HhBÉ
CONVECTRON: keihard doordouwen
'Jezus
van
Eerbeek'
verzamel
nieuw
dierenrijI
BOLBLIKSEMPROJECT IN BESLISSENDE FASE
Etcetera
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1984
EXTRA
fOENSDAG 5 SEPTEM
Foto's
ske en Wiske: De
Wïijn de bldvtn m de Mrdftestin.
•w hwelfeattn die m met de
%>ie Happie en de
(VLUG6ER
'Die rovers
komen
niet meer'
Door Peter Smit en Harriet Verbeek
EERBEEK - Na een rit van enkele kilometers over het stoffige bospad,
doemt plotseling het landgoed De Takkebos op. John Roeleveld is aan
het werk in zijn tuin. Maar als we hem roepen, komt de oude man aan
gesneld en opent gastvrij de poort.
De Evangelist is onge
schoren en in oude plunje
Hij maakt weinig woor
den meer vuil aan de ont
manteling van zijn die
renrijk, nu twee jaar ge
leden. Blijmoedig kijkt
hij ons aan.
„Ik ben er beter van gewor
den", glundert hij. „Want in de
bijbel staat dat al het geroofde
honderdvoudig terugkomt. En
dat is gebeurd. Ik heb nu 27
miljoen dieren en 28 miljoen
eieren
Waar Ome Sjon - zoals hij
in Eerbeek door de dorpelin
gen genoemd wordt - zijn op
gezette dieren nu bewaart, wil
hij niet vertellen. Roeleveld is
voorzichtiger geworden na de
'brutale roof' van zijn levens
werk.
Graf
Ome Sjon is trots op zijn tuin.
Bij de ingang heeft hij zojuist
een plantebak gemetseld, die
gesierd wordt door een steen
met een vliegende engel.
„Nee, het is geen graf", legt
hij minzaam uit.
„Laatst kwam er een man
langs op de fiets, die dacht ook
dat het een graf was. 'Ga er
maar vast in liggen', riep ik.
Nou, hij wist niet hoe snel hij
weg moest fietsen." Sjon Roe
leveld lacht uitbundig.
Ome Sjon geeft graag een
rondleiding door zijn tuin.
Voor een metersdiep betonnen
gat staat hij stil. „Hier komt
straks doopwater in. Dopen
doe je niet met drie druppels
water. Dat is een gruwel voor
de Heer. Neen, wij doen het
door dompeling."
In het landhuis gaat de tele
foon. Even later roept zijn
vrouw: „Hebben wij nog eek
hoorns?" „Jazeker, heel
mooie", antwoordt Roeleveld.
„Hoeveel kosten die?" vraagt
zijn vrouw. „56", beslist haar
echtgenoot die van beroep
preparateur is.
"Veel dieren verkoop ik
niet", zegt Roeleveld. Prak
tisch alle geprepareerde bees
ten voegt de Eerbekenaar aan
zijn eigen verzameling toe.
Ome Sjon is weer driftig in de
weer met het aanvullen van
zijn collectie.
Dode
ogen
Zijn dierenrijk moet inmid
dels weer uit tienduizenden
exemplaren bestaan.
Twee bunkers staan tot de
nok toe volgestapeld met de
kartonnen dozen waarin Ome
Sjon zijn dieren bewaart.
„Neen, die bunkers mag je
niet zien. Daar begin ik niet
meer aan. Als ik alle dozen zou
moeten laten zien, ben ik vol
gend jaar nog bezig", zegt hij
lachend.
Wel gunt Roeleveld ons een
blik in zijn schuurtje waar hij
de dieren prepareert. Er hangt
een penetrante lucht en het is
er mudvol. De ogen van een
slang kijken ons vanuit een
kartonnen doos aan en in de
nok hangen grote vogels te
wachten op hun preparatie.
„Hier, een nertsje, dat moet
nog opgestopt worden", zegt
Roeleveld, een slap velletje to
nend.
Beschermde dieren en ver
gunningen bestaan niet in de
ogen van Sjon Roeleveld. „Ik
gehoorzaam de wetten van de
Heer. Met andere wetten heb
ik niets te maken", zegt hij
met nadruk. Ome Sjon ver
dwijnt in zijn huis om met een
kartonnen doos terug te ko
men. Dit keer zit er geen beest
in, maar een stapel documen
ten, „Lees dat eens goed."
„Jullie lezen veel te snel",
onderbreekt Ome Sjon ons al
gauw. „De woorden van de
Heer moet je met aandacht le
zen".
De teksten gaan stuk voor
stuk over het verzamelen en
roven van dieren. 'Vergunning
voor mijn knecht Noach de
2de', staat er op het laatste pa
pier. „Dit heb ik ook aan de
rechter overhandigd", vertelt
Roeleveld. Hoofdschuddend:
„Maar die was zo goddeloos."
m „,«Ét »»»..-
IS* M
_V
Noach de Tweede wordt hl] door
zijn - weinige - aanhangers ge
noemd. Een naam die een journa
list hem twee jaar geleden gaf toen
zijn dierenrijk ontmanteld werd. En
John Roeleveld draagt deze naam
nu met gepaste trots.
In ondergrondse bunkers op het
verlaten landgoed De Takkebos bij
Eerbeek ontdekte de politie op 8
april 1982 een kwart miljoen opge
zette dieren, vogels en eieren. Het
was het levenswerk van de nu 74-
jarige kluizenaar: een moderne Ark
van Noach.
Sinds de Here hem op vijfjarige
leeftijd geroepen had, is Roeleveld
bezig met het verzamelen van op
gezette dieren. In navolging van
zijn bijbelse voorganger verzamel
de de oude man van iedere dier
soort twee exemplaren: een man
netje en een vrouwtje.
En samen met zijn vrouw wachtte
Roeleveld op het Einde der Tijden.
Met alles had 'de Jezus van Eer
beek', zoals hij ook genoemd
wordt, rekening gehouden. Hij had
zelfs voldoende voedsel in huis
voor zeshonderd uitverkorenen die
de vernietiging van de aarde zou
den overleven.
Tot de officier van Justitie de be
drijvigheid op landgoed De Takke
bos wreed verstoorde. Hij stuurde
destijds de politie voor een huis
zoeking naar het afgelegen land
goed omdat hij vermoedde dat
Roeleveld beschermde dieren in
zijn bezit had zonder vergunning.
De verzameling van Roeleveld ver
bijsterde heel Nederland. Meer dan
35 agenten en talloze vrachtwa
gens waren dagenlang in de weer
om het dierenrijk van de Evangelist
mee te nemen.
Ruim twee jaar na de inval brengen
twee van onze verslaggevers een
bezoek aan de 'Jezus van Eer
beek'. De bejaarde kluizenaar blijkt
geenszins een gebroken man. Inte
gendeel, hij werkt opgewekt en
harder dan ooit aan de opbouw van
een nieuw dierenrijk. „Want de
Dag des Oordeels is nu heel dicht
bij."
len overleven. Heeft hij
doende voedsel in huis? „Ja
voor alles is gezorgd, maak
maar niet ongerust",
woordt Ome Sjon.
Ook het dierenrijk is bjj
compleet.„Die rovers kon
nu ook niet meer", weet hij
ker. Plotseling verdwijnt,
blijmoedige glimlach van i
gezicht. Emotioneel roept ft
leveld uit: „Die rovers
verdoemd. Dat is het lot
de plunderaars. Dubbel
zijn ze nu."
Doodvonnis
De plaatselijke politie
dat de Eerbeekse kluizen
met hernieuwde energie
dierenrijk aan het opbou»
is.
„Jawel, hij wordt in dejl ^i
ten gehouden. Wij houden
gelmatig controle", vertelt
groepscommandant.
Maar de politieman wa.
zich zelfs niet aan een vtg
zichtige schatting van j
aantal dieren dat Roeleveld h;
weer heeft. „Hij heeft een
te bunker en twee of drie Wi
ne. En die staan al weer aan
vol."
Toch kwam de Eerbeekse
Evangelist er genadig vanaf
toen hij vorig jaar voor de
rechtbank moest verschijnen
wegens (massale) overtreding
van de vogelwet en illegaal
wapenbezit. De rechter toonde
begrip voor de heilige op
dracht die Ome Sjon zich had
gesteld en eiste slechts een
voorwaardelijke geldboete.
Wel werden de beschermde
dieren van Ome Sjon vernie
tigd. Maar de legale exempla
ren werden met een vracht
wagen op het landgoed terug
gebracht. „Ze zagen eruit als
béésten", herinnert Roeleveld
zich met afschuw. „Sommige
koppen waren eraf en ze wa
ren uit de dozen gevallen. Ik
wilde ze niet meer terugheb
ben."
Vernietiging
Roeleveld is de rechterlijke
macht overigens te slim afge
weest, deelt hij vertrouwelijk
mee.
„Ik wist al drie dagen van
tevoren dat ze zouden komen.
De beschermde vogels had ik
er al uitgehaald, ha, ha."
Alle opgezette dieren zullen
op de Dag des Oordeels weer
levend worden, weet Roele
veld zeker. En lang zal dat niet
meer duren, voorspelt Ome
Sjon, hoewel hij de exacte da
tum niet weet. „Wij krijgen
nog één winter. Er is zoveel
rotzooi in de wereld, je voelt
gewoon dat die naar de knop
pen gaat."
De hedendaagse Noach
zorgt er in ieder geval voor dat
hij binnen één jaar klaar is om
de zeshonderd uitverkoren te
ontvangen die in Eerbeek de
vernietiging van de aarde zul-
Of Ome Sjon bescherm
vogels en dieren verzameld
eigenlijk niet te controle:: g
„Hij kan ze er best tussen
ten in die bunkers", geef
groepscommandant toe.
gaan niet alles overhoop si
ten. Een man op die leefti
kun je niet lastig blijven ve
len."
Netty Sebregts en Loes Ha
genaar, textiel en keramiek,
Etcetera, Markiezenhof,
cfeenbergsestraat 8, Bergen
oP Zoom. Open dag. van 14-
17 u. behalve op maandag,
tot en met 15 oktober.
pit is een tentoonstelling,
(jie interessant is, niet alleen
vanwege het getoonde wek
piaar ook als evenement:
ruimte en objecten zijn wat
Ideur en vormgeving betreft
volkomen met elkaar in
evenwicht. Dit is voorname
lijk te danken ana de manier
waarop Netty Sebregts
werkt. Ze bekijkt een ruim
te, taxeert lengten en breed
ten van muren en begint dan
pas te ontwerpen. Het resul
taat is een serie textiele ob
jecten - het woord
wandkleed is hier niet meer
op zijn plaats - met een
uiterst terughoudende ver
werkingsmethode en een
grafisch karakter.
In het wat oudere werk
speelt de techniek nog een
belangrijke rol, getuige de
los in de ruimte hangende,
niet zo sterke transparanten.
Nu is het weven van weinig
belang meer en bestaan de
'kleden' uit loshangende
draden, waarin achtereen
volgens gelegde knopen een
lineaire figuratie vormen.
De serie panelen met opge
spannen draden, een Spo-
rengenaamd, zijn het meest
do interessant. Gebruik ma
kend van een oeroude verf
techniek, ikat (afbinden van
draden) heeft Netty Se
bregts textiele tekeningen
gemaakten van sporen door
mens en dier ooit in het zand
achtergelaten. De panelen
zijn het stadium van weer
gave overstegen en hebben
een eigen karakter gekre
gen, waarbij de sterke rit
miek en de natuurlijke kleu
ren de belangrijkste plus
punten zijn.
Loes Hagenaars' werk be
staat uit menselijke figuren
in wikkels en omhulsels. Uit
dunne lapjes klei bouwt zij
haar mneestal langgerekte
fragiele vormen op tot fan
tasieschepsels. Ook haar
kleuren zijn aards en zij
maakt er een spaarzaam ge
bruik van. De ontstane vor
men hebben door hun vage
aanduidingen en verwijzin
gen een algemeen mythisch
karakter gekregen, waarin
iedereen zijn of haar inter
pretaties kwijt kan.
L.R.
Oil
blij
Het doodvonnis van
Sjon over" de 'rovers
(nog) niet uitgekomen. De p
litieman verbaasd: „Dubt*
dood? Wij zijn allema
springlevend. Nou ja, tot
heden".
llllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIjlllllllllllllllllllllllllllllllllM
door Louis van de Geijn
SLIKKERVEER - Een roes
tig fabriekscomplex langs
de dijk. Na bijna een eeuw is
de zware industrie hier defi
nitief op de terugtocht. Toch
wordt ergens in deze vettige
doolhof aan een revolutio
nair idee gewerkt.
In één van de antieke hallen
klautert een bebrilde jongeman
van een reusachtige batterij ac
cucellen. Drs. Kees Wevers, di
recteur van Convectron NV,
aangenaam.
Het directiekantoor is een oude cara
van in een hoek van de morsige hal.
Gezeten aan een stapel pellets doet
Wevers zijn verhaal. Onder zulke pri
mitieve omstandigheden zijn meer
grote vindingen gedaan. Het zal de
aandeelhouders deugd doen dat de di
rectie niet op pluche zit. „Wat wij hier
doen" zegt hij, „is keihard doordou
wen".
Convectron is een tweemansbedrijf.
Naast Wevers, van huis uit chemicus,
is er dr. ir. G. Dijkhuis. Van de theo
rieën van deze wis- en natuurkundele-
raar uit Terneuzen hangt in de komen
de weken alles af. Volgens zijn bereke
ningen moet het mogelijk zijn onder
bepaalde omstandigheden bolbliksems
te maken en daarvan een weergaloze
energiebron te maken. Een fusiereac
tor zou volgens dit principe stroom
kunnen leveren die 80 tot 60 goedko
per is dan electriciteit uit kolen.
Geen brood
Het klinkt allemaal te mooi om waar te
zijn. En inderdaad zijn er weinig we
tenschappers, die brood zien in de
Dijkhuis-theorie.
Integendeel, een internationale
kernfusie-autoriteit als de Nederlan
der prof. dr. C. Braams geeft er geen
cent voor. Shell, aanvankelijk wel
geïnteresseerd, haakte af na een advies
van vier deskundigen. Het ministerie
van Economische Zaken bleef aan de
kant. Geen bank was bereid om geld te
lenen voor de noodzakelijke proeven.
Dijkhuis en Wevers, die elkaar von
den in hun gezamenlijke liefhebberij
voor het alpinisme, hebben zich door al
die scepsis niet uit het veld laten slaan.
In maart 1983 richtten zij de naamloze
vennootschap Convectron op. Omdat er
geen bank aan mee wilde doen, schreef
Wevers eigenhandig een prospectus
voor de uitgifte van 50.000 aandelen.
Die emissie kon maximaal 2,5 miljoen
opleveren. Hoewel de risico's breed
werden uitgemeten, kwam er toch on
geveer 600.000 binnen. Op zichzelf een
financieel huzarenstukje.
Blind
Wevers: „We hadden natuurlijk liever
meteen een miljoen van EZ gekregen.
Dan waren we nu al veel verder ge
weest".
Hij is nogal gebeten op het ministe
rie waar hij zelf ook nog een poosje
heeft gewerkt. „Men is gewoon blind.
Er worden wel lijvige innovatienota's
geschreven, maar van wezenlijke be
langstelling bemerk je niets".
Wevers heeft zich nu al bijna twee
jaar gewijd aan de bolbliksem, na ba
nen bij o.m. Economische Zaken en een
organisatie advies bureau. Zijn collega
Dijkhuis heeft voorlopig voor een jaar
de klas vaarwel gezegd en zich bij hem
gevoegd. Hoewel de voorbereiding alle
maal wat trager verliep dan verwacht,
zijn ze nu bijna zo ver dat de eerste be
slissende proeven kunnen worden ge
daan.
Ritselen
Zes ton was ongeveer het minimale be
drag waarmee Convectron kon starten.
Dankzij bijdragen 'in natura' lukt
het allemaal net. Zo vond Holec het
project toch interessant genoeg om een
leegstaande fabriekshal in Slikkerveer
beschikbaar te stellen. De Nederlandse
marine en een Duitse accufabriek hiel
pen de jonge firma aan een bruikbare
duikboot-batterij. „In ritselen en rege
len zijn we inmiddels wel goed gewor
den", lacht Wevers.
Die batterij, bestaande uit 400 mans
hoge cellen, is naast de theoretische
modellen van Dijkhuis het belangrijk
ste inventaris van de firma. Met be-
succesvol is, kan een eerste complete
centrale volgens de Convectron-me-
thode (ongeveer ƒ300 miljoen) worden
gebouwd. Dat zou in het begin van
jaren negentig kunnen zijn. Wevei
„Soms gaat het heel snel. In 1939 wed
de splijting van uranium aangetoond
In 1942 stond de eerste kernreactor er'
Pogingen
Het eerste jaarverslag, dat een aan
loopverlies van 342.632 verantwoordt
over de eerste tien maanden van de
vennootschap, vermeldt eerdere pogin'
gen van andere onderzoekers om bet
geheim van de bolbliksem te ontralt
len.
Erg stimulerend lijken de resultaten
daarvan niet. Zo leverden pogingen
van een onderzoeksteam van het gerej
nommeerde Massachusetts Institute
Technology in Boston in het begin vi
de jaren zestig geen resultaat op. Tien.
jaar later slaagde een team onder lei
ding van prof. James Tuck, die nog met
Oppenheimer aan kernsplitsing heeft
gewerkt en later directeur werd van
het Amerikaanse kernfusieprogram
ma, er waarschijnlijk wél in een bol
bliksem tot stand te brengen. Dat ge
beurde in Los Alamos. Ook daar wer
den onderzeeboot-accu's gebruikt.
Dak weg
Het werd een echt 'knalsucces': er ont
stond een explosie die het dak van
gebouw blies.
Kees Wevers: „In ritselen zijn we erg goed geworden"
hulp van bij Holec afgevloeide specia
listen zijn bijzondere schakelaars ont
wikkeld, die het reusachtige circuit
kunnen kortsluiten. Bij de onderbre
king van die stroom (voor de ingewij
den: 170 kilo-ampère), zo verwachten
Dijkhuis en Wevers, zal de veelbelo
vende bolbliksem ontstaan. Een een
voudig houten kastje rond twee vuist
dikke elektroden markeert de plaats
waar dat moet gebeuren.
Als dat inderdaad lukt, en Wevers
twijfelt daar niet echt aan, is de vol
gende opgave aan te tonen dat de le
vensduur van die lichtende bol kan
worden verlengd. Tot op zekere hoogte
kan dan worden bewezen dat er sprake
is van een fusieproces. Volgens de
theorie van Dijkhuis moet dat gebeu
ren door er deuterium aan toe te voe
gen.
6 Miljard
Eenmaal deze stations voorbij ziet We
vers voor Convectron geen vuiltje meer
aan de lucht.
„Over het vervolg hebben we altijd
de minste zorgen gehad". Toch liggen
- FOTOAUDET
daar niet geringe hindernissen. Zoals
het vergaren van zo'h 25 miljoen, no
dig voor de bouw van een prototype
van de Convectron-reactor. Wevers
meent echter dat er in dat stadium, ge
geven de beloften die het project in
houdt, gemakkelij k genoeg geld los
komt. „Aan klassiek kernfusie-onder
zoek wordt jaarlijks wereldwijd 6 tot
7 miljard uitgegeven. En het zal nog
lang duren voordat daaruit een bijdra
ge aan de energiebehoefte komt".
Met de Convectron-reactor behoeft
volgens hem niet zo'n lange weg te
worden afgelegd. Als het prototype
De films die daarvan werden
maakt, vertoonden echter onmisken
baar een lichtende bol. „Ze hebben er
toen een borrel op gedronken en er een
punt achter gezet", glimlacht Wevers.
55
a
Deze rampverhalen lijken de Coiy
vectron-directie, net als de kritiek un
wetenschappelijke kring, alleen maai
te inspireren. Het eerste jaarverslal
verbloemt die opmerkingen niet.
eigenwijze conclusie luidt echter:
het algemeen kunnen we stellen dat
kwaliteit van de tot dusver gedane po
gingen tot wetenschappelijke kritie
een stimulans vormen om het ConveC'-
tron-project met kracht voort te zei
en tot een goed einde te brengen".
itteti
v<
ei
di
oi
di
zi
li<
zi
nc
m
al
•Bas Wilders, foto's. Galerie
Micro, Heuvel 19, Ooster
hout. Open: di. tm vr. 10.00 -
12.00 en 14.00 - 17.00 uur. Tot
en met 14 september.
Zo 'hoort' het ook! Net af
gestudeerd op de academie
(St.Joost) en exposeren én
(zoals Micro doet) jong ta
lent de kans geven. Talent
heeft Wilders. Dat laat hij
hier zien met een serie fo
to's; allen variaties op één
thema: een vrouwenlijf, een
zwarte doek en wat papier.
Met dit materiaal speelt hij
een spel, dat suggestief is;
dat oog heeft voor vorm,
vlak, licht/duisternis en
spanning. Een demonstratie
van geconcentreerd bezig
kunnen zijn zonder te ver
vallen in goedkope trucs.
Bas Wilders maakte 'sculp
turen' op papier. Er is bo-
•I
en
jee
To
da
13.1
bei
go
tei
de
(m
ba
die
Ti:
Eii
rig
no
toe
mo
hai
doe
- 1
int
la:
ge
tuv.
me
De
7
het
