UITBLAZEN
Thais: een volk, geplaagd door demonen
EIROPA'* ÜACI-ïmEHIE
'Op de knieën zullen ze allemaal..'
Britse mijnwerkers staan weer alleen
even..L
DE STEM
De uitdaging van de Pacific
Kwarteeuw
hoverbrug
DlgMM
ACHTERGROND
Vegin tot gas
Vraagtekens
bij stoppen
opsporing
van oorlogs
misdadigers
DESTEMCOIV
Verbijsterend
DINSDAG 24 JUL11984
PAGINA;
PORTUGAL WACHT GELATEN
DINSDAG 24 JULI 198^
Morgen is het 75 jaar
geleden dat de
Fransman Louis
Blèriot van Calis naar
Dover vloog. Hij deed er
40 minuten over. Zelfs een
moderne hovercraft kan
het sneller, hoewel niet
veel: in 30 a 35 minuten.
Voor ons, achterom kijkend, is
het niet moeilijk de historische
betekenis van Blériots waag
stuk te zien. Voor de toenmali
ge Britse autoriteiten was het
echter niet meer dan dat. Een
waagstuk. Niet dat de vlucht
onopgemerkt bleef. Ook de En
gelse kranten stonden er vol.
Maar er was niemand die erop
wees dat Blériot met zijn de
monstratie de aloude maritieme
verdediging van Groot-Brittan-
nië op losse schroeven had ge
zet.
Het was uit respect voor de
geschiedenis van de luchtvaart
dat Commodore Peter Lamb
gezagvoerder van het luchtkus
senvaartuig SR.N 1 Hovercraft
vijfentwintig jaar geleden de
25ste juli uitkoos voor de eerste
oversteek van Het Kanaal per
luchtkussen. Ook Commodore
Lamb stuurde zijn 'Hovercraft',
de eigennaam die soortnaam
zou worden, langs de histori
sche route van Calais naar
Dover.
Die SR.N 1 was nog een pri
mitief vaartuig. Het zou nog 9
jaar duren alvorens tussen Ca
lais en Dover de eerste hover
craft-dienst voor passagiers
werd geopend. Zelfs 25 jaar na
die eerste oversteek is voor het
merendeel van de hovercraft
passagiers de tocht over het
Kanaal een bijzondere beleve
nis. De hovercraft is, temidden
van schepen en vliegtuigen, nog
altijd een buitenbeentje.
De opkomst van het lucht
kussenvaartuig is geleidelijk en
stil verlopen. Geen sensationele
krantekoppen en geen demon
straties die tienduizenden toe
schouwers trokken. Nog in
1966, toen ik bij toeval voor het
eerst een hovercraft zag, had
den de meeste mensen in Euro
pa en Amerika er nog nooit van
gehoord. Als ik er zelf niet toe
vallig iets over had gelezen, had
ik ook niet geweten wat ik zag
toen de stuivende wastobbe zo
maar van het water het strand
op schoof. Ik stond op de mu
ren van het hoog boven het
strand gelegen kasteel van Has
tings toen ik dacht een vliegtuig
te horen. Een laag vliegend
vliegtuig. Ongewoon laag zelfs.
Zó laag dat ik naar beneden
moest kijken. En toen zag ik
het vreemde ding de vloedlijn
kruisen en rondjes draaien op
het strand. Een hovercraft ge
zien! Ik vond het een gebeurte
nis, de moeite waard om over te
vertellen toen ik weer thuisge
komen was.
Het was maar een kleine
met slechts enkele mensen aan
boord. Niet te vergelijken mei
de tegenwoordige 'The Princess
Anne' van Hoverspeed, door in
siders aangeduid als 'Super-
Vier'. De vier slaat op SR.N4,
niet eens zo'n vérre nazaat dus
van Commodore Lamb's
SR.N1. Qua basistechniek is er
de afgelopen 25 jaar ook niet
veel veranderd. De belangrijk
ste ontwikkeling was het verho
gen van de capaciteit.
'The Princess Anne' is het
vlaggeschip van Hoverspeed en
momenteel de grootste hover
craft ter wereld. Ze kan 416
passagiers en 55 auto's vervoe
ren. Voortgestuwd door vier
Rolls Royce gasturbine-moto-
ren haalt ze een snelheid van 65
knopen bij normaal weer. Bij
WIM KOCK
slecht weer nog altijd 50 kno
pen.
Luchtvaart
Het hovercraftwezen
(spreek uit hower; niet hoev'r;
een hoev'r is een stofzuiger)
heeft altijd graag tegen de
luchtvaart aangeleund. Men
spreekt van flights', vluchten in
plaats van afvaarten. De passa
giers zitten in 'vliegtuigstoelen'
met asbakjes in de armleunin
gen. De spuugzakjes zitten, net
als in een vliegtuig, samen met
een glanzend tijdschrift in de
opbergzak aan de stoel voor je.
Stewardessen glimlachen de
passagiers bemoedigend toe na
een wat hevige schuiver en no
teren bestellingen belastingvrije
drank en tabakswaren.
De afzonderlijke hovercraft-
terminals in Dover, Calais en
Ramsgate (de laatste is mo
menteel niet als zodanig in ge
bruik en dient slechts als
hoofdvestiging van Hover
speed) doen ook meer aan mo
derne terminals van kleinere
luchthavens denken dan aan
zeehavencomplexen. Om het
beeld helemaal af te krijgen
ontvangt de passagier een tic
ket van het in de luchtvaart ge
bruikelijke formaat.
Als het gewed is dan vliegt
een hovercraft meer dan dat hij
vaart, maar vliegen is toch iets
anders dan 'hoveren'. Hoveren
is in de luchtvaart een begrip
dat bij helicopters hoort. Een
heli die in de lucht op z'n plaats
blijft hangen 'hovert'. To hover
is volgens de Engelse dictionai
re zweven, zwalken of blijven
hangen. Echt zweven doet een
hovercraft niet; het zwalken is
maar schijn en blijven hangen
doet hij klaarblijkelijk ook niet
als hij kans ziet om in 35 minu
ten van het strand bij Calais
naar de haven van Dover te
vliegen, varen of zweven.
Op steeltjes
Hoveren is een merkwaardi
ge ervaring die sterker aan va
ren doet denken dan aan vlie
gen, al is eerder het omgekeer
de dus het geval. Een hover
craft doorklieft de golven niet
maar zweeft er vlak boven zo
dat het vaartuig het profiel van
de golf volgt. Het is de taak van
de 'piloot' extra grote golven zó
te nemen dat de passagiers niet
tegen het plafond komen te
hangen. Dat lukt hem best
want de hovercraft is met zijn
vier draaibare motoren 'op
steeltjes' zeer wendbaar. Hij
neemt de steilere golven door
er - als het ware - diagonaal te
genop te klimmen.
Ik heb sinds 1972, toen ik
voor het eerst meehoverde, en
kele tientallen oversteken per
hovercraft gemaakt, verschil
lende keren met ruw weer,
maar nog nooit heb ik gezien
dat iemand gebruik moest ma
ken van het spuugzakje. Toch
voel je bij ruw weer je maag
soms opstijgen naar je keel.
Mijn privé-theorie is dan ook
dat je op een hovercraft wel de
gelijk zeeziek zou kunnen wor
den. Alleen niet op de route
Calais-Dover: die is daar te
kort voor. (Wordt vervolgd).
T5
liiiilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIir
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, «01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, «01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, «01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, «01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag)076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21 30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
door Loek Leijendekker
OM deze tijd van het
jaar is het smoorheet in
Bangkok. Over Krung
Thep, de Stad van de
Engelen, zoals de Thais
hun 'Hemelse' hoofdstad
noemen, hangt een waas
van hete, vochtige lucht,
vermengd met de uit
laatgassen van het bum
per aan bumper voort
razende verkeer en de
geur van geroosterd
vlees dat bij talloze eet
stalletjes op houtskool
vuur in de open lucht
bereid wordt.
Langs de rivier die de ruim
vijf miljoen inwoners tellen
de Thaise hoofdstad door
midden snijdt is het koeler.
Daar ligt een van de mooiste
monumenten van de Boed-
histische eredienst, De Tem
pel van de Dageraad. Het
goede en het kwade in de
mens zijn er vereeuwigd in
vergulde beelden van de se
reen glimlachende Boedha en
in afbeeldingen van angst-
aanj agende demonen.
Voor een Boedhist - meer
dan negentig procent van de
Thais is Boedhist - zijn die
afbeeldingen geen mythische
figuren uit een overleefd
verleden naar zinnebeelden
van de hedendaagse werke
lijkheid. De Thais: een volk,
dat geplaagd wordt door de
monen.
Thailand (land van vrije
mensen), voor 1945 bekend
als Siam, is ongeveer even
groot als Frankrijk en telt
vijftig miljoen inwoners.
Dank zij de export van rijst
van prima kwaliteit en na
tuurlijke rijkdommen als
aardgas en olie zouden de
Thais een welvarend volk
kunnen zijn. Ze zitten echter
al jaren in de problemen. De
man in de straat wijt ze aan
de incompetentie en corrup
tie van het door militairen
gecontroleerde ambtelijke
apparaat; de militairen en
Amerikaanse waarnemers,
die er kind aan huis zijn, zien
de oorzaak van Thailands
moeilijkheden in de geogra
fische ligging van het land.
In het oostelijke en noord
oostelijke grensgebied wor
den de Thais geconfronteerd
met de bloedige strijd in
Cambodja en Laos tussen
Vietnamezen en guerilla-
strijders. Beide partijen
schenden daarbij regelmatig
de grens met Thailand. Als
gevolg van die oorlog en het
schrikbewind van Pol Pot,
eerder in Cambodja, zijn de
afgelopen jaren honderddui
zenden Cambodjanen naar
Thailand gevlucht.
Aanvankelijk mochten ze
het land binnenkomen, maar
toen de vloed van ontheem
den alsmaar aanhield wer
den ze door de Thais met
harde hand teruggedreven
naar een soort niemandsland
in de rimboe van het grens
gebied. Daar vormen ze nu
een buffer tussen de Thais en
de Vietnamezen. De omstan
digheden waaronder deze
vluchtelingen leven zijn
mensonterend. Buitenlandse
hulp, waaronder uit Neder
land zet te weinig zoden aan
de dijk.
Een hoofdstuk apart vor
men de Vietnamese boot
vluchtelingen, die via de Golf
van Thailand aan het com
munistische regiem in hun
land proberen te ontkomen.
Duizenden van hen zijn ten
slachtoffer gevallen aan de
'onvoorstelbare wreedheid'
van Thaise piraten. Volgens
gegevens van de Hoge Com
missaris van de VN voor
Vluchtelingenzaken zijn
sinds 1982 rond 1.800 vluchte
lingen door piraten ver
moord, meer dan 2.300 vrou
wen verkracht en nog eens
850 vrouwen ontvoerd. „Wat
daar in de Golf gebeurt kun
je je nauwelijks voorstellen",
erkennen buitenlandse diplo
maten in Bangkok. Zachtjes
- want Thaise autoriteiten
zijn erg gauw op hun tenen
getrapt - voegen ze daaraan
toe: „Maar we hebben niet de
indruk, dat ze er hier wakker
van liggen."
Hebben de Thais - uit zelf
bescherming, zeggen ze - te
genwoordig heel weinig com
passie met vluchtelingen, de
rond 40.000 gevluchte Laotia-
nen krijgen een betere be
handeling. Het gaat hier om
leden van een stam, die ten
tijde van de oorlog in Viet
nam door de CIA bewapend
en betaald zijn om de com
munistische Pathet Lao-be-
weging te bestrijden. Na de
nederlaag van de Amerika
nen kon dat geheime legertje
zich natuurlijk niet meer
staande houden en is het
naar noord-oost-Thailand
uitgeweken.
De zogenaamde 'Gouden
Driehoek' in het onherberg
zame noorden, waar Burma,
Thailand en Laos aan elkaar
grenzen is helemaal een hek
senketel. In dat gebied hui
zen 4.000 Chinezen, Nationa
listische soldaten, die destijds
met hun familie voor Mao pp
de vlucht zijn gegaan en in
plaats van oppassende Thai
se burgers desperado's zijn
geworden.
In de 'Gouden Driehoek'
Woeste reuzen bescher
men de Tempel van de Da
geraad, een van de honder
den tempels die Bangkok
rijk is, tegen kwade gees
ten.
liggen ook de hoofdkwartie
ren, chemische laboratoria
en wapenarsenalen van de
'opium-warlords', leiders van
machtige, wijdvertakte
drugssyndicaten, die met be
hulp van privé-legertjes van
1.000 a 1.500 man miljoenen
verdienen aan de verbouw
van papavers en de smokkel
van heroïne. De vorige
maand nog hebben Thaise
politie en legereenheden de
thuisbasis van een van hen -
hij produceert een kwart van
de heroïne die in de Verenig
de Staten gebruikt wordt -
onder de voet gelopen. De vo
gel bleek gevlogen: zoals ge
woonlijk.
In de kokend hete jungle
van het noorden hebben zich
verder ook nog Thaise en
Burmaanse communisten
verschanst en Karens, een
opstandige stam uit Burma,
die in het Thais-Burmaanse
grensgebied voortdurend op
het oorlogspad is. Ook onder
de Thaise bevolking vallen
daarbij slachtoffers.
Problemen genoeg dus om
grijze haren van te krijgen.
Bangkok is echter het meest
bezorgd over de situatie aan
de Thais-Cambodjaanse
grens, waar schietgrage
Vietnamese troepen zich bij
de achtervolging van
Khmer-Rouge-guerrilla's
weinig aan de grens met
Thailand gelegen laten lig
gen. Volgens de secretaris
generaal van de Nationale
Veiligheidsraad van Thai
land, luchtmacht-kolonel
Prasong, wordt Cambodja op
het ogenblik systematisch
ge-Vietnamiseerd.
De laatste twee jaar zou
den een half miljoen Vietna
mezen het land zijn binnen
gekomen. Prasong zegt over
bewijzen te beschikken, dat
vooraanstaande Cambodja
nen geprest worden om te
trouwen met Vietnamese
vrouwen. Zo'n huwelijk
wordt gezien als een bewijs
van loyaliteit aan Vietnam
en een springplank naar een
goede baan.
Amerika steunt Thailand
tegen Vietnam met geld en
wapens. De belangrijkste
hulp komt echter van com
munistisch China. Volgens
Prasong heeft Peking nu aan
de grens met Noord-Vietnam
400.000 man gelegerd met
zware artillerie en lucht
steun. Dit militaire machts
vertoon is bedoeld om de
Cambodjaanse onafhanke
lijkheidsbeweging wat meer
lucht te geven en de druk van
de Vietnamezen op de Thaise
oostgrens te verlichten.
Zeer onlangs heeft Viet
nam aangekondigd, dat uit
het grensgebied met Thai
land troepen zullen worden
teruggetrokken. In Bangkok
is men van deze mededeling
niet onder de indruk. De
moessonregens zijn in aan
tocht. Grootscheepse militai
re operaties zijn dan niet mo
gelijk. Zoals in vorge jaren
zullen de Vietnamezen de re
gentijd wel weer benutten
om hun troepen te hergroe
peren.
Zou de Chinese handrei
king aan Thailand het begin
kunnen zijn van een mooie
vriendschap tussen Peking
en Bangkok? De overwegend
anti-communistisch gezinde
machtshebbers in Bangkok
ontwijken die vraag, maar
het is wel duidelijk dat een
Chinese voogdij over Indo-
China voor hen even onaan
trekkelijk is als een Vietna-
mese. Dat zeggen ze niet
hardop. Ze volstaan met een
verwijzing naar het bekende
axioma van de Franse diplo
matie: in de relatie tussen
landen is geen plaats voor
vriendschap: het gaat uit
sluitend om nationale belan
gen. Die belangen lopen nu
parallel tussen Peking en
Bankok maar dat kan mor
gen anders zijn.
Misschien ook daarom
worden er door vele Thais
bijna iedere dag verse bloe
men gelegd en wierookstok
jes gebrand bij de miniatuur-
Boedha-tempeltjes vóór hun
woming, die bescherming
moeten bieden tegen de alom
tegenwoordige boze geesten.
(De vorige afleveringen van deze
serie stonden in De Stem van H
11,18 en 20 juli)
Door Anton Theunissen
DE politici in Portugal
zoeken doorgaans in de
zomermaanden niet de
koele schaduw van de
kurkeiken, maar laten
hun gemoederen verhit
ten in de broeierige stra
ten van Lissabon.
Deze zomer vormt een uit
zondering op die regel. Nog
uitzonderlijker is de relatie
ve rust in Portugal als men
kijkt naar de bergen politie
ke munitie die bij wijze van
spreken bij de voordeur van
elke burger ligt opgestapeld.
De Portugezen reageren
tot nu toe ongewoon gelaten
op het forse regeringsbeleid
van de regering-Soares (een
coalitie van socialisten en so
ciaal-democraten) dat samen
met de inflatie de koopkracht
in 1983 met zo'n 11 procent
deed dalen. Zelfs het niet be
talen van lonen windt de
Portugezen nauwelijks
waarneembaar op. Volgens
officiële cijfers werden in
ruim 600 bedrijven geduren
de langere of kortere tijd de
lonen niet of slechts gedeelte
lij k uitbetaald.
Ook berichten dat veel
Portugese gezinnen aan on
dervoeding lijden en dat veel
kinderen daardoor leerpro-
blemen hebben leidde in Por
tugal niet tot woeste golven
van verontwaardiging. Na
tuurlijk wordt er wel tegen
misstanden geprotesteerd en
soms gestaakt, maar het pro
test (dat vooral van de geïso
leerde communisten komt)
mist de echte kracht om de
regering in gevaar te bren
gen.
Hoe lang zal de relatieve
rust duren? Hoe lang blijft
een al verpauperd volk, zelfs
een tamelijk gelaten volk als
het Portugese, een voortdu
rende daling van de koop
kracht, het niet ontvangen
van loon, hogere belastingen
en een groeiende werkloos
heid accepteren zonder in op
stand te komen? Of slaat de
berusting op een onverwacht
moment om in verzet?
Een manier om sociale on
rust te voorkomen is de be
lofte dat er betere tijden ko
men. „Dit jaar komt de om
mekeer", verkondigt Soares
bijna dagelijks alsof hij de
goede tovenaar is. Het is de
vraag of dat waar is en of de
Portugezen dat geloven. Zij
geloven zeker al lang niet
meer in de eeuwenoude my
the van een Portugese ver
losser en nog minder dat dat
de opportunistische Mario
Soares zal zijn.
De regering-Soares, ook
geplaagd door enkele corrup
tieschandalen, maakt steeds
minder indruk op de Portu
gezen. Conflicten tussen de
coalitiepartners en persoon
lijke tegenstellingen doen
weinig goed aan het imago
van de regering.
Het wetsvoorstel van de
oprichting van een binnen
landse veiligheidsdienst, die
zonder toestemming tele
foons mag afluisteren, huis
zoeking mag doen etc. heeft
veel Portugezen ronduit ver
bijsterd. De tijden van de be
ruchte PIDE keren terug,
schreven sommige kranten.
Om het voorstel erdoor te
krijgen maakte de regering-
Soares rare bokkesprongen.
De held van de anjerrevolu
tie, Otelo Saravia de Carval-
ho, werd opgepakt als zou hij
de spil zijn in een misdadig
terroristennetwerk. Zelfs ho
ge militairen, geen vrienden
van de wispelturige Otelo,
vonden dit te gek, maar de
regering laat Otelo geïso
leerd in een voormalige PI-
DE-gevangenis zitten.
Ondertussen wordt het po
litieke klimaat in Portugal
flink opgewarmd en over een
paar maanden waarschijn
lijk verziekt door verhalen
over de presidentsverkiezin
gen, die pas in december 1985
worden gehouden. De huidi
ge president, een gematigde
en faire arbiter in de veeal
rumoerige politieke arena,
generaal Eanes, is dan niet
meer herkiesbaar en alle
partijen zijn al druk bezig
met het in elkaar steken van
coalities en het polsen van
kandidaten.
Volgens opiniepeilingen
maakt Maria de Lourdes
Pintassilgo, oud-minister,
oud-premier, tamelijk links
en thans adviseur van de
president, de meeste kans. Zij
zou kunnen rekenen op de
stemmen van de communis
ten, een groot aantal socialis
ten, liberalen en christen-de
mocraten. Verder zou zij ze
ker de steun krijgen van veel
vrouwen.
Zover is het nog niet, maar
zou zij zich kandidaat stellen,
dan zou zij hinderlijk voor de
voeten van Soares kunnen
gaan lopen. Hij zal zich na
melijk zeker kandidaat stel
len voor het presidentschap.
Zijn deal: Mijn caolitiepart-
ners, de sociaal-democraten,
mogen straks de premier le
veren, als zij hun kiezers op
roepen op mij te stemmen bij
de presidentsverkiezingen.
'Een beetje kalm aan Soa
res', morren de sociaal-de
mocraten, want zou hij presi
dent worden, dan zal volgens
hen dit voor Portugal ramp
zalige scenario in werking
treden: Er zal geen duidelijke
opvolger van Soares zijn als
leider van de socialistische
partij, de linkervleugel van
die partij zal eindelijk zijn
kans ruiken, de coalitie zal
uiteenvallen, socialisten en
sociaal-democraten zullen
bij verkiezingen verpletterd
worden en rechts, de chris
ten-democraten, en de linkse
oppositie, de communisten,
zullen als lachende derden
uit de strijd komen met alle
gevolgen voor de regeerbaar
heid van het land.
Soares zelf wil niet horen
van zulke apocalyptische
overwegingen. Hij wil hoe
dan ook president worden.
Hij was immer de man van
de 'Alleingang': eerst (in
eigen ogen) als de held van de
revolutie, toen als (mislukt)
premier, vervolgens als (in
eigen ogen geslaagd) premier
en dan als president. Zijn
carrière van de laatste jaren
heeft veel weg van de krom
me zinnen uit een kinderlied
je 'koning, keizer, admiraal,
op de knieën zullen ze alle
maal'.
Zover is het ook nog niet
De geschiedenis leert, dat het
misschien wat gelaten, maar
op beslissende moment im
mer wijze Portugese volk ge
doodverfde winnaars graag
laat struikelen. Mario Soares
heeft dat al één keer aan den
lijve ondervonden.
door Pieter-Jan Dekkers
NA het akkoord dat de
Britse vakbonden in de
havens hebben bereikt
met de havenwerkge
vers staan de mijnwer
kers weer alleen in hun
strijd tegen de regering-
Thatcher. Hun staking
gaat de twintigste week
in en er is geen enkel
zicht op een akkoord.
Even leek het er vorige
week op dat de positie van de
Britse 'IJzeren Dame' door de
stakingsgolf ernstig zou wor
den ondergraven. Ze dreigde
zelfs met het inzetten van het
leger in de havens om. te
voorkomen dat het de haven
arbeiders wél zou lukken,
wat de mijnwerkers tot nu
toe niet is gelukt: het volledig
stilleggen van de Britse eco
nomische bedrijvigheid.
Maar onder druk van an
dere bonden (vervoer) en de
publieke opinie gaven de ha
venarbeiders zich sneller ge
wonnen dan de mijnwerkers
lief was. En kan premier
Thatcher weer fris en vrolijk
doorgaan met het volstrekt
negeren van de eisen van de
stakende mijnwerkers.
Daarbij zal ze ongetwijfeld
weer op de man spelen, een
ervaring waarvan de leider
van de stakende mijnwer
kers, Arthur Scargill, kan ge
tuigen.
Thatcher wil nog steeds
onder geen beding zakelijk
tussenbeide komen in de
strijd tussen werkgevers en
stakende mijnwerkers. Maar
via haar ministers mengt ze
zich wel steeds vaker recht
streeks in het conflict. Daar
bij gaat ze voorbij aan de sta
kingsleiding ('Scargill vormt
een bedreiging voor de Britse
democratie') en richt ze zich
rechtstreeks tot de stakers
met de boodschap, dat de sta
king nooit gewonnen kan
worden.
Dat beschuldigen van
Scargill neemt soms absurde
vormen aan. Zo riep de Brit
se premier vorige week zelfs,
dat ze Scargill een 'binnen
landse vijand' vond, die ze op
dezelfde manier wilde be
strijden als de Argentijnse
junta tijdens de oorlog om de
Falkland-Eilanden. En een
van haar ministers heeft het
zelfs gepresteerd Scargill op
één lijn te stellen met de in
middels afgezette Argentijn
se dictator en schender van
de mensenrechten, generaal
Galtieri.
Volgens de Britse regering
is de staking tot mislukken
gedoemd omdat de kolen-
voorraden in Groot-Brittan-
nië groot ngenoeg zijn om het
normale electriciteitsver-
bruik tot begin volgend jaar
te garanderen. De regering
hoeft dan niet eens enige
rantsoenering toe te passen.
Volgens de genationali
seerde steenkolenmaat-
schappij NCB bedraagt de
kolenvoorraad van de elec-
triciteitscentrales ongeveer
17 miljoen ton, tegen 24 mil
joen ton aan het begin van de
staking. Eind november zul
len de voorraden tot acht a
negen ton geslonken zijn,
maar nog voldoende om de
winter door te komen.
Als de staking tegen die
tijd nog voortduurt zal de re
gering wel hard moeten in
grijpen, verwacht men. Als
het zo lang duurt. Want nu de
steun van de rest van de
Britse vakbeweging achter
wege blijft of slechts oraal
beleden wordt kunnen de
stakende mijnwerkers nau
welijks een kant op. Daarbij
komt dat ondanks hun mas
saal posten het werk in een
deel van de mijnen gewoon
doorgaat. Bijna eenderde van
de 180.000 mijnwerkers
staakt niet en is ook niet van
plan dat op korte termijn te
gaan doen.
Het conflict in de Britse
mijnen begon op 1 november
1983 met de weigering van
veel mijnwerkers overuren
te maken. Overigens was dat
slechts de aanleiding van het
conflict. De werkelijke reden
is het plan van de NCB een
groot aantal mijnen te slui
ten.
De NCB houdt vast aan het
plan tot herstructurering van
de Britse mijnen. Er moeten
minstens 20 mijnen dicht die
de NCB als 'niet-rendabel'
beschouwt. Daardoor zouden
20.000 mijnwerkers moeten
verdwijnen. De NCB gaat
echter zover geen enkele
mijnwerker te zullen ont
slaan. Het aantal banen kan,
zo is de mijnwerkers beloofd,
via natuurlijk verloop met
20.000 worden verminderd.
Maar de mijnwerkersbond
weigert zelfs maar te praten
over herstructurering. Tegen
alle logica in wil Scargill dat
de NCB alle nog bestaande
Britse mijnen openhoudt, ook
degene die praktisch zijn uit
geput of waar het ontginnen
van kolen een bijkans on
doenlijke activiteit is gewor
den.
Een nieuw verschijnsel bij
deze confrontatie is het ge
weld, dat door beide kanten
wordt gebruikt. Door de sta
kende mijnwerkers die pro
beren hun werkwillige colle
ga's over te halen het werk
ook neer te leggen of probe
ren te voorkomen dat de
staalindustrie voldoende ko
len krijgt. Maar ook door de
regering die keihard optre
den niet schuwt en daarbij
zelfs de leiders niet ontziet.
Ook daarover kan Scargill
meepraten.
Tot nu toe heeft de politie
bijna 5.000 stakers of sympa
thisanten gearresteerd. Ze
zullen allemaal voor de rech
ter worden gesleept, heeft
Thatcher de openbare-orde-
fanaten al beloofd.
Bij de politie hebben tot nu
toe bijna 500 agenten hun
wonden in de meest letterlij
ke betekenis van het woord
gelikt. Onder de mijnwerkers
zijn zelfs twee doden geval
len.
Één mijnwerker heeft zelf;
moord gepleegd omdat hij
niet langer opgewassen was
tegen de intimidatie waaraan
hij blootstond, nadat hij weer
aan de slag was gegaan.
Het tekent het uitzichtloze
van een conflict, waarin
Scargill, maar ook Thatcher,
het eigen belang onderge
schikt maken aan het alge
mene belang. Scargill, die
Thatcher uit Downingstreet
10 wil staken, en Thatcher,
die liever vandaag dan mor
gen de machtige leiders van
de Britse vakbonden de nek
wil omdraaien.
Glas
afsl
wan
VVD-KAMERLID:
den haag (anp) - Het
VVD-Tweede-Kamerlid Wie-
benga is er niet van overtuigd
dat het zinvol is het beleid dat
gevoerd wordt bij het opspo
ren van oorlogsmisdadigers te
heroverwegen.
Als het openbaar ministerie
een passieve houding gaat
aannemen bij het opsporen
van oorlogsmisdadigers,
treedt in toenemende mate het
gevaar op dat anderen het
recht in eigen hand gaan ne
men. Dit stelt Wiebenga in
schriftelijke vragen aan mi
nister Korthals Altes van Jus
titie.
Wiebenga verwijst bij zijn
vragen naar recente uitlatin
gen van mr. Brilman, die als
officier van justitie belast is
met de opsporing van oorlogs
misdadigers. Volgens Brilman
is er momenteel geen sprake
van een werkelijk actief op
sporingsbeleid. Hij zal zijn be
vindingen van de afgelopen
twee jaar neerleggen in een
rapport aan Korthals Altes.
Wiebenga is van mening dat
de minister dit rapport, verge
zeld van zijn eigen standpunt,
naar de Tweede Kamer moet
sturen, voordat hij over deze
zaak definitieve beslissingen
neemt. Wiebenga wil van
Korthals Altes tevens een
overzicht ontvangen van de
huidige stand van zaken bij de
opsporing en vervolging van
oorlogsmisdadigers.
KOTSMISSELIJK word je er van. A
rechercheurs die in opdracht van
revrachten in Amsterdam in besla
ten omschrijven. Anderhalve week
sexwinkels op kinderporno uitgeka
bijsterende hoeveelheid boekjes,
kinderen van zes a zeven jaar betrc
gen (ook met dieren) die zich nau
gens de politie komt het in besla
deels uit Scandinavië, Engeland,
De kinderporno die in Nederland
kenning hier te voorkomen, geëxpt
om in deze smeerlapperij, aldus ee
films en video-banden is te zien,
worden gebruikt: „Het afgrijzen str
Volgens de wet is het verboden
betreffende artikel in het Wetboek
sluimerend bestaan sinds in 1973
verkoop en verspreiding van pori
zou bevrijdend werken, heette het
De Ruiter, diende enkele jaren daa
inderdaad werd voorgesteld het v
op te heffen. Tegen dit wetsvoors'
vrouwenorganisaties en de Emanc
len zich op het standpunt, dat porr
vrouwen en geweld tegen vrouwer
echter weinig indruk gemaakt te h
huidige minister van Justitie Korth;
het kabinet 'na rijp beraad' beslote
het voornemen om het algehele v
op te heffen. Volgens de minister
drukpersvrijheid zwaarder gewoge
'egen porno. De bewindsman is t
overheid niet de rol van zedenmee;
Dat porno in Nederland al jare
wordt aangeboden is te wijten c.q.
volutie en aan de bijna gemeengoi
overheid zich zo weinig mogelijk c
dachten- en gevoelsleven van de I
van 'alles mag' nog steeds wettelij
fhjheid moge terecht als een vita
merkt, wie zich er bij rassendiscrin
biddellijk met de rechter in aanral
een zelfde soort begrenzing dan ni
ten aanzien van pornografie He
Precies de grens aan te geven vat
kan maar er kan geen grondrecht t
het sexueel misbruiken van kinde
9en vrouwen commercieel te explc
Het gaat hier niet om incident!
sexwinkeliers hebben tegenover.c
Porno vijftig procent van hun omze
s'e is in de pornobranche een goe
°e overheid die daartegen optreei
meester, zoals Korthals Altes mee
schermer van de zwaksten in de
9eval van de misbruikte kinderen, t
men. Wij gaan er van uit, dat de
spoedig mogelijk tot de orde zal ro
en het openbaar ministerie bij hun
n,et 'het juridisch geweten van h(
hun eigen geweten.
1
