NASA-ruimteveer in de problemen
Duitsland vreest voor zijn industriële toekomst
Holly
jongste
met
ruilhart
Vliegtuigkaping waarschijnlijk geen toeval
Zo niet
Vergeten les
WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1984.
ACHTERGROND
Donor
Nachtlanding
Begrip
'Erg blij'
Slaven
Onbetrouwbaar
Ws-'gssf
uss®**
PAPIER'
VOOR UW PEN
Vakantiegeweld
Stickers
Bisschops
benoeming
Amsterdam
Stanford
Eerste lijn
Vorige eeuw
WOENSDAG 1 AUGUSTU
Ziekenhuizen:
vrouwen
onderbetaald
II
E STEM COM!
T5 PAGINA 2
Van een onzer verslaggevers
NIJMEGEN - Elf dagen
geleden werd in een
plaatsje in het Graaf
schap Kent in het zuiden
van Engeland bij de fa
milie Roffey een doch
tertje geboren: Holly. Al
bij het eerste medisch
onderzoek bleek er iets
mis te zijn met het meis
je.
Een uitgebreider onder
zoek in het National Heart
Hospital in Londen wees uit
dat de linkerhelft van haar
hartje ontbrak. De overle
vingskansen waren zeer ge
ring.
Directeur Tom Cosgroev
van het ziekenhuis: „Holly
had misschien een paar da
gen kunnen leven. Er moest
ingegrepen worden anders
zou ze zeker gestorven zijn."
Het Londen Hart Zieken
huis legde direct contact met
verschillende instanties die
bemiddelen bij het beschik
baar stellen van vitale li
chaamsonderdelen. Zondag
middag kwam vanuit Euro
transplant in Leiden het tele
foontje dat in Nijmegen een 3
dagen oude baby was overle
den met een gezond hart.
Dokter Magdi Yacoub, die al
tientallen hartpatiënten het
leven heeft gered, kreeg toe
stemming het hart op te ha
len. Bij dit soort operatie's is
het erg belangrijk dat de
dokter die de inplanting ver
richt zelf de operatie verricht
op de donor.
Met een verpleegster ver
trok de arts zondagavond
vanaf Heathrow. In eerste
instantie zou hij om 21.00 uur
gaan vliegen, maar door on
bekende oorzaak steeg het
vliegtuigje pas om 22.30 uur
op. Inmiddels was de militai
re basis Deelen bij Arnhem
in opperste staat van paraat
heid. De toren werd bezet en
de normale veiligheidsmaat
regelen, zoals het waarschu
wen van de militaire brand
weer, werden genomen.
Inmiddels waren ook twee
helikopterpiloten, Gerard
Havekes en Gerard Plooy,
opgeroepen. Zij moesten de
Londense arts naar Nijme
gen vliegen. De piloten wil
den bij het Radboudzieken-
huis landen. Daarvoor werd
echter geen toestemming ge
ven.
Het was nacht en een lan
ding bij het ziekenhuis, dat
niet over een helikopterveld
beschikt, werd te gevaarlijk
gevonden. Er moest uitgewe
ken worden naar de Limos-
kazerne waar met bebulp
van militaire vrachtwagens
een groot voetbaldveld werd
verlicht. Binnen tien minu
ten was men vanuit Deelen
in Nijmegen.
Door een communicatie
stoornis was de bewaking
van de Limoskazerne niet op
de hoogte van de komst van.
de helikopter die erg laag
aan kwam vliegen. De telefo
nist van de kazerne kreeg
veel telefoontjes van mensen
die hevig geschrokken waren
van de grote wentelwiek. De
telefonist wist op dat mo
ment ook niet wat er aan de
hand was Tk dacht zelf dat
de oorlog was uitgebroken"
verklaarde hij later.
Majoor W. Duyts van Deelen:
„Het was zondag en alles
moest heel snel gebeuren. We
vinden het erg jammer dat
we de verontruste Nijmege-
naren niet konden inlichten,
maar we hopen dat ze er be
grip voor hebben. Iedere bui
tengewone vlucht en zeker de
nachtelijke wordt niet zo
maar ondernomen. Dit was
een weloverwogen beslissing.
Er stond een mensenleven op
het spel en daar valt lawaai
overlast bij in het niet."
In het Radboud voerde
dokter Yacoub een operatie
uit waarna hij tegen midder
nacht terugvloog naar Dee
len. Daar stond het vliegtuig
weer startklaar voor de te
rugreis naar Heathrow.
Met zijn chirurgisch team
voerde Magdi Yacoud toen
een vijf uur durende operatie
uit bij de 10 dagen oude Holly
Roffey. Ziekenhuisdirecteur
Tom Cosgrove: „Het was
voor Yacoub een routine
operatie. Hij is een van de
beste hartspecialisten." In
medisch opzicht was het ech
ter een unicum. Holly Roffey
is de jongste patient met een
ruilhart ter wereld gewor
den. Tot dusver was een on
bekend meisje van twee jaar
de jongste onvanger van een
nieuw hart. Zij werd in juni
van dit jaar geopereerd in
het academisch ziekenhuis
van de universiteit van Mi
chigan in de Verenigde Sta
ten.
De operatie van de baby mag
volgens Cosgrove geslaagd
worden genoemd. De baby
maakt het naar omstandig
heden uitstekend. Het zie
kenhuis staat in onafgebro
ken contact met de ouders
van het meisje, die 'erg blij'
waren met het resultaat van
de overplanting, aldus de zie
kenhuisdirecteur.
Dokter Magdi
Yacoub, die al tiental
len hartpatiënten het
leven heeft gered.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550.
Goes, Klokslraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14. ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen
22,10 per maand, 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen inclusief 5% B T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties ©076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Haïti maakt periode
van repressie door
Het is ongetwijfeld geen
toeval dat de vliegtuig
kaping in het Caribisch
gebied, waarbij gister
morgen een Haïtiaanse
kaper werd doodgescho
ten, samenvalt met een
toestand van toenemen
de repressie op de
eiland-republiek Haïti.
Een van de doodgeschoten
kapers, geïdentificeerd als
Dominique Hilertant, was
voormalig kapitein in het
Haïtiaanse leger en een ver
klaard tegenstander van het
regiem van de potentaat
Jean-Claude ('Baby Doe')
Duvalier, die het schrikbe
wind van zijn vader voortzet.
De familie Duvalier (de
oude heette in de volksmond
'Papa Doe') is al 27 jaar heer
en meester op Haïti, een
heerschappij onder meer mo
gelijk gemaakt door de be
ruchte militaire politie 'Ton-
tons Macoutes' en door de
steun van de Verenigde Sta
ten, die op het eiland een ste
vige vinger in de pap hebben.
Vorige week werden in
Baby Doc's land (de oostelij
ke helft van het eiland His-
paniola, vlak tegen Cuba
aan) oppositieleiders gevan
gen genomen en werd de dis
sidente pers, in de vorm van
drie kranten, het zwijgen op
gelegd. De vroegere minister
De Ronceray, pas gekozen tot
voorzitter van de mensen
rechtencommissie van de
Unesco in Genève, werd on
der huisarrest geplaatst.
De regering reageerde
daarmee op een periode van
stijgende onrust, die al duur
de sinds twee maanden gele
den bij voedselrellen min
stens veertig mensen om het
leven kwamen.
Haïti is het armste land
van het Caribische gebied, en
er wordt regelrecht honger
geleden. Uit alles blijkt dat
de bevolking, gesteund door
delen van de roomskatholie-
Jean-Claude 'Baby Doe'
'Russisch expansionisme'
ke kerk, de middeleeuwse
toestand volkomen beu be
gint te worden.
Duvalier, strijder tegen het
- FOTO ARCHIEF DE STEM
De afgelopen weken zijn in
alle delen van het land, zowel
in steden als op het platte
land, groepen Haïtianen in
opstand gekomen. Charita
tieve voedselpakketten, be
staande uit kopjes rijst en
melkpoeder, werden in de
sloppen van de stad Gonaives
over straat uitgestort, nadat
'Baby Doe' Duvalier zijn ca
deautjes zelf was komen
brengen.
Naar het vruchtbare bin
nenland werd het leger ge
zonden om boeren er onder te
krijgen die in opstand waren
gekomen tegen inbeslagne
ming van land en tegen ho
gere prijzen voor irrigatie.
De Haïtiaanse bisschoppen
hebben het beleid van de Du-
valier-kliek bankroet ver
klaard, en tweeduizend men
sen, waaronder veel pries
ters, hebben kort geleden een
petitie tegen de familie Du
valier ondertekend waarin
zij beschuldigd wordt van
het houden van Haïtiaanse
slaven.
In het buitenland, in de
Verenigde Staten en in het
Caribisch gebied, zijn on
langs twee gewapende groe
pen van Haïtiaanse ballingen
gearresteerd, die plannen
hadden voor een invasie in
hun geboorteland.
Jean-Claude Duvalier
heeft de zegen van de VS.
Nog onlangs verklaarde hij
bezig te zijn met het 'demo
cratiseren' van zijn land, om
zo beter te kunnen strijden
tegen het 'Russische expan
sionisme'. De huidige rege
ring in Washington klinkt
dat natuurlijk als muziek in
de oren: te midden van de
'verloren gegane' gebieden
Cuba, Nicaragua, Suriname
(en, eventjes, Grenada) heeft
zij op Haïti een stevige
machtsbasis in dit jachtge
bied der twee machtsblok
ken.
De feitelijke macht op het
eiland is in handen van de
minister van binnenlandse
zaken en defensie, Roger La-
fontant, een man van de zeer
harde lijn („De President
kunt u in dezen als een 'nul
factor' beschouwen", aldus
een hoge Haïtiaan vorige
week tegen de Britse krant
The Guardian). Het zou dus
wel eens 'hard tegen hard'
kunnen worden, de komende
weken op Haïti.
Door Anthony Tucker
WASHINGTON - De
mededeling dat de NA
SA het ruimteveer Dis
covery niet voor 24
augustus zal kunnen
lanceren, zal de tegen
standers van het ruim
teveer in het Ameri
kaanse ministerie van
defensie als muziek in
de oren geklonken heb
ben.
Het uitstel betekent een
vertraging van nog eens twee
maanden op het vluchtpro-
gramma, dat toch al aanzien
lijk op het tijdschema achter
loopt. De NASA kan ook pro
blemen verwachten van de
kant van het Pentagon, dat
aandringt op een nieuwe be
oordeling van het Ameri
kaanse ruimtebeleid en in
verband hiermee met een
rapport zwaait waarin dui
delijk verklaard wordt dat
een blind vertrouwen in het
ruimteveer wat defensie
doeleinden betreft een „onac
ceptabel risico voor de natio
nale veiligheid" vormt.
Deze verklaring staat lijn
recht tegenover het oor
spronkelijke standpunt van
defensie over de geschiktheid
en bruikbaarheid van de
NASA space shuttle. Na ja
renlang onderhandelen over
het ontwerp van de shuttle,
waarbij de eisen van defensie
de meeste aandacht kregen,
was er besloten dat een
ruimtevloot van vijf shuttles
aan alle militaire en niet-mi-
litaire behoeften zou voldoen.
Zonder de steun van defensie
en de 25 miljard dollar uit het
Amerikaanse defensiepotje
zou het ruimteveerproject
echter nooit van de grond ge
komen zijn.
Vertragingen en financiële
problemen hebben er voor
gezorgd dat het aantal ruim
teveren in het NASA Pro
gramma al van vijf naar vier
teruggebracht moest worden.
Er gaan steeds meer kritische
stemmen op in het Pentagon
over de technische proble
men rond het ruimteveer en
over de kwetsbaarheid van
een defensieprogramma dat
gebaseerd is op maar één ra
kettype. Ook het opnieuw
vertrekklaar maken van het
ruimteveer zou bijvoorbeeld
veel te veel tijd in beslag ne
men.
Ook de problemen met de
motoren van het ruimteveer
roepen bij het Pentagon veel
vragen op. Volgens de NASA
moeten de fouten die gevon
den worden in het ruimte
veer gezien worden als kin
derziektes die in elk project
voorkomen. De NASA stelt al
het mogelijke in het werk om
er voor te zorgen dat het mi
nisterie van defensie het
ruimteveer-project finan
cieel zal blijven ondersteu
nen en wil zelfs dat er toch
een vijfde ruimteveer bij
komt. Het ministerie ziet
echter geen heil in het finan
cieren van nog meer van deze
kwetsbare en misschien on
betrouwbare machines.
Het feit dat een en hetzelf
de ruimteveer zowel militai
re als niet-militaire ladingen
moet kunnen vervoeren, zou
volgens deskundigen de kans
op problemen op technisch
gebied kunnen vergroten.
Volgens de NASA is het
ruimteveer echter „het meest
betrouwbare ruimte-trans
portsysteem dat ooit ge
bouwd is en in staat om te
voldoen aan alle eisen die er
de komende jaren aan ge
steld zullen worden."
Edwin Aldrige jr., een hoge
functionaris van de Ameri
kaanse luchtmacht, heeft tij
dens een bijeenkomst van het
Amerikaanse congres ver
klaard dat de kans bestaat
dat het ministerie van defen
sie in 1988 alle militaire ta
ken van het ruimteveer zou
kunnen overlaten aan raket
ten voor eenmalig gebruik.
De mededeling van het mi
nisterie dat tien militaire
vrachten, die oorspronkelijk
voor het ruimteveer bedoeld
waren, nu vanaf dit soort ra
ketten gelanceerd zullen
worden heeft dan ook grote
onrust teweeggebracht bij de
NASA.
Het jaar 1988 zal een be
langrijk jaar worden wat de
ruimtevaart betreft. Het
ruimtebeleid van president
Reagan wil dat het ruimte
veer dan alle militaire ruim
te-taken uitvoert. Het Penta
gon heeft echter duidelijk la
ten blijken het nodige wan
trouwen te koesteren over de
mogelijkheden en bruik
baarheid van het ruimteveer.
Bij de NASA is er dus alle
reden tot ongerustheid, voor
al ook aangezien regerings
functionarissen maar blijven
benadrukken dat het ruimte
veerproject ten koste is ge
gaan van de rest van het
Amerikaanse ruimtepro
gramma. „Wanneer het
ruimteveer militair gezien
geen toekomst heeft, waar is
het dan nog goed voor? Het
enige waarvoor het dan nog
gebruikt zou kunnen worden,
is het verzamelen van oude
satellieten voor het ruimte
museum", aldus een veront
ruste woordvoerder van de
NASA.
Copyright The Guardian/De
Stem
rrf O"8""
f Ollj ooBO"
LEIDEN verveling en teveel
alcohol tot vakantiegeweld?
Mijn mening is deze: de oor-
zaak ligt bij het gebrek aatj
opvoeding en onvoldoende
ontwikkeling. Mensen die
andermans materiaal ver
nietigen, komen daartoe om
dat ze aan hun eigen leven
geen waarde hebben gesteld
Alle geweld en gebrek aan
spijt of genade, komt daar
uit voort. Daarom geldt voor
iedereen: stel eerst je eigen
leven een waarde.
L.J.Vorstenbosch,
Bergen op Zoom
Onbegrijpelijk vind ik het
van de BBA om atoomwa-
penlievende figuren als een
Reagan, Kohl en Thatcher
op een sticker te zetten met
de tekst: „In Nederland
neem ik de bus". De tekst:
„In Nederland willen wij
kruisraketten" zou beter
van toepassing zijn! Er zijn
toch wel verdelievender
mensen (ook zeer bekende in
Nederland) te vinden om die
reclametekst van de BBA te
sieren. Bovendien zou de re
gering eens maatregelen
met subsidies e.d. moeten
nemen om de tarieven van
het openbaar vervoer te ver
lagen, dan zou het vanzelf
weer drukker worden!
Bergen op Zoom
J.C. v.d. Ketterij
In aansluiting aan de laatste
twee alinea's van mijn stuk
je in 'Papier voor uw Pen'
d.d. 11-7-1984 onder het
hoofd 'Burgemeestersbenoe
mingen' vraag ik mij het
volgende af na lezing van de
voorpagina van De Stem d.d.
25-7-1984. A. Hoe weet De
Stem, dat Dr. Muskens met
voorkomt op de voordracht
van het Bossche Kathedra
len Kapittel voor de benoe
ming van een nieuwe bis
schop De Kapittelvoor
dracht is toch geheim? B.
Indien er een geheime voor
dracht is uitgelekt, waarom
verspreidt De Stem dan deze
geheimen onder zijn lezers
Breda
Drs. L.C.M. Graveld
Naschrift: Journalisten noemen
hun bronnen niet. Het gegeven,
dat bij de benoeming van de op
volger van Mgr. Bluyssen niet
de voordracht van het Bossche
Kapittel wordt gevolgd is rele
vant voor de beoordeling van de
Vaticaanse kijk op Nederland
(redactie).
Wat 'n wereld in Nederland.
Van Tijn burgemeester van
Amsterdam en consorten
gaan dure reizen maken
naar het buitenland om te
vertellen hoe mooi en prach
tig het hier in Nederland is.
Dezelfde avond laat de Tros
televisie zien wat een zootje
het hier in Nederland is.
Vier- a vijfhonderd auto's
worden er in Amsterdam
per nacht opengebroken. Bij
voorkeur van buitenlanders.
Prima reclame voor Am
sterdam als Olympische
stad en Nederland.
S. Maton
Oosterhout
Van onze correspondent
Gerard Kessels
BONN - In Duitsland
steekt de twijfel de kop
op. Is het land dat na de
oorlog het verbluffende
Wirtschaftswunder tot
stand bracht en in de
wereldhandel een voor
aanstaande plaats ver
overde, op weg een
tweederangs industrie
land te worden? Verlie
zen de Duitsers de aan
sluiting met de Japan
ners en Amerikanen?
Dat is een vraag die
steeds nadrukkelijker
gesteld wordt in de labo
ratoria, in de bestuurse-
tages van de grote on
dernemingen en in de
ministeries in Bonn.
Voor sommigen staat het
als een paal boven water:
Duitsland degradeert uit de
industriële eredivisie en zakt
weg in de grauwe middel
maat. Voor de Amerikaanse
onderzoeker Bruce Nuss-
baum bij voorbeeld. Hij heeft
een boek geschreven waarin
hij een beeld schetst van de
economische verschuivingen
in de wereld na de olieprijs
explosies van de OPEC-lan-
den. „Geen land zal zo'n dui
keling maken in de komende
decennia als Duitsland",
voorspelt hij stoutmoedig.
„Duitsland kan niet concur
reren op het terrein van de
toptechnologie, bij de compu
ters, de robots, de telecom
municatie, halfgeleiders en
de consumentenelectronica."
Amerika en vooral Japan ne
men de sleutelposities in bij
de technologieën van de toe
komst. En de Duitsers, zo
spot Nussbaum, blijven de
beste producten maken van
de 19e eeuwse technologie:
auto's, machines en electro-
apparaten. „Misschien weten
ze het nog niet, maar de hele
industriële basis van hun
land kwijnt weg", luidt zijn
harde oordeel. De Duitsers,
die toch al snel aan grote
somberheid ten prooi vallen,
hebben Nussbaum's boek in
eigen land op de markt ge
bracht onder een titel die aan
duidelijkheid niets overlaat:
'Das Ende unserer Zukunft'
(Het einde van onze toe
komst).
Het natuurwetenschappelijk
onderzoek in Duitsland, dat
in de jaren twintig de toon
aangaf in de wereld, heeft de
eerste plaats al lang aan de
Verenigde Staten af moeten
staan. Alleen al de via het
particulier initiatief gefinan
cierde Stanford Universiteit
in Californië telt in zijn pro
fessorenkorps negen Nobel
prijswinnaars voor de na
tuurwetenschappen. De
Bondsrepubliek bracht het
na de oorlog in totaal op
twaalf. En enkelen van hen
werden gedecoreerd op basis
van onderzoek dat vóór de
oorlog verricht werd.
„Het gevoel dat de Bonds
republiek in de afgelopen ja
ren op sleutelgebieden de
aansluiting verloren heeft, of
minstens te verliezen dreigt,
wordt ook door harde feiten
ondersteund", schrijft het ge
zaghebbende blad 'Wirt-
schaftswoche'. Dat de Duit
sers desondanks in West-
Europa de toon aan blijven
geven is een schrale troost.
De kloof met de Japanners en
de Amerikanen wordt voort
durend groter.
In de Verenigde Staten zijn
de allernieuwste technische
ontwikkelingen op gang ge
komen: die van de micro-
electronica en van de gen
technologie. Zonder dat de
Duitsers daarbij veel in de
melk te brokkelen hebben.
„In de gen-technologie zijn
we zwak", klaagt Der Spie
gel. „Het pionierland van de
kunstmest, van de organi
sche en anorganische chemie,
van de kunststof- en vezel
techniek moet gebruik ma
ken van Amerikaanse know
how: voor 50 miljoen dollar
heeft het chemieconcern
Hoechst een gen-technologi
sche overeenkomst gesloten
met de Amerikaanse Har
vard Universiteit. Bij de
Duitse universteiten was er
voor Hoechst niets te halen."
Het industrieland Duitsland
dus op zijn retour? Zover is
het nog lang niet. Volgens
menigeen hebben pessimis
ten a la Nussbaum geen kijk
op wat er werkelijk aan de
hand is. Duitsland blijft in de
eerste lijn, is hun boodschap.
„Op geen enkel gebied hoe
ven wij het definitief af te
leggen tegen de concurrentie
uit Japan en de Verenigde
Staten", zegt Siemens-top-
man Karl-Heinz Kaske zelf
verzekerd. „Als we onze ster
ke punten flink uitbuiten
hebben we zelfs goede kans
verder terrein te winnen."
Inderdaad zijn er ook de
nodige zwaluwen aan de eco
nomische hemel in de Bonds
republiek. De Duitse machi
nebouw, waarvan al lang be
weerd wordt dat die door de
Japanse concurrentie geheel
wordt weggevaagd, houdt
zich opmerkelijk goed. De in
genieurs in de Zuidduitse
deelstaten Baden-Württem-
berg en Beieren blijven hun
collega's uit Nippon uitste
kend partij geven. „De Duitse
machinebouwers bekijken
een probleem en lossen het
dan precies volgens de wen
sen van de klant op", zegt het
Amerikaanse technologiebu
reau Diebold bewonderend.
De electro- en vooral de
automobielindustrie zijn de
paradepaardjes van de Duit
se economie. „De beste auto's
ter wereld worden in Duits
land gebouwd", geft zelfs Ro
bert Lutz, de derde man bij
Ford toe. Met een totale
waarde van DM 75 miljard
was Duitslands automobiel
industrie in 1982 de grootste
exporteur van het land.
Kwaliteit, degelijkheid en af
werking gelden nog steeds
als sterke punten van de
Duitse industrie.
De positie van de Duitsers
op de internationale markten
blijft onverminderd sterk.
Terwijl zij 33 procent van
hun geld in het buitenland
verdienen, komen de ge
vreesde Japanners slechts op
17 procent en de Amerikanen
op 12. Geen ander structureel
vergelijkbaar industrieland
exporteert zoveel als de
Bondsrepubliek. Martin
Bangemann, de nieuwe mi
nister van Economische Za
ken, ziet daarom geen reden
aan de concurrentiekracht
van de Duitse industrie te
twijfelen. De positie van de
Duitsers op de wereldmark
ten is volgens hem 'relatief
goed'.
Niettemin blijft Nussbaum s
stelling overeind dat Duits
land uitmunt in technolo
gieën die in de vorige eeuw
werden ontwikkeld, maar re
latief zwak is op de terreinen
waar de komende decennia
het grote geld verdiend
wordt. Dat wordt ook in
Duitsland ingezien. Als oor
zaak van het achteropraken
van hun land in de toekomst
technologieën wijzen veel
ondernemers en politici op
het onderwijs. De Duitse uni
versiteiten, zo heet het, krij
gen te veel studenten en te
weinig geld om hoofdwaar-
dig onderzoek te doen. Vooral
de liberalen van minister van
Buitelandse Zaken Hans-
Dietrich Genscher roepen ae
laatste maanden steeds lui
der om elite-universiteiten.
Deze elite-universiteiten die
nen de bollebozen af te gaan
leveren die Duitsland w®e
op het eerste plan moeten
brengen.
f appeyne van
de Coppelo
ttont bezorgdheid
pEN HAAG (ANP) - Vrouwe
lijke werknemers worden in
hit merendeel van de zieken-
hiizen in Nederland voor het-
zilfde werk minder betaald
din mannen.
Dit blijkt uit een onderzoek
i van de Loontechnische Dienst.
Staatssecretaris Kappeyne
Jan de Coppello heeft er naar
inleiding van dit rapport bij
verkgevers en werknemers in
let ziekenhuiswezen op aan
gedrongen meer aandacht te
iaan besteden aan het bevor-
teren van de gelijke behande
ling van mannen en vrouwen.
In een brief aan deze partijen
;egt de staatssecretaris be-
:orgd te zijn over de uitkomst
ian het onderzoek van de
_,oontechnische Dienst.
Uit het onderzoek bij kt dat
)6 procent van 154 onderzochte
instellingen de Wet Gelijk
Loon voor mannen en vrou
wen heeft overtreden.
Het rapport bevat het resul
taat van een onderzoek in de
periode medio 1982 tot medio
1983. Het onderzoek omvatte
151 instellingen met twintig of
meer werknemers en in totaal
50000 personen. Er werden
1.141 functie- en loonvergelij-
kingen gemaakt, steeds van
etn man en een vrouw die op
h;t eerste gezicht werk deden
van gelijke waarde. Via func
tiewaardering bleek bij 772
vergelijkingen de man en
vrouw inderdaad hetzelfde
verk te doen. In 582 gevallen
Heek sprake van ongelijke be-
bning. Van die gevallen bleek
mor 91 procent een motief te
bestaan dat in de zin van de
vet niet is toegestaan, zoals
arbeidsmarktinvloed (20 pro-
cmt), part-time dienstverband
(lén procent) en kostwinner-
s'hap of kindertal (één pro-
ent).
Heroine
Ie Rotterdamse politie heeft
ii een auto 2,3 kilo heroine ge
vonden met een handelswaar-
re van ruim 700.000 gulden. De
agenaar van de auto is gear-
Esteerd.
N
SCI
Wa
de
mei
reel
exé
me<
kui
var
een
din
uit
ove
Dl
ve
lai
I
Ra
ont
(W
ver
ma
ziel
te s
in
adv
wa:
A
was
wei
ont
plic
geh
mei
wei
AS HET fö'ÖhlÖMÏSCH HERSTEL
eiergieverbruik dus weer toeneemt
federland ongetwijfeld weer van zi
van Aardenne (Economische Zaken)
sellen om het aantal kerncentrales i
2eeuwse Borsele een tweede centra
ren willen de in kerncentrales geïntei
zamerhand wel eens in politieke besli
Hun ongeduld is begrijpelijk. Hope
eiig begrip opbrengen voor degeni
an de noodzaak en veiligheid van
esn gegeven zijn dat steenkool, vanv
oitreiniging, bij een toenemend ele
aintrekkelijk alternatief biedt, afgaar
Arierika met kerncentrales zijn opg(
ni toe al evenmin als de betrouwba
kimst aangemerkt te kunnen worde
o/er in opdracht van het Atomic Indi
ss promoter van nucleaire energie, 6
oncludeerde zeer onlangs dat kerm
vorden als een „viable option", (ee
hst ontwikkelen van een nieuw energ
De cijfers spreken, wat dit betreft,
zjn in Amerika 105 kerncentrales c
£gen opdrachten om de bouw van
srekt. De financieel-economische sc
buik van kernenergie wordt all-in g
cbllar. De Engelse „Economist" trek
cusie, dat kerncentrales in de Veren
teem geworden zijn. En van Aarde
bnnenhalen?
AS ÉÉN VOLK iets van de geschil
lebben dan zijn de Israëli's dat wel.
i ra de stichting (1948) van de vrije er
tie aan de eeuwenlang vervolgde jod
au bieden, is het Beloofde Land ern:
fedreven politieke en godsdienstige
'et land zou worden van melk en ho
in wetenschap en van respect voor
foor fanatieke extremisten versche
jen, zwevend op de rand van een bai
burgeroorlog.
Van mensen, die zo door vijanden
1 s zou verwacht mogen worden dat
raast elkaar staan. Dat is ook de ee
'jkheidsverklaring het geval gewees
jrote militaire overwinningen behaalc
ran echter niet altijd met wapens w
eurstelling hierover leidde in Israël t<
kwalijker waren de afgunst en het wa
ran het eerste uur, de overwegend i
j~n de op hen volgende vluchtelinge!
;llnke dosis religieus fanatisme comi
jsrael. in de onlangs gehouden ver
jpeeld zijn politieke vertaling in een
;land
nagenoeg onregeerbaar maakt
'''ran, de Arbeiderspartij (Europese jo
aen uit Noord-Afrika), alleen een m(
vormen als zij zich met handen en vo
ae dertien extremistische splinterpart
ragenwoordigd zijn.
Van die onthullende verkiezingsui
yeschrokken. Waarschijnlijk mede o
aers - Amerika pompt ieder jaar milj
ra leiders van de Likoed en de Arbei
rarieus de mogelijkheid van een reg
,<u|ran gaan onderzoeken. De tegei
grootste partijen zijn echter zeer gro
iph"'e van de Arabieren 'n lsraël en
ff T.eden °P de westelijke oever van
r,n i aza' A's er a' een re9erin9 van
kunnen worden zou dat dus wel
a|e onmacht kunnen worden. Toch i
weer over nationale eenheid wore
kjnni
k i v'
raiemaal
en wijzen dat de Israëli's de less
vergeten zijn.
