Gardiner niet voor rechter in Nederland
Geregistreerde
werkloosheid
blijft gelijk
'VISSERS WORDEN NIET BENADEELD
Fikse explosie beschadigt 'Van Heutsz'
jesrelud
Opvang politieman na schietpartij slechtj
DE STEM COMMENTAAR
Bijna-top
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1984
BINNENLAND
'UITWIJZING BELGIË JUIST
DEN HAAG - De strakkere richtlijnen om de
kwaliteit van de garnalen te garanderen
plaatsen de Nederlandse vissers niet in een na
delige positie ten opzichte van hun buiten
landse concurrentie.
Belediging
douanier:
Man moet
excuusbrief
schrijven
Dienstweigeraars
SPELEND MEISJE GEWOND
Berekeningen Planbureau voor 1985
PROEVEN VEELBELOVEND
Nieuw medicijn prostaatkanker
Stuiveling
lid van
Rekenkamer
BINNENLAND
IKV -RK Kerk
Kinderzegels
Postzegels
Video brengt
couveusebaby
op bed moeder
i/ v?
Presidium Kamer:
Vrij baan voor
betogingen
op Binnennhof
Vier Gewonden bij
brand in
sociale werkplaats
ONDERZOEK UTRECHTSE HOOGLERAAR
T28 PAGINA 2
DEN HAAG - De uitwijzing
van de Canadees Paul Wood,
alias John Gardiner, aan
België is een juiste zaak uit
oogpunt van rechtvaardig
heid.
De officier van justitie in
Breda heeft juist gehandeld
door niet ook nog een straf
rechtelijke vervolging in
Nederland tegen de man te
beginnen.
Dat antwoorden de be
windslieden van Binnen
landse Zaken en Justitie op
vragen van het PSP-Ka-
merlid Van der Spek. De Ca
nadees Wood kwam in het
nieuws als zelf verklaarde
spion van CIA en/of BVD in
het vredeskamp bij de
luchtmachtbasis Woens-
drecht, waar mogelijk
kruisraketten worden gesta
tioneerd.
Wood bleek in Woens-
drecht in het bezit van der-
jianx\gni
tien patronen voor een
vliegtuigboordwapen die hij
op de Belgische basis in Flo-
rennes had gestolen. Dit
vergrijp was voor de Belgi
sche justitie voldoende aan
leiding om om uitlevering te
verzoeken. Van der Spek
wilde dat met de vragen te
genhouden, want hii vroeg
om berechting in Nederland.
Het Openbaar Ministerie
zag meer in uitwijzing, om
dat het vergrijp in België
zwaarder weegt dan dat in
Nederland. De arrondisse
mentsrechtbank in Breda
bevestigde de redelijkheid
van deze zienswijze voor de
zomer. Begin augustus stel
de Wood cassatie in tegen
deze uitspraak.
brast oh i
Kamer steunt garnalenrichtlijn
Van onze Haagse redactie
Die verzekering gaven staatssecretaris Van der
Reijden (Volksgezondheid) en Ploeg (Visserij) gisteren
de Tweede Kamercommissie voor Visserij.
Bijna de voltallige commis
sie bracht dit probleem onder
de aandacht van de bewinds
lieden. Bij de Kamer bestond
het idee dat de benodigde in
vesteringen de vissers zwaar
in de problemen zouden hel
pen. Ploeg zegde evenwel toe
te bezien of bedrijven gehol
pen moeten worden, als ze de
last van investeringen niet
kunnen opbrengen.
Die investeringen hebben
vooral betrekking op de om-
Van onze
correspondent
ARNHEM - Een 22-jarige
inwoner van Bennekom
moet van de Arnhemse po
litierechter binnen een
maand een excuusbrief
schrijven aan een doua
nier.
De Bennekommer had
de douanier bij de grens
post Beek uitgemaakt voor
'vuile, vieze, smerige land
verrader'.
De rechter legde de man
wegens belediging van een
ambtenaar in functie ook
een boete van 600 gulden,
waarvan 400 gulden voor
waardelijk, op. „Ik schoot
uit mijn slof, ik had haast
en ik was bang te laat op
de zaak te komen", aldus
de grensganger.
schakeling van handepellen
naar machinaal pellen van
garnalen en het aanschaffen
van een apparaat, waarmee
eventuele kiemziekten in de
garnaal - na het wassen met
zeewater, aan boord van een
schip - bestreden kunnen wor
den.
Een dergelijke investering
werd geschat op 25.000 gulden,
hetgeen een forse belasting
van de bedrijfsbudgetten zou
inhouden.
Van der Reijden kondigde
verder aan dat eind dit jaar de
nieuwe pelverordening kan
functioneren. Hij wilde die
verordening wel aan de Ka
mer toezenden als die klaar is,
maar een debat erover wei
gerde hij. „Dat is de verant
woordelijkheid van het Pro-
duktschap", aldus Van der
Reijden.
Volgens hém was de belang
rijkste winst van maatschap
pelijke onrust over de hygiëne
van de garnalen (eind verle
den jaar kostte een vergifti
ging dertien mensen het leven)
dat nu „een vergaande over
eenstemming bestaat over de
'sociale' controle." Gemeenten
zijn nu bereid toe te zien op
een strikte controle van het
produktieproces, betoogde hij.
MINISTER De Koning (Socia
le Zaken) mag de tewerkstel
lingsvergunningen voor
dienstweigeraars van de
Stichting X Min Y, de Vereni
ging Kerk en Vrede en de
Oekumenische Studentenbe
weging in Utrecht (EUG) niet
intrekken. Dit heeft de Raad
van State dinsdag beslist op
een verzoek van deze instellin
gen.
RUSLAND en Amerika, onlangs door de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties zwaar gekapitteld vanwege hun onwil en on
vermogen om de nucleaire bewapeningswedloop onder controle
te brengen, gaan dan toch weer eens op hoog niveau met elkaar
praten. Ter gelegenheid van de Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties in New York is er eerst een ontmoeting tussen
George Shultz en Andrei Gromyko, de ministers van Buitenland
se Zaken van de twee supermogendheden. Als het gesprek niet
in slaande ruzie eindigt, vliegt Gromyko door naar Washington
voor een bezoek aan het Witte Huis.
Een gesprek tussen president Reagan en minister Gromyko is
een bijna-topontmoeting. Gromyko moge dan in de Russische
hiërarchie onder Tjernenko staan, in de afgelopen maanden is de
greep van de Russische partijleider op het reilen en zeilen van
zijn land zozeer verzwakt en die van Gromyko dusdanig ver
sterkt, dat de Sovjet-minister van Buitenlandse Zaken de Ameri
kaanse president niet als de boodschappenjongen van het Krem-
lin tegemoet treedt, maar als een bijna-gelijke.
Voor president Reagan is de ontmoeting met Gromyko het eer
ste contact met een top-Sovjetvertegenwoordiger sinds zijn
ambtsaanvaarding vier jaar geleden. Ter verontschuldiging van
dit gebrek aan overleg op hoog niveau zou de Amerikaanse pre
sident kunnen wijzen op de snelle wisselingen aan de top in Rus-
'and (Brezjnev, Andropov en sinds februari Tsjernenko), maar
zo'n excuus klinkt ongeloofwaardig. Reagan is immers de afgelo
pen jaren uiters inventief geweest bij het bedenken van uitspra
ken om de leiders van 'het rijk van het kwaad' op zo groot moge-
''Ike afstand te houden.
Van het Reagan-Gromyko-gesprek worden geen opzienbaren
de resultaten verwacht. De Russen hebben er geen enkele be
hoefte aan om Reagan aan de vooravond van de Amerikaanse
Presidentsverkiezingen een mooie slag te laten slaan en Reagan
kan het tegenover zijn kiezers niet veroorloven het imago van
oommunisten-vreter af te zwakken. Beide heren zijn vooralsnog
voomamelijk geïnteresseerd in de TV-beelden en krantefoto's
/an hun ontmoeting. Van die publiciteit wordt een kalmerende
uitwerking verhoopt op de eigen bevolking en de respectievelijke
Pondgenoten c.q. vazallen, die zich steeds onbehagelijker begin
nen te voelen onder het koude-oorlogsklimaat dat door de beide
9rootmachten kunstmatig in stand wordt gehouden. Handen
schuddend en breed glimlachend zullen ze, ieder voor zich, de
lnPruk proberen te vestigen, dat ze zelf best voor rede vatbaar
j-'in en dat, als het van hen persoonlijk zou afhangen, dezelfde
Pag nog een nieuw tijdperk van vrede en veiligheid zou kunnen
beginnen.
wereld wil bedrogen worden, dus laten we de mensen maar
/oor de gek houden, zeiden de oude Romeinen reeds. Misschien
Porft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en haar
steeds strijdbaarder wordende secretaris-generaal daar ditmaal
®en stokje voor te steken. Zowel Reagan als Gromyko zullen op
P" forum van de wereldpolitiek het woord voeren. Dat biedt de
Podere landen de gelegenheid om een kritisch oordeel uit te
spreken over hetgeen de beide supermogendheden op dit mo
vant werkelijk aan nieuw perspectief te bieden hebben. Als zij
och bij die gelegenheid niet door gladde praatjes in slaap laten
^ssen of door blokvorming laten manipuleren kunnen de Ver-
®n|gcle Naties eindelijk weer eens functioneren overeenkomstig
Un opdracht de tolk te zijn van het wereldgeweten.
FOTO ANP
EEN lid van de EOD loopt weg met een gevonden explosief.
Van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - Een explosie heeft gistermid
dag forse schade veroorzaakt aan het Van
Heutsz-monument in Amsterdam. Een meisje
is daardoor gewond geraakt.
De aanslag is opgeëist door door de 'Groep
Koetoh Reh'. Volgens een verklaring van de
groep had de explosie al 's nachts moeten
plaatsvinden. De groep Koetoh Reh is genoemd
naar een kampong in Atjeh (Indonesië) die in
1904 door het koloniale leger tijdens het bewind
van Van Heutsz werd uitgemoord
De groep protesteert met de aanslag tegen
onder meer het bezoek van een Amsterdamse
delegatie aan Indonesië dat gisteren eindigde
op Schiphol. Door dit bezoek een het sluiten van
een samenwerkingsverband wettigt Nederland
de generaalsdictatuur in Indonesië, aldus de
groep.
Het in 1935 door koningin Wilhelmina ont
hulde Van Heutsz-monument was vele malen
doelwit van allerlei acties. De explosie dinsdag
was in de verre omtrek te horen. Het gewonde
meisje behoorde tot een groep kinderen die bij
het monument speelden. Nog niet ontplofte ex
plosieven bij het monument zijn later door de
EOD onschadelijk gemaakt.
DEN HAAG - Het aantal werklozen dat zich laat in
schrijven op arbeidsbureaus, zal volgend jaar niet
stijgen. Het Centraal Plan Bureau heeft berekend dat
het aantal geregistreerde werklozen niet boven het
aantal van dit jaar - 830.000 - uitstijgt.
Een verschil van 50.000 ge- nemers, invloed zal hebben op
registreerde werklozen met
eerdere prognoses van het
CPB.
De stabilisatie heeft maar
ten dele te maken met de groei
van het aantal banen. Een
verklaring zoekt het CPB in
het feit dat werklozen van 57,5
jaar en ouder zich voortaan
niet meer hoeven laten in
schrijven. Een rol speelt te
vens dat steeds minder werk-,
loze jongeren - waaronder ve
le schoolverlaters - zich laten
inschrijven, zoals al eerder ge
constateerd is door de arbeids
bureaus zelf.
Een kleiner deel van het da
lende aantal geregistreerde
werklozen wordt verklaard
door de komst van leerlingen
plaatsen voor jongeren en an
dere maatregelen die in petto
zijn. Men gaat er op het Cen
traal Plan Bureau van uit dat
ook het zogenaamde indus
trieplan van de overheid
(werkgelegenheid voor lang-'
durig werkloze jongeren) en
de financiële steun van de
overheid aan startende onder-
het aantal geregistreerde
werklozen.
Hetzelfde geldt voor het
plan van werkgevers en werk
nemers om schoolverlaters
aan de bak te helpen, onder
andere door het scheppen van
leerlingplaatsen. Volgend jaar
zullen zo'n 50.000 tot 55.000
nieuwkomers zich melden op
de arbeidsmarkt, voor werk of
scholing.
Uit cijfers van het CPB, die
staan opgetekend in de Macro
Economische Verkenningen en
die volgende week op Prins
jesdag officieel worden gepre
senteerd, blijkt dat het ar
beidsaanbod voor het eerst
sinds jaren weer groeit. Ge
sproken wordt over een aantal
nieuwe arbeidsplaatsen van
10.000 in het bedrijfsleven en
3.000 bij de overheid.
Samen onvoldoende om de
55.000 nieuwkomers op te van
gen. Zonder de daling in de re
gistratie van het aantal werk
lozen, zou er zeker opnieuw
sprake zijn van de toename
van de geregistreerde werk
loosheid.
Van onze redactie binnenland
ROTTERDAM - Medische deskundigen hebben dinsdag in
Rotterdam een nieuwe, veelbelovende ontwikkeling met be
trekking tot de behandeling van prostaatkanker gemeld.
Een voorlopig onderzoek onder ernstige gevallen van
prostaatkanker aan enkele academische ziekenhuizen en de
Daniël de Hoedkliniek in de Maasstad heeft aangetoond dat
zeventig tot tachtig procent van de patiënten, die met een
nieuw middel waren behandeld, een duidelijke verbetering
ondergingen. Een uitgebreider onderzoek in meerdere medi
sche centra is echter nog noodzakelijk.
Het gaat om het preparaat Buserelin, ontwikkeld door
Hoechst. Deze nieuwe ontwikkeling zal worden besproken
op een symposium vrijdag en zaterdag aan de Erasmus Uni
versiteit in Rotterdam. Ruim tweehonderd wetenschappers
uit de gehele wereld zullen aan deze eerste bijeenkomst over
dit onderwerp in Europa deelnemen.
Prostaatkanker is een van de meest voorkomende kwaad
aardige gezwellen bij mannen boven de vijftig jaar. Als
doodsoorzaak staat de ziekte in deze leeftijdsgroep in de
meeste landen op de tweede plaats.
Van onze
mentaire redactie
DEN HAAG - Drs. Saskia
Stuiveling (39), oud-staatsse
cretaris van Binnenlandse Za
ken, wordt lid van de Algeme
ne Rekenkamer.
Tegen de aanvankelijke
verwachting in heeft de Twee
de Kamer haar gisteren als
eerste geplaatst op de voor
dracht aan de Koningin. Daar
mee negeerde de Tweede Ka
mer de voorkeur van de Re
kenkamer zelf, die mr. K. de
Vries, voorzitter van de Raad
van Beroep en het Ambtena
rengerecht te Utrecht, be
noemd had willen zien.
Bij de geheime stemming in
de Tweede Kamer kreeg drs.
Stuiveling, die lid is van de
PvdA, 91 stemmen. De Vries,
die tot de WD behoort, kreeg
20 stemmen. Daaruit valt af te
leiden dat Stuiveling veel
stemmen uit het CDA en ver
moedelijk ook enkelen uit de
WD heeft gekregen.
Saskia Stuiveling studeerde
rechten en bedrijfskunde,
werkte als organisatie-des-
kundige bij de VNG en was,
voordat zij staatssecretaris
werd in het kabinet-Van Agt
II, beleidsmedewerkster van
de burgemeester van Rotter
dam.
DE Nederlandse bisschoppen
zijn akkoord gegaan met de
benoeming van Veronica van
Valkenhoef tot lid van het In
terkerkelijk Vredesberaad
(IKV) namens de Rooms-Ka-
tholieke Kerk. Mevr. Van Val
kenhoef is sinds september
1981 wetenschappelijk mede-
werkstèr van de vakgroep
praktische theologie van de
Theologische Faculteit Til
burg. Eind november vorig
jaar werd bekend, dat de Ne
derlandse bisschoppen hadden
geweigerd de benoeming van
Kees Dekkers tot lid van het
IKV namens de RK Kerk te
bekrachtigen. Dekkers werkt
bij het Bureau Internationale
Solidariteit (BIS) in Roer
mond, welk bureau mgr. Gij-
sen een doorn in het oog is.
HET kind en het Stripverhaal
is dit jaar als thema gekozen
van de Kinderpostzegels 1984.
Zij verschijnen op 14 novem
ber 1984, aldus dinsdag een
mededeling van de PTT.
DE PTT zal volgend jaar mei
een serie van drie postzegels
uitgeven ter herdenking van
veertig jaar bevrijding.
Van een
onzer verslaggever
NIJMEGEN - Moeders die
op de kraamafdeling van
het Nijmeegse Canisius-
ziekenhuis liggen krijgen
hun baby, die een paar
honderd meter verderop op
de couveuse-afdeling ligt,
toch 'op bed'.
Als een van de eerste in
Nederland heeft het Nij
meegse Canisius-Wilhel-
minaziekenhuis een video
verbinding gemaakt met
de couveuse-afdeling el
ders in het gebouw. Als de
moeder wil kan ze via het
beeldscherm naar haar ba-
by kijken. Ze kan zelfs
haar baby horen huilen.
Via de telefoon staat ze
in verbinding met de zus
ter op de couveuse- afde
ling om te vragen hoe het
met de baby is. Het sys
teem werkt al enige tijd.
De moeders zijn erg blij
met deze extra service via
'Baby 1'.
In april vorig jaar moest
de couveuse-afdeling van
het CWZ om medische re
denen een paar honderd
meter van de kraamafde
ling verwijderd worden.
„De ruimte was te klein",
aldus kinderarts dr. F.
Hoevenaars. „Maar voor
moeders is het contact met
het kind erg belangrijk.
Daarom kwamen we op
het idee om video met ge
luid te gaan gebruiken."
Tot nu toe zijn drie ka
mers op de kraamafdeling
voor 'Baby 1' ingericht. Be
zoekers kunnen de baby op
de couveuse-afdeling via
een kleurenscherm bewon
deren.
Niet langer getreurd, niet lan
ger gezeurd. Met volle kracht
vooruit. We gan weer in stij
gende lijn. We raken uit het
dal. De cijfers worden steeds
beter.
Ja, volle kracht vooruit, maar
toch niet harder dan 100 kilo
meter per uur. De
regering
voelt niks voor een verhoging
van de maximum-snelheid.
Voor sommige mensen hoort
die 100 kilometer thuis in het
crisis-rijtje van inleveren,
buikriem en stapje-terug. Een
sukkelgangetje. Gas terug. Nu
kan het gaspedaal weer ferm
ingedrukt worden, want er zit
weer vaart in de economie.
Toch vind ik die 120 overdre
ven. De meeste mensen rijden
hun hele leven 70 kilometer
per uur, op de snelweg en in de
bebouwde kom. Dat is lekker
makkelijk. Je hoeft niet op al
die lastige borden te letten.
Voor de maniakken die zo
graag de 150 of 200 willen ha
len, kan een speciaal race-rij
bewijs uitgevonden worden.
Maar zij moeten ook van top
tot teen ingesnoerd worden
met minstens tien autogordels.
I
Ook met 100 kilometer per uur
komen we wel uit dat dal. Een
andere vraag is nu of we moe
ten privatiseren of niet. Hebt'u
daar wel eens over nagedacht?
Privatiseren slaat niet op de
groeiende invloed van het blad
Privé op onze samenleving, zo
als vertrossing ooit werd afge
leid van de Tros. Nee, het bete
kent dat de overheid taken af
stoot naar de privé-sector. Dus
naar u en mij.
Hoort privatisering eigenlijk
niet thuis in het bovenge
noemde crisisrijtje? Hoe het
ook zij, ik geef de voorkeur
aan 'primatisering', het we
derom prima maken van de
samenleving.
MERIJN
DEN HAAG - Het presidium
van de Tweede Kamer- heeft
dinsdagavond in een huishou
delijke vergadering eensge
zind en zonder moeilijke dis
cussies besloten om niet te tor
nen aan de vrijheid van de
monstratie op het Binnenhof,
Het presidium heeft in een
brief aan premier Lubbers la
ten weten dat het Binnenhof
bij uitstek geschikt is voor dé
monstraties.
Die brief is een reactie op de
inmiddels ingetrokken brièf
van Lubbers aan burgemees
ter Schols van Den Haag
waarin de premier aandrong
op beperking van de demon
stratievrijheid om geluids
overlast door demonstranten
tegen te gaan.
DELFT (ANP) - Door een
brand in een spuiterij van de
sociale werkplaats in Delft
zijn dinsdagmorgen drie
werknemers gewond geraakt.
Eén van hen, een 36-jarige
Delftenaar, is zeer ernstig ge
wond overgebracht naar het
Zuiderziekenhuis in Rotter
dam. Hij kon pas na een een
kwartier durende reddingsac
tie door de brandweer, die veel
hinder had van sterke rook
ontwikkeling, worden bevrijd.
Een brandweerman liep hieif-
bij lichte verwondingen op.
De oorzaak van de brand,
die beperkt bleef tot de spuitei-
rij ,is nog onbekend. De schade
wordt geschat op een kwast
miljoen. Het complex, waarih
onder andere een houtbewer
kingsbedrijf en een drukkerij
zijn gevestigd, is voorlopig ge
sloten.
Van onze redactie binnenland
UTRECHT - De opvang van politiemen
sen die bij een schietpartij betrokken
zijn geweest, is meestal onvoldoende.
Dat schrijft de Utrechtse hoogleraar
in de psychiatrie prof. dr. B. Gersons in
het Maandblad Geestelijke Volksge
zondheid.
„Schieten hoort wel tot het politie
werk, zolang het maar niet echt ge
beurt", zo concludeert Gersons die sinds
1981 een zelfhulpgroep begeleidt van bij
schietincidenten betrokken Amsterdam
se politiefunctionarissen. Een politieman
of -vrouw die geschoten heeft of bescho
ten is, raakt vaak in een isolement bin
nen de politieorganisatie, waar geen
ruimte is voor de emotionele gevolgen
die zo'n ervaring met zich meebrengt.
Begrip voor de vaak lang doorslepen
de psychische problemen (angst, agres
sie, onevenwichtigheid, schuldgevoelens)
is bij de collega's die nog nooit een
schietpartij hebben meegemaakt, ver te
zoeken. En omdat schietpartijen in Ne
derland zo zelden voorkomen - bij de
Amsterdamse politie wordt gemiddeld 25
keer per jaar van het vuurwapen ge
bruik gemaakt, inclusief de keren dat al
leen waarschuwingsschoten worden ge
lost - zijn de politiemensen die uit erva
ring weten wat het betekent, verreweg
in de minderheid.
Vlak na het gebeuren is er meestal wel
aandacht voor dejoij een schietpartij be
trokkene, maar goedbedoelde adviezen
als blijf maar een paar dagen thuis los
sen weinig op en na enkele weken is het
incident weer vergeten, aldus Gersons.
Als blijkt dat een agent, die een schie
tincident heeft meegemaakt, er moeite
mee heeft gewoon verder te gaan, kun
nen over en weer irritaties onstaan tus
sen de agent en zijn superieuren. De
agent voelt zich miskend en tekort ge
daan, terwijl de chef vindt dat hij ten
onrechte bekritiseerd wordt. Door het
onverwerkte trauma doet de betrokkene
zijn werk niet meer goed. Velen krijgen
volgens Gersons een jaar later een slechj-
te beoordeling. Een vlucht in de ziekte
wet is een andere mogelijkheid, die ook
voorkomt.
Naast professionele hulp pleit Gersons
voor wederzijdse hulp, zoals het zelf
hulpteam in Amsterdam die in de prak
tijk brengt. Opvang door begrijpend
collega's, die hetzelfde hebben meege
maakt, voorkomt isolement en kan d
politieagent weerbaarder maken bij het
verwerken van alle directe gevolgen, i
stelt hij.
