Criteria voor bilaterale hulp nog steeds onduidelijk
KAMER KRAAKT NOTA-SCHOO
Canadese Liberalen in het nauw
Gestampte muisjes
en keukenstroop
TWEEVERDl
DE STEM COM
;Niet ophouden
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1984
ACHTERGROND
T5 PAGINA
Onvrede
Recessie
DINSDAG 4 SEPTEMBE
OPINIEPEILINGEN WIJZEN OP POLITIEKE AARDVERSCHUIVING
Sleutelrol
ROND
'T BINNENHOF
Niet alleen
vanwege
dat vogeltje
VVD toch ook
voor aanpak
van zure regen
Haags
standje
hoog-
AGENDA
Door
Mare de Koninck
BINNENKORT moet ik weer
voor een paar dagen op en
neer naar Nederland. Het
boodschappenbriefje ligt al
wekenlang op de
huiskamertafel. Het is
intussen aangegroeid tot een
vrijwel volledige inventaris
van het unieke Nederlandse
cultuurgoed. Het lijstje
begint met: Hema-zooltjes,
fietsbanden, gestampte
muisjes, maggiblokjes,
keukenstroop, onderslopen.
De schaarste aan deze en
de overige artikelen op mijn
briefje, bezorgt ons hier in
Washington vaak benarde
tijden. Met 'ons' bedoel ik de
paar honderd landgenoten,
die in en rond de
Amerikaanse hoofdstad de
Nederlandse kolonie vormen.
Tesamenzijn wij de
smachtende gemeenschap,
die in patriottische
solidaritiet de toevoer van
oer-Hollandse producten
naar de oostkust van de
Nieuwe Wereld op peil
probeert te houden.
Van genoemde
plakzooltjes bijvoorbeeld,
waardoor je met behulp van
velpon dubbel zo lang met je
schoeisel doet, kan ik straks
bij ommekomst uit
Nederland rustig een flinke
voorraad meenemen. In
kringen van spaarzame
landslui alhier lopen die
rubber lapjes als een trein.
En wat die fietsbanden
betreft, fietsbanden kan je in
de VS natuurlijk ook wel
krijgen, maar geen die
passen op het gemoffelde
Fongers-herenrijwiel dat
destijds mee naar
Washington is verhuisd en
waarop ik mij op hoge
snelheid - nagestaard door
verbaasde Amerikaanse ogen
- over de heuvels van de
Washingtonse agglomeratie
pleeg te reppen.
Iedereen die voor vakantie
of zaken even terug naar de
geboortegrond in het oude
Europa moet, krijgt van hier
gevestigde volksgenoten
liefdesbriefjes mee vol
hartstochtelijk begeerde
producten uit het teer
beminde lage landje. Die
onverwoestbare liefde voor
het Hollands fabrikaat gaat
trouwens - bij de vrouw net
zo goed als bij de man -
voornamelijk door de maag.
Het zijn dus vooral de
eetbare juwelen uit
Nederland die
onweerstaanbaar hun weg
vinden naar de
smaakpapillen van de
Henken, Jannen, Anja's en
Corry's die om welke reden
dan ook een tijdelijk bestaan
in Washington leiden.
Er is geen moment waarop
de drop - van zachte zoete tot
harde zoute - en de
stroopwafels niet onderweg
hierheen zijn. Ze komen zo
niet met dan maar zonder
goedvinden van de
Amerikaanse douane, die
trouwens vooral inzake
voedingswaar ongemeen
hardvochtig is. Maar nood
breekt wet.
Als u dit leest stuwen
nijdig stampende
scheepsmotoren ergens op de
Atlantische Oceaan een paar
reusachtige Goudse kazen
illegaal onze kant op. De
gouden wielen liggen
verstopt, diep in de
verhuiscontainer van
Marijke en Maarten
Molenaer, die voor een paar
jaar naar de VS worden
uitgezonden. Met die
melkstolsels zullen ze
ogenblikkelijk nieuwe
Nederlandse vrienden in den
vreemde maken. Op ditzelfde
ogenblik ook liggen rauwe
haringen en gerookte
makrelen op tienduizend
meter hoogte zachtjes te
geuren in de kofferruimte
van een op Schiphol richting
VS vertrokken Boeing 747.
Het zijn de Nederlandse
journalisten, diplomaten en
internationale ambtenaren
die met grote
vindingrijkheid de al dan
niet smokkel-routes
openhouden. Tot de meest
gangbare waren behoren
uiteraard ook de jenever en
de Beerenburger. Maar er
komen hier op onze
gemeenschapsfeestjes
eveneens lieden aandragen
met rookworsten, sambal
oelek, tompoezen en haagse
hopjes, allemaal kersvers uit
Nederland. En als eén van
ons een lading King
pepermunt heeft
aangekregen, dan verspreid
ook dat nieuws zich even
snel als de king zelve door
Nederlands roddelend
Washington.
Uiteraard gaat het bij alle
andere geaccrediteerde
nationaliteiten op
soortgelijke wijze. De
Chinezen schijnen
doorlopend verse
vogelnestjes aangevlogen te
krijgen, en de Grieken hun
kletsnatte feta. U begrijpt
dat individuen op zichzelf de
bevoorrading nooit feilloos
op gang zouden kunnen
houden. De instellingen
waar zij werkzaam zijn,
vormen derhalve
onontbeerlijke
knooppunten. Omdat ik
natuurlijk mijn eigen
navelstreng naar de
heerlijke Hollande
snoeptrommel niet toil
doorsnijden, moet hier mijn
journalistieke
informatieplicht ophouden.
Wel kan ik nog kwijt dat
de Nederlanders hier in
zoverre uniek zijn dat hun
begeerte nogal eens een
kleine escapade maakt naar
de Belgische buren. Ik ken
een Nederlands collega in
Washington die van plan is
een interview te gaan maken
met de Belgische
ambassadeur in Amerika,
met de ware bedoeling om
aan het eind van het
ongetwijfeld boeiende
gesprek over de Amerikaans-
Belgische verhoudingen
langs de neus weg te
informeren of via Belgisch
diplomatieke kring
misschien de hand te leggen
zou zijn op een palinkje in
het groen en een fles Gueuze
Lambiek uit Payottenland.
Zelf zit ik te broeden op een -
uit een oogpunt van milieu
hygiëne verantwoorde -
methode om straks op de
terugweg een zak verse
Zeeuwse mosselen de VS
binnen de smokkelen. Dan
nodig ik voornoemde
vakbroeder uit, om tesamen
mijn zeevruchten en zijn
'Geus' te savoureren. Wat zal
die avond het leven in
Amerika weer goed zijn.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L, Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, @01140-13751.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45. ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9. 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur,
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag Van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Frans Boogaard
DEN HAAG - „Ik heb
niet de pretentie gehad,
en die heb ik nog steeds
niet, dat ik een betere
norm kan vinden - ook
niet in samenspraak met
de Kamer."
Met die woorden wuifde
een zeer resolute minister
Schoo (Ontwikkelingssa
menwerking) gisteravond in
de Tweede Kamer alle sug
gesties weg die nota bene de
regeringsfracties haar had
den aangedragen voor een
duidelijker structuur van de
Nederlandse bilaterale ont
wikkelingshulp.
De Kamer trok er een half
etmaal voor uit om de nota
van Schoo over dit onder
werp, de nota Herijking Bila
terale Hulp, te behandelen,
maar kort na zeven uur, toen
ook Schoo's hoogste adviseur
prins Claus het pand al had
verlaten, was de eerste ter
mijn nog niet afgerond.
Zo gaat dat als een minis
ter zich vast, té vast bijt in
een vooraf al fel bekritiseerd
stuk, waarin inderdaad nau
welijks enige structuur voor
de Nederlandse hulpverle
ning valt te ontdekken.
De oppositie trok als van
ouds fel van leer tegen Schoo,
die met een nog jonger be
leidsstuk, over de rol van het
bedrijfsleven in de hulpver
lening, binnenkort nog veel
meer zal moeten incasseren,
maar ook Aarts (CDA) en
Hermans (WD) gaven giste
ren blijk van grote onvrede.
De Kamer heeft al jaren
geleden gevraagd om duide
lijke normen voor de (totaal
ƒ4,5 miljard) Nederlandse
hulp, maar de nieuwe crite
ria van Schoo - het inkomen
per hoofd van de bevolking,
het sociaal-economisch be
leid van het ontvangende
land en de manier waarop
het met mensenrechten om
gaat - voldoen volgens de he
le Kamer niet.
Het inkomen per hoofd, nu
vastgesteld op een grens van
795, doet geen recht aan
sterke inkomensverschillen
per regio, aan slecht bijge
werkte statistische gegevens
en aan de soms zeer omvang
rijke grijze economie. Het so
ciaal-economisch beleid, ooit
door Jan Pronk (PvdA) als
criterium ingevoerd, is te
veel op economische groei en
te weinig op het wegwerken
van sociale achterstanden
gericht en het mensenrech
ten-criterium wordt in de
praktijk veel te ruim gehan
teerd.
Anders zouden Soedan
(waar met grote regelmaat
handen worden afgehakt),
Indonesië (waar moord aan
de orde van de dag is) en Sri
Lanka (waar de Tamils hevig
worden vervolgd) nimmer
voor Nederlandse hulp in
aanmerking komen, zo poog
de ook Harry Aarts duidelijk
te maken.
Schoo maakte op felle aan
drang van Hermans duide
lijk dat zij er in feite nog een
vierde criterium op nahoudt,
namelijk de duurzaamheid
van de band met de concen-
tratielanden (landen waar
mee Nederland een speciale
ontwikkelingsrelatie onder
houdt en die nu programma-
landen gaan heten), waaraan
de in de nota genoemde crite
ria ondergeschikt zijn.
Hermans nam daarmee
genoegen, maar meende dat
de Kamer er dan wel recht op
had te weten welke criteria
Schoo aanlegt voor de plaat
sing van nieuwe landen op de
Nederlandse prioriteitenlijst.
Op die vraag weigerde Schoo,
Eegje Schoo
- foto archief de stem
die meerdere Kamerleden ta
melijk hautain tegemoet
trad, botweg het antwoord.
Op aandrang van de Ka
mer gaf de minister te ken
nen dat zij en haar collega
Van den Broek (Buitenlandse
Zaken, en eerstverantwoor
delijk voor het mensenrech-
tenbeleid) tijdens werkbe
zoeken schendingen van de
mensenrechten wel conse
quent aan de orde stellen,
maar dat die schendingen
wel een enorme omvang
moeten hebben aangenomen
voordat zij consequenties
hebben voor de hulpverle
ning. „In veel landen is hele
maal geen sprake meer van
mensenrechten, en dat is nog
verergerd onder de druk van
de economische recessie," zo
rechtvaardigde Schoo dit be
leid.
Zij erkende dat ook het in
komen per hoofd geen ideaal
criterium is, maar alle kri
tiek hierop wierp zij toch ver
van zich. Ondanks het feit
dat ook Aarts en Hermans de
gevaren van deze houding
scherp benadrukten. Aarts:
„Als wij met onze hulp een
ontwikkelingsland op een in
komen per hoofd van 800
brengen, dan stoppen we de
hulp. Dat lijkt mij een heel
slecht beleid. Wij hebben be
tere suggesties gedaan."
Schoo, zeer kortaf: „Ja,
maar die heb ik al politiek
verwerpelijk en onuitvoer
baar genoemd. En daar blijf
ik bij."
De oppositiepartijen laak
ten ook de rol van Schoo bin
nen het kabinet en haar ge
ringe krediet bij de coalitie
partners, alsmede de afbraak
van de hulp aan Nicaragua,
waar mensenrechtenschen
dingen (die er nu overigens
maar op zeer bescheiden
schaal plaatsvinden) in een
historische context staan met
sociaal-economische wan
verhoudingen. Maar dit soort
kritiek viel in het niet bij die
van bijvoorbeeld Hans van
Weezei (CDA), die onomwon
den de vraag opwierp of niet
het hele departement extern
moet worden doorgelicht.
„De relaties tot andere mi
nisteries, competentiege
schillen en onduidelijke, ver
warrende en ongecoördi
neerde beleidsrichtlijnen
brengen mij op de vraag of
zo'n onafhankelijke doorlich
ting van buitenaf nog wel te
vermijden is," aldus Van
Weezei, wiens bijdragen aan
debatten zich doorgaans toch
niet kenmerken door grote
overeenkomsten met die van
de oppositie.
Schoo heeft gisteren haar
image van moeilijk beïn
vloedbaar bewindsvrouwe,
af en toe op het eigenwijze af,
alle recht gedaan, maar de
vraag is of dat nu zo'n ver
dienste is als je een zeer
eensgezinde Kamer tegen
over je hebt. Van zeer grote
politieke wijsheid getuigt het
in elk geval niet.
Van onze redactie buitenland
OTTOWA - De Canade
se liberale partij van ex-
premier Pierre Trudeau
verkeert in moeilijkhe
den. Een tamelijk unieke
situatie voor de formatie
die de afgelopen 50 jaar
vrijwel onafgebroken de
politieke lakens heeft
uitgedeeld in Canada.
Volgens opiniepeilingen
staat de liberale partij zwaar
op verlies bij de parlements
verkiezingen, die vandaag
worden gehouden.
Uit twee zaterdag gepubli
ceerde opiniepeilingen blijkt
dat de conservatieven in Ca
nada die in de oppositie zijn,
op een overwinning van
aardverschuivingsproportie
in de verkiezingen van dins
dag afstevenen. De nieuwste
opiniepeiling van het insti
tuut GALLUP geeft de con
servatieven 50 procent van de
stemmen, tegen maar 28 pro
cent voor de nu regerende li
beralen. Een andere peiling,
voor CTV Television, geeft de
conservatieven een over
wicht van 51-26 op de libera
len.
De leider van de conserva
tieve partij, Brian Mulroney,
heeft zijn aanhang gewaar
schuwd voor gemakzucht.
'Verslapt geen ogenblik. De
strijd is nog niet gewonnen',
zei hij op een verkiezingsbij
eenkomst in Ontario.
Beide opiniepeilingen val
len ook verrassend goed uit
voor de naar linkse neigende
Nieuwe Democratische Par
tij (NDP), die de steun heeft
van ongeveer 1 op de 5 kie
zers.
Mulroney is vorig jaar lei
der van de Conservatieve
Partij geworden, hoewel hij
nooit een gooi heeft gedaan
naar een politiek ambt. De
huidige liberale premier
John Turner is pas onlangs
geïnstalleerd als opvolger
van de voortijdig afgetreden
Pierre E. Trudeau, die de li-
John Turner met zijn
liberalen op weg naar een
zware nederlaag
- foto ap
beralen 16 jaar heeft geleid
en die deze week campagne
voerde in Montreal in het
Franssprekende Québec. Hij
viel de conservatieven aan en
zei dat wie tegen de liberale
partij stemde, stemde voor
een 'zeer onzalig verbond van
ontevredenen'.
De campagne, die tot nu
toe een vrij mat verloop had,
is door deze cijfers een stuk
agressiever geworden. Een
televisiespot van de liberalen
laat een boodschappenwa-
gentje zien, volgepakt met
artikelen zonder prijs
kaartje. Het enige dat is te
zien, is het opschrift 'Verkie
zingsbelofte van de conser
vatieven' op elk artikel.
Liberalen en conservatie
ven bieden momenteel tegen
elkaar op. Het aantal kie
zersbeloften neemt ziender
ogen toe. Iedere belangen
groep mag rekenen op de 'on
voorwaardelijke steun' van
de politieke partijen. Boeren,
werklozen, bejaarden, jonge
ren, vrouwen, middenstan
ders - allen worden er beter
op. De twee rivalen, de libe
raal Turner en de conserva
tief Mulroney, besteden hun
meeste tijd aan het uitreke
nen wat de beloften van de
tegenpartij zullen kosten.
Zowel liberalen als conser
vatieven komen al boven de 1
miljard dollar uit. Op zich
niet zo'n bijster groot bedrag
bij een begrotingstekort van
30 miljard dollar. Het pijnlij
ke is evenwel dat zowel Tur
ner als Mulroney tevoren
hadden aangekondigd dat
begrotingstekort met ten
minste de helft te zullen te
rugdringen.
Ook in Canada wordt de
verkiezingscampagne voor
namelijk via de televisie ge
voerd. Twee grote debatten
zijn er geweest, één keer met
Frans en één keer met Engels
als voertaal. Mulroney kweet
zich volgens waarnemers het
best van zijn taak. Hij drong
Turner in de verdediging en
bracht een gevoelige slag toe
aan het image van de 'zake
lijke politicus' die in Canada
orde op zaken wil stellen.
De conservatieve lijsttrek
ker oriënteert zich vooral op
de dichtbevolkte Franstalige
provincie Quebec, tot nog toe
steeds een liberaal bolwerk.
Hij staat zelf kandidaat in de
kieskring Manicouagan in
Quebec terwijl Turner zich
wil laten kiezen in Vancou
ver in British Columbia.
Turner probeert een liberale
doorbraak in het westen van
Canada te bewerkstelligen.
De kansen van Mulroney
om te worden gekozen, wor
den blijkens de opiniepeilin
gen hoger ingeschat dan die
van Turner. Laatstgenoemde
komt slechts tot 20 procent
van de stemmen tegen zijn
conservatieve tegenstrever 53
procent Mulroney daarente-
Pierre Trudeau niet
stemmen op onzalig ver
bond van ontevredenen.
- foto ap
gen scoorde 62 procent.
Het Canadese kiessysteem
gaat er van uit dat in 282
kiesdistricten een kandidaat
wordt gekozen bij gewone
meerderheid. Dat heeft er in
het verleden toe geleid dat de
liberalen (hoewel 22 procent
van de stemmen verzame
lend) in het westen nooit
meer dan enkele zetels wis
ten te bemachtigen. Ander
zijds hebben de conservatie
ven in Quebec nauwelijks
een voet aan de grond kun
nen krijgen. (Bij de laatste
verkiezingen wonnen de li
beralen 74 van de 75 zetels in
Quebec).
Mulroney, afkomstig uit
Quebec, wil aan die 'traditie'
een einde maken. Hij gokt op
tenminste 15 tot 20 zetels in
Quebec. Behoudt hij zijn in
vloed in het westen, dan kun
nen de verhoudingen dras
tisch worden gewijzigd.
In de Canadese pers wordt
al druk gespeculeerd op het
kiezersgedrag. Men wenst
een eventuele conservatieve
zege niet meteen uit te druk
ken in termen als 'een ruk
naar rechts'. Een onderzoek
van de Canadese omroep-
maatschappij CBC heeft uit
gewezen dat twee van de drie
Canadezen geen verschil in
politieke aanpak ziet tussen
Mulroney en Turner.
De liberale partij wordt
thans door één op de twee
Canadezen gezien als de 'par
tij van de rijken' - een gege
ven dat Turner de schrik om
het lijf heeft doen slaan. De
liberalen kregen hun stem
men in het verleden voorna
melijk van de arbeiders.
De oproep van het 2,3 mil
joen leden tellende Canadese
vakverbond om te stemmen
op de Nieuwe Democratische
Partij van Ed Broadbent
heeft al evenmin bijgedragen
tot de gemoedsrust van de li
berale top.
Tot dusver was de positie
van deze derde partij in Ca
nada marginaal. Krijgt zij
dinsdag een behoorlijk aan
tal stemmen, dan zou zij een
sleutelrol kunnen gaan ver
vullen in de Canadese poli
tiek. Zélfs wordt dan de mo
gelijkheid van een coalitiere
gering reëel.
Turner, die enkele dagen
geleden de ex-campagnelei
der van Trudeau in dienst
nam en sindsdien een harde
re toon is gaan aanslaan,
heeft nu zelfs verklaard
voorstander te zijn van een
extra-belastingmaatregel
voor de beter betaalden. Dit
om de uitgaven voor een
reeks sociale voorzieningen
te kunnen financieren. Hij
mepte vervolgens hard in de
richting van Mulroney: „Er
zijn drie mogelijkheden met
de conservatieve verkie
zingsbeloften: óf men zal ze
moeten herroepen, óf de Ca
nadezen zullen meer belas
ting moeten gaan betalen, óf
er zal moeten worden bezui
nigd op de sociale voorzie
ningen".
Hoezeer de liberalen be
vreesd zijn voor een neder
laag blijkt wel uit het feit dat
de partijtop een beroep heeft
gedaan op ex-premier Tru
deau zich te manifesteren op
verkiezingsbij eenkomsten.
Trudeau beperkte zich aan
vankelijk tot het schudden
van handen op de openbare
weg maar verscheen al snel
op grote vergaderingen. Ook
leverde de ex-premier com
mentaar op uitspraken van
Mulroney hetgeen volgens
waarnemers de positie van
Turner niet heeft versterkt.
(Turner werd deze zomer de
politiek leider van de libera
len als opvolger van Tru
deau).
De vraag die politieke
commentatoren in Ottawa
zich stellen is of de liberalen
er goed aan hebben gedaan
Trudeau weer in het verkie-
zingsveld te brengen. Het
eerder genoemde onderzoek
van CBC had namelijk óók
uitgewezen dat de Canadezen
die ditmaal hun stem aan
Mulroney zouden geven, dit
niet doen vanwege de aan
trekkingskracht van het con
servatieve verkiezingspro
gram maar eerder om hun
afkeuring te laten blijken
over de politiek van Trudeau.
Wat dat betreft zou in Ca-
kunnen plaatsvinden toen de
conservatieve partijleider
John Diefenbaker een sensa
tioneel grote verkiezings
overwinning boekte. Diefen
baker keerde zich destijds te
gen een nauwere verstrenge
ling van Canada met de Ver
enigde Staten. Daarmee
houdt de vergelijking op. De
inzet van de huidige conser
vatieve kandidaat Mulroney
is een nauwere binding met
de grote zuiderbuur terwijl
Turners voorganger Trudeau
daar juist van af wilde.
EIGENLIJK was het afgelo
pen week nog maar een aar
zelende start, die eerste Ka-
merdagen na een uitzonder
lijk rustig zomerreces. Wei
nig belangrijke onderwer
pen op de agenda, wel flink
wat recepties waar de parle
mentariërs toch in meerdere
betekenissen even konden
bijtanken. En donderdag dat
debatje over het rapport dat
de Rekenkamer opstelde
over de (financieel) nogal uit
de pan gerezen Oosterschel-
dewerken, waarbij Neelie
Smit-Kroes weer eens een
reeks onnavolgbare uit
drukkingen ten toon spreid
de.
Toen Hummel (PvdA)
nogal sterk de overschrij
ding van het Deltabudget
relativeerde (zijn grote roer
ganger is natuurlijk niet vrij
van schuld aan de oplossing
van de half-open Schelde-
dam) kreeg hij al rap te ho
ren dat je toch niet mag on
derschatten hoeveel moeite
het nog kost „die zaak rond
te breien". Schutte (GPV)
verschoot bijna van kleur
toen in een discussie over
onjuiste dan wel onvolledige
informatie aan de Kamer
van Smit's voorganger
Tuynman hij van de be
windsvrouwe toegevoegd
kreeg: „Dat is toch allemaal
langs de stoeprand!" Toen
hij even later desondanks
van haar precies wilde ho
ren wanneer nu tegenvallers
worden gemeld - als ver
moedt wordt dat ze er ko
men, of als dat al zo vast
staat dat er toch niks meer
tegen te beginnen is - heette
het dat er echt wel een sterk
vermoeden moet zijn, „en
niet alleen omdat ik eens een
vogellje langs heb horen ko
men."
Een korte blik in het ar
chief leert dat Smit-Kroes
op die manier al aardig wat
aan zoniet de taalverrijking,
dan toch de taairestauratie
heeft bijgedragen. Eind vo
rig jaar: „U moet niet verge
ten dat het gras bij de buur
man altijd groener lijkt"
(over het verzet tegen de
korting op de ambtenaren
salarissen). Rond diezelfde
tijd: „Niemand in de club
probeert de kaantjes eruit te
braden" (over de teamgeest
in het kabinet-Lubbers).
Eind '80: „Als je praat over
handel met de Chinezen,
moet je aan een volgend le
ven denken" (de toenmalige
staatssecretaris op weg naar
Schiphol om een Chinese de
legatie op te halen). En in
'83: „Dat hoort bij de nega
tieve turfjes op het bord,
maar ik piep daar niet over"
(over de invloed van het mi-
Minister Smit-Kroes.
- foto's de stem/johan van gurp
nisterschap op het gezinsle
ven).
Feitelijk is er van Neelie
Smit-Kroes maar één un
derstatement bekend, en dat
dateert al van 1979: „Ik ben
gewend de dingen nogal
recht voor z'n raap te zeg
gen."
VERRASSEND was het niet
dat de WD-fractie afgelo
pen week bij monde van
Reinier Braams, energie- en
milieuwoordvoerder, nega
tief tot zeer negatief rea
geerde op de nieuwe kabi
netsmaatregelen tegen de
zure regen. Zoals bekend wil
het kabinet de eigenaren
van drie nieuwe kolencen
trales (Borssele, Geertrui-
denberg en Nijmegen) ver
plichten de rookgassen 100
in plaats van 50 te ontzwa
velen. De hele Kamer heeft
zich daar tot het uiterste
voor ingespannen, met uit
zondering dus van de WD,
die zich in het algemeen net
zo druk maakt om het mi
lieu als een vegetariër om
verse biefstuk. Geen wonder
dus dat Braams deze week
ook weer onmiddellijk zei
dat het kabinet die zwavel
dioxide nog maar even met
rust moest laten, en in plaats
daarvan de andere veroor
zakers van zure regen moet
aanpakken: de stikstofoxi
den (van het verkeer) en de
ammoniak (van de intensie
ve veehouderij).
Fractiespecialisten spelen
elkaar op die manier wel va
ker de zwarte piet toe, want
kom je dan aan het verkeer,
dan schreeuwt de politieke
top van de WD moord en
brand, en bij elke lastenver
zwaring voor de boeren doen
de landbouwspecialisten
dat. Maar op het gebied van
de bestrijding van zure re
gen blijkt dat toch anders te
liggen.
„Je kunt van mij natuur
lijk niet verwachten dat ik
sta te juichen bij nieuwe las
tenverzwaringen voor de
boeren," zegt Harry Waal-
kens, de liberale landbouw-
specialist, „maar dat neemt
natuurlijk niet weg dat er
toch hoog nodig iets moet
worden gedaan aan die
mestproblematiek - ook als
dat geld kost."
Bij de behandeling van de
Meststoffenwet, aldus
Waalkens, hebben eigenlijk
alle fracties daar serieus
aandacht aan besteed, en
oplossingen zijn dan nu ook
al in de maak: centrale op-
blijkt in Den Haag toch al
tijd nog meer tijd te kosten
dan bijvoorbeeld het sta
tionneren van raketten of
het uitkleden van de sociale
zekerheid.
G. Schutte.
slagplaatsen van drijf mest,
zodat het uitrijden kan
plaatsvinden op momenten
dat het stankrijke goedje
meteen kan worden onder-
geploegd (dan ruik je er bij
na niks van) en een betere
spreiding van de mest over
het land. Waalkens: „Er zijn
gebieden met duidelijke
overschotten, zoals Brabant,
Limburg en Gelderland,
maar hier in de IJsselmeer-
polders kan er nog best wat
bij - hoewel ik op dit mo
ment ook mest ruik" (Waal
kens woont in de polders).
Volgens de liberaal kan
een deel van de opslag- en
transportkosten bestreden
worden uit de opbrengst van
drijf mest, maar zal althans
de WD niet aarzelen om de
ze maatregel door te zetten,
ook als de verdere kosten op
de schouders van de boeren
zouden terechtkomen.
Nu nog maar afwachten
wanneer de WD bereid is
ook de andere zure regen-
bronnen - het verkeer en de
petrochemische industrie -
aan te pakken. Want zoiets
„IK BEN lekker weg. Mij
kan niet meer overkomen
wat jou overkomt!" (Oud-
CPN-leider Marcus Bakker,
die grijnzend D'66-leider
Maarten Engwirda begroet
op de verj aarsreceptie van
Joop den Uyl).
DE TWEEDE Kamer blijft
het nog even rustig aan
doen. Na (uitgestelde) stem
mingen over de onderwij s-
salarissen zijn nog vermel
denswaard een debatje over
soepeler regels voor belas-
tingteruggaaf en één over
het verwerkingsbedrijf voor
chemisch afval waarmee
minister Winsemius (Mi
lieubeheer) al een tijd druk
bezig is. Bij de gebruikelijke
regeling van werkzaamhe
den vanmiddag kan de Ka
mer besluiten aan die agen
da nog een debatje toe te
voegen over de pogingen
van D'66 om de dam door het
Tholense Gat (de Oester-
dam) met steen in plaats van
met zand te sluiten, zoals
minister Smit-Kroes (Ver
keer en Waterstaat) om fi
nanciële redenen wil.
De Eerste Kamer heeft als
belangrijkse agendapunt de
wet op de stads- en dorps
vernieuwing.
Van onze redactie binnenland
pgN HAAG - Voor twintig
rocent van de ongeveer 10.000
Nederlandse glastuinbouwbe
drijven is het voortbestaan
„jet meer verzekerd. Meer dan
je helft hiervan verliest op
korte termijn zijn continuï-
(ejtsbasis.
Veel van deze bedrijven zijn
al jaren lang van binnenuit g'
uitgehold. Zij hebben een ver-
ouderd produktie-apparaat
en/of zijn zwaar gefinancierd.
Aldus het Landbouwschap g(
in een nota over de aardgas-
prijs voor de glastuinbouw.
De financieel-economische
situatie in de glastuinbouw is ei
volgens het schap de afgelopen J
o;
r<
b.
jaren
snel verslechterd. Dit h
heeft geleid tot enerzijds on
verantwoorde bezuinigingen
Arbf
Van onze Haags
DEN HAAG - In de laa
tweeverdieners worden
sommen gewijzigd.
Iedereen die „actief aan
neemt" krijgt boven op de bel
toeslag van 425 gulden.
Dat zou aanvankelijk een s<
bedrag van 600 gulden zijn.
Maar het kabinet heeft tot de
ze verlaging besloten omdat de
laatste operatie van de wet
anders te duur zou uitvallen.
Vcor tweeverdieners met
kinderen jongeren dan 12 jaar
kan die arbeidstoeslag nog
eens worden verhoogd met een
toeslag voor de kosten van
kinderopvang. Die toeslag be- ie
draagt 600 gulden per persoon, vi
Voor de alleenstaande ouder
met jonge kinderen die werk- ec
zgamheden buiten het huis- ki
houden verricht zal deze ver- B
hoging van de arbeidstoeslag d<
niet gelden. Voor deze belas- oi
tingplichtige geldt een andere
regeling.
Dat staat in het wetsont-
jwerp derde fase tweeverdie
ners, dat staatssecretaris Ko
ning (Financiën) bij de Twee
de Kamer heeft ingediend.
De invoering van de laatste j^*(
ffise heeft tot doel de gelijke e£
behandeling tussen gehuwde
en ongehuwde tweeverdieners
te benadrukken en de verzelf
standiging van de werkende
vrouw te accentueren. Een en
apder komt ook tot uitdruk
king in de aftrek van buiten
gewone lasten,
i De volgende belastingvrije g,
ti
la
d(
b:
v:
w
zi
ti
g'
51
sommen worden voorgesteld
Algemene belastingvrije
som (tariefgroep I) 7.000 gul
den (nu 7.662 gulden)
Vrije som voor echte alleen
verdiener (tariefgroep III)
14.000 gulden (nu 13.200 gul-
jden)
Vrije som alleenstaande (ta
riefgroep II) 10.500 gulden (nu
10.298 gulden)
Vrije som alleenstaande
ouder (tariefgroep IV) 12.600
gulden (nu 13.200 gulden)
De aanvullende alleenstaan
de ouder-toeslag (maximaal w
4.231 gulden) blijft, maar de n
leeftijdgrens van 16 wordt ge- n
leïdelijk verlaagd tot 12 jaar.
'Op de bovenstaande bedra
gen is de inflatiecorrectie nog
niet toegepast.
»Om het knelpunt van de
tc
P
i
[HET DOEN EN LATEN van preside
(Zelfs als hij in de beslotenheid van
[radiopraatje een kwalijk grapje ma
Jangdurig kabinetsberaad weet het
[wat er gebeurd is. Totaal anders is
i'egenhanger Konstantin Tsjernenkt
ven weken spoorloos van het polii
ponder dat ook maar iemand buitei
de man aan de hand is. Griezelig is
i Het eerste levensteken van Tsjer
Mi jl 'voor een vakantie' verliet
[vraaggesprek met het Sovjet-partijl
daarin een beroep op de Amerika
[roet ruimtewapens stop te zetten. I
[Russen weer gesproken kunnen w
[andere strategische wapens. Prorr
tjeid te zijn om zowel de kernwaper
[ie hervatten als om een begin te i
i°ver ruimtewapens.
Fraaie woorden maar ze stellen
iZ'ch er zeer wel van bewust, dat z
[de Russen het bij een belangrijk de
ike opinie goed doet. Hij denkt er
[Waagschaal te stellen door aan de
,Verkiezingen het glibberige pad va
|°P te gaan. En wat Tsjernenko bel
:sPrek in de Pravda niet meer verw
waakt aan de geruchten dat hij z\
iHusland zelf. Daarbuiten echter zi
j9szondheidstoestand en politieke
[ren.
I De 72-jarige Tsjernenko was al Z'
ij" februari van dit jaar op het schi
[Werd de conclusie getrokken dat d
[grond getreden partijbureaucraat
Pdhouwd moet worden. Zijn naar v
[de zou door de andere kopstukken
worden om in alle rust nieuwe beb
[Sventuele interne machtstrijd te be
s,eeds opgeld.
'ntussen gaat de bewapeningsv\
Seide supermogendheden steeds
°Phouden daartegen te protesteren
