstensector
n vijftig en 65 procent,
erkgelegenheid in de
ikaanse dienstensector
'e periode 1975-1982 met
ig procent toegenomen,
apan en West-Europa
de groei veel minder
namelijk respectieve-
estien procent en twaalf
nt.
pasklaar antwoord is
e geven, zo blijkt uit een
tarisatie van alle bud-
derzoeken. Geen ant-
d: hoezeer er ook ge-
md wordt met 'inko-
plaatjes' of hoe hard de
en zelf ook roepen dat
moedegrens is bereikt,
t CBS bestudeert hoe de
en hun geld besteden,
ze nodig hebben wordt
aangetoond. In andere
rzoeken wordt de waar-
g van het inkomen ge-
n. De onderzoeken stro-
slecht. Een voorbeeld:
CBS zegt dat een kind
der wordt naarmate het
r is, volgens andere me
en doet de leeftijd van de
eren er niet, toe wél die
Je ouders.
aatssecretaris De Graaf
t inmiddels toegegeven
bijstandtrekkers het niet
kelijk hebben. Maar be
en kan hij het niet. Net
nin als minister Ruding
ancien) uit eigen erva-
kan roepen dat de nood
aan de man of vrouw is
ng er nog een kleurente-
:ie of een telefoon in huis
et spanning wacht De
af nu op de uitkomsten
de eerste onderzoeken
de vraag hoe mensen de
ag van hun inkomen op-
gen. Dan hoopt hij meer
op de bestedingen te
gen.
(ADVERTENTIES!
1YPOTHEEKRENTE
Rentedaling
RPS Hypotheken
van 8,2% naar
Deze rente is voor 2 jaar vast
(werkelijke jaarrente 8,20%)'
De rente voor 5 jaar vast is nu
3,4% (werkelijke jaarrente
s,85%) en voor 7 jaar vast 8,6%
werkelijke jaarrente 9,07%)-
VVilt u meer weten over een
3PS Hypotheek, bel dan
120-5918011 of haal defolders
3p het postkantoor.
(postgiro
rijkspostspaarbank
Van onze Haagse redactie
InEN HAAG - Het begrip 'echte' minima is
Lnsonterend. We gebruiken hier begrippen
IL de mensen, waar we het over hebben, hele-
I Lal niet meer snappen. Waarom kunnen we
I Lr niet in gewoon Nederlands zeggen waar
L het over hebben?
I pje verzuchting deed CPN-fractieleider
I meVr. Brouwer gisteren tijdens het debat over
I Je uitkering aan de minima in de Tweede Ka-
Volgens mevr. Brouwer heeft het woordge
bruik niets meer te maken met mensen. „Men
sen verworden tot hun inkomen. Bij de term
'eerste jaars minima' denk ik eerder aan een
studentenvereniging en de woorden 'meerjari
ge minima' doen eerder denken aan een soort
wijn, die al enkele jaren ligt", zo vatte Brouwer
haar ergenis samen. Ronduit kwaad maakte ze
zich over woorden als 'maatgezin' en 'maat-!»
man'. „Ik ken wel een maatbeker en een maat
pak, maar dit kan toch niet", aldus Brouwer.
Staatssecretaris De Graaf, die toch al niet
opvalt door een spirituele betoogtrant, hield het
erop dat de termen algemeen ingang hebben
gevonden en in diverse wetten terugkeren. Bo
vendien, zo doceerde hij, „staat in de aanvraag
formulieren voor de uitkering de zinsnede:
'uitkering voor mensen met de laagste inko
mens'. Daarkomt dus het woord minima niet
voor; laat staan enig toevoegsel over de tijd
waarin men in die staat verkeert.
Van een onzer verslaggevers
MAASTRICHT - Hoge bloeddruk komt niet vaker voor bij be
woners van drukke straten. Ook wonen daar niet meer mensen
met psychische problemen. Wel lijken nerveuze mensen vaker
last te hebben van verkeerslawaai.
Dat zijn enkele uitkomsten van een onderzoek van de Rijks
universiteit Limburg en de Universiteit van Amsterdam onder
leiding van de Maastrichtse deskundige dr. P. Knipschild.
Uit eerder onderzoek is gebleken dat mensen die in een gebied
met veel vliegtuiglawaai wonen, vaker aan hoge bloeddruk lij
den en ook vaker een beroep doen op de huisarts in verband met
psychische problemen.
Helft kamerbewoners
komt niet meer rond
DEN HAAG(ANP) - Werkge
vers en werknemers in het to
neel vinden dat de Tweede
Kamer minister Brinkman
(Cultuur) ertoe moet bewegen
een afvloeiingsregeling te
treffen voor het personeel van
de vier gezelschappen die door
de voorgenomen subsidiestop
met opheffing worden be
dreigd. Het gaat om de Nieuwe
Komedie, Poëzie Hardop, Sa
ter en de Theaterunie.
Zowel de Kunstenbond FNV
als de Vereniging van Neder
landse Toneelgezelschappen
(de werkgevers) drongen daar
gisteren op aan in een gesprek
met de Kamercommissie voor
welzijn en cultuur. Die debat
teert 15 oktober met de minis
ter over zijn plannen voor een
nieuw toneelbestel. Brinkman
wil de vijf miljoen gulden die
vrijkomt door de subsidiestop
gebruiken om nieuwe toneeli
nitiatieven van de grond te
brengen.
De Kunstenbond en de ver
eniging hebben ook kritiek op
de wijze waarop de minister in
de toekomst de toekenning
van subsidies aan gezelschap
pen wil regelen.
den HAAG(ANP) - Dertien
tomo-organisaties van
christelijke signatuur zijn in
het geweer gekomen tegen de
«ntwerp-resolutie homofilie',
die het CDA-partijbestuur
heeft opgesteld met het oog op
de naderende indiening van de
Wet Gelijke Behandeling.
De ontwerp-resolutie is er
volgens hen op uit om ont-
I snappingsclausules te creëren,
lat confessionele instellin-
i zich onder deze wet uit
I kunnen draaien. De organisa-
öes hebben daarom een
schriftelijk beroep gedaan op
aile kieskringen van het CDA,
om de resolutie 15 december op
de partijraad te verwerpen,
althans in zijn huidige vorm.
DEN HAAG(ANP) - Bijna de helft van de ka
merbewoners houdt na betaling van de woon
lasten te weinig geld over om verantwoord te
kunnen leven. Tot deze conclusie komt de
stichting Woonkonsumenten Onderzoek in een
rapportage over kamerverhuurpanden.
Het ministerie van Volkshuisvesting heeft gisteren
een samenvatting van het in zijn opdracht verrichte
onderzoek verspreid.
Volgens de stichting zijn er
in Nederland tussen de 210.000
en 300.000 verhuurde kamers.
De stichting Woonkonsu
menten Onderzoek vindt het
redelijk om ook voor kamer
bewoners een huursubsidiere
geling te maken. Deze 'woon
consumenten' ontvangen geen
huursubsidie omdat zij in on
zelfstandige woonruimte hui
zen. Ze hebben geen eigen
voordeur, en ook sanitaire
voorzieningen moeten ze met
anderen delen.
Onderzoeker R. Jansen
wijst erop dat er voor kamer-
ADVERTENTIE)
j De originele lammy mantel. Leren coats met 100%
lammyvacht gevoerd. Loden mantels in verschillende
kleuren. Diverse warm gevoerde winterregenmantels. Coats
en ja.cks in verschillende uitvoeringep. Klassiek/sporjieve
EN mantelkostuums. De moeite waard om even te komen
kijken
Maison
\A
TOEVAL? Op dezelfe dag dat in Peking in 'de Grote Hal van het
Volk' de overeenkomst werd getekend waarin is vastgelegd, dat
Groot-ESrittannle in 1997 de souvereiniteit over de kroonkolonie
Hongkong aan China zal overdragen, publiceerde Amnesty Inter
national een vernietigend rapport over de schending van men
senrechten in China Een slecht voorteken. Door dit rapport zul-
'en de 5,5 miljoen, overwegend Chinese, inwoners van Hong
kong ongetwijfeld nog meer vraagtekens gaan zetten bij de belof
tevan China, dat 'Hongkong-China' een grote mate van autono
me zal krijgen en de eerstvolgende vijftig jaar op de huidige
(westers-kapitalistische) voet kan verder leven met behoud van
democratische vrijheden als het stakingsrecht, godsdienstvrij
heid, onbeperkte reismogelijkheden, vrijheid van meningsuiting,
etc. Peking heeft eveneens toegezegd, dat het eigendomsrecht
üerespecteerd zal worden en de Hongkong-dollar vrij inwissel
baar kan blijven, maar de beeltenis van de Engelse koningin moet
straks at.
Met Hongkong verliezen de Britten op een hoogst ongebruike
lijke manier een van de laatste restanten van hun eens zo mach-
'igkoloniaal imperium. Tot nu toe was het regel dat zij, als ze zich
deen kolonie terugtrokken, de souvereiniteit overdroegen aan
da representanten van de bevolking van dat land. In het geval-
Hongkong worden de sleutels van de machten echter aangereikt
aan een nabuurland. De inwoners van Hongkong zijn zelfs niet
geraadpleegd over de souvereiniteitsoverdracht. Toch zou Hong
kong, evenals Singapore, als onafhankelijke stadsstaat een eigen
wen hebben kunnen leiden. Maar het China van nu is niet meer
rei vermolmde keizerrijk uit de vorige eeuw dat de Britten, die al
sinds 1841 in Hongkong vaste voet aan wal gekregen hadden, in
u98 een vernederend contract moest toestaan waarbij Hong-
KOn9 voor 99 jaar aan Groot-Brittannie werd verpacht. Commu-
jjstisch-China heeft de rechtsgeldigheid van die overeenkomst
(leeds betwist en is nu sterk genoeg om een verlenging ervan in
197 te weigeren. De tijd van de Engelse borden met 'verboden
wor Chinezen en honden' is in China voorgoed voorbij.
Hongkong heeft zich na 1945 ontwikkeld van een handelscen-
j'um tot een van de belangrijkste financiële en economische cen
ter wereld. De stad fungeert nu reeds als de verbindingsscha-
tussen China en de westerse wereld bij de toelevering van ka-
Waal en de overdracht van technische kennis. Peking wil die
ynctie verder versterken. In het aanpalende Chinese grensge-
0led verrijzen grote industriële complexen, die met Hongkong als
Aanjager, China in snel tempo moeten helpen aansluiting te vin
nen pij pe geïndustrialiseerde landen.
Het belang van China bij de continuering van de speerpunt-
unctie van Hongkong is voor de inwoners van Hongkong de bes-
f 9arantie dat de nieuwe machthebbers in 1997 niet (meteen)
®n hun burgerlijke vrijheden zullen gaan tornen. In Peking wordt
«er wel beseft, dat er dan een geweldige kapitaalvlucht zou ont
staan en een massale uittocht van hooggekwalificeerde arbeids
machten Aan de andere kant bestaat er geen enkele zekerheid
"at de pragmatisch ingestelde Chinese leiders van nu straks niet
(yien worden opgevolgd door ideologische heethoofden zoals in
nadagen van Mao. Daarom vloeit er nu al kapitaal en know-
°}v uit Hongkong weg naar Amerika en Singapore.
Hongkong-China' wordt dus een verstandshuwelijk tussen het
ypitalistische en het socialistische systeem. Nu verhouden die
™ee zich in heel de wereld nog als water en vuur. Als dat ver-
yndshuwelijk slaagt zou dat van belang kunnen zijn voor de we-
bewoners voorlopig geen mo
gelijkheden zijn om een (zelf
standige) woning in de sociale
huursector te krijgen. Dit ge
geven, en het feit dat velen een
hoge tot zeer hoge huur moe
ten betalen, rechtvaardigen
volgens hem een vorm van
subsidiëring.
Globale berekeningen van
de stichting laten zien dat
87.000 kamerbewoners voor in
dividuele huursubsidie in aan
merking komen als het minis
terie de normen hanteert voor
zelfstandige woonruimte. Dat
komt overeen met een jaar
lijks subsidiebedrag van 91,5
miljoen gulden.
Van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - Het filiaal-
en grootwinkelbedrijf wil dat
het kabinet de koopkracht ex
tra aanzwengelt. Alleen op die
manier komt de detailhandel
er weer bovenop.
Aldus voorzitter A. Heijn
van de Raad voor het filiaal-
en grootwinkelbedrijf.
Volgens hem heeft de loon
matiging onmiskenbaar ge
zorgd voor economisch herstel,
met de exportindustrie als
voortrekker. Maar de, ook
door het kabinet veelvuldig
beloofde uitstraling naar de
binnenlandse markt blijft uit.
Veel bedrijven komen daar
door echt in moeilijkheden, al
dus Heijn.
De in de miljoenennota aan
gekondigde stijging van de
consumptie met een half pro
cent betekent volgens hem
niets voor de detailhandel.
Van de 228 miljard gulden aan
consumptieve bestedingen vo
rig jaar nam de detailhandel
slechts 90 miljard gulden voor
zijn rekening.
De ziekengeld-plannen van
het kabinet leiden in de detail
handel tot een loonstijging van
ongeveer èèn procent. Heijn
heeft daartegen ernstige be
zwaren.
Piet Haenen (29) uit Sittard kreeg als eerste student uit handen van koningin Beatrix het
cursusmateriaal van de studierichting Rechten aangeboden. Rechts dr. mr. G. Leibbrandt,
voorzitter van het college van bestuur van de Open Universiteit. - fotoanp
Van een onzer verslaggevers
HEERLEN - Koningin Beatrix
heeft gisteren in Heerlen de
Open Universiteit officieel ge
opend.
Dat deed ze door de eerste
student het cursusmateriaal
aan te reiken voor de studie
Rechten.
De nieuwe universiteit is
meteen al flink uit de kluiten
gewassen. Er hebben zich
20.000 studenten aangemeld,
terwijl er maar plaats was
voor 15.000. Er is daarmee al
een wachtlijst van 5000 stu
denten ontstaan.
Een open universiteit met
voor sommige cursussen al een
potdichte deur. „Dat is na
tuurlijk niet zo leuk", zei mi
nister Wim Deetman tijdens
een persconferentie. „Maar
stel u eens voor dat er zich
maar duizend studenten inge
schreven hadden. Die angst is
er zeker geweest. En boven
dien: beter nu even - tot maart
- een studentenstop dan een
slechte opleiding. Ik vind dat
je juist bij deze nieuwe uni
versiteit erg secuur moet zijn
op de kwaliteit van de oplei
ding."
Bij de Open Universiteit
hebben zich tot dusver 60 pro
cent mannen en 40 procent
vrouwen aangemeld. Uit de
gegevens van de eerste gene
ratie OU-studenten blijkt, dat
ruim 36 procent een hogere be
roepsopleiding dan wel een
universitaire studie heeft vol
tooid. Bijna 30 procent van de
studenten bezit een VWO- of
HAVO-diploma, 15 procent
volgde een middelbare be
roepsopleiding. Voor 14 pro
cent van de aanmelders was
MULO of MAVO de hoogste
vooropleiding, ruim 2 procent
heeft LBO en lager onderwijs.
Een vrachtwagenchauffeur
heeft dinsdagavond in de bos
jes langs rijksweg 13 ter hoog
te van Rijswijk het lijk van
een onbekende man aange
troffen. De politie denkt dat de
man door een misdrijf om het
leven is gekomen.
De minister van Justitie be
schikt niet over aanwijzingen
dat in ons land op grote schaal
pornografie, waarbij kenne
lijk jeugdigen zijn betrokken,
wordt geproduceerd. De mi
nister heeft dit geantwoord op
Kamervragen.
De PvdA-Kamerfractie wil
van minister Van den Broek
(Buitenlandse Zaken) de re
sultaten van het onderzoek bij
Holland Signaal naar mogelij
ke illegale export van strate
gische goederen naar Iran.
Ook wil de fractie weten of
sinds het uitbreken van de
oorlog tussen Iran en Irak ex
portvergunningen voor leve
ranties van strategische goe
deren aan deze landen zijn
aangevraagd.
De drie ploegen van de warm
bandwalserij 1 van Hoogovens
in Velsen hebben gisteren elk
een werkonderbreking van
anderhalf uur gehouden, uit
protest tegen de weigering van
de Hoogovensdirectie om een
herplaatsingsgarantie te ge
ven wanneer de walserij in
1986 wordt gesloten.
De onderhandelingen over een
nieuwe cao bij DSM-Resins
(de kunstharsen-divisie van
DSM) zijn gisteren door de In
dustriebond FNV afgebroken,
omdat DSM naar het oordeel
van de bond met volstrekt on
aanvaardbare voorstellen is
gekomen. Stakingsacties wor
den bij de vestigingen van
DSM-resins door de bond niet
uitgesloten.
Vrouwen die een eigen bedrijf
willen beginnen, kunnen on
der bepaalde voorwaarden een
renteloze lening tot maximaal
50.000 gulden krijgen van de
overheid. Voor dit jaar is ze
ven ton beschikbaar. De rege
ling is bedoeld voor vrouwen
die via de gebruikelijke kana
len niet aan het benodigde
startkapitaal kunnen komen.
Vrouwen in mannenberoepen,
dat moet kunnen. En het ge
beurt ook. Vrouwen hanteren
hamers, zagen en drilboren.
Prima. Binnenkort grijpen ze
naar de voorzitter-hamers en
ook dat moet kunnen.
Je moet wel gek zijn als er te
gen bent. In Den Haag zien ze
het nog steeds als een pro
bleem. Commissies houden
zich bezig met de carrières van
de vrouwen in onze maat
schappij en brengen vette rap
porten uit.
Ze bedenken ook regelingen,
zoals de Experimentele Rége
ling Startfaciliteiten Vrou-
wenbedrijven. Wie die naam
goed uitspreekt én begrijpt,
krijgt al subsidie.
Die ERSV houdt in dat vrou-
wèn een renteloze lening krij
gen als ze een eigen bedrijf
willen beginnen. Het lijkt wel
nodig, want mannen hebben
de zakenwereld ziek gemaakt.
Gelukkig hoeven die nieuwe
bedrijven niet van die stomme
mannen in dienst te nemen!
Mannen smijten geld over de
balk, als ze dircteur zijn. Kijk
maar naar de RSV. Vrouwen
doen zoiets niet. Hoewel:- de af
korting E-RSV kan betekenen
dat we niet veel hoop hoeven te
hebben
Volgens welke regeling mag
Mart Smeets bij Studio Sport
blijven? Hij heeft zijn bazen
door het slijk gehaald. Hij
maakte er een fraaie Studio
Spot-uitzending van.
Mart heeft kennelijk de lang
ste adem gehad en dat telt in
de sport. De NOS prijst nu zijn
positieve houding. Mart is te
rug. Alleen zijn urine moet
nog even op doping gecontro
leerd worden.
MERIJN
DEN HAAG(ANP) - Het
gezichtsvermogen van
een op de vijf verkeers
deelnemers is onvoldoen
de. Dat concludeert de
ANWB na 14.000 ogen-
tests die de afgelopen
twee tot drie jaar zijn af
genomen.
Volgens ir. G. de Regt,
chef van de Verkeersaf-
deling van de ANWB is
de huidige ogentest ver
bonden aan het afleggen
van het rij-examen on
voldoende.
DEN HAAG - De rechter moet
de terugkomst van het Ka
merlid van de Centrumpartij,
drs. J. Janmaat, als maat
schappijleraar verbieden om
dat schoolbesturen, ouders en
leerlingen „volledig" het ver
trouwen in Janmaat verloren
hebben.
Dat eiste de advocaat Mr. A.
Asscher gisteren van de Haag
se kantonrechter. Asscher
deed dat op verzoek van de
schoolbesturen van het Am
sterdamse St-Janscollege en
de Rijswijkse Stichting Alge
meen Voortgezet Onderwijs.
Aangezien Janmaat voor
zijn Kamerlidmaatschap 'bui
tengewoon verlof heeft gekre
gen van beide schoolbesturen
heeft hij recht op zijn leraars-
baan als hij onverhoopt uit de
Tweede Kamer gaat.
In april liet Janmaat weten
dat hij weer les wil geven aan
beide scholen.
Uitspraak op 22 oktober.
(ADVERTENTIE)
Maandag gesloten
Donderdag koopavond
Hoek Ginnekenstraat - van Coothplein, Breda
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - „Ik had in
mijn cel een droom dat mijn
zoontje ontvoerd was. Ik be
greep toen wat Heineken en
Doderer doorgemaakt moeten
hebben". Frans M., hoofdver
dachte in de ontvoeringszaak-
Heineken, heeft achteraf ge
zegd verteerd te worden door
spijt. „Ik wil een pastoor spre
ken, ik kan hier niet verder
mee leven, ik wil naar de he
mel om iedereen uit te leggen
dat ik er spijt van heb".
Diezelfde Frans M. (31) was
gisteren, op de eerste dag van
het ontvoeringsproces voor de
Amsterdamse rechtbank, aan
zienlijk minder breedsprakig.
Zoals tijdens eerdere verhoren
reageerde hij bokkig op vra
gen, ontweek die, zei zich niets
van de ontvoering te herinne
ren en daar „geen licht in te
zien".
Wel wist hij nog dat hij zijn
aandeel in het losgeld geïncas
seerd had: „Een grote tas vol,
loodzwaar". Van dat geld had
hij, zo zei hij, ƒ50.000 afgeno
men om van te leven. De rest
van dat „bloedgeld" zou hij op
het strand verbrand hebben
en verder weggegeven hebben
aan de kerk en aan bedelaars.
„Ik heb het niet meer".
Drie verdachten van de ont
voering van Heineken en Do
derer stonden terecht op een
proces, dat volgende week
woensdag voortgezet zal wor
den. Twee andere hoofdver
dachten zitten nog gevangen
in Parijs, in afwachting van
hun uitlevering, waar zij een
procedure tegen aangespan
nen hebben. Zij zullen later
een apart strafproces krijgen.
Grote vraag bleef gister
middag, in hoeverre hoofdver
dachte Frans M. geestelijk ge
stoord en dus toerekenings
vatbaar is en was, of dat hij
veinst niet zinnig te kunnen
antwoorden. Daar volgt een
nader psychiatrisch onderzoek
op. De officier van justitie, mr.
R. Berger, zag er weinig zin in:
„Het gaat er vooral om of hij
tijdens de ontvoering aan
sprakelijk was. De ontvoering
is zo geraffineerd opgezet, dat
staat haaks op ontoereken
baarheid".
Met hun vrouwen en familie
achter kogelvrij glas op de
overvolle publieke tribune
gingen de drie verdachten
maar summier in op de vragen
van rechtbankpresident mr.
G. Bodewes, die de ontvoering
wilde ophelderen. Alleen de
jongste, Martin E. (21) ant
woordde wat uitvoeriger, net
als zijn maten in plat-Mo-
kums.
Hij wist, zei hij, vooraf niet
van de ontvoering, maar werd
wel betrokken bij de voorbe
reidingen. Zo stal hij onder
meer op aanwijzingen van
vooral Frans M. een reeks per
sonen- en bestelauto's, die la
ter bij de ontvoering gebruikt
werden. Hij zou met zijn me
dewerking een miljoen kun
nen verdienen en bleef mee
doen, omdat hij zich onder
grote druk voelde staan. Later
was zijn aandeel in de buit
drie miljoen gulden, waarvan
het grootste deel na zijn aan
houding vlak na de bevrijding
van Heineken en diens chauf
feur onder de vloer in het huis
van zijn vader werd terugge
vonden.
Het totale losgeld, zo werd
tijdens het proces bekend, be
droeg 34,5 miljoen gulden. Dat
werd uitbetaald, nadat de ont
voerders ondermeer foto's ge
nomen hadden van Heineken 8
en Doderer met een strop om
de hals en de arm in een mitel
la, De onderhandelaars van
Heineken en politie moesten
zo geloven, dat de ontvoerden
vingers waren afgehakt. Zo
werd de druk verhoogd.
Ook de tweede verdachte,
Jan B. (30), had drie miljoen
gulden gekregen van het los
geld. Dat werd in de kofferbak
van zijn auto gevonden. Ook
hij was al enige tijd door de
politie gevolgd en werd ook
snel na de bevrijding gearres
teerd.. Frans M. had zich na
een 'wilde zwerftocht' na een
maand zelf bij de politie aan
gegeven, na de Kerstdagen.
Met de voorbereidingen van
de ontvoering was al een half
jaar daarvoor begonnen: het
stelen en overspuiten van dè
vluchtauto's, het timmeren
van de blinde wand achterin
de loods van de timmerfabriek
in het havengebied van Am
sterdam-West en het maken
van de cellen erin, volgens
Heineken „een vochtig stink-
hol".
De twee jongste verdachten
waren volgens rapporten vol
ledig toerekeningsvatbaar. Zij
hadden gedacht dat de ver
stopte cellen bedoeld waren
als onderkomen voor honden,
gebruikt voor hondengevech
ten „door de onderwereld". Zij
zeiden slechts opdrachten uit
gevoerd te hebben, de anderen
en met name Frans M. waren
'het brein' achter de meeste
ideeën. Frans M. daarover;
„Wie het zegt, zegt het".
