Knipscheer neemt Afrikaanse Bibliotheek over van Zelen
De schrijfsters van uitgever Bert Bakker
ma
TRUMAN CAPOTE:
Basic
oefeningen
Sinclair
ZX81
Computer
koopgids
DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1984
In het kort komen alle rele
vante onderwerpen ter sprake,
van de voorgeschiedenis tot de
verwachte ontwikkelingen.
Dan weet je wat hardware en
software, bits en bytes, chips,
CPM's, geheugens en ROM en
RAM betekent en sta je niet
met je rug tegen de muur als
de verkoper over input en out
put, floppydisks, printers, mo
dems of digitizers begint. Bo
vendien worden in de gids ze
ven bekende merken behan
deld. In het produktoverzicht
staan 37 computers concreet
en in detail naast elkaar, met
het prijskaartje eraan. Ach
terin de gids wordt nog een
reeks van mogelijke compu
tertoepassingen besproken,
een lijst die te lang is om op te
noemen, en varieert van hulp
middel voor gehandicapten en
voorraadbeheer tot gebruik in
de muziek en de onroerend
goedsector.
Groot misverstand is nog
steeds dat je met een computer
alleen, zoals je hem koopt, iets
zou kunnen doen. Maar je
kunt er niets mee als je geen
programma's hebt. Conclusie:
zoek eerst het programma wat
je nodig hebt en koop er dan
de j uiste computer voor. Maar
lees eerst dit boek.
EdA
J.P. Lamoitier, 50 Basic oefenin
gen, Sybex-Verlag Diisseldorf,
ISBN 388745102-3, 236p„ ƒ37,70.
„Praktijk is de beste weg om
programmeertechnieken te le
ren", staat op de achterkant
van het oefeningenboek als
boven de schouw. In die geest
steekt Lamoitier meteen van
wal. Een microcomputer bij de
hand is wel een eerste vereiste
om de man te volgen. Het is
echter niet nodig over Basic-
kennis te beschikken, zoals hij
zelf zegt.
Na een inleidende les komen
we aan de stroomschema's
(program-organisatie), de ge-
tal-oefeningen (omzettingen),
formules uit de analytische
meetkunde (constructie van
omheining en curvetekening),
verwerking van gegevens
(sorteren van bestanden, da
tumberekening), wetenschap
pelijke problemen (polyno-
men, integralen, vergelijkin
gen met algebraformules),
budgettering (groeiprognose,
interest en verbruikbereke-
mngen), spelletjes (crap-ga-
me), operationeel onderzoek
(taakverdeling, projectbeheer,
reisplan), en - hallo, bent u
daar nog? - statistiek gemid
delden, variatie, standaardaf
wijking, scheefheid, kurtosis,
lineaire regressie en de getal-
lengenerator).
De hoop van de auteur is er
op gericht de lezer aan te moe
digen om basic te leren door
het te gebruiken. De wiskun
digen onder ons weten dus
weer genoeg.
EdA
D. Hergert, Mijn Sinclair ZX81;
uitgeverij Sybex-Verlag Diissel
dorf, 155p., ISBN 3-88745-104-X,
ƒ28,80.
„Treedt binnen in het com
putertijdperk!", zo heft het
handboekje aan. Voor velen
zal de aanschaf van een Sin
clair ZX81 micro-computertje
inderdaad het begin zijn van
de allernieuwste hobby die er
is (na de brommer en de surf
plank) en het boekje is dan ook
geschreven voor hen die nog
geen kennis hebben gemaakt
met de wondere wereld van
het computervocabulair. Dat
zullen veelal jongeren zijn en
die kun je met jij en jou aan
spreken.
Het handboekje is in vijf
hoofdstukken verdeeld met
aan het eind steeds een sa
menvatting (wat later makke
lijk is). Aan de orde komen: de
'rolverdeling' (de computer,
'de randapparaten en ik'), het
inbrengen van een program
ma ('Hallo'), een korte grafi
sche BASIC-cursus, (variabe
len, tekeningen, inlezen en to
nen van informatie, 'loops',
controle, beslissingen nemen
en documenteren), getallen in
de computer (berekeningen,
omzetting van karakters en
codenummers, 'strings' en
'substrings'). Het boekje is
vertaald door en techneut, wat
af en toe merkbaar is, maar
desondanks kan de gemoti
veerde beginner met dit boek
je zijn voordeel doen.
tth a
Door Dirk Vellenga
Uitgever Bert Bakker heeft
zich de laatste jaren sterk ge
maakt voor Engelstalige
schrijfsters. Er verschenen
aantrekkelijke uitgaven van
werken van Jayne Anne Phil
lips, Anne Tyler, Rita Mae
Brown, Mary Gordon, Fay
Weldon, Margaret Drabble en
anderen.
In het voorjaar kwam de
vertaling af van het in 1981
door Iris Murdoch geschreven
'The philosopher's pupil'. Deze
gecompliceerde roman over
hoop en wanhoop in een En
gels kuuroord, heet in het Ne
derlands 'De leerlingfilosoof'.
Voor het najaar staat er
weer een aantal boeken van
Engelse en Amerikaanse
schrijfsters op het programma
van Bert Bakker. Van Fay
Weldon, die zich bij ons na
haar optreden bij Adriaan van
Dis in een groeiende populari
teit mag verheugen, verschijnt
dan 'Het kind van de presi
dent', een thriller over een
zeer succesvol journaliste, die
plotseling met een stuk onple
zierig verleden wordt gecon
fronteerd.
Ook in de herfst komt het
nieuwe boek van de zwarte
schrijfster Toni Morrison, 'Het
blauwste oog', op de markt. Ze
beschrijft de invloed van het
racisme op een zwarte familie:
twee zwarte zusjes proberen
de schoonheid van hun blanke
buurmeisje te bereiken.
Hieronder een greep uit de
onlangs verschenen uitgaven:
Rita Mae Brown: 'Zwaar ver
lies'. Uitg. Bert Bakker, prijs
f.27,50.
In haar boek 'Zwaar verlies'
('Sudden death') heeft Rita
Mae Brown zich gewaagd aan
het dames prof-tennis, met
zijn sexuele en commerciële
spanningen. In de verant
woording schrijft Brown dat
ze tot het schrijven van dit
boek werd aangemoedigd door
sportjournaliste Judy Cook
Lacy. Een deel van de op
brengst gaat naar een herden
kingsfonds voor de inmiddels
overleden Lacy.
Om een goed beeld van het
vrouwen-tennis te krijgen,
sprak Rita Mae Brown met
een aantal speelsters, o.a. met
Martina Navratilova, met wie
ze een korte verhouding gehad
zou hebben. Brown heeft zich
altijd ingezet voor de lesbische
beweging in Amerika en ze
voelde dat het eens tijd werd
over het damestennis te
schrijven, nu regelmatig ver
halen de ronde doen over de
homosexuele geaardheid van
sterren als Billy Jean King en
Navratilova.
Centraal staat de verhou
ding tussen de tennis-prof
Carmen Semana, Argentijnse
van geboorte, en Harriet
Rawls, die uit de universiteits
wereld komt. Harriet heeft be
sloten van haar homosexuali-
teit gaan geheim te maken.
Voor Carmen ligt dat moeilij
ker. Zij wenst carrière te ma
ken op de tennisbaan en pro
beert het Grand Slam, vier
grote overwinningen, te beha
len. De organisatie die achter
het damestennis zit, tolereert
verborgen lesbische activitei
ten, maar grij pt in als homose-
xualiteit te openlijk wordt.
Het zou sponsors en promotors
te veel afschrikken.
Susan Reilly, ooit partner
van Carmen in bed en op de
baan, neemt wraak op haar
door een obscure journalist in
te lichten over de verhouding
tussen Carmen en Harriet.
Tijdens een persconferentie
stelt deze man luid de meest
intieme vragen. De organisatie
plaatst Carmen voor het blok:
ze moet ontkennen dat ze les
bisch is en trouwen met een
aantrekkelijke jonge man.
Ook haar broer, die zijn louche
handeltjes de mist in ziet gaan,
dringt aan op een 'net' huwe
lijk.
Rita Mae Brown heeft zich,
waarschijnlijk, goed aan de
werkelijkheid gehouden, maar
is toch niet helemaal geslaagd.
Als roman is 'Zwaar verlies'
wat slapjes en ook de wed
strijdverslagen maken de zaak
niet spannend genoeg. Als ac
tueel document over het vrou
wentennis biedt het boek tg
weinig nieuwe feiten en ont
hullingen.
'Zwaar verlies' is haastwerk
geweest. Rita Mae Brown
heeft in 'Rubyfruit jungle',
'Het bitterzoete zuiden' en
'Koningin van Amerika' be
wezen dat ze meer in haar
mars heeft.
Nora Ephron: 'Hartzeer en
maagzuur'; uitg. Bert Bakker,
prijs f19,50.
'Heartburn', dat in het Neder
lands wat omslachtig vertaald
moest worden met 'Hartzeer
en maagzuur', is onze eerste
kennismaking met de Ameri
kaanse schrijfster Nora Eph
ron, die als columniste in haar
eigen land bekendheid geniet.
Ze behandelt satirisch 'het
moderne levensgevoel', wat zo
ongeveer neerkomt op voort
durende relatieproblemen.
Rita Mae Brown.
Daarmee hoort 'Hartzeer' in
de grote reeks 'karikaturen
van onze tijd' die sinds de ja
ren zeventig zij n verschenen.
Hoofdpersoon Rachel Sam-
stat ontdekt dat haar man, de
schrijver Mark Feldman, haar
ontrouw is, en dat terwij 1 zij in
verwachting is. Rachel vertelt
haar verhaal met afstandelij
ke humor en' levert zo nu en
dan een recept, want ze is
schrijfster van kookboeken.
Ze gaat in therapie met een
hele groep mensen, die tijdens
een zitting prompt bestolen
worden. Maar Rachel blijft al
les in grappen verpakken.
Het verhaal speelt zich af
tussen Washington en New
York. Er wordt veel geconver
seerd, maar de intellectuele
openheid is niet veel meer dan
een spel met woorden en aflei-
dings-formules. Rachel klaagt
niet, afgeven op die rotkerels
ligt haar niet, ze haalt zelfs af
en toe uit naar het feminisme.
Ze zoekt het antwoord voor de
huwelijkscrisis ook bij zich
zelf: „Ik denk dat ik te veel
voor hem heb gekookt." Ook
haar afkeer van Thelma, de
vriendin van haar man, rea
geert ze af via haar kook
kunst: ze weigert hem het re-
- foto uitg. bert bakker
cept van haar vinaigrette te
geven, „omdat dat het enige
was dat ik had en Thelma
niet".
Er wordt niets opgelost, de
ellende wordt alleen steeds
komischer. Voor de lekkere
eters staat achterin een regis
ter van de recepten die in het
boek voorkomen, onder meer
van Lillian Hellman's stoof
pot.
Flannery O'Connor: 'Goede
mensen zijn dun gezaaid'.
Uitg. Bert Bakker, prijs
f.27,50.
Voor lezers die van eenvoudig
en goed vertelde verhalen
houden. Molly van Gelder ver
taalde het in 1948 verschenen
boek A Good Man is Hard to
Find. Het bevat tien verhalen,
waarvan het laatste met de
titel 'De ontheemde' wat ons
betreft ook het titelverhaal
had kunnen zijn. Op een of an
dere manier gaat het telkens
om 'ontheemde mensen'.
O'Connor verstaat de kunst
heel simpele zaken met een
prachtige spanning te vertel
len, terwijl je telkens kunt re
kenen op extravagante ge
beurtenissen, die wel niet be
palend zijn maar merkwaar
dige tournures aan de verha
len geven.
Typisch Amerikaanse ver
halen, waarin ook spanningen
met Europa, op een bescheiden
niveau, een rolletje spelen. In
het titelverhaal zegt een on
willige oma, dat de Europea
nen zich gedragen alsof de
Amerikanen het geld op de
rug groeit. Later zal ze op een
Wild-Westachtige manier
bloedig om zeep geholpen
worden. In 'De ontheemde'
wordt prachtig de spanning
beschreven, die in een authen
tiek Amerikaans samenle
vingspatroon ontstaat met de
komst van een Poolse immi
grant. Religie/kerk worden
door O'Connor badinerend be
naderd met verhalen over een
bij belverkoper, die vrouwen
kunstledematen afhandig
maakt, meisjes, die als 'tem
pels van de heilige geest' door
het leven gaan of over een ge
bedsgenezer. „Hij ligt nu in
het ziekenhuis", zei ze, „en ze
hebben een derde van z'r
maag weggenomen. Ik zeg
steeds tegen hem dat hij de
Heer wel dankbaar mag zijn
voor wat hij nog over heeft,
maar hij zegt dat hij niemand
dankbaar is. Hoe bestaat 't",
mompelde ze!
Met 'de nikkers' leeft de
schrijfster in een soort haat
liefde verhouding. Er wordt
nogal gescholden op zwarten
en tegelijk worden ze weer
verdedigd. In 'De kunstnikker'
lijden twee (blanke) mensen -
oud en jong - een nederlaag
aan elkaar; heel subtiel. Blan
ke armoedzaaiers en nikkers
staan op één lijn. En dan dit
nog: „In Europa hebben ze nog
steeds dezelfde godsdienst als
duizend jaar geleden. Daar
kan alleen de duivel achterzit-
ten. Al dat vechten onderling.
Dat gekibbel. En dan ons erbij
halen. Ze hebben ons er toch al
twee keer bijgehaald en wij
zijn zo stom om ernaar toe te
gaan en de boel te sussen..."
Grappig wrang boek, dat
voorlopig (zolang er mensen
zijn) nog wel actueel blijft.
(bijdrage H.E.
Van onze kunstredactie
HAARLEM - Uitgeverij In de Knipscheer
te Haarlem heeft van de Limburgse uitge
ver Corrie Zelen de bekende Afrikaanse Bi
bliotheek overgenomen. Redacteur Jan
Kees van de Werk, die de laatste jaren in
Afrika werkzaam was, zal ook voor de
nieuwe uitgeverij blijven werken en de
reeks voortvarend uithouwen.
De eerste titels in de Afrikaanse Biblio
theek-nieuwe stijl zijn River Road, Nairobi
van Meja Mwangi en Muriel van Miriam
Tlali, die momenteel in Nederland is. In de
Knipscheer gaat verder met wat zij noemt
'literatuur in een multiculturele samenle
ving'. Binnenkort verschijnt er werk van de
Surinaam e auteurs Bea Vianen en Shirini-
vasi pn van He zwarte Amerikaanse auteurs
Alice Walker en Ishmael Reed.
Verder wordt er samengewerkt met de
nieuwe Vlaamse uitgeverij Zuid. Twee co-
produkties om te beginnen: een keuze uit de
vroege poëzie van Ezra' Pund en de verfilm
de roman van de Argentijn Soriano, 'Geen
tranen, geen vergeten', die zojuist is ver
se ienen. Een derde samenwerkingsverband
is veleed met He Fneelse nen-fietlrin-iiitffe-
verij Zed. Te verwachten: The World Crisis
door Fidel Castro, Indians of the Americas
door Ortiz en The War Against Crisis door
Carmel Budiardjo en Liem Soeiliong. Ver
der wordt aangekondigd de Nederlandse
vertaling van de Poolse auteur Ryszard
Kapuscinsky De Keizer; over macht en on
dergang van Haile Selassie. Dat boek wordt
Hnnr Andrzei Waida verfilmd met Charles
Aznavour in de hoofdrol.
Dezer dagen werd aan Herman Brussel
mans, wiens boeken Het zinneloze zeilen en
Prachtige ogen - verschenen bij In de Knip
scheer - in Nederland gekraakt of gene
geerd werden, de bekende Yangprijs 84 toe
gekend. Een prijs die eerder onder meer aan
Paul de Wispelaere en Waler van den
Brnenk werd gegeven.
J.D. Lieff md. De Persoonlijke
Computer (in privé en zakelijk ge
bruik), Teleboek bv Amsterdam,
ƒ21,-.
Ook al weet je niets van
computers, toch kun je op een
dag beseffen dat je er een no
dig hebt. Voordat je zo'n ding
aanschaft moet je er iets vanaf
weten anders koop je een kat
in de zak. De P.C.-koopgids
wijst de weg in deze materie
en geeft aan waar je op moet
letten.
Het laatste meesterwerk
wilde maar niet komen
Capote verscheen in 1983
voor de rechter in korte
broek. Hij kreeg er onmid
dellijk een boete voor.- fotoap
enorme fortuin zijn gebaseerd
op 'In koelen bloede'. Centraal
in dat boek staat de moord in
Holcomb, Kansas, in novem
ber 1959, op de rijke boer Her
man Clutter, diens vrouw en
twee kinderen (van 15 en 16
jaar). Een paar dagen na de
gruwelijke daad trok Capote
naar Kansas, waar hij zich
verdiepte in de details van de
moorden, maar ook in de voor
geschiedenis van de twee da
ders, Perry Edward Smith en
Richard Eugene Hickock.
Op dat moment zag Capote
zich als schrijver van romans
op een dood spoor. Hij wilde
nu eens te werk gaan als jour-
Truman Capote in 1955 met Marilyn Monroe.
nalist en was aanvankelijk
ook alleen maar van plan een
serie artikelen over de moor
den te schrijven voor de New
Yorker. Maar de zaak hield
hem jaar na jaar bezig. Hij
sprak met iedereen die er ook
maar iets mee te maken had.
Het opmerkelijke was dat hij
nooit aantekeningen maakte
of een bandrecorder gebruik
te. Zelfs gesprekken van ver
schillende uren reproduceerde
hij later feilloos.
Het boek verscheen in 1966
(in 1968 kwam de film van Ri
chard Brooks in roulatie) en
werd een ongelooflijke best
seller. Capote's heldere weer
gave van de feiten maakte
diepte indruk. De schrijver,
die al zo lang naar succes had
gehunkerd, riep dat hij een
nieuw genre in de literatuur
had uitgevonden, de 'non-fi-
cion novel'. Hij had journalis
tiek tot kunstvorm verheven.
Anderen brachten daar te
genin dat hij meer leek op een
romanschrijver die zich bij ge
brek aan inspiratie als een pa
rasiet op de werkelijkheid had
geworpen. Toch maakte zijn
methode school. Norman Mai
ler, zijn aartsvijand, ging ook
ware gebeurtenissen als basis
voor zijn boeken te gebruiken
Tom Wolfe en Hunter Thomp
son effenden de weg verder
naar de 'new j ournalism'.
Maar ook een feiten-romar
bleek zijn beperkingen te heb
ben. Dat merkte Capote ook
'In koelen bloede' was niet te
herhalen, niet eens te benade
ren. 'Answered prayers' zou de
waarheid onthullen over de jel
set die Capote zo goed kende
„Waar het mij om ging was te
bewijzen dat roddel literatuur
kan zijn", zei hij eens.
Hij dacht aan weer een
nieuw genre, een nieuwe klap.
Misschien zag hij een herha
ling voor zich van het feest dat
hij op 29 december 1966 had ge
geven na de verschijning van
'In koelen bloede'. Hij had alle
zalen van het Plaza Hotel in
New York afgehuurd en onder
de gasten bevonden zich
Frank Sinatra en Jacqueline
Kennedy. Toen iedereen bin
nen was, verscheen Truman
Capote op de drempel, in de
arm van Katherine Graham,
de eigenares van de Washing
ton Post en Newsweek.
Door Dirk Vellenga
Een nerveus dribbelend man
netje van net één meter zestig,
met een hoog stemmetje en
een mond die af en toe van
kinderlijke verbazing open-
zakt. Zo zag de Amerikaanse
schrijver Truman Capote, die
zaterdag in Los Angeles is
overleden, eruit.
Een schrijver die na het in
ternationale succes van 'In
koelen bloede' (1966) afzakte
naar het niveau van roddel
bladen, nachtclubs, openbaar
uitgevochten ruzies, drank en
drugs. Veel Amerikanen ken
den hem slechts van foto's
waarop hij te zien was als een
pedante kabouter in de armen
van sterren als Marilyn Mon
roe en Gina Lollobrigida.
Anderen zagen hem wel
eens een praatshow op de tv.
Die shows gebruikte Truman
Capote om zijn image van
'zonderling genie' verder op te
blazen. Hij kwebbelde dan
over de beroemdheden die van
nabij had gekend, over de op
peppende middelen die hij ge
noot en over de schokkende
dingen die hij in zijn nieuwste
meesterwerk, 'Answered
prayers', aan het licht zou
brengen. Er zijn een paar
hoofdstukken uit dat boek-in-
wording verschenen in het
blad 'Esquire', maar 'Answe
red prayers' is nooit afgeko
men.
Hij hield van schandalen.
Van zijn homosexualiteit
maakte hij geen geheim. „Wat
mijn persoonlijk leven betreft,
het kan me niet schelen wat ze
over mij persoonlijk zeggen of
schrijven", zei hij eens. „Ik ben
mijn hele leven een openbaar
tentoonstellingsstuk geweest.
Laat ze dus hun gang maar
gaan en een monster van me
De schrijver Truman Capote zoals velen hem kenden: een zenuwachtig, gek mannetje.
- foto anp
maken. Ik was een hele mooie
jongen, weet je, en iedereen
heeft me bezeten - mannen,
vrouwen, honden en brand-
kranen. Ik heb het met ieder-
eeen gedaan. Pas op m'n ne
gentiende ging ik het kalmer
aan doen en toen werd ik heel
voorzichtig."
Per ongeluk
Met Truman Capote is het
de laatste j aren steeds slechter
gegaan. In juli 1978 meldde hij
in een tv-show dat hij al twee
dagen uitsluitend op drugs en
drank leefde en dat hij best
wel eens per ongeluk een einde
aan zijn leven zou kunnen ma
ken. In 1980 werd hij meer
dood dan levend uit zijn flat in
New York gehaald en de laas-
te jaren vertoefde hij veschil-
lende keren in het ziekenhuis.
Vorig jaar zag hij nog even
kans de wereld te schokken.
Hij moest voor de rechter ver
schijnen wegens rijden onder
invloed. Capote kwam de
rechtzaal binnen in korte
broek en zonder sokken.
De laatste jaren zijn er over
Truman Capote bijna alleen
nog zielige dingen geschreven.
Over zijn moeilijke jeugd in
het zuiden van Amerika bij
voorbeeld. Hij werd op 30 sep
tember 1924 in New Orleans
geboren als Truman Streckfus
Persons. Toen hij vier was
scheidden zijn ouders. Hij
werd door kennissen en tantes
opgevoed, maar nam nog wel
de achternaam aan van de Cu
baan die met zijn moeder
trouwde, Capote.
Ziekelijk
Over zijn jonge jaren zei hij
eens: „Ik was een ziekelijk
kind. of ik gaf voor het te zijn.
Steeds vond ik een nieuwe
ziekte uit, zodat ik thuis kon
blijven en lezen." Hij trok la
ter naar New York en kreeg
als schrijver succes met 'Other
voices, other rooms' (1948).
Truman Capote's roem en
Iris Murdoch.
fotoarchief de stem
