Giscard d'Estaing terug in politiek
Kerk en staat in
VS op de vuist
1
even..t
UITBLAZEN
Drugpartijen worden
steeds omvangrijker
Duidelijke taal
H Gezicht
van de crisis
Twee klassen
Karwei afmaken
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1984
ACHTERGROND
FRANSE EX-PRESIDENT LONKT WEER NAAR HET EL YSEE
Gerijpt
Rails
ABORTUS OPNIEUW HEVIG IN DISCUSSIE
Dubbele moraal
Verdringen
Verbeten actie
Zuiverder
WOENSDAG 19 SEPTEMB
Geen geld meer
voor
bioscoop-journaal
'T
'1
DESTEMCOMM
WAT WEET de ge
middelde Neder
lander van Colijn,
vooropgesteld dat hij de
naam heeft gehoord? Hen
drik Colijn, groot militair
en kundig staatsman. Gis
teren was het veertig jaar
geleden dat hij na een
hartaanval stierf. Hij heeft in
elk geval nog geweten dat de
Duitsers, die hem al in 1941 uit
Nederland hadden verbannen,
aan de vooravond van hun ne
derlaag stonden, dat de geal
lieerden Nederland naderden.
Hij kreeg zijn hartaanval daags
voor Market Garden.
De als altijd onrechtvaardi
ge 'volksgeschiedenis' heeft van
Colijn het gezicht van de crisis
der jaren '30 gemaakt. „Colijn,
de grote bezuiniger die zelf
baadde in weelde." Zo was het
dus niet, al zat hij er, na een
uiterst actief leven als militair,
politicus, bestuurder en zaken
man warmpjes bij. Degenen die
hem gekend hebben zijn het er
allemaal over eens dat Colijn
tamelijk sober leefde. -De enige
zwakheid waaraan hij toegaf
was zijn lust tot roken. Sigaren
rookte hij soms 'de een na de
ander'.
Colijn was ook een dapper
man. Als tweede luitenant van
het KNIL verwierf hij in 1894
de Militaire Willemsorde 4de
klasse bij de bestorming van
Tjakranegara op het opstandige
Lombok. Hij speelde een be
langrijke rol bij de pacificatie
van Atjeh, waar hij ook be
stuurlijke functies ging vervul
len. In 1903 werd hij bevorderd
tot ridder Militaire Willemsor
de 3de klasse.
Colijn blonk in Indie niet
alleen uit als militair maar
evenzeer als bestuurder. Hem
komt de eer toe de grondlegger
te zijn van een nieuwe en betere
bestuurspolitiek voor de Bui-
WIM KOCK
Dan breken al snel de tijden
aan waaraan Colijn voor gene
raties zijn barse imago zal over
houden: de met vaste hand
diep snijdende minister van Fi
nanciën in het midden van de
jaren '20; de premier van het
'Crisis-kabinet' in 1933 dat, on
danks de ellende van de werk
loosheid, de bezuinigingen
voortzette. De devaluatie van
de gulden. Enfin, de grimmige
crisis waaraan voor altijd blijk
baar de naam van Hendrik Co
lijn is verbonden.
Hoewel: de verkiezingsuit
slag van 1937 mocht als een
persoonlijke overwinning van
Colijn worden beschouwd en
leverde het kabinet Colijn-IV
op. In de ARP wordt zijn nage
dachtenis zeker in ere gehou
den, maar een man als Colijn
verdient als staatsman een veel
bredere waardering dan die der
Mannen Broeders.
Tristan da
Cunha (2)
„Ik ben een beetje verbaasd
dat U - met uw 'marine'-ach-
tergrond - niets vermeldt over
het bezoek dat Hr. Ms. Onder
zeeboot K-XVIII tijdens haar
wereldreis van november 1934
tot juli 1935 aan het eiland
bracht", zo reageert J. W. baron
de Constant Rebectjue op mijn
column over Tristan da Cunha
(13 sept.) Die verbazing is te
recht. Iedereen die iets langer
bij de marine heeft gediend dan
een gewone zeemilicien is toe
gestaan, moet gehoord hebben
van die wereldreis. Als geïnte
resseerde in de luchtvaart weet
ik wel dat de K-XVIII tijdens
die (ook wetenschappelijk be
langrijke) wereldreis op de At
lantische Oceaan lag om de
'Snip' tot baken te dienen. De
'Snip' maakte toen voor de
KLM de eerste oversteek naar
de West, een epos dat wat in de
schaduw is gebleven van de be
faamde 'Uiver'-race naar Mel
bourne.
Dat de K-XVIII ook Tris
tan da Cunha had aangedaan
wist ik niet, anders had ik dat
zeker vermeld want zó druk be
varen is dat eiland niet. Dat
blijkt ook wel uit de reden van
het bezoek van de Nederlandse
onderzeeboot. Dat had name
lijk plaats - aldus baron de
Constant Rebecque - „op ver
zoek van de Britse regering".
De K-XVIII was gevraagd op
Tristan da Cunha post te be
zorgen en af te halen en tevens
een onderzoek in te stellen naar
de economische toestand van de
bevolking!.
Waar een bevriende marine
al niet goed voor kan zijn. En
wat een bekommernis voor ook
de geringste onder de kolonieën
spreekt er uit dit verzoek.
Groot Brittannië was in die da
gen nog een imperium, zo groot
'dat er de zon nooit onder
ging'. Maar het contact met een
afgelegen eiland dat geen sol
daten, goud of mineralen ople
verde werd overgelaten aan
toevallig passerende schepen.
„Als je toch in de buurt komt.
kijk dan even of alles in orde is
daar.
Hendrik Colijn spreekt het
Nederlandse volk toe via de ra
dio. FOTO ARCHIEF de STEM
tengeweslen. Hij was ook een
koloniaal met vooruitziende
blik. getuige zijn meermalen
verkondigde mening dat „onze
koloniale politiek zoo mogelijk
haar einddoel vinden moet in
lndië's autonomie."
Abraham Kuyper haalde
Colijn in de Nederlandse poli
tiek. In 1909 kwam hij in de
Tweede Kamer. Daarna rees
zijn ster snel. In 1911 was hij al
minister van Oorlog. Tussen de
diverse kabinetten waarin hij
zitting had door was hij ook
nog nog directeur van de Ba
taafse Petroleum Maatschappij
en de 'Koninklijke' (Shell). In
Londen was hij de rechterhand
van de befaamde sir Henry De-
terding. In 1920 keerde Colijn
terug in de actieve Nederlandse
politiek (hij was sinds 1914 wel
lid van de Eerste Kamer) als
leider van de ARP.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllirr
T5
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres. Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41, ©076-236326
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8 30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Bob van Huët
PARIJS - Valéry Gis
card d'Estaing, die van
1974 tot 1981 president
van Franklrijk was,
keert na drie jaar van
betrekkelijke anonimi
teit terug in het Franse
politieke leven. De man
wiens lange naam in de
Franse pers met het oog
op de ruimtewinst vaak
wordt teruggebracht tot
de afkorting VGE, is
aanstaande zondag de
belangrijkste kandidaat
in de eerste ronde van
deelverkiezingen in het
departement Puy de Do
me voor een zetel in de
Nationale Vergadering
in Parijs. Met op zijn
programma ook nog een
verkiezing in de plaat
selijke gewestraad
hoopt de 58-jarige Gis
card d'Estaing een soli
de basis te leggen voor
zijn kandidatuur voor
het presidentschap van
Frankrijk in 1988.
De ex-president heeft het
scenario voor zijn come-back
zelf geschreven. De verkie
zingen in Puy de Döme wer
den noodzakelijk door de
'promotie' van Giscards va
zal Claude Wolff (U.D.F.)
naar het Europarlement in
Straatsburg. Hoewel heel
wat politici in Frankrijk een
dubbele pet dragen, leek de
combinatie Nationale Verga
dering/Europarlement voor
Wolff opeens te veel van het
goede. Graag maakte hij
daarom plaats voor Giscard,
die hem in 1981 zijn zege had
gegeven toen Wolff zich kan
didaat stelde voor een plaats
in Parijs.
Net als 18 jaar geleden,
maar toen was hij onafhan
kelijk afgevaardigde, begint
GVE onderaan de politieke
ladder. Een in de Franse po
litiek ongebruikelijke ma
noeuvre, want alleen de no
tabele Raymond Poincaré
deed na de Eerste Wereld
oorlog iets dergelijks.
In zijn tot in de puntjes ge
organiseerde verkiezings
campagne heeft Giscard
d'Estaing zich opgeworpen
als een gerijpte kandidaat.
Veel stof hebben de toespra
ken van de grondlegger van
de UDF, de tweede oppositie
partij (na de R.P.R. van Chi
rac), niet doen opwaaien.
Giscard, wiens hoofd prijkt
op groene affiches boven slo
gans als 'Ervaring, dat is wat
telt' en 'Een hart voor
Frankrijk Auvergne' haalde
slechts de krantekolommen
toen hij jonge partijgenoten
voorhield dat de UDF op
„fatsoenlijke wijze" oppositie
diende te voeren. Een nau
welijks verholen aanval op
zijn vroegere premier en
eeuwige vijand Jacques Chi
rac, die om de drie weken
roept dat het bewind van
president Mitterrand niet de
steun van het volk heeft en
Valery Giscard d'Estaing.
daarom de Nationale Verga
dering ontbonden dient te
worden. Giscrad toont zich
daarentegen een man waar
mee te praten valt in de hoop
zo twee op de drie Fransen
voor zich te winnen, zoals hij
schreef in zijn politieke best
seller 'Deux Francais sur
trois'.
Opmerkelijk is dat Gis
card in zijn verkiezingsvoor
bereidingen steun heeft ge
kregen van niemand minder
dan president Mitterrand.
Op voorspraak van de presi
dent hoefde Giscard name
lijk niet te verschijnen voor
de parlementaire enquête
commissie, die hier de zaak
van de zogenaamde 'avions
renifleurs' oftewel de 'snuf-
felvliegtuigen' onderzoekt.
Het satirische weekblad 'Le
Canard Enchainé' wees vorig
jaar zowel Giscard d'Estaing
als diens tweede oud-pre
mier Raymond Barre
(U.D.F.) aan als medeverant
woordelijke voor het finan
ciële debacle van de fop-
vliegtuigen, die vanuit de
lucht oliebronnen zouden
hebben moeten opsporen.
Een kolossale oplichtings
zaak, die de ex-president zijn
reputatie en de Franse belas
tingbetaler vele miljoenen
gulden kostte.
Mitterrands clementie
heeft echter niets te maken
met gevoel van collegialiteit
ten opzichte van een oud
president, maar stoelt op
puur politieke motieven. De
terugkeer van Giscard zal, zo
is ongeveer de strategie, de
oppositie verzwakken door
de onvermijdelijke broeder
strijd door de drie UDF-kop-
stukken Simone Veil, Ray
mond Barre en Valerie Gis
card d'Estaing enerzijds en
Jacques Chirac aan de ande
re kant. Alleen als het UDF-
blok uiteen valt in Barristen,
Giscardisten en Veil-isten
zou Mitterrand kans hebben
er een tweede ambtstermijn
uit te slepen.
Maar zover is het nog niet.
Voorlopig moet de oud-in
specteur van Financiën Gis
card nog worden
„De U.D.F. en de R.P.R. 2jjn
de twee rails waarop het
Frankrijk van na Mitterrand
weer vooruit moet komen"
zei hij onlangs om toch maat
duidelijk te maken dat de
huidige president zijn vriend
niet is. „Het marxisme is een
religie van de socialisten
maar het boek waar het it'
staat, hebben ze nu blijkbaat
verbrand", vatte hij de bijge.
stelde koers van de socialis
tische partij samen. De so
cialisten hebben overigens
niet echt hun best gedaan om
Giscard in Puy de Döme met
een tegenstander van for-
maat te confronteren. Het
departement is vanouds een
bastion van de U.D.F.
De verrassing had wellicht
kunnen komen van Le Pen's
Front National, dat nog
steeds terrein wint. Alleen
deze keer heeft extreem
rechts de fout begaan twee
kandidaten naar voren
schuiven, waarvan er min
stens éen meer dan eens met
de politie in aanraking is ge
weest.
Een heel andere vraag is of
de Fransen wel op Giscard
zitten te wachten. Een recent
onderzoek van het bureau
SOFRES toonde aan dat
slechts dertig procent der
Fransen hem als een 'goede
president' beschouwt. Ray
mond Barre kreeg in hetzelf
de onderzoek bijna tien pro
cent meer stemmen, terwijl
ook Chirac met 34 procent
Giscard duidelijk voor bleef.
Door Mare de Koninck
WASHINGTON - Al
wekenlang wordt de
Amerikaanse verkie
zingsstrijd nu over
schaduwd - of zo men
wil verlicht - door een
dispuut over de verhou
ding tussen staat en
kerk.
Is het rechttoe rechtaan
politiek campagnevoeren
van protestants-fundamen
talistische kerkleiders, voor
al van de eiectronische kerk,
in de VS al een ingeburgerd
fenomeen, in de lopende
campagne voor de presi
dentsverkiezingen van no
vember roeren ook katholie
ke bisschoppen zich steeds
meer. De wijze van optreden
van bijvoorbeeld kardinaal
John Krol van Philadelphia
is nieuw. Krol, die vorige
maand in Dallas al para
deerde op de Republikeinse
Partijconventie, heeft sinds
dien op verkiezingsbijeen
komsten openlijk campagne
gevoerd voor de herverkie
zing van Reagan, die hij de
hemel inprijst.
Maar meer bepaald gaat
de discussie toch over de
abortus-kwestie en over de
vraag of kerkelijke leiders
in dat verband aan de bur
gers een stemadvies mogen
geven voor de presidents
verkiezingen van 6 novem
ber aanstaande.
Republikeins president
Ronald Reagan is tegen
abortus in alle gevallen, be
halve wanneer het leven van
de vrouw door de zwanger
schap wordt bedreigd. Rea
gan (lid van de kleine pro
testantse Christian Church,
maar geen regelmatig kerk
ganger) weet zich in dat
standpunt gesteund door het
Vaticaan, door de meeste
Amerikaanse bisschoppen
en door fundamentalistische
dominees in de VS, zoals de
populaire tv-predikant Jer
ry Falwell. Reagan en zijn
Republikeinse partij streven
naar opneming van een
abortus-verbod in de Ame
rikaanse grondwet.
Democratisch tegenkan
didaat voor het president
schap Walter Mondale (me
thodistisch protestant en
wel trouw kerkbezoeker) is
voor handhaving van de be
staande keuzevrijheid voor
de vrouw. Die vrijwel onbe
perkte abortusvrijheid be
staat in de VS vanaf 1973,
toen het Hooggerechtshof de
Amerikaanse grondwet in
die zin uitlegde. Sedert die
uitspraak is het verzet daar
tegen van wel en niet reli
gieuze groepen steeds actief
gebleven en de laatste tijd
zelfs breder geworden en
geradicaliseerd. In de afge
lopen maanden hebben aan
de Amerikaanse oostkust
drie bomaanslagen tegen
abortuslklinieken plaatsge
had.
Kardinaal John
Krol..propagandist
voor Reagan- foto ap
Tussen de standpunten
van Reagan en Mondale in,
zitten die van hun respectie
ve kandidaten voor het vice-
presidentschap, George
Bush en Geraldine Ferraro.
Bush acht behalve bij le
vensgevaar voor de vrouw,
abortus eveneens toelaat
baar wanneer de zwanger
schap gevolg is van ver
krachting of van incest. Fer
raro op haar beurt zegt van
uit haar rooms katholieke
gewetensvorming persoon
lijk tegen abortus te zijn,
maar als politicus die hou
ding niet te willen opleggen
aan anderen: dus niet in een
anti-abortuswet te willen
neerleggen.
Voor het overige is Ferra
ro twijfelaar. Op de vraag
wat zou jij doen als een ver
krachter je zwanger had ge
maakt, geeft ze het voor een
Amerikaans politicus onge
bruikelijke antwoord „Ik
weet het niet".
Geraldine Ferraro's op
stelling heeft haar politiek
tussen wal en schip ge
plaatst. Haar persoonlijke
afwijzing van abortus
maakt haar voor feminis
tisch Amerika - en dat is in
middels een grote portie van
de bevolking - niet bepaald
tot een emancipatieidool. En
met haar gelijktijdige ver
kiezingsbelofte om de abor
tusklinieken ongemoeid te
laten, haalt ze zich bij elke
politieke bijeenkomst de
monstranten op de hals die
niet schuwen haar voor
moordenares uit te maken.
Inspelend op een algeheel
religieus reveil in de VS,
hebben nu met name de rk-
bisschoppen zich in de dis
cussie gemengd. Monseig
neur James Malone, voorzit
ter van de Amerikaanse bis
schoppenconferentie, ver
wierp openlijk de houding
van gouverneur Mario Cuo
mo van de deelstaat New
York, die eveneens persoon
lijk tegen abortus is, maar
weigert om desbetreffende
wetgeving te bevorderen.
Cuomo is een reizende ster
in de Democratisache partij
en waarschijnlijk presi
dentskandidaat in 1988.
Aartsbisschop van New
York John O'Connor gooide
helemaal olie op het vuur
met de uitspraak: „Ik zie
niet in hoe een katholiek in
geweten kan stemmen voor
een presidentskandidaat die
niet aan de legale afschaf
fing van abortus wil wer
ken." Ook president Reagan
deed zijn duit in het zakje
met de verkondiging dat „de
politiek de religie nodig
heeft als gids".
Dat alles heeft heftige re
acties teweeg gebracht. De
Amerikaanse pers puilt de
zer dagen uit van de waar
schuwingen tegen een heil
loze vermenging van kerk
en staat, waarin uiteindelijk
de kansel het burgerlijk
wetboek zou dicteren. „Rea
gan probeert de mensen wijs
te maken dat god een Repu
blikein is", aldus Mondale.
Anderen, zoals Cuomo en
Edward Kennedy, betichten
de bisschoppen van een dub
bele moraal. Als zij zo de
heiligheid van het leven be
nadrukken, waarom geven
ze dan geen stemadvies te
gen een president (Reagan)
die vóór de doodstraf is?
De Republikeinen echter
hebben niet minder pijlen op
hun boog: de Democraten
zijn degenen die het nooit zo
nauw hebben genomen met
de scheiding tussen politiek
en religie. Van dominee
Martin Luther King via
Jimmy Carter tot dominee
Jesse Jackson hebben zij al
tijd de kerken gebruikt om
stemmen te winnen. Toen
vorig jaar de bisschoppen
inzake de kernbewapening
braken met de Reaganpoli-
tiek en opriepen tot een nu
cleaire bevriezing, toen
klaagden geen Democraat
over ontoelaatbare inmen
ging.
Sceptici in Amerika stel
len vast dat de hele discussie
over de kerk-staat-verhou-
ding alleen zo breedvoerig
kan plaats hebben bij ge
brek aan overige substantie
in de verkiezingsstrijd. De
Democraten hebben op het
terrein dat de kiezers het
meest interesseert - de bin
nenlandse economie - geen
duidelijk alternatief voor
Reagan's liberale beleid en
gegeven Reagan's enorme
populariteitsoverwicht op
Mondale is er van een stem
busstrijd zelfs nauwelijks
sprake meer.
Kernmerkend voor de po
litieke verveling is mis
schien dat in de moraalfilo
sofische argumentaties de
meer nuchtere geluiden de
zeldzaamste zijn. „Het hele
debat is fundamenteel over
bodig. We leven in een de
mocratie. Iedereen, priester
Geraldine Ferraro-
weet het niet
- foto anp
of prostitué, katholieke kerk
of welke andere privé-ver-
eniging dan ook, mag probe
ren zijn of haar moraal tot
wet te maken. Wie meer dan
vijftig procent van het volk
achter zich krijgt, of voor
grondwetswijziging meer
dan tweederde, die kan zijn
zin krijgen. Elke politicus
mag steun vragen aan elke
vakbondsleider of dominee.
De vraag in hoeverre er reli
gie, lekenmoraal of com-
merciëel belang achter zit is
staatsrechterlijk van geen
enkel belang", aldus het
commentaar in een Wash-
ingtonse krant.
Inderdaad is ook voor
Reagan's grondwettelijk
abortusverbod een tweeder
de meerderheid in het Con
gres (parlement) en zit die er
volgens alle waarnemers in
de verste verte niet in.
Waarmee ook weer niet
gezegd is dat zich op het ge
bied van de moraliteit geen
belangwekkende verande
ringen voltrekken. Van be
tekenis is zeker dat Reagan's
grote populariteit bij jonge
ren samenvalt met de sterk
toegenomen belangstelling
van de jeugd voor bijna alle
godsdiensten en spirituele
bewegingen. Professor Har
vey Cox van Harvard Uni
versity heeft zijn in de zesti
ger jaren zo sterk aange
hangen theorie dat religie in
de westerse wereld onaf
wendbaar op uitsterven af
stevende, in nieuwe studies
geheel moeten herzien.
En de filosoof Curtus
Freeman stelt vast dat naar
mate de moderne technolo
gie meer morrelt aan de
vroegere wetmatigheden
van conceptie, geboorte, le
ven en dood, de samenleving
een „natuurlijke en noodza
kelijke conservatieve reac
tie" vertoont. „Het is zeker
niet verontrustend dat de
jeugd abortus als een pro
bleem beschouwd. Het tijd
perk van de genetische ma
nipulatie is al begonnen.
Vrouwen kunnen, in ruil
voor geld, kortstondige
draagsters worden van in
geplante embryo's van be
paalde kwaliteit. Industriële
produktie van baby's is al
bijna mogelijk. Zeggenschap
over ingevroren embryo's is
in discussie. Dat alles ver
wart de mensen. Wetgeving
terzake ontbreekt nog vrij
wel. Het is normaal dat de
mensen voorlopig de veilige
weg kiezen en dat het huwe
lijk populair blijft als het in
stituut waarin individuele
mannen en vrouwen volle
dige zeggenschap behouden
over nieuw leven. Misschien
verklaren die onbewuste
angsten de herverkiezing
van de ouderwetse vader-fi-
guur Ronald Reagan", aldus
Freeman.
Van onze redactie binnenland
IN de nabije toekomst
moet er ernstig reke
ning mee worden ge
houden dat partijen co
caïne, waarop de politie
de hand weet te leggen,
wel eens groter dan 100
kilo kunnen zijn. De
verdovende-middelen-
centrale van de Centra
le Recherche, Informa
tiedienst (CRI) heeft het
angstige voorgevoel dat
we in Nederland wat
dat betreft in de rich
ting van Amerika gaan,
waar regelmatig cocaï-
ne-partijen van soms
enkele honderden kilo's
in beslag worden geno
men.
John Oosterbroek, het
hoofd van de verdovende-
middelencentrale, spreekt
deze verwachtingen uit als
hij de cijfers bekijkt van de
hoeveelheden cocaïne die in
de eerste acht maanden van
dit jaar in beslag zijn geno
men. Dat is 135 kilo, tegen
over 58,5 kilo in het gehele
vorige jaar. Uitschieters bij
de inbeslagnemingen waren
dit jaar partijen van 33 en 20
kilo op Schiphol. In 1983 was
de omvang van de in beslag
genomen partijen cocaïne
over het algemeen rond dê
10 kilo.
Dit jaar geven in beslag
genomen partijen in het bui
tenland ook aan dat per par
tij steeds meer wordt ver
voerd. Oosterbroek wijst op
42 kilo cocaïne waarmee drie
Nederlanders vorig jaar op
het vliegveld bij Parijs zijn
aangehouden en waarvoor
ze vorige week tot gevange
nisstraffen van 5 tot 10 jaar
zijn veroordeeld, en partijen
van 50 en 49 kilo waar dit
jaar in de havens van Go
thenburg en Hamburg de
hand op is gelegd.
Oosterbroek zegt dat het
voor politie en welzijnswer
kers vast staat dat de cocaï
ne de heroïne in gebruik
verdrongen heeft. Ook zijn
de inbeslaggenomen hoe
veelheden cocaïne groter
dan de in beslag genomen
hoeveelheden heroïne: de
eerste acht maanden van dit
jaar werd 135 kilo cocaïne in
beslag genomen tegenover
120 kilo heroïne. In heel 1983
waren die aantallen 58,5 kilo
cocaïne tegenover 150 kilo
heroïne. Oosterbroek haast
zich te verklaren dat die cij
fers wel relatief zijn: in
Antwerpen werd dit jaar 75
kilo heroïne in beslaggeno
men die bestemd was voor
ons land, terwijl voor het
zelfde geld die partij in de
haven van Rotterdam zou
kunnen worden aangetrof
fen. Dat zou dan het jaarcij
fer aanzienlijk beïnvloeden.
De organisatie van de 'co-
cane-maffia' in Nederland is
volgens de CRI-voorman
voor een groot deel in han
den van Zuidamerikanen.
Daarbij valt op dat de Co-
lombianen geen inmenging
van Nederlanders in hun or
ganisatie toelaten en een ho
ge organisatiegraad kennen
waarin veel maffia-achtige
toestanden met afrekenin
gen en andere moordpartij
en plaats vinden. Wat dat
betreft zijn in de cocaïne-
scene de Colombianen te
vergelijken met de Chinezen
in de heroïne-wereld. De Pe
ruanen en Bolivianen daar
entegen laten wel Nederlan
ders in hun organisatie toe,
evenals Spanjaarden en Ita
lianen.
De toenemende stroom co
caïne naar West-Europa is
onder meer te verklaren uit
het feit dat de Amerikanen
een verbeten actie tegen de
smokkel van cocaïne voeren,
wat redelijk succes lijkt op
te leveren. De cocaïne-bazen
zijn daardoor gedwongen
andere afzetmarkten te zoe
ken en treffen in West-
Europa een prima afzetge
bied aan met een koop
krachtige vraag, aldus Oos
terbroek.
De ontwikkeling rond he
roïne in ons land heeft de
eerste acht maanden niet
een spectaculaire verande
ring ten opzichte van voor
gaande jaren te zien gege
ven. Oosterbroek noemt de
markt redelijk stabiel met
een lichte toeneming van
Zuidoost-Aziatische heroïne
uit de gouden driehoek.
Maar ook hier is de ten
dens merkbaar waarbij par
tijen groter worden. Dit jaar
werden partijen onder
schept van 25 kilo, terwijl
die partijen in 1983 rond de
10 kilo lagen. De eerste acht
maanden van dit jaar is 12U
kilo heroïne in beslaggeno
men, tegen 150 kilo in geheel
vorig jaar. In 1982 werd
daarentegen weer 226 kilo in
beslag genomen.
De CRI is wel opgevallen
dat de heroïne uit Zuidoost-
Azië dit jaar veel zuiverder
is geworden. Volgens Oos
terbroek komt dat doorda
de heroïne in Nederland in
simpel opgezette laborato-
riumpjes versneden aan
worden. Dit jaar zijn al drie
van dergelij ke werkplaats
in Nederland ontdekt.
De LSD baart de drugbe
strijders weer aparte zor-
gen. Over heel Europa wo
LSD aangetroffen die
vloeibare vorm op zegeio»
is gedruppeld. Door die
geitjes op te zuigen of op
lossen in water en dat
drinken, wordt de LSD g
bruikt. „Op vrijwel allei M
eenkomsten in Europa w
den wij op de nek f?ezf
door de ons omringendeian
den met de klacht dat n
wordt ondernomen tege
fabriekjes die de LSD-
geitjes maken en die
vrijwel zeker in Nederland,
en dan speciaal inAms
dam bevinden. Wij m-
dan iedere keer weer verrei
len dat we echt bezig zij
die fabriekjes te lokallser e
maar dat we totdusver«
slechts één fabriekje in
sterdam hebben kunn
rollen."
Van onze
parlementaire redactie
DEN HAAG - Het Poly
goon-journaal, Neder
lands' oudste filmverslag
van actuele gebeurtenis
sen, krijgt geen geld meer
van de overheid.
„Het terruggelopen
aantal bioscoopbezoekers
en de huidige rol van de
'televisie in de nieuws
voorziening maakt dat
aan de handhaving van
het bioscoopjournaal niet
langer prioriteit kan
worden toegekend"
Op de begroting van
Algemene Zaken (minis
ter Lubbers) is dan ook
de post Polygoon ge
schrapt. Van de 1,1 rrii-
loen 'winst' gaat 525.000
gulden naar de Rijks
Voorlichtings Dienst, die
gaat meewerken aan het
opzetten van een foto- en
filmmagazine.
i
DEN
te sj
die c
de g
peni
al de
pens
H«
'mag
initii
peno
MET HET in Miljoenennota en Trooni
voor 1985 (en volgende jaren) trekt he
zonderlijk zware wissel op het gezond
van de bevolking alsmede op de bereid
werkgeversorganisaties om het algem
toe te kennen dan allerlei groepsbelanc
de no nonsense-bezuinigingsbeleid dit
begin van herstel' heeft geleid en medt
heeft opgeroepen, zal het ook het volg
gewijzigd worden voortgezet. Voor 191
jard bezuinigen. Maar .ook dan is het le
Wil de economie weer gezond worden
nog steeds ziek' - dan zal er tot 1990 r
nigd moeten worden.
Met dit saneringsbeleid krijgt Nederle
teerd voor de 'scheefgroei' van de ecor
Den Uyl en Van Agt-Wiegel. De cijfers e
delijke taal. Tussen 1973 en 1983 het
procent meer verdiend maar 22 proce
zaak: de lonen stegen toen veel sterke
aangezien de sociale uitkeringen aan d'
peld waren, gingen ook die met sprc
loonontwikkeling prijsde de industrie zi
had het bedrijfsleven geen geld meer -
hoofd nog enigszins boven water te kur
le ondernemingen (dure) leningen afslL
droeg in. 1983 rond 19,5 miljard. Met z
investeringen nauwelijks van de grond.
Met de staatsschuld is het nog veel c
als gevolg, vannde-explosieve gróéf
schaps-uitgaven van 33 miljard in 197:
Zonder verdergaande bezuinigingen zo
jard aan rente en aflossing betaald m
van het nationale inkomen. Met zo'n las
gelrecht op een faillissement afstevener
Op basis van deze cijfers concludee
Raad van State, het hoogste adviescoll
bezuinigingsbeleid van het kabinet 'in
digd en onvermijdelijk is'. Aan die o
grond van de feiten moeilijk getwijfeld v
wel ten aanzien van de vraag of de wijzi
als rechtvaardig kan worden aangem
moet dat ook zelf wel aanvoelen, war
proces van ombuigingen op de duur st«
en maatschappelijke spanningen zal opi
ER MOGEN de afgelopen tien jaar in I
van de overheidsuitgaven en de bevor
bedrijvigheid grote fouten zijn gemaak
een groots ideaal voor ogen. Socialister
meenden de Nederlandse samenleving
t een gemeenschap met gelijke kansen v
i feit met de zwakkeren werden inkomem
i nivelleerd en uitkeringen fors opgetrokk
der zou de homo ludens, de spelende
maar zeer ten dele gelukt. We hebben o
en te weinig oog gehad voor het mense
samenleving van solidaire mensen deed
tuur met zijn doorgeschoten individualist
Een correctie is dus op zijn plaats. W<
troonrede stelt, toe aan een herwaarde
staat. Maar dreigt de slinger nu niet nae
slaan? Tegenover de te ver doorgevoi
van toen begint er nu een nieuwe kla:
staan waarin het redelijk toeven is voc
beidsproces, doch die kil en koud is v
worden jaar in jaar uit meer en meer in
da-grens gedrukt. De overheid die pal s
ma, bestaat niet meer. Aan werklozen v
ra geboden, behalve als ze bereid zijn
werken. Het kabinet mag dan volhoude
nuidige beleid 'in het goede spoor' is g
den mensen vragen zich met grote bezc
spoor zal leiden; naar de jungle misschi
sterkste geldt?
KABINET begint nu aan zijn derde
m tien jaar scheefgroei goed te maker
uegeven dat het nog steeds te hoge fi
°9 geringe economische herstel Lubbe
l speel ruimte geven voor een anders
en ze daar wel eens over na? Hebbe
zHnapP''~v'sie dan die van een boekhoi
D cijfertjes maar kloppen? Dit is een oi
dno6n door de toon van zelfgenoegzaam
oen is welgedaan' - die uit de Miljoenei
,.9 'Aspirerende inhoud van de Troonrec
D door een stelletje droogstoppels, ni
de °epen weten om de honderdduizend
den tst m°9e|i]ke onzekerheid verke
op een toekomst waarmee te leven v
dan pu'nruimen zal zeker tot 1990 vo'
QfJ®'duidelijk gebleken dat Lubbers, R
een karwei 9raa9 willen afmaken,
Worrit eede kabinet-Lubbers na de ver
Wp 01 9een geheim van gemaakt dat d
teori liefst me* de WD in zee zou
luhK 1:16 PvdA weten ze nog steed;
kunn S inderdaad denkt dat hij de ve
9evp8n Wlnnen. zal hij nu moeten begir
van ri 'n de soort van samenleving die t
komt ruïne van verloren illusies uit de
19rr r' 9ebrek aan voldoende maats
0 geen tweede kabinet-Lubbers.
