De abortuspil
010 *et
'Stu
111 O"
Boudewijn
ambassadei
Boot zonk
erg
snel
Sfeervol d
MAANDAG 24 SEPTEMBER 1984
PAPIER'
VOOR UW PEN
Solidair?
Walgelijk
EXTRA OP MAANDAG
T48
De erfenis van Ome Gerrit aan
de Stormpolderdijk
Door Willem Reijn
KRIMPEN a/d IJSSEL - Aan de Stormpol
derdijk, een smal dijkje in Krimpen a/d
IJssel, lag de basis van 'ome Gerrit B.', ex-
afvalkoning en ex-Uniserdirecteur.
De laatste EMK-tank. Er zit nog 1400 ton chemisch afval in, die wordt afgevoerd naar
deAVR.
Daar reden in de jaren
zestig en zeventig talloze
tankwagens met de giftige
residuen van de florerende
chemische bedrijven om het
gifafval bij de Exploratie
Maatschappij Krimpen af te
leveren.
Het is een uithoek van het
industrieterrein Stormpol-
der. Aan het einde van het
dijkje, waar de Stormpol
derdijk overgaat in de
Schaardijk, staat een oude
teerfabriek. De ruiten zijn
ingegooid, de triplex-dak-
platen liggen verwaaid over
elkaar. Vaten liggen her en
der verspreid, het roest op
de ijzeren constructies
spreekt voor de verwaarlo
zing. Nu zit op dat deel van
het terrein de scheepsbou
wer Alblas.
Tegenover ligt het eigen
lijke EMK-terrein, waar
HWZ-Bodemsanering tien
weken heeft gewerkt om
tien van de elf oude roestige
tanks te verwijderen. In die
tanks werd door de werkne
mers van Gerrit B. het afval
gepompt, waarna via een
leidingenstelsel en schepen
de rommel in de Holland-
sche IJssel werd geloosd.
Ook verdwenen heel wat
chemicaliën in de bodem.
Buurtbewoners klaagden
jaren over stankoverlast.
Terwijl Nederland met trots
zijn chemische industrie als
paradepaardje van 's lands
economie presenteerde,
werd de vuile was afgevoerd
naar een koud, winderig en
triest vervallen plekje aan
een achterdijk van een uit
zijn krachten gegroeid ri
vierdorp.
Fraai-triest
Het is een fraai-trieste
omgeving, gedomineerd
door donkere roestbruine
tinten, door grauw-grijs,
door een prachtige neer
slachtigheid van een verge
ten industrieel verval. Tus
sen de vergane glorie ligt de
vroegere vrijplaats van de
milieucriminelen. De popu
lieren naast de laatste EMK-
tank bewijzen de kracht van
deze boomsoort, want zij
blijven leven op de vergif
tigde grond. Aan het hek
hangen twee bordjes: een
blauw verweerd en geroest
'verboden toegang art. 461
EMK: gevaarlijk terrein.
I
Wetboek van Strafrecht' en
duidelijk later aangebracht
het fris-witte 'Gevaarlijk
terrein'. Het eerste was om
Gerrit tegen pottekijkers,
het tweede om de pottekij
kers tegen Gerrit te bescher
men.
De afrastering rond de
EMK, waar Ome Gerrit als
een alchemist chemisch af
val tot zwart goud toverde,
hangt wat scheef. Er staan
plassen op de grond, enkele
vaten zijn achteloos blijven
liggen. De fundamenten van
de afgebroken tanks liggen
nog bloot, evenals van het
regelstation, waar de EMK-
werknemers voor driehon
derd gulden tip per maand
de stromen afval de ver
keerde kant op, want naar
het water, dirigeerden.
Drab
Scheepsbouwer Alblas is
onze gids op zijn bedrijf,
waar een deel van de EMK-
erfenis is achtergelaten. In
de oude vervallen loods ligt
hij met een lange lat een
putdekseltje op, steekt de lat
in de donkere, naar carboli-
neum stinkende drab. „Dat
ligt hier nog in de kelders",
zegt hij tevreden, als hij het
hout, een halve meter onder
het zwarte gif, naar boven
haalt. „Loop nog maar eens
mee".
Langs de verzakte water
kant komen we bij een lek
kende tank: druppel na
druppel van een pekachtige
substantie gaat richting IJs
sel. „Met luchtfoto's hebben
ze vastgesteld dat hier im
mer en altijd een oliefilter
op het water ligt, de rommel
van die tank en die in de
grond zit, lekt langzaam in
de rivier".
Om de erfenis op te rui
men, is het nodig dat Alblas
'tijdelijk' verhuist. Er zijn al
geruime tijd onderhandelin
gen bezig, maar overeen
stemming is voorlopig niet
te verwachten. „Je kunt
moeilijk tijdelijk stoppen
met dit werk, dan ben je uit
de markt. Nu heb ik werk
zat. Als ik moet verhuizen,
zal het definitief moeten
zijn". De opruimingsactie
maakt weinig indruk op
hem. Hij mompelt iets van
'dat het allemaal weinig uit
maakt'.
Feestjf
Rommel en rotzooi in een oude loods. In de kelders ligt vijfhonderd ton donkere gifdrab.
De heren ambtenaren van
de gemeente Krimpen, het
Openbaar Lichaam Rijn
mond, de arbeidsinspectie,
de brandweer en de mensen
van ingenieursbureau Has-
- FOTO'S DE STEM DICK DE BOER
koning en HWZ-Bodemsa-
nering vieren ondertussen
een bescheiden feestje in ho
tel De Stuw, een kleine kilo
meter van het EMK-terrein
gelegen. De eerste fase van
de 'operatie tankslag' is vol
tooid, tijd voor een speech
van gecommitteerde me
vrouw L. van Rijn-Velle-
koop van het Openbaar Li
chaam, het kijken naar een
videootje en een borrel met
een hapje.
Per bus wordt het officiële
gezelschap naar het EMK-
terrein gereden. „U hoeft
niet uit te stappen, want het
regent zo", vertelt de OLR-
voorlichtster Harmke
Haarsma. Haar bazin Van
Rijn moet wel de regen in
om een hendeltje vast te
houden, zodat de laatste
container met afval kan
worden afgevoerd. Tevreden
constateert mevrouw Van
Rijn, terug in het droge ho
tel, dat de kosten tot vijf
miljoen gulden zijn beperkt.
En dan volgt een video-op
name over het imposante
werk, dat tijdens de operatie
tankslag is verricht.
Ruim drieduizend ton gif
is uit de tanks afgevoerd
naar de Afval Verwerking
Rijnmond en Hessische In
dustrie Müll in West-Duits-
land. Een slordige duizend
ton moest worden verwij
derd uit de wrakke binnen-
vaarttanker Delta XIII en
vijfhonderd ton zit nog in de
eerder beschreven kelders
bij Alblas. In het afval kwa
men fluor- en chloorverbin
dingen voor.
Grond
De grondsanering komt in
de volgende fase, waarvan
mevrouw Van Rijn hoopt
dat die nog het volgend jaar
kan aanvangen, aan de
beurt. Drie jaar terug wer
den de kosten nog op 700
miljoen geschat. „Ze begon
nen de week met 200 mil
joen en eindigden met ƒ700
miljoen, het leek wel de
Duitse inflatie voor de oor
log", zegt Van Rijn.
Nu worden de kosten nog
tussen de 6 - en ƒ12 miljoen
geschat. Daarmee is het ter
rein niet gereinigd, maar
wordt in elk geval voorko
men dat het gif zich verder
in het grondwater ver
spreidt. Het scala van mi
lieu-onvriendelijke stoffen
is wel bekend uit andere gif
affaires: gechloreerde kool
waterstoffen, fenolen en
aromaten.
Niet voor de soep dus, die
erfenis van een rijke oom.
BKl^Zc, C0**
Hebt u ook aandacht de
troonrede beluisterd en be
keken? Ik wel. Hebt u ook op
tv het programma Haagse
Bluf bekeken? Ik wel. Dan
moet u opgemerkt hebben:
de zelfgenoegzaamheid bij
beide coalitiepartners over
hun beleid. Dan is het u ook
opgevallen de hondse bruta
liteit waarmee Nijpels het
gesprek naar zich toe wilde
halen, maar helaas voor
hem wist een iets meer in-
tellecte dame dit te voorko
men. Ook moet u gezien en
gehoord hebben dat De
Vries (CDA) de kijkers pro
beerde wijs te maken dat de
minima niet in koopkracht
zouden dalen en helaas voor
hem bracht juist Nijpels
hem op andere gedachten.
Over invoering van school
geld en stijging van huur-
en energieprijzen willen wij
nog niet praten. Het is al erg
genoeg. Daarom is het zo be
moedigend dat de massa
zich gesteund voelt door ons
koninghuis. Dat is een met
het volk en heeft de solidari-
teitsgedachte hoog in het
vaan. Vergelijkt u maar!
Prins Willem Alexander
kijgt vanaf zijn 18e jaar de
beschikking over een uitke
ring van 114.0000 (honderd-
veertienduizend) per maand,
terwijl de jeugdlonen in dit
regeerbeleid verlaagd wor
den. De koninklijke paleizen
zijn voor ƒ100.000.0100 (hon
derd miljoen) opgeknapt,
terwijl benodigd geld aan
gewend voor sociale wo
ningbouw wordt ingetrok
ken. Juliana en Beatrix heb
ben samen 398 pesoneelsle-
den te hunner beschikking.
Wist u dat op bejaarden en
invalidenzorg, juist daarop,
wordt bezuinigd. Ik bedoel
maar. Desondanks hang ik
komende dagen toch maar
de vlag uit, maar dan wel
halfstok. Breda C. Gent
Dat de PSP een lamlendige
club is dat weet iedere wel
denkende Nederlander al ja
ren! Het geschop tegen onze
monarchie is hun stok
paardje. Als de onverlaten
welke achter v.d. Spek aan
lopen het Wilhelmus - het
ons zo dierbare volkslied -
nog maar horen fluiten,
krijgen ze al een waas voor
hun ogen. Het is overduide
lijk gebleken in de tv-uit-
zending van woensdag 12-9
j.l. dat het gepeupel van de
PSP lak heeft aan mensen
die voor God, Koningin en
Vaderland hun leven heb
ben gegeven of in de waag
schaal hebben gelegd.
Laat de aanhangers
van v.d. Spek duidelijk zijn
dat het Nederlandse volk
niet op braakneigingen van
de lugubere PSP-club zit te
wachten!
Oud Vossemeer B. Derwig
Van onze
medische medewerker
Wa
AT EEN anticlimax! Ja
renlang toestanden in de
Tweede Kamer en kijk eens
aan. Volgende maand treedt de
abortuswet in werking en nu
al lijkt het er op dat de wet zo
lek is als een mandje. De oor
zaak is een simpel pilletje
waarmee je zonder ingewik
kelde handelingen een abortus
kunt opwekken. Vrouwenarts
prof. Haspels testte het middel
uit op 20 vrouwen. „Wellicht
zullen die pillen later bij de
drogist te koop liggen", zei hij
in Trouw.
Het begon allemaal bij een
ontdekking van de Franse far-
macoloog Etienne-Emile
Beaulieu. Hij vond een stofje
dat de werking van het hor
moon progesteron tegengaat.
In theorie zou je daarmee een
abortus kunnen opwekken, re
deneerde hij. De praktijk met
dierproeven gaf hem gelijk. De
Wereldgezondheids Organisa
tie zag er wat in en steunde on
derzoek op vrijwilligsters in
Stokholm, Parijs, Boedapest,
Geneve en ook in Utrecht.
In Utrecht kregen 20 vrou
wen dus die abortuspil. Twaalf
van hen waren 5 tot 8 weken
zwanger en bij hen werkte de
pil in 10 gevallen naar beho
ren. Twee vrouwen moesten
worden nagecuretteerd. Bij
vrouwen die langer zwanger
waren (8 tot 10 weken) werkte
die pil in de helft van de geval
len. Nare bijwerkingen, zoals
misselijkheid en braken die
wel voorkomen bij de mor
ning-after pil, werden niet of
nauwelijks waargenomen.
Hoe werkt zo'n pil? Tijdens
de menstruatie cyclus is er een
voortdurend wisselend tijd
van een stuk of vier vrouwelij
ke geslachtshormonen. Het peil
van het progesteron bijvoor
beeld begint pas op de 14de dag
te stijgen. Het zorgt ervoor dat
het slijmvlies van de baarmoe
der op orde wordt gebracht om
het bevruchte eicel te ontvan
gen. Nu kunnen er twee dingen
gebeuren. Als het eitje niet
wordt bevrucht dan gaat het
progesteronpeil weer dalen,
het slijmvlies van de baarmoe
der verkommert en er volgt
een menstruatie op de 28ste
dag. Wordt het eitje wel be
vrucht dan nestelt het zich
rond de 19de dag in het baar
moederslijmvlies en het proge
steronpeil blijft hoog om de
zwangerschap te onderhouden.
Daalt het peil van het pro
gesteron later toch, dan volgt
er een miskraam. Op dezelfde
manier werkt die nieuwe pil.
Daarin zit een stof, RU 486, die
de werking van progesteron
tegengaat. Door dit anti-pro-
gesteron kan het progesteron
zijn werk niet doen waardoor
ladafl
14*dag
Me dag
het slijmvlies van de baarmoe
der zo onderkomen raakt dat
de zwangerschap wordt beëin
digd.
Deze pil is dus te gebruiken
vanaf het moment in de cyclus
waarop het progesteron peil
gaat stijgen. Vanaf de 14de dag
na de laatste menstruatie dus.
Dat maakt het mogelijk om de
abortuspil op verschillende
manieren aan te wenden.
Als vervanging van de pil
bijvoorbeeld. Dan zou vanaf de
14de dag een aantal dagen die
pil geslikt moeten worden om
te voorkomen dat het bevruch
te eitje zich innestelt. Omdat er
dan nogal gerekend, moet wor
den is de kans op fouten vrij
groot. Veel serieuzer voorlopig
is de toepassing van deze pil als
over tijd behandeling. Als de
vrouw twijfelt - wel of niet
zwanger? - dan is er weinig
tijd om een beslissing te ne
men. De morning-after pil
moet binnen 48 uur geslikt
worden, een spiraaltje inbren
gen kan nog binnen vijf dagen.
Met de abortuspil is er een res
pijt tot de 23ste dag na de laat
ste menstruatie. Tussen de 23ste
en 26ste dag moet elke dag een
pil worden geslikt, waarna de
menstruatie vervroegd inzet.
Nare bijwerkingen zijn tot
nu toe niet gesignaleerd.
Eigenlijk een wonderlijke
zaak. Alle hormonen lijken
nogal op elkaar zodat je zou
kunnen verwachten dat een
anti-stof tegen het ene hor
moon ook andere hormonen
een tik geeft. Dat blijkt niet
het geval. De abortuspil werkt
zeer gericht tegen dat ene pro
gesteron zonder dat het de hele
hormoonhuishouding op stel
ten zet.
Bij zwangerschap blijft het
peil van het progesteron
hoog want dit hormoon on
derhoudt de zwangerschap.
Werk je het hormoon tegen,
met een abortuspil bijvoor
beeld, dan vindt er een abor
tus plaats.
En dan de abortuspil als
abortuspil. Als de menstruatie
uitblijft en de vrouw wil geen
kind dan rest alleen abortus
door middel van curettage.
Binnenkort, Haspels denkt
binnen twee jaar, zal daar
drastisch verandering in ko
men. In plaats van zo'n curet
tage (schoonmaken van de
baarmoeder) komt een simpele
pil, de abortusklinieken zullen
bij gebrek aan clandizie hun
poorten moeten sluiten. De be
handeling is zo eenvoudig, dat
de huisarts het zelf kan doen of
anders wel de polikliniek.
Als dat allemaal gebeurt dan
ontstaat er een rare situatie. In
het land en in de Tweede Ka
mer zijn over de abortus de
emoties hoog opgelopen. Ge
wetens werden gemasseerd, een
minister ging in retraite, ka
merleden liepen bij tijd en
wijle huilend door de wandel
gangen en nu blijkt de olifant
een muis te hebben gebaard. De
abortuspil maakt de abortus
wet tot een dode letter. Zo'n
eenvoudige methode laat zich
immers door geen wet contro
leren.
Door Aad Jongbloed
De koning der Belgen, Bom|e
wijn, is met de beste wil ver,
de wereld geen vrolijke Frcr
te noemen. Nu hoeft men na-
tuurlijk van een monarch
te verwachten dat hij zicfia|j'
een grappen en grollen ma
kende hofnar gedraagt, maar
de ernst waarmee de Belgi^
vorst zich door het leven skm
heeft veel weg van de leefvjij»
van een kloosterling.
Het Huis van Saksen-Cobum.
Gotha, waartoe Boudewijn
hoort, mag dan ook rustig fe.
schreven worden als het meest
kleurloze ter wereld. Even
heeft het er naar uitgezien dm
broer Albert en zijn oogver
blindende gade Paola tot ie
jetset zouden toetreden, maar
toen bleek dat het kinderloos,
paar Boudewijn-Fabiola de
troonopvolging verzekerd
moest zien via Albert's zoon
Filip, was het uit met de pret
Sindsdien zit er voor de rod
delpers geen brood meer inhei
Belgisch, koningshuis.
Het houterige optreden van
Boudewijn en zijn gemalinin
het openbaar- alleen als het
echt moet - heeft duidelijk
niet bijgedragen tot de popu
lariteit van de eerste der Bel
gen. Hoe slecht het konings
huis er wat betreft de publieke
belangstelling voorstaat be
wees vorige week een enquête
onder Vlamingen, gehouden
ten behoeve van het Belgische
weekblad Panorama. Daaruit
bleek bij voorbeeld dat
63 procent van de geënquê
teerden in het geheel niet
volgt wat er in en met de ko
ninklijke familie gebeurt.
45 Procent zegt van de ko
ninklijke familie te houden,
wat je daar ook onder mag
verstaan, 8 procent zegt niets
om de leden van eerderge
noemd huis te geven en maar
liefst 47 procent zal het een
zorg zijn. Hebben de Vlamin
gen dan liever een president
Ja, zegt een kwart van de re
presentatieve, ongeveer
twaalfhonderd ondervraag
den. Op de vraag of het beter
zou zijn als het koninkrijk
vervangen zou worden door
een republiek antwoordt
18 procent bevestigend. De
vraag die opurelt in welke
staatsvorm je België dan zou
moeten gieten als je wèl een
president wilt, maar géén re
publiek, wordt niet beant
woord.
Natuurlijk scoren Boudewijn
en Fabiola redelijk hoog als
het gaat om een vergelijking
met andere vorstenhuizen.
Precies de helft apprecieert
Boudewijn en Fabiola als ver
tegenwoordigers van zo'n huis
het meest, gevolgd door Rei-
nier en de familie uit Monaco
(14 procent), Beatrix en Cta
(10 procent), Sylvia en Gustar
van Zweden (8 procent) en hel
Britse vorstenhuis (6 procent)
Natuurlijk moest er ook een
antwoord komen op de vraag
wie de Vlamingen van het ko
ningshuis het sympathiekst
vonden. Daar wint Fabiola tel
(32 procentvan Boudewijn
(30 procent), dan komt Paola
(23 procent) en vervolgens
troonopvolger Filip met
5 procent, met slechts 4 pro
cent scoort de prins van Luik,
Albert, opmerkelijk laag.
Aan ruim 67 procent was het
bekend dat aan het eind van
deze week prinses Astrid,
dochter van Albert en Paola,
in het huwelijk treedt. Met
wie dan wel wist slechts een
kleine 24 procent, terwijl toch
antwoorden als 'een Oosten
rijker' of 'een Habsburger' ook
goedgerekend werden. Men
hoeft dus niet op de proppen
te komen met het enig juiste
antwoord: Lorenz van Habs-
burg. Maar 'een Luxemburger
zoals velen meenden te moeten
antwoorden, werd afgekeurd.
Hoe men ook over enquêtes
denkt (ik heb ooit zelf als en
quêteur de mooiste antwoor
den verzonnen, zittend in een
prachtig café), het lijkt er toch
op dat het koninklijk huis
door de Vlamingen niet in M
hart wordt gedragen. Maar
ook dat deert de hofhouding
kennelijk niet. Want vragen",
naar reacties uit die kring op
de cijfers kreeg het weekblad
aanvankelijk geen enkel com
mentaar, en vervolgens toch
een reactie die ijlings weer in
getrokken werd. Bijna was de
ze populariteitspoll ons nog
door de neus geboord, want
het eerste bureau dat benadert
werd om het onderzoek te ver
richten kon, zei het, niet aan
de opdracht voldoen omdat
„daar toch immers toestem
ming van het hof voor nodig
076 877850 223611 RLTTi
Vervolg van pagina 1
Wel zonk het jacht vrijwel
meteen. De ene ooggetuige
zegt dat dit binnen vijf secon
den gebeurde, een andere
heeft het over enkele minuten.
De zes mensen in het jacht
zaten allemaal in de stuurhut.
De schipper en het gezin van
zijn dochter sloegen de ramen
van de stuurhut stuk en
zwommen daarlangs naar
buiten op het moment dat het
schip al zonk. Waarom me
vrouw Rampaert en haar zoon
dat niet deden is nog een raad
sel. „Mogelijk zijn ze bekneld
geraakt of zijn ze bij de aan
varing buiten bewustzijn ge
raakt. We weten het niet", zegt
de rijkspolitie te water hier
over.
Korte tijd na het ongeluk
onderzochten duikers van de
brandweer het Dordrecht het
wrak. Zij vonden vrij snel het
stoffelijk overschot, van me
vrouw Rampaert.
De zoon
werd in eerste instantie niet
gevonden. Zondagavond laat
werd het wrak boven water
gehaald. Daarin werd het li
chaam van de zoon aangetrof
fen.
Het gezonken jacht leverde
geen gevaar voor de scheep
vaart op. De tanker Orka heeft
door de aanvaring weinig
schade opgelopen en is zater
dag nog doorgevaren naar
Rotterdam.
Les Fleurs uit Stampersgat
Van onze correspondent
HULST - In Den Dullaert
^erd zondag een sfeervol
vrumband- en majoretten-
concours gehouden, dat on-
auspiciën van de RK
•••'stbrabantse en Zeeuwse
•luziekbond was georgani
seerd door de plaatselijke
Wajorettengroep De Vossen.
De juryleden E. Knoop uit
Doorn en L. Pustjens uit Et-
ten-Leur hadden de moeilij
ke taak om alle gepresen
teerde kwaliteit te beoorde-
■D Zij gaven de volgende
tutslagen:
