roept vragen op
over rol Amerika
bij ramp met
Koreaanse Boeing
Wie het begrijpt mag het zeggen
Vakmanschap
herken je zo.
Nixon hunkert naar eerherstel
TIEN JAAR NA ZIJN 'VLUCHT' UIT HET WITTE HUIS
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1984
gSBfüM
ACHTERGROND
'WITTE HUIS HEEFT OP ZIJN MINST WERELD MISLEID'
Details
Extra brandstof
'GESCHIFTE' GELDMARKT MAAKT HANDEL ONZEKER
Onduidelijkheden
Krankzinnig
Crisis
Waanzinnig
Nooit bewezen
Macht beknot
Raadsel
Ziek
T5 PAGINA 2
Van onze
redactie buitenland
NEW YORK - De Ame
rikaanse onderzoeker
David Pearson, die de
onheilsvlucht van de vo
rig jaar door de Russi
sche luchtmacht neerge
schoten Zuidkoreaanse
Boeing 747 heeft bestu
deerd, is tot de slotsom
gekomen dat ofwel het
Witte Huis en het Pen
tagon van tevoren wis
ten dat het vliegtuig het
luchtruim van de Sov
jet-Unie zou binnen
dringen, of dat er sprake
was van een 'raadsel
achtig falen' van het
uitgebreide Ameri
kaans-Japanse inlich-
tingennet.
Pearson, werkzaam aan de
universiteit van Yale, ver
schijnt deze week in het tijd
schrift The Nation.
„Op zijn minst hebben de
president en zijn regering de
pers en de wereld misleid
over wat zij wisten en wan
neer zij het wisten", aldus
Pearson. Hij dringt aan op
een onderzoek van het con
gres naar een mogelijk 'in de
doofpot stoppen door rege
ringsfunctionarissen'. Eerder
werd in het Britse blad De
fense Attache al gesteld, dat
de Koreaanse wijze niet per
ongeluk van zijn koers was
afgeweken.
In een reactie op de studie
van Pearson zegt lucht
macht-kolonel Robert
O'Brien, woordvoerder van
het Pentagon: „Wij hebben
eerder met dit soort aantij
gingen te maken gehad en ze
absurd genoemd. Ze zijn ook
absurd".
Minister van defensie Cas-
par Weinberger verklaarde
in juni na de publikatie in
het Britse Defense Attache,
dat het blad 'kennelijk voet
stoots de leugens heeft over
genomen die de Sovjet-Unie
na het neerschieten van het
koreaanse vliegtuig heeft ge
publiceerd'. Weinberger zei
dat het vliegtuig 'volstrekt
niet op een ook maar een in
de verste verte op een spio-
nagevlucht lijkende missie'
was.
Pearson, die op het onder
werp van zijn studie kwam
tijdens zijn navorsingen voor
zijn dissertatie over het
mondiale Amerikaanse mili
taire commando- en contro
lesysteem, schrijft dat een
groot aantal radar- en satel-
lietvolgstations de piloot van
de Koreaanse Boeing hadden
kunnen waarschuwen dat hij
een gevaarlijke koers volgde.
De Boeing 747 werd op 1
september 1983 door een
Russische straaljager neer
geschoten en alle 269 inzit
tenden verloren daarbij het
leven.
Het artikel van Pearson
bevat minutieuze details
over de onheilsvlucht, over
de electronische afluister
systemen in het noorden van
de Stille Oceaan en over het
vliegpatroon van een RC-135
verkenningsvliegtuig van de
Amerikaanse luchtmacht.
Volgens Pearson bevond het
verkenningsvliegtuig zich in
de nabijheid van de Kore
aanse Boeing en wist de be
manning waar het passa
gierstoestel heen vloog.
Pearson schrijft dat in zijn
studie 'de meest overtuigen
de theorie: dat het vliegtuig
met medeweten van Ameri
kaanse militaire en inlich
tingeninstanties een opzette
lijke, zorgvuldig voorbereide
schending van het Sovjet
luchtruim pleegde', overeind
blijft.
„Amerikaanse militair en
inlichtingenpersoneel had
stappen kunnen ondernemen
om vlucht 007 tijdig te waar
schuwen maar verkoos dat
niet te doen. Misschien", al
dus Pearson, „omdat de
stroom inlichtingen die de
schending door het vliegtuig
op die plaats en op die tijd
zou opleveren te verleidelijk
was om te weerstaan - ver
leidelijker dan de mogelijke
dood van 269 mensen."
Pearson schrijft niet te ge
loven dat de Koreaan een
spionagevlucht uitvoerde,
zoals de Sovjet-Unie be
weert, maar alleen het Rus
sische radarsysteem moest
alarmeren zodat westerse in
lichtingendiensten er meer
over konden leren.
Pearson vindt dat een
eventueel onderzoek van het
congres ondermeer antwoord
zou moeten geven op de
vraag waarom het vliegtuig
met 40 minuten vertraging
van Anchorage in Alaska
was opgestegen en waarom
de piloot daar extra brand
stof had ingenomen, 'die niet
nodig was voor zijn geplande
vlucht en waarvoor geen re
kenschap werd afgelegd in
zijn positiemeldingen aan de
luchverkeersleiders'
Volgens Pearson begon de
Boeing van zijn route af te
wijken toen hij 16 km ten
westen van Anchorage was.
Bij het verlaten van het con-
trolegebied van de verkeers
leiding in Alaska bevond de
Boeing zich 10 km ten noor
den van zijn vastgestelde
vluchtroute. Vijftig minuten
na de start was de afwijking
ruim 21 kilometer geworden,
hoewel de piloot 'ten onrech
te meldde dat hij op koers zat
en Bethel was gepasseerd'.
Tot de vele electronische
afluisterposten die gemerkt
moeten hebben dat de Kore
aanse boeing het luchtruim
van de Sovjet-Unie binnen
vloog behoorde het reusach
tige radarstation Cobra Da
ne bij shemya. De radar van
dit station 'is zo krachtig dat
het tot 3.200 km in de ruimte
een honkbal kan ontdekken',
aldus Pearson.
Door Pieter-Jan Dekkers
WIE het begrijpt mag
het zeggen. Zo ongeveer
is de stemming op de in
ternationale effecten
beurzen en geldmark
ten. Het ene moment
keldert de koers van de
Amerikaanse dollar, het
andere moment gaat de
waarde van deze munt
weer fors omhoog. Tege-
lijkertijd beweegt de ef
fectenbeurs in Wall
Street zich tussen diepe
dalen en grote hoogten
en sloft de Amsterdamse
effectenbeurs haast
moedeloos achter de
ontwikkelingen aan.
Vorige week zat Wall
Street weer in de lift en wer
den aan de lopende band re
cords gebroken, nadat het de
weken daarvoor bergaf
waarts was gegaan. Amster
dam volgde eerst schoorvoe
tend om vervolgens op vrij
dag ook de hoogte in te schie
ten. Begin deze week bleef de
hausse in Wall Street aan
houden, maar liet Amster
dam het afweten. Hier en
daar brokkelden de aande
lenkoersen zelfs af en wer
den vorige week gemaakte
winsten weer voor een deel
teniet gedaan.
En dan die dollar. Vorige
week liet Paul Volcker, pre
sident van Fed, de organisa
tie waarbinnen de Ameri
kaanse centrale banken sa
menwerken, weten dat er
voor de rest van het jaar niet
gerekend hoeft te worden op
een verdere verkrapping van
de geldhoeveelheid. Met an
dere woorden: de kredietteu
gels zouden niet verder wor
den aangehaald en dat is
goed voor de rentestand. En
een lagere rente zorgt voor
een geringere belangstelling
voor de dollar en hoe gerin
ger de vraag, hoe geringer de
waarde. Omlaag dus met die
dollar. En niet zo zuinig ook.
Tot het moment dat enkele
Amerikaanse kranten wat
onduidelijkheden ontdekten
in Volcker's uitspraken en
sommigen zelfs concludeer
den dat de Fed dit jaar wel
degelijk de geldhoeveelheid
zal inperken, omdat de infla
tie in de VS weer de kop op
steekt.
Dus nemen beleggers het
zekere voor het onzekere en
struinen de geldmarkten af
naar dollars. Gevolg: een
verhoging van de dollar
koers. Op één dag met maar
liefst zes cent, dit jaar nog
niet eerder vertoond. „De
geldmarkt is geschift", zei
een geldhandelaar in Am
sterdam.
Geschift of niet, enige lijn
is er nauwelijks meer te ont
dekken. Want alle voorwaar
den voor een koersdaling van
de dollar waren begin deze
week vervuld. Niet alleen de
hierboven aangehaalde uit
spraak van Volcker zou de
omstandigheden moeten
scheppen waaronder de dol
lar dan eindelijk aan de lang
verwachte weg naar beneden
zou beginnen, ook de mede
deling van het Witte Huis,
dat het Amerikaanse begro
tingstekort volgend jaar met
enkele miljarden dollars zal
dalen en het beroep van de
regering op de kapitaalmarkt
dus minder zal worden, had
de koers van de dollar sterk
onder druk moeten zetten.
Bovendien werd vorige
week duidelijk dat de grote
groei uit de Amerikaanse
economie is en de werkloos
heid zelfs weer met een half
miljoen in één maand is ge
stegen. Ook dat had een
koersdaling van de dollar
moeten bewerkstelligen.
Niets van dat alles dus.
Voor de effectenbeurzen
geldt hetzelfde. Het ene mo
ment zakt de handel volledig
in, het andere moment kan
de zon de beleggers niet
vriendelijker toeschijnen. In
het verleden kon de pessis-
mistische voorspelling van
één man, de econoom Henry
Kaufman oftewel Mr, Gloom,
Wall Street maken of breken,
maar aangezien Kaufman al
geruime tijd op vakantie is,
ligt het daar in ieder geval
niet aan.
Of misschien juist wel,
zegt Dudley Eppel, voorman
van een geronnemeerd New
Yorks beleggingskantoor.
Om er aan toe te voegen dat
het „krankzinnig" is. „Het is
maf. En het heeft niets meer
met de realiteit te maken".
Er zitten gevaarlijke kan
ten aan dit 'roulettespel' op
aandelenbeursen en geld
markten. Elke cent dat de
dollar duurder wordt drukt
de halve wereld nog verder
onder in een enorme schul
denlast. Maar elke cent dat
de dollar goedkoper wordt
brengt de olieproducerende
landen, vaak kampend met
grote schulden, ook in finan
ciële problemen. Ze krijgen
immers minder geld voor
hun handel en kunnen dan
minder rente betalen of
schulden aflossen. En op hun
beurt komen in beide geval
len veel Amerikaanse en
Westeuropese banken in gro
te betalingsproblemen en
gloort aan de horizon een in
ternationale bankcrisis.
Om nog maar te zwijgen
over de gevolgen van deze
onzekere ontwikkeling voor
de internationale economi
sche groei. Een groei die vol
gens de meeste rijke landen
onmisbaar is om de arme
landen er weer wat bovenop
te helpen.
Het wordt hoog tijd dat de
leiders van de westerse in
dustrielanden hun vaak met
de mond beleden medeleven
met de arme landen eens in
daden omzetten. Dat bijvoor
beeld eindelijk eens een be
gin wordt gemaakt met het
instellen van een stelsel van
wisselkoersen, dat minder
afhankelijk is van het begro
tingstekort van het rijkste
land ter wereld. Een stelsel
dat minder schommelt en die
landen daarom iets meer ze
kerheid biedt.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14. ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bi] automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
f 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging ti|dens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 -Rabo rek. 101053738
(ADVERTENTIE)
Al meer dan
300 jaar brouwt
Grolsch haar bier
op natuurlijke en
ambachtelijke wijze.
En dat proef je
Vakmanschap is Meesterschap
®k
g#
Richard Nixon, zoals hij zichzelf graag ziet: als de wijze oude staatsman die op lezingen de internationale politiek be
commentarieert en gevraagd en ongevraagd raad geeft aan de huidige wereldleiders. - fotouh
Van onze correspondent
in Washington
MARC DE KONINCK
DEZE WEEK is het pre
cies tien jaar geleden dat
Richard Nixon na zich
zelf tot wurgens toe te
hebben verstrikt in het
Watergate-schandaal,
ontslag nam als presi
dent van de Verenigde
Staten.
In de avond van 8 augustus
1974 nam hij in een televisie
toespraak, zwaar getekend
door drankzucht en emotio
nele uitputting, afscheid van
het Amerikanse volk. De vol
gende dag, 9 augustus, stap
ten de president en first lady
Pat op het gazon van het
Witte Huis in de presidentië
le helikopter die, nagetuurd
door ontelbare camera's, ver
dween in de vochtige waas
boven snikheet Washington.
Dezelfde dag werd vice-pre
sident Gerald Ford in 's lands
hoogste ambt beëdigd.
Nu, een decennium later, is
Richard Nixon 71 jaar en wat
grijzer en gerimpelder ge
worden. Maar hij ziet er in
grote trekken nog hetzelfde
uit, zij het veel gezonder dan
men hem ooit tijdens de pre
sidentsjaren heeft waargeno
men. Hij woont vlak buiten
New York, in een huis van 1
miljoen dollar en vijftien ka
mers.
Vorig jaar wilde hij een lu
xe appartement aan Park
Avenue op Manhattan be
trekken, maar vijandige re
acties van flatgenoten deden
hem daarvan afzien. Nixons
vermogen wordt thans op
zo'n 3 miljoen dollar geschat.
Hij heeft dat geld vooral ver
diend met zijn in 1978 ver
schenen memoires, met het
grote aantal spreekbeurten
waarvoor hij de laatste tijd
weer wordt gevraagd en met
juridische en politieke advie
zen aan binnen- en buiten
landse prominenten. De le
vende legende Richard Nixon
toont zich weer vol energie
en vol begeerte naar eerher
stel.
De eerste jaren na 'Water
gate' heeft Nixon in een
geestelijke en lichamelijke
crisistoestand verkeerd. Hij
verliet het Witte Huis met
bloedklonters in zijn been,
waaraan hij spoedig daarna
is geopereerd. Ten tijde van
he afscheid ging het Ameri
kaanse staatshoofd niet al
leen door de vernedering van
het gedwongen ontslag en het
besef van de schade die hij
het aanzien van Amerika
had toegebracht, maar be
dreigde hem ook de moge
lijkheid dat hij alsnog justi
tieel vervolgd en tot gevan
genisstraf veroordeeld zou
worden en dat een persoon
lijk financieel faillissement
zou volgen.
Al op 8 september 1974 ech
ter verleende president Ford
zijn voorganger volledige
gratie, voordat het tot ver
volging wegens gepleegde
misdrijven en tot processen
over schadeclaims was geko
men. „Een strafrechterlijk
proces tegen de voormalige
president zou het genezings
proces waaraan het land zo
zeer toe is, alleen maar be
moeilijken, verdedigde Ford
zijn beslissing.
Niet minder dan negentien
van Nixons medewerkers
kwamen er minder genadig
af. Zij, onder wie de twee
presidentiële topadviseurs in
het Witte Huis, moesten ge
vangenisstraffen uitzitten.
Een van die twee, Bob Halde-
man, beschreef in die tijd Ri
chard Nixon als volgt: „Grof,
onbeschaafd, smerig, ge
meen, koud, berekenend,
waanzinnig, listig manipule
rend, kortom de griezeligste
man die ooit in het Witte
Huis heeft gewoond."
President Nixon was in
november 1972, toen de oor
log in Vietnam op zijn gru
welijkst was, nog voor een
tweede ambtstermijn herko
zen. Hij versloeg toen Demo
cratisch presidentskandidaat
George McGovern. Ander
half jaar later was duidelijk
geworden dat als hij niet zelf
zou opstappen, grondwette
lijke ontzetting uit het ambt
zou volgen.
Hij werd er door het Con
gres (volksvertegenwoordi
ging) van beschuldigd de in
braak te hebben willen ver
heimelijken, die medewer
kers van zijn herverkiezings
comité op 17 juni 1972 hadden
gepleegd in het hoofdkantoor
van de Democratische Partij
in het flatgebouw 'Waterga
te' in Washington.
Of Nixon zelf vooraf weet
had van inbraakplannen is
nooit bewezen, mogelijk om
dat Nixon na het losbreken
van het schandaal bandop
namen van Witte Huis con
versaties gedeeltelijk heeft
uitgewist. Wel hebben die ge
luidsbanden uitgewezen dat
de president achteraf op
dracht heeft gegeven om geld
te betalen aan de 'betrapte'
klinkende verkiezingsover
winning.
De Republikeinen herstel
den zich pas in 1980, met de
zege van Ronald Reagan.
Maar Watergate dendert nog
altijd na in Washington. Het
schandaal had stapels nieu
we wetten tot gevolg waarin
de macht van de president
sterk werd beknot en het po
litiek gedrag in het algemeen
aan strikte normen van fat
soen, sportiviteit en onbaat
zuchtigheid werd gebonden.
Zo kwam er een wet op de
bestuursethiek, die vandaag
de 'running mate' van Walter
Mondale, Democratisch kan
didaat voor het vice-presi-
dentschap Geraldine Ferraro
in problemen brengt, omdat
ze het inkomen van haar
echtgenoot niet heeft gemeld
bij de voorzitter van het Huis
van Afgevaardigden, waar
van ze lid is.
Richard Nixon zelf ver
keert vandaag de dag in goe
de conditie en hoopt de 21ste
eeuw nog te begroeten. Hij
probeert zich de status van
wijze oude staatsman te ver
werven met het schrijven
van boeken, becommentarië
ren van de internationale po
litiek en het gevraagd en on
gevraagd geven van raad
aan huidige wereldleiders.
Ook aan president Reagan.
Het Waterloo van Nixon: hij kondigt zijn aftreden
aan op de Amerikaanse televisie naar aanleiding van
het Watergate-schandaal. - fotoupi
inbrekers, opdat zij tegen
over de rechter het Witte
Huis erbuiten zouden laten.
Ook werd Nixon beticht
van machtsmisbruik, omdat
hij als president groepen
mensen had gevormd die ten
behoeve van zijn herverkie
zing 'dirty tricks' (smerige
trucs) moesten uithalen. Zo
als het aftappen van tele
foons van politieke tegen
standers, het verspreiden
van onware geruchten in de
pers en het creëren van be-
lastingschandaaltj es.
De Watergate-zaak heeft
een ongemeen grote invloed
gehad op de Amerikaanse
politiek en daarmee op de
wereldgeschiedenis. Ze werd
in veler ogen het bewijs dat
ook een democratie ernstig
kan ontsporen en dat on
danks Nixons verzekering „I
am not a crook" (Ik ben geen
boef) een stelletje misdadi
gers aan de macht kan ko
men. Ze heeft de betekenis
getoond van een onafhanke
lijke journalistiek: Tegen de
verbeten waarheidsdrang
van de Washington Post en
de The New York Times was
tenslotte de hoogste macht
niet opgewassen. Ze sloeg de
autoriteit weg onder de oor
log in Vietnam, die in Ameri
ka in 1975 met de val van Sai
gon definitief verloor. Ze be
zorgden Democraat Jimmy
Carter, (die beloofde nooit te
zullen liegen) in 1976 een
Het aantal gezelschappen
waarvoor Nixon kan ver
schijnen zonder dat er een rel
in de zaal ontstaat, is sedert
een jaar sterk toegenomen.
Hij toont zich milder tegen
over zijn aloude vijand: De
pers. Ook het omgekeerde
doet zich voor. Een warm
welkom kreeg Nixon twee
maanden geleden van het
Amerikaans Genootschap
van Hoofdredacteuren. Bij
die gelegenheid liet de ex-
president zich kennen als een
gematigd Republikein met
gevoel voor humor en kritiek
op Reagans beleid jegens de
Sovjet-Unie.
Richard Nixon heeft zich
tot doel gesteld er in de jaren
die hem resten alles aan te
doen om zo positief mogelijk
in de geschiedenisboeken te
komen. Hij wil dat latere ge
neratie hem vooral zullen er
kennen als de man van de
'Realpolitik' die via topont
moetingen met Russische lei
ders en ontwapeningsonder
handelingen een eind maakte
aan de koude oorlog en die de
historische opening maakte
naar communistisch China.
Nixon teert trouwens nog al
tijd op zijn China-succes. Se
dert zijn aftreden is hij er
nog drie keer op bezoek ge
weest.
Toch lijkt het onbegonnen
werk voor hem om de posi
tieve kanten van zijn presi
dentschap de doorslag te la
ten geven. Meer nog dan aan
Vietnam (een oorlogsmachi
ne die door de Democratische
presidenten Kennedy en
Johnson op gang was ge
bracht) is het aan Watergate
dat Nixon telkens weer pijn
lijk wordt herinnerd.
Drie weken geleden nog
slaakten Republikeinse par
tijleiders een zucht van ver
lichting toen Nixon besloot
niet naar de feestelijkke par
tijconventie te komen, die la
ter deze maand in Dallas
president Reagan officieel
herkiesbaar zal stellen. Ni
xon heeft overigens nooit
schuld bekend aan de Water-
ga te-misdrij ven en het on
derwerp is het enige waar
over hij niet wil praten.
Blijft behalve het raadsel
van zijn precieze betrokken
heid, dat van zijn merkwaar
dige persoonlijkheid. Nixon
was een naar binnen gekeer
de man, voor wie het omgaan
met anderen altijd een pijn
lijke opgave was. Hij was hy
per-emotioneel en impulsief,
maar verstopte zijn gemoed
angstvallig in stijve vorme
lijkheid. Al zijn relaties, zelfs
met zijn vrouw en kinderen,
waren formeel. Wie Nixon
echt was (is) wordt misschien
nog ooit duidelijker uit de 500
geheime geluidsbandjes die
hij bij wijze van persoonlijk
dagboek gedurende zijn bij
na zes jaren in het Witte Huis
heeft ingesproken. Bij voor
keur in de stilte van de nacht
fluisterde de Amerikaanse
president zijn meest intieme
gedachten in het apparaatje.
Fred Buzzhardt, Nixons
inmiddels overleden advo
caat tijdens 'Watergate' is
een van de weinigen die een
deel van dat dagboek heeft
mogen beluisteren. „Ik voel
de mij beschaamd door wat
ik hoorde, door het inzicht
dat ik daardoor in Nixon heb
gekregen", aldus Buzhardt
destijds.
De bandjes liggen opgesla
gen in het 'Nationaal Archief'
in Washington. Ze zijn Ni
xons privé-bezit. hij kan er
mee doen wat hij wil. Maar
voor zijn memoires - eenvou
digweg 'Richard Nixon' geti
teld - heeft hij er al een paar
stukken van gebruikt. Hij
blijkt op de bandjes te filoso
feren over de blaadjes aan de
bomen boven het zwembad
van het Witte Huis, vertelt
hoeveel alcohol hij die dag
heeft gedronken, noemt zijn
moeder een heilige en zegt
dat hij meer heeft geleerd
van nederlagen dan van
overwinningen.
Ook onthult hij ergens dat
hij ziek wordt van de Ameri
kaanse elite die hij op het
Witte Huis moet ontvangen.
„Ik praat veel liever met
vakbondsleiders en mensen
van de middenklasse. Met
hen heb ik veel meer gemeen
dan met de intellectuelen. Zil
hebben nog karakter en
moed en een beetje vader
landsliefde."
Elders citeert Nixon in zijn
gesloten dagboek een regel
uit het dagboek van presi
dent Teddy Roosevelt over de
dood van diens eerste vrouw
„En toen de liefste van mijn
hart stierf, ging het licht in
mijn leven voor altijd uit."
Het lijkt alsof Nixon ver
langde naar zo'n tragische
gebeurtenis in zijn eigen be
staan, teneinde ook dergelij
ke mooie woorden te mogen
bedenken voor zijn gevoe
lens. Dat hij die allerper
soonlijkste gemoedsbewegin
gen blijkbaar, terwijl ze zich
voordeden, al van historisch
belang achtte, zegt mischien
nog het meest over de per
soonlijkheid van Richard
Milhouse Nixon.
