Ruimtevaart-film in
VS verguisd,
in Europa bewonderd
Eerste foto
biënnale
van Nederland
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
ereld aan.
Lof voor
hoboïst
Rombout
aar uithoek,
Irukke baan
i rustig
eveneens,
zaam. Dat 't
iaar wat doe
:seft, dat "die
fde situatie
zaam gevoel.
komt u wel-
/olleybal, een
nen gezellig
en koken
hoolkantine?
eenzaamheid
een pakt een
endin.
rt en als u
nummer van
ie achterzijde
e nummer
wijst naar de
'THE RIGHT STUFF'
I li/iM verdriet heeft wisht
tixpMhl. Ik ut hoar nooit menJ
wnèn Uiske wil ik niet
m, hoor je me
matieoverde
OPLOSSING
•DINSDAG 28 AUGUSTUS 1984
O
Voorbij
puske en Wiske: De Lieve Lilleham
f lilltlmlillihdiaIk lub hem wel eens
onlmoei bij om in hel rijh fantasia .Ik iel
til Hit een hoerierije m een ml pon
Hou ]enu eens, halmlilleham... Die
naam klinht notal ücandinamh
ifat je wat vedoen')^?
ippie Happie en de dichtgeklapte voordeurdeler-
Even Piekeren
Boes
T3Z PAGINA GIDS 2
71.
Hing Ideële Reclame. SIRE
Door Bob van Huët
PARIJS - „Tot ik aan het
boek van Tom Wolfe begon
zei de ruimtevaart me niet
veel. Astronauten waren
voor mij plastic figuren. De
film bestrijkt een periode
waar ik me zelf weinig van
herinner. Wat wei indruk
maakte was het bericht dat
Joeri Gagarin omhoog was
geschoten. Ik zat op de uni
versiteit van Chicago. We
renden allemaal naar buiten
om naar de hemel te kijken.
Iedereen vond het maar wat
spannend, net science fic
tion", zegt Philip Kaufman
(48) op het uitgestorven ter
ras van het luxe Hotel Cril-
lon aan de Place de la Con
corde.
Hij is goed gemutst en dat
is begrijpelijk, want bijna
alle Franse kranten van die
morgen hebben 'The Right
Stuff' op grootse wijze ont
haald. Kaufman wordt ge
prezen als de talentvolle re
gisseur van wat „misschien
wel de beste avonturenfilm
ooit gemaakt" wordt ge
noemd. Die laatste kwalifi
catie doet hem goed. De
Amerikaanse pers had het
steeds maar over en 'docu-
mentaire-achtige film met
politieke inhoud'. Dat soort
van een op zich eervolle eti
ketten heeft hem in Ameri
ka een hoop publiek gekost,
meent hij. „Woorden als 'do
cumentaire' en 'politiek'
schrikken het jeugdigde pu
bliek af. Daarin zijn ze niet
geïnteresseerd. Ze zien het
elke avond op de televisie."
Het blijkt alles te maken
te hebben met zijn aanwe
zigheid in Frankrijk. In
Amerika is de 25 miljoen
dollar dure super-productie
net uit de kosten gekomen,
in Europa hoopt de produce
rende Ladd Company enige
winst te maken.
'The Right Stuff', een titel
die zich moeilijk in drie Ne
derlandse woorden laat vat
ten. De omschrijving 'uit het
goede hout gesneden zijn'
komt er nog het dichtst bij
AI ontwijkt Kaufman lie
ver de aanduiding 'docu
mentaire', toch heeft zijn
film daar alles van weg.
Maar zijn geschiedschrij
ving is allerminst saai, voor
zover dat aan een dergelij ke
opzet inhaerent schijnt te
zijn. 'The Right Stuff' is dra
matisch, komisch, soms aan
grijpend, maar overweldi
gend van het begin tot het
einde. Kaufman is minu
tieus te werk gegan. Feit en
fictie zijn wonderwel sa
mengesmolten en zijn por
tretten van vooraanstaande
Amerikaanse politici uit de
jaren vijftig zijn meedogen
loos. Vooral het eigenzinnige
karakter van Lyndon B.
Johnson springt er uit.
Kaufman: „Van Johnson
President Lyndon Johnson: 'pias'.
kwam de uitspraak dat hij
nooit onder een communisti
sche maan wenste te slapen.
Typerend voor die tijd.
Amerika en Rusland waren
fanatiek aan een wedloop
bezig, waarbij strategisch
voordeel in de ruimte, wat
dat dan ook mocht zijn, de
inzet was. De Spoetnik be
zorgde hem nachtmerries."
Johnson wordt in de film
gespeeld door de Engelse ac
teur Donald Moffat. Hij lijkt
niet alleen als twee druppels
water op de president, zijn
Amerikaans accent is per
fect. „Zonder Moffat was de
film ondenkbaar", aldus
Kaufman. „Weken heeft hij
videotapes van Johnson be
studeerd om hem tot in de
tail te imiteren. De meeste
teksten zijn authentiek. Tom
Wolfe, die helaas geen tijd
had om zelf het scenario te
schrijven, heeft ze van de
president's naaste medewer
kers gehoord. We kunnen
om hem lachen in mijn film.
Johnson was de eerste presi
dent, die te maken kreeg met
de opkomst van de massa
media. ABC, CBS, NBC, ze
volgden hem op de voet.
Daar kwamen rare situaties
uit voort zoals de mislukte
persconferentie met de
vrouw van astronaut John
Glenn. Johnson was a-big-
ger- than-life-president.
Tegenwoordig zijn de presi
denten zo saai."
Oscar
De karakterschildering van
Johnson kostte 'The Right
Stuff' volgens Philip Kauf
man mistens één Oscar (de
film kreeg er vier, maar die
waren van lagere orde,
B.v.H.). „In de jury zaten
John Glenn, ruimte
vaarder van het eerste
uur. - FOTO ANP
nogal wat oude mannen, De
mocraten, die vonden dat we
hun president hadden aan
gevallen. Iemand zei me dat
ik Johnson als een 'buffoon'
(hansworst, pias) had afge
schilderd.
Behalve de verwikkelin
gen rond president Johnson
zorgde 'The Right Stuff' vo
rig jaar bijna voor een poli
tieke rel daar Ed Harris'
vertolking van astronaut
John Glenn van de laatste
een wat kleffe figuur maak-_
te. De film beleefde zijn
Amerikaanse première juist
toen de ex-astronaut Glenn
een gooi deed naar het presi-
dentkandidaatschap van de
Democratsiche Partij
Philip Kaufman: „De iro
nie was dat Glenn opnieuw
op de cover van 'Newsweek'
en 'Time' verscheen, net als
in 1962 toen hij voorop 'Life'
prijkte. Volgens bepaalde
commentatoren kon hij zijn
kansen na deze film wel
vergeten. Glenn heeft de
film niet willen zien. Vier
andere astronauten wel, ze
zijn nauw bij de productie
van de film betrokken ge
weest. Telkens weer kregen
we complimenten omdat we
zo vlak bij de realiteit waren
gekomen."
Lachen
Zoals gezegd valt er in 'The
Right Stuff' ook het een en
ander te lachen. De training
van de astronauten is tege
lijk komisch en ridicuul.
Kaufman: „Toen de eerste
bemande vlucht op het pro
gramma stond wist niemand
goed waarop men de astro
nauten wel moest voorberei
den. Zo bedacht men de
vreemdste oefeningen, die
soms gevaarlijker waren
dan de ruimtereis. Een ab
surde komedie was het.
Eisenhower verwierp het
voorstel om het 'Mercury'-
project met apen uit te voe
ren. Hij wilde testpiloten,
maar niet de beste, want
daarvoor waren de risico's
te groot. De raarste normen
werden bedacht. Chuck
Yeager bij voorbeeld, de
man die als eerste door de
geluidsbarrière ging en aan
wie de film voor een belang
rijk deel is opgehangen. Die
Yeager kwam niet in aan
merking voor promotie tot
astronaut. De reden? Hij
had geen 'college'-diploma.
Yeager was een van de beste
vliegers uit zijn tijd. Hij
heeft ons overigens met
technische adviezen bijge
staan en is ook in de film te
zien als Fred, de barman."
Generaal Charlers E.
'Chuck' Yeager is voor
Kaufman een 'mythologi
sche figuur'. „In Tom Wol
fe's boek ontdekte ik hem als
een van de pioniers van de
ruimtevaart. Maar de man
die door het geluid ging is
praktisch onbekend bij het
grote publiek. Veel van zijn
collega's zijn omgekomen.
Men dacht dat je de oren van
je hoofd zouden scheuren als
je door die onzichtbare
muur wilde. De piloten
spraken onderling van een
demon die in de lucht woon
de. Yeager probeerde iets
wat in 1947 vrijwel zeker de
dood betekende. Technisch
was men nog niet zo ver.
Toen hij slaagde begon de
toekomst. Dat verhaal, van
die ene man, die op zoek
gaat naar de grensen van
het mogeljke komt telkens
in de film terug."
Fakkel
De film eindigt vrij abrupt,
in 1963 met de vlucht van
Gordon Cooper. De landing
op de maan blijft achterwe
ge. Philip Kaufman: „De
film eindigt waar het boek
begint. Cooper was de laat
ste die alleen de ruimte
werd ingeschoten, daarna
zijn de twee- en driekoppige
bemanningen gekomen. Ik
zie hem als de laatste die de
fakkel van Yeager heeft
overgenomen. Bij de Apollo-
vluchten is het veel meer
een technische kwestie ge
worden, men had genoeg ge
leerd uit het verleden. De
eerste lichting astronauten
wist niet of ze het avontuur
zouden overleven. Met grote
haast ontdekten ze een on
bekend gebied."
THomas Triphon: Alles gaat
voorbij (uitg. Thomas Tri
phon, Antwerpen - Bfr. 350
postchequerek. 000-0762571-54)
Merkwaardig boek van
merkwaardig schrijver. Tri
phon (47) groeide op in een
Belgisch weeshuis en werkte
als knecht in r.-k. instituten
van religieuzen. Dit boek ont
stond in het begin van de jaren
zeventig toen hij als knecht
werkte in het St.-Amandusin-
stituut in Gent, dat als deze
stad een herkenbare rol speelt.
Thomas is een solist; hij
schreef op zijn eentje inmid
dels al veertig nummers van
het tijdschrift 'Tenen' vol en
liet dicht- en verhalenbundels
verschijnen. Het feit dat hij
ook publiceerde in tijdschrif
ten als Dietse Warande en
Belfort, De Vlaamse Gids,
Avenue-Literair, Nieuw
Vlaams Tijdschrift, Heibel e.d.
laat veronderstellen dat hij
weet wat schrijven is. Dat
blijkt. Wat doet hij met deze
kunde?
„Iemand als hij, die nooit de
begeerlijke vrouw had mogen
beminnen kende alleen ijzige
kou en de totale vereenzaming
met de bedroevende vaststel
ling dat hij niet had mogen
deelnemen aan het grote won
der van dit leven". Jammer
dat Triphon er zo'n smartlap
van gemaakt heeft! Maar hij
moest 'afrekenen'. Na de vori
ge zin kun je zo doorlezen:
„Hij dacht weer aan de school,
aan de feestjes waar hij vaak
religieuze billen tegen de bil
len van de vrouwen van de le
keieraars had geprangd ge
zien, wijl ze aan de feesttafel
zaten".
De macht van het r.-k.
kerkelijke instituut en zijn of
ficiële vertegenwoordigers,
zoals hij die persoonlijk heeft
ervaren in zijn knechtenbe-
staan verbitterde hem. Hij
voelde zich uitgebuit en psy
chisch verknipt, hetgeen met
name zijn emotionele bestaan
in relatie met vrouwen teken
de. Het is derhalve het boek
van een gekwetste man.
Hij spuwt zijn gal via enkele
typen, die verblijven in een
huis met huurkamers en een
huisbewaarster. Gedepriveer-
den; met name mannen die
zich door het huwelijk of hun
vrouw bedrogen voelen en dan
maar de hort opgaan. Een
boek vol vrij eenzijdige-, man
nelijke zieligheid. En dat is
jammer, omdat de aanwezige
kwaliteiten van dit boek op die
manier niet tot hun recht ko
men en de inhoud aan geloof
waardigheid inboet. Een mo
zaïekachtige zedengeschiede-
nis met goede en onbeholpen
stukken.
ENSCHEDE (ANP) - Twintig vooraanstaande Amerikaanse fo
tografen en evenveel Nederlandse collega's van naam werken
mee aan de eerste fotobiënnale die van 1 tot en met 15 september
in Enschede wordt gehouden. Verdeeld over 20 locaties zullen
ongeveer 1200 foto's te zien zijn. Ook worden er films over en
van fotografen vertoond, vinden er workshops plaats, zijn er le
zingen en worden er bijzondere fototechnieken gedemonstreerd.
In Zuid-Europa en met na
me Frankrijk zijn dit soort
tweejaarlijkse fotomanifesta
ties normaal, maar in Noord-
Europa blijft de presentatie
van de fotokunst veelal be
perkt tot incidentele exposi
ties. En dat terwijl er volgens
de organisatoren van de Foto
biënnale Enschede het niveau
van de fotografie in dit deel
van Europa zeker niet onder
doet voor dat in de zuidelijke
landen.
Bij de voorbereiding van de
Fotobiënnale Enschede is de
organisatie tot de slotsom ge
komen, dat de Nederlandse fo
tografie ook de vergelijking
met die in de Verenigde Staten
glansrijk doorstaat. De eerste
Fotobiënnale Enschede wil on
der andere het verschil duide
lijk maken tussen het werk
van de Amerikaanse fotogra
fen en dat van hun Nederland
se collega's. De Amerikanen
maken over het algemeen ly
rischer werk en besteden aan
dacht aan meer tijdloze onder
werpen zoals landschappen.
De Nederlandse fotografie
valt vooral op door het koeler
en afstandelijker karakter en
heeft vaak betrekking op ac
tualiteit. Bij de opzet van de
eerste Fotobiënnale Enschede
is er gestreefd naar een over
zicht van de diverse stijlen,
wat betekent dat er zowel ab
stracte als goed herkenbare
foto's met een journalistiek
karakter worden geëxposeerd.
GOES
Grand Theater - 20 u.
Indiana Jones and the temple of
doom, a.l.
HULST
De Koning van Engeland
20 u. Police academy, a.l.
20 u. Het grote verlangen, 18 j.
20 u. Maak je borsten maar nat,
16 j-
20 u. Emmanuelle deel 4 In 3 D,
16 j.
OOSTBURG
Ledeltheater - 20 u.
Hollywood sex, 18 j.
TERNEUZEN
Luxor - 20 u
Hot bubblegum, a.l.
Scene uit 'Police
Acade my'.
- foto archief de stem
HILVERSUM (ANP) - De ho
boïst Ernest Rombout (24) uit
Hilversum, kandidaat voor de
Nederlandse Muziekprijs, is
aan de Staatliche Hochschule
fiir Musik in Freiburg, West-
Duitsland, cum laude geslaagd
voor het concertexamen, dat
wel wordt vergeleken met de
in ons land bekende Prix
d'Excellence. Hij studeerde in
Freiburg bij Heinz Holliger.
Drie jaar geleden behaalde
Rombout, eveneneens met lof,
zijn solistendiploma.
Ernest Rombout trok in ons
land aandacht met zijn optre
den in de televisieserie 'Jonge
mensen op het concertpodium'.
Er volgden vele concerten. In
maart vorig jaar debuteerde
hij in het Concertgebouw in
Amsterdam met een concert
van Richard Strauss. Hij heeft
plannen om verder te studeren
in Parijs bij Maurice Bourgue
en in Salzburg bij Nicolaus
Harnoncourt.
20 u. Terms of endearment, a.l.
VLISSINGEN
Alhambral - 19 en 21 30 u.
Cannonball run deel 2, a.l.
Alhambra2 - 19u.
Indiana Jones and the temple of
doom, a.l.
21.30 u. Terms of endearment,
a.l.
ANTWERPEN
Rex - 12,14.20,16.45,19.10
en 21.30 u. Against all odds
Rex-Club - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Harry Son.
Metro I - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Romancing the stone.
Metro II - 12,14,16, 18, 20
en 22 u. Bachelor party.
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u. La chiave.
Rubens - 12,14.20,16.45,
19 10 en 21.30 u. Cannonball 2.
Sinjoor - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Up the creek.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. Vrijdag de 13-de deel 3 in 3
D.
Quellin I - 13.30,17 en 20.30
u Barry Lyndon
Quellin II - 12,14,16,18,20
en 22 u. Monthy Python's life at
the Hollywood Bowl.
Quellin III - 12,14,16,18,20
en 22 u. Kentucky fried movie.
Astra - 12,14, 16,18, 20 en
22 u. First blood-Rambo
Astrid - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Mickey, Donald, Goofy en
Pluto op vakantie.
Capitole - 12,14,16,18,20
en 22 u Enter the dragon.
Savoy - 12,14,16,18, 20en
22 u. Bei anruf liebe
Ambassades - 12,14.20,
16.45,19.10en 21.30 u. Missing.
Ambassades-Club I - 12,14,
16,18, 20 en 22 uPrivate
school
Ambassades-Club II - 12,
14.20, 16.45, 19.10 en 21.30 u.
Purple hearts
Ambassades-Club
III - 11 45,14,16.30,19 en
21.30 u. Yentl
Ambassades-Club IV - 12,
15,18 en 21 u. Ragtime.
Festa - 13, 15, 17,19 en 21 u.
Sneeuwwitje en de zeven dwer
gen.
Brabo - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Nightmares.
Tijl - 11.45,14,16.30,19 en
21.30 u Under fire.
Wapper - 12,14,16,18,20
en 22 u. Flics de choc.
BRUGGE
Komplex Zwart-Huis
Gulden Vlies 1
14.30 en 20 u. Harry and son.
22.30 u. Seems like old times
Gulden Vlies 2
14.30 en 20 u. First blood/Ram-
bo.
22.30 u. 2019 na de val van New
York.
Gulden Vlies 3
14.30, 20 en 22.30 u. Trail of the
pink panter, a.l.
Memling
20 u. Moonraker.
Rembrandt
20 u Das Boot,
HULST
BlaauweHoeve - 13.30 u.
schieting voor bejaarden.
KOEWACHT
Oude Molen - 13.30 u.
schieting voor bejaarden.
MIDDELBURG
Vleeshal - Collectie Museum
van Hedendaagse Kunst Gent.
Geop. di. t/m za. 11-17 u. zo. 14-
17 u. (t/m 16 sept.)
BRUGGE
Memlingmuseum, Sint Jans
hospitaal - Pieter Pourbus
(1524-1584) meesterschilder (tot
30 sept.).
Horizontaal en verticaal
dienen dezelfde woorden te
worden ingevuld.
1. vochtig, 2. bergplaats, 3.
hoge stand, 4. drank, 5.
vervelend, 6. opera van
Verdi, 7. bloedvat, 8.
vreemde, 9. plaats voor
vee, 10. zwakke, 11. jon
gensnaam, 12. oningewijde,
13. groep zangers, 14. plaats
in Noorwegen, 15. vette
vloeistof, 16. schoorsteen-
zwart, 17. stekelig dier, 18.
echtgenoot, 19. paradijs, 20.
spies, 21. goed doorbakken,
22. rivier in Italië, 23. vier
kante kantzuil, 24. bedwel
ming, 25. plaats in Gelder
land, 26. ij shut, 27. enthou
siasme, 28. vuurkoord, 29.
hemellichaam, 30. deel van
een trap, 31. op een keer, 32.
overschot.
1
2
pr-
4
5
6
7
t
9
10
11
12
2
6
10
3
7
11
4
13
14
15
8
17
18
10
12 20
14
m
15
19
21
22
23
16 24
25
26
21
20 28
29
30
31
32
27
26
30
23
27
31
24
28
32
'isaa zz 'suaa 'Xg 'aar;
OS 'J3)s 6Z Juoj sz 'uejd 'IZ 'o[Si 9Z 'l3JX SZ 'sooj pg 'ajue gg
'oujv eg 'JceS \g 'suaj 'og 'uapa '61 'apeS '81 'taSa 7,1 Jaoj -gx
'atio gx 'oxso 'tl 'TOOij gx 'Tjaaj 'gl 'SHV 'II 'aaat '01 'iets '6 'aa
-er '8 'uape 7, 'epiy '9 'jbbu g 'Tjjauj -p Jape g 'apex 'g 'uiejTj x
:§uissojdo
ublu uba
japnoqos 'ueoips 'mooquqBd 'srtoq 'TfidBi do
uBui aiu^ 'uBtu uba paoq 'japuosquq \oj 'ubui
uba atssC 'siuoaj avnoqag 'ueAoqs^uu uauais
