Kind van 'foute' ouders Snelheidsduivel moest afspraak nakomen Bevrijdingsdag was akelig stil in Sas Zeeuwsch- Vlaanderen r Gehandicapten kunnen voortaan sporten in Sas Strijd om Pontje te Sluiskil was tijdelijk uit de vaart SINA ZEELAND lmflENSDAG 19 SEPTEMBER 1984 VANZEELAND I0NG EREN BE WEGING FNV ZEEUWSCH-VLAANDEREN: Langlauf-lessen in De Braakman ÏVactaatweg 1985 tot Terneuzen li ROB SLOCK: 'HET LEEK EEN DODE STAD' Wandelaar Geen risico Zandstraat Maden Sas van Gent T16 PAGINA ZEELAND 3 ew - fv 0? I' J, foto's erik ossewaarde gedenkplaten in gemeentehuis van •nisse. doden die...(onlees- ïun leven Heten te op 20 september erder onleesbaar). rhoud is een zwak j dit soort dingen. In 1 met de voorbije ring zal Axel de losse ren wel vervangen die de gedenkplaat t Poolse monument Hulsterweg op zijn louden. Zo niet, dan vandaag of morgen ir in de sloot...!! >r langs komt een de- -en MOET de tekst :en: -Den 17 Septem- \4 stierven op deze den heldendood by :eren van het Kanaal ulst 25 Poolse solda- n het 10e Regiment Iders brengende zoo heid van Holland op terugtocht naar Po- ip het kruis staat: 17- n hier 25 Poolse dra- v/h 10e Reg. in de foor Polen gevallen, ind de vrijheid bren- u het: op hun terug- laar Polen! Moet u nd op de tv het over Polen eens ho- r'ze kinderen - want ren het uiteindelijk lebben niet het doel dat zij en vooral hun voor ogen hadden, ben al zoveel ouders ervaren dat de kin- iiet doen of bereiken voor ogen hebben, laar ook aan gewend zijn, maar ja... Jongeren uitgebuit! Van een onzer verslaggevers kRNEUZEN - In een aantal kleinere leeuwsvlaamse bedrijven, vooral in de voe- Lgs- en horeca-sector, heersen volgens de [jongerenbeweging FNV 'Middeleeuwse toe- Banden'. „Zeeuwsch-Vlaanderen is een probleemgebied voor longeren die in dergelijke bedrijven werken. Jongere lierknemers worden uitgebuit door dictatoriale ba lm". zeggen de medewerkers van de Jongerenbewe ging, gehuisvest in Terneuzen. heidsplannen van het kabinet te toetsen aan criteria, waar aan ze volgens de bonden moe ten voldoen. „Al die ouwe suk kels komen met leuke plan netjes, maar de jongens en meisjes die daardoor aan werk komen, willen daar ook nog iets aan verdienen", zegt orga nisator André Lauret. Volgens hen worden jonge- Ln aangesteld omdat het 'lek- Jer goedkope arbeidskrach- L'zijn. „Maar als ze 19 of 20 Lorden zijn, vliegen ze er Een makkelijk weer uit. De lanier waarop ze gecontro- Lrd worden is ook hemelter- Ld. En klagen durft bijna Iemand, want wie dat doet is leteen z'n baantje kwijt. An- jjèren staan trouwens in de rij jhet over te nemen. Er zijn die zich gratis aanbieden, llten maar om zo binnen te [ieraken", aldus de Jongeren- jeweging. Dergelijke taferelen zijn jede aanleiding om op de f'altbondsjongerendag, zater- 22 september, ruim baan geven aan de Voedingsbond [FNV. Met de manifestatie in [let pand aan de Blokken laakt de Zeeuws-Vlaamse Jj agerehbeweging in op een landelijke actiedag. Tussen 13 la 17 uur is er van alles te ben. Namens de Voedingsbond is «t de Leeuw aanwezig, feud Goemans vertegen- Lordigt de Abva/Kabo, Pim La Santen de Vervoersbond IfSV. Zij zijn er om informatie i geven en klachten te note- is. Tevens zijn er de fototen- oonstelling 'Jongeren in de lond' en de film 'De Hoogo- itnstaking' te zien. Als ontspannend element Itóben de Jongeren een Leurtocht door de binnenstad Jim Terneuzen uitgezet (start |teen 13 en 14 uur), waaraan nitele prijsjes zij n verbonden. De bedoeling is om zaterdag frik de jeugdwerkgelegen- Van een onzer verslaggevers Zeker op momenten waarop wij massaal onze bevrijding herdenken van de Duitse overheersing en het einde van de donkere oorlogsjaren zijn er mensen die het heel erg moeilijk hebben. Dat zijn niet alleen de mensen aan wie het oorlogsgeweld onherstelbare verliezen heeft toegebracht. Ook de - inmiddels vol wassen geworden - kinderen van ouders die in de oorlog aan de kant van de bezetter stonden worstelen vaak nog met dat verleden. Ouders die een verkeerde en zelfs ver werpelijke keuze maakten, konden toch wel goede ouders zijn. Na de oorlog werden die kinderen ge brandmerkt omdat zij door zichzelf of door hun omge ving geïdentificeerd werden met hun ouders. Ze voelden zich vaak schuldig aan iets waaraan zij geen deel had den en waarvoor zij niet verantwoordelijk gesteld konden worden. De werkgroep 'Herken ning' heeft zich sinds 1981 het lot aangetrokken van deze 'kinderen van foute ouders'. Er is een brochure gemaakt, er is een telefoon dienst, er zijn bijeenkomsten en praatgroepen. Op 12, 13 en 14 oktober wordt er in Brabant een weekend ge houden voor kinderen van ouders die in de jaren 1940- 1945 aan de kant van de be zetter stonden. Voor inlich tingen kan men terecht bij de Werkgroep Herkenning, Postbus 26206, 3002 EE Rot terdam, of telefonisch bij Ruud Schouten (010-768440) of Duke Blaauwendraad (03461-1731). |\ieuwe behuizing [voor Bedrijfs- |ïezondlieidsdienst llERNEUZEN - De dependan ts te Terneuzen van de Be- |lrijfsgezondheidsdienst Zee- I gaat binnenkort verhui- litn. Het gebouw aan de Sta- limsweg in de Scheldestad Piarin zes personeelsleden Ivan deze dienst werkzaam Pin, is in de loop der tijd te |bap geworden. Per 1 november zal nu een Ipotere ruimte worden be trokken aan de Scheldekade, famelijk het voormalig kan tor van de Terneuzense rede- ij Muller, dat is gehuurd. De tawe behuizing brengt ech- jA niet met zich mee dat een [Were uitbreiding van de be lande werkzaamheden irdt gerealiseerd. Van onze correspondent TERNEUZEN - Twee Oosten rijkse ski-leraren geven tij dens de Beurs Winter-Actief, die 22 en 23 september in de Adorhallen van recreatiecen trum De Braakman wordt ge houden, les in langlaufen. Hiertoe is in de hallen een 200 meter lange baan aangelegd. Veel belangstelling zal door de Zeeuwsvlaamse winter sporter ook aan de dag gelegd worden voor de ruilbeurs voor wintersportarikelen, die is voorbereid door de Neder landse Ski-vereniging. Het is overigens niet alleen wintersport wat de klok staat. Tijdens de beurs worden re gelmatig mode-shows gehou den en kan het publiek, mid dels een surf-simulator ook kennis kunnen maken met een typische zomersport: het windsurfen. De beurs is geopend op 22 september van 10-22 uur, op 23 september van 10-18 uur. Van onze correspondent SAS VAN GENT - Op initiatief van de gemeente Sas van Gent en in samenwerking met de gemeente Assenede kunnen licha melijk gehandicapten vanaf donderdag 27 september iedere week in de Vlaanderenhal terecht voor diverse sport- en spelac tiviteiten. ®.V HAAG - De Tractaatweg [)ie Zeeuwsvlaamse Kanaal bot wordt volgend jaar defi- ®tf doorgetrokken van ™lse Sassing naar Terneu- 'IL Dat blijkt uit de toelich- JS van minister Smit-Kroes torkeer en Waterstaat) op "it begroting. ^land moet daarna weer 'en op wegenbouwprojecten ichten, want voor de periode zijn nieuwe verbindin- slechts met tweede en der- prioriteit opgenomen. Het ;'at dan achtereenvolgens om ?Weg over de stormvloedke- ®8,de verbinding Seroosker- f j'eersegat-dam en de ver ding Grevelingendam/Den Snel. De motor wordt voor revisie uit de pont gelicht - fotowimkoovman Van onze correspondent SLUISKIL - Op gezette tij den wordt door Rijkswater staat een der twee motoren van het pontje over het Ka naal Gent/Terneuzen gere viseerd. Na een x aantal uren van vrijwel constant in bedrijf zijn wordt de motor uit het vaartuig gehaald. Direct daarop wordt dan een ande re gereedliggende motor in het vaartuig geplaatst. Tot voor kort gebeurde dit altijd tijdens de nachtelijke uren zodat deze wisseling zich vrijwel aan ieders oog onttrok. Voor het eerst wer den deze werkzaamheden gistermiddag op de dag uit gevoerd. Reden daarvoor, aldus een zegsman van Rijkswaterstaat, de bezui- gingen waaraan ook Rijks waterstaat gebonden is. Immers, doet men dit 's nachts, dan worden door het personeel overuren ge maakt, terwijl ook derden moeten worden ingescha keld voor de uitvoering van het werk. Duurt het wisse len en installeren van een motor normaal een paar uur, gisteren rezen er wat technische moeilijkheden, waardoor het karwei aan merkelijk meer tijd in be slag nam dan was voorzien. Overigens heeft het pu bliek dat gisteren gebruik wilde maken van een over tocht over het kanaal daar weinig of geen hinder van ondervonden. Tijdens de wisseling van de motor was een vaartuig van de Ver enigde Bootlieden uit Ter neuzen ingeschakeld, die de passagiers over en weer bracht. Verder waren in stanties zoals politie, brand weer, ziekenhuis en dokto ren, die in geval van nood zijn gerechtigd met een auto van het pontje gebruik te maken, op de hoogte gesteld van deze stremming. Het ligt in de bedoeling om in de toekomst een Neder lands-Belgische gehandicap ten sportvereniging op te rich ten. Bij voldoende belangstel ling zal ook in competitiever band worden gesport. Door dit initiatief is een ein de gekomen aan het ontbreken van een dergelijke voorziening voor de Zeeuwsvlaamse licha melijk gehandicapten. Tot op heden waren zij aangewezen op verenigingen op Walche ren, de Bevelanden of in Bel gië. De door de Zeeuwse sport raad' in' september 1983 geor ganiseerde informatiedag over sportbeoefening door ménsen met een handicap vormde de aanleiding voor de gemeente Sas om te kijken of een ver eniging voor gehandicapten sport daar een haalbare zaak was. De toekomstige vereniging zal een regionale functie moe ten vervullen. Mede daarom is ook de Belgische buurgemeen te Assenede voor dit project benaderd. Het initiatief werd in Assenede met enthousiasme ontvangen en al snel werden de handen in elkaar geslagen om de plannen uit te werken. De schepen van sociale za ken van Assenede, A. Roegies, zelf gehandicapt, noemde maandag tijdens een bijeen komst in de Vlaanderen waar op de plannen werden ont vouwd, sport voor gehandi capten een van de belangrijk ste revalidatie- en integratie middelen die er zijn. In eerste instantie wordt er nog geen vereniging opgericht. Medio december wordt bekeken of hiervoor belangstelling be staat. De sport- en spelactiviteiten staan onder leiding van Guus Harmsen, leraar lichamelijke opvoeding in Terneuzen. Hij heeft de laatste jaren veel er varing opgedaan met sport en spel voor en met mensen met een handicap en heeft veel vertrouwen in de haalbaar heid van een gehandicapten- sportverenigng. Guus Harmsen: „De mensen moeten niet bang zijn om te komen. We zullen in eerste in stantie recreatief bezig zijn met bijvoorbeeld rolstoelbas ketbal, zitvolleybal, badmin ton en tafeltennis. Lichamelijk gehandicapten, die interesse hebben kunnen iedere donder dagavond van 17.30 uur tot 19.30 uur terecht in de sporthal van de Vlaanderen". van tennisvereniging misse werden de clu oenschappen gehouae. jeugdleden. Jongens 14 tot en jaar: Evert van Kaffl- tot en met 13 jaar: Gyon man; meisjes: Ingeborg man. De ouderensoos SpU' woensdag 26 septern aarlijkse bazar in De Drie Gehughten. is geopend van 18.00 uur. r - t huis izar tot Van onze correspondent ^neuzen - „Ik moest *acht uur bij de bank zijn moet mijn afspraken na- 'en. Zo verweerde gister- '°''n Sluiskillenaar F.T. "ij de Terneuzense kan- 'fechter mr. H. de Mul tegen reit dat hij op 13 januari Jaar met een snelheid van JJ kilometer per uur had ge- m op de provinciale weg Hontenisse. „Veronder- i. ™at u een ongeluk had ge- 'en. dan had u niets meer kunnen nakomen", zei mr. De Mul en legde een boete van 160 gulden op. L.S. uit Terneuzen had 13 januari van dit jaar nogal ste vig zijn gaspedaal ingederukt. Tussen IJzendijke en Biervliet wees de teller van een hem achtervolgende politie 145 ki lometer aan. Conform de eis werd hij veroordeeld tot een boete van 270 gulden of 6 da gen. Met een snelheid van 126 ki lometer per uur raasde de Terneuzenaar M. van de H. door de bebouwde kom van Kloosterzande. Het kwam hem op 300 gulden of 6 dagen te staan. Mevrouw L.S. uit Terneuzen had 30 januari van dit jaar be paald pech. Ze zou 's morgens het nieuwe deel drie van het kentekenbewijs op de voorruit van de auto willen aanbren gen. Omdat die op dat moment nat was ging dat niet. Ze be sloot het een poos later te doen. In die tussentijd nam dochter lief het voertuig en reed ermee weg. Prompt werd ze aange houden en bekeurd. Jammer voor mevrouw, vond mr. Huy- gen, maar hij bleef bij de via een schikking aangevraagde boete van 65 gulden. Kanton rechter De Mul toonde begrip en deed er 30 gulden vanaf. L. van de L. uit Hoek mocht gisteren opnieuw komen ver tellen hoe het 19 juli allemaal in zijn werk was gegaan. Hij had een bekeuring gekregen toen zijn auto met aanhangw agen tje aan de Havenstraat te Terneuzen stond geparkeerd, waar dat niet mocht. Maar zo verweerde hij zich, „ik was net de laatste partij panlatten aan het bundelen om op te laden toen iemand zei 'Er staat een agent bij je auto'. En ik was aan het inladen", aldus Van de L. Ook de gisteren verschenen verbalisant kon de kanton rechter niet overtuigen dat het niet zo was geweest. „Een rou tinekwestie, gewoon fout ge weest", aldus mr. Huygen, die een boete eiste van 35 gulden of 1 dag. Kantonrechter De Mul: „Ik betwijfel of hier een bekeuring op zijn plaats is ge weest. Schuldig zonder opleg ging van straf", luidde de uit spraak. Terwijl Montgomery zich volledig concen treert op z'n doorstoot naar Arnhem (Opera- tie Market Garden) krijgt het Eerste Canade se Leger begin september het bevel alle kracht te richten op het veroveren van de Scheldemonding, zodat de Antwerpen als be voorrading s-haven door de geallieerden in gebruik kan worden genomen. De Canadezen proberen het eerst met een rechtstreekse doorstoot vanuit Brugge in de richting Breskens om te trachten in één slag de Duitse tegenstand in West-Zeeuwsch- Vlaanderen neer te slaan en de oversteek van het nog ongeschonden Duitse 15e Leger naar Walcheren te verhinderen. Maar de Duitsers zijn de schok van Dolle Dinsdag inmiddels te boven en hebben een nauwelijks te nemen afweerlinie aangelegd achter het Leopoldka - naai en de daaraan parallel lopende Aflei dingsvaart. De poging van de Canadezen om bij Moerkerke deze waterlinie te nemen (de slag om het Molentje) mislukt en doet de geallieerde bevelhebbers beseffen dat ze West-Zeeuwsch-Vlaanderen op deze manier niet binnen geraken. Besloten wordt daarom een omtrekkende beweging te maken via de Zeeuwsvlaamse kanaalzone. Terwijl de Polen zich al enkele dagen in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen bevin den en slag leveren om Axel, rukken de Ar gyll en Sutherland Highlanders (onderdeel van het Eerste Canadese Leger) op maandag 18 september vanuit Zelzate op naar Sas van Gent. Een dag later is deze plaats veroverd. Ge vochten is er niet veel, maar het aantal ver nielingen vrij hoog. Een gevolg van de aan pak van de Canadezen, die zich later in West-Zeeuwsch-Vlaanderen op nog veel grotere schaal zal herhalen. Want in tegen stelling tot de Polen, die bij hun acties zoveel mogelijk rekening houden met de burgerbe volking, zien de Canadezen er geen been in om stadjes en dorpen die op hun weg komen eerst grondig te beschieten, alvorens tot het daadwerkelijk bevrijden over te gaan. Blije Sassenaars 'bezetten' een Canadese tank Eerdere afleveringen op 11, 15 en 18 september SAS VAST GENT - „19 Sep tember 1944 was een akelige, stille dag. Sas van Gent leek wel een dode stad. Er was niets te zien op straat. Af en toe klonk een geweerschot, ontplofte een granaat of ra telde een mitrailleursalvo. Maar je had toch niet de in druk dat er gevochten werd. 's Morgens ben ik nog een brood wezen halen bij bak ker Cleemput, maar echt veilig voelde ik mij niet. 's Middags werd ik bijna let terlijk van straat geschoten. Ik was toen met burgemees ter De Kerf (die bij ons on dergedoken zat) gaan kijken wat voor schade de afgelo pen dagen aan Sas was toe gebracht. In vergelijking met 1940 viel dat reuze mee. De garage van Cyriel van Acker (waar nu dokter Wid- dershoven woont) bood schuilplaats". Precies 40 jaar nadat de eerste Canadezen in Sas van Gent hun intrede deden, we ten Rob Slock en zijn vrouw nog nauwkeurig wat zich in de omgeving van hun wo ning (toen het oude klooster) afspeelde. „Wij hadden een ijzeren kelderluik een stukje open gezet, zodat je door een spleet de hele Westkade kon afzien. De dagen voor de be vrijding was het druk ge weest in Sas van Gent. Wij waren overstroomd met te rugtrekkende Duitsers en voor onze deur stonden twee leden van de Feldgendarme- rie 'het verkeer te regelen'. Ze vroegen wel of wij ons luik lieten openstaan, want dan hadden ze een schuil plaats. Op 18 september wa ren de meeste Duitsers ver trokken en toen was het wachten op de bevrijders". Rob Slock had zijn plaats onder het geopende luik op 19 september weer ingeno men. Toen kwam er wat hij noemt 'een mooi moment in mijn leven'. „Ik zat de West kade af te loeren toen er een levensgrote Duitser in volle dige oorlogsuitrusting voor bij wandelde. Gepoetst, ge- choren, vierkant, een echte Pruis. Ja echt, hij wandelde. Hij zag me zitten en zei goe dendag met de woorden 'Die Befreiung ist bald da'. En ja hoor, bij het invallen van de Door Rein van der Helm duisternis, zo tussen 19.00 en 19.30 uur draaide de eerste Canadese tank uit de Oost straat de Westkade op". Dat ging overigens min der vlot dan Rob Slock nu vertelde. Zijn vrouw herin nerde aan de omzichtige wijze waarop de Canadese infanterie de Sasse straten betrad. „Ze liepen van boom naar boom, hier op de West kade, en in de straten van portiek naar portiek. Als al les veilig was gaven ze een seintje en dan pas kwamen de tanks". De tanks waren Sas van Gent 'langs achteren' bena derd. Zij reden via de fa brieksterreinen van CSM en Zuid-Chemie Sas binnen. De Sassenaars togen de straten op. Vierden bevrijding. „Maar er werd toch te veel risico genomen. Men ging hier de straat al op terwijl er her en der nog geschoten werd. Dat kostte een jong meisje Wauters toen haar leven. En bij de beschieting van de z.g. Walenhuizen sneuvelde ook een Sasse burger. Want die Canadezen namen geen enkel risico. Eerst schieten en dan pas kijken". „Ja", vult mevrouw Slock aan, „er was een duidelijk verschil tussen de strijdwij ze van de Canadezen en die van de Polen. De Polen pro beerden de burgerbevolking te sparen, de Canadezen wa ren meer geneigd eerst flink te schieten om op die manier de weg vrij te maken". Een voorbeeld daarvan is de bevrijding van de Zand straat, een dag na Sas van Gent. „Ze zagen daar een groepje huizen en begonnen dat plompverloren te be schieten. Ook een schaaps kooi midden in het veld ging er gelijk aan. De bevrijding kostte enkele Zandstraters dan ook hun leven". Wat oorlog kan betekenen had Sas van Gent, behalve in 1940 toen geen huis onbe schadigd was, ook ervaren in augustus en begin sep tember 1944. Begin augustus werd Sas bij vergissing ge bombardeerd. Ruim 400 bommen kwamen in de om geving terecht, eigenlijk be stemd voor de Gentse Ka naalzone. De schade viel mee, maar de schrik zat er goed in. Begin september had de burgemeester de Sassenaars opgeroepen behulpzaam te zijn bij het ontladen van een trein met gewonden, die van het front uit Frankrijk kwam. „Een verschrikkelijk ervaring", zegt Rob Slock, toen actief in onder meer de Sasse brandweer. „Wat daar te zien was is met geen pen te beschrijven. Er waren ge wonden bij waar de maden uit de mond liepen. En een volledig verbrande man was ingepakt in gips en kon zich absoluut niet bewegen. Er waren volwassen kerels die dit niet konden aanzien en er vandoor gingen. Die ge wonden zijn later doorver- voerd naar Breskens en Walcheren. Voor Sas van Gent was 19 september 1944 de bevrij ding eindelijk een feit. De Duitser, die de familie Slock onder zijn kelderluik verbe ten toeriep dat hij zou 'zu- rück kommen', is daar dan ook nooit meer gezien. De namen van de omgekomen burgers en gesneuvelde geallieerde soldaten staan in een gedenkboek dat zijn plaats heeft gevonden in het Sasse gemeentehuis. Slock: „Ik vind dat daarin eigenlijk ook de namen van de ge sneuvelde Duitsers moeten staan, maar daar wil onze burgemeester absoluut niet Volksdansinstuif - Volksdans vereniging De Grutmoole geeft vrijdag 21 september een 'open les' in De Speye. Aan de ze kennismakingsles kan iedereen van klein tot groot deelnemen en men hoeft geen lid van te zijn van de vereni ging. Bedoeling is om onder deskundige leiding in een on gedwongen sfeer kenins te cnaken met het volksdansen en de belangstelling hiervoor op te wekken. Eventuele belang stellenden kunnen na de ken nismakingsavond inschrijven als lid van De Grutmoole en vanaf vrijdag 5 oktober star ten met een interne beginners cursus Nederlandse folklore- dansen. Vrijdag 28 september is er weer een volksdansin stuif, eveneens in De Speye. Ook hiervoor hoeft men geen lid te zijn en kan in principe iedereen meedoen. Bedoeling van de volksdansinstuif is om eenmalig kennis te maken met het volksdansen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 21