Israëlische verkiezingen in
greep van economische crisis
Ferraro wekt veel meer
geestdrift dan Mondale
Aanslag op Hitier
verzetsdaad voor
oog van de wereld
Toekomst Franse communisten in nevelen gehuld
Nederla
iZeer on
Opln
na O]
have
even..L
UITBLAZEN
DE STEM
Loon naar wer
Begrip
gevraagd
Nederlands bi
DE STEM COM
ZATERDAG 21 JUL11984
ACHTERGROND
_I5
WIM KOCK
VOORUITZICHTEN MONDALE SOMBER
„LEVE HET HEILIGE DUITSLAND"
Oorlogsinvalide
Outsiders
Veel aandacht
ZATERDAG 21 JUL119
BINNENLAND
~w tET is al weer een
II tijd geleden dat we
in het weekeinde, na
de late film op Duitsland,
naar de harde porno van
de plaatselijke piraat kon
den kijken. De antenne
wachter heeft een manier
gevonden om de kanalen,
na beëindiging van de normale
uitzendingen der zendgemach
tigden, effectief te blokkeren.
Bij ons doet hij dat door een
massief kleurenblok voor het
kijkgat te schuiven en de ge-
luidsgoot te vullen met één van
de Hilversums. Tenminste tot
voor kort. Dezer dagen zag ik
dat het kleurenblok is vervan
gen door een grijze kaart met
daarop in getypte letters: Ka-
bel-tv Oosterhout wenst u een
prettige vakantie. Een beetje
AVRO-achtig misschien (Tot
ziens Nederlandmaar wel
vriendelijk.
Gisteravond ontdekte ik dat
er sprake was van een wissel
tekst. Zoals Teletekst vanzelf
van pagina wisselt, zo ver
dween de vakantiewens regel
matig om plaats te maken voor
een andere mededeling. Wat er
stond kwam op het volgende
neer:
„Tijdens de bouwvakvakantie
rukt de organisatie die de an
tenne beheert uitsluitend uit
voor grote calamiteiten. Het
opheffen van kleinere storingen
zal, wegens minimale bezetting
moeten wachten tot de bouw
vakkers terug zijn. Kabel-tv
Oosterhout vraagt daarvoor uw
begrip."
Ik heb het idee dat dit
steeds vaker voorkomt. Dat
dienstverleners je om welke re
den dan ook in de steek menen
te mogen laten en daarvoor dan
begrip vragen. Zou onze ge
meente-ontvanger, aan wie ik
het antennerecht (of hoe heet
dat?) moet betalen er ook be
grip voor hebben als ik de helft
van het verschuldigde bedrag
achterhield met de toelichting:
In verband met een minimale li
quiditeit als gevolg van vakantie
kosten, samenvallend met de
aankomst van een voorlopige be
lasting-aanslag, ben ik deze
maand niet in staat het volle be
drag te voldoen. Ik hoop dat u
daar begrip voor heeft.
Dat heeft hij natuurlijk niet.
Ik verwacht het zelfs niet eens
van hem. Ik zou van m'n stoel
vallen als hij terugschreef:
„Natuurlijk meneer, heb ik be
grip voor de netelige financiële
situatie waarin u zich bevindt.
Ik heb ook een familie en die
wil ook op vakantie. Ik weet er
alles van. Bovendien heeft u
ook begrip getoond toen wij,
wegens de uittocht van metse
laars, timmerlieden en stuca-
doors, onze service moesten be
perken. Wat mij betreft zijn we
quitte meneer."
Het terugdraaien van de
service van kabel-tv past welis
waar in de gevestigde tv-cul-
tuur om gedurende de zomers
maar wat aan te rotzooien met
de programmering. Maar waar
nu precies het verband ligt met
de iouwvakvakantie is mij een
raadsel. Wat heeft de onderbe
zetting bij een kabel-tv-werk-
plaats of -wachtpost (ik weet
niet hoe ik me zo'n dienst moet
voorstellen) te maken met kam
perende of lekker thuis klussen
de bouwvaklieden? We krijgen
van de waterleidingmaatschap
pij toch ook niet het bericht dat
er maar voor halve dagen water
uit de kraan komt omdat het
bouwvakvakantie is? Het lijkt
mij een typische monopolisten-
streek om over de ruggen van
vakantievierende bouwvakkers
de dienstverlening terug te
draaien. Van mij geen begrip.
Hoogstens berusting.
Voor wie ik wel begrip heb,
dat zijn de vakantiehulpen.
Overal waar je komt zie je on
bekende, jonge gezichten achter
balie of toonbank. Ze moeten
steeds kijken wat het kost op
lijsten die onvolledig lijken te
zijn want soms verkopen ze nee
terwijl je het gevraagde produkt
met je eigen ogen in de verte
ziet staan. Zo'n jongen of meis
je gun je een Fanta (bestaat die
nog?) en je helpt hem of haar
met een zachte wenk die de
chef niet kan horen. Zij hebben
het recht om te leren en hun
nijverheid verdient respect. Ze
hadden ook in een slaapzak in
het Vondelpark kunnen liggen,
al is dit jaar het klimaat daar
niet zo naar.
Begrip en geduld dus. Af en
toe kan dat wél moeilijkijk zijn.
Laatst moest ik bij de bank een
nogal fors bedrag opnemen van
een andere dan mijn normale
privé-rekening. Om misver
stand te voorkomen had ik het
betreffende rekeningnummer
op een briefje geschreven dat ik
aan de vakantiehulp gaf. Toch
vulde ze op de kasbon kenne
lijk het verkeerde nummer in,
want even later kwam ze met
de pijnlijke mededeling dat er
niet voldoende geld op de reke
ning stond.
Nu is het geenszins een
schande om krap bij kas te zijn,
maar er is wel iets verdachts
aan iemand die meer geld pro
beert op te nemen dan hij op
zijn rekening heeft staan. Op
z'n minst word je voor een los
bol aangezien, op z'n ergst voor
een oplichter. Het was druk
voor de balie en ik verbeeldde
me dat alle wachtenden achter
mij me argwanend stonden op
te nemen, sommigen van hen
klaar om me bij de kladden te
grijpen. Een lichte paniek pro
beerde zich van me meester te
maken en ik voelde het warme
schaamrood opklimmen rond
m'n hals, maar omdat ik zelf
het beste weet wat ik op de
bank heb staan, wist ik dat er
een misverstand moest zijn. Ze
had immers om m'n betaalpas
gevraagd? Juist, dus toch het
verkeerde rekeningnummer ge
pakt, ondanks mijn briefje. „U
heeft het verkeerde rekening
nummer ingevuld", kon ik luid
en duidelijk zeggen. Nu was het
de beurt aan het meisje om
rood te kleuren en pardon te
stamelen. Maar dat deed ze
niet. „Oh?" zei ze neutraal en
ze pakte de bon weer op en
ging een andere uitschrijven.
Thuisblijvers moeten af en
toe ook geduld hebben. Niet
zoveel als degenen die bij
Dover, Lyon of Frankfurt in de
file staan, maar toch wel wat.
Want het mag dan lekker stil
zijn, thuis in eigen omgeving;
soms werkt er iets onverwacht
anders dan je gewend bent of
helemaal niet. Bouwvakvakan
tie. Daar moeten we begrip
voor hebben.
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst Q76-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8 30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RankfPlAtiPQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Van onze redactie buitenland
DEN HAAG - Op de te
levisie zijn koffiedrin
kers te zien die met een
opgerold briefje van
duizend shekel, het Is
raëlische bankbiljet met
de hoogste waarde, in
hun kopje roeren. „Dit is
goedkoper dan een le
pel" is het commentaar
bij het ongewone tafe
reel dat voorkomt in een
campagnefilmpje van de
Arbeiderspartij
Hiermee is treffend uitge
beeld waar het bij de komen
de Israëlische verkiezingen
die maandag worden gehou
den om gaat: het land moet
worden bevrijd uit de wurg
greep van de economische
crisis waarin het verkeert.
Het zijn niet zwaarwegen
de kwesties als Israëls veilig
heid of de strijd tussen poli
tieke krachtfiguren geweest
die centraal stonden in de
campagne voor de verkiezin
gen die aanstaande maandag
worden gehouden. De weken
voorafgaand aan de gang
naar de stembus stonden
vooral in het teken van de
harde economische werke-
lijkheid. Israël kampt met
een superinflatie die de vier
honderd procent te boven
gaat, een buitenlandse schuld
ter waarde van 75 miljard
gulden en een alarmerend
begrotingstekort.
Het is vooral de economi
sche wanorde die het aanzien
van de Likoed-regering heeft
geschaad. De Israëliërs be
seffen maar al te goed dat de
schijnwelvaart, waarvoor
Likoed heeft gezorgd, niet
langer kan blijven voortbe
staan. De talloze opiniepei
lingen van de afgelopen we
ken toonden aan dat de Ar
beiderspartij haar voor
sprong op Likoed vooral te
danken heeft aan het econo
mische falen van de regering.
De huidige minister van fi
nanciën, Yigal Cohen-Orgad,
trad vorig jaar september
aan met grootse plannen om
het mes in de overheidsuit
gaven te zetten. Critici stel
len echter dat zijn maatrege
len veel te mild waren en
wijzen erop dat onder zijn
bewind de inflatie alleen
maar sneller is gestegen. Bo
vendien deed Cohen-Orgad
onlangs nog meer water bij
de wijn door voor miljoenen
guldens uit te geven aan sub
sidies op produkten voor de
eerste levensbehoeften. Er
werden tevens wetten aange
nomen die het spaargeld van
de Israëliërs moeten bescher
men tegen de hyperinflatie
en de regering maakte geld
vrij om afgezwaaide militai
ren te helpen weer een plaats
in de samenleving in te ne
men.
De kiezers moeten zich be
wust zijn van het tijdelijke
karakter van deze gulheid,
die volgens de oppositie
slechts bedoeld is om stem
men te trekken. Toch geven
de jongste opiniepeilingen
aan dat de voorsprong van de
Arbeiderspartij op Likoed
slinkt. Ondervraagden tonen
zich nu minder pessimistisch
over hun levensstandaard
dan twee maanden geleden,
toen de verkiezingscampagne
begon.
De Arbeiderspartij (Ma'ar-
ach) heeft tijdens haar cam
pagne gepleit voor het terug
dringen van de inflatie door
de overheidsuitgaven aan te
pakken. Daarbij waakte zij
ervoor geen maatregelen in
het vooruitzicht te stellen, die
de levensstandaard van de
kiezers direct aantasten.
Ma'arach wil in plaats daar
van bezuinigen door het ne-
derzettingenbeleid te bevrie
zen, het leger uit Zuid-Liba-
non terug te trekken en sub
sidies aan orthodox-joodse
instellingen te verminderen.
Met het afnemen van Li-
koeds achterstand in de laat
ste opiniepeilingen wordt
weer duidelijk dat de grote
partijen de kleine nodig heb
ben om een meerderheid ach
ter zich te krijgen in de 120
zetels tellende Knesset. Al
leen als er een grote coalitie
wordt gevormd tussen Ar
beiderspartij en Likoed, zoals
Shamir eerder deze maand
aanbood in een televisiede
bat, worden de splinterpar
tijen buiten spel gezet.
Volgens recente peilingen
komt de Arbeiderspartij uit
op ongeveer 50 zetels en
krijgt Likoed er naar schat
ting 40. Rechtse nationalisti
sche partijen kunnen bij el
kaar op circa 20 plaatsen in
het parlement uitkomen.
Centrum- en linkse partijen,
die alleen in een regering met
de Arbeiderspartij zouden
willen meedoen, moeten re
kenen op een aantal zetels
dat ligt rond de 10.
In westerse diplomatieke
kring wordt ervan uitgegaan
dat een zege voor de Arbei
derspartij de kans op voor
uitgang in het vredesproces
vergroot. Westerse diploma
ten menen dat de Verenigde
Staten, Israëls belangrijkste
bondgenoot en geldschieter,
een terugkeer van de Arbei
derspartij waarschijnlijk
zullen verwelkomen. Bij de
twee belangrijkste knelpun
ten in de buitenlandse poli
tiek, de bezetting van Ara
bisch gebied sinds de oorlog
van 1967 en de Israëlische
aanwezigheid in Zuid-Liba-
non, biedt de Arbeiderspartij
meer ruimte voor Compro
missen dan Likoed.
De Arabische wereld staat
over het algemeen onver
schillig tegenover de uit
komst van de verkiezingen.
In veel Arabische landen
leeft de overtuiging dat het
niet veel uitmaakt welke
partij aan de macht is, Li
koed of Ma'arach. Zij ont
dekken in beide partijen
niets anders dan een harde
tegenstander in het Midden-
Oostenconflict. Een mede
werker van PLO-leider Yas
ser Arafat verklaarde dat
aan de verkiezingen geen en
kel belang moet worden toe
gekend. „Oppervlakkig ge
zien lijkt er enig onderscheid
tussen Likoed en Arbeiders
partij te bestaan, maar in
werkelijkheid is het verschil
even groot als tussen Coca
Cola en Pepsi Cola".
Geraldine Ferraro en Walter Mondale: koppel dat sombere vooruitzichten heeft.- fotoupi
Van onze correspondent
in San Francisco
Marc de Koninck
SAN FRANCISCO - De
mocratisch presidents
kandidaat Walter Mon
dale heeft gisteren be
loofd - indien hij Ameri
kaans president wordt -
de Sovjet Unie een we
derzijdse bevriezing van
de atoombewapening
aan te bieden, binnen
honderd dagen de 'ille
gale' oorlog van de CIA
tegen Nicaragua te
beëindigen en in eigen
land de belastingen te
verhogen ten bate van
sociale voorzieningen en
onderwijs.
Mondale verklaarde dit
gisteren in zijn zogenaamde
'aanvaardingsspeech', nadat
hij een dag eerder door de
Democratische Partijcon
ventie in San Francisco was
verkozen tot uitdager van re
publikeins presidentskandi
daat Reagan bij de verkie
zingen van 6 november aan
staande.
De vooruitzichten voor
Mondale zijn vooralsnog
somber. Tijdens de traditio
nele carnavaleske afsluiting
van de Conventie bleek dui
delijk dat hij maar beperkte
geestdrift binnen zijn partij
kan opwekken. De toejui
chingen van de 4000 afge
vaardigden in de Conventie
zaal voor Mondales beoogde
vice-president, Geraldine
Ferraro, waren veel enthou
siaster en massaler dan voor
de man die Reagan zou moe
ten verslaan. Bange vraag
voor vele Democraten is of de
persoonlijkheid van Ferraro
voldoende (vooral vrouwelij
ke kiezers) voor Mondale kan
mobiliseren om te zegevie
ren.
Het vice-presidentsschap
is op zich echter een niet erg
belangrijke functie, zodat het
tijdens de stembuscampagne
toch op de Reagan-Mondale
debatten zal aankomen.
De Democratische strate
gie is om bij alle Amerikaan
se vrouwen te appelleren aan
hun vrouw zijn en hen uit te
nodigen „bij te dragen tot de
historische stap van de eerste
vrouwelijke vice-president
in het Witte Huis".
In haar gespierde aan
vaardingsspeech herinnerde
Ferraro er aan dat ze als offi
cier van justitie in New York
heel wat misdadigers achter
de tralies heeft gebracht. Ze
benadrukte traditionele
waarden als gezinsverband
en hard werken, beloofde in
voering in de grondwet van
volledige juridische en eco
nomische gelijkheid voor
vrouwen en attaqueerde pre
sident Reagan scherp op
diens 'roekeloze' bewape-
ningsbeleid en de schrik die
hij armen en bejaarden aan
jaagt met zijn sociale bezui
nigingen.
Mondale in zijn toespraak
noemde het Reagan-bewind
een „regering van de rijken,
voor de rijken en door de rij
ken". Hij zei dat elke presi
dent na de komende verkie
zingen de belastingen zal
moeten verhogen (vanwege
het enorme begrotingste
kort), maar dat Mondale dat
in tegenstelling tot Reagan
vooraf durft te zeggen en na
dien op rechtvaardige wijze
zal doen. Tegen de onderne
mers, die sedert Reagan vrij
wel geen winstbelasting hoe
ven te betalen zie Mondale:
„Het vrijkaartje wordt inge
trokken."
De democratische presi
dentsgegadigde beloofde om
de Amerikaanse industrie en
de werkgelegenheid te be
schermen tegen oneerlijke
buitenlandse concurrentie.
Op onderwijsgebied pleitte
hij voor uitmuntendheid.
„Ouders moeten die tv uitzet
ten, leerlingen moeten hun
huiswerk doen en onderwij
zers moeten onderwijzen.
Amerika moet weer kunnen
concurreren. In 1990, als ik in
mijn tweede ambtstermijn
als president ben, wil ik elke
winkel in Amerika kunnen
binnenlopen, er het beste
produkt uitpakken en op de
onderkant kunnen lezen:
Made in the USA."
Hij zei dat zijn keuze van
Geraldine Ferraro als 'run
ning mate' verzekert dat van
nu af geen enkel kind in
Amerika vanwege sex, gods
dienst of ras is uitgesloten
van welke functie dan ook.
Hoezeer de vrees van de Democratische campagneleiders dat Mondale en Ferraro teveel op een
echtpaar lijken terecht is is gisteren in De Stem op deze pagina duidelijk geworden. In het on
derschrift bij de foto van Mondale en zijn vrouw schreven wij, dat het ging om Mondale en
zijn 'running mate'. Dat was dus niet correct. (RED. DE STEM).
Van onze correspondent in Bonn
Gerard Kessels
BONN - Een aanslag op de zwaar be
waakte Adolf Hitler had nauwelijks
kans van slagen. Dat wisten de sa
menzweerders, maar ze wilden een
daad stellen. „De aanslag moet uitge
voerd worden, kost wat kost", zei ge-
neraal-majoor Tresckow enkele da
gen vantevoren. „Want het komt er nu
niet meer op aan hoe de aanslag af
loopt, maar het gaat erom dat het
Duits verzet voor het oog van de we
reld en van de geschiedenis de beslis
sende stap gewaagd heeft. Daarbij
valt al het andere in het niet."
De samenzweerders van de 20-ste juli 1944
wilde de wereld laten zien dat Duitsland,
waar in de persoon van Hitier de misdaad
aan de macht was gekomen, nog een restant
van fatsoen en eer was overgebleven. Dat er
ook nog een ander Duitsland was. De bom
aanslag van Claus Schenk Graf von Stauf-
fenberg mislukte. De dictator liep slechts een
bloeduitstorting en enkele kneuzingen op.
„Een kleine kliek eerzuchtige officieren wil
de mij van kant maken. Wij zullen met deze
pest kort proces maken", raasde de Führer.
Dat het maar om een kleine kliek ging,
klopte niet. In de zomer en herfst van 1944
werden ongeveer 200 direct en indirect be
trokkenen bij de 20-ste juli door het beruchte
'Volksgerichtshof' onder Roland Freisler ter
dood veroordeeld en opgehangen. Tot in de
laatste dagen voor de Duitse overgave bleef
de Gestapo jagen op de samenzweerders. Bij
het einde van de oorlog was het aantal geëxe
cuteerden in verband met de 20-ste juli opge
lopen tot 4500.
Eigenlijk was Stauffenberg niet geschikt
om de aanslag uit te voeren. De man die op 20
juli 1944 met twee bommen in Hitiers hoofd
kwartier 'Wolfschanze' arriveerde, was een
oorlogsinvalide. Bij de gevechten in Afrika
had de telg uit een oud adelsgeslacht het lin
keroog, de rechterarm en twee vingers van
de linkerhand verloren. Maar kennelijk was
er bij de samenzweerders niemand anders te
vinden, die de moed en de gelegenheid had de
aanslag op zich te nemen. Het op scherp zet
ten van de eerste bom kostte de gehandicapte
Stauffenberg zoveel tijd, dat hij niet meer
aan de tweede toekwam. Was dat wel gelukt
dan had naar alle waarschijnlijkheid nie
mand de aanslag overleefd.
Bij de bespreking die middag in de Wolf
schanze stond Stauffenberg twee meter naast
Hitier. Wijzend op zijn hardhorendheid had
hij bij Wehrmachtchef Keitel een plaatsje
dichtbij de Führer gekregen. Toch lukte het
hem niet de in een tas verpakte bom onder de
tafel tot bij de voeten van Hitier te schuiven.
Een dikke eiken tafelpoot beschermde het
doelwit van de aanslag. Bovendien stonden
'op deze hete dag de ramen open, zodat de
drukgolf kon ontsnappen.
Kort voor de ontploffing verliet Stauffen
berg de ruimte en ging op weg naar Berlijn
om met andere samenzweerders als Ludwig
Beek en Von Witzleben de lijnen van de
machtsovername uit te zetten. Om tien voor
een die middag ontplofte de bom. De 24 man
nen in de stafkamer werden tegen de grond
geslingerd. Bij velen, ook bij Hitier, sprongen
de trommelvliezen. Van sommige militairen
stonden de haren in brand. Vier werden er
gedood of stierven de volgende dagen aan
hun verwondingen. Maar Hitier leefde en la
ter op de dag was hij alweer zoveel opge
knapt dat hij zijn gast, de Italiaanse Duce
Mussolini, de verwoeste stafkamer kon laten
zien. 's Avonds sprak hij over alle radiozen
ders tot het volk. Kort vantevoren was Stauf
fenberg met enkele samenzweerders in Ber
lijn standrechterlij k ter dood veroordeeld en
geëxecuteerd. „Leve het heilige Duitsland",
moeten Stauffenbergs laatste woorden ge
weest zijn.
Hoewel de samenzweerders geen kleine
groep vormde, waren het volkomen outsiders
in de Duitse soldatenwereld. De blinde toe
wijding aan Hitier, onderstreept door de eed
op de Führer die elke soldaat en officier af
moest leggen, en de Pruissische traditie van
'Befehl ist Befehl', zorgden ervoor dat de sa
menzweerders niet op veel weerklank hoef
den te rekenen. Ook menige samenzweerder
kwelde zich met de gedachte dat hij eigenlijk
een verrader werd. En op steun vanuit de be
volking hoefden de samenzweerders niet te
rekenen. „Het was een verzet zonder volk",
schreef de Frankfurter Allgemeine Zeitung
dezer dagen.
Velen van de verzetsmensen kwamen
voort uit de nationaal conservatieve elite, die
pas bij het vorderen van de oorlog in actie
kwam. Toen de omvang van Hitiers misda
den duidelijk werd en de nederlaag in de oor
log onontkoombaar werd, kreeg de verzets
beweging toeloop. In het begin van de oorlog,
toen Hitier het ene militaire succes na het
andere in de schoot viel, waren sommigen
nog enthousiast. Stauffenberg bijvoorbeeld.
Dat de 'nar' Hitier op oorlog af koerste,
vreesde Stauffenberg eind jaren '30. Maar
toen Polen en Frankrijk vlot werden inge
lijfd was hij „vervuld van het overwinnings-
gevoel dat toen in Duitsland de meeste men
sen in zijn greep had", schrijft zijn biograaf
Joachim Kramarz. In die eerste oorlogs
maanden schreef Stauffenberg dat hij zich
„kostelijk voelde. Hoe zou dat ook anders
kunnen bij zulke successen?" Maar al in het
najaar van 1942 toen de Duitse gruwelen in
Rusland bekend werden en het Rode Leger
hard terug begon te slaan, vroeg hij zich on
geduldig af „of er in het hoofdkwartier van
de Führer dan niemand te vinden was om het
varken met het pistool af te maken?"
Op het gebied van de buitenlandse politiek
hadden de samenzweerders tamelijk irreële
voorstellingen. Carl Goerdeler, die kanselier
had moeten worden na de aanslag, hoopte
toen hij in de cel op zijn executie wachtte,
nog dat Engeland vrede zou willen sluiten
met Duitsland en dat beide volken gezamen
lijk de strijd aan zouden binden met de op
rukkende Russen. En na de oorlog zou Duits
land weer een monarchie moeten worden.
Kranten en tijdschriften in de Bondsrepu
bliek besteden deze dagen veel aandacht aan
het Duitse verzet. In Berlijn is een weten
schappelijke conferentie gehouden, waar 70
geleerden bijeen zijn geweest om het verzet
onder loupe te nemen. De Duitse televisie be
steedt uitvoerig aandacht aan de 20-ste juli.
PARIJS - De Franse commu
nistische partijeens de mach
tigste buiten het Oostblok,
heeft donderdag haar politie
ke toekomst op het spel gezet
met het dramatische besluit
zich terug te trekken uit de re
geringscoalitie met de socia
listen.
De communistische strategie is
duidelijk bedoeld om een rem te zet
ten op de snel slinkende populari
teit, en kan vol gens politieke waar
nemers in Parijs óf vruchten afwer
pen óf de partij in de politieke woes
tijn doen belanden.
Het besluit om geen ministers te
leveren voor het nieuwe kabinet
van Laurent Fabius is op het eerste
gezicht het gevolg van onenigheid
over diens vasthouden aan een so-
berheidspolitiek die tot nog toe
heeft geleid tot steeds meer werklo
zen. Maar in kringen van de com
munistische partij spreekt men van
een overwinning van de aanhangers
van de harde lijn die al lange tijd
niet gelukkig waren met de samen
werking met de niet-marxistische
socialisten en die hebben gewacht
op de kans om in de oppositie te
gaan.
Deze elementen waren ervan
overtuigd dat het kelderen van het
aantal stemmen in de afgelopen drie
jaar bijna helemaal te wijten is aan
de samenwerking met wat zij
noemden 'burgerlijke socialisten'.
De bitterste pil was het magere re
sultaat dat de partij vorige maand
bij de Europese verkiezingen be
haalde, toen slechts elf procent van
de kiezers communistisch stemde.
De partij had gehoopt succes te be
halen, vooral in gebieden waar dit
voorjaar werknemers de straat op
gingen uit protest tegen het rege
ringsbeleid dat inhield dat onrenda
bele bedrijven moesten sluiten.
Maar zelfs in die gebieden verging
het de communisten en de socialis
ten slecht. De grote winnaars waren
de rechtse en centrumrechtse par
tijen die in de Nationale Vergade
ring in de oppositie zijn. Volgens de
genoemde zegslieden waren het
toen de orthodoxe partijleden rond
partijleider Georges Marchais die er
krachtig voor pleitten de coalitie
met de socialisten te verbreken als
enige oplossing om het verlies goed
te maken.
Sommige politieke commentato
ren zijn de mening toegedaan dat de
daling van de populariteit van de
communisten in de afgelopen tien
jaar een weerspiegeling is van een
radicale verandering in de politieke
opvattingen in Frankrijk. Die ont
wikkeling kan de partij terugbren
gen tot een marginale groepering
tenzij zij zich een eigentijdser image
aanmeet.
PABUS - De permanente verte
van Nederland bij de Unesco, M
heeft vrijdag persberichten te
ajs zou Nederland formeel gedre:
VN-organisatie te verlaten.
Ondanks de bezwaren die De
geuit tegen de Unesco is terug
Nederland „hoogst onwaarschij
Mourik.
Hij bevestigde dat hij woensc
brief had gestuurd aan de leiding
nisatie waarin Nederland aandi
vormingen binnen de Unesco en
tje binnen de organisatie te wi
maar hij benadrukte dat dit geen
gement was om uit de Unesco te s
De term 'herziening' kan „alles
Afvalwater
HET Rotterdamse tank-op-
slagbedrijf Van Ommeren-
Matex moet zijn afvalwater
stromen binnen drie jaar ge
saneerd hebben. Een plan
daarvoor moet binnen een jaar
ingediend zijn. Dit heeft rijks
waterstaat bepaald in de
WVO-vergunning (lozings
vergunning) die het bedrijf
onlangs, na een aanvraag uit
het voorjaar 1980, is verleend
en die vrijdag is gepubliceerd.
Snipperkaart
DE directie van de gemeente
lijke scholengemeenschap
Genderdal in Eindhoven wil
gaan experimenteren met een
'snipperkaart' voor de leerlin
gen van de laatste klas van de
meao. Het experiment houdt
in dat de leerlingen maximaal
dertig lesuren per schooljaar
mogen verzuimen.
A W BZ-kosten
AAN voorzieningen ingevolge
de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten (financiering
van opname in verpleeghui
zen, instituten voor gehandi
capten en zwakzinnigenin
richtingen) is in 1983 een be
drag van 8,9 miljard gulden
betaald. Daarvan kwam 8,3
miljard ten laste van het
AWBZ-fonds.
BEDANKEN voor een hoogleraar;
vaak voor. De Technische Hogesc
val. Dr. Viegers, verbonden aan I
van Philips, heeft geweigerd een b
raar aan de Twentse TH te aanvaai
ven aanzienlijk meer kan verdiener
Het geval-Viegers staat niet op
specteurs lopen bij bosjes weg orr
dernemerswereld twee a drie kee
waard is dan 'Financiën' kan be
nngsprojecten komen bij de overl
automatiseringsdeskundigen elder
an ook op andere terreinen zitten r
dezelfde reden in de problemen. O
Particuliere bedrijfsleven op te k
voor bepaalde categorieën ambteli
s|ag van tien procent voorbereid.
Het gegeven, dat er weer 'gevoc
fls arbeidskrachten moet menig jo
steken. Want wanneer al bij een kl<
de vraag naar hooggeschoolden
werkloosheid niet uitzichtloos mee
ln studie en opleiding heeft gesto
Manschap weer als meesterschap
al|een op academisch- of HBO- n
voorbeeld te noemen: 'n vakbekw
dodig (en dikwijls even zeldzaam) i
van de veranderende vraag- en
Psidsmarkt zal een denivellerende
9e9even omstandigheden kan dit r
urn de Nederlandse industrie te k
door
voor iedereen een redelijk we
saven zijn er op velerlei gebied (jo
j')n zich door keihard werken, uitc
|n9 en herscholing bepaalde des'
egenover zo'n inzet mag en moe
;ere beloning. In 'zulke gevallen is
éerde, onrechtvaardige inkomens
sneden hebben gekend en waar
recht een inkomensnivelleringsb
e'tering mag echter nooit zover ga
an de mens - loon naar werken
Hen.
