De Parijse
Japanners
\Uitde
kunst, in
de mode
Vlaslinnen
al eeuwen
lang in
de mode
Tips voor
de volgende
zomer
[nONDERDAG 23 AUGUSTUS 1984
JDIBTIIM
EXTRA
ezie
T47
F48
lues Scbmitz: Potloden die
unnen (uitg. In de Knin
1-2350).
[mitz (38) debuteert hier-
boekvorm; publiceerde
in De Gids, Mandala
journalist (momenteel
IVARA). Liefdespoëzie;
voor het landschap, lief J
or het landschap, dat
heet. Een spel met taal,
J proza, dat uiteindelijk
f- soms wat geforceerd -
febrachte ritmiek tot poë-
verd verheven; ook het
ken (schrijven) binnen de
|piegel speelt daarbij een
el idioom. Gekruid met
snufje 'maatschappij p
de poëzie niet dit ver-
hier van glitters niet
£fde is de drijfveer van
kapitalisme, het moet
Ir gezegd, dit niets ontzien-
paschien. Hier fluistert
jst de strijd om de macht
k?blieft: Poëzie) als een
I hoe harder het waait
Itrakker zij staat".
Lanoye: In de piste (uiig
Bakker - 19,50).
chten of poëzie lijkt vaak
uitvlucht om te ontkomen
de discipline van het pro-
lo hier. Lanoye beschikt
I een taalgebruik met flair
lordt bevangen door har-
I en indringende levens-
Iels, die te maken hebben
[veel waanzin. De waag-
prij in de piste van het le-
I overwinnen met sterke
Jalen, bepoederd met poë-
lallucinaties in een beeld
woordenstroom. „Nie-
gd moet mij vragen stellen.
me niet onder stroom.
an hoogstens bedriegen,
lertellen van een droom".
Urges Lambrechts: Hoe
sbaar jij en ik (uitg. De Ne-
Lndse Boekhandel - 18,50).
laai uitgegeven boekje
Ir iemand die eens poëzie
1 cadeau wil geven). Bij
|ie tekeningen van Mia
vkens heeft Lambrechts
lichten genoteerd over de
[rekkingskracht tussen
en natuur en tussen
en mens. Tegelijk klinkt
Inmacht in door. „Ik het
1 mijn voet mulle namen
net zand geschreven
I wind en regen hebben
spoor verdreven ik al-
ben overgebleven".
Milev: September (uitg.
|/Knipscheer - 19,50).
oeiende-, historische bun-
an de Bulgaarse schrijver
|rgi Milev Kasabov (1895-
Zijn stoffelijke resten
|den in 1954 teruggevonden
ns graafwerken bij een
nabij Sofia in een massa-
Deze 'prinicipieel anti-
ist, rücksichtlos artistiek
.euwer, antiburgelijke
-conformist en individua-
Geo Milev' was het slacht-
r geworden van een poli-
:e strijd in Bulgarije. In een
oord vertelt Mon Detrez,
ook de vertaling van Sep-
ber deed, er meer over. Mi-
die bij het uitbreken van
eerste wereldoorlog naar
eland ging en onder meer
nis maakte met het werk
Verhaeren en Nietzsche,
id dat de Bulgaren op Vla
gen lijken. „Wij vonden
elf in het leed en barbaar-
terreur, die alleen maar
;eleken kan worden met de
lechting van de Vlamin-
door de katholieke kerk"...
September rekent hij af
t god die de mens in de
?k laat en laat hij de mens
lot in eigen handen nemen.
September vernielt de
;ster Andrej met een ka-
ischot zijn kerk en legt
rna de strop om zijn eigen
s. September is een gedicht
een mitraileur; betreffende
iouw en indhoud. „Alles
t geschreven is door filoso-
en poëten -/ zal geschie-
iZonder god Zonder
r September zal zo mooi
mei zijn".
laarten Maurik: Van bomen,
ats en tijd (uitg. Agathon -
,50).
flaurik is thans Nederlands
aassadeur bij de UNESCO
Parijs. Vanaf 1955 werd zijn
zie al gebundeld. Sedert
0 was zijn visuele poëzie te
n op talrijke exposities in
nen- en buitenland. Met
aert Helman en Marnix Gij-
maakte hij de bundel 'Per
ilomatieke koerier'. In deze
uwe bundel staat dood en
derf tegenover het verlan-
naar onsterfelijkheid-
lUrik is 61 jaar. De titel van
boek met de begrippen
mte en tijd in relatie met
nen verwijst naar de ge
nteerde symboliek in ver-
nd met de verschillende le-
isfases van de mens. Ook de
ualiteit speelt in deze bun
een rolletje. Tussen Voort-
nten, Klimop, Tussen jouw
eken en Wortels is er heel
it zinnebeeldigs te beden-
n. De begrippen 'plaats' en
d' treden echter afzonder-
k op en niet geïntegreerd W
boomgedichten. Hele direc-
en mooie gedachten, die
or velen herkenbaar zulle"
n. Of niet Het gedicht 'D®
od': „Punt op de i van
tniets".
Toen in het begin van de jaren zeventig
een kleine, verlegen Japanner voor het
eerst zijn visie op de mode aan de Franse
pers en inkopers liet zien, had hij op dat
moment vast niet kunnen bevroeden hoe
groot zijn invloed zou gaan worden op
het internationale modegebeuren.
Waren het tot dan toe slechts een
handjevol stylisten van duurdere
confectiemerken die in veel te kleine
ruimtes hun showtje gaven (ik herinner
met het défilé van Emmanuelle Kharhin
in de gang van een verkoopkantoor dat
ik bekneld tussen een deur, hangend op
de schouder van een Duitse collega
mocht gadeslaan!), deze talentvolle
jongeman uit het land van de rijzende
zon pakte het heel anders aan.
Hij huurde het leegstaande Bourse du
Commerce af, in de afbraakbeurt rond de
toenmalige Hallen, bouwde een groot
plankier in het midden en overrompelde
het publiek, dat nu eens eindelijk alles
heel goed kon zien, met een groots
spektakel vol vrolijke vrouwen, mannen
en kinderen in kleurige en comfortabele
kleren. Zijn naam: Kenzo Takada. Zijn
credo: weg met het dwangmatige in de
mode, hulde aan de vrijheid en
vrolijkheid in de mode. Kleren zijn er
om je prettig in te voelen, om de stijl en
kleur aan te passen aan je stemming en
niet andersom. Hij ontketende een ware
revolutie. Kenzo's ster rees pijlsnel aan
het modefirmament en zelden is er een
mode-ontwerper zo geïmiteerd als deze
Japanse stylist.
Denk bij voorbeeld maar eens aan de
toen ongewone combinatie van strepen
met bloemen en ruiten, aan de wijde
'vouwcol' op een bloes, aan de uitstaande
puntzakken, aan de comfortabel
geplooide broeken, waaraan we nu zo
gewend zijn geraakt. Nu, na zo'n veertien
jaar, wordt Kenzo's boetiek aan de Place
de Victoire nog steeds druk bezocht en
staat de bescheiden Japanner aan het
hoofd van een honderd procent Frans
mode-imperium dat het meest voor de
export heeft betekend. Maar Kenzo bleef
niet de enige. Na hem hebben ook andere
Japanse ontwerpers zich met succes in
Parijs gevestigd.
Zoals Issey Miyake, die met zijn
vernuftig gemaakte eenvoud en chic tot
een van de beste exporteurs naar
Amerika wordt beschouwd. Of neem
Kansai Yamamoto, die met zijn brutale,
felle ontwerpen een groot publiek heeft
weten te bereiken, zijn druk
gedessineerde T-shirts en jassen zijn over
de hele wereld te koop. De jongere Johji
Yamamoto (geen familie) deed een paar
jaar geleden van zich spraken door een
nieuwe versobering in stof en stijl.
Wat er zo'n drie jaar geleden werd
getoond is nu overal geaccepteerd: de
losse wijde kielen, de enkellange rokken
en broeken, de 'droge' linnen en
katoenen stoffen. En de revolutie raast
voort. De Japanners krijgen steeds meer
grip op de Franse mode, en zelfs al is hun
naam in eigen land al lang gevestigd,
echt tevreden zijn ze pas als ook het
Europese modemekka is gevallen voor
hun ideeën. Soms is daar letterlijk geen
woord Frans bij, want velen opereren
vanuit hun thuisland en komen alleen
ten tijde van de Prèt a Porter even over
naar Parijs. Zoals de energieke Rei
Kawakubo, die met haar collectie
'Comme des Garqons' er nogal wat
abstracte ideeën op nahoudt en waaraan
velen nog moeten wennen.
Haar volumineuze creaties vol
ingewikkelde draperieën, vlechtwerken
en breisels, ongebruikelijke sluitingen
en bindselszijn niet direct gemakkelijk
om even 'aan te schieten' tijdens het
winkelen. Het 'Commes des Gargons'-
concept is nog moeilijk te begrijpen en
alleen weggelegd voor avant-
gardistische trendsetters. Maar na
verloop van tijd zullen ook haar
filosofieën vertaald zijn in een
onconventionele, creatieve kleding stijl.
Het tijdperk van 'jasje-bloesje-rokje'zal
dan inmiddels ver achter ons liggen.
Wie deze zomer eigenlijk een beetje is
j uitgekeken op de koele soberheid van
i wit, grijs en zwart, het rustige kaki en
beige eens ivil afwisselen met een
I uitbundige kleurexplosie, kan welicht
haar hart ophalen aan een nieuw
i opkomende tendens in de mode die voor
het volgende zomerseizoen nog meer
I vorm zal krijgen. Het zijn de bont
gedessineerde weefsels in felle kleuren
waarmee de Franse en Italiaanse mode
ontwerpers ons weer kleurige kleren
willen voorschotelen. Vrolijke
kringeltjes en figuurtjes, snelle
penseelstreken als op een
olieverfschilderij. En inderdaad is het de
schilderkunst die een aantal stylisten
heeft geïnspireerd tot uitbundige
stoffen, zoals ze in jaren nite meer zijn
gebruikt in de mode.
Trendsetter en gangmaker in de mode,
Jean Paul Gaultier, begon er natuurlijk
al een jaar geleden mee: hij combineerde
vier, vijf, wel zes verschillende kleuren
en dessins met elkaar en het enige dat de
stoffen met elkaar gemeen hadden was
het feit dat alle stoffen met kleine
verfspatjes en penseelpuntjes leken
bewerkt. Ze leken zó uit een schilderij
van de impressionist en 'pointilist'
Georges Seurat geknipt. Met vele
kleurtjes en prachtige schaduweffecten.
Zoals altijd bij deze jonge Franse
modemaker moest men er even aan
wennen. Maar langzamerhand komt het
toch opzetten: de felgele en knalrode
slangetjes en kringeltjes op een donkere
ondergrond, waarin vaag Joan Miró te
herkennen is. Ze vonden hun weg op een
soepele zijden bloes van de Italiaan
Alessandrini.
Picasso's 'Maya als twee en een half
jarige' prijkt dit jaar op de rug van een
zijden tuniek van Italiaanse makelij. En
onze eigen Piet Mondriaan leende zijn
kleurige, rechte vlakken al vaker aan de
mode uit. Opnieuw worden
'mondriaantruien' gebreid, mag Andy
Warhol's portret van Marilyn Monroe je
T-shirt sieren, en wiegen de Tahitiaanse
vrouwen van Paul Gauguin mee in de
plooien van je rokKunst en mode,
het kan nog eens leiden tot plezierige
vervalsingen!
MODE
MODE
MODE
MODE
MODE
MODE i
MODE I
MODE I MODE
MODE I MODE
Wie toevalligerwijze de laatste weken
een tocht heeft gemaakt door het
Vlaamse land, heeft misschien grote
velden met luchtblauwe en witte
bloemetjes gezien, zonder zich te
I realiseren dat daar de grondstof voor een
zeer oude en edele textielsoort stond te
l bloeien. Ik heb er ook nooit bij
I stilgestaan. Wèl heb ik als klein meisje
vrolijk door de hoge stengels gedarteld
met vriendinnetjes en er prachtige
I boeketten geplukt (dat mocht toen ook
vast niet!) tijdens de lange
zomervakanties bij oma in Zeeuws-
Vlaanderen. Nooit geweten dat haar
glanzend wit gesteven tafellinnen,
waarop sissend de zware ijzeren
strijkbout terecht kwam, de oorsprong
vond in diezelfde blauwe bloemetjes.
Nu vooral het karakter van
natuurlijke materialen in de mode zo'n
stijgende populariteit geniet, en steeds
meer ontwerpers hun ideeën daarin
i kwijt kunnen, mag ook de vlasindustrie
zich weer in een hernieuwde
belangstelling verheugen.
Het gaat goed. Alleen al in de EEG-
landen Frankrijk, België en Nederland
beslaat de vlasteelt per jaar zo'n dikke
65.000 hectare. Voor een optimale groei is
zonneschijn nodig, en koele nachten. De
grond in Noord-Frankrijk, België en
Zuid-Nederland bevat leem en klei en is
doorzijn redelijk warme temperatuur
bij uitstek geschikt voor de dichte, hoge
I vlasgroei.
j In de vorige eeuw werd het vlas nog
thuis op de boerderij verwerkt, waarbij
l de hele familie aan het werk gezet werd.
Bij de oogst werden de vlasstengels met
j wortel en al uit de grond getrokken, met
de hand gerepeld, waarbij de stengels
I van de zaadbolletjes werden gescheiden,
en ook het 'roten' gebeurde op het land
of in de rivier, waarbij op een
I biologische manier de vezelbundels
I loskwamen van de houtachtige
binnenkant. Na het drogen onderging
j het vlas nog een aantal bewerkingen,
l zoals het zwingelen en hekelen, todat de
dikke, tot paardestaarten uitgekamde
bundels klaar waren om gesponnen en
geweven te worden. j
Tegenwoordig gaat dat natuurlijk
allemaal machinaal in moderne
bedrijven, maar wie nog eens wil
I bekijken hoe de Vlaamse groothouders
I hebben gewerkt, kan sinds kort terecht j
i in het unieke Nationale Vlasmuseum in I
I het Belgische Kortrijk aan de
Sabbelaan 4. Aan de hand van
levensechte taferelen (de polyester
poppen zien er zó echt uit dat je ieder
moment een beweging of een woord van I
ze verwacht!) wordt de bewerking en de j
verwerking van het vlas uitgelegd, zoals j
dat werd beoefend tijdens de
handwerkperiode tot het begin van de j
mechanisatie. Misschien een tip voor een j
leerzaam dagje uit met de kinderen?
Het museum is geopend van begin j
maart tot half november, de
openingstijden zijn dagelijks van half
twee tot zes, en op maandag, woensdag,
donderdag en vrijdag ook nog
's morgens van half tien tot half een.
Linnen is koel, linnen is sterk, linnen j
heeft een sterk absorberend vermogen en
is daarom in de zomer zo heerlij k om te
dragen. Linnen mag kreuken van de
internationale modemakers, omdsat het
zo karakteristiek is voor het materiaal,
kenmerkend voor een natuurproduct.
Soms wordt linnen gemengd met een
polyester vezel en dan heeft het een
kreukherstellend vermogen. Als er voor
minstens vijftig procent linnen in een
product verwerkt is, dan is dat te
herkennen aan een internationaal teken,
een gesty leerde 'L'.
En hoewel het ook om een natuurlijk
materiaal gaat heeft het begrip
'graslinnen' niets met linnen te maken:
het is katoen. De term heeft te maken
met de manier van weven in een
zogenaamde 'linnenbinding'. De oude
Egyptenaren droegen het al, de
voorlopige prognoses voor de mode van
1985 en '86 houden het nog steeds in ere:
linnen kleren zijn 'blijvers'.
i Als ik tijdens een winkelronde collega M
i Katinka even kwijt ben, dan weet ik
i meteen waar ik haar kan vinden:
i dromend voor een etalage waarachter
i een plateau met diverse oorsieraden. „Ik
moet éééven kijken", mompelt ze dan.
i En zo gaat het al jaren. Dat begon met de
ietepetieterige zilveren oorstetcertjes in
de vorm van een vlindertje, dat breidde
i zich uit met piepkleine kralenhangertjes i
I en antieke gouden erfstukjes, en dat
heeft nu zijn hoogtepunt bereikt met
i opvallende bungelaars in verschillende
I materialen. Je zal Katinka nooit met
i ontblote oorlelletjes tegenkomen. Ze zijn g
altijd versierd! i
Dit jaar is het dus de trend van de s
grote, opvallende sieraden. En dan nog g
het liefst van bijzondere materialen
vervaardigd. En in navolging van de g
stij l van de Britse designer Christopher
Clarke, die zich sedert enkele jaren in g
het kleinste winkeltje van Amsterdam
heeft gevestigd, pal achter de Grote
Kerk, en wiens producten gretig aftrek g
vinden bij stylistes en moderedactrices.
Hij maakt opvallende halssieraden met g
bijpassende oorknoppen in
ogenschijnlijk tegenstrijdige i
materialen, zoals hout en strass, metaal i
enflardjes textiel, pailletten en gips en g
elk stuk is even uniek. g
De zomer en de mooie bruine huid
noden overigens sneller tot sierlij ke h
excessen dan een puriteinse winter. Het g
opvallende tooien wordt steeds een
beetje afgekeken van de tradities van g
Afrikaanse stammen, van
Zuidamerikaanse folklore en
temperament. Een Antilliaanse vertelde
me dat het in Willemstad de grote mode
is om je oorbellen van kleurige kraaltjes
en ringetjes steeds een centimeter langer g
te dragen, tot ze als het ware op je -
schouders bungelen. Staat schitterend op
een zonovergoten huid bij een kleurige 1
mode! g
Nu kan je natuurlijk gaan zoeken naar
de meest exclusieve oorsieraden en diep
in de beurs tasten, maar wie dat niet kan g
en wel een enigszins creatieve tic heeft,
zal al lang hebben ontdekt dat er uit
eigen vingers ook heel wat leuks kan
komen! Zo verkopen de meeste §j
handwerk- en doe-het-zelfzaken klipsen g
en steker-onderdelen, waarop je geheel
naar eigen inzicht een eigen oorsieraad i
kan bouwen. Op een basis van metalen s
gaatjes passen bergen met kraaltjes,
vastgezet met sterk nylon garen. Op de g
gladde basis van een 'doe-het-zelf-
oorklip' passen met een drupje
contactlijm (of twee componentenlijm,
superglue en al die andere eeuwigheid- g
lijmsoorten) de mooiste knopen uit
moeders knopendoos. De mantelknopen
uit de jaren zestig, die groot, bewerkt en
bijzonder van kleur zijn, blijken de
meest exclusieve oorknoppen te kunnen g
worden. En aan een met lak gekleurd
paperclipsje kan je de mooiste
blikvangertjes hangen, zoals veertjes,
belletjes, en allerlei miniatuur-speeltjes, g
Maar daarvoor moet je weer in de g
speelgoedkist van je kleine zusje
graaien! g
MODE
MODE I
MODE I
MODE i
MODE I
De prijskaartjes zijn weer overal 1
doorgestreept en voorzien van stickers in g
een opvallende kleur. Er wordt in deze
tijd van het jaar op een andere manier
gewinkeld dan anders; er wordt gretig
gesnuffeld in de rekken of het ooit Ëf
uitverkoren kledingstuk nu is
afgeprijsd. Er wordt ook zomaar wat
doelloos rondgekeken om er eventueel i
iets leuks af te pikken. Uitverkoop je i
kan wel eens met iets thuiskomen dat 'zo g
waanzinnig goedkoop' was, maar waar je 1
achteraf niets aan blijkt te hebben. g
Daarom nu ons twee jaarlij kse g
overzichtje van de mode die blijft en
komen gaat, aan de hand van de
progneses van internationale mode- g
instituten: g
ROKKEN worden nog langer als ze dit I
seizoen al geweest zijn. Ze vallen soepel g
en sluik, zijn gerimpeld, geplooid,
geplisseerd of in klokkende banen
geknipt, en zorgen over het algemeen
voor een lang en slank silhouet. Soms g
reiken de zomen wel de enkels, een heel I
enkele keer het dijbeen, maar dan hoort g
zo'n minirokje tot een totale outfit, g
waarbij grote vormen (jassen en g
hemden) tóch de boventoon voeren. 1
BLOUSES zijn nog steeds klassiek van I
snit, de overhemdstijl blij ft favoriet. g
Maar ook hier geldt: soepel en zeer ruim
van model. Zoals het Amerikaanse g
mannenshirt, met platte borstzakken,
epauletten, ingstikte naaldplooitjes, g
platte reverskragen (je vindt ze nog
steeds in tweedehandswinkels, hoewel je g
dan wel moet zoeken naar een mooie
kwaliteit). Maar ook damesachtige,
soepele blouses, met sjaalkragen en
aangeknipte mouwen, met boordjes en
afzakkende boothalzen zullen het
volgend seizoen in zwang raken. Het is g
wel de bedoeling dit type kledingstuk
minstens twee maten te groot te dragen.
BROEKEN blijven een beetje in de
minderheid, nu de aandacht zo op
soepele rokken en jurken is gevestigd.
We zien dan ook broeken die op het
eerste gezicht op een rok lijken, in g
plooien vallende pijpen en op dezelfde g
manier enkelvrij als de rokken. Als de g
broeken strak zijn, dan zijn ze
geïnspireerd op een oriëntaalse sarouel g
(smal aan de pijpen en wijd gerimpeld g
van boven) en worden ze gedragen onder
openvallende tunieken, of hemden met g
diepe splitten in de zijpanden, en
worden ze grotendeels overlapt door de g
bovenstukken. g
SCHOENEN blijven letterlijk
ondergeschikt aan de bovenkleding en
zijn ook voor de komende seizoenen plat
en comfortabel, zowel ind e elegante als g
in de sportieve sfeer. Platte g
veterschoentjes, comfortabele espadrile- g
stijlen, basketball-schoenen, en sobere g
bandsandalen met hooguit een sleehalc. g
Dus je zou bij wijze van spreken nu al je g
slag kunnen slaan voor de volgende g
zomer, want deze prototypen zijn nog
volop te koop.
DE STOFFEN en kleuren zoals
voorspeld: linnen en katoen in
verschillende structuren, wafel- en
visgraatweefsels, sobere streepjes en g
'Engelse' ruitjes. Maar ook vederlichte g
stofjes als voile, satijn, glanzende jerseys, g
broderie en kant. Naast berberstrepen en g
kleine ruitjes zijn de grote bloemdessins g
weer terug, evenals de wilde 'kunst'- g
dessins (daarover later). De kleuren zijn g
öf sober in bruinen en zandtinten,
nachtblauw en rustige poederpastels, óf g
uitbundig fel in jubelend oranje,
vlammend rood en geel, turquoise en g
lila's in verschillende ton sur ton-
gradaties. Maar deze tinten zullen ook
vaak in combinatie met elkaar worden g
verwerkt in opvallende dessins. g
MODE
g Tekst: Carla Wijnstroot
i Tekeningen: Kathinka Hofstede
