even..L
UITBLAZEN
Een gebed zonder end
Afrika wil lot in
eigen hand nemen
Verz
MINI
D:
DE STEM
'Miljard voor speurwerk
ondernemers komt bij
multinationals terecht'
De trein en
de Jumbo
VERHOUDING VATICAAN-NEDERLAND UNIEK IN DE WERELD
DESTE
Kans vo
VRIJDAG 27 JUL11984
T5
ACHTERGROND
PAGINA 2
HONGER DRIJFT MASSA NAAR STEDENWOESTIJN RUKT ONWEERSTAANBAAR OP
UIT DE
WEEKBLADEN
VRIJDAG 27
den haag
k e Consumentenbond
niet met vakantie.
Die benut juist de
zomerluwte in de nieuws
kolommen om het ene on
derzoeksresultaat na het
andere te spuien. Eerst la
zen we dat auto's meer
benzine verbruiken dan de
fabrikanten in de advertenties
opgeven en luttele dagen later
krijgen de spoorwegen onder
uit de zak: de treinen rijden
niet op tijd.
Van dat laatste kijk ik niet
zo op. Niet dat ik dikwijls van
de trein gebruik maak, maar ik
zou gewoon niet anders ver
wacht hebben. Op tijd rijdende
treinen zijn immers een grieze
lig verschijnsel. Sinds Mussoli
ni in het Italië van de jaren '30
bewerkstelligde dat de hele we
reld bewonderend opmerkte
dat de treinen er op tijd reden
zijn een rommelig spoorboekje,
groezelige treincoupé's en het
veelvuldig missen van aanslui
tingen symptomen van een
bloeiende democratie. „Bij ons
rijden de treinen tenminste niet
op tijd!"
Treinen schijnen bij gisteren
te horen. We kunnen ze niet
missen. Maar waarderen doen
we ze ook nauwelijks. Zelfs in
Amerika, waar vliegen goedko
per is dan per trein reizen hier,
rijden echter nog altijd passa-
gierstreinen. Ik heb het nage
vraagd bij iemand die het we
ten kon want zelf dacht ik wer
kelijk dat in Amerika de trein
al lang was afgeschaft. Dat
komt denk ik door de film.
Doorzichtig
Ik ben lang geleden wel eens
een paar keer in Amerika ge
weest, maar het is een groot
land en wat we ervan weten
komt behalve uit boek, krant
en tijdschrift vooral van film en
televisie. Nog maar kort gele
den zag ik op de tv een oude
zwart-wit-film, een draak van
een film over een meisje dat zo
genaamd een dodelijke ziekte
heeft en door een New Yorkse
krant in de gelegenheid wordt
gesteld in de grote stad de bloe
metjes nog eens buiten te zetten
en het leven van een diva te lei
den.
Enfin, samen met de ver
slaggever vliegt ze van haar
platteland naar The Big Apple.
Het waren die opnamen van de
vlucht die mij toen opvielen.
De trucage was aandoenlijk
doorzichtig. Je zag het (duide
lijk vooroorlogse) vliegtuig af
en toe voor een reusachtige
prentbriefkaart van New York
langs vliegen. Bij de opnamen
in de cabine schoven de wol
kenkrabbers van Manhattan
schokkerig langs de raampjes
voorbij alsof het vliegtuig voor
trein speelde. Als je zoiets ziet
realiseer je je pas hoe reusach
tig de sprong voorwaarts is die
de filmtechniek heeft gemaakt.
Vergelijk dit gestuntel van de
jaren '40 met de opnamen
WIM KOCK
waarmee tegenwoordig elke
zich respecterende producent
zijn film begint en afsluit: een
reusachtige Boeing-747 met al
die wielen, veel rook en van hit
te trillende lucht. Het is ook
een prachtig gezicht zo'n Jumbo
te zien neerstrijken of opstij
gen.
Gevaarte
Op de film is het vaak nog
mooier dan in het echt. De ci
neast heeft met een telekanon
aan het eind van de baan gele
gen. Eerst zie je slechts een wa
zige horizon. Dan verschijnt er
in de trillende verte een lang
zaam groter wordende bult.
Vervolgens verdikt de lijn van
de horizon zich ter weerzijden
van de bult. De ervaren filmkij
ker weet nu al wel dat hij de
verschijning van een Jumbo ga
deslaat, maar echt onderschei
den kan hij het vliegtuig nog
niet. Even maar lijkt de
groeiende en onmiskenbaar na
derbij komende massa aan de
horizon uit elkaar te vallen.
Aan de onderzijde ervan wor
den onregelmatige plekjes lucht
zichtbaar. Dan maakt de massa
zich definitief los van de hori
zon. Nog niet in één stuk maar
met rekkende en tenslotte bre
kende slierten als duikt het ge
vaarte op uit een reusachtig
meer van stroop. Laatste shot:
Het nu duidelijk als een zil
verkleurige 747 herkenbare
vliegtuig staat op het punt da
verend van het beeldscherm de
kamer binnen te vliegen. Nog
net zien we hoe het al die wie
len intrekt in een poging om de
porseleinen vaas naast de tv te
ontwijken.
Inderdaad, een machtig ge
zicht en filmers schijnen er niet
genoeg van te kunnen krijgen.
Geen wonder dus dat iedereen
gaat denken dat moderne men
sen met Jumbo's reizen in
plaats van met de trein. Behal
ve in een doodenkele Duitse
Krimi of in oude en tot in den
treure op de tv herhaalde films
zie nooit nog iemand in een
trein stappen. Waarom niet
eens een aanstormende trein in
plaats van die eeuwige Boeing?
De trein is blijkbaar z'n ap
peal kwijt. Als we de heden
daagse filmhelden eens wat va
ker in de trein zagen stappen,
dan zou reizen per trein weer
trendy kunnen worden. Wat de
trein mist is waardering en er
kenning. Zodra we treinen weer
zo machtig mooit vinden dat
we ze namen gaan geven, gaan
ze ook vanzelf op tijd rijden. Te
laat komen is een trein van
naam z'n eer te na.
Het is ook een machtig gezicht: al die wielen, de rook
en de trillende lucht. - foto archief de stem
lilllllllllllllllllII1111Illlllllll111!IIIllllllllllllllllllll
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076r236394/236911
Ranlfwlfltipc
Postgiro 1114111 ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584- Rabo rek. 101053738.
Paus Johannes Paulus II
door René de Vries
DE verhouding tussen
de staten Vaticaanstad
en het Koninkrijk der
Nederlanden is uniek in
de wereld, omdat er
nooit duidelijkheid is
verschaft over de vraag
of er onderscheid is tus
sen de Heilige Stoel en
de staat van het Vati-
caan.
De paus als de leider van
de Rooms Katholieke Kerk is
geen souvereine vorst zoals
de koningin van Nederland.
Bij elke gelegenheid wanneer
de betrekkingen tussen deze
staten actueel worden door
op handen zijnde wederzijdse
bezoeken slaan verschillende
groeperingen daarom alarm.
Het pausbezoek aan 'ka
tholiek Nederland' in mei
volgend jaar is voor een deel
van 'protestants Nederland'
een gruwel, zoals uit ver
schillende reacties blijkt. De
voorbereidingen van het ko
ninklijk bezoek aan het Vati-
caan bij gelegenheid van het
officiële staatsbezoek aan de
Italiaanse Republiek vol
trekken zich dan ook in het
diepste geheim. In dezelfde
waas dropt het Vaticaan een
nieuwe bisschop in Den
Bosch en komt er een nieuwe
nuntius in Den Haag.
~Koningin Beatrix
foto's archief de stem
De broze betrekkingen zijn
niet van vandaag of gisteren.
Al meer dan anderhalve
eeuw staan de verhoudingen
op gespannen voet. Dat be
gon in 1826 toen koning Wil
lem I de eerste ambassadeur
bij het Vaticaan benoemde.
Enkele jaren nadien vroeg
de meerderheid van de
Tweede Kamer de Neder
landse vertegenwoordiger bij
de Heilige Stoel terug te roe
pen, omdat de paus zijn we
reldlijk territorium zou heb
ben verloren bij de totstand
koming van de Italiaanse
Waarborgenwet. Bijna een
half miljoen katholieken
smeekten de koning in een
petitie niet tot opheffing over
te gaan. Maar de toenmalige
katholieke minister Gericke
(Buitenlandse Zaken) voerde
de motie van de Kamer uit.
De paus was zeer gegriefd,
maar riep zijn nuntius niet
terug. De Nederlandse ka
tholieken schonken hem zelfs
een woning aan het Haagse
Bezuidenhout. Maar in 1899
riep Paus Leo XIII zijn ver
tegenwoordiger in Nederland
toch terug.
Het duurde tot het uitbre
ken van de Eerste Wereld
oorlog toen het kabinet-Cort
van der Linden ondanks de
hevige protesten van protes
tantse zijde de betrekkingen
met het Vaticaan herstelde.
Dat leidde in 1926 opnieuw
tot een politiek spektakel met
als gevolg een kabinetscrisis.
Vier katholieke ministers
traden af bij aanvaarding
van een amendement van do
minee Kersten om de begro
tingspost voor de ambassa
deur bij de Heilige Stoel te
schrappen. De gehele linker
zijde en enkele afgevaardig
den van de christelijke histo-
rischen stemden voor dat
amendement. Opvallend was
echter dat de christelijke
fractieleider Visser niet aan
de stemming deelnam.
Aan de totstandkoming
van een nieuw kabinet ging
een politieke ruilhandel
vooraf. De katholiek gewor
den politicus Marchant, die
voor het schrappen van de
ambassadeurspost in Rome
had gestemd, kreeg de for
matieopdracht. Tijdens de
onderhandelingen was hij
bereid deze post te herstellen
indien hij voor de totstand
koming van een kabinet kon
rekenen op de steun van de
katholieke afgevaardigden in
de Kamer.
Dat ging de Venlose politi
cus en fractieleider Nolens te
ver. Hij greep in en weigerde
een internationale aangele
genheid tot voorwerp te ma
ken van onderhandelingen
op binnenlands politiek ter
rein. Gedurende de formatie
besprekingen handhaafde de
paus de internuntius in Den
Haag. De bisschoppen had
den een dringend beroep ge
daan op Pius XI.
Tegenover de bisschoppen
zou de paus hebben gezegd,
dat niemand hem duidelijk
had kunnen maken tot welke
kerkgenootschap dominee
Kersten behoorde en nog
minder hoe de man een kabi
net kon omverwerpen.
De eenzijdige betrekkin
gen tussen Vaticaan en Ne
derland bleven bestaan tot de
Tweede Wereldoorlog, waar
bij ook ons land betrokken
raakte. De paus heeft tegen
de houding van Nederland
eenmaal geprotesteerd bij
koningin Wilhelmina tot
woede van Hitler en Mussoli
ni. Het oorlogskabinet Ger-
brandy in ballingschap te
Londen herstelde de betrek
kingen met het Vaticaan. In
1944 volgde de benoeming
van de niet-katholieke diplo
maat Jhr. M. W. van Weede
tot gezant, omdat er geen ka
tholiek van formaat te vin
den was.
In al deze kwesties speelt
steeds de vraag een rol wat
de souvereine rechten van
een paus zijn. Om politieke of
diplomatieke redenen werd
en wordt er nog steeds over
getwist. De katholieke
staatsman Schaepman zei in
in de Tweede Kamer het
volgende „Wat mij betrett
berust de souvereiniteit van
de paus niet op tijdelijk bezit;
de souvereiniteit is een blij
vende en de statenroof aan
tijdelijk bezit gepleegd, is het
voorbijgaande; de souverei
niteit blijft, of een statenroof
dan al wat langer of korter
duurt. Maar voor hen, die
niet geloven wat ik geloof,
die niet aannemen wat ili
aanneem, voor hen blijft toch
de Italiaanse waarborgenwet
bestaan en die geeft aan de
paus de volle rechten van een
souverein. In die souvereini
teit, of zij nu berust in een
monarchie of een republiek,
ligt het recht op diplomatieke
betrekkingen".
Bij het overzien van de
lijst van vertegenwoordigers
bij de Heilige Stoel lijkt het
onnodig in te gaan op het ar
gument dat de scheiding van
kerk en staat een beletsel zou
zijn om de pauselijke souve
reiniteit te erkennen. De
vraag komt aan de orde in
dien men onderscheid kan
maken tussen de Heilige
Stoel en de Staat Vaticaan
stad (een paar honderd vier
kante meter).
Het ministerie van Buiten
landse Zaken spreekt in de
gidsen van Vaticaanstad (de
Staat-). Wordt het standpunt
ingenomen, dat de Neder
landse ambassadeur bij de
paus als souverein van die
staat vertegenwoordigd is,
kan elk pricipieel bezwaar
tegen de diplomatieke be
trekkingen vervallen. Wor
den alle kwesties over de
verhouding Vaticaanstad en
Heilige Stoel getoetst dan
komt men tot het verschijn
sel sui generis (vanuit de
mondigheid). Het bestaan
van Vaticaanstad doet niets
af aan de internationaal
rechtelijke positie van de
Heilige Stoel. Maar de souve
reiniteit van de paus berust
op de geestelijke autoriteit
van de Heilige Stoel over de
universele kerk (volgens het
Vaticaan althans) en kan
daarom een unicum heten in
het internationale recht.
Desondanks blijven onze
kerheden in dit verband be
staan. Zij kunnen bij tijd en
wijle worden aangegrepen
tot juridische scherpslijperij
tussen politieke voor- en te
genstanders. Dat is ook de
reden van de grootst mogelij
ke zorgvuldigheid en ge
heimhouding bij voorberei
dingen over al dan niet offi
ciële bezoeken. Kortom, het is
een gebed zonder end.
Door Pieter-Jan Dekkers
AFRIKA neemt zich
voor in het vervolg min
der om voedselhulp bij
de rijke landen te gaan
'bedelen', maar in plaats
daarvan de eigen land
bouw te gaan ontwikke
len.
Dat is de belangrijkste uit
komst van de driedaagse
conferentie over honger van
50 Afrikaanse landen in Ha
rare, de hoofdstad van Zim
babwe.
In de slotverklaring spre
ken de landen uit dat ze vast
besloten zijn hun toekomst in
eigen hand te nemen om
minder afhankelijk te wor
den van de al dan niet goede
gunsten van de rijke landen.
Overigens erkennen de
Afrikaanse landen tegelij
kertijd dat ze hun landbouw
niet op eigen houtje kunnen
verbeteren. Daarvoor is wel
degelijk de steun nodig, maar
dan vooral van internationa
le hulporganisaties.
Deze demonstratie van
Afrikaanse 'onafhankelijk
heid' is niet nieuw. Reeds in
1980 stelden de Afrikaanse
staten in Lagos een actieplan
op om de landbouw te ont
wikkelen en zo zelf de voed-
selvoorzoening van dit conti
nent veilig te stellen. Erkend
is nu dat er van dat plan
niets terecht gekomen is.
Daar zijn natuurlijk ge
noeg oorzaken voor aan te
geven: de droogte in een
groot deel van het Afrikaan
se continent, de als gevolg
daarvan oprukkende woes
tijn, de bevolkingsgroei, de
toenemende verstedelijking,
de inzinking van de wereld
economie, de enorme schul
denlast, de sterk wisselende
valutakoersen, gewapende
conflicten en instabiele rege
ringen.
Meest zaken, waarop de
Afrikaanse landen zelf niet
of nauwelijks enige invloed
hebben. Wèl de rijke indus
trielanden, die voor een deel
zelfs verantwoordelijk ge
steld kunmnen worden voor
de slechte economische situa
tie in Afrika.
Dat de voedselsituatie daar
steeds verder verslechtert
blijkt ook uit het jaarverslag
van de Cebemo, een katholie
ke organisatie die ontwikke
lingsprojecten in de Derde
Wereld financiert. In vrijwel
heel Afrika komt de Cebemo
nauwelijks meer aan echt
ontwikkelingswerk toe, maar
moet het zich beperken tot
projecten, die gericht zijn op
het 'pure overleven', zoals het
jaarverslag meldt.
De tegenstelling tussen de
luwte, waarin bijvoorbeeld
in Nederland het politieke
debat over de ontwikkelings
hulp wordt gevoerd, en het
overkoken van de situatie in
Afrika is uiterst benauwend,
zegt deze organisatie.
Er is nog een paradox. Het
debat op Europees niveau
wordt beheerst door de zorg
om de overproductie van
voedsel, terwijl in de Derde
Wereld een wedstrijd aan de
gang is tussen bevolkings
groei en voedselproductie. En
de eerste is daarbij duidelijk
aan de 'winnende' hand.
In projecten die aan Cebe
mo worden aangeboden
blijkt steeds duidelijker dat
het vraagstuk van arm en
rijk moet worden terugge
bracht tot de beslissende
vraag of men toegang tot
voedsel heeft of niet.
De wedstrijd tussen hon
ger en bevolkingsgroei kan
alleen maar worden gewon
nen als het lukt de kleine
boeren in de Derde Wereld te
interresseren om meer voed
sel te gaan produceren. Dat
vereist een overdracht van
kennis aan die boeren. In
Afrika zelf kan daardoor een
betere verdeling van macht
worden bereikt tussen de
overvolle steden en het plat
teland. Want nu trekken de
kleine boeren nog massaal
naar de steden in een poging
daar te overleven, terwijl het
juist andersom zou moeten
zijn: het platteland is van vi
taal belang voor het overle
ven van de massa's in de ste
den.
De meeste Afrikaanse lan
den beseffen dat wel, maar
zijn volstrekt onmachtig die
ontwikkeling tegen te gaan.
Bovendien ontbreekt het die
landen aan voldoende mid
delen.
Dus toch weer afhankelijk
zijn van de rijke industrie
landen?. Als dat zo is ziet het
er voor Afrika niet best uit.
Want de kern van het beleid
van de meeste westerse in
dustrielanden is eerst zorgen
voor eigen economisch her
stel om pas daarna de arme
landen extra te steunen. Met
andere woorden: het rijke
westen zal eerst rijker moe
ten worden voordat de arme
landen aan bod komen.
Dat maakt die landen af
hankelijk van de steun van
internationale en particulie
re hulporganisaties. Maar
omdat die instellingen het fi
nancieel ook niet al te breed
hebben blijft voedsel- en an-
dere hulp een druppel op een
gloeiende plaat.
Dat Afrika desondanks
niet bij de pakken blijft neer
zitten blijkt uit een andere
conferentie, die deze week in
de Senegalese hoofdstad Se
negal wordt gehouden. Daar
zijn 24 Afrikaanse landen
bijeen om maatregelen te be
spreken om de steeds verder
oprukkende woestijn in Afri
ka een halt toe te roepen. Een
essentieel onderdeel in de be
strijding van de honger.
Enkele cijfers om aan te
geven hoe urgent dat pro
bleem is: Per jaar rukt de
woestijn in de Sahelzone zes
tot zeven kilometer op. Daar
door is daar de laatste jaren
al ruim 750.000 hectare land
bouwgrond verloren gegaan.
Het noorden van Senegal is
een goed voorbeeld van de
manier waarop de woestijn
terrein wint. Op recente
landkaarten van Senegal
staat een deel van dit gebied
nog aangegeven als weide
grond, maar op deze dorre
vlakten zijn geen kudden of
bomen meer te zien.
De toch al schaarse be
groeiing heeft de lange reeks
van magere jaren niet over
leefd. De mens heeft er ge
bruik van gemaakt om hui
zen te bouwen, vuur te ma
ken en zijn vee te voeren. Bo
vendien zijn bosgebieden
platgebrand of omgehakt
door mensen op zoek naar
nieuwe landbouwgronden.
Als de grond uitgeput
raakt trekt men verder om
nieuwe gronden te ontgin
nen. Maar door de schaarse
regenval blijft het natuurlijk
herstel van de braakliggende
gronden uit. Zo heeft de Afri
kaan in de loop der jaar
woestijnachtige eilandjes ge
vormd, die zich uitbreiden tot
steeds grotere gebieden waar
geen landbouw of veeteelt
meer mogelijk is.
Over de oorzaken van de
woestijnvorming bestaat
weinig verschil van mening.
Het vinden van een remedie
zal meer problemen opleve
ren. De Senegalese president
Abdou Diouf heeft voorge
steld om een gespecialiseerd
instituut voor de bestrijding
van woestijnvorming op te
richten, evenals een een
'woestijnbank'. Maar verder
dan goede bedoelingen is
men nog niet gekomen.
Nodig is een grootscheeps
program voor herbebossing
en voor het behoud van de
bestaande bossen, maar ook
een mentaliteitsverandering
bij de boeren. En daar is
vooralsnog weinig kans op.
TOT nu toe moest extreem
rechts Nederland zich behel
pen moet voormannen als
Janmaat ('gladjanus) en
Glimmerveen ('standwer
ker'). Maar daar komt, meldt
VRIJ NEDERLAND, bin
nenkort verandering in. De
Centrumpartij mag dan op
ontploffen staan, een nieuwe
rechtse volksbeweging komt
er aan.
Na de politie 'drong' ook
VN door tot het hoofdkwar
tier van het Consortium De
Levensboom, gevestigd in de
villa van de weduwe Rost
van Tonningen. Een uitge
breid interview met deze
dame over de invoering van
de arbeidsplicht anno 1984,
de veiligheid op straat, het
niet bestaan van Auschwitz,
de liefde voor het vaderland
en 'rassenbewustzijn'.
VN doet in een ander arti
kel ook uit de doeken waar
om er niet kan worden opge
treden tegen politiefunctio
narissen, die zich voor het
karreije van de Centrum
partij laten spannen. Herin
nerd wordt aan de indertijd
beruchte zaak-Kalma, de
PSP-politiecommissaris van
Rotterdam, die op 1 mei
eigenhandig de rode vlag op
het stadhuis op de Coolsin-
gel uitstak en daar later wèl
voor werd geschorst.
In HERVORMD NEDER
LAND wordt de vraag opge
roepen of het onderwijs kan
dienen als bestrijdingsmid
del tegen toenemend fascis
me en racisme. Het ant
woord is onthullend: leraren
maatschappijleer, die een
flinke portie fascisme- en
racisme-bestrijding in hun
pakket stoppen, ontwikke
len zich maar al te vaak zelf
tot 'leiders' en leggen zo de
kiem voor menig -isme.
In de HAAGSE POST
wordt het jongste douceurtje
van schatkistbewaarder Ru-
ding - 1,1 miljard gulden
voor onderzoek en research
voor vernieuwende onder
nemers - onder de koren
maat gelegd en te licht be
vonden. Een aantrekkelijke
extra subsidie voor speur
werk, dat voornamenlijk ten
goede zal komen aan grote
bedrijven, wier toekomst
toch al rooskleurig is, con
stateert de fiscalist in de
PvdA-fractie, Willem Ver
meend. „Belachelijk dus".
Ondanks de gevaren die
deze regeling in zich bergt -
fraude-gevoelig, geen con
trole - is minister Van Aar-
denne (Economische Zaken)
gezwicht voor de lobby van
de ondernemers, die boven-
dien de top van het departe
ment voor zich hadden ge
wonnen. Vermeend vreest
misbruik op grote schaal.
Een voorbeeld: De subidie
wordt per halfjaar per 'in
richting' gegeven. Topamb
tenaren van Economische
Zaken vertalen dat als 'een
bedrijfsterrein met een hek
er om heen'. Welnu, een
multi-national als Philips,
waarvan niet gezegd kan
worden dat de winsten zich
ongunstig ontwikkelen,
heeft zeker wel 18 van die
'inrichtingen', die zich met
onderzoek bezighouden. Alle
18 kunnen rekenen op de
maximale subsidie en dat
zal de winst van het concern
dit jaar met pakweg ruim 15
miljoen gulden (overheids
geld) doen stijgen.
De ambtenaren van Eco
nomische Zaken sluiten
zelfs niet uit dat onderne
mers massaal hun onder
zoeksafdelingen gaan split
sen ('Een hekje is niet zo
duur') waardoor de deur
naar grootscheeps misbruik
van de regeling wijd open
wordt gezet.
In ELSEVIERS MAGAZI
NE verkondigt de nieuwe
Nederlandse economische
Messias dr. A. van der Zwan
dat Nederland weer echte
kooplieden nodig heeft. On
dernemers zijn terughou
dend met het aantrekken
van nieuwe werknemers
omdat het ontslagrecht als
weinig soepel wordt erva
ren. En over de vakbewe
ging: „De vakbeweging is
vele jaren overheerst door
afgestudeerden van de so
ciale academies die geen en
kele interesse hadden voor
het industriële gebeuren".
Tenslotte in de HAAGSE
POST een onthullend artikel
over de Nederlandse circus
directeuren, die zich onder
elkaar 'als hyena's' gedra
gen en om het hoofd boven
water te houden de fiscus op
grote schaal belazeren. En
daar nog openlijk voor uit
komen ook. (PJD)
DEN HAAG (Ah
bedrijven in Ne
tijd een door he
opgestelde richtl
tegeld.
Het betreft eer
le in Nederland
schappijen op kc
gaan werken. M
van de studiecon
opgesteld, heeft d
Tu
Economische
zaak' om teg(
de tuinders
ongeveer vijf
gen.
De minister x
laging wordt d<
in Brussel in he
Van Aardenne
daarbij aan een
enige jaren geled
het leveren var
aardgas aan de tl
der druk van Br
worden teruggedr;
Van Aardenne d
latingen verleden
dag na afloop va
netsberaad. De tu
len momenteel
voor het gas en wi
laag hebben tot
cent. Van Aarder
niet voor om te g«
niëren in de onder
tussen Landbouw:
Gasunie over een
gascontract voor i
per 1 oktober. De I
en moeten maar
in onderling overli
men, zo redeneert
Concurrentie
Volgens de heer
stra van de Noorc
Christelijke
(NCB), slacht Vai
op deze manier de
gouden eieren. „O
rentiepositie tegi
buitenland komt i
nier in het gedri
Hooghiemstra. „W<
prijs te duur, dal
Nederlandse groer
buitenland onbeta;
„Ik vindt het mi
zaak dat Van A
reageert. De over]
het mes op tafel. V
ne zegt bij voorl
gasprijs blijft zoa
dat is niet bevorde
onderhandelingen'
verbolgen Hooghit
De Nederland
staan met hun ri
muur, vindt de I
voerder. De Ga
Vegin kunnen d(
willen. Als de tl
voorbeeld in actie
gasrekening niet
len, zoals dat ver
gebeurde in het
in Noord-Holland,
simpelweg hun ga
gesneden. Een fait
teveel gezegd, ma
tuatie bemoeilijkt
VEERTIG JAAR G
Nazi's bevrijd. Ter
vangen worden vri
betrokkenen maar
dat veertig jaar na
wege een afwijke
opgesloten, is noo
hebbers zich nu e
veroorloven, duidt
voordat Polen wer
Het is triest om
ders. De Russen
dwijnen, een volks
niemand van de v
mag omwille van
ren. Het enige w£
boycotten als de
van 1982, ook he
zen vertrappen. Z
9ebleken - treft
hebben er geen bc
Vooral vanwege
moment gekomen
heffing van de no
een paar honderd
deren aan het feit
hier in het Westen
materieel iets bete
kunnen wij voorlof
Ook West-Duits
te kopen van de
ruim één miljard
heeft toegezegd,
2|jn, het gegeven
gelijkertijd vergem
ruil voor harde val
's wellicht met de
polen iets terecht
de kerk en de com
Alles heeft z'n
schien is bij het 'n
'e bereiken met cy
