'iNG. PIET VAN DEN BEL T ÖVÈR 'ZIJN' STRUD JN NEDERLANDS-INDIË; W2 ZATERDAG 28 JUL11984 W3 Opnieuw worden ze boos. De Indische Nederlanders en de na de oorlog uit Indië teruggekeerde Nederlanders. Terwijl tal van herdenkingsplechtigheden herinneren aan de afioop van de Tweede Wereldoorlog in West-Europa, lijkt hun oorlog in het Verre Oosten nog steeds vergeten. Een oorlog die pas eindigde met de capitulatie van Japan op 15 augustus in '45, na de val van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Vergeten Wachtgeld »Lja Tour Eiffel is een vrouw. Een dame, die straks haar honderdste verjaardag zal vieren. We hebben haar gewassen, laten afslanken en vorm gegeven. Nu gaan we aan de make-up denken; een toefje lippenstift en een poeder voor het gezicht. Dan krijgt ze nog nieuwe kleren en in 1989 kan ze als in haar beste dagen pronken op het grote feest." Deze dichterlijke vergelijking komt van Christian Maresquier, directeur-generaal van de Société Nouvelle d'Exploitation de la Tour Eiffel in Parijs. Record Eeuwfeest 3ert n Velzen x hebben heel lang ize idee rondgelo- een ruw en onbe- Ik zijn. Mensen met .men, harde koppen e mate van kort- xzucht. Ze vragen geven te weinig, deel van premier Zouidenze nu be- Evenals kakkerlak- reotypen moeilijk n. Zelf zijn de En- lachtoffer van niet verstanden en valse n. ip het gebied van n betrouwbaarheid ■en zeer negatief door onthullingen ■.ollen' van de Rxxs- J in de Britse gehei- n en de regering terkt. Stel je voor: en 1974 is er door mtra-spionage- Irie maal toe een ingesteld naar moirbare connec- r Harold Wilson, ex- i thans Lord Wilson, ■emlin. Zelfs een di neraal van de con- gedienst, Sir Roger een agent van de x geweest. Als je de in 1951 naarMos- veken contraspion- iurgess, Kim Philby Mclean ontstaat er pan monumentale jkheid. Maar laten x: de bloedige ij in de MacDonald sidro kan ook niet gelden dat Ameri- ssamoordenaars zijn. urg wordt met grote gheid beweerd dat treek vrijwel exclu- bewoond door vro- taardige komieken, ngelsen zijn eeuwen geld met de platte soms heroïsche bele- „Ik weet", zo ver- n Albion-hater die eeuwen dood is, de zon nooit onder- t Britse wereldrijk: ie Engelsman niet in r alleen laten want uwde hem niet." x vinden de Engelsen ige het oude spreek- ",en Engelsman zal er branden om een gen."De Engelsman li en indolent zijn: leidt het merkwaar- hijnsel van een En- die zelfmoord pleeg- dagelijkse taak van in uitkleden te ont- t zal niemand verba- apoleon Bonaparte broeiende minach- t verklaard: „De En- bben geen hoog- tntimenten; ze kun- iaal worden ge- Heine vindt de En- saai: „Uit iedere En- stijgt een soort gas op lijke verstikkings- x de verveling." Ja- kan het anders met dat, volgens Sidney derhalve eeuw gele nig amusement mis- ■eligie kende. Het lemaal baren boos, Engelsman heeft er i nooit last van gehad. Iernard Shaw kon met nde zekerheid vast- it de doorsnee Brit eel is dat God een En- is. sman is, rtog steeds, rieur wezen. Hij is ook h: in het Victoriaanse was kannibalisme ter heepsrampen een veel orkomende praktij k meen wordt veron- zo blijkt uit een zo- schenen boek van - Brian Simpson. De :eeman was gentle- :n ging pas tot kanni- over na een formele n het slachtofer aan te tammer, old boyOn- mxstandigheden bli]- jentleman; zelfs de hte Engelse beul Al- •repoint was uiterst ot het einde, nday Times las ik, dat ■malig hoofd van de mtra-spionagedienst, in Fumival Jones, tevreden was over de landuiding in de pas van zijn spionnen, ind, wat kaaltjes: oyer- btenaarSir Martin ts van allure. Aldus kozen voor: Gentle- )at veroorzaakte soms moeilijkheden aan de van vreemde mo len, want zelfs gentle- t een certificaat van l kunnen niet zonder ■yrden vertrouwd. Een ian is tenslotte niet al- heer. A 'Het wordt tijd voor aandacht voor onze oorlog' ran wt' oP postuum leeuw Piet van den Belt: Er is nauwelijks iets gepubliceerd over de eiland Tarakan. - foto de stem slag op het /johan van gurp Door Mathieu Kothuis DE BIJNA 68-jarige Piet van den Belt uit Terheijden is een opgewekt man en lijkt zoveel jaar later fysiek noch mentaal gebroken door de oorlogsont beringen in Nederlands-In- dië. Toch is zijn jeugd in Indië een bewogen periode in zijn leven geweest. In de Japanse concentratiekampen vonden zijn ouders de dood. Een jon gere broer stierf voor God en Vaderland als stoker op de kruiser Java die in de slag in de Javazee ten onder ging. Zijn oudste broer, Jan Willem, een oud KMA-cadet, sneuvelde als plaat selijk oorlogsheld in de strijd tegen de Jappen op het eiland Tarakan, ten oosten van Borneo. Na een jarenlang verblijf in verschillende concentra tiekampen op Java, was het slechts aan een flinke dosis geluk, overle vingsdrang en zijn sterke, jonge ge stel te danken dat Piet van den Belt als enige uit zijn hele familie wist te "overleven. In '50 keerde hij, volledig berooid en inmiddels getrouwd, naar Neder land terug. Van de rijke bezittingen die zijn familie voor de oorlog in In dië had opgebouwd, was niets gered. Na een jarenlang gevecht met de Ne derlandse overheid die zijn pensioen rechten als voormalig burgerambte naar in Indië niet wilde erkennen, streek hij tenslotte in Terheijden neer. Daar groeide het gezin Van den Belt uit tot tien kinderen. Zeker niet verbitterd, maar wel ontgoocheld kijkt Van den Belt terug op zijn leven in Indië. Voor de oorlog een erg goed leven, dat zeker. Een droom in feite, die tenslotte wreed werd verstoord door de oorlog tegen de Jappen. Een oorlog waaraan pas op 15 augustus '45 een einde kwam na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. „En terwijl iedereen hier nu zoveel medelijden heeft met die Japanners die op zo'n afschuwelijke manier werden gedood, waren wij in ieder geval dolgelukkig dat voor ons de oorlog was afgelopen. Dat dachten we toen tenminste", aldus Van den Belt. Zijn ervaringen worden gedeeld door duizenden Nederlanders en In dische Nederlanders die na de oorlog naar Nederland kwamen. Niet zozeer de beëindiging van een goed leven in Indië zit deze groep hoog, wél hun be handeling daarna door de Nederland se overheid. Hun oorlogsinspannin gen in het verre Nederlands-Indië werden en worden nog steeds, zoals het lijkt, nauwelijks erkend. De vergeten oorlog van Nederland in Indië blijkt uit de publicaties over die oorlog, of beter, zoals Van den Belt zegt, uit het geringe aantal pu blicaties daarover. Zoals bijvoorbeeld over de felle slag die het Knil (Ko ninklijk Nederlands- Indische Leger) en burgers leverden op het eiland Ta rakan. In een in Australië gedrukt boekje in opdracht 'van de sectie XV M. G. Overzeesche Gebiedsdeelen' wordt uitvoerig over die slag ver haald. Een slag waarin Piet van den Belt's broer Jan Willem zo'n helden rol vervulde en waarvoor hij in '48 door koningin Wilhelmina postuum werd onderscheiden met de 'bronzen leeuw'. Als oud-cadet van de KMA voerde Jan Willem Van den Belt als eerste luitenant der genie in januari '42 de leiding over een aantal vernielings- ploegen die bij de aanval door de Ja- pannen op het eiland de grote olie opslagplaatsen moesten vernietigen. De Jappen die er alles aan gelegen was om deze belangrijke olie-instal laties van de B.P.M. (Bataafse Petro leum Maatschappij) in handen te krijgen, hebben er uiteindelijk geen druppel olie van kunnen redden. Jan Willem van Belt slaagde er met zijn ploegen in de installaties grondig en juist op tijd bij de Japanse aanval op het eiland op te blazen. Velen van de 1.000 Knil-militairen en burgers op het eilandje, waaronder ook Jan Wil lem, lieten daarbij het leven. Piet van den Belt werd in '14 gebo ren aan boord van een Amerikaans schip in de haven van Curagao. Zijn vader was destijds op het eiland werkzaam als geweermaker en legde daarmee, in die oorlogsjaren (de eer ste wereldoorlog, '14-T8), de basis voor zijn fortuin dat hij later in Indië nog flink wist uit te bouwen. In '20 ging het hele gezin Van den Belt naar Nederlands-Indië waar Van den Belt senior, die inmiddels was opgeklom men tot technisch ingenieur, werd in geschakeld bij de opbouw van de luchtmacht van het Knil. Terug in Nederland, in '33, vestigde het gezin Van den Belt zich in Am sterdam-Oost waar Piet de MTS be zocht. Hij studeerde er chemische technologie. Na zijn praktijkervaring bij Hembrug, de artillerie-inrichtin gen in Amsterdam, aanvaarde hij een aanbod om naar Indië te worden overgeplaatst. En het hele gezin Van den Belt reisde mee, opnieuw naar Indië. In '40 werd Piet van den Belt er chef laboratorium van de kininefa- briek in Bandoeng. Vader van den Belt reisde inmiddels kriskras het on metelijke land door als adjudant van een generaal-majoor van het Knil. In zijn vrije tijd bouwde Van den Belt senior zijn fortuin verder uit en be legde zijn geld in koffie- en theeplan tages. De familie Van den Belt werd gefortuneerd. Bij de komst van de Jappen op Ja va studeerde Piet van den Belt nog in zijn vrije tijd aan de technische hoge school in Bandoeng voor chemisch in genieur. De oorlog maakte een einde aan die studie en Van den Belt werd, gescheiden van zijn ouders, geïnter neerd in een concentratiekamp. Va der van den Belt stierf in een derge lijk kamp tenslotte aan een hartaan val. Na de dood van Jan-Willem op Tarakan en de jongste zoon in de Ja vazee, overleed Piet's moeder in een vrouwenkamp in de buurt van Sema- rang. Volgens Piet vooral van ver driet om het verlies van vrijwel haar hele gezin. Ze wist tenslotte niet dat Piet nog in leven was. Onder het Japanse bewind verbleef Piet van den Belt tot augustus '45 op Java in vier verschillende concentra tiekampen. Medekampbewoners stierven er bij bosjes aan hongeroe deem en andere ziektes en Piet legde ze af, samen met anderen. Honderden kampbewoners heeft hij in die jaren begraven en hun bezittingen zo goed mogelijk in veiligheid gebracht om die uit handen van de Jappen te hou den. Na de oorlog, op zoek naar hetgeen over was van het ouderlijk huis in Bandoeng, wachtte de grote teleur stelling. Het huis was met de grond gelijk gemaakt. Alle bezittingen die zijn vader in al die jaren had opge bouwd, waren verdwenen. Zonder fa milie, berooid en 'beroofd', zoals Van den Belt het noemt, kreeg hij uitein delijk een klein pensioentje van het geen zijn ouders hadden opgebouwd. Met zijn vrouw, de baronesse Wil helmina Gertruida Kluppell Van Sa- voye (een nazaat van een eveneens berooide buitenlandse adelijke fami lie) waarmee hij in '47 in Indië was getrouwd, keerde hij na zijn ontslag bij de kininefabriek in '50 terug naar Nederland. Een teleurstellende terug keer, zoals al gauw bleek. Bij de over heid kreeg hij al meteen te horen dat hij geen aanspraak op enige pensioen zou kunnen maken omdat hij in Indië ontslag had genomen. Piet van den Belt nu: „Ik was woe dend. Als burger-ambtenaren waren wij in die jaren in Indië volledig aan ons lot overgelaten en in feite overge leverd aan Soekarno. En dan het ver wijt krijgen dat je ontslag neemt". Overigens heeft Piet zelf niet te kla gen, hij kan er nu goed van leven, maar vele anderen zijn door de Ne derlandse overheid schandalig in de steek gelaten. „Ik heb me vaak afge vraagd wat daar achter stak", aldus Piet. En hij verhaalt van zijn schoon vader die als particulier vóór de oor log in Indië een comfortabel leven had opgebouwd. Na zijn inlijving bij het Knil werd hij zwaargewond in gevechten met de Jappen. Bij zijn te rugkeer in Nederland moest hij het uiteindelijk doen met uitkering van 150 gulden per maand. „Die man heb ben ze werkelijk schandalig behan deld. En ik vraag me dan af hoe dat allemaal mogelijk is geweest". Pas in '57 hoorde Piet van den Belt dat hij aanspraak kon maken op vijf jaar wachtgeld over zijn in Indie ge werkte jaren als ambtenaar. De be lastingen snoepte dat extra-bedrag vrijwel meteen voor een groot deel af. Na een dienstverband bij Lips in Drunen en vervolgens functies bij De Poorter in Geertruidenberg en het Hoogheemraadschap West-Brabant is Van den Belt nu enkele jaren ge pensioneerd. Hij 'geniet' nu, zoals hij zelf zegt, van een pensioen dat is aan gevuld met een bedrag van de stich ting '40-'45. „Ik heb niet te klagen, Ik klaag ah leen over het feit dat onze mensen daar in de steek zijn gelaten door de Nederlanders, hier in Nederland". Maar het financiële aspect aan hun terugkeer naar Nederland zit de Indi sche Nederlanders nog niet eens het meest dwars. In alle verhalen van na de oorlog werden zij niet of nauwe lijks genoemd. Geen grootse herden kingen, slechts een enkele medaille hier en daar. Piet van den Belt: „Ik heb vaak gezegd, laat maar zitten, ik begin er niet meer over. Maar toch, als je nu al die herdenkingen van de oorlog hier in Europa weer ziet en hoort, dan word ik toch weer kwaad. Dan wordt het zo langzamerhand tijd dat ook eens aandacht aan 'onze' oor log wordt besteed". Eiffeltoren nadert eeuwfeest Door Bo van Huët PARIJS - Net als de ambi tieuze architect Gustave Eif fel honderd jaar geleden, denkt de Société Nouvelle d'Exploitation de la Tour Eif fel anno 1984 alleen in het groot. Vorig jaar trok 's we relds bekendste monument 3,7 miljoen bezoekers, die ruim 40 miljoen gulden in het laatje brachten. Een kwart van dat bedrag was no dig voor grote onderhoudswerkzaam heden. Zo had men onder andere 52 ton bruin-grijze verf nodig om de ij zeren dame te verven. Een danaïden- klus overigens, want om de zeven jaar kunnen de schilders opnieuw be ginnen. In 1884 besloot de Franse staatsman Jules Ferry tot de bouw van een me talen toren van 300 meter hoogte voor de wereldtentoonstelling, die in 1889 in Frankrijk zou worden gehouden. Bovendien diende dit monument op indrukwekkende wijze te herinneren aan de Franse revolutie, een eeuw daarvoor. Een prijsvraag werd uitge schreven en het project van Gustave Eiffel kreeg unaniem de voorkeur bo ven zevenhonderd andere. Op 26 ja nuari 1887 ging de eerste spa de grond in voor de fundamenten en 800 dagen later was de toren klaar. Sinds 1889 hebben meer dan honderd miljoen bezoekers uit alle delen van de wereld dit 'achtste wereldwonder' beklom- Monsieur le directeur zit voldaan aan een grote tafel. De zaken gaan goed. Hij begint meteen met een pri meur. „Dit jaar halen we zeker de vier mij oen bezoekers. Ik heb de cij fers tot en met juni gezien, fantasti- que, dat wordt een nieuw record." De vuurtoren van Parijs heeft net een ingrijpende renovatie achter de rug. Officieel budget: 80 Miljoen gulden. De S.N.T.E. moest driekwart van dat bedrag lenen van Franse banken. Om die last niet op de schouders te leggen van de Parijse belastingbetalers heeft de stad Parijs, eigenaar van de toren, de S.N.T.E. gedurende drie jaar van alle contributies ontheven opdat men de schuld zo snel mogelijk kon aflos sen. Volgend jaar moet de Eiffeltoren weer een deel van de opbrengst af dragen aan de stad. Een contract waarin dat geregeld is bestaat vreemd genoeg niet. „Een kwestie van vertrouwen. We dragen zo'n tien procent af", aldus Christian Mares quier. Een schilder doet zijn werk vlak onder de 312 meter hoge top van de Eifeltoren. Onder hem de Seine en het 16-de district van Parijs. - fotoap Over vijf jaar staat het eeuwfeest van de Tour Eiffel op het programma, de Franse revolutie viert dan haar tweehonderdste verjaardag. Hoe de ijzeren kolos bij de feestelijkheden betrokken zal worden is voorlopig nog in nevelen gehuld. „Alles is af hankelijk van de politiek", zegt Ma resquier. „Wie is er straks burge meester van Parijs en wie president van Frankrijk? Chirac en Mitterrand zijn niet bepaald grote vrienden. Ver geet niet, we herdenken in de eerste plaats de Franse revolutie. De een heeft meer reden tot uitbundigheid dan de ander. We moeten afwachten." „Hoe je het ook bekijkt, de Eiffelto ren is hét symbool van Frankrijk. Voor eeri land dat prat gaat op zijn cultuurbesef misschien paradoxaal, want in esthetische zin noem je zo vijftig mooiere monumenten. Maar ook al komen ze uit Patagonië, de Eif feltoren kent iedereen. De S.N.T.E. en het stadsbestuur van Parijs willen meer van die bekendheid profiteren om van de toren meer te maken dan een uitkijktoren met lift. We hebben geprobeerd nu een verband te leggen tussen Gustave Eiffel, de architect en wat hij zoal heeft gebouwd en zijn wereldberoemde tijdgenoot Jules Verne. Beiden zijn exponenten van een tijd waarin de techniek het leven van de mensen veranderde. We wil len de bezoekers iets van dat prachti ge stuk geschiedenis meegeven." Een andere doelstelling van de di recteur-generaal is de Eiffeltoren tot een internationaal platform te maken van kunstenaars en ondernemers. De eerste etage biedt ruimte aan exposi ties, bijeenkomsten en bedrijf srecep- ties. Maar ook het ludieke wordt in ere gehouden. Meer nog dan vroeger staat de toren open voor bizarre re cordpogingen of ander stuntwerk. Pas nog reed een Franse motorexpert de trappen op naar de tweede verdie ping en hield een lyceum er estafette wedstrijden. Christian Maresquier vindt dat de S.N.T.E. aan dergelijke evenementen hiets hoeft te verdienen. De toren komt op verschillende ma nieren in het nieuws, dat is belangrij ker. Sommigen vinden dat de nieuwt heren van de Eiffeltoren wel eens wal te ver gaan. Zo ook toen Maresquier begin dit jaar een veiling organiseer de om 'de originele wenteltrap van Eiffel, tussen de tweede en derde eta ge' op een veiling te verkopen. „Die trap moest toch gedemonteerd wor den in verband met nieuwe veilig heidseisen", vertelt hij. „Toen we nieuwe liften kregen was een andere noodtrap noodzakelijk. Zaten we dus met 160 meter verroeste wenteltrap. Moet je die zo de hoogoven in kiepen? Een idiote oplossing. We vonden het beter de trap in stukken te snij den en delen te schenken aan musea, die er wat aan zouden kunnen hebben. Zelf hielden we een stuk om de bezoekers te tonen hoe die trap er uit zag. De rest hebben we geveild, 14 stukken zijn verkocht. Het eerste leverde 150.000 franc op, de laatste (lacht) gin gen voor de helft van de prijs. Maar liefst 21 televisieploegen hebben de veiling gefilmd." Voor 1989 moeten nog een aantal zaken worden verbeterd of om in de terminologie van Christian Mares quier te blijven „de lippenstift moet worden aangebracht." Momenteel is de S.N.T.E. in onderhandeling met de familie Eiffel over de aanschaf van het kanon, waarmee de toren in 1889 werd ingewijd. Verder krijgt het per soneel nieuwe uniformen en zullen voor het eerst vrouwen de liften mo gen bedienen. Ook zal een ruimte worden ingericht, waar te zien is wel ke beroemdheden de Eiffeltoren heb ben bezocht. Een plaatsje in die ere- gallerij krijgt zeker ook Roger Moore alias James Bond. In augustus komt 007 naar Parijs om een van zijn te genstanders op de trappen van de Eiffeltoren achterna te zitten.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 21