even..t
UITBLAZEN
„DIT LAAT LITTEKENS ACHTER"
Het enige land zonder prijsverhoging
Vermee
sleept G
Ronald Reagan's
star-wars-plan schot
in het duister
Afrika heeft snelst
groeiende bevolking
OOK MIÏ
Huren sterk
Felle con<
tussen ap
Thuis in
quarantaine
ACHTERGROND
CDA nog niet klaar met raketten kwestie:
EO en VPRO:
drie uur
meer op tv
ZATERDAG 16 JUN11984
PAGINJ
Wetsontwerpen
Effect
Verdwazing
Overleg
30 Ha Familiepark
Méér dan 30 attrakties en shows
voor één enkel entreebiljet.
Elk jaar nieuwe attrakties
Dit jaar: geen prijsverhoging
Open alle dagen tot en met 30 september
ZATERDAG 16 JUN11
OOKSCHADEt
WIMKOCK
Kinkhoest, wéér
zo'n woord uit lang
vervlogen tijd. Iets
van vroeger dacht it, maar
plotseling blijkt dat het
nog steeds voorkomt. Dat
het toeneemt zelfs. Wij
hebben het thuis zelf nooit
gehad, maar in de buurt
kwam het wel voor. Ik herinner
me nog heel goed die afschuwe
lijke, gierende hoest van de
slachtoffers. Alsof ze er in stik
ten. Je kon het buiten op straat
horen als je 's-avonds langs een
huis liep waar de ziekte heerste.
Er gingen ook kinderen aan
dood. Ik herinner me een stoet.
De vader voorop, de kleine kist
zelf dragend, de familie en de
buurt achter hem aan. Ruim
een halve kilometer lopen naar
de kerk. Dat kindje was gestor
ven aan kinkhoest.
Difteritis kwam ook nogal
eens voor. Dat was besmette
lijk. De kinderen die het had
den of van besmetting werden
verdacht werden geïsoleerd in
hun eigen huis. Dikwijls moch
ten ze in de kamer aan de straat
zitten. Dan zagen ze nog wat.
De boeren brachten toen nog
hun melk met paard en wagen
naar de melkfabriek. Eén bak
ker had een paard voor z'n kar.
Een mooie hoge kar was dat
met een overhuifde zitplaats
voorop. De andere bakkers re
den met een bakfiets of, net als
de slagers, nog met de traditio
nele mand voorop een trans
portfiets.
Transportfietsen heb ik al in
geen eeuwen meer gezien. Het
waren extra zwaar uitgevoerde
rijwielen met voorop een boven
het voorwiel uitstekend rek
waarop de grote, afsluitbare en
vierkante bakkersmand precies
paste. Met leren riemen werd
de mand aan hel rek en het
stuur bevestigd. De mand
'stuurde' dus mee en dat kon
zo'n fiets flink kopzwaar ma
ken. Het rijden met een bela
den transportfiets vergde dan
ook wel enige ervaring. Vooral
het bestijgen van het rijwiel was
een kunststukje. Het waren
doortrappers. De bakker, in ha
gelwitte kiel, ging met zijn lin
ker voet op de linkertrapper
staan, gaf met de rechter een
flinke zet, waardoor de fiets al
wat vaart kreeg die dan meteen
werd opgevoerd door de neer
waartse druk van de linkertrap
per. Als die trapper dan weer
omhoog kwam dan zag je hoe
de bakker staande werd opge
tild en dat was voor hem het
moment om het rechterbeen
over het zadel te zwaaien. Een
móói gezicht was het.
Grapjes
De melkboer, daar was iets
interessants aan. Ik zou niet
precies weten wat. Ik denk dat
hij 'import' was. Hij hoorde er
op de een of andere subtiele
manier niet echt bij. Zijn
praatjes waren ook anders. Hij
maakte grapjes met de vrouwen
die ze wel leuk vonden, maar
die toch niet helemaal door de
beugel leken te kunnen. Dat
maakten we op uit het feit dat
de grapjes voor ons nooit nader
werden verduidelijkt, ook al
vroegen we erom. De bakker
zou ze niet in z'n hoofd durven
halen waarschijnlijk.
De melkboer had een kleine
kar op twee wielen met lucht
banden. Als de melktank eraf
was ging hij er wel eens mee uit
rijden. Er zat een zitbank aan
beide zijden. De rugleuningen
waren niet meer dan brede lat
ten en ze staken een beetje bui-
ten het boord uit. De kar werd
getrokken door een Shetland- 5
pony die wij heel mooi vonden.
Bakker en slager belden aan of
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiMiiiiiiiiiHiiiiiiimiiiiil
liepen 'achterom', meestal ach
terom denk ik, maar de melk
boer liet zijn klantjes bij zich
komen. Hij had een bel aan z'n
kar. Kleiner dan een scheeps-
bel, maar groter dan de bel
waarmee de bovenmeester al
tijd een eind maakte aan het
speelkwartier. De huisvrouwen
kwamen met hun melkkokers
naar de kar. De melkboer tapte
melk uit de tank in een metalen
literkroes en goot die dan over
in de melkkoker. Zo'n straatta
fereel kon wel een minuut of
tien duren. Voor de opgesloten
difteritis-patiëntjes was dat een
afleiding. Ook de buurvrouwen
kwamen dan even langs om iets
door het vensterglas te roepen.
Op sjouw
Vier keer per dag kwamen
de vriendjes en vriendinnetjes
van school langs. Die bleven
dan ook wat bij het raam dra
len. Schreeuwden wat school-
nieuws, trokken gekke bekken
door neus of lippen plat te
drukken tegen het glas, bliezen
er grote vlekken condens op en
gingen spelend verder, niet be
seffend met hoeveel vruchtelo
ze vrijheidsdrang ze werden na
gestaard door de quarantaine
klantjes, die zich meestal niet
eens ziek voelden.
Dikwijls was er een hele tijd
niemand op straat. Iedereen
werkte. Wie niet werkte waagde
het niet zich zonder aanwijsba
re reden op straat te wagen.
Ook de huisvrouwen niet. Dat
riep maar vragen en commen
taar op. „Dié? Die is altijd op
sjouw!" Dat was geen constate
ring maar een oordeel. Als er
niemand op straat was, hadden
de zieken altijd nog de vogels
om naar te kijken. Die hadden
op het wegdek volop te pikken
aan de paardevijgen. De mus
sen en de regen vormden de rei
nigingsdienst want de gemeente
had er geen. Grof vuil brachten
de mensen zelf weg naar de
stort, aan de rand van het bos
en de etensresten en zo gingen
op de composthoop in de tuin.
Mazelen
Paardevijgen bleven gewoon
liggen, werden platgereden en
verdwenen tenslotte door weer
en wind. Paardevijgen waren
niet echt vies. Niet als koeievla
of hondepoep. Paardevijgen
bleven niet aan je schoenen
hangen. Ze droogden hard op
en dan waren het niet meer dan
harde balletjes gras en stro
waarmee wij mekaar soms be
kogelden.
Ook difteritis werd ons huis
bespaard, maar ik wist er ge
noeg van om te weten dat het
erger was en langer kon duren
dan mazelen en daarvan werd
je toch ook pas genezen genoeg
geacht om je weer onder de
mensen te begeven wanneer
ook je laatste zusje of broertje
er volledig vanaf was. Een tijd
lang heb ik dageüjks een paar
keer even vertoefd voor zo'n
raam waarachter kinderen za
ten van wie men dacht dat ze
besmet waren. Ik zou het verge
ten zijn ware het niet dat ik
(veel) later met een van hen ben
getrouwd.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26. 01640-36850.
Breda, Nwe Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag.van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
D rp| QIIÜC'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
Door Frans Boogaard
DEN HAAG - „Ach, die
eerste reacties, dat zijn
de emoties van het mo
ment. Je bent kwaad op
die gasten, je hebt be
hoefte om af te reageren.
Maar later ga je daar
natuurlijk wat genuan
ceerder over denken."
Ben Hennekam, één van
die CDA-Kamerleden die
zich niet onmiddellijk bele
digd voelt als je hem bij de
rechtervleugel indeelt, denkt
er nu dus wat genuanceerder
over.
Maar ook bij hem heeft
woede over het afwijkende
stemgedrag van maar liefst
acht CDA-collega's in het ra
ketdebat deze week nog
steeds de overhand. Over hun
houding, weet hij al, en ook
over hun toekomst, zal in het
eerstkomende fractieberaad
aanstaande dinsdag nog een
hartig woordje worden ge
sproken.
Hennekam, op tamelijk
onderkoelde toon: „Ik weet
dat ik in mijn kritiek niet al
leen sta. Grote delen van de
fractie, maar ook grote delen
van de partij, denken er pre
cies zo over. Natuurlijk mag
onze kritiek niet het karakter
van een wraakactie aanne
men, maar ik wil de heren
toch waarschuwen dat in de
politiek geen enkele rekening
onbetaald blijft. Over het
vereffenen ervan wordt al
leen nooit hardop gesproken.
Maar zo werkt het natuurlijk
wel."
Hoe werkt het precies? Jan
van Houwelingen, eertijds
atoompacifist en nu staatsse
cretaris van Defensie, zei het
deze week voor de stemmin
gen al tegen CDA-dissident
Rob van den Toorn: „Dat
kost je je zetel. Dat wéét je
toch?"
En op dat moment kon er
drs. B. Hennekam
bij de spreker noch bij de
aangesprokene een lachje af.
Openlijk wordt er ook
meestal niet over gesproken,
wordt alleen in de lacherige
sfeer geroepen: „Die komt
niet meer op de lijst!", of:
„Die zal niet vaak woord
voerder meer zijn!"
Zo ook deze week, toen di
rect na de stemmingsuitslag
de suggestie rondging dat
Sytze Faber, één van de acht
dissidenten, er niet op hoeft
te rekenen dat de fractie bin
nenkort zijn moties over de
splitsing van Zuid Holland
zal steunen.
Grapjes?
Hennekam nog een keer:
„Ik denk dat Faber door zijn
gedrag van deze week de nei
ging om hem te steunen bij
onderwerpen die toch al
moeilijk liggen, zoals die
splitsing van Zuid Holland,
niet heeft versterkt. Het is
natuurlijk onmiskenbaar dat
het gezag van de collega's die
per slot van rekening het ka
binet hebben willen laten
W. Mateman
vallen, niet zal stijgen. En
ook de neiging om naar hen
nog veel zware wetsontwer
pen af te schuiven, zal er niet
groter op geworden zijn."
In het korte fractieberaad
in de nacht van woensdag op
donderdag, waarin het stem
gedrag werd bepaald, is het
redelijk netjes gelopen.
Lof bij 'links( en 'rechts'
over de rol van fractieleider
De Vries, die (een dissident
CDA-lid) „zich op geen enke
le manier bezondigd heeft
aan druk". „Dit moet ieder
volgens zijn eigen geweten
doen, de kwestie is er belang
rijk genoeg voor", aldus De
Vries, die klaarblijkelijk het
afgelopen jaar aardig in zijn
samenbindende rol is ge
groeid. Want nog niet zo heel
lang geleden werden afvalli
ge fractieleden (Scholten en
Dijkman) heel wat minder li
beraal tegemoet getreden.
Natuurlijk kon ook deze
week niet iederéén die zelf
beheersing opbrengen. Par
tijvoorzitter Bukman, toch al
mr. R. van den Toorn
uitgerust met de onuitroeiba
re neiging net als een stier de
kop in de schouders te druk
ken bij elk rood signaal, deed
wat hijzelf ongetwijfeld zal
noemen 'een klemmend be
roep op de fractie', maar wat
door anderen toch wordt uit
gelegd als „een botte poging
om anderen zijn wil op te
leggen".
Meer bepaald wees de par
tijvoorzitter op de slechte
beeldvorming die van een
verdeeld stemgedrag uit zou
gaan, waarbij het goed was
als de fractie in het algemeen
en acht leden in het bijzonder
er nog even bij stil zouden
staan dat er de volgende dag
verkiezingen waren.
Zo ongeveer. Waarna ook
Mateman, Hennekam, Van
Dam en Van der Linden nog
even hün best deden om „de
ze motie van wantrouwen
aan het adres van de fractie
leider" onderuit te halen.
Hennekam: „En dan zie je
toch, na de concessies die het
kabinet en een groot deel van
dr. B. de Vries
de fractie al hadden gedaan,
na het beroep van de fractie
voorzitter en van de partij
voorzitter, dat er acht men
sen uit de boot vallen. Ik heb
geen behoefte om nu het de
bat nog eens dunnetjes over
te doen, ik heb ook geen be
hoefte aan een strafexpedi
tie. Maar we kunnen niet
doen alsof er niks gebeurd is.
Dit laat toch al littekens ach
ter."
Sytze Faber, één van de
acht die zich door Hennekam
aangesproken mogen voelen:
„Dit is absurd! Dit moet in de
fractie ter sprake komen.
Kijk, Lubbers heeft tenmin
ste door zijn opstelling ieder
een in zijn waarde gelaten,
maar dit.dit deklasseert
mensen. En dan moet je er
nog bij bedenken dat we be
wust de zaak gedepolariseerd
hebben, dat we de zwakste
motie van de oppositie eruit
hebben gehaald om vóór te
stemmen."
De evaluatie van belangrij ke
beleidsdebatten, een vast
agendapunt voor CDA-frac.
tievergaderingen, belooft
dinsdag dus een interessants
aangelegenheid te worden.
En één die de aandacht za|
trekken, zeker nu de a
vaardigde Mateman
vriendelijk is geweest de EO.
luisteraar gistermorgen
acht uur dit spektakel al aar,
te kondigen. Maar als hij, te.
rug in Aalten, kennis nee®
van de uitlatingen van zijn
medestander Hennekam, j
het toch even stil.
Dan: „Nou, dan heb ik hei
es een keer niet het hardste
gezegd!" Waarna een buide,
rende lach.
Na ettelijke seconden her-
stelt Mateman zich, en ver-
volgt hij: „Ik heb over i
zaak een uitgesproken me:
ning. Die is dat de raket,
kwestie een gewetenszaak is
waar ik niet tussen kom.
zou mezelf in dit soort zaken
ook door niemand een stand,
punt laten opdringen. Van
daar dat ik er dinsdag geen
kruistocht van maak.
Iets anders is dat je je za
kelijk moet afvragen of dit
nu wel het meest effectieve
optreden van onze partij is.
Of die acht zich ook niet had
den kunnen vinden in
kleine bijstelling van de tekst
van de fractievoorzitter
Daarover wil ik een inhoude
lijke discussie."
In de pers, doceert Mate
man, heeft het CDA toch al
het odium van verdeeldheid,
en daartegen dienen onver
wijld maatregelen te worden
genomen. Andere partijen,
groter dan het CDA en mei
veel groter onderlinge me
ningsverschillen, weten dat
toch ook te verbergen?
En dan, fel: „Ik weet niet
of je deze week Stemerdink
hebt gehoord... Ja? Dat is
wat ik bedoel. Die man kan
een verhaal houden, zonder
dat hij er elke twee zinnen bij
moet zeggen dat hij maar na
mens twee-derde van
fractie spreekt. Nou, zo moei
dat nou bij ons ook kunnen.
Door David Fairhall
WASHINGTON - Het is
niet te hopen dat de suc
cesvolle afloop van het
experiment dat de VS
afgelopen zondag heeft
gehouden en waarin
voor het eerst in de at
mosfeer een testraket
werd vernietigd met een
andere raket, een scep
tisch Congres er van zal
overtuigen dat president
Reagan's Star Wars de
fensieprogramma toch
te verwezenlijken is.
De ontwerpers van de ra
ket zullen dan hun medebur
gers en ons allemaal een
slechte dienst hebben bewe
zen.
Het experiment had pas na
drie keer het gewenste succes
en hield in dat een raket, die
gelanceerd was vanaf de
Marshall eilanden in de Stille
Oceaan, een intercontinenta
le raket onderschepte, die
vanuit Californië gelanceerd
was. Naar men aanneemt is
het de eerste keer dat een
dergelijk spectaculair kunst
stukje - een voltreffer op een
snelheid van ongeveer 20.000
kilometer per uur - plaats
heeft gevonden buiten de at
mosfeer van de aarde. Met
het slagen van de test is het
probleem van een allesom
vattend defensiesysteem in
geval van een totale raket-
oorlog echter beslist niet op
gelost.
Het totale Star Wars-pro-
gramma bestaat grofweg ge
zien uit drie fasen. Ten eerste
zouden in de ruimte geplaat
ste raketten Sovjet-raketten
moeten uitdunnen zodra deze
uit hun lanceersilo's tevoor
schijn komen. In dit begin
stadium zijn de vijandelijke
raketten nog gemakkelijk op
te sporen en hebben ze hun
kernkoppen nog niet afge
schoten. Vervolgens zou het
grootste gedeelte van de res
terende kernkoppen tijdens
de vlucht worden onder
schept. Mochten er dan toch
nog enkele raketten over het
hoofd gezien zijn dan zou het
defensiesysteem de voor
naamste doelen in de VS
moeten beschermen.
Het is duidelijk dat sommige
technische adviseurs van
Reagan volledig achter een
uitvoering van het Star
Wars-plan staan, al was het
alleen maar om zo de Russen
te dwingen tot het nemen
van uitputtende tegenmaat
regelen. Maar deskundigen
De 'spirit van Amerika' geeft Reagan toch niet de
kans om zijn defensieplan zomaar uit te voeren.
aan beide zijden van de At
lantische Oceaan zijn het er
over eens dat Amerika - en
dus ook de NAVO - het voor
gestelde defensiesysteem
nooit volledig zal kunnen
vertrouwen. Bovendien we
gen de enorme kosten en de
politieke gevolgen van een
dergelijk defensiesysteem
niet op tegen de twijfelachti
ge toekomstige voordelen.
Iedereen die ooit te maken
heeft gehad met een modern
wapen, een vliegtuigongeluk
heeft zien gebeuren, of sim
pelweg met pech langs de
snelweg heeft gestaan, weet
dat ingewikkelde machines
niet altijd doen wat ze auto
matisch geacht worden te
doen. Menselijke vergissin
gen zijn daar natuurlijk vaak
de oorzaak van, maar lang
niet altijd. Blindgangers ko
men namelijk in elk produk-
tieproces voor.
In een systeem gericht op
de aanval, in het bijzonder
als het systeem voornamelijk
bedoeld is als een strategisch
afschrikmiddel wat mogelij
ke tegenstanders op veilige
afstand moet houden, hoeft
een hoog percentage aan der
gelijke blindgangers nog
geen rampzalige gevolgen te
hebben. Het Amerikaanse le
ger kan zich nog wel herin
neren dat door een tekort aan
reserve-onderdelen ongeveer
60 procent van hun intercon
tinentale raketten niet ge
bruiksklaar was. In geval er
een defensiesysteem wordt
opgezet dat binnenkomende
kernbommen tegen moet
houden, liggen de zaken ech
ter heel anders. Als er ook
maar één kernkop door de
mazen van het systeem weet
te glippen, zou heel Washing
ton van de kaart geveegd
kunnen worden.
President Reagan sprak in
maart 1983 van een defensie
systeem dat de kernwapens
van de vijand „machteloos en
onbruikbaar" zou moeten
maken. Maar zelfs op papier
blijkt het al onmogelijk om
zo'n systeem volledig water
dicht te maken. In de prak
tijk, waarin het de Russen
vrijstaat meer en moeilijker
op te sporen raketten te ont
werpen, die voorafgegaan
kunnen worden door zwer
men van laagvliegende ra
ketten, wordt het systeem al
gauw een voorbeeld van
technologische verdwazing.
Een dergelijke vijandelijke
aanval zou het radarsysteem
in de VS onbruikbaar maken,
de communicatiewegen ver
breken en het netwerk van
controle op het systeem ver
storen.
In een onlangs verschenen
rapport van een groep Ame
rikaanse geleerden, die be
zorgd is over de laatste ont
wikkelingen op het nucleaire
vlak, werd Reagan's 'beloof
de land' op de volgende wijze
onder de loep genomen:
„In dat geval zouden we in
Amerika te maken krijgen
met een uiterst complex en
onbegrijpelijk defensiesys
teem, bestuurd door een bui
ten alle proporties vallend
computerprogramma, waar
van de praktische werking
een groot raadsel zou blijven
totdat het moment van actie
daar was."
Volgens het rapport zou
den ook in de ruimte geplaat
ste lasers niet doeltreffend
genoeg zijn of te veel gaan
kosten. Alleen al het in de
ruimte brengen van dergelij
ke chemische laserapparaten
- die de Russen vervolgens
weer zouden neerhalen - zou
de VS op ongeveer 70 miljard
dollar komen te staan.
Voorstanders van Rea
gan's defensieplan komen
met het argument dat wan
neer de VS het onmogelijke
probeert te bereiken, de Sov
jet-Unie niet anders kan
doen dan het voorbeeld te
volgen. Op deze manier zou
er een relatief zwaardere
druk komen te rusten op de
communistische militaire en
wetenschappelijke hulpmid
delen. Bovendien zouden
technologisch gespecialiseer
de bedrijven beslist geen
moeite hebben met een vette
order van het Pentagon om
de mogelijkheden van wa
pens buiten de atmosfeer te
onderzoeken. Je kan immers
niet weten of Russische ge
leerden niet bezig zijn met
een spectaculaire doorbraak
op het gebied van bijvoor
beeld een speciaal stralings
wapen.
Nu het overleg over op aarde
geplaatste kernwapens vast
gelopen is, lijkt het erop dat
in de ruimte een mogelijk
heid ligt voor een nieuw be
gin wat de controle op kern
wapens betreft. In de huidige
stand van zaken hebben de
Russen afgezien van een uit
voerig testen van hun anti
satelliet 'moord-satelliet' en
de hoop uitgesproken dat er
een verdrag komt dat deze
wapens verbiedt. Het Ameri
kaanse Huis van Afgevaar
digden reageerde hierop met
een weigering geld uit te ge
ven voor het testen van de
Amerikaanse tegenhanger
van de Russische satelliet.
Een democraat uil het
Amerikaanse Congres, die
deze beslissing van het Huis
van Afgevaardigden steunde,
vatte de zaak als volgt sa
men: „Zijn we erop uit om tot
een beheersing van de wa
penwedloop te komen, of zul
len we ons overgeven van de
meedogenloze vlucht van de
technologie?"
DEN HAAG (ANP) - Van de woestijnen in Marokko tot de
oerwouden in Zaire lijken grote delen van het Afrikaanse
continent leeg en onbevolkt op enkele dieren en vogels na.
jaar in 1980 dat tegen hel
j aar 2000 naar wordt aange
nomen zal zijn gedaald tot
1,46 procent.
De (verwachte) gegevens
dat in de rijke landen, waar
de bevolkingsgroei al af
neemt, het groeipercentage
tegen die tijd 0,4 procent zal
bedragen en in de arme lan
den van 2,02 tot 1,71 procent
zal dalen, betekenen dat tij
dens de eeuwwisseling vier
vijfde van de gehele wereld
bevolking in de ontwikke
lingslanden leeft.
Grote verschillen levert
een vergelijking van de le
vensverwachting in diverse
delen van de wereld op. In
Noord-Amerika en de ande
re rijke landen is de gemid
delde levensduur 74 jaar en
in Noord-Afrika is al voor
uitgang geboekt tot 56 jaar.
De landen in het midden van
Afrika hebben het laagste
gemiddelde: 47 jaar. In Azié
lopen de getallen uiteen van
54 jaar in India en zijn buur
landen tot 68 jaar in Oost-
Azië waaronder China. De
gemiddelde levensduur in
Zuid-Amerika is 66 jaar.
Minder uiteenlopend op
het eerste gezicht is het
sterftecijfer. In de rijke lan
den bedraagt dit cijfer al en
kele jaren tussen de 9 en
op iedere 1000 inwoners, ter
wijl in de arme landen het
pas de afgelopen jaren daal
de tot 11 op de 1000. Deze cij
fers verhullen echter aan
zienlijke verschillen binnen
de Derde Wereld: in Afrika
bedraagt het sterftecijfer
tussen de 20 en 25 op de 10®
Groot is vooral de sterfte on
der kinderen. In de Salie -
landen overlijdt naar schat
ting 1 op de vijf babies in het
eerste levensjaar, ofwel
op iedere 1000 geboortes.
Als opmerkelijk geval
noemt het rapport Thailanj
waar de integratie van C*
bevolkingsprogramma in
ontwikkelingsstrategieën
indrukwekkende resultaten
heeft gehad voor de kwali
teit van het leven, on®'
meer door gezinsplanningeE
gezondheidszorg op het plat
teland uit te breiden. De r
vensduur steeg van 47 ji
in de jaren vijftig tot 63 y
nu en naar verwachting
67 jaar aan het eind van
eeuw. Tegelijkertijd daal
de kindersterfte van 123 °P
de 1000 geboortes tot 51 eE
liep het geboortecijfer terug
met 40 procent.
Maar de schijn bedriegt
want Afrika heeft de snelst
groeiende bevolking in de
gehele wereld en is dan ook
een "concentratiegebied ge
worden voor meer steun van
het Fonds van de Verenigde
Naties voor Bevolkingsacti
viteit" (UNFPA).
Immers ondanks een da
ling van de wereldbevolking
over het geheel genomen,
blijft het aantal inwoners
van veel ontwikkelingslan
den nog steeds fors stijgen,
aldus het jaarrapport voor
1984 van UNFPA-directeur
Rafael Salas. Het rapport
waarschuwt dat tenzij er
iets aan wordt gedaan, de
kloof tussen de arme en de
rijke landen steeds groter zal
worden. Vast is komen te
staan dat het inkomen per
hoofd van de bevolking in
ontwikkelingslanden daalt
naarmate de bevolking toe
neemt. En zelfs als de econo
mische groei een ongekende
omvang aanneemt, zullen er
tegen het jaar 2000 meer dan
600 miljoen mensen beneden
de armoedegrens leven.
Het UNFPA dringt er in
zijn rapport bij alle landen
op aan in hun ontwikke
lingsstrategieën bevolkings
programma's op te nemen en
te werken aan vermindering
van de armoede en de verbe
tering van de kwaliteit van
het leven. Maatregelen op
het gebied van de gezond
heid, gezinsplanning en on
derwijs hebben bewezen de
sterfte- en geboortecijfers te
doen dalen en de levensduur
te verlengen. In verschillen
de landen als China, Thai
land, Colombia, Cuba en Sri
Lanka is in de praktijk ge
bleken dat minder geboortes
en een betere kwaliteit van
het leven samengaan.
De voorgestelde strate
gieën, die volgens het rap
port onontbeerlijk zijn ge
zien de huidige situatie, zul
len worden besproken tij
dens de Internationale Con
ferentie over Bevolking in
augustus in Mexico, tien jaar
na de eerste bevolkingscon
ferentie in Belgrado.
Volgens de jongste schat
tingen van de VN zijn er op
dit moment 4,76 miljard
mensen op de wereld, 770
miljoen meer dan in 1974.
Aan het eind van de eeuw
zullen dit er naar verwach
ting 6,13 miljard zijn, geba
seerd op een groei van de be
volking met 1,72 procent per
(ADVERTENTIE)
Net over
de Belgische grens
Lichtaart (Herentals)
België
Tel. 09 32 14/55.78.11
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG - De gemiddelde
netto-huren zijn in de periode
'77 tot '81 ongeveer twee keer
zoveel gestegen als het gemid
delde netto-huishoudinkomen.
Dit blijkt uit een vergelijking
van de woningbehoefteonder
zoeken uit '77 en '81. Bij deze
Max
Van onze reda
DEN HAAG - Als het
(Binnenlandse Zaken)
jaar een maximum-p
ren, 90 procent van het
Bovendien wil de bewinds
man dat de ambtenaren zelf
premie AOW/AWW gaan be
talen. Eerst was hij van plan
tegelijkertijd de salarissen
met hetzelfde bedrag te verho
gen, maar daar komt hij nu op
terug. Een deel van de bezui
nigingen op zijn departement
zal hij binnenhalen via een ge-
DEN HAAG - Minister
Brinkman gaat akkoord
met uitbreiding van de
tv-zendtijd van de Evan
gelische Omroep en de
VPRO met drie uur per
week. Beiden kregen on
langs de B-status.
De zendtijd op de tv zal
in totaal met dertien uur
per week worden uitge
breid, ingaande 1 oktober
aanstaande.
Die extra zendtijd zal
niet mogen worden be
steed voor uitbreiding
van het jeugd-joumaal.
De NOS wil binnenkort
zes jeugd-journaals per
week van elk acht minu
ten. De NOS moet de
ruimte daarvoor binnen
de eigen zendtijd regelen,
vindt de minister.
De bewindsman Iaat de
Kamer ook weten dat hij
al volgend jaar rekening
houdt met lagere recla
me-opbrengsten van de
tv door de invoering van
abonnee-tv en lokale om
roepen.
Van onze redat
UTRECHT - Binnen de apt
rust over het bestaande vest
Volgens de organisatie vt
er steeds meer 'zwarte' apotl
en daar ook 'vecht-apotheke
Dat zijn apotheken die er,
voorkomen dat 'zwarte' ap
aan de grond krijgen, maai
met het vestigingsbeleid.
De KNMP is erg ongelukl
situatie. Het KNMP-bestuui
standpunt over ingenomen.
De apothekers wachten al
ke vestigingsregeling,. Die
komen van de vrijwillige re
Een eventueel wettelijk vest
past echter niet in het dereg
net.
Van onze redactie binnen
land
DEN HAAG - De handelaar in
onroerend goed Willem Meyer,
die een rol speelt in het schan
daal rond het Algemeen Bur
gerlijk Pensioenfonds, gaat
gerechtelijke stappen onder
nemen tegen burgermeester
Gruyters van Lelystad.
Het betreft een civiele pro
cedure, die binnenkort voor de
Zwolse rechtbank start met
een voorlopig getuigenver
hoor.
Meyer wil zijn naam zuive
ren. Als gevolg van het noe
men van zijn naam in het
ABP-schandaal heeft hij naar
z'n zeggen veel schade gele
den. Hij wil dat Gruyters die
schade vergoedt.
Meyer is in de publikaties
rond de ABP-affaire veelvul
dig genoemd als de man door
