Al is ons prinsje nog zo klein
Cynisme vervangt
dom ineesvi ngertje
Verwarring compleet
rond beleid minima
Politieke onrust in België groeit
even..i
UITBLAZEN
Leve de
fiscus!
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1984
ACHTERGROND
PAGINA
NIEUWE CAMPAGNE TEGEN DRUGSSMOKKEL:
ROEP OM VERVROEGDE VERKIEZINGEN WORDT LUIDER
DE belasting. Daar
heeft u mij nog niet
dikwijls over zien
schrijven. Met de belas
ting hebben we allemaal te
maken. Wie zelf z'n aan
gifte in elkaar flanst - ik
heb geen idee hoeveel
mensen dat zelf doen,
maar ik denk toch nog vrij veel
- weet dat een kwaadwillende
inspecteur daar altijd wel iets
in kan vinden waar hij het vol
gens de letter van de wet niet
mee eens hoeft te zijn. Nu zijn,
naar mijn ervaring, de.meeste
inspecteurs en hun assistenten
gewone, redelijke mensen die
niet doodvallen op een ontbre
kend rekeningetje. Je wordt
ook wel eens op je woord ge
loofd en een telfout - in je
eigen voordeel natuurüjk -
word je ruimhartig vergeven.
Je moet op z'n tijd ook iets
terugdoen. Jaren geleden al
weer was het een inspecteur die
met mijn aanslag een fout
maakte. Een dubbele fout, die
de schatkist een dikke duizend
gulden zou hebben gekost als
mijn geweien niet tussenbeide
was gekomen. Dat zat zo: ik
had een bezwaarschrift inge
diend tegen de oorspronkelijke
aanslag. Die vond ik te hoog.
Bij nader inziens was de inspec
teur het met me eens. Hij ver
minderde de aanslag met een
paar honderd gulden. Daartoe
produceerde hij een soort be
schikking die onherroepelijk
schijnt te zijn, ook voor hem
zelf.
Wat had hij nu gedaan? Hij
had op het formulier de twee
bedragen verwisseld. Het be
drag dat op mijn aanslag in
mindering was gebracht, een
paar honderd gulden, had hij
gezet op de plaats waar het nog
te betalen bedrag had moeten
staan. Dit laatste, die dikke
duizend gulden dus, stonden op
de plek van het kwijtgeschol
den bedrag. Ik zag het meteen.
Bingo!
Een dag later belde hij op.
Ik had zeker wel gezien dat het
formulier verkeerd was inge
vuld. „Nee?" loog ik met ge
speelde verbazing. Jawel, of ik
het er maar eens even bij wilde
halen. Ik dat gedaan. „Daar
staal dat u ruim 1000 gulden
terugkrijgt, maar dat is het be
drag dat u nog moet betalen.
Dat weet u ook wel." Inder
daad, gaf ik afwachtend toe. Ik
kon m'n oren nauwelijks gelo
ven toen de inspecteur vervol
gens zei dat aan die beschik
king fornjesl, ijiets jnger te doen
was. dat ik de feitelijk verboden
vrucht van zijn fout straffeloos
in de zak kon steken.
Geweten
Meer dan duizend gulden!
Dat was voor mij niet niks in
die tijd. Nu trouwens ook niet.
Ik onderdrukte de aanvechting
om m gejubel uit te barsten en
dat was maar goed ook, want
de inspecteur was nog lang niet
uitgesproken. Of ik wel besefte
dat ik - fout of geen fout - dat
geld de staat moreel nog steeds
schuldig was. Ja, daar kon ik
niet omheen: dat besefte ik.
„Goed dan", vervolgde de in
specteur, „dan doe ik bij deze
een beroep op uw geweten en
verzoek ik u het juiste bedrag
alsnog te betalen."
Daar werd ik wel even stil
van en m'n geweten, moet ik
toegeven, was niet meteen
klaarwakker. „Mooi niet!", was
dan ook m'n eerste gedachte.
„Je zou wel gek wezen als je dat
deed", zei de ene raadgever na
de andere. Tenslotte klopte ik
aan bij een oudere relatie, een
man van wie ik wist dat hij in
z'n hele leven nog geen cent be-
WIM KOCK
lasting te veel had betaald, die
zelfs de afrikaantjes, die hij elk
jaar in zijn voortuin plantte, af
trok als onderhoudskosten (dat
kon toen nog, zo lang is het ge
leden). kortom: een man die te
genover de fiscus geen krimp
gaf.
Ik mag niet zeggen dat hij
mijn geweten prikkelde, maar
hij gaf mij tenminste praktische
raad. „Als jij nou 64 was", zei
hij, „dan zou ik zeggen: laat de
boel maar zitten en hou je goeie
geld. Maar jij moet nog zoveel
jaren zaken doen met die in
spectie dat je maar beter kunt
betalen. Ze krijgen je anders
toch wel." Daarop liet ik m'n
geweten spreken en betaalde.
Wel probeerde ik er nog een
slaatje uit te slaan door bij de
ontvanger, verwijzend naar de
nobele wijze waarop ik mijn
burgerplicht had gedaan, te
pleiten voor een extra soepele
betalingsregeling. Maar daar
trapte de man niet in.
Eerbied
De waarschuwing van mijn
oude raadgever is me altijd bij
gebleven en wie tegenover de
fiscus een low projlle wil bewa
ren (om het maar eens modern
doch onvertaalbaar te zeggen),
die moet natuurlijk vooral geen
stukken in de krant schrijven
die de aandacht trekken van de
belastingdienst. Vandaar dat u
mij weinig hoort daarover. De
actie Schuimkraag, de jacht op
het koffiegeld en de telefoon
vergoedingen; ik heb er angst
vallig over gezwegen. Ik kan
daar wel sarcastische stukjes
over schrijven die me de schou
derklopjes opleveren van men
sen die er net zo over denken,
maar in m'n verbeelding zie ik
dan een man op het belasting
kantoor naar de schaar grijpen,
mijn stukje uit de krant knip
pen en het opbergen bij mijn
dossier.
Vandaar dus dat ik hier
voorzichtig en met verschuldig
de eerbied aan de weledelge
strenge belasting-inspecteurs
van Nederland vraag of het nu
echt nodig is dat ze een stof
kam-actie gaan voeren tegen de
werksters. Ik lees dat het een
grootscheepse actie is. Groot
scheeps! Dat is een woord dat
thuishoort bij de jacht op kop
pelbazen, maar de werkster van
een tientje per uur - toegege
ven: zwart - zit je toch niet
grootscheeps achterna? Die
vrouwen gaan toch niet voor
hun plezier de rommel van een
ander opruimen? Ik hoor bo
vendien dat werksters van
groot maatschappelijk nut zijn
omdat veel van die 'dienstver
banden' eigenlijk gezelschaps
relaties zijn, waarbij de werk
ster het gezelschap van de
werkgeefster net zo hard nodig
heeft als de mevrouw dat van
de werkster, die trouwens ook
al lang mevrouw is. Mevrou
wen onder elkaar die de tijd en
de verveling doden. Het tientje
bepaalt slechts wie gaat en wie
ontvangt.
Het is dat 't wat brutaal
klinkt, anders zou ik zeggen:
FISCUS HANDEN AF VAN ONZE
WERKSTERS!
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie drs. J H M Brader
Hoofdredactie L Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor Spmveld 55. Breda
Postadres Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda
Nieuwsdienst 076-236883
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren.
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26,15? 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41, ©076-236326
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550
Goes, Klokstraat 1 ©01100-28030.
Hulst, Steenstraat 14 ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14 ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45 ©01650-37150
Terneuzen, Nieuwstraat 9 ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5 ©01184-19910
Openingstijden
Breda en Oosterhout 8 30-1 7 00 uur:
overige kantoren 8 30-12.30 en 13.30-1 7 00 uur
Abonnementen
f 22,10 per maand, 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant met ontvangenOnze excuses
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice
Informatie over Stern-reizen en promotie® 076-236911
Fotoservice© 076-236573.
Advertenties (ti|dens kantooruren 8 30-1 7 00 uur)
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19 00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738.
T5
Door Max de Bok
„ALS de waardering van
het Nederlandse volk
voor zijn staatshoofd fi
nancieel gemeten zou
moeten worden - dit
moet natuurlijk niet -
kan gezegd worden dat
de koningin tevreden zou
kunnen zijn over hetgeen
het Nederlandse volk
haar gunt".
Dat zei, op 26 oktober 1972,
het D'66 Kamerlid Anneke
Goudsmit bij de behandeling
van de Wet op het financieel
statuut van het Koninklijk
Huis.
Haar uitspraak kon ook
gelden voor de andere leden
van het Koninklijk Huis voor
wie de nieuwe wet een uitke
ring voorzag: prins Bernhard,
prinses Beatrix en prins
Claus. Zij allen genoten, de
een meer dan de ander, om
wat zij waren en presteerden,
waardering van het Neder
landse volk.
De Kamer was redelijk te
spreken over het feit dat met
deze wet een einde kwam aan
de discussie over de positie
van het Koninklijk Huis in
onze parlementaire democra
tie. Zoals het PvdA-Kamerlid
Franssen zei: „Het parlemen
taire stelsel brengt mede dat
de gehele positie van de ko
ning, zijn financiële positie
incluis, een zaak is van de
vertegenwoordiger van het
volk".
Het wetsontwerp werd dan
ook met 120 tegen 9 stemmen
aangenomen.
Prins Willem Alexander
Willem Alexander
- foto ARCHIEF DE STEM
was toen vijf jaar en zou de
'titel' vermoedelijke erfge
naam van de Kroon nog acht
jaar aan zijn moeder moeten
laten. Maar dat wist toen nog
niemand. In de wet werd
vastgelegd dat de vermoede
lijke erfgenaam (de grondwet
en de wet spreken altijd in de
mannelijke vorm: koning, re
gent, opvolger) vanaf zijn 18e
jaar recht zou hebben op een
uitkering.
Het kan zijn dat de Kamer
leden toen de gevolgen niet
overzien hebben. Prinses Bea
trix was immers met haar 34
jaar nog kroonprinses en bo
vendien in die functie al zo
actief dat een inkomen van
160.000 gulden plus perso
neelskosten (120.000 gulden)
en overige kosten (280.000 gul
den) allerwege redelijk werd
gevonden.
Nu prins Willem Alexander
voor het eerst, geheel volgens
de wet, op de loonlijst staat
vinden, zo blijkt uit reacties,
zeer veel mensen dat niet re
delijk, sterk overdreven, zelfs
een schande.
De financiële regeling voor
leden van het Koninklijk Huis
is vrij eenvoudig.
De grondwet bepaalt dat
'door hen te ontvangen uitke
ringen ten laste van het rijk,
alsmede de vermogensbe
standdelen welke dienstbaar
zijn aan de uitoefening van
hun functie, vrij zijn van per
soonlijke belastingen'. De wet
zegt dat recht op een uitke
ring hebben - en we vertalen
dat nu maar concreet in na
men -: koningin Beatrix,
prins Claus, prinses Juliana,
prins Bernhard en, vanaf zijn
achttiende jaar, Willem Alex
ander.
De uitkeringen worden ge
splitst in: personeelskosten
(A), overige, aan de uitoefe
ning van de functie verbon
den kosten (B) en persoonlijk
inkomen (C).
Bij het onderdeel A, waar
uit dus alle leden van de hof
houding betaald moeten wor
den, van de tuinman tot
grootmeester (zeg maar de
manager van het koninklijk
bedrijf), wordt rekening ge
houden met de opgetreden
stijging/daling van het salaris
van een referendaris. Voor
het (nog niet aanwezige) per
soneel van Willem Alexander
met dat van een ambtenbaar-
schrijver.
Het onderdeel B, waaruit
'de status' moet worden be
taald, zoals kosten van ont
vangsten, het wagenpark,
woonkosten (de paleizen zijn
eigendom van de staat) en
dergelijke, wordt elk jaar
aangepast aan de gestegen
kosten van levensonderhoud
voor werknemersgezinnen.
De bedragen die in de cate
gorieën A en B worden uitge
geven mogen gedeclareerd
worden bij de ministeries van
Binnenlandse Zaken, Volks
huisvesting en Verkeer en
Waterstaat.
Het onderdeel C - het per
soonlijk inkomen waarover
geen belasting wordt geheven
- is gekoppeld aan het netto
ambtelijk inkomen van de vi
ce-president van de Raad van
State. Dat netto-inkomen
wordt berekend door van het
bruto-inkomen eerst de pen
sioenpremie, kortingen op de
ambtenarensalarissen en so
ciale premies af te trekken en
van het dan resterende be
drag de belasting af te trek
ken die een man, jonger dan
65 jaar en zonder kinderen,
voor wie geen bijzondere om
standigheden gelden die een
lager belastingbedrag zouden
rechtvaardigen, moet betalen.
Zo zal Willem Alexander
vanaf 27 april 1985 een vrij be
steedbaar inkomen van
179.000 gulden hebben. Voor
de inrichting van zijn secreta
riaat (er wordt gerekend met
drie tot vijf mensen) krijgt hij
275.000 gulden en voor overige
materiële kosten 456.000 gul
den.
Is dat nu redelijk Legt
men de, overigens foute,
maatstaf 'waardering' aan
dan komt men niet ver met
een antwoord. Immers de
kroonprins kan daarop nog
niet bogen, ten hoogste kan
waardering gelijk vallen met
een gevoel van 'och, hij lijkt
me wel aardig'. Daarop valt
geen inkomen te bouwen.
Over zijn toekomstplannen
is nog niets bekend. Waar
schijnlijk moet hij in dienst
en zal dan soldij krijgen. Ook
zal hij op zijn achttiende, zo
als zijn moeder, lid van de
Raad van State worden. Maar
ook dat is, voor een lid van het
koninklijk huis, geen baan
waar een zo hoog inkomen te
genover moet staan.
Is een secretariaat van drie
tot vijf man voor een jongen
die nog in opleiding is, niet
overtrokken Zijn agenda
kan toch wel door één secre
taris worden bijgehouden
Of wellicht kan een van de se
cretariaatskrachten van zijn
vader of moeder dat er voor
lopig bij doen.
En de overige materiële
kosten Gaat Willem Alex
ander alleen wonen en zo ja,
moet hij dan een hele huis
houdelijke staf rond zich heen
krijgen. Of gaat hij, zoals zijn
moeder deed, studeren en1
kamers' wonen 0,1
Zolang het antwoord op
vragen ontbreekt valt niet
te zien waarom er voor u
910.000 gulden moet wor?
uitgetrokken. De wet is de J
is een te formele redenerin
Wetten kunnen in een detJ]
cratie veranderd worden
Toegegeven, de 'psychok
gie' werkt nu sterk mee inj,
beoordeling van de uitkerin!
aan Willem Alexander. Het i!
ook nauwelijks te verdedigd
dat een jonge jongen zonde,
beroepservaring een zee.
hoog salaris krijgt in een tijd
waarin zeer veel mensen, dj,
wel uitgestudeerd zijn, 'm
beroepservaring hebben en in
volstrekt onvergelijkbare om.
standigheden leven, moet®
rondkomen van een uitkering
waarop dan nog eens gekort
wordt ook.
Niets wijst er echter op dat
het kabinet en de Kamer,
meerderheid van zins zijn aan
de kritiek van velen gehoor te
geven. Toch gaat het oude
liedje 'Al is ons prinsje nog zo
klein, eens zal hij onze koning
zijn' niet op bij het bepalen
van wat een redelijk inkomen
en een redelijke vergoeding is
voor een kroonprins, ook a)
worden van hem meer en an
dere dingen verwacht dan
van zijn leeftijdsgenoten.
Een begroting is geen ver-i
plichting tot het doen van uit
gaven. De regering (Koningin
en ministers) zou er, als ze de
wet niet wil veranderen, wijs
aan doen te verklaren dat het
grootste deel van de begrote
gelden niet zal worden uitge
geven. Zo zou ze tegemoet ko
men aan het gevoel voor rede-
lijkheid van veel mensen.
Door Tonnie Voermans
BENT u tussen de 25 en ~jj-./jÈ^^SDENjS /F
40 jaar? Afkomstig uit "«OVESTïWGAuIIH
een grote stad? Onge- SCHOON FN MEI rtrn
huwd? Werkloos? Heeft -USyttft
u geen hoge opleiding ENJE BENT ER
genoten en gebruikt u MINSTENS TWfc lAari
af en toe drugs? Ja? LFKI/pd
Dan voldoet u aan 'het Um^J^EEN.
profiel' van 'de drugs
smokkelaar'.
Tenminste volgens een
rapport van het Weten
schappelijk Onderzoek en
Documentatiecentrum
(WODC) van het Ministerie
van Justitie. Het rapport
moest de organisatoren van
een campagne tegen drugs
smokkel inzicht geven in
hun doelgroep. De campag
ne is er, maar niet op de ma
nier die we gewend zij n.
De organisatoren: de Ver
eniging van Reclasserings-
instellingen(VRI), Justitie
en Buitenlandse Zaken en de
Federatie van Consultatie
bureaus voor Alcohol en
Drugs hebben dit keer voor
een andere aanpak gekozen.
Niet meer de moralistische,
belerende toon van de domi
nee, maar affiches met ta
melijk cynische opschriften.
Max Verhart, voorlichter
van de VRI: „We moesten
weten voor wie we de cam
pagne op zouden zetten,
daarom heeft het WODC een
dossieronderzoek gedaan.
De gegevens van alle Neder
landers die in het buitenland
vastzitten voor een drugsde
lict werden verzameld en
geanalyseerd. Toen we een
maal een beeld hadden van
de potentiële drugssmokke
laar zijn we verschillende
campagne-varianten uit
gaan proberen: een algeme
ne, een zakelijke en de cyni
sche. De cynische bleek het
beste aan te slaan, dus die
zijn we verder uit gaan wer
ken".
De campagne is opgezet
omdat steeds meer Neder
landers in het buitenland
veroordeeld worden voor
een drugsdelict. In 1982 270
mensen, in 1983 waren dat er
331. Half 1984 zijn al ruim
300 Nederlanders veroor
deeld.
Verhart: „Met de campag
ne die tot mei 1985 doorgaat
hopen we dat minder men
sen drugs zullen smokkelen.
Het aantal arrestaties van
drugssmokkelaars is na de
campagne van 1979 ook ge
daald. Nu stijgt het echter
weer, we verwachten dat de
affiches daar verandering in
brengen".
In het rapport van het
WODC daarentegen staat:
„Veelal gaat het om mensen
die voor de handel drugs
smokkelen. Aangezien er
niets bekend is over de 'pak
kans', is het de vraag of per
sonen die op deze manier
geld willen verdienen zich
door de campagne daar van
af laten houden". Het is on
bekend of meer Nederlan
ders drugs zijn gaan smok
kelen, of dat de opsporings
methoden van de buiten
landse politie zijn verbeterd.
„Drugs smokkelen is ver
leidelijk, sommige grenscon
troles stellen niet veel voor
en het geld is gemakkelijk
verdiend. De kans dat er
echter iets fout gaat is groot.
Gegarandeerd loopt iemand
een keer tegen de lamp. En
het verblijf in een buiten
landse gevangenis is niet
prettig. De taal is vreemd.
En je wordt behandelt als
een zware crimineel: weinig
brieven, kale cel en het regi
me is hard en weinig toe
schietelijk", zegt Verhart.
Nederland, het drugscen
trum van Europa. De heroï
ne is te koop bij de drogist.
Kinderen roken de hele dag
hasj, en de regering doet er
niets aan. Zo denkt het bui
tenland over het Nederland
se drugsbeleid.
In Zwitserland is Amster
dam zelfs spreekwoordelijk
ingeburgerd. Zwitserse kin
deren krijgen de waarschu
wing: „Als je ooit met drugs
in aanraking komt, krijg je
een enkele reis Amsterdam".
Dat verkoop van soft
drugs in Nederland ooglui
kend wordt toegestaan is
voor het buitenland onbe
grijpelijk. „Daar is het
kleinste grammetje hasj al
een reden tot veroordeling.
In Nederland wordt het ge
bruik van soft-drugs ooglui
kend toegestaan. We willen
duidelijk maken dat in het
buitenland geen enkel on
derscheid wordt gemaakt
tussen hard- en soft-drugs.
Als je gepakt wordt - óók
met een beetje soft drugs
voor eigen gebruik - draai je
voor jaren de bak in. Afge
zien van de morele bezwa
ren, is drugssmokkel dom",
aldus de VRI.
Vanaf oktober worden
daarom in jongerencentra,
gemeentehuizen, Sociale
Diensten, bibliotheken en in
de grotere steden, de nieuwe
affiches opgehangen.
Verhart: „Bij de organisa
tie van de campagne bleek
dat we onze doelgroep het
best konden bereiken via af
fiches. Er zijn plannen ge
weest voor advertenties of
een 'postbus 51 spotje', maar
hiermee konden we niet ge
noeg mensen uit de doel
groep bereiken".
Door Pieter Eggen
HET kabinetsbeleid met
de 'echte' minima voor
het volgende jaar leidt
tot grote verwarring.
Gaan de laagstverdie-
nenden er volgend jaar
nu wel of niet op achter
uit en met hoeveel en
willen de regeringspar
tijen daar wat aan doen
of niet.
Die vragen hebben de laat
ste dagen de wandelgangen
in Den Haag tot vergaar
plaatsen van gesprekspart
ners gemaakt.
Aanleiding voor de ondui
delijkheid is een wat merk
waardige formulering in de
Inkomensnotitie die als bij
voegsel zit bij de begroting
Sociale Zaken. Daar staat:
„De structurele inkomens
achteruitgang in de periode
1981-1984 zal voor de meerja
rige echte minima met 1,5 tot
2 procent worden beperkt.
Gemeten naar de afzonder
lijke jaren betekent dit ove
rigens van 1984 op 1985 een
koopkrachtdaling van 3 pro
cent".
De passages in de Miljoe
nennota en de Troonrede
over de sociale zekerheid
maken van een inkomenste
rugval geen melding. In
laatstgenoemd stuk wordt
zelfs gemeld dat „de koop
kracht van de minima geluk
kig gehandhaafd (kan) blij
ven".
Het rijk geeft volgend jaar
200 miljoen uit aan een zoge
naamde toeslag, die in de
plaats komt van de 'eenmali
ge' uitkeringen van de afge
lopen vier jaar. Men was er
aanvankelijk van uit gegaan
dat er 400 miljoen nodig zou
zijn, om alle meeijarige echte
minima te helpen. Toen bleek
dat het aantal echte minima
geen achteruitgang zou bele
ven was dat bedrag voor de
meerjarigen onder hen tot de
helft teruggebracht. Nu
blijkt dat die 200 miljoen de
minima toch nog 1,5 procent
koopkracht kost.
Dat de passage uit de Inko
mensnotitie niet in de Troon
rede is terecht gekomen is
natuurlijk vreemd, omdat de
laatste daardoor onjuiste in
formatie bevat. In Den Haag
heet het dat hpt ministerie
van Sociale Zaken er niet in
is geslaagd de gewraakte for
mulering in de tekst van de
koningin te krijgen. Dat
komt overigens wel vaker
voor.
Hoe dan ook toen dinsdag
middag de fractievoorzitters
van de grote partijen voor de
buis reageerden op de Mil
joenennota was de kiem voor
verwarring al gezaaid.
CDA-leider De Vries zei
dat hij een achteruitgang van
drie procent wel wat fors
vond. Zijn fractie zou nog
studeren op de mogelijkheid
om via bijvoorbeeld het on
gedaan maken van de kin
derbijslagbevriezing de
koopkrachtdaling minder
pijnlijk te maken. Wat dat
rekenen oplevert is nog niet
helemaal te zeggen, hoewel
het er op lijkt dat het CDA
inderdaad aan andere zaken
wat zal gaan sleutelen.
VVD-fractieleider Nijpels
noemde kort daarna de koop
krachtdaling ook te groot en
zei eveneens studie toe.
Tegenover deze krant zei
hij diezelfde dag echter dat
het koopkrachtverlies helaas
niet te vermijden was, aan
gezien dat voortvloeide uit
het systeem van de eenmali
ge uitkeringen. Hij herhaalde
dat in zeer ferme bewoordin
gen 's avonds nogmaals voor
de Vara-microfoon van het
programma 'Haagse Bluf'.
Een dag later werd pre
mier Lubbers op een vak- I
bondsmanifestatie in het
Twentse Rijssen over de mi-1
nima-manoeuvre aangeval
len. Na veel vijven en zessen I
gaf de premier toen toe dat er
inderdaad een verlies aan
besteedbaar inkomen zou op
treden van ruim een procent.
De verwarring aan het I
Binnenhof had toen zijn
hoogtepunt al nagenoeg be
reikt. Inmiddels is ook de
WD tot de conclusie geko
men dat het minima-verhaal I
enige bijpassing vereist. Uit
een notitie van de liberale so
ciaal-economisch specialist
De Korte aan de WD-fractie
blijkt nu dat een reparatie
voor de meerjarige echte mi
nima niet kan uitblijven.
De Korte becijfert dat deze I
groep er 4,5 procent op ach
teruit zou gaan, als er hele-
maal geen toeslag zou zijn.
Mét die uitkering erbij res- I
teert nog een verlies van 3
procent. Door evenwel het
geld iets beter te verdelen
(hoe is niet duidelijk) denkt
hij het verlies te beperken tot
2,5 procent.
Nog een half procent vindt
de WD in het verlagen van
de huren van 4 naar 3 procent
en het niet bevriezen van de
kinderbijslag. Op die manier
blijft het koopkrachtoffer
voor de echte minima binnen
de 2 procent. De wd-fractie
moet aan die rekenarij nog
zijn fiat geven.
Dat zou betekenen dat een
Kamermeerderheid nu, met
nog enkele weken te gaan
voordat de algemene be
schouwingen beginnen, al
een aardig gat in 's rijks uit
gaven heeft geschoten. Daar
mee kan waarschijnlijk de
onduidelijkheid van het mi-
nima-beleid wel worden
weggenomen.
Door Aad Jonbgbloed
HOEWEL de Belgische
regering nog ruim een
jaar van de officiële ver
kiezingsdatum verwij -
derd is lijkt het erop als
of de verkiezingsstrijd al
in volle hevigheid is los
gebarsten.
Er gaat sinds de vakantie
geen dag voorbij of elke klei
ne onenigheid wordt breeduit
via de partijgebonden dagbla
den uitgemeten, er zitten geen
drie politici bijeen of men
verwacht een val van het ka
binet en binnen dat kabinet
proberen de ministers elkaar
om het hardst de loef af te ste
ken.
Maar de objectiviteit ge
biedt te zeggen dat de hoofd
rol in het politieke spel toebe
deeld is aan een kleine fruit
teler die halsstarrig Frans
blijft spreken in de Neder
landstalige gemeente waar
van hij burgervader is, die
met een ongekend aantal
voorkeurstemmen Euro-par
lementariër werd en die plot
seling zijn eisen ingewilligd
zag, gesteld alvorens toe te
treden tot de Franse tak van
de socialistische familie.
José Happart is zijn naam.
Voeren is zijn gemeente, een
vlek op de kaart van Europa,
maar wel een oord dat politici
in België met huiver vervult.
Dat de coalitiepartners,
christen-democraten en libe
ralen, het in toenemende mate
met elkaar aan de stok krij
gen mag een jaar voor de ver
kiezingen geen verbazing
wekken. Beide partijen moe
ten immers nu zaaien om vol
gend jaar ruim te kunnen
oogsten. Maar dat men binnen
de (nog) grootste partij, de
christen-democraten, al volop
bezig is elkaar de poten onder
de stoelen te zagen, versterkt
de vermoedens dat die club
zich al voorbereidt op voortij
dige verkiezingen.
De angst, voortkomend uit
de niet onaanzienlijke klap
die zij bij de Europese verkie
zingen kregen, leidt tot grote
onrust. Is het niet beter, vra
gen christen-democraten zich
af, om door middel van ver
vroegde verkiezingen het ver
lies dusdanig te beperken dat
zij ook bij een volgende rege
ring het heft in handen kun
nen houden? Zou het niet ver
standig zijn gebruik te maken
van het dan aanwakkerend
christelijk elan om de verkie
zingen ongeveer parallel te
laten lopen met het bezoek dat
de paus in mei volgend jaar
aan België brengt?
Hoe het ook zij, binnen het
CVP zijn er die op zoek zijn
naar een breekpunt dat de
kiezers zal aanspreken.
Waarschijnlijk zeer tegen de
zin van premier Martens, die
het gekibbel tussen zijn par
tijgenoten, de ministers Eys-
kens (Economische Zaken) en
Tindemans (Buitenlandse Za
ken), beiden tuk op macht,
vooralsnog voor lief neemt.
Martens houdt het erop dat
bij verkiezingen de coalitie de
meerderheid van 107 zetels zal
halen, waarmee zijn kostje
gekocht is, want dan kan hij
starten met het kabinet Mar-
tens-VI. Maar Eyskens en
Tindemans proberen zich nu
al zo in de publieke opinie te
wringen dat zij met een af
wijkende verkiezingsuitslag
de redder in de nood kunnen
spelen.
De liberalen moeten het in
België, evenals in Nederland,
nog steeds hebben van de
christen-democraten als het
om regeren gaat. Maar in een
nieuw te vormen coalitie met
de christen-democraten wil
len zij, precies als in Neder
land, sterker terugkomen.
Vandaar dat zij in toenemen
de mate hun giftige pijlen
richten op de christen-demo
craten, want vanuit die kie-
zershoek is winst te verwach
ten.
Het grootste politieke spek
takel speelt zich echter af bin
nen de socialistische kring,
waartoe de millitante franco
fone burgemeester van het
Nederlandstalige Voeren zich
plotseling bekeerde. Happart
was al wel via de lijst van de
Franstalige tak van de socia
listen (de Parti Socialiste) met
een ongekend aantal voor
keurstemmen (234.996) het
Europees Parlement binnen
geloodst, maar hij werd pas
lid van de partijtoen hem vo
rige week twee plechtige be
loften werden gedaan.
De PS zal voortaan een
meer radicale federale (Waal
se) koers varen en bij mogelij -
ke onderhandelingen over re
geringsdeelneming moet het
statuut herzien worden waar
bij Voeren officiëel Neder
landstalig is. Met zijn lid
maatschap dicteert Happart
dus meteen de koers, die voor
zitter Spitaels met zijn socia
listisch deel moet gaan varen.
Met Happart is de kans
zelfs niet gering dat, over het
hele land gerekend, de socia
listen de grootste politieke
groepering worden met daar
aan verbonden een welhaast
zekere regeringsverantwoor
delijkheid.
Maar zo werkt dat in België
niet helemaal. Want waar
Happart in Wallonië aanlei
ding geeft tot grote vreugde
en blijde verwachting, daar
zorgt hij in Vlaanderen voor
knarsing der tanden. De
Vlaamse socialisten zijn na
melijk helemaal niet blij met
Happart, hoe hij ook het to
taal aantal landelijke kiezers
zal opschroeven.
Als de Vlaamse socialisten
niet ferm de aanval openen op
Happart vanwege zijn milli
tante Waalse opstelling zou
den ze in Vlaanderen wel eens
net zoveel stemmen kunnen
verliezen als de Waalse vrien
den met Happart verdienen.
Als de Walen Happart niet
snel de lauwerkrans van het
hoofd rukken is zelfs een
scheuring binnen socialisti
sche kring niet denkbeeldig.
Terwijl de socialisten dus
duidelijk zo hun eigen proble-
Martens - foto archief de stem
men hebben, speelt Happart
ook een rol in de overwegin-
gen van de christen-democra
ten als het om het tijdstip van I
verkiezingen gaat. Is het ver
standig om zo snel mogelijk
gebruik te maken van de ver
warring binnen de socialisti
sche partij of moet men de
kans op een scheuring af
wachten? Het is namelijk ook
niet denkbeeldig dat er rond
Happart vanwege de aandrift
te willen regeren een dusda
nig compromis ontstaat dat de
socialisten van beide taaizij-
den de rijen sluiten.
Happart, de paus, het de-
confessionaliseringsproces in
België, het zijn de kolen die op
het politieke vuur gegooid
worden. De Belgische rege
ringen zijn toch al niet zo hit
tebestendig. De vuurtjes, die
nu worden aangestoken, zou
den inderdaad het vijfde ka-
binet-Martens wel eens voor
tijdig in rook kunnen doen
opgaan.
x
l'