even.,1
UITBLAZEN
Reagan in tegenaanval
De moed van
Honecker
DE STEM
DOOR TE
Armoede
door
korter
werken
Inleveren
moet
opleveren
Omgangs
vormen
VERKIEZINGSSTRIJD IN VS LOSGEBRAND
Ondernemers:
Vakcentrales:
Huiswerk ovei
Huiswerk ovei
ZATERDAG 28 JUL11984
ACHTERGROND
DUITSLANDEN GROEIEN NAAR ELKAAR
STELLINGEN VOOR NIEUWE CAO-OVERLEG BETROKKEN
ZATERDAG 28 JUL11<
KOV verontrust
over plannen
bisschop Gij sen
DE STEM COP
De meeste Nederland
se mannen lopen
(neem ik aan) de ril
lingen over de rug bij de
gedachte een klapzoen van
Yasser Arafat in ont
vangst te moeten nemen.
Of om hem te moeten te-
rugzoenen op die baardige
wangen. Ook het onderlinge ge-
kus van bonkige Oosteuropese
mannen op het vliegveld van
Moskou boezemt de westerling
afkeer in en amuseert hem tege
lijk. Ik heb dikwijls genoeg re
acties van tv-kijkers op derge
lijke taferelen gehoord om dat
zo te mogen beweren.
Wij zijn hier nogal schuw
voor aanrakingen, vooral als
het mannen onder elkaar be
treft en we vragen ons verbaasd
af waarom mannen uit andere
delen van de wereld elkaar nog
uitbundiger kussen dan me
kaars vrouwen, die dikwijls
zelfs met een beleefde hand
druk worden afgescheept. Je
kunt de vraag echter ook om
draaien: waarom zijn sommige
volken zo bang van aanrakin
gen? In Canada heeft de nieu
we premier John Turner op
hoogst omstreden wijze die
vraag min of meer gesteld. Ca
nadezen vormen ook een noor
delijk volk. Pelsjagers. Bont
mutsen. Houthakkers. Geruite
kielen. Boeren en jagers op zee
hondenbaby's. In onze optiek
dus een typisch aan-mijn-lijf-
geen-polonaise-vo\k. John Tur
ner denkt daar echter anders
over. Hij houdt van de aanra
king als 'een gebaar van vriend
schap'.
Dat wil niet zeggen dat Tur
ner mannen en vrouwen door
elkaar kussend rondgaat. Nee,
mannen kussen doet hij niet,
maar voor vrouwen heeft hij
een wel zeer vriendschappelijke
manier van aanraken. Hij tikt
ze namelijk op de billen. Daar
heeft hij echt een goede ge
woonte van gemaakt tijdens de
verkiezingscampagne die hij
momenteel voert. Het lijkt er
echter op dat hij zijn kruistocht
voor een vrijmoediger omgang
van (politieke) vrienden onder
elkaar zal moeten staken. Al
thans wat dat tikken op vrou-
wenbillen betreft. Zijn eigen
partij heeft hem zelfs de wacht
aangezegd.
Als koele kikker uit de Lage
Landen, die zijn beste vriendin
nen nog niet op de billen durft
tikken, kan ik daar wel inko
men. Het is toch geen gezicht:
de kandidaat omstuwd door
potentiële kiezers. De mannen
krijgen een stevige knuist van
de kandidaat-premier of een
dreun op de schouders. Met de
ene hand aait hij de baby's over
de bolletjes terwijl hij met an
dere hun moeders' billen be
roert. Of die vrouwen het leuk
vinden of niet; ze kunnen wei
nig terugdoen met hun handen
vol kinderen.
Twee partijgenoten van
Turner - Lucie Pépin en Judy
Erola - zijn in het geweer geko
men en hebben „richtlijnen
voor goede manieren" opge
steld die door de partij zijn
overgenomen. De richtlijnen
beroven Turner allerminst van
de mogelijkheden om zijn
vriendschappelijke gevoelens
met aanrakingen uitdrukking te
geven want hij houdt de keuze
uit:
handen schudden,
9 zoenen geven en
„desnoods" omhelzen.
Het wachten is nu op een
Thatcher of running mate Ge-
raldine Ferraro die tijdens hun
campagnes mannen vriend
schappelijk in de billen knij-
WIMKOCK
pen. hn vooral op de eventuele
reacties daarop.
In de krant lees ik dat er maar
vier ministers op hun post zit-
ten. Van Aardenne, Korthals
Altes, Brinkman en Smit-
Kroes. Dit is dus het moment
om op vakantie te gaan. Er kan
met het land nu niets misgaan.
Van Aardenne jaagt ons wel de
stuipen op het lijf met weer een
prijsverhoging van het aardgas,
die nationale schat die ons eerst
allemaal tot zegen zou zijn, ver- S
volgens aanleiding gaf tot het
laten oplopen van de nationale
schuld tot de hoogste uit de ge-
schiedenis van het koninkrijk
en die nu weer - via ónze beur-
zen - mee moet helpen de in 's
rijks financiën geslagen gaten
te dichten. Laat hem maar pra-
ten en wacht rustig af tot Lub-
bers terug is.
Smit-Kroes blijft bedrijvig
kakelen. Dezer dagen sprak ze E
de verzamelde leden van de
Nederlands-Britse Kamer van
Koophandel en de British Bus-
siness Association in Den Haag E
opgewekt en bemoedigend toe.
In haar speech (op papier gele-
verd door haar eigen voorlich- E
tinmgsdienst) kwam de volgen-
de volzin voor: „Toch meen ik
dat er nu wel reden tot juichen
is, en wel om de volgende reden E
en dat geeft meteen de tweede E
reden aan dat ik het een plezier
vind voor u te spreken." Drie
keer reden in één zin en nog
was het niet genoeg want direct E
vervolgde ze met het zinnetje: E
„Die reden heeft te maken met
de EEG." Wat 'n rede!
Korthals-Altes zou mis-
schien alvast kunnen beginnen
met het schrijven van brieven
ter mobilisatie van zijn Europe-
se collega's tegen de toenemen-
de struikroverij op de Zuideu-
ropese wegen. Struikrovers (en
piraten) zijn nooit écht hele- E
maal weggeweest, maar de
schaal waarop thans zelfs reizi-
gers die niét stom omspringen
met hun bezittingen in handen E
van gewapende bandieten val-
len, doet weer denken aan Dick
Turpin en de overvallen op
postkoetsen in de dagen van E
Liberty Valance. Leefde John
Wayne nog maar.
Voor Brinkman zie ik geen E
speciale zomertaak weggelegd E
dus die had net zo goed vakan-
tie kunnen nemen. Nu hij ech-
ter toch thuis is kan ik hem E
aanbevelen eens een aantal
avonden aandachtig te kijken
en te luisteren naar de reclame
die de heilig verklaarde omroe-
pen voor zichzelf maken en die
luidruchtiger en opdringeriger
is geworden naarmate de gelijk- E
vormigheid toenam. Een node-
loze ergernis voor kijkers die al =j
lang 'lid' zijn.
Zelf duik ik nu ook een paar
weken onder. Het vakantiedag-
boek van Merijn heeft mijn ver-
langen naar vakantievierend ge- E
zeischap weer zozeer opgewekt
dat ik het plan om niét te gaan
maar weer heb laten varen. Het E
toeval heeft er ook een beetje
de hand in gehad. Kortom: ik ga
toch nog. Ik raad u aan de ko- E
mende weken zelf zoveel moge-
lijk uit te blazen. Het is weer
gauw genoeg herfst Tot dinsdag E
14 augustus!
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUllllllllllllllilllllllllllllUlllllCr
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie S 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur ©076-236394/236911
Rsnkrplfltipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGINA
Door Mare de Koninck
VROEGER dan ooit is in
dit Amerikaans verkie
zingsjaar de stembus
strijd tussen Republi
keinen (meer bepaald
president Ronald Rea
gan) en Democraten
(uitdager Walter Mon
dale) losgebrand.
Met name Reagan is deze
week in de aanval gegaan.
Nadat de Democraten hun
conventie in San Francisco
hadden afgesloten en dankzij
de 'Ferraro-factor' plotseling
in de enquêtes voorlagen op
de Republikeinen, zette de
73-jarige president zijn cow
boyhoed op en ging in Texas
verkondigen hoe gevaarlijk
radicaal-progressief de De
mocraten wel zijn geworden.
Staande naast vice-presi
dent George Bush - die ook
zijn western-hoed had opge
zet - en twee decoratieve jon
ge dames, riep Reagan naar
een schare supporters dat de
Democraten „zo links zijn ge
worden dat ze Amerika links
laten liggen".
Daarmee ging de president
in zijn vuur maar voorbij
aan wat elke naar objectivi
teit strevende waarnemer
heeft zien gebeuren: De De
mocratische Partij heeft de
afgelopen maanden een ge
weldige zwaai naar rechts
moeten (in verband met de
economische toestand) en
willen (ter tegemoetkoming
aan de conservatieve 'mood'
in het land) maken.
In het verkiezingspro
gramma ontbreekt elke con
crete belofte om de sociaal
zwakkeren te hulp te komen
en andere overheidsuitgaven
te verhogen. Men bepleit een
forse jaarlijkse reële groei
van de defensie-uitgaven
(ongeveer 5 procent). En nog
nooit hebben Democraten
met zoveel Amerikaanse
vlaggen gezwaaid en tradi
tionele waarden bejubeld
(gezin stichten, hard werken)
als op hun recente conventie.
Daarentegen zijn Reagan
en zijn Republikeinen sinds
enige tijd naar het politieke
midden (dus richting links)
aan het bewegen. Reagan's
groei van de defensie-uitga-
ven is intussen naar 7,5 pro
cent per jaar teruggezakt.
Het Witte Huis toont zich in
Centraal-Amerika en andere
delen van de wereld minder
militaristisch. Het snoeien in
sociale uitkeringen is gestopt
en hier en daar wordt de 'be
deling' weer iets royaler. En
nog deze week besloot de
Reagan-regering de failliete
Reagan en Bush in het 'diepe zuiden'.
Continental Illenois National
Bank niet te laten creperen
(zoals het liberale boekje
voorschrijft) maar te natio
naliseren.
Eens te meer blijkt dat na
derende verkiezingen (6 no
vember) de twee partijen er
toe aanzetten hun verschillen
te overdrijven. Daarbij is dit
maal in de VS speciaal van
betekenis dat voor het eerst
een vrouw een belangrijke
rol speelt in de presidents
verkiezingen: Mondale's
kandidaat voor het vice-pre-
sidentschap Geraldine Fer
raro.
Dat nieuwe element heeft
de Republikeinen duidelijk
onzeker gemaakt. Maar in
tussen hebben president
Reagan en zijn staf besloten
tot de volgende strategie: in
het geheel geen toespelingen
maken op het vrouw-zijn
van Ferraro en haar afschil
deren als een ultra-progres
sief doch onervaren politica.
Die 'geslachteloze' benade
ring is natuurlijk de enig
mogelijke en correcte, maar
is toch een versimpeling van
wat er werkelijk aan de hand
is. Het staat vast dat Mondale
niet plotseling zo gunstig uit
die laatste Gallup-enquete
zou zijn gekomen, als Geral
dine een man zou zijn ge
weest. En een feit is ook dat
sedert een week de Ameri
kaanse gemeentehuizen wor
den overstroomd met vrou
wen die zich in het kiesregis-
ter laten inschrijven ten ein
de straks voor het eerst in
hun leven een stembusoproep
thuis te krijgen.
De Republikeinen maken
in hun tegenoffensief ook ge
bruik van het feit dat zowel
Mondale als Ferraro uit het
noorden van de VS afkomstig
zijn. Daarom gingen Reagan
en Bush deze week prompt
op kiezersjacht in het diepe
zuiden, waar hun slogans nog
net zo klonken als toen ze
vier jaar geleden tegen Car-
ter-Mondale streden.
„De Democraten zien altijd
alleen maar misère, proberen
iedereen angst voor de toe
komst aan te praten in plaats
van optimisme te geven en
willen altijd maar de belas
tingen verhogen. Ik vraag
FOTO AP
jullie: zijn jullie nu, na vier
jaar Reagan, beter af dan
vier jaar geleden, toen we
vier jaar Carter-Mondale
achter de rug hadden?"
Reagan verwijst met zulke
vragen vooral naar de Ame
rikaanse economie, waarvan
het herstel zich thans zich
met een fantastisch jaarge
middelde van 7,5 procent
voortzet en waarin de werke
loosheid is gedaald van 11
naar ruim 7 procent.
Dat 'Reagonomisch' her
stel en de verwachting dat de
extase rond Geraldine Ferra
ro wel weer zal luwen, maakt
elk democratisch verkie-
zingsoptimisme voorbarig.
En de Democratische Partij
heeft nog meer redenen tot
ongerustheid. Negerleider
Jesse Jackson heeft dan
beloofd met Mondale mee
strijden tegen Reagan, ma
zwart Amerika zit toch ri
een stevige kater van de I
mocratische conventie.
De partij heeft geen enki
belangrijke functies in
verkiezingscampagne toet
deeld aan zwarte leden
geen van Jackson's politie
eisen in het verkiezingspt
gramma opgenomen. Jac
son heeft intussen zijn dn
ging hernieuwd om onder
naam van zijn voormali
actiegroep Push een eig
politieke partij op te riehte
Een en ander werpt de vrai
op of op 6 november de Am!
rikaanse negerbevolking w
massaal op de Democrat
zal stemmen, of toch weer
groten getale zal wegblijvj
van de stembureau's.
Mondale's verslagen rival
Gary Hart had beloofd 'e;
uur dat ik wakker ben, eau
pagne te zullen voeren voi
de winnaar van de Democr
tische presidentsnominatii
Maar voorlopig heeft rnt
hem alleen nog maar gezia
met op zijn revers een butto
met de tekst: Mondale-Fer
raro. De "jonge en succesvol
le' Hart-volgelingen kunna
voor de 'traditionele vak
bondsman' Mondale geen er
kei enthousiasme opbrenger
Intussen bereiden de Re
publikeinen zich voor op hu
partij conventie medio vol
gende maand in Dallas (Ti
xas). Reagan zal daar for
meel tot presidentsgegadigj
worden uitgeroepen door ee
feestende menigte van regit
nale partijgedelegeerdei
Daar ook zal nog duidelijke
dan de afgelopen week al he
geval was de Republikeins
toon van de komende stem
busstrijd worden gezet. Er
het zou niemand verbazen, e
zullen opvallend veel Repu
blikeinse vrouwen het woon
voeren
Na de Republikeinse con
ventie krijgen we dan wee
de maanden van de televisie
debatten. Mondale heef
Reagan nu reeds tot zes de.
batten van een uur uitge.
daagd en Ferraro wil er twei
aangaan met George Busk
Mondale heeft een enorni
parate kennis en voelt ziel
daarmee oppermachtig te
genover Reagan, van wie he
een publiek geheim is dat hj
het moet hebben van vai
buiten geleerde zinnen. Viel
jaar geleden lagen tussei
Jimmy Carter en Ronalt
Reagan de kaarten ongeveei
net zo, maar Reagan wist ii
de tv-debatten toch de mees
te kijkers op zijn hand te
krijgen.
Vert
SCHIPHOL (ANP) - Dc
keersleiders heeft de
maatregelen moeten ne
aanbod beperken.
Deze maatregelen leiden
Schiphol en Zestienhoven v
Op het ogenblik zijn er 64
verkeersleiders in dienst, ter
wijl er eigenlijk 74 nodig zijn.
Volgens het Nederlands
Luchtverkeersleiders Gilde,
waarin de verkeersleiders van
Schiphol verenigd zijn, zullen
deze maatregelen in de nabije
toekomst regelmatig genomen
moeten worden. Het Gilde wijt
de gerezen problemen aan een
falend personeelsbeleid van de
Rijks Luchtvaart Dienst voor
wat betreft het luchtverkeers
leidingscentrum Amsterdam.
Volgens het Gildebestuur
bestaat er al jaren een struc
tureel tekort aan verkeerslei
ders. „Thans is de situatie be
reikt dat door een enkele ziek
melding niet meer zorg gedra
gen kan worden voor een ver-
Door Gerard Kessels
TUSSEN het ijs van de
gespannen Oost-West
verhouding groeit tegen
alle verdrukking in een
teer plantje. De Bonds
republiek en de DDR
gaan nijver door hun
betrekkingen te verbe
teren. De beide Duits-
landen blijven bouwste
nen aandragen voor wat
de Oostduitse partijlei
der Erich Honecker om
schreven heeft als 'de
coalitie van het ver
stand'.
Het zoveelste bewijs voor
de pragmatische instelling in
Bonn en Oost-Berlijn is het
nieuwe krediet van bijna één
miljard mark aan de DDR,
waarvoor de Westduitse re
gering zich garant heeft ge
steld. Als tegenprestatie
heeft de DDR het reisverkeer
van en naar de Bondsrepu
bliek versoepeld.
Toen enkele weken gele
den een vijftigtal DDR-bur-
gers in de permanente verte
genwoordiging van Bonn in
Oost-Berlijn samendromden
om zodoende emigratie naar
de Bondsrepubliek af te
dwingen, werd het netelige
probleem in alle rust en in
goede samenspraak uit de
wereld geholpen.
Dat was eerder ook al het
geval bij de vlucht van In-
grid Berg, de nicht van DDR-
minister-president Willy
Stoph, in de Duitse ambassa
de in Praag. Bonn en Oost-
Berlijn zijn niet van plan on
der invloed van dit soort
pijnlijke incidenten hun op
ontspanning gerichte koers
te verleggen. Zelfs de plaat
sing van de Pershing 2-ra-
ketten in de Bondsrepubliek
heeft geen einde gemaakt
aan de Duits-Duitse lente.
Voor bondskanselier Hel
mut Kohl is de verbetering
van de betrekkingen met de
DDR uiterst belangrijk. In
zijn buitenlandse politiek is
hij tot nu toe immers weinig
succesvol geweest. Het is
hem niet gelukt uit de scha
duw te treden van zijn domi
nerende voorganger Helmut
Schmidt, die zowel in Wash
ington als in Moskou groot
prestige genoot.
De christen-democraat
Kohl is het er vooral om te
doen geweest de Bondsrepu
bliek hechter te verankeren
in de Navo. Dat is hem ge
lukt, maar het heeft de
Bondsrepubliek wel de speel
ruimte tussen Oost en West
gekost die Schmidt met veel
zorg had geschapen. Kohl zit
met handen en voeten aan
Washington vast.
En in de Europese Ge
meenschap heeft de Duitse
regeringsleider tot nu toe
evenmin kunnen glanzen.
Blijft eigenlijk alleen de
Duitsland-politiek als veld
van eer over.
Het is ironisch dat het juist
de Duitse christen-democra
ten zijn die nu de ijverigste
verdedigers zijn van een po
litiek, die zij altijd te vuur en
te zwaard hebben bestreden.
Toen de socialist Willy
Brandt als bondskanslier
(1969-1974) met zijn 'Ostpoli-
tik' de realiteit Van de beide
Duitslanden in feite erkende,
was dat voor de christen-de
mocraten een soort landver
raad. Nu is de Ostpolitik al
gemeen geaccepteerd en pro
beren CDU/CSU de socialis
ten op dit terrein zelfs nog te
overtreffen. Het hoogtepunt
van de Duits-Duitse dialoog
heeft Kohl voor de herfst ge
programmeerd. Eind septem
ber zal Erich Honecker, voor
het eerst, een bezoek brengen
aan de Bondsrepubliek.
Honecker demonstreert
deze dagen veel moed. Zijn
politiek tegenover de Bonds
republiek is in eigen kring
niet onomstreden. Een groep
in het DDR-Politburo rond
om minister-president Stoph
vindt dat Honecker wat al te
zeer naar de Bondsrepubliek
lonkt. Stoph en zijn mede
standers zijn net als Honec
ker geïnteresseerd in de
Westduitse marken, maar
verder willen zij de DDR zo
veel mogelijk afgrendelen
van het andere Duitsland.
Maar veel gevaarlijker
dan de oppositie in eigen ge
lederen is voor Honecker de
onbuigzame houding van de
grote broer in Moskou. De
Sowjets, daarin gesteund
door Warschau en Praag,
houden de Bondsrepubliek al
maandenlang onder een
trommelvuur van kritiek.
Een kritiek die in heftigheid
Erich Honecker
..blik naar het westen..
Helmut Kohl
..roomser dan de paus..
doet denken aan de donker
ste dagen van de Koude Oor
log.
Hoewel de kritiek op Bonn
is gericht, is zij toch vooral
bedoeld voor de 'kammera-
den' in Oost-Berlijn. Moskou
heeft er grote moeite mee dat
de DDR een eigen politiek te
genover de Bondsrepubliek
heeft ontwikkeld. Over Ho-
necker's reis in september
wordt in de Russische media
met geen woord gerept. De
passage in een interview,
waarin Honecker de reis
aankondigde, werd door het
Russische persbureau Tass
gewoon weggelaten. Ook het
nieuwe krediet wordt indi
rect gekritiseerd.
Op de druk vanuit Moskou,
Praag en Warschau wordt
door Oost-Berlijn vrij rustig
gereageerd. Honecker lijkt
vastbesloten baas in eigen
huis te blijven. „Gedwongen
door de economische proble
men in eigen land is Honec
ker een politicus geworden
die zich consequent inzet
voor de vrede en de ontwape
ning", zo schrijft het Duitse
weekblad Die Zeit. „Honec-
ker's besliste opkomen voor
de eigen belangen, vooral te
genover de Russische minis
ter van Buitenlandse Zaken
Gromyko, heeft zijn prestige
in de ook naar meer zelfstan
digheid strevende Oostblok
landen enorm verhoogd. De
DDR-functionarissen gelden
daar niet langer als de lelijke
Duitsers".
Door Pieter-Jan Dekkers
WERKGEVERS en vak
centrales hebben, ruim
voor het cao-overleg ko
mend najaar, hun stel
lingen betrokken. De
vakcentrales mikken
weer op een centraal
akkoord dat voor de pe
riode tot en met 1986
verdere arbeidstijdver
korting moet regelen.
De werkgevers hebben
dat nou wel gezien en
schermen zelfs met
loonsverhogingen om de
bonden van dat 'onzali
ge' idee af te brengen.
In 1982 werd via een cen
traal akkoord afgesproken
dat de werknemers in twee
jaar tijd gemiddeld 5 procent
prijscompensatie zouden in
leveren in ruil voor gemiddel
2 uur per week korter wer
ken. De werkgevers voelden
daar toen eigenlijk al niet
veel voor, maar onder druk
van de regering en het lok
kertje van de ingeleverde
prijscompensatie gingen ze
toch akkoord. Zonder even
wel de garantie of zelfs maar
het erewoord dat korter wer
ken ook nieuwe banen zou
opleveren.
Dat heeft de vakbeweging
aardig opgebroken. Steeds
meer bij de FNV aangesloten
bonden pikken het niet meer
dat werkgevers geheel vrij
blijvend ingeleverd loon ac
cepteren en dat dankbaar
gebruiken om het rendement
(winsten) van hun bedrijven
te verbeteren.
FNV-voorzitter Wim Kok
wil komend najaar dan ook
keiharde afspraken maken.
Uitgangspunt is een volledi
ge herbezetting van de inge
leverde werktijd. Nu beseft
ook Kok wel dat hij de werk
gevers nooit zo gek krijgt,
maar als uitgangspunt voor
de onderhandelingen kan het
in ieder geval dwarsliggende
bonden over de streep halen.
Bij de werkgeversorgani
saties VNO en NCW wordt
wat smalend gereageerd op
de vakbondsslogan 'Inleve
ren moet opleveren'. Men
wijst er op dat Nederland bij
een werkweek van 36 uur in
1986, zoals de vakcentrales
willen, geheel uit de pas gaat
lopen met de buitenlandse
concurrenten. En dat zou de
economische groei in de kiem
smoren.
Met enig leedvermaak
wordt een rapport van het
Centraal Planbureau (CPB)
uit de kast gehaald, waaruit
de werkgevers concluderen
dat korter werken slechts ar
moede schept. Nu is dat net
zo ongenuanceerd als de uit
spraak van Kok dat alléén
arbeidstijdverkorting de
werkloosheid kan oplossen,
maar er zit wel een kern van
waarheid in.
In dat rapport zijn een
aantal varianten uitgewerkt.
En hoewel het enig verschil
uit maakt of men 36 uur of 32
uur per week gaat werken,
in alle gevallen is min of
meer sprake van daling van
export, consumptie en pro-
duktie. De werkgevers con
cluderen daaruit dat er geen
sprake is van verdeling van
bestaande 'armoede', maar
dat korter werken juist ar
moede schept.
Er is behalve dit econo
misch bezwaar van de werk
gevers ook nog een organisa
torisch problemen, dat het
afgelopen jaar bij de uitwer
king van reeds gesloten cao's
tot moeilijkheden, ja zelfs
stakingen (Philip Morris)
heeft geleid :Hoe moet korter
werken in overeenstemming
met het productieproces
worden gebracht.
Dat kan van bedrijf tot be
drijf verschillen, reden
waarom bijvoorbeeld in de
cao voor de metaal het aan
de bedrijven wordt overgela
ten de arbeidstijdverkorting
exact uit te werken.
Uitgangspunt daarbij is
dat de meeste ondernemers
de bedrijfstijd niet willen
aanpassen aan de arbeids
tijdverkorting maar de ar
beidstijdverkorting aan de
hoeveelheid werk dat er is.
De extra vrije dagen, die
werknemers krijgen in ruil
voor hun prijscompensatie,
worden dan in een periode
van slapte gegeven. Ze van
gen dan twee vliegen in een
klap: de arbeidstijdverkor
ting wordt uitgevoerd en wel
op een voor de ondernemer
zo gunstig mogelijk tijdstip.
Het levert natuurlijk geen
banen op, hooguit wordt
voorkomen dat er arbeids
plaatsen moeten verdwijnen.
Door deze flexibile werk-
tijd te accepteren heeft met
name de Industriebond-FNV
al veel wisselgeld voor straks
ingeleverd.
De houding van de werk
gevers betekent overigens
niet in dat ze helemaal niets
meer aan de bestrijding van
de werkloosheid willen doen.
Ze wijzen er op dat het her
stel van de rendementen
vanzelf tot meer investerin
gen en dus meer banen leidt
(het oude liedje dus). Maar
bovendien willen ze wel wat
aan de Vut doen en staan ze
klaar met plannen om de
jeugdwerkloosheid te be
strijden.
Dat laatste klinkt erg posi
tief maar er schuilen nogal
wat addertjes onder het gras.
Het kan namenlij k niet zo
zijn, zeggen ze, dat de bedrij
ven dure jeugdwerkplannen
maken en tegelijkertijd het
hoge minimumloon moeten
uitbetalen. Meer jongeren als
leerlingen in de bedrijven
aan de slag, oké, maar dan
tegen een geringere vergoe
ding. En dat ondergraaft
weer de positie van jonge
werknemers, iets waar Kok
weer niets voor voelt.
Een extra complicatie is
het kabinetsbeleid om vol
gend jaar de uitkeringen
weer te korten: het zieken
geld bijvoorbeeld. In de
meeste bestaande cao's zijn
regelingen opgenomen,
waardoor arbeidsongeschik
te en zieke werknemers toch
meer krijgen uitbetaald dan
ze op grond van de WAO en
Ziektewet recht hebben.
Daar is enkele jaren geleden
zelfs langdurig voor gestaakt
(dagblad De Stem) toen de
toenmalige minister van So
ciale Zaken Den Uyl op het
ziekengeld wilde korten.
De kans dat de bonden
zich deze keer zonder slag of
stoot bij de kabinetsplannen
zullen neerleggen moet dan
ook niet erg groot worden
geacht. Het ligt meer voor de
hand dat opnieuw gepro
beerd zal worden in de cao's
aanvullingen opgenomen te
krijgen.
Kortom, er liggen voldoen
de explosieven klaar om het
cao-overleg al vroegtijdig uit
^elkaar te laten spatten.
^IWSTERDAM (ANP) - De ge-
ineenteraadsfractie van de
pvdA in Amsterdam wil on
derzoeken of het mogelijk is
elders goedkoper aardgas in te
kopen.
Dit heeft het raadslid
jan van Dijk gezegd op Stad
gadio Amsterdam ais reactie
0p de deze week opnieuw in de
publiciteit gebrachte plannen
van minister Van Aardenne
van Economische Zaken de
aardgasprijs voor kleinver
bruikers in drie jaar met ne
gen cent te verhogen.
ROERMOND (ANP) - De Ka
tholieke Onderwijs Vakorga
nisatie (KOV) heeft 'met grote
verontrusting kennis geno
men' van de plannen van bis
schop Gijsen van Roermond
om de catechese in schoolver
band in zijn bisdom ingrij
pend te veranderen. Gijsen wil
met een nieuwe dienst alle be
staande stichtingen voor
school- en districtscatechese
buitenspel zetten.
BIJ BEZUINIGINGEN OP gemee
gere inkomens steevast het zwa
kondigde tariefsverhogingen voo
Wie een eind voorligt op Jan Moe
maar voor mensen met een sm
wordt met de dag groter - kome
combinatie met de vele andere t
procent van de gezinsverbruikers
omdat ze hun gasrekening niet n
vervoer en de spoorwegen verlie
klanten omdat het openbaar verv
is.
De verhoging van de aardgas
staat rond 200 miljoen extra p<
schatkist te spekken. Met de hog>
en metro wordt gemikt op een be
subsidies waarmee de overheid j
baar vervoer afdekt. Beide doel;
van de sanering van de staat:
aantrekkelijk. Op langere termij
mee opgelost. Bovendien is deze
het principe van de verdelende r
inkomens worden er onevenredig
Het gaat niet om kleine bedrag
nomische Zaken) wil de aardga
kleinverbruikers in anderhalf jaar
prijs komt dan ongeveer op het n
Aardenne acht die koppeling not
95 procent van de woningen in
aardgasnet. Huisbrandolie is voo
tieve energiebron meer. Laat de
overmaken. Nu de Russen hun ai
Westeu ropese markt proberen af
landse aardgas een geheel nieuv
wel wat betreft kleinverbruikers, c
de schatkist die zwaar afhankelijl
Nederlands aardgas.
minister smit-kroes (Verkeei
voersbeleid in een vicieuze oir
spookrijdster op een mistige roti
openbaar vervoer ieder jaar me
moeten dus omhoog, zegt de t
reizigers en nog groter terkort. V
nu moeten de tarieven opnieu\
kaartje drie jaar lang met drie pr
vervoer met gemiddeld tien prooi
Puter aan te pas te komen om i
vervoer op die manier niet alleer
zen maar ook arbeidsplaatsen, i
dat verlies aan arbeidsplaatsen a
1990 tussen de 650 en 1300 zal I
Wie het openbaar vervoer de
een betere manier verzinnen. Ge
mer tot nu toe steeds politici gei
wel een warm hart toedragen. ei
bouwd met cijfers, die ook Zeeuv
ders, gemeenten en Kamers va
produceren, om de heilloze weg
ger te volgen, moet dus een kan
de begroting op Verkeer en Wal
dienen zoveel mogelijk posten o
baar vervoer die vooral voor men
essentiële gemeenschapsvoorzk
den. Wat ons betreft kan dus ook
maken.
