Eiland St Helena tussen wal en schip
GEEN BEHOEFTE AAN ONAFHANKELIJKHEID
Windhonden
MAANDAG 27 AUGUSTUS 1984
M
EXTRA
Eethuizen
Koninklijk
Waterloo
middelburg/ HULSlI
W. van Bombast
Zeeuwsvlaams
hengelkampioen
Bruisend BRUSSEL blijft boeien
De Grote Markt in Brussel.
Brussel is een unieke stad, wellicht
ondergewaardeerd door de Neder
landse toerist, die aan Antwerpen
met zijn Zoo en zijn vrolijke terrassen
aan de Groenmarkt de voorkeur
geeft. Maar Brussel biedt meer. Brus
sel heeft een schat aan musea, een
rijkdom aan gebouwen, een keur aan
restaurants, een zee van winkels, bre
de boulevards, schitterende parkten
en een nog levendige geschiedenis. En
Brussel heeft Manneken Pis. Het we
reldberoemde beeldje, mascotte van
de stad, is slechts zestig centimeter
hoog en doet zijn voortdurende be
hoefte in een achteraf hoekje tussen
de Stoofstraat en de Eikstraat, een
paar honderd meter van de Grote
Markt.
Het beeldje werd in 1619 door Jéö-
me Duquesnoy vervaardigd als sym
bool van de Brusselse onverzettelijk
heid, maar de houding van het man
neke verraadt meer een air van: ik
heb overal lak aan. Dat hebben zeker
de duizenden namaak-mannetjes in
de tientallen, het echte Manneken
omringende souvenirswinkels, die te
koop zijn als asbak, sierkurk of kur-
ketrekker. Het Manneken is een
must, natuurlijk, maar de ontmoeting
is voor de meeste negatief verrassend.
Het Stedelijk Museum, waarin op een
etage normaal de 341 aan het Manne
ken geschonken uniformen en kos
tuums worden vertoond, is deze zo
mer wegens verbouwing gesloten.
Wie op de Grote Markt de blik kan
afhouden van de vaak prachtige da
mes en/of schuimende glazen bier op
de terrassen en dus ander schoons
zoekt, ontkomt niet aan de gedachte
dat zich op de Grote Markt de belang-
rijkste gebeurtenissen afgespeeld
hebben uit de geschiedenis van Brus
sel. In de tiende eeuw al namen de
erfgenamen van Karei de Grote hun
intrek in de citadel van Brussel en
was de Grote Markt aan de beneden
loop van de toen nog zichtbare rivier
De Zenne het hart van de stad. Zoals
blijkt uit de namen van de omringen
de straten - Beenhouwerstraat,
Vlees- en Broodstraat, Peperstraat,
Haringstraat, Grasmarkt, Boter-
straat en Kolenstraat - werd er volop
handel gedreven. Nu is er op de Grote
Markt nog dagelijks een bloemen-
Terras aan de voet van de Leeuw van Waterloo.
Beelden aan de Zavel.
markt, die voor de verwende Neder
lander wat armzalig aandoet, en een
zondagse vogelmarkt, waarvoor in
Nederland de Dierenbescherming in
het geweer zou komen.
Veel beter is het te genieten van de
schitterende gebouwen, die als door
een wonder alle rampen door de eeu
wen heen getrotseerd hebben. Een
van die rampen had het verwoesten
de bombardement in 1695 van de
Franse troepen van Lodewijk XIV
kunnen betekenen voor het stadhuis.
Het Franse geschut had het gemunt
op de toren van het stadhuis, maar
raakte 'm niet. De 96 meter hoge ran
ke toren werd in de vijftiende eeuw
door Jan van Ruysbroeck ontworpen
en ziet er uit als een kantwerk van
steen. Op de spits staat het vijf meter
hoge koperen beeld van St.-Michiel,
de schutspatroon van de stad die de
draak velt.
Het stadhuis mag dan het pronk
stuk van de Grote Markt zijn, alle an
dere panden zijn ook meer dan het
aanzien waard. Het stadhuis is behal
ve op maandag en zaterdag dagelijks
te bezichtigen tegen een toegangsprijs
van 20 franks. Zeer de moeite waard
is ook het Museum van de stad Brus
sel op de Grote Markt in het Brood
huis met een overzicht van de archeo
logische en historische evolutie van
de stad. Elke dag geopend van 10.00-
12.00 en van 13.00-17.00 uur, 50 frank
entree.
De Brusselaars zelf vinden de eet
huizen in de buurt van de Grote
Markt te toeristisch, maar voor de be
zoeker van een of twee dagen aan de
Belgische hoofdstad bieden de tien
tallen restaurants, vaak met terras,
in de Beenhouwerstrat een keur aan
maaltijden tegen een grote variatie
aan prijzen. Het opwellend water in
de mond, afgewogen tegen prijzen
van de menu's, moeten de keus bepa
len, want de Beenhouwer-buurt kent
geen sterrenrestaurants maar ook
geen eetholen, hoewel frietenkotten
in opmars zijn.
Halverwege de Kleine Beenhou
werstraat is het poppentheater van
Toone, meer gericht op volwassenen
dan op kinderen, met op de eerste
verdieping in het theatertje in een
van de smalste straatjes van Brussel
een mooi museum met een rijke ver
zameling oude poppen, schilderijen
en affiches, tesamen een beeld gevend
van het folkloristisch leven van Brus
sel.
Vlak bij de Beenhouwerstraat is
het paradijs voor de winkelliefheb
bers. Brussel was de eerste stad ter
wereld, die een net van winkelgale
rijen aanlegde, zelfs nog voor de be
roemde Tretjakov-galerij in Moskou.
De winkels onder de gewelfde glazen
daken, met soms marmeren puien,
zijn over het algemeen duur, maar
ook met een smalle portemonnaie kan
men zich vergapen aan de exclusieve
kleding en de prachtige etalages van
bon bon-zaken. De Hubertus-galerij
is de oudste van de achttien overdek
te winkelcentra in Brussel. De be
langrijkste concentratie daarvan be
vindt zich tussen Centraal Station en
Beurs; de grote modehuizen bevinden
zich in de buurt van het Louisaplein,
een lustoord voor de liefhebster.
Zeer de moeite waard zijn in Brus
sel de Kleine en Grote Zavel, tussen
het Koninklijk Paleis (te bezichtigen
van 14.00-17.00 uur behalve op zondag
en maandag) en het bombastische
Paleis van Justitie. Op de Grote Zavel
staan schitterend gerestaureerde 17e
en 18e eeuwse huizen, waar anti
quairs en eethuizen zijn gevestigd.
Tijdens de weekeinden is er een an
tiekmarkt, die de moeite waard is.
Aan de Kleine Zavel, een leuk
parkje in Renaissance-stijl met rond
om 19e eeuwse bronzen beeldjes, die
de ambachtslieden van Brussel voor
stellen. In het midden staan beelden
van de (onthoofde) Egmont en Hoor-
ne, beelden waarvan velen vinden dat
ze op de Grote Markt thuishoren,
waar de executie plaatsvond en war
alleen nu een plaquette van getuigt.
Het Egmont Paleis aan de kop van de
Kleine Zavel is de plaats, waar ver
scheidene Belgische regeringen be
langrijke beslissingen hebben geno
men en waarin de toetreding van En
geland tot de EEG bekrachtigd werd.
Op de hoek tegenover het paleis is
een restaurant waar de schilders van
de zoganaamde Cobra-groep, arm als
ze indertijd waren, gelaafd werden
door de waard. Wie op zijn tenen
staande door de ramen kijkt, ziet hoe
de waard daarvoor beloond werd: er
hangen onder meer schitterende Ap
pels. De Zavelkerk is een bezoek
waard al was het alleen om de 17e
eeuwse barokke preekstoel met een
overvloed aan engelen, cherubijnen
en uit hout gesneden heiligen.
Vlak bij de Zavels, in westelijke
richting, ligt het hart van Brussel, de
volksbuurt De Marollen. In de Hoog
straat 132 vindt men het huis van Pie-
ter Breughel (bezoek gratis), waar
vaak werk van de grote schilder ten-
snse°
ar een'
877850 223611 RUTTC
Gezelligheid in de Kleine Beenhouwersstraat.
Beeld van Napoleon in Waterloc I
- FOTO'S DE STal
toongesteld wordt. Bij mooi weer kan)
men op de terrassen in de Marollen-
buurt ook goed en goedkoop eten. Op
zondagochtend is er een eigenlij k niet
noemenswaardige rommelmarkt.
Terug in de richting van de Grote I
Markt, even voorbij het Koninklijk
Paleis en dan aan de linkerkant, ligt
het Museum voor Schone Kunsten
met altijd boeiende tentoonstellingen
Wie na een bezoek aan het Museum
een frisse neus wil halen, kan aan de
overkant het Park van Brussel inlo
pen, oorspronkelijk toebehorend aan
de hertogen van Brabant. In 183t
hadden daar de eerste gevechten
plaats tussen de Belgi: che patriotten
en de Hollandse troep >n. Nu rusten
er, tussen de beelden en de fonteinen
in de lunchpauze de ambtenaren uit
van hun ochtendtaak in de parle
mentsgebouwen in de aangrenzend-1
Wetstraat.
Wie na al het fraais dat Brussel tel
bieden heeft eens wat meer groen om I
zich heen wil zien, doet er goed aar. I
het Ter Kameren bos op te zoeken
Het bos met een oppervlakte van 1241
hectare maakt deel uit van het Zo-I
niënwoud en dat is dè plek voor lief-1
hebbers van een boswandeling. Het|
Zoniënwoud is een prachtig beuken
bos dat in 1822 nog 12.000 hectare!
groot was, maar waarvan nu nog een I
derde over is. Wie het Zoniënwoud I
per auto in zuidelijke richting (Monsi
volgt komt in Waterloo, de plaats!
voor de geschiedenisliefhebber. Op 18
juni 1815 vond hier de voor Napoleon
vernietigende slag plaats. Na een hal
ve dag strijd bleven er yap de 188.008
Fransen, Engelsen, Pruisen, Hollan
ders en Belgen 15.000 (loden en 56.008
gewonden op het slagveld over. Het
Wellington Museum in Waterloo be
vindt zich in het huis waar de Britse I
bevelhebber aan de vooravond van de
grote slag zijn hoofdkwartier had
Het geeft een goed overzicht van de
gebeurtenissen van die historische!
dag.
De pijlen 'Le Lion' volgend komt
men bij de Leeuweheuvel, het monu
ment dat ter ere van de prins var
Oranje, die daar gewond raakte,
werd opgericht. Bovenop de heuvel,
na 226 traptreden, staat de leeuw,
waarvan men de toerist wil doen ge
loven dat hij gegoten is uit de kanon
nen en kogels die op het slagveld ach
terbleven, maar dat is een fabel. Aan
de voet van de heuvel ligt het gebouw
met een Mesdagachtig panorama, een
fascinerend cirkelvormig overzicht
van het gevecht, geschilderd door de
Parijzenaar Louis du Moulin halver
wege de vorige eeuw. Toegang: 50
franks voor volwassenen en 35 franks
voor kinderen.
Van een onzer ve I
Hulster ziekenhuis - in F
op zaterdag maakte de
het welzijn duidelijk
willen tornen - heeft et
CDA-statenfractie.
Het CDA zal tijdens de stat
dag 14 september niet alleen
De gemoederen zijn zo hoog
opgelaaid dat het Hulster
CDA-statenlid Th. Baert (te
vens voorzitter van de Hulster
CDA-afdeling) dreigt zich uit
de fractie terug te trekken.
Aanleiding is de ondubbel
zinnige wijze, waarop CDA-
fractievoorzitter J. Roose zich
tijdens de nachtelijke commis
sievergadering uitspraak voor
sluiting van het Hulster zie-
kenhuis. Volgens Baert heeft
Roose daarmee een interne af
spraak geschonden, namelijk
dat fractie- en commissieleden
van het CDA zich nog niet
voor sluiting van het zieken
huis zouden uitspreken.
Door John Cunningham
LONDEN - Het eiland
St. Helena is een sla
pend stipje in het zuide
lijk gedeelte van de At
lantische Oceaan.
Eens in de drie jaar vindt
er De Grote Gebeurtenis -
de vervanging van de Britse
gouverneur - plaats. Zo nu
en dan wordt het eiland on
verwacht bezocht door een
afgevaardigde van het Brit
se parlement, die zich dan
ergert aan deze post-kolo-
niale curiositeit. Nog zeldza
mer zijn de bezoeken van
het koninklijk huis en het
meest opvallende verschijn
sel voor de eiland-bewoners
is wel de aanwezigheid van
een televisieploeg.
Over enkele maanden zul
len op St Helena al deze ge
beurtenissen hebben plaats
gevonden. Prins Andrew zal
over niet al te lange tijd
swingend een nacht door
brengen in Jamestown, het
nietige hoofdstadje van het
eiland. Maar noch hij, noch
de twee te verwachten onbe
duidende parlementsafge-
vaardigden zullen zoveel in
druk kunnen maken als de
cameraploeg van Anglia-te-
levision.
De televisie documentaire
zal een groter effect hebben
dan de gouverneurs tot nu
toe bij de Britse regering
hebben kunnen bewerkstel
ligen in hun poging haar er
van te overtuigen dat de be
woners van St Helena even
als Napoleon, die daar in
1821 stierf, zichzelf nog be
schouwen als gevangenen.
Sinds het verval van het
Britse imperium kan de ge
schiedenis van St Helena als
naargeestig worden om
schreven. De problemen van
de bewoners van St. Helena
staan in geen verhouding
met de oppervlakte, kosten
en het strategisch belang
van het eiland. Na 150 jaar is
het een stukje van Groot-
Brittannië geworden, waar
Londen zich niet zonder
meer van los kan maken. De
bevolking, die een vermen
ging van Europeanen, Azia
ten en Afrikanen is, voelt
zich nauw verbonden met
Groot-Brittannië en onder
hen bestaat er geen enkele
behoefte om onafhankelijk
te worden. Ook is er geen
Argentinië in de buurt, dat
aanspraak maakt op het
eiland en evenmin is er een
oplossing voor handen voor
het probleem van de vrijwel
totale financiële afhanke
lijkheid van Londen.
Bedeling
Het is geen gemakkelijke
opgave om meer richting te
geven aan het bestaan van
de eiland-bewoners.
Toen zeilschepen vroeger
op hun weg van of naar In
dia aanlegden om vers voed
sel in te slaan, was St Helena
een welvarend eiland. Nu
verdienen verreweg de
meesten van de ongeveer
5.500 werkende bewoners de
kost in een van de over
heidsprojecten. Met de onge
veer 30 miljoen gulden, die
Londen jaarlijks aan St He
lena besteedt, leven de be
woners letterlijk van de be
deling.
Ondanks hun weinig be
nijdenswaardige positie
blijft de bevolking, die over
wegend protestant is, trouw
aan de Britse koningin. Hoe
wel op St Helena het Engels
de officiële taal is, spreken
de bewoners hun eigen op
merkelijke dialect. De vrije
tijd brengen zij graag door
met het spelen van cricket of
het zingen van Engelse lie
deren. De bewoners, die zeer
trots zijn op hun donker
blauwe Britse paspoort, res
pecteren de wet in hoge ma
te. In deze eeuw zijn er
slechts twee moordenaars
geweest onder de bewoners
van St Helena.
De paspoorten symbolise
ren de warboel, waarin de
Britse regering zich heeft
gemanoeuvreerd toen zij be
sloot controle te blijven uit-
De dood van Napoleon in 1821 gaf Sint-Helena inter
nationale bekendheid.
oefenen over haar andere
bezittingen in het midden
van de Oceaan: De Falkland
Eilanden en Diego Garcia.
In het geval van het bijzon
der geïsoleerde St Helena
zijn er banden met overzeese
gebiedsdelen, die enige uit
leg behoeven.
Allereerst is er de merk
waardige band met Groot-
Brittannië. De Britse rege
ring kent sinds de aanvaar
ding van de Nationaliteiten
Wet in 1979 aan eiland-be
woners niet het volledige
recht van staatsburgerschap
toe. De minister van Over
zeese Ontwikkeling, Timo
thy Raison, heeft nog eens
herhaald dat er geen sprake
van kan zijn dat mensen van
afhankelijke gebieden auto
matisch het recht hebben
zich in Groot-Brittannië te
vestigen. Hoewel niemand
verwacht dat alle bewoners
van St Helena naar Groot-
Brittannië zouden willen
emigreren, wordt deze Brit
se regel ook op hen strikt
toegepast.
Een tweede onduidelijke
band bestaat er met het
eiland Ascension, dat op
ruim duizend kilometer af
stand ligt en kleiner en
woester is dan St Helena.
Beide eilanden worden door
dezelfde gouverneur be
stuurd. Maar terwijl St He
lena onder het toezicht staat
van het ministerie van
Overzeese Ontwikkeling,
staat Ascension onder con
trole van het ministerie van
Defensie. Voor Londen is
Ascension niet meer dan een
kale rots, die uitstekend ge
schikt is als militaire basis.
Er zou door Londen een be
tere coördinatie tot stand
gebracht kunnen worden om
beide eilanden tot ontwikke
ling te brengen, omdat de
één over voldoende arbeids
krachten beschikt, terwijl de
ander hieraan een chronisch
tekort heeft.
Omdat de eiland-bewo
ners de dingen min of meer
gelaten over zich heen laten
gaan, bestaat er van binnen
uit geen druk om enige ver
andering te brengen in hun
levenspatroon.
Een nieuwe generatie zal
daarom moeten accepteren
dat de tot voor kort gangba
re emigratiekanalen - in
Groot-Brittannië wonen on
geveer 7000 Heleners en
Zuid-Afrika telt er enkele
duizenden - niet meer open
zijn.
Het volgende voorbeeld
van een gezin op St Helena
maakt duidelijk tot welke
gevolgen dit allemaal kan
leiden. Mevrouw Doris Leo
brengt momenteel een be
zoek aan haar dochter in
Camberley. „Het bezit van
een Brits paspoort betekent
weinig voor mij", zo legt zij
uit. „Het duurt jaren voor
dat ik voor een overtocht
kan boeken, terwijl onze in
komsten bijzonder laag zijn.
En als wij dan eindelijk hier
zijn gearriveerd, mogen wij
maar drie of vier maanden
blijven." Volgens mevrouw
Leo houdt het vraagstuk
van de nationaliteit de
meeste eiland-bewoners het
meest bezig. „Maar dit pro
bleem is weer direct verbon
den met de mogelijkheid om
werk te vinden op St Hele
na", aldus mevrouw Leo.
Dan vertelt zij hoe moei
lijk het voor haar gezin is
om werk te vinden, opdat
het over enig geld kan be
schikken. Twee van haar
zoons van 17 en 20 jaar kun
nen „met moeite rondko
men" en hopen zo spoedig
mogelijk naar Ascension te
kunnen vertrekken om daar
aan de slag te kunnen gaan.
Weer een andere zoon van
mevrouw Leo is al op As
cension. Hij is opgenomen in
een groep van ongeveer 400
Heleners en verdient er
driemaal zoveel als op St.
Helena.
Tijdens de Falkland-oor-
log was het vliegveld van
Ascension één van de drukst
bezochte luchthavens ter
wereld. Dagelijks voerde de
Britse luchtmacht toen vele
tientallen vluchten uit.
Sinds de oorlog tegen Ar
gentinië gebruikt de Britse
regering Ascension als een
militair steunpunt om con
trole te kunnen uitoefenen
op de Falkland-eilanden. De
oud-schatkistbeheerder van
St Helena, Simon Gellett,
heeft er onlangs in een in
terview met The Guardian
op gewezen, dat dit eiland
economisch onafhanklijk
zou kunnen worden. Maar
dan zou de Britse regering
de strategische betekenis
van St Helena moeten on
derkennen en een gedeelte
van de ruim 600 miljoen gul
den, die zij jaarlijks uittrekt
voor Ascension, aan dit
eiland moeten besteden, al
dus Gillett.
Copyright The Guardian
Door de grond
Baert zegt dat een dergelij
ke afspraak binnen de fractie
gemaakt is op basis van uit
voerig cijfermateriaal dat
door hem verstrekt werd. „Je
kunt begrijpen dat ik door de
grond ging toen ik de stelling-
name van Roose hoorde", zegt
Baert, „Als ik niet meer op ge
maakte afspraken af kan gaan
weet ik niet of ik me nog wel
j tot de CDA-fractie kan reke
nen", „Als de zaak niet op
klaart zal ik me daar heel ern-
stig over beraden".
Roose zegt desgevraagd zich
van een afspraak niet bewust
te zijn. ',,Zö is het bij mij in
ieder geval niet overgeko
men". Roose voegt daar aan
toe ook geen voorstander te
zijn van afspraken, waarmee
commissieleden van te voren
aan standpunten worden ge
bonden „Als lid van een ad
viescommissie moet je de
moed hebben uitspraken te
doen, een commissielid hoort
keuzes te maken, niet steeds
met een voorbehoud te vol
staan".
De manier waarop de Hul
ster werkgroep Behoud Zie
kenhuis vrijdagavond -tijdens
de hoorzitting vlak voor de
nachtelijke commissieverga
dering- haar financiële gege-
Van onze correspondent
CL1NGE - Zaterdag is de
sportvisser W. van Bombast
uit Axel - lid van Geduld
Overwint Alles - Zeeuws
vlaams kampioen geworden
bij de hengelwedstrijden op
het viswater De Zestigvoet.
Clubkampioen werd hen
gelsportvereniging Platzak uit
Westdorpe. De wedstrijden
werden georganiseerd door de
vissersvereniging De Clingse
Hengelaars.
In totaal namen 108 leden
van de ruim 20 Zeeuwsvlaam-
se verenigingen aan dit kam
pioenschap deel. Voorzitter
Hugo Willaert was dankbaar
voor de goede organisatie en
het goede verloop. De prijzen
die naast de verschillende tro
feeën bestonden uit visgerief,
werden uitgereikt door wet
houder W. Kaiser.
De uitslagen waren: 1. W. van
Bombast (Axel) (Zeeuwsvlaams
kampioen 1984), 2. F. Seynasael
(Westdorpe), 3. M. Nobus (Aarden
burg), 4. W. de Meijer (Westdorpe),
5 F. Mechelinck (Westdorpe). De
uitslagen van de verenigingen wa
ren: 1. Westdorpe, 2. Axel, 3. Clin-
ge, 4. Aardenburg, 5. De Vogel.
Van een onzer verslaggevers
GOES - Aan de nationale
wedstrijden in Goes, die
waren uitgeschreven
door de Zeeuwse Wind-
honden-renyereniging,
namen zaterdag 58 hon
den deel: 51 whippets en
zeven Afghaanse wind
honden. De dieren waren
afkomstig uit Nederland
en België en dienden, in
