B EN W: EÉN NIEUWE TAFEL
Schaatsen op dun ijs
'Besluit halfopen Oosterschelde
bracht kleine revolutie teweeg'
Clingse windhond Jason
kampioen van Nederland
k George z:
oponselee 2;
Zomerfeest
in Ossenisse
Koning- en
keizer-
schieting
in Axel
NIEUW BOEK OVER DE DELTAWERKEN
gemeente
RWET
:e. grote resultaten.
WOENSDAG 25 JUL11984
VAN ZEELAND
T22 PAGINA ZEELAND 2
examens
CLINGE - Burgemeester en wethouders van
Hulst hebben een stokje gestoken voor de aan
schaf van twee nieuwe biljarts voor de Clingse
bejaarden.
Plaatselijk nieuws
Heikant
Hulst
t l iJ
'Plukken'
Ongeschikt
A12
en maakt bekend, dat onher-
t van het College van Gedepu-
6 maart 1984, numnmer 422/
euring Is verleend aan het be-
ente van 6 december 1982,
het bestemmingsplan „West-
ligt voor een ieder op het
(planologie), kamer 504, ter
meester voornoemd,
'er-Thiel
Hulst; maken gelet op artikel
ngen milieuhygiëne bekend dat
vraag is ingekomen van Fa. J.
e Heikant, voor een nieuwe, de
rgunning ingevolge de Hinder
de overdekte loopbaan voor
n manege annex inrichting voor
e.e.a. zoals op de bij de aan
tier is aangegeven, op het per-
130 te Heikant,
e zijnde stukken liggen met in-
maand op de gemeentesecreta-
ote Markt 21 te Hulst ter inza-
t 12.00 uur en van 13.00 tot
11 en 18 augustus 1984 van
psbureau der Rijkspolitie Hulst,
ulst; bovendien na deze bezwa-
termijn waarbinnen beroep kan
hikking op de aanvraag, op de
ag van 08.00 tot 12.00 uur en
enst kan aldaar een mondelin-
rden verkregen.
gedurende een maand na heden
uur worden ingebracht. Degene,
kan verzoeken zijn persoonlijke
Een verzoek daartoe dient te
worden ingediend.
tevens mondeling, op een daar-
ugustus 1984 in persoon of bij
Daarvoor dient vooraf een af-
legenheid zal dan worden gege-
jg over de aanvraag tussen een
neentebestuur, de aanvrager en
in wensen in te brengen,
indacht op dat zij die bezwaren
i als bovenomschreven, en een
toe redelijkerwijs niet in staat is
en worden gesteld bezwaren te-
te dienen c.q. tegen de definitie-
ïen.
ethouders voornoemd,
Molthoff
v. Denderen
:je benutten,
ie wordt in een groter
et belangrijkste woord.
mer in de advertentie op.
akkelijk en snel.
W HET BEDRAG AFLEZEN dat
van brieven onder nummer
s contante betaling kunt u een
ie girokaart (dus gëén giro- of
It u een acceptgirokaart
linistratiekosten in rekening
igblad De Stem, Postbus 3229.
sadvertenties
overslaan,
rakje gebruiken.
Prijs incl. 5% BTW
- 5,10
6,80
8,50
10,20
11,90
ƒ13,60
foon:
Heibel rond biljarts
bejaarden in Clinge
Mevrouw Verbeekdochter Titiana en de drie windhonden, waarvan kampioen Jason
in het midden - fotowimkooyman
CLINGE - De driejarige windhond 'Jason
of the splendid dogs' uit Clinge, kortweg Ja
son genoemd, is in het Brabantse Son bij
het sneidheidsrennen Nederlands kampioen
geworden op de 360 meter.
Jason liep deze afstand in een winnende
tijd van 24,4 seconden. Bij de huldiging
werd hij getooid met het werkdek in de na
tionale kleuren en een bloemenkrans. De
eigenaars Hedwig Verbeek en zijn echtge
note Marie-Jeanne Mariman kregen een
gegraveerd wandbord.
Het echtpaar Verbeek-Mariman is hele
maal verknocht aan de hondenrennen.
Naast Jason hebben ze nog een broertje van
hem, die anderhalf jaar oud Is en ook wordt
opgeleid voor wedstrijden. De derde wind
hond is acht jaar oud en mag niet meer aan
wedstrijden meedoen. Het echtpaar is lid
van de Brabantse Windhondenvereniging.
Voordat Jason aan de start mocht komen
bij de landelijke kampioenschappen heeft
hij verschillende voorwedstrijden moeten
rennen. De rappe Clingse viervoeter drong
daarbij door tot de hoogste klassen. In de fi
nale moest hij de strijd aanbinden met nog
vijf geslecteerde windhonden, waaronder
de Europese kampioen 1983 van liefhebber
Chip uit Amsterdam. Niettemin wist Jason
zijn mededingers naar het kampioenschap
op afstand te houden. Met het behaalde re
sultaat mag het echtpaar Verbeek-Mari
man meedoen aan de europese kampioen
schappen, die op 9 september worden gelo
pen in het Duitse Gelsenkirchen.
Jason is al meerdere malen bekroond ge
weest. Op de internationale ren wedstrijden
in Oss behaalde hij een prachtig werkdek,
terwijl hij tijdens internationale wedstrij
den de St. Gillis-Waas bekroond werd met
een zilveren muilkorf.
OSSENISSE - Het dorp Osse
nisse laat zich komende zater
dag weer van zijn beste kant
zien. Dan vindt in en om vere
nigingsgebouw Hof ter Nisse
nen groot zomerfeest plaats.
Er is een schieting op drie
wippen met 100 gulden gratis.
Voorts zijn er attracties voor
groot en klein, zoals gaaibol-
'en, sjoelen, enveloppen trek
ken, een grabbelton en het rad
van avontuur. Hetzomerfeest
begint om 14.00 uur. 's Avonds
is er in Herberg Osenisse een
bal. Aanvang 20.30 uur.
Zondag 29 juli is er bij Her
berg Ossenisse om 14.30 uur
een schieting en een gaaibol-
Üng en op zaterdag 4 augustus
Wordt in het verenigingsge
bouw een groot vakantiebal
gehouden. Dat begint om 21.00
TILBURG - Brabants Conservato
rium, uitvoerend musicus, orgel:
«win Neve, Oostburg.
WAGENINGEN - Landbouwhoge
school, landbouwkundig ingenieur,
studierichting Bosbouwkuhde:
"lej. M. Engel, Vogelwaarde.
GOES - Nieuwe sportclub - De
gloednieuwe sportvereniging
SV Hart Vooruit begint 1
augustus in de Goese sportzaal
De Poel met haar activiteiten.
De vereniging is bedoeld als
sport- en gezelligheidsclub
voor ex-hartpatiënten uit heel
Zeeland. SV Hart Vooruit is
een initiatief van de Stichting
Hart in Beweging uit Arnhem
en inmiddels zijn ook afdelin
gen in Terneuzen en Middel
burg opgericht. De trainings
tijden zijn van 19.00 tot 21.00
uur.
GOES - Nieuw stadskantoor -
Minister Rietkerk van Bin
nenlandse Zaken komt begin
november naar Goes om het
nieuwe stadskantoor officieel
te openen. De preciese datum
is momenteel nog niet vastge
steld. Het stadkantoor wordt
in de eerste week van septem
ber al officieus in gebruik ge
nomen.
HEINKENSZ AND - Toertocht
- De Heinekenszandse hand
balvereniging SV Orion houdt
zondag 29 juli een toertocht
voor fietsers. De afstanden
zijn 25, 40, 60 en 100 kilometer.
De routes zijn uitgezet door de
Zak van Zuid-Beveland. Tus
sen 8.00 en 12.00 uur kan er in
geschreven worden bij Jo's
Café in de Dorpsstraat.
KORTGENE - Verkeersmaat
regel - Om lange wachttijden
bij de sluis in de Zandkreek-
dam te voorkomen, wordt het
verkeer dat van de Zeeland
Brug af komt en richting Goes
rijdt sinds kort door middel
van een speciaal bord pal ach
ter de brug geïnformeerd of de
brug open is of niet. Als de
brug open is maakt het ding,
een zogeheten electronisch
wisselbord, daar melding van
en raadt het verkeer aan voor
de bestemming Middelburg de
afslag bij Kortgene te nemen.
De maatregel is genomen, om
dat de wachttijden bij de
sluisbrug soms opliepen tot
een klein half uur, waardoor
lange files ontstonden.
KORTGENE - Aardolie - De
Nederlandse Aardolie Maat
schappij (NAM) uit Assen is
momenteel bezig de hoor
plaats nabij Kortgene te ont
mantelen. De lokatie wordt
verlaten omdat de NAM geen
brood ziet in de winning van
aardolie en aardgas daar. De
proefboringen hebben dat uit
gewezen. Het boorgat wordt
nu afgeplugd, het asfalt weg
gehaald en de grond geploegd
en opnieuw ingezaaid.
Van een onzer verslaggevers
Eén nieuw biljart, zo meent het college, kan nog wel
door de beugel, maar het oude biljart in gemeen
schapscentrum Malpertuus vindt men nog van vol
doende kwaliteit.
Aanvankelijk waren het be
stuur van Malpertuus en het
Hulster Gekoördineerd be-
jaardenwerk al overeen geko
men dat de biljarts konden
worden aangeschaft. Malper
tuus zou de tafels, die zo'n
4.000 gulden per stuk kosten,
kopen en het Gekoördineerd
Bejaardenwerk zou ze, bij wij
ze van huur, door middel van
een jaarlijkse bijdrage van
1.600 gulden in vijf jaar afbe
talen. Een procedure, die het
Bejaardenwerk ook elders
heeft toegepast.
Echter, toen het biljartver-
zoek het Hulster stadhuis be
reikte bleek de zaak minder
eenvoudig te liggen dan ge
dacht. Welzijnswethouder E.
de Rechter, die het Gekoördi
neerd Bejaardenwerk in zijn
portefeuille heeft, is van me
ning dat het Bejaardenwerk
maar geld voor één nieuw bil
jart mag bijdragen, omdat het
andere biljart nog goed is.
Er komt echter nog een an
dere kwestie om de hoek kij
ken. Wethouder W. Kayser,
die op zijn beurt de scepter
zwaait over de gemeenschaps
huizen, ziet in de aanschaf van
twee nieuwe biljarts door
Malpertuus op zich geen enkel
probleem, maar hij meent dat
het Bejaardenwerk niet enkel
de kosten voor de biljarts moet
aflossen, maar ook de rente.
„Malpertuus moet geld gaan
lenen voor de aanschaf", zegt
hij„en dan is het toch logisch
dat ook de rente moet worden
betaald. En dat kan dan voor
mijn part uitgesmeerd worden
over tien in plaats van vijf
jaar".
Deze gedachtengang wordt
rigoureus afgewezen door de
het Gekoördineerd Bejaarden
werk. „Wij hebben nog bij nie
mand rente betaald en dat
doen we dus nu ook niet. We
denken er niet aan". Het Be
jaardenwerk ervaart de han
delwijze van B en W als een
inmenging in het beleid.
Ook voorzitter Fr. Plas-
schaert van Malpertuus vindt
dat er geen rente betaald moet
worden. Bovendien is hij het
niet eens met de mening dat er
op het oude biljart nog best
gespeeld kan worden. „We
willen komend seizoen wed
strijden en competitie gaan
spelen en dan moet je twee
deugdelijke biljarts hebben.
Met één biljart kunnen we net
zo goed naar huis gaan".
Hengelwedstrijd - Zeehengel-
club De Knorhanen houdt
zondag 29 juli de zesde club
wedstrijd. Er wordt gevist in
De Westerschelde te Ossenisse
tussen het oude gemaal en
Zeedorp. De wedstrijd duurt
van 14.00 tot 17.00 uur.
Bingo - Aan de bingo bij Ron
de Vilder deden 68 personen
mee. De hoofdprijs werd ge
wonnen door mevrouw Fruij-
tier.
Van onze correspondent
AXEL - Op het terrein van
schuttersvereniging Ons Ver
maak uit Axel is zaterdag 28
juli de jaarlijkse koning- en
keizerschieting van de
Zeeuws-Vlaamse Bond. Het
evenement begint om 14.00
uur. Aan deze koning- en kei
zerschieting kan alleen wor
den deelgenomen door de re
gerende koningen en keizers
van de bij de Bond aangeslo
ten verenigingen.
Eveneens recht van deelne
ming hebben die schutters die
Europees kampioen zijn of zijn
geweest. Zeeuwsch-Vlaande
ren kent echter tot op heden
nog maar één schutter die
Europees kampioen is ge
weest, de heer P. Praet uit
Nieuw-Namen. Ook schutters
die drie maal achter elkaar of
vijf maal in totaal Zeeuws-
Vlaams of Nederlands kam
pioen zijn geweest, hebben het
recht aan deze speciale schie
ting deel te nemen. Ook dit is
tot nu toe slechts één schutter
gelukt en wel de heer J. Brug-
geman uit Westdorpe.
Iedere schutter mag drie
schoten afvuren op de alleen
staande koningsvogel. Degene
die de vogel de meeste keren
afschiet is koning van de
Zeeuws-Vlaamse Bond. De
vereniging waarbij deze
schutter is aangesloten mag in
1985 deze schieting organise
ren. De heer J. Ferket verde
digt zijn titel. Na afloop van
deze koning- en keizerschie
ting is er om 15.00 uur een be-
schrij f sschieting.
Een vertegenwoordiger van de groep schaatsenrijders
HET was geen klein bier (is
sinecure) om bijgaande foto
te maken. En toch wilden we
hem. Het stelt een vertegen
woordiger voor van een
groep insecten die in een
zeer specifiek milieu leeft.
Het is een schaatsenrijder of
liever, één vertegenwoordi
ger van de groep die onder
die naam bekend staat, want
er zijn verschillende soorten
in. Maar wat hun levenswij
ze betreft maakt dat weinig
uit. Ze leven in en op het
water.
Dat eerste is niet zo apart,
dat tweede wel. Aan de op
pervlakte van elke vloeistof
zijn de moleculen net iets
anders gerangschikt dan er
dieper in en dat buitenste
laagje vormt als het ware
een vliesje. Een vliesje met
een zekere stevighe.'d. Bij
kwik is dat erg opvallend en
stevig: spelden, punaises en
dergelijke zakken er niet
door. Met andere woorden,
ze blijven er op drijven. Bij
water is dat vliesje veel
minder stevig en alleen wat
vet gemaakte lichte voor
werpen als naalden, spelden
en punaises blijven drijven
mits we ze doodvoorzichtig
op het oppervlak leggen.
Lichte dieren, al dan niet
uitgerust met vettige haren
en dergelijke, kunnen ook op
dat laagje 'ijs' lopen.
En vandaar de wat win
terse titel midden in de zo
mer. Bekijkt u maar eens
een mier die in het water
valt. Ze valt er eigenlijk niet
in, ze valt erop en ze zal er in
slagen de kant te bereiken,
vooropgesteld dat ze rapper
is dan een stekelbaars of een
andere onverlaat die haar
als een hartig hapje weet te
waarderen. Maar laten we
aannemen dat ze het haalt.
En dat geldt dan voor veel
kleine insecten en aanver
wanten die het ongeluk heb
ben op het water terecht te
komen. Maar naast de toe
vallige pechvogels is er een
groep dieren dat zich gespe
cialiseerd heeft om dat mi
lieu te bewonen, de schaat
senrijders dus en ook de
door het gedicht van Gezeile
overbekende schrijverke.
Het „Krinkelende, winke
lende waterding met het
zware kabotseken aan".
Deze dieren van het wa-
teropperlvak zijn roofdie
ren: ze vangen allerhande
kleine insecten. Dat de
schaatsenrijder bij het op
sporen van zijn prooi ook de
ogen gebruikt, is af te leiden
aan de relatief grote ogen
van het dier. Het schrijverke
heeft een oog dat uit twee
delen bestaat: een deel om
onder water mee waar te
nemen en de bovenste helft
om de omgeving naar boven
in de gaten te houden. Want
ook hij moet oppassen na
tuurlijk!
Heeft u wel eens gezien
hoe zwaluwen insecten van
het wateroppervlak 'pluk
ken'? Sjuust. Nu dankt het
schrijverke of draaikevertje
zijn naam aan de grillige
kronkelende bewegingen die
hij maakt. Met snelheden
van 23 millimeter per secon
de is hij menige belager te
snel af. En zo dat niet af
doende ishij kan duiken en
vliegen, dus niet voor een
gat te vangen. Ook de
schaatsenrijder, behorend
tot de wantsen, verlaat vaak
het wateroppervlak.
Ongeacht of uw vakantie
er al op zit of niet, er zal toch
de komende weken wel eens
gelegenheid zijn een half
uurtje bij een sloot, ven of
plas te gaan zitten om het le
ven in dit fragile, kwetsbare
milieu te observeren. Maar
naar schrijverkes zult u in
onze regionen vergeefs zoe
ken. Nergens, noch dichtbij,
noch ver van huis weten we
deze diertjes krinkelen.
Waar zijn ze gebleven? Ja,
wie zal het zeggen, want de
schaatsenrijders zijn er nog
wel.
Beide groepen leven in
hetzelfdde milieu, hetzelfde
kwetsbare milieu. Waarom
kwetsbaar? Wat wil het ge
val'' Dat vliesje, dat natuur
kundigen oppervlaktespan
ning noemen, is heel gemak
kelijk stuk te krijgen. Enke
le regendruppels zijn al ge
noeg. Maar dat is het niet al
leen. Doe eerst het volgende
proefje eens: vul een zeer
schoon, niet met wasmidde
len gereinigd pintglas met
water. Leg enkele spelden op
het oppervlak, eventueel na
ze eerst met wat sla-olie vet
gemaakt te hebben. Ze drij
ven.
Tip nu een lucifer (heel
licht) in wat afwasmiddei en
raak ermee het wateropper
vlak aan. Even later zinken
de voorwerpen. Afwasmid-
delen en aanverwanten (on
der andere ook gal) versto
ren, verlagen de oppervlak
tespanning.
Je ziet bij voorbeeld dat
mieren nu ook wegzakken
en naar de kant moeten ba
den. Als ze er komen ten
minste. Waar zijn de schrij
verkes? Is al ons oppervlak
tewater al zo besmet met al
lerlei oppervlaktespanning-
verlagende stoffen dat dat
milieu ongeschikt is gewor
den voor bepaalde diersoor
ten?
Zekerheid heb je daar
niet over, maar de kans dat
deze veronderstelling juist
is, is zeer groot. En daarom
missen we het schrijverke
op onze sloten. Of weet u ze
nog te vinden? We houden
ons aanbevolen.
Nog even wat insecten-
nieuws. Kolibri- of mee
krapvlinders (ook onrust ge
naamd) zijn op diverse
plaatsen in Zeeuwsch-
Vlaanderen gezien. Ook in
Oost zijn ze gesignaleerd.
Ook de oranje iucernevlin-
der vliegt weer evenals het
koe vinkje. Beide soorten
zijn niet algemeen. Een ont
moeting met de Sint-Jans
vlinder tenslotte behoort
eveneens tot de mogelijkhe
den. Het is een smal, tot twee
centimeter lang vlindertje,
glanzend zwart met op elke
vleugel vijf tot zeven bloed
rode vlekken. Onmisken
baar en bijzonder fraai.
Door Piet de Bont
HAARLEM - „Het besluit: de Oosterschel
de gaat niet potdicht (door de Kamer in '74
genomen) is één van de belangrijkste na
oorlogse politieke beslissingen.
Belangrijk niet zozeer omdat het om een groot
en kostbaar project gaat, maar omdat veranderde
opvattingen en inzichten een ingrijpende beleids
wijziging teweeg brachten. Een kleine revolutie".
Dat zeggen Hilde de Haan en Ids Haagsma, die
samen in Haarlem als publicisten het bureau Ar-
chitext runnen, in hun boek 'De Deltawerken' dat
deze week bij uitgeverij Waltman in Delft ver
schijnt. „Een boek voor leken, dat de zaak sober
belicht. Géén juichtonen, omdat we willen bena
drukken, dat we die werken informatief benade
ren", aldus het ondernemende tweetal, dat vijf
jaar geleden Architext opzette en daarvoor onder
meer bij NRV/Handelsblad voor het wekelijkse
bijvoegsel werkte.
Hilde de Haan en Ids Haagsma hadden al een
aantal kloeke boeken op hun naam staan, onder
meer 'Amsterdamse gebouwen 1880-1980', 'Het na
oorlogse bouwen in Nederland' en 'Stadsbeeld Rot
terdam', voor zij - op verzoek van uitgever Walt
man - zich aan de Deltawerken zetten.
Haagsma: „Waltman zag een gat in de markt.
Geen van de tot nu toe over de werken verschenen
boeken geeft een volledig beeld van alle aspecten.
We hebben geprobeerd omvattender te zijn".
Het resultaat van anderhalf jaar zwoegen, 'de
boer' opgaan in Zeeland ('alle vakanties zaten we
er in een huisje om te gaan kijken en mensen te
ontmoeten') is een royaal geïllustreerd boek van
129 pagina's, dat op een encyclopedische manier
veel informatie geeft. Tussen de ramp van '53 en
het recente gekrakeel in de Kamer over de miljoe
nen overschrijdingen bij de Oosterscheldewerken
ligt de geschiedenis van de Deltawerken, zoals be
schreven in dit boek. De Haan en Haagsma, die
voor hun boek in Zeeland alle mogelijke hulp kre
gen -ondermeer van voorlichters van de Delta
dienst - en die heel veel informatie putten uit boe
ken die zij er leenden van de provinciale biblio
theek, vermeden felle uitspraken 'om zo informa
tief mogelijk te zijn'.
Niettemin toch enkele uitspraken die er zijn ook,
zoals: 'De kleine revolutie heeft, dankzij geflat
teerde cijfers, een duur monstrum gebaar' en
'Thijsse - zoon van de bioloog Jac P. Thijsse - was
het enige lid van de Deltacommissie, dat oog had
voor de gevolgen van de Deltawerken voor het mi
lieu'.
Al werkend aan hun boek over de gigantische
bouwerij in het zoute water van Zuidwest-Neder
land, moesten Hilde de Haan en Ids Haagsma door
alle veranderingen in de werken hun notities re
gelmatig bijstellen. Zo verdween een complete be
schrijving van de zogeheten liftsluis in de Oester-
dam te Bergen op Zoom in de prullenmand. Minis
ter Smit-Kroes besliste immers, dat er géén lift
sluis in die dam gebouwd kon worden, maar een
traditioneel sluisje van bescheiden afmetingen.
„Door bezuinigingen wordt nu volstaan met een
kleinere, normale sluis", zo schrijven de twee
auteurs in hun boek.
Samenvattingen in het Duits en Engels maken
'De Deltawerken' van Hilde de Haan en Ids
Haagsma - prijs rond de 25 gulden - ook voor bui
tenlanders toegankelijk.
