Konsalik
wordt gek
als hij
nietkan
schrijven
Ra ra wat is d<
ZATERDAG 21 JUL11984
He
.et is een tik en hij weet het. Maar
Heinz Konsalik kan het schrijven niet
laten. Als hij niet elke dag een aantal
uren op zijn oude Olympia kan tikken, is
hij niet gelukkig. En wat hij ook schrijft,
zijn miljoenen lezers vreten het. In
Europa, Azië en Zuid-Amerika. De 63-
jarige veelschrijver heeft net zijn
honderdste hoek af en er zijn geen
tekenen dat de inspiratie opdroogt. De
droomfabriek Konsalik blijft op volle
toeren draaien. „Ik heb meer ideeën voor
romans dan ik ooit zou kunnen
schrijven", zegt de koning van de kiosk.
Je zijn lezers willen en hij levert
Absolute stilte
Dokter
Vier regels
Logeren op
een oud kasteel
Tegelzetter
Voeten
De koning van
Door onze correspondent
Gerard Kessels
Met Konsalik is er nooit ge-
donder. Hij weet precies wat
|H het. Moeiteloos schetst hij de
luchtkastelen waarmee zijn
|H lezerschare aan de sores van
g alle dag wenst te ontsnappen.
De ene vrouw is nog mooier
e dan de andere en naar liefde
g! hunkeren ze allemaal. De
jH mannen zijn steevast groot,
sterk en meedogenloos.
„Zijn heerszuchtige mond, zijn gro-
te, slanke gestalte. Ik was overgele-
=5 verd aan een roofdier dat met flikke-
rende, geile ogen op me toesloop", zo
ee geeft hij een vrouw nog net de kans te
ee denken. Of: „Ik verlang naar je, als
ee als als een woestijn naar een
zware regenbui! Iets beters viel me
niet in."
De schrijver van al dit spannends
leeft als een brave, degelijke Duitser
=j in zijn villacomplex bij het Rijnstadje
Bad Honnef. Daar zit hij niet te
ee wachten tot de muze hem met haar
staf beroert, hij gaat gewoon aan het
=S werk. Iedere dag weer. Konsalik: „Ik
sta 's morgens om half acht op. Eerst
zwem ik een paar rondjes, daarna
ontbijt ik en bekijk ik de post. Om
ES tien uur ga ik naar mijn werkkamer
e= om te schrijven. Ik merk meteen al of
ee het goed loopt of piet Als het vlot
ee gaat, wat meestal het geval is, ga ik
ee acht a tien uur door. Op een goede
ee dag schrijf ik zo wel tien, vijftien
bladzijden, 's Avonds zink ik volsla-
gen uitgeput met een borreltje op de
ee bank neer. Ik moet dan echt weer
ee wennen aan de dingen van alledag,
omdat ik geleefd heb met de personen
ee uit mij n boeken.
ee „Vroeger toen de kinderen nog
ee klein waren gingen we eens op va-
kantie in Locarno. Ik had beloofd dat
=jj5 ik me intensief met de kinderen bezig
zou houden en de schrijfmachine
ee thuis zou laten. Maar ik werd steeds
ee onrustiger. Na een week zat ik de hele
ee dag met m'n vingers op de tafel te
ee trommelen. Ik ging de stad in en,
kocht een kofferschrijfmachine. Toen
was ik weer gelukkig."
ee Veelvoudig milj onair Konsalik woont
als een vorst op de Aegidienberg bij
5= Bad Honnef, vanwaaruit hij bij hel-
ee der weer de Dom van zijn vijftig kilo-
meter verderop gelegen geboortestad
Keulen kan zien liggen. Trotst leidt
hij de bezoeker rond. Het domein be-
ee staat uit drie grote gebouwen. Een
E= woongedeelte met overdekt zwem-
55 bad, de stallen voor de paarden en een
5= paviljoen waar Konsalik zijn schrijf-
E= machine heeft. Konsalik: „Ik heb een
ee apart gebouw voor mijn werk, omdat
ik absolute stilte nodig heb. Vroeger
had ik nog wel eens een heel zacht
achtergrondmuziekje, maar daar ben
ee ik van afgestapt."
ee Aan de wanden in zijn werkkamer
al de uitgaven van zijn boeken. In het
EE Frans, Engels, Nederlands, Spaans,
Italiaans, alles keurig geordend.
ee Pronkstuk van de werkkamer: een
ee stoel die toebehoord heeft aan de
componist Richard Wagner. Konsalik
ee is een vurig bewonderaar van Wag-
ee ner's pathetisch werk en hij ont-
EE breekt dan ook zelden op de 'Bayreu-
ther Festspiele.'
Meer dan een jaar heeft het ge-
duurd eer dat de deuren van de Kon-
salik-villa eindeljk voor mij open-
zwaaiden. Drie afspraken werden op
ee het laatste moment afgezegd, omdat
ee Konsalik weer eens op reis ging. Zo-
e= als alle Duitsers reist hij graag en hij
ee combineert de drang naar verre stre-
ee ken met zij n schrij verschap. Konsalik
=5 rechercheert ter plaatse. Een roman
ee over de schimmige voodoo-praktij-
ee ken op Martinique? Vergezeld van
zijn vrouw Elsbeth en met de schrij f-
- machine in de koffer bekijkt de
auteur wekenlang het eiland. Een
ee verhaal over de Amazone? De auteur
ee vaart en trekt in eigen persoon door
ee de groene j ungle.
ee Een enkele keer wordt het allemaal
ee een beetje teveel. Als ik tegenover
hem zit is hij net terug uit het zieken-
e| huis, waar hij is behandeld voor har-
tritmestoornissen. Opgelopen tijdens
EEE een trip door de binnenlanden van
Nieuw-Guinea. Maar Konsalik is niet
te stuiten. Voor volgend jaar staan
reizen naar Midden-Amerika,
ee Nieuw-Zeeland en Oceanire op het
=E programma. „Ik reis heel graag, ja.
-till
Rusland-minnaar Heinz
Konsalik voor zijn Datscha
in Bad Honnef. „Ik ben een
volksschrijver die gelezen
wil worden."
Konsalik bouwde een villa als
werkruimte. De bestseller-auteur
kan alleen in volstrekte stilte wer
ken.
Als ik straks niet meer op deze we
reld ben, wil ik de wereld tenminste
gezien hebben."
In de zomer van vorig jaar had ik een
huis gehuurd aan de Zeeuwse kust. In
die tijd bereidde ik me al voor op het
interview met de bestseller-auteur,
dat voor het najaar gepland was. Ik
moest nog steeds iets van Konsalik
lezen. In het huurhuis kreeg ik
prompt het bewijs van zijn populari
teit gepresenteerd en werd ik op m'n
wenken bediend. In het bescheiden
boekenkastje was de Duitser goed
vertegenwoordigd. Mijn keus viel op
'Dokter van Stalingrad', het boek dat
in 1956 zijn roem definitief vestigde.
Voor menigeen het klassieke Konsa-
lik-werk. De auteur ziet het anders.
„Er zitten nogal wat stylistische fou
ten in. Ik heb later betere boeken ge
schreven."
Hoe het ook zij, met 'Dokter van
Stalingrad' was Konsalik's naam ge
maakt. In het boek zijn veel eigen
herinneringen verwerkt. Konsalik
deed dienst aan het Oostfront. Wehr-
macht-soldaat Konsalik was oorlogs
correspondent. Hij werd gewond en
teruggestuurd naar de Heimat. Maar
in die bittere jaren in het oosten heeft
hij een liefde opgevat voor het Russi
sche land en zijn bevolking die hem
nooit heeft verlaten. Konsalik is ka
pot van Rusland. Sjolochows' epos 'De
stille dom' noemt hij prompt als het
boek dat de meeste indruk op hem
heeft gemaakt.
In kritieken is Konsalik wel eens
'de Keulenaar met de Russische ziel'
genoemd. Maar hoe gek hij ook op het
land is, toch zal de reisgrage auteur
nooit een voet op Russische bodem
zetten. Konsalik heeft het bij de Sow-
jets verkorven omdat hij het commu
nisme met elke vezel van zijn forse li
chaam haat. „Er zal altijd oorlog zijn
zolang de hele wereld niet communis
tisch is!", zo laat hij een Rus zeggen in
'Dokter van Stalingrad'. En hij ver
volgt: „De vonk van het fanatisme
gloeide in zijn ogen. Ziojn gezicht
werd hoekig en brutaal. Pas wanneer
de rode vlag de wereldvlag is zal er
vrede heersen op de wereld. Zo lang
vechten wij tegen alles en iedereen."
Het wereldbeeld van de schrijver in
een notedop.
Konsalik behoort tot die generatie
Duitsers, die getekend is door de
Tweede Wereldoorlog. Het is de gene-
De schrijver toont zijn kunstverzameling
ratie die in elk gesprek binnen een
half uur ongevraagd de oorlog ter
sprake brengt. „Men heeft ons de
jeugd gestolen", zegt hij. „Bij mij was
het eerst de Hitlerjeugd, daarna de
Wehrmacht en toen als oorlogscor
respondent naar het Oostfront."
Na de oorlog studeert Konsalik een
blauwe maandag theaterweten-
schappenn en medicijnen. Dat er
brood op tafel komt, daarvoor zorgt
zijn vrouw Elsbeth, die lerares is. Van
de korte verhalen die hij naar tij
schriften stuurt komen de meeste met
een bedankbriefje terug. Met 'De
dokter van Stalingrad' begint de kas
sa te rinkelen. Een geluid dat niet
meer zal verstommen. Op het mo
ment zijn er van zijn boeken meer
dan zestig miljoen verkocht. Op het
lijstje van de meest gelezen auteurs
allertijden heeft hij Karl May
(49 miljoen) inmiddels ver achter zich
gelaten. „Elke tien seconden", zo
meldt hij trotst, „wordt ergens ter
wereld een boek van mij verkocht."
Bij de burgelij ke stand staat hij in
geschreven als Heinz Günter. Omdat
die naam wat al te gewoontjes is
heeft hij als schrijver de naam van
zijn grootmoeder van Bulgaarse af
komst genomen. Zodoende werd het
Heinz Günter Konsalik. Later werd
het Heinz G. Konsalik en nu staat op
de boeken alleen nog maar in koeien
van letters 'Konsalik'. Als dat er
maar op staat, dan weten zijn miljoe
nen fans genoeg.
Naast de voortdurende liefdes
verklaringen aan het Russische land
loopt er nog een rode draad door de
honderd boeken van Konsalik. Na
zijn korte medicijnstudie is hij altijd
een gemankeerd dokter gebleven. De
beroemde auteur had liever een ge
vierd chirurg willen zijn. „Ik heb
geen enkel boek waar geen arts in
voorkomt", zegt hij. Konsalik is op
een tiental medische vaktijdschriften
geabonneerd en hij pluist die van
voor tot achter door. Hij heeft er ple
zier in de meest moderne operatie
technieken tot in detail te beschrij
ven.
„Soms heb ik discussies met artsen
die dan zeggen: wat je daar schrijft
kan helemaal niet. Dan loop ik naar
de kast en pak het medisch tijdschrift
waarin de operatie beschreven staat",
glundert hij. Een boek als 'Das Ge-
schenkte Gesicht' is een ode aan de
verworvenheden van de plastische
chirurgie en in zijn honderdste roman
'Strahlende Hande' beschrijft hij de
activiteiten van de handopleggers en
natuurgenezers. „Er wordt ook in
verwezen naar Greet Hofmans, de
gebedsgenezeres die indertijd zo'n
grote rol speelde aan het Nederlandse
hof", zo meldt de schrijver nog even
ten behoeve van de Nederlandse le-
De actualiteit wordt door Konsalik
op de voet gevolgd. Terrorisme, he
roïneverslaving, hij beschrijft het al
lemaal. 'Kruis in Siberië' (alweer
Rusland!) gaat over de aanleg van de
grote pijplijn van Siberië naar het
Westen, waarbij gevangenen zijn in
gezet als dwangarbeiders. „Voor dat
boek heb veel materiaal g(
van het Sacharow-Comité."
Konsalik is een nauwgezet krantelf
zer. Een berichtje van vier regels
het aanspoelen van een fles met
brief op het Duitse Waddeneilai
Norderney doet de vonk voor een he|
roman overspringen. „Alle berichtji
die mij interesseren knip ik uit
stop ik in een mand. Daar ben ikvri
wel elke avond tot een uur of een n
in de weer. Ik ben geabonneerd
vijf Duitstalige kranten die in Ri
land verschijnen. Daar zitten interf
santé dingen in die ik verzamel v<
een boek. Zo las ik pas dat op
vliegveld van Kiew de passagiei
weigerden in te stappen omdat ze
gezagvoerder met een blindegeleidi
hond naar het vliegtuig zagen lo|
De man bracht de hond voor een
de passagier naar het vliegtuig i
dat wilde niemand geloven. Niemai
wilde instappen. Of dat verhaal V!
een chauffeur die al vijf jaar
in Rusland vastzit, omdat de garaj
zijn kapotte vrachtwagen alsmai
niet goed gemaakt krijgt. Als er ei
delijk weer eens een nieuw onderdf
is aangekomen, de wagen gerei
reerd en de man weg wil rijden, kon]
hij de straat niet uit omdat er wf
iets stuk gaat."
Hier is de tweede aflevering van
tekeningen, strips en verhalen. D
gtem van vorige week zaterdag t
piet iedereen zijn inzendingen te
ze goed bewaren. Misschien is e
voor.
1 Het is groen en het eet een g
2. Het is rose en het ruikt naar z
3. Welke slang kun je niet kwaai
4. Wat verlies je elke dag?
5. Door welke gang mag je niet
•gUBSjm ep joop g 'uaiods^a
ui ua^-iEA uae z 's! Suef etp
Anne-Marieke Lowenthal
9 jaar, Dongen
Er was eens een prinses die
Sabine heette. Haar vader en
moeder waren koning en ko
ningin. Op een dag zei haar
moeder: Sabine, het wordt
hoog tijd om eens bij je oom te
gaan logeren, dan leer je hem
eens kennen. Hij wil graag dat
je bij hem komt logeren. Je
mag een vriendinnetje mee
brengen. Sabine kijkt opge
wekt, dat wil ze wel. Mama,
mag ik Saartje meenemen?
Dat is goed. Sabine rent naar
buiten, pakt haar fiets en rijdt
zo hard als ze kan naar Saar.
Die woont een straat verder.
Sabine rende meteen naar
Saartjes kamer. Saar zei dat ze
graag mee wou en het mochtl
Ze fietsten naar het paleis van
Sabine, 's Avonds werden ze
alletwee naar oom gebracht.
Toen ze daar aankwamen gin
gen ze meteen slapen want het
was al laat. 's Morgens na het
eten gingen ze naar het zwem
bad in de tuin. 's Middags gin
gen ze in het bos wandelen en
's avonds gingen ze naar de
zolder, daar lagen heel veel
leuke oude spullen. Toen gin
gen ze slapen en twee dagen
later kwamen de lakeis van het
kasteel van Sabine ze ophalen.
Ze bedankten oom voor alles.
Ze kregen ieder 'n mooi
sprookjesboek. Toen ze thuis
waren gingen ze alles vertellen
en s avonds las de moeder van
Sabine het sprookjesboek van
Sabine voor en de moeder van
Saartje het sprookjesboek van
Saartje.
Tessy Duncker
10 jaar, Chaam
Met de grote vakantie ga ik
Lottie en opa en oma brengen
ophalen.
Tessy van Hofwegen 10 j aar, Breda
Zoals een tegelzetter over vierkanj
meters praat, zo praat Konsalik ovi
boeken. Hij schrijft er drie a vier pi
jaar. De uitgevers, alleen in Duiq
land heeft er zeven, meldt hij
neer ze een boek kunnen verwachl
Waar het over gaat moeten ze ir
afwachten. Vaak weet Konsalik
zelf niet eens. Geen wonder dat nog
eens het verwijt klinkt dat zijn 1»
ken allemaal van hetzelfde laken
pak zijn. „Ik kan me niet herinneren
kaatst Konsalik enigszins korzelig SjjoL(OT1 TJZielcsf T-
rug, „dat in mijn honderd romans de- Lorvti. Xj
zelfde situatie meer dan een kei
voorkomt."
Aan kritiek is Konsalik overige
gewend. Voorzover de dames en hi
ren critici al aandacht besteden ai
de veelschrijver wordt zijn werk a
gedaan als clichématige schuimklo]
perij zonder enige literaire waarde'
wat dan ook. „Er zou iets niet in or
zijn als ik een positieve besprei
zou krijgen in de Frankfurter Alll
meine Zeitung", hoont hij„Ik beo i
volksschrijver die gelezen wil wj
den. Wat heb ik aan de elitaire knf'
van één man, die in zijn eentje me
uit te maken wat literatuur is? Als
literaire kritiek mij prijst en ik
maar tweeduizend lezers, wat sc
daarmee op? Het is moeilijker
vijfhonderd bladzijden met een spj
nend plot te schrijven dan zo'n t'
waar geen begin en einde aan is.
Voor de twee dochters van de vf
schrijver is het een voortdurende
gernis dat papa steeds op een 01
schrijfmachine zit te rammelen,
driemaal toe hebben ze hem een a
tronische schrijfmachine cadeau
daan, maar even zo vaak keerde
weer terug naar zijn oude ramni
kast. „Ik moet het geluid van de a
slagen kunnen horen en mijn nan fWDie rfflTinip ni<t T
op de toetsen kunnen leggen. Als* UUJJJJIV ULS i
dat bij een electronische schrij rr
chine doe, is alles in één keer weg-
En zo blijft hij tikken. Tot de
er op volgt. In Bad Honnef of
Canarische Eilanden of waar dan
ter wereld hij zich bevindt. Vee
zijn onverzadigbare fans gaat n
lemaal nog niet snel genoeg
zegt Heinz Konsalik veron
„MaaL
:tschul®
gend, „ik kan toch niet ook nog
mijn voeten gaan schrijven?
NZVöR O!
JULLIE pr
