even.,.
UITBLAZEN
Australië: een heidens land
van zon-aanbidders'
en veel tevreden Nederlanders
EIROPA'* nACKIÏIETCIE
Hart probeert nog een 'staatsgreep'
De uitdaging van de Pacific
Tomaat Lp. v.
komkommer
MARIO CUOMO NIEUWE STER IN DEMOCRA TISCHE PARTIJ
Hoopgevend
ACHTERGROND
Op achterstand
Vrij en onbezorgd
Jeugd en bejaar
den
Democraten
blijven
twijfelen
over
Mondale
Geschillen
Verlopen pas
mag ook
in Spanje
Nieuw protocol
ziekenhuizen
PESTEMCOI
MET puur natuur
weet je het toch
ook maar nooit.
De tomaat is zowat het
symbool van gezondheid.
Ik weet nog hoeveel moei
te ik heb moeten doen om
deze vrucht te leren eten.
Ik ging ervan kokhalzen,
net als van kervelsoep. Maar
door telkens opnieuw te probe
ren tomaat te eten - met suiker,
met zout en peper, in een ome
let of in schijfjes op een boter
ham met kaas - ben ik uitein
delijk zover gekomen dat ik ze
wel kan waarderen. Tomaat
zonder méér vind ik nog steeds
niet lekker, maar ik hoef er ook
niet meer van de kokhalzen. In
een salade vind ik tomaat on
misbaar en aan de Engelse high
tea-dis sla ik de sandwich met
cheese tomato hoger aan dan
de sneetjes zalmpastei. Ook het
kleine, harde tomaatje dat in de
Engelse pub de ploughman's
lunch (flink stuk kaas, pickles,
sla, tomaat, brood en pickled
onionsvergezelt eet ik altijd
op.
Engelsen lijken meer te
doen met tomaten dan wij. Al
bij het ontbijt krijg je (gebak
ken) tomaat. Natuurlijk zitten
ze in elke salade en Engelsen
eten ontzettend veel salades -
met gesnipperde kaas, ham,
rosbief of Scottish eggs. Genera
liserend, maar zonder overdrij
ving kun je zeggen dat Engel
sen verzot zijn op tomaten. Een
paar jaar geleden heerste er een
ware tomatenrage in het land.
Iedereen kweekte ze. Tot op de
vensterbank toe. Zelfs achter
de ramen van Londense kanto
ren zag je de tomatenplanten
staan.
Toen ik gisteren een Engelse
vriend opbelde om wat vakan
tiezaken te regelen, begon hij
het gesprek van zijn kant met
een opmerking overtoma
ten. Meestal vraagt hij wat voor
weer we hebben, maar nu zaten
de tomaten hem het hoogst. Hij
had gelukkig geen tomaten uit
Holland nodig, zei hij, want
zijn eigen oogst stond net te rij
pen. Even snapte ik niet waar
die mededeling op sloeg. Had
ik hem soms een vergeten be
lofte gedaan iemand tomaten
voor hem mee te geven? Dat
kon niet. Enfin, ik ken hem
goed. Hij is een van die Engel
sen die pas rond z'n vijftigste
voor het eerst van zijn eiland
durfde en daarom denkt dat
Albion het centrum van God's
schepping is. Ik begreep dus al
gauw dat hij het over de haven-
staking~nsia. Nooit lezen ze
daar een letter over Nederland,
maar als er in hun land iets ge
beurt dan nemen ze automa
tisch aan dat wij daar gretig
kennis van hebben genomen
(wat trouwens dikwijls genoeg
het geval is ook).
Patriot
Er sprak voldoening uit zijn
stem en ik wist meteen wat ik
behoorde te zeggen: „Veel lek
kerder hè, eigen teelt?". Dat be
aamde hij. Home grown, home
made en made in Britain. Dat is
allemaal veel lekkerder en be
ter. En bovendien was het voor
WIM KOCK
hem leuk om die Hollanders
met hun „goedkope aardgas
voor de tuinders" even fijntjes te
laten weten dat Engeland, al
thans hij, de Nederlandse
groente niet echt nodig heeft.
Intussen had ik net zoveel re
den tot patriottische voldoe
ning want hij was toch maar
zover dat hij tomaten al zonder
erbij na te denken met Holland
associeerde en zijn opmerking
aan het begin van ons telefoon
gesprek impliceerde dat hij
Hollandse tomaten had gegeten
toen de zijne nog groen in de
kas stonden.
Nu was hij al eens eerder
van z'n Britse geloof gevallen.
Dat was toen hij een Japanse
auto had aangeschaft. Twéé
zelfs. Een grote Datsun voor
hem en een kleine voor haar. Ik
moet zeggen dat hij er altijd
wroeging over heeft gehad en
als penitentie pendelt hij nu in
een Rangerover tussen zijn huis
en zijn kantoor, een Engels
maar wat overdreven voertuig
voor het overbruggen van een
met macadam geplaveide af
stand van nog geen vijf kilome
ter.
Dodelijk gas
Uit het feit dat mijn vader
landslievende Engelse vriend
Nederlandse tomaten heeft ge
geten blijkt de macht van de
Nederlandse groententelers op
de Engelse markt. Zelfs aan to
maten uit Jersey, waar ze twee
keer per jaar van de koude
grond worden geoogst, zou hij
de voorkeur hebben gegeven.
Maar de supermarkt had alleen
Nederlandse. Er gaan dan ook
heel wat tomaten naar Enge
land: ongeveer een kwart van
de totale Nederlandse produk-
tie.
In het vakblad International
Freighting Weekly van 12 juli
lees ik dat er momenteel door
Nederlandse bloemen- en
groententelers een heel nieuwe
markt wordt aangeboord in
Amerika. Het gaat allemaal
door de lucht naar Texas.
KLM, Lufthansa en British Ca
ledonian spinnen daar aardig
wat garen bij, zo meldt dit blad
voor vrachtvervoerders. Overi
gens kent dit luchtvervoer van
groenten en bloemen zo zijn
specifieke problemen. Ik
schreef het al aan het begin van
dit artikel: met puur natuur
weet je het toch ook maar
nooit.
Zo legt Henk Rijkse, vracht
manager van British Caledo
nian op Schiphol in het eerder
genoemde blad uit dat tomaten
en bloemen niet met elkaar op
één pallet kunnen worden ver
voerd. „Tomaten scheiden een
gas af dat dodelijk is voor bloe
men. Vooral anjers en rozen
zijn er zeer gevoelig voor."
Had u dat gedacht van puur
natuur?
itiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiniiiiiiii)iiiiiiiiiiimiiiiiminiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiii5
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres; Postbus 3229, 4800 MB Breda
©076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, @01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; f 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatsche betaling geldt een korting van 1,- per maand,
f 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RunkrPlfltiPQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
WOENSDAG 18 JUL11984
Tt I \vOENSDAG 18 JUL111
Door Loek Leijendekker
ADELAIDE - Ze staan
ruim 500 km van de be
woonde wereld op een
camping in de Australi
sche bush-bush met een
caravan van 5 bij 3 me
ter: Marjolein (40) en
Arie Venhoek (51) uit
Arnhem. Hun verhaal -
„Wij zijn in ons hele le
ven nog nooit zo geluk
kig en tevreden ge
weest" - kan niet model
staan voor de lotgeval
len van de gemiddelde
Nederlandse emigrant
in Australië. Het ver
klaart wel waarom het
grootste deel van de
emigranten en van de
Aussies zelf het vijfde
continent nog steeds be
schouwen als een 'lucky
country' (gelukkig land)
waar 'easy going', een
zeer ontspannen wijze
van leven, het ritme van
elke dag bepaalt.
Een zonnig land maar met
donkere wolken aan de he
mel. De wereldwijde econo
mische crisis heeft in de
Australische samenleving
een aantal zwakke plekken
blootgelegd. „We zijn ver
wend; we zijn te lang een ge
lukkig land geweest", zeggen
vele middenklassers in
Australië. „Wij zijn verwor
den tot een heidens land van
zon-aanbidders"dondert
Owen Harris, een ex-topdi
plomaat a la Joseph Luns.
Wat zij bedoelen is dat
Australië, in tegenstelling tot
de meeste andere landen
rond de Pacific, de afgelopen
decennia meer geld en ener
gie gestoken heeft in een on
bezorgd leven voor iedereen
dan in onderwijs, onderzoek
en modernisering van het in
dustriële apparaat. De agra
rische export (lamsvlees, wol,
zuivelprodukten en granen),
een rijkelijk vloeiende devie-
zenbron, is door de concur
rentie van de Europese Ge
meenschap, goeddeels opge
droogd, althans wat West-
Europa betreft. De enorme
rij kdom aan mineralen, die
Australië tot de welgestelde
grondstofleverancier van de
landen rond de Grote Oceaan
had kunnen maken, blijkt
ook geen garantie meer te
zijn voor blijvende welvaart.
Australië dreigt zich name
lijk, zoals ook in Nederland is
gebeurd, door een te hoog
loonniveau bij een te lage
produktiviteit uit de markt te
prijzen. Al easy going zijn de
Aussies, vooral qua hoog
waardige techniek ver achter
geraakt op regio-genoten als
Japan, Taiwan, Zuid-Korea,
Hongkong en Singapore. Re
gering, ondernemers en het
meer bezonnen deel van de
militant-linkse vakbeweging
zijn het erover eens, dat het
een heidens karwei zal zijn
om die achterstand in te lo
pen c.q. het huidige wel
vaartsniveau te handhaven.
Maar sinds Bob Hawke, nu
ruim een jaar geleden, als
minister-president van een
socialistisch kabinet het roer
in handen heeft genomen is
er weer hoop bij arbeiders,
boeren en ondernemers dat
Australië er bovenop zal ko
men. Hoe groot het vertrou-
wen is dat in hem gesteld
wordt blijkt uit een recente
opiniepeiling: 72% van de
Australiërs staan achter Bob
Hawke en zijn fors - no non
sense - bezuinigingsbeleid.
Terug naar Marjolein en
Arie Venhoek op hun cam
ping in de adembenemende
natuur van de Flinders-ber-
gen, ten noorden van Adelai
de, de 'festival'-hoofdstad
van South Australia. Arie,
een beer van een vent, is al
sinds 1967 in Australië. Dank
zij een 'prima opleiding' bij
de Koninklijke Luchtmacht
kon hij bij Philips-Australië
meteen aan de slag als radio
monteur. Marjolein, sportief
en een gezellige lachebek,
ontmoette hij tijdens een za-
kenbezoek aan Nederland.
Het klikte en ze besloten sa
men - van beiden was het
eerste huwelijk op de klippen
gelopen - in Australië een
nieuw leven te beginnen, een
vrij en onbezorgd leven. Ze
verkochten hun hele hebben
en houden, schaften zich een
caravan aan en trokken er
flierefluitend op uit. Na vele
omzwervingen zijn ze uitein
delijk in een camping in Wil-
pena beland, ruim vijfhon
derd kilometer ten noorden
van Adelaide en de bescha
ving. Het is een gebied van
violet-blauwe bergen en bre
de valleien waar grote kud
den schapen grazen en kan
goeroes en emu's in het wild
rondzwerven. In dit overstil-
le, wijde land kun je uren,
soms dagen gaan zonder een
mens tegen te komen.
Marjolein werkt er voor
halve dagen in de kampwin
kel, Arie organiseert uitstap
jes voor toeristen. Samen
verdienen ze zoveel, dat ze na
drie maanden werken drie
maanden op vakantie kun
nen gaan. „We leven zo vrij
als een vogel en kunnen gaan
en staan waar we willen".
Arie zegt geëmigreerd te zijn
vanwege zijn kinderen. Wel,
die kunnen de toekomst on
bezorgd tegemoet zien. De
een heeft doctoraal economie,
de twee andere jongens zitten
resp. in het onderwijs en het
bankwezen en de dochter is
gelukkig getrouwd. Als ze
even met de kinderen willen
bellen - die wonen honder
den kilometers verder - heb
ben ze door de speciale tele
foonverbinding die Arie
heeft geconstrueerd, binnen
dertig seconden contact.
Vanwege hun vele trektoch
ten door de Australische bin
nenlanden zijn ze voor dertig
gulden per jaar verzekerd
voor de medische hulp van
DE populaire Koala
beertjes stervan langzaam
uit. In de natuurreservaten
vormen ze een grote attrac
tie.
'de vliegende dokters'. „Waar
je ook zit, ze zijn binnen een
half uur bij je", verzekert
Arie. Nooit bang werkloos te
worden? „Neen, als je maar
ver genoeg het binneland in
trekt en bereid bent alles aan
te pakken, vind je hier altijd
werk". De oude dag? „Daar
voor hebben we wat geld op
zij gelegd". Heimwee naar
Holland? „Nooit: al die hok
jes en regeltjesen met z'n
allen op 'n kluitje.Eén
ding missen we: zoute ha
ring".
Hollandse Nieuwe is wel
voorhanden in het trefpunt
van weer een ander slag emi
granten, de Dutch Club in
Adelaide. De haringen met
uitjes liggen er uitgestald
DE wijdse uitgestrekt
heid van de Flinders Ran
ges in South Australia.
- FOTO'S: S.A. TOURIST BOARC
naast gevulde koeken, zoute
drop, hagelslag en gekleurde
muisjes. Het menu vermeldt
erwtensoep en gebakken
schol 'uit Holland' en aan de
bar wordt, in het vriesvak
gekoelde, jonge Bols ge
schonken. Typisch Neder
landse produkten; sympto
men van een zweempje
heimwee naar Nederland?
Hanny de Vries uit Rotter
dam: „Als we hier niet iets
zouden missen, zouden we
niet zo dikwijls bij elkaar ko
men".
De Hollandse club van
Adelaide telt op het ogenblik
500 leden. Er is een wachtlijst
- het clubhuis is te klein ge
worden - van nog eens 500
man. Ze kunnen binnenkort
toetreden want over enkele
maanden zal het multifunc
tionele nieuwe complex aan
de Salisbury Highway, dat de
leden zelf gebouwd en gefi
nancierd hebben, in bedrijf
gesteld kunnen worden. Ze
zijn er apetrots op en terecht.
Gesprekken met Neder
landers in Australië: dat zijn
meestal ontmoetingen met
geslaagde emigranten. Emi
granten, die het gemaakt
hebben, hebben een paar din
gen met elkaar gemeen. Het
zijn prima vaklui, harde
werkers en doorzetters. Ook
hun vrouwen en kinderen
weten van aanpakken en
doorbijten. Ze zijn Australiër
met de Astraliërs geworden,
met behoud overigens van
typisch Nederlandse karak
tertrekken. Ze vinden het
plezierig om van tijd tot tijd
naar Nederland op vakantie
te gaan - meestal 'doen' ze
dan ook half-Europa - maar
kunnen bij ons niet meer
aarden.
Een paar voorbeelden: An-
dré ('Andy') Bastiaans (51) uit
Geleen. Technisch opzichter
ondergronds bij de mijnen.
Nu directeur van een eigen
constructiebedrijf. Kees de
Bruin (60) uit Schiedam.
Drukker. Nu een goede baan
bij Océ van der Grinthen in
Adelaide. Joop Meurs (54) uit
Boekelo. Als leerling-lift-
monteur geëmigreerd, thans
DE kangoeroe komt al
leen in Australië voor en op
enkele nabijgelegen
eilandjes. Ze zijn ongevaar
lijk tenzij ze zich, in het
nauw gebracht voelen. Een
volwassen kangoeroe kan
met sprongen van vier me
ter een snelheid bereiken
van 50 km.
directeur van een van de
grootste liftfabrieken van het
land. Dat ook een goede ge
zondheid een voorwaarde is
om te slagen ondervond Al-
bert Leffers (59) uit Tilburg,
Het ging hem als huisschil
der voor de wind totdat hij
na een hartoperatie arbeids
ongeschikt werd. „Ik moet nu
zuinig aan doen maar mijn
huis is afbetaald en er staat
nog wat op de bank; ik red
het wel".
Zorg om de toekomst van
de kinderen is voor de Neder
landse emigrant het belang
rijkste motief geweest om te
emigreren. Verder de oor
logsdreiging in Europa, een
afkeer van het streng ge
reglementeerde leven in Ne
derland - „hier heb je veel
meer kansen om vooruit te
komen" - en ook een hang
naar avontuur. Door te emi
greren hebben ze echter niet
alle problemen van het oude
Europa achter zich gelaten.
Australië kent eveneens gro
te jeugdwerkloosheid (10
procent), het alcoholgebruik
onder de j eugd ligt erg hoog,
heel wat jongeren zijn aan
drugs verslaafd en in de gro
te steden roert zich een kra
kersbeweging. Ook kinderen
van welgestelde Nederlandse
emigranten blijken daar vat
baar voor te zijn.
De laatste tijd worden de
Nederlandse emigranten nog
met een heel ander fenomeen
geconfronteerd. Naarmate
emigranten van de eerste ge
neratie ouder worden komt
hun Nederlandse herkomst
steeds sterker naar voren,
Hoe goed ze ook het Engels
hebben beheerst, op hun oude
dag vallen ze in hun contac
ten met anderen steeds meer
terug op het Nederlands. Dat
geeft problemen in bejaar
den- en verzorgingstehuizen.
De grote Duitse kolonie, die
van de Barossa-vallei ten
noord-oosten van Adelaide
een welvarend wijngebied
heeft gemaakt zit er ook mee.
Met behulp van steun uit Ne
derland wordt nu in ver
scheidene Australische ste
den geprobeerd voor Neder
landse bejaarden aparte be
jaardentehuizen te stichten.
Een sympathieke zaak.
(De eerdere afleveringen van
deze serie stonden in De Stem
van 14 en 17 juli)
Van onze correspondent
Mare de Koninck
SAN FRANSICO - Op
de eerste dag van de De
mocratische Partij con
ventie in San Fransisco
is opnieuw gebleken hoe
weinig enthousiasme
grote geledingen van de
Amerikaanse oppositie
partij kunnen opbren
gen voor Walter Monda-
le. Diens verkiezing,
eind deze week door een
meerderheid van de
Conventie tot presi
dentskandidaat en uit
dager van Republikeins
president Reagan lijkt
nog steeds verzekerd,
maar een verrassing is
niet langer uitgesloten.
De wijdverbreide twijfels
over Mondale's vermogen om
bij de presidentsverkiezingen
in november aanstaande een
meerderheid van de bevol
king voor zich in te nemen,
gaven de supporters van Ga
ry Hart op de Conventie
nieuwe hoop op een succes
volle 'staatsgreep' tegen
Mondale. Hart kondigde gis
teren aan dat ook hij - net
als Mondale - Geraldine
Ferraro tot vice-president
zou nemen „omdat de partij
unaniem achter haar staat,
maar niet achter Mondale."
Ferraro zelf heeft op Hart's
toenadering niet gereageerd.
De eerste Conventiedag
waren in de reusachtige zaal
met bijna 4.000 stemgerech
tigde gedelegeerden uit alle
Amerikaanse deelstaten veel
meer borden met 'Hart' er op
te zien dan blijken van steun
voor Mondale. Rebelse Hart-
aanhangers hadden 'Hart-
Ferraro-stickers' uitgedeeld,
die opvallend veel gedragen
werden.
Hart-medewerkers ver
klaarden dat ze inmiddels
tachtig Mondale-gedelegeer-
den ertoe hadden bewogen
van kandidaat te verande
ren. Hart is er met name op
uit te voorkomen dat Monda
le donderdag reeds tijdens de
eerste verkiezingsronde de
presidentsnominatie van zijn
partij krijgt. Mondale kon tot
begin deze week rekenen op
140 stemmen meer dan de
noodzakelijke vijftig procent.
De congresgangers, die tij
dens de voorverkiezingen als
'kiesmannen' van Mondale,
Hart of Jackson zijn verko
zen, mogen op de Conventie
formeel 'hun' kandidaat in de
steek laten, maar moeten
daarvoor tegenover hun ach
terban wel heel zwaarwich
tige redenen kunnen aanvoe
ren. Als geen van de presi
dentskandidaten het bij de
eerste stemming op de Con
ventie haalt zijn de afge
vaardigden pas echt vrij om
van kandidaat te wisselen,
omdat er immers een beslis
sing moet vallen. Gary Hart
heeft echter een niet onover
brugbaar lijkende achter
stand van ongeveer 800 ge
delegeerden. Overigens is
overeenkomstig het nieuwe
partij reglement vijftig pro
cent van de 'kiesmannen' op
de partijconventie vrouw.
„Mondale heeft er te veel
aanleg voor om bij iemand
anders in de schaduw te gaan
staan", omschreef een van de
gedelegeerden het gevoelen
op de Conventie. „Hij staat in
de schaduw van Ferraro en
van Hart en van Jesse Jack
son, die allemaal iets veel
spectaculairdere over zich
hebben." Mondale is als win
naar uit de voorverkiezingen
binnen zijn partij gekomen,
omdat de leden van de hem
steunende vakbonden veel
massaler zijn opgekomen
dan de niet-georganiseerde
sympathisanten van Hart en
van negerleider Jackson.
Mondale had afgelopen
weekeinde reeds gezichtsver
lies geleden toen de door hem
ontslagen voorzitter van de
Democratische Partij, Char
les Manatt, door de partijtop
weer terug in functie werd
gezet.
In de schaduw stond Mon
dale gisteren ook van en peil-
snel gerezen ster in de Demo
cratische Partij, gouverneur
Mario Cuomo van de deel
staat New York. Cuomo hield
maandagavond een zoge
naamde 'keynote-speech',
traditioneel de toespraak
waarin een veelbelovend
partijlid de partij-idealen en
de thema's van de komende
presidentsverkiezingen for
muleert. De speech van Cuo
mo werd algemeen als bril
jant gekenschetst. Het Mon-
dale-kamp was duidelijk be
zorgd dat Mondale na diens
speech van komende donder
dag een minder geestdriftige
ovatie zal krijgen dan Cuomo
te beurt viel.
„Cuomo heeft vanavond de
Democraten eindelijk duide
lijk gemaakt waarom Rea
gan het Witte Huis uit moet.
Mondale is daar eigenlijk
nooit in geslaagd", zo stelde
een partijbestuurder vast.
Algemeen wordt aangeno
men dat Cuomo in 1988 zelf
naar het Amerikaans presi
dentschap zal gaan dingen.
Sommigen houden het zelfs-
voor mogelijk dat - indien
Mondale geen meerderheid
van de Conventie achter zich
zou krijgen - de partij niet
Hart of Jackson zal kiezen,
maar op Cuomo een beroep
zal doen om nu reeds de De
mocratische presidentskan
didaat te worden.
Cuomo was aanvankelijk
voor Mondale gevraagd om
diens vice-president ('run
ning mate') te worden. Hij
heeft dat geweigerd, maar
steunt wel de Mondale-kan-
didatuur. Mario Cuomo is de
zoon van een Italiaans„immi-
grantenechtpaar. Ook Mon
dale's running mate Geral'di-
ne Ferraro is Italiaanse en
eveneens uit New York.
In diens speech schetste
Cuomo een dreigend beeld
van wat nog vier jaar Rea
gan zou betekenen: „Reagan
maakt de rijken rijker en
wat van hun tafels valt is ge
noeg voor de middenklasse
en voor degenen die wanho
pig proberen het tot die mid
denklasse te brengen. Rea
gan splitst het land in rijk en
arm en noemt dat econo
misch herstel", aldus Cuomo.
Inhakend op Reagan's verge
lijking van Amerika met 'een
flonkerende stad op een
nachtelijke berghelling'
schilderde Cuomo het leven
in donkere straten van die
stad, waar Reagan zich nooit
laat zien, maar Waar zwer
vers vergeefs proberen een
waardig leven te leiden, kin
deren aan drugs ten gronde
gaan, volwassenen als gevolg
van de hoge rente alle hoop
op een eigen huis verloren
hebben en ouderen hun enige
zekerheid kwijt zijn, hun so
ciale zekerheid."
Maandagavond (gisteroch
tend Nederlandse tijd) kwa
men 'op neutraal terrein' in
een hotel in San Francisco
Mondale, Hart en Jackson
bijeen om hun geschillen uit
te praten. Ze slaagden daar
niet in. Wel poseerden ze na
afloop met ineengeslagen
handen voor de fotografen,
maar Mondale's verklaring
dat men slechts „mogelijkhe
den had onderzocht voor
eensgezindheid" sprak boek
delen. De drie kandidaten la
ten het dus aankomen op de
'mood' onder de 4000 stemge
rechtigde Conventiegangers.
Overigens gaat het tussen
Mondale en Hart nauwelijks
over concrete politieke ge
schilpunten, maar botsen
beider persoonlijke presi
dentsambities. Het verkie
zingsprogramma, 'platform'
genoemd, is vaag geformu
leerd en bovendien niet bin
dend voor de winnaar van de
presidentsnominatie.
Wel probeert Gary Hart in
het verkiezingsprogramma
te krijgen dat de VS in Mid-
den-Amerika in geen geval
rechtstreeks militair geweld
mogen gebruiken. Mondale
verzet zich tegen zo'n bepa
ling. Een stemming daarover
zou vandaag al een testcase
kunnen worden voor de
sterkte van Hart.
Jesse Jackson stelt zich de
jongste dagen zeer verzoe
nend op. Wel eist hij invoe
ring van evenredige verte
genwoordiging bij de voor-
verkiezingen. Het percentage
Jackson-afgevaardigden op
de Conventie is thans maar
de helft van het percentage
kiezers dat hem tijdens de
'primaries' op hem heeft ge
stemd.
Vo
con
Sur
Van een
onzer verslaggevers
DEN HAAG - Spanje is
voor Nederlanders het
tiende land in Europa
waar ze met een verlopen
paspoort de douane kun
nen passeren.
Dat heeft de Spaanse
ambassade meegedeeld in
een brief aan de burge
meesters van Nederlandse
gemeenten.
Het paspoort, dat om de
vijf jaar verlengd moet
worden, is al langer, ook
nadat het verstreken is,
toch geldig in de Benelux
en in Frankrijk, Italië,
Oostenrijk, Zwitserland,
West-Duitsland, Grieken
land en Turkije. Voor-
waarde'in al deze landen is
wel dat het paspoort niet
langer dan vijf jaar verlo
pen mag zijn.
Gebleken is dat in deze
landen een verlopen pas
poort wel door de douane
wordt geaccepteerd, maar
niet altijd door bankinstel
lingen. Bij sommige ban
ken wordt zo'n paspoort
niet als geldig identiteits
bewijs beschouwd.
LEIDSCHENDAM (ANP) -1
Staatssecretaris Van der Reij-
den (Volksgezondheid), de Na
tionale Ziekenhuisraad en bij
de cao voor het ziekenhuiswe
zen betrokken werknemersor
ganisaties hebben dinsdag een
protocol ondertekend waarin
een overeenkomst over een
nieuwe salarisstructuur is
vastgelegd.
Het kabinet heeft het groene
licht gegeven voor de invoe
ring ervan.
De ongeveer 200.000 werk
nemers in particuliere zieken
huizen, verpleeghuizen, psy- j
chiatrische instellingen en i
zwakzinnigeninrichtingen
worden de komende jaren opl
basis van functiewaardering]
ingepast in nieuwe salaris- J
schalen. Op 1 januari 1985 is
het verpleegkundig en civiel- 1
technisch personeel aan de j
beurt, in 1986 de artsen en apo
thekers en in 1987 en 1988 de
overige categorieën medewer-
kers.
Ziekenfondsen
Staatssecretaris Van der Reij -
&n (Volksgezondheid) heeft i
de Unie BLHP op korte ter-j
mijn een gesprek toegezegd
over de gevolgen van de voor-
Benomen opheffing van de
vrijwillige ziekenfondsverze- J
kering voor de werknemers
van de ziekenfondsen.
HET is niet gauw goed in Neder
»ale organisaties van werkgevf
onderhandelen overeenstemmir
Pak van de jeugdwerkloosheic
staan alweer te sputteren. De a
vervat zijn, zouden te vaag zijn
werkt. Dat klopt, maar daar staa
ganisaties zich nu ook bereid he
i yan de jeugdwerkloosheid zo vee
oeidstijdverkorting. „Een belanf
'er Kok opmerkte.
De strijd tegen de (jeugd)wer
°e in ernstige mate bemoeilijkt
ere verkozen boven het goede.
n te dekken tegen concurrentie
oe flexibiliteit van hun bedrijfsvc
oren alle punten en komma's
ochtspositie betrof van de werk
"raai wel te begrijpen maar waai
I zou wat meer durf bij het aan
P'aatst zijn geweest.
centrale werkgevers- en
e uitwerking van hun aanbveliri
«nemingen, het bedrijfstaksge
verleg met de overheid. Dat lijl
orningen en bedrijfstakken bes
ohten zulke grote verschillen
°°r alle bedrijven uniforme rar
daar, is al opgemerkt, bij de kc
werkgevers sterker dan de v
®n. De Nederlandse gemeens
®n geïnvesteerd - door overhf
sten - in dg verbetering van
uaar r~-
Iten" moet nu langzamerhand de
wlieu0ver komen staan. De ond'
kan maar niet wil, zou de eic
„i redelijke mate van sociale
®uwe dynamiek in de Nederlan
