Schoolhoofd Kips 25 jaar
voor de klas in Graauw
HET AFSCHEID VAN MEESTER LAMMENS:
Tandarts
IJ. Buize
HELPEN?
VAN ZEELAND
■en
cerheid,
eur.99
ichietingen
Plaatselijk nieuws
Axel
Clinge
Hengstdijk
Heikant
Hulst
Hontenisse
ANTIEKE GRENEN MEUBELEN
Viswedstrijd
voor Axelse
scholieren
INSDAG 3 JUL11984
oenenI
ren
ileum, receptie,
g, overwinning,
openbare dank.
t eens in de krant
iliéberichten
hoeft het niet te
og geen tientje).
1.75 Eén grote
r het plaatsen van
en formaat van
12,50 toeslag
raag Bij niet
,50 adm kosten
t geretourneerd
ekst 2 dagen vóór
nze kantoren,
rt u eveneens 2
Postbus 3229,
'a.
ht voor, teksten
n te weigeren.
uws
p donderdag.
Wan schoolbel
tot walkman
sling
EN
INE
S
eerd met
'ag.
ge Bash-
Nieuwstr. 55
Oostburg
Praktijk gesloten
van 9 juli
t/m 24 juli
I
T22 PAGINA ZEELAND 2
Door Paul de Schipper
KOEWACHT - 'Bo-
enmeester' Remie
Lammens uit Koe
vacht stopt ermee.
Veertig jaar voor de
heeft hij er op
jtten. Een tijdperk.
Van schoolbel tot
ualkman. Meester
Lammens leidde een
jeneratie op van vlas
serskinderen, maar
jok de huidige jeugd
tan Koewacht. Een
ugblik.
I.I., zoeken we op
izin waar ze nog een
tie thuis is voor haar
is zeker geen licht-
Het is een redelijk
srzijds ook onzeker;
nodig. Haar hobby's
n; op z'n tijd naar de
Anita wil erg graag in
g blijven wonen van
en vriendinnen.
en in 't gezin waren,
Wat godsdienst be-
jelaten worden.
'en, belt u ons dan,
segadressen-Project
Middelburg. U kunt
of Paula Raemae-
v
ijg
II
Mei 1944. Aan de eerbied-
ardige Gerardus Majella-
leekschool te Dongen ont-
ingt Remie Lammens z'n be
ide diploma. Hij is kweke-
f, maar nog geen onder-
Hij moet direct onder-
liken. De Arbeidsinzet loert
jonge kerels. Zo werkt hij
in paar maanden als boek-
iiider van een schoenfabriek
de Langstraat. In oktober
irdt Dongen bevrijd. Remie
ikt de fiets en rijdt west-
larts, naar Lillo, waar hij
it het Scheldeveer over-
ikt naar Doel. Naar Koe-
tacht is dan nog maar een
ndje.
Als hij thuiskomt staan er
iebollen gereed. Moeder is
tig en de zoekgewaande Re-
ie wordt met open armen
(vangen. In die tijd is er net
a vacature bij de jongens-
tol. De jonge onderwijzer
mer terecht. Met goedkeu
van pastoor Swagema-
rs, uiteraard. Zo wordt Re-
lie Lammens onderwijzer in
n geboortedorp, voor de res-
ctabele wedde van 85 gulden
nog wat.
Veel van z'n oude schoolka-
iraden verdienen meer. Ze
Van tijd tot tijd kwam de schoolfotograaf in Koewacht niet alleen de leerlingen, maar
ook het personeel op de foto zetten. In 1931 werd van het personeel van de rk lagere school
deze opname gemaakt voor een van de lokalen van het schoolgebouw. V.l.n.r.: H. Gee-
rards, C. de Volder, E. Freijser en Remie Lammens.
Bovenmeester
Remie Lammens
in zijn serre
hebben niet gestudeerd. Ze
werken overdag in het vlas, 's
nachts smokkelen ze lijnzaad.
Koewacht is dan een nog dorp,
waar uit vlas geld gemaakt
wordt, veel geld. Het is ook
nog een dorp van 'figuren'. De
burgemeester, zeer gezagheb
bende pastoor en de baas van
Remie natuurlijk, meester De
Volder, het schilderachtige
hoofd van de jongensschool.
De Volder beloofde bij zijn be
noeming in 1923 aan de pas
toor dat hij zou trouwen, maar
bleef toch altijd een verstokte
vrijgezel.
Wat extra
Lammens: „Die mannen re
gelden de zaak. Ik weet nog
hoe we op het schoolplein
naast hem stonden. Als we de
klas in moesten dan luidde De
Volder de bel en dan moest
iedere klas voor z'n eigen
meester gaan staan. Het ging
zeer gedisciplineerd. Ik heb
ooit nog een klas met 58 kinde
ren gehad. Daar zat alles in,
ook kinderen die helemaal niet
mee konden komen, die op hun
vijftiende de school verlieten
en dan nog maar in de derde
klas zaten. Tegenwoordig zijn
daar andere voorzieningen
voor".
Al snel kreeg Lammens er
een baantje bij: griffier van
het Oud-Beoosten Blij en Be-
zuidenpolder. Hij herinnert
zich: „Je verdiende er wat ex
tra mee. Een keer per jaar was
er een vergadering. Die ach
tenveertig boeren die er zaten
hoopten maar een ding. Dat
het gauw afgelopen zou zijn,
want dan konden ze gaan
kaarten". Lammens ging ook
bijlessen geven, belandde in
het middenstandsonderwijs en
werd uiteindelijk directeur
van de Handelsavondschool te
Koewacht. Hij deed dat 25 jaar
en was daarnaast ook nog tien
jaar leraar aan de inmiddels
ter ziele zijnde plaatselijke
vlassersschool.
Y erande ringen
In '69 nam het toenmalige
hoofd meester Geerards af
scheid. Lammens werd zijn
opvolger en is dat sindsdien
gebleven. In die functie maak
te hij de veranderingen in het
onderwijs mee. Lammens: „De
eerste cursus kwam al in '68:
vernieuwd wiskundig reke
nen.
Later kwamen er allerlei
vervolgcursussen en het
RPCZ, de schoolbegeleidings
dienst".
De jongens- en meisjes
school van Koewacht waren
inmiddels al samengevoegd en
het kerkbestuur had zijn al
leenheerschappij over het
plaatselijk onderwijs af moe
ten staan aan een schoolbe
stuur waarin ook ouders wat
te zegen kregen.
Lammens
heeft er nooit veel moeite mee
gehad. „Nee, het ging eigenlijk
vanzelf. Zo kreeg je ook perso-
- FOTO DE STEM/CORJ. DE BOER
neelsvergaderingen. Eerst re
gelde het hoofd alles alleen,
later werd dat anders. Dat ge
beurde ook met de verhouding
met de ouders. Kijk niets ver
loopt natuurlijk rimpelloos,
maar wat er scheef ging kon
den we gelukkig altijd oplos
sen".
Nooit klaar
Met het ouder worden ging
Lammens de snelle verande
ringen toch voelen: de stapel
formulieren die nooit slonk,
het werk dat bleef liggen, het
gevoel nooit klaar te zijn.
Vandaar dat voor hem de VUT
nu welkom is. Lammens: „Aan
een kant is het allemaal wel
heel defintief. Aan de andere
kant heb ik genoeg hobby's en
m'n vrouw is ook blij dat ik nu
eens thuis ben".
Per 1 augustus stopt mees
ter Lammens officieel. Op
donderdag 5 juli is er om 9 uur
een H. mis in de parochiekerk.
„Dat hoort er nu eenmaal bij",
vindt het scheidende school
hoofd.
Daarna zijn er op de
school De Nobelaer feestelijke
actviteiten en van 18.30 tot
20.00 uur een openbare recep
tie in de gymzaal van de
school.
eb'
076-236911
utten.
dt in een groter
angrijkste woord.
de advertentie op.
en snel.
BEDRAG AFLEZEN dat
iven onder nummer
mte betaling kunt u een
(aart (dus géén giro- of
1 acceptgirokaart
itiekosten in rekening
Je Stem, Postbus 3229,
;enties.
laan.
ïbruiken.
i'i'
'H.
Prijs incl. 5% BTW
- 5,10
6,80
y/
f 8,50
,.'P
10,20
TV',>
11,90
ƒ13,60
'C'
,71,
.v
ote resultaten.
S3
NI
OSCHKAPELLE - Zaal J.
mSchaick, 16 schutters: eer-
ehoge vogel: P. Boeter; twee
hoge vogel: mevrouw Vis-
t; eerste zij vogel: J. Mei;
feede zijvogel: B. Visser;
Mtste aantal (6): A. van Dijk,
ien Vogelwaarde.
ULST - OZO-velden, 35
tutters: hoge vogel: A. Ver-
lltrmen, Graauw; beide zij vo-
ps: J. de Bin, De Klinge;
totste aantal (5): H. Colsen,
Jtrhole en A. Leeraert,
Iraauw.
HULST - Bejaardenschieting,
Blaauwe Hoeve, 25 schut
te hoge, eerste zij vogel en
ïootste aantal (5): R. Verschu-
>n, Hulst; tweede zij vogel; F.
'amis, St.-Jansteen.
KILST - Zaal De Kroon, 39
gutters: Wip 1: hoge vogel: J.
«obbelaar, Boschkapelle; eer
ie zij vogel: G. Herwegh; twee-
zij vogel: O. de Moor; groot
te aantal (6): P. Crombeen, al
en Hulst. Wip 2: hoge vogel: J.
«belaar, Boschkapelle; eer-
Je zijvogeol: F. van Swaal;
"eede zijvogel: J. Picavet;
totste aantal (7): G. Herwegh
tP. Vercauteren, allen Hulst.
kloosterzande - Zaal De
«izende Man, 26 schutters:
«ge vogel: J. Amadee, Temse;
•Jfste en tweede zij vogel: Th.
■irabeen; derde zij vogel: F.
«nsen, beiden Kloosterzande;
terde zijvogel: E. de Maat, Os-
jenisse; grootste aantal (5): J.
™°b, Kloosterzande.
kloosterzande - Bejaar-
«enschieting, zaal De Hoog
mis, 37 schutters: hoge vogel:
Verdurmen, Kloosterzande;
Jiste zijvogel: L. Rijsdijk,
«enencÜjk; tweede zij vogel;
"i. Krieckaert, St.-Jansteen;
ïootste aantal (5); P. de Waal
®E. Warrens, Kloosterzande.
kloosterzande - Zaal De
pstapje, 50 schutters: Wip 1:
®ge vogel: E. de Kort, Ossenis-
S eerste en vierde zij vogel: A.
'erhoeven; tweede zij vogelR.
.'Vschoten; derde zijvogel: P.
«aas; grootste aantal (6); J.
Dam, allen Kloosterzande.
- 2: hoge en derde zij vogel:
■de Waal, Koewacht; eerste
Pvogel: A. Verhoeven, Kloos-
Jfzande; tweede zij vogel: C.
'?h Gassen, Koewacht; vierde
Jjvogel; E. de Kort, Ossenisse;
footste aantal (5): J. Vermeer-
*n, Terneuzen.
KOPPELDIJK - Zaal 't Kar
fel, 25 schutters; hoge vo-
p B. Visser; eerste zij vogel:
j:van Dijk; tweede zijvogel: C.
isser; grootste aantal (5): P. de
}°tt. allen Voeelwaarde.
MDDORPE - Zaal De Her-
,rg. 25 schutters: hoge en eer-
te1 zij vogel: R. Herwegh, Hei-
f't, tweede zij vogel: R. Si-
j°hs, Zuiddorpe; grootste aan-
?'(5): R. Ongenae. Koewacht.
JIDDORPE - Bejaarden-
Jieting, zaal De Herberg, 25
'«utters: hoge vogel en groot
te aantal
Meester Kips met zijn klasje
GRAAUW - Omèr
Kips, hoofdonderw
ijzer in Graauw, staat
een kwart eeuw voor
de klas. Dat wordt
donderdag 5 juli ge
vierd met een receptie
in het gemeenschaps
huis van Graauw van
19.30-20.30 uur voor al
le belangstellenden.
„Eenentwintig jaar gele
den werd ik hier in Graauw
benoemd", zegt de jubilaris,
en sinds 1971 ben ik er
hoofdonderwijzer". Na een
aanloopperiode in Nieuw-
Namen en Hulst is Graauw
de plaats geworden, waar
hij als onderwijzer wortel
heeft geschoten. In een tijd,
die volop de overgang heeft
meegemaakt van klassikaal
naar zoveel mogelijk indivi
dueel onderwijs. „En die
vorm van onderwijs biedt
veel voordelen", stelt Omèr
Kips zeer beslist. „De kinde
ren zijn vrijer in het huidige
systeem". Vanuit die ge
dachte wordt de leerstof
aangeboden.
Omer Kips ziet de huidige
jeugd wel zitten. „De kinde
ren van nu zijn eerlijker,
spontaner, en ook veel meer
algemeen ontwikkeld dan
vroeger. Vroeger kon je een
klas van achtenveertig kin
deren hebben, die muisstil
was. Je liet ze desnoods
strafregels schrijven, nablij
ven en wat dies meer zij. Dat
is er niet meer bij. Ik geef
heus wel eens straf, maar
dan laat ik ze een dictee
overschrijven of iets derge
lijks, dan leren ze er ook nog
iets van."
Er gebeurt meer in de een
klas dan vroeger vindt de
jubilaris. "Er is meer ruimte
voor ieders aard. Desnoods
neem je zelf het risico van
een flinke driftbui van een
van de kinderen, dat corri
geert zichzelf. Want dan
zwijgt de hele klas."
Kips meent dat kinderen
voelen wanneer ze iets te ver
gaan. En waar je voor moet
zorgen, zegt hij, is dat er ge
legenheid blijft om over het
gebeurde te praten. Voor de
onderwijzer is de taak
zwaarder dan vroeger. Je
moet toch je normale leer
stof afhebben aan het eind
van het jaar, maar niet meer
als iemand die een heel eind
boven de kinderen staat,
maar daartussen. „Voor een
hoofdonderwijzer is het er
ook niet minder gemakke
lijk op geworden. De over
heidsbemoeienis is bijzonder
groot, er is daardoor veel
administratieve en organi
satorische rompslomp. Je
moet je lijn bepalen in alle
uitgedokterde onderwijssys
temen, want al wat nieuw is,
is nog niet goed. Er worden
soms zaken weggegooid,
- FOTO ERIK OSSEWAARDE
waar niets voor in de plaats
komt. Een kind hoeft van
mij niet meer alle plaatsna
men in Nederland uit zijn
hoofd te kennen, maar hij
moet weten waar Amster
dam ligt. En breuken en ta
fels moeten ook nog altijd
geleerd worden door ze veel
en vaak te herhalen". Ziet
hij aan het huidige onder
wijs vele voordelen, hij regi
streert toch ook een nadeel.
„Maar dat is maatschappij-
gebonden", zegt hij. „De kin
deren staan aan bijzonder
veel invloeden bloot, en dat
maakt ze op school veel
minder geconcentreerd".
De jubilerende hoofdon
derwijzer, die zijn taak als
'hoofd' en als 'onderwijzer'
een dubbele dagtaak vindt,
heeft een heel speciale wens.
„Scholen, die zouden worden
gebouwd naar de wensen
van het onderwijzend perso
neel. Ik zou wel weten, hoe
ik dat zou willen."
Bridge - Ter afsluiting van het
seizoen 1983-1984 speelden le
den van de bridgeclub Axel in
cultureel centrum De Halle
een slotdrive waaraan door 22
paren werd deelgenomen. Uit
slag: 1. mevrouw Van de
Dries-de heer Olijslager, 2.
echtpaar Koek, 3. echtpaar
Haagsma, 4. heren Arnoldi-
Bode, 5. echtpaar Kraaijen-
brink. Aan het slot werden de
kampioen van het afgelopen
seizoen bekend gemaakt. De
heren Pel-Moeliker behaalden
daarin de beste resultaten.
Viswedstrijd - Voor de tweede
keer hield de wedstrijdcom
missie van de hengelvereni-
ging De Clingse Hengelaars op
het viswater De Zestigvoet een
wedstrijd voor leden van de
vereniging. Er waren in totaal
26 deelnemers. De prijzen
werden uitgereikt in zaal de
Troubadour door Leonard de
Blijzer. Uitslag: 1. George Ste
vens, Sinaai; 2. Luc IJzewijn,
Clinge; 3. René Bertram, Clin
ge; 4. Leonard de Blijzer Clin
ge; 5. Roger Ferket, De Klinge.
Kaarting - Op recreatiecen
trum De Vogel werd een prijs-
kaarting gehouden waaraan
28 personen deelnamen. Uit
slag: 1. F. Duvidier, Hengst
dijk; 2. W. van der Hooft, Ter-
neuzen; 3. G. de Schepper, Vo
gelwaarde; 4. C. van der Hooft,
Terneuzen; 5. mevrouw Gel
derland, Vogelwaarde.
Bingo - Op recreatiecentrum
De Vogel werd een bingo
avond gehouden waaraan 140
personen deelnamen. Uitslag:
1. mevrouw De Potter, Kloos
terzande; 2 en 3. mevrouw Van
der Hooft, Terneuzen; 4. me-
(ADVERTENTIE)
vrouw Leenknegt, Klooster
zande; 5. mevrouw Freyser,
Hulst.
Gaaibollen - Op recreatiecen
trum De Vogel werd een gaai-
bolling gehouden waaraan 35
personen deelnamen. Uitslag:
hoge vogel: Th. de Kort,
Hengstdijk; linker zijvogel: F.
Freyser; rechter zij vogel: L.
Freyser, beiden Hulst; groot
ste aantal (8): G. van Dorsse-
laer, Lamswaarde.
Hengelwedstrijd - De tweede
clubwedstrijd van De vogel
wordt gehouden op zaterdag 7
juli van 17 tot 20 uur. Er wordt
gevist in het viswater De Vo
gel, in het zuidelijke gedeelte
van de weilanden van De
Koek. Inschrijving en prijsuit
reiking vinden lats in Café P.
de Waal.
Bejaardenschieting - De
maandelijkse bejaardenschie
ting in zaal 't Helleken wordt
dit keer gehouden op woens
dag 4 juli. Men kan vanaf 13.00
uur inschrijven. De schieting
begint om 13.30 uur.
Activiteiten bejaarden - De
maandelijkse kaart- en bingo
middag in verenigingsgebouw
't Heike wordt gehouden op
donderdag 5 juli van 13.30-
17.00 uur. De organisatie is in
handen van het bestuur van
de Bond voor Ouderen, afde
ling Heikant.
Schoolfeest - De laatste
schooldag van openbare lagere
school De Reynaert is een ech
te feestdag geworden. De kin
deren mochten de verjaardag
vieren van alle leerkrachten.
De dag stond in het thema van
Sprookjes, zodoende dat 's
morgens in alle vroegte
sprookjesfiguren de leer-
krachtenv an huis ophaalden
en begeleidden naar school.
Op school werden allerlei
spelletjes gedaan en er werd
ook gegeten: frites met rauw
kost en ijs toe. Als afsluiting
van de dag werd een film ge
draaid.
Bridge - In gemeenschapscen
trum Den Dullaert speelden
leden van de bridgeclub Hulst
een wedstrijd in het kader van
de zomercompetitie met 22 pa
ren. Uitslag: 1. heren De Nijs-
Van Leeuwen, 2. heren Gijs-
Van Lare, 3. mevrouw De
Kort-de heer Atkins, 4. me
vrouw Bruijns-de heer Van
Geel, 5. dames Goossens-Bies-
broeck.
Anjercollecte - De Anjercol
lecte heeft ƒ2651,75 opge
bracht. Dit geld dient om de fi
nanciële positie van het An
jerfonds Zeeland te verster
ken. De gelden komen in de
vorm van subsidies ten goede
aan organisaties en groeperin
gen, die werkzaam zijn op het
gebied van cultuur. Per woon
kern was de opbrengst als
volgt: Lamswaarde 659,40,
Kloosterzande ƒ625,-, Vogel
waarde 508,-. Terhole
341,05, Walsoorden, Ossenisse
en Hengstdijk samen ƒ518,30.
Van de opbrengt zal 25 procent
worden verdeeld onder de ver
enigingen, die hebben gecoll-
ceteerd, te weten: Vrijheid
Eendracht te Lamswaarde,
Showband Kloortje te Kloos
terzande, Hava Naguila te Vo
gelwaarde, Excelsior te Ter
hole n St.-Cecilia te Klooster
zande.
kunstnijverheid
EIGEN IMPORT - EIGEN RESTAURATIE
Weststraat 68
AARDENBURG
01177-1271
„TIERELANTIJN"
Axelsestraat 3
TERNEUZEN
01150-12237
AXEL - Ruim vijftig leerlin
gen van vijf Axelse lagere
scholen hebben zaterdag deel
genomen aan de door de
jeugdcommissie van de hen
gelsportvereniging GOA (Ge
duld Overwint Alles) gehou
den viswedstrijd op de Kleine
Kreek.
De medaille, beschikbaar
gesteld door het Axelse ge
meentebestuur, werd gewon
nen door Arno van de Berghe,
die met 759 gram aan gevan
gen vis eerste werd. De ver
dere individuele uitslag was
als volgt: 2. Wilco Tangelder,
3. Reggie Baert, 4. Danny Ope
neer, 5. Marco van Ham.
Ook was er voor elke deel
nemende school een beker be
schikbaar. Uitslag scholen: 1.
Prinses Marijke school, Axel;
2. St. Antoniusschool, Axel; 3.
De Eikelaar, Koewacht; 4 en 5.
Caspar van de Heydenschool
en De Warande, beide Axel.
