jfiKKIffP O Eurocommissaris Andriessen over wel of niet aanblijven: TEFLON Kiezen. Kiezen ZATERDAG 9 JUN11984 ndertussen hebben we zoveel over mijn aftreden en dat van de Commissie gepraat, dat het wel lijkt alsof ik al bèn afgetreden.Frans Andriessen, sedert meer dan een uur vlot reagerend op alle vragen, kijkt licht verwijtend over het randje van zijn bril. De kellner van Chez Callens' in de Rue du Commerce/Handelsstra at 73 in Brussel brengt een nieuwe fles wijn. Andriessen: „Zonder extra-middelen kan de Gemeenschap niet verder. Dit is echt de laatste keer, we kunnen niet met weer nieuwe leningen ook nog eens het begrotingsjaar '86 in." Vooroverbuigend, met nadruk op elke lettergreep: „Europa laat zijn hele toekomst afhangen van.- Nou??? Van de-ci-ma-len van het Bruto Nationaal Product, mijne heren!! Welnu, dat heb ik in Amerika niet kunnen uitleggen!" Do% 1 EFFECTIEVER ONEVENWICHTIG HEFBOOM tJlr voor 7ATERDAG 9 JUN1198 Nederland ki Tweede Kamer bin voor steekt, zal de de regering tot internaten voor p deel van hun bec inleveren. En volgt dit inleveren tot gt de kinderen geen h geboden. Zij komei si m Schade m Sfeer II Toename H Reserve W2 BRUSSEL - Het gespan- Hl nen, wat afgemeten op- i| treden, dat hem als mi- nister van Financiën kenmerkte, is weg. Na !H bijna vier jaar Brussel voelt de Nederlandse is Eurocommissaris An- is= driessen - de vierde Ne- derlander op die plek - zich als een vis in het wa- ter. Ontspannen, mede- deelzaam, genietend van 1| de gelegenheid om Euro- Hl pa te verklaren en verde- =j digen. Het is toch een 'andere' An- ESj driessen, die, in luisterhouding, |=jj zich oude citaten laat voorlezen en dan lichte irritatie toont Opverend: „Heb Ik dat ge- Hl zegd!?" „Het eerste deel wel. Die laat- ste zin was van ons." §S Terugzakkend in zijn stoel: HH „Wilt u dan, als u mij toch ci- =S teert, zo vriendelijk zijn 'einde citaat' aan te geven?" „Okay. Maar u hóórde toch waar het citaat ophield? Frans Andriessen, 55, com- missaris voor mededinging en de betrekkingen met het Euro- 5= parlement. Zijn eerste ambtspe- riode in Brussel zit er bijna op, maar het kabinet-Lubbers zal hem voor een nieuwe periode voordragen. Misschien ligt er voor hem zelfs een nog hogere SEE post - het voorzitterschap - in het verschiet. Alleen is het de S== vraag of Andriessen zelf nog wel wil, want zonder extra geld §S ziet hij de toekomst van de ge- meenschap somber in en zou 5= volgens hem de Commissie er beter aan doen de koffers te Ül pakken. Hetgeen - waarschuwt hij - niet zomaar een loos drei- 3E gement is om de tien lidstaten SS tot een grotere financiële bij— drage te bewegen: .Alleen op- stappen om iets te bereiken zou ik nooit doen. Maar als ik zou vinden dat ik mijn verantwoor- delijkheid niet langer kan waarmaken, zou ik onmiddel- M lijk aftreden." Een kort lachje, dan, een ES beetje grimmig: „Per slot van rekening heb ik ervaring met Sg aftreden." -Binnenkort worden de burgers S van de tien EG-lidstaten opge- roepen voor nieuwe verkiezin- gen. Vindt u, de afgelopen vijf jaar overziend, dat het Euro- parlement met recht tot nieuwe verkiezingen kón oproepen? Andriessen: „Er is altijd veel discussie over de gebrekkige be- voegdheden van het EP, maar daar zitten twee kanten aan. SE Vanuit mijn werk als Commis- £3 sielid vind ik dat het parlement weinig aan bevoegdheden, maar j= veel aan invloed heeft gewon- nen - vooral op het gebied van de wetgeving in het pré-sta dium: de fase waarin voorstel len worden gedaan en adviezen worden ingewonnen. De controle op de Commissie is effectiever geworden; de con sultatie van het parlement over banden met niet-EG-landen uitgebreid. Tenslotte is het parlement toegezegd dat zijn voorzitter en vice-voorzitters en de commis sievoorzitters - in formele zin de crème de la crème, deels ook in materiële zin - inspraak krijgen in de benoeming van de Com missievoorzitter. Niet zonder trots voegt An driessen eraan toe dat de in de afgelopen jaren gegroeide sa menwerking tussen Commissie en parlement binnenkort wordt vastgelegd, maar op heel veel meer, maakt hij meteen duide lijk, hoeft het parlement ook wat hem betreft voorlopig niet te rekenen: „De Commissie houdt overeind dat zij de be voegdheid heeft als enige initia tieven te nemen, opdat zij niet gedwongen zou worden initia tieven van het parlement tot de hare te maken." Objectief beschouwd is dus volgens Andriessen de demo cratische controle in Europa al versterkt, en is het probleem vooral: hoe breng ik dat aan de kiezer over? „Bij nationale ver kiezingen hoef je niet uit te leg gen waar het om gaat; meestal komt er een nieuwe regering. In Europa niet. Eén van de handi caps van het Europees Parle ment is dat het geen regering heeft. Je moet dus het concept 'Europa' nog uitdragen en de overtuiging overbrengen dat deze verkiezingen een worden de democratie een stuk verder kunnen brengen." „Nu vallen de regeringen nog te snel op de nationale parle menten terug, zeker in tijden van crisis: de groei van de ge meenschap is altijd samenge vallen met economische groei. Bovendien hebben we het pro bleem van de besluitvorming in de raad van ministers. Dat is in wezen in 1965 begonnen toen Frankrijk ontdekte dat meer derheidsbesluiten heel verve lend konden zijn voor dat land." -Dat verhaal is bekend. En dan wordt er altijd nog bij verteld dat de democratisering van Europa niet sneller kan, dat na tionale parlementen er ook ruim honderd jaar over gedaan hebben hun macht te vestigen. Maar nu is die parlementaire ervaring er toch? „Jawel, maar dat is ook niet het hele verhaal. Er zijn wezen lijke verschillen tussen de na tionale parlementen in de ge meenschap. Het Franse parle ment heeft een volstrekt andere positie dan het Nederlandse. We weten dus wel hoe een parle mentaire democratie eruit moet zien, maar nog niet, juist van wege die verschillen, hoe zo'n democratie in de gemeenschap moet worden ingericht. Boven dien is er nóg een hindernis: de democratie die we in Europa nastreven gaat ten koste van de nationale souvereiniteit. Vroe ger ging dat ten koste van de koning of van wie dan ook, maar het bleef een nationale aangelegenheid. Dat kon dus betrekkelijk snel geregeld wor den. Nu zitten we met de inco herentie dat soms nationale be voegdheden uit handen worden gegeven zonder dat de controle meeverhuist. Neem het land bouwbeleid, dat wordt supra nationaal bepaald. De nationale 1984 is een cruciaal jaar' FOTO'S ARCHIEF DE STEM parlementen hebben daar geen greep op. Maar het Europees Parlement evenmin. Het wordt gehoord, het kan tal van resolu ties aannemen, maar het kan de raad niet op zijn vestje spugen. Daar zit een incongruentie." -Hoe los je die op? „Door de bevoegdheden van het parlement ook naar de raad van ministers toe uit te breiden. In een plechtige verklaring heb ben de regeringsleiders dat al in 1975 toegezegd. Maar het parle ment heeft daar de regeringen niet aan kunnen houden." -Als het daar alsnog in slaagt, krijgt het meer werk. Hoe past daarin uw pleidooi voor her nieuwing van het dubbel-man- daat? „Dat heeft te maken met de relatie Europarlement/nationa le parlementen en met de nood zaak van een permanente be trokkenheid van de nationale parlementen bij Europa. Ik vind - en ik heb een ervaring van ze ven jaar als fractieleider - dat grote fracties in de Tweede Ka mer het zich kunnen permitte ren leden naar Straatsburg af te vaardigen. Als in mijn tijd alge mene beschouwingen werden voorbereid brachten de 'dubbel- mandaters' de communautaire dimensie, de Europese retouches aan. Theoretisch is bij een dub- belmandaat een conflict van be langen te construeren, maar ik ben er in mijn tijd nooit serieus mee geconfronteerd." -Genoeg over het parlement. Wat is, volgens u, binnen de EG het zwakste orgaan? „Dat is de raad." -U bedoelt: in de praktijk. „Inderdaad, ik praat niet over de formele positie van de raad, maar over het functioneren. De raad heeft zich veroordeeld tot besluitvorming bij unanimiteit. Hoe meer ik daarover nadenk, hoe meer ik zeg: wat is dat one venwichtig. Er is er maar één die initiatieven kan nemen: dat is de Commissie. En er is er maar één die besluiten kan ne men: dat is de raad. Maar daar is de belangenbehartiging nu juist per definitie nationaal. We zijn natuurlijk op weg naar een supra-nationale ontwikkeling, en dat vereist een sterker parle ment, maar het gaat allemaal heel langzaam." -Als voormalig lid van de raad zult u toch begrip moeten hebben voor die nationale be langenbehartiging. „Jawel, maar ik heb in mijn tijd als minister van Financiën, voorzover de kabinetsbesluiten dat toelieten, altijd pro-Europe- se standpunten ingenomen. Na tuurlijk lag in mijn optreden toen het accent meer op het functioneren van de raad dan op dat van de Commissie of het parlement, maar ik was pro- communautair. Dat hou ik staande." -Voorzover de kabinetsbe sluiten dat toelieten, zegt u zelf. Met die toevoeging kan Ruding zich ook pro-communautair noemen. „De vraag is hoe die kabinets besluiten tot stand komen. De minister van Financiën heeft daar een belangrijke rol in, hij is de spil van het kabinet. Hij zal vaak geneigd zijn bestedin gen die hij minder goed kan controleren met een zekere scepsis te bekijken. Ik had toen ik minister was al de naam Europeaan te zijn, al was het soms - dat geef ik toe - budget tair moeilijk." -Maar nu moet de kiezer weer naar de stembus. En hij maakt geen onderscheid tussen Commissie, raad en parlement. „Ik denk dat daar een serieus probleem ligt. Maar ik wil dan toch wel even duidelijk maken hoe belangrijk Europa ook voor Nederland is. Want als we geen EG hadden, zou de landbouw in Nederland - alleen al het appa- raats - een slordige duit méér kosten. Daar komen de export voordelen bij. En tenslotte mag je niet vergeten dat Europa nog volop in ontwikkeling is. Als je iets opricht en vervolgens zegt: maar we geven je niet de ruim te, ben je bezig goed geld naar kwaad geld te gooien. Natuur lijk zullen we zelf ook naar be zuinigingen moeten zoeken op de Europese begroting. Door een andere landbouwpolitiek zijn we daar al in geslaagd, en we hebben verklaard daarin verder te gaan. Maar zoals het nu ge gaan is: dat de landbouwminis ters 1 miljard meer wilden uit geven dan de Commissie, en dan zeggen: haal het maar bij het sociaal of het regionaal beleid, of probeer nog maar eens zo'n 700 a 800 miljoen uit die boe ren te squeezen, dat gaat te ver. Zeker Nederland, dat een vitaal belang heeft bij de ontwikke ling van de gemeenschap, zou bereid moeten zijn een con structieve bijdrage te leveren." Eigener beweging herinnert Andriessen aan de totstandko ming van het Europees Mone tair Stelsel (EMS), waarvoor in zijn periode als minister van Fi nanciën geld nodig was om Ita lië en Ierland te kunnen laten toetreden. „Middenin de Be stek-tijd heb ik voorgesteld daarvoor extra middelen vrij te maken. Rollenspel hoeft dus niet automatisch te leiden tot een onvoorwaardelijk 'njet'. Maar ik stel vast dat de Neder landse regering zich nogal eens onnodig terughoudend opstelt." -Wat is uw meest teleurstel lende ervaring met de raad? Andriessen leunt even ach terover, declameert dan gedra gen en tegelijk lachend: „Aan een boom zó volgeladen, mist men één, twee pruimpjes niet." Stilte, diep nadenken. Dan, in volle ernst: „Het niet bereid zijn voor de totale financiële proble matiek een oplossing te vinden; alles te doen wat nodig is de ge meenschap naar de toekomst toe een nieuwe faire kans te ge ven. Dat verwijt raakt de raad in de vorm van de ministers van Buitenlandse Zaken, van de mi nisters van Financiën en de raad in zijn supreme vorm: de Europese Raad van regerings leiders en het Franse staats hoofd." Andriessen vindt dat in deze situatie de Commissie voor de vraag komt of ze dat nog wel mee wil maken, daarmee zelf het spanningsveld schetsend waarin de Commissie zit. Op dat moment leggen we de Euro commissaris het van hem af komstige citaat uit 1980 voor: „Aan de ene kant heb je het parlement, dat zal proberen zijn bevoegdheden uit te breiden. Aan de andere kant de EG-mi- nisters, die gezien de geweldige problemen wel eens zouden kunnen bezwijken voor natio nale oplossingen." Andriessen nu: „Dat span ningsveld, het is er eigenlijk al tussen wat je vindt dat de Com missie moet doen en wat in de praktijk realiseerbaar blijkt of lijkt. In mijn ogen moet de Commissie serieus afwegen wat het parlement over een bepaald onderwerp heeft gezegd. Dat is voor mij een kwestie van demo cratisch functioneren. Maar het verdrag legt de Commissie die verplichting niet op." Zeer systematisch gaat An driessen vervolgens na langs welke wegen de Commissie tot aftreden zou kunnen komen, wat daarin de rol van het parle ment zou kunnen zijn, maar ook hoe Commissie en parlement samen de confrontatie met de ministerraad zouden kunnen aangaan. „Als de raad ons zou dwingen de begroting sluitend te maken met een nieuwe, evi dente aanslag op het regionale en sociale beleid, als men ons niet in staat zou stellen door aanvullende middelen ons be leid voort te zetten, dan zijn we daaraan toe. Dan vind ik dat de Commissie behoort te zeggen: 'Sorry, dat is een beleid dat u ons niet kunt aandoen.' Dan moet de Commissie weg." En, alsof hij bij voorbaat steun zoekt: „Ik heb wel eens begrepen dat Lubbers een der gelijke opstelling van de Com missie zou begrijpen." -Zou het opstappen van de Commissie Europa een stimu lans geven? Zou het niet de cri sis verergeren? „Een netelige vraag. Dan ko men we helemaal op het terrein van de speculaties. De Commis sie stapt op, maar moet blijven zitten tot er een nieuwe is. De raad moet dus een nieuwe com missie gaan zoeken. In het beste geval vindt de raad geen voor zitter. Want waarom zou iemand bereid zijn de kar te gaan trekken als het geschil op grond waarvan de oude com missie opstapte, niet is opgelost? Het aftreden van de Commissie kan dus werken als een hef boom om het probleem aan te pakken. Het kan ook zijn dat een nieuwe*Commissie zegt: we pakken de verantwoordelijk heid wél en doen nieuwe voor stellen." -Nog een citaat uit 1980: „Er is geen Europa-kenner die niet zegt dat Europa op een kruis punt is gekomen. Ik denk dat thans het tijdstip is gekomen om iets te doen." Dat citaat kunt u zó weer gebruiken. „Het was toen al waar; het geldt nu des te sterker. Op zich zelf is het al interessant dat ik toen een uitspraak heb gedaan die zich bewijst. Iemand heeft gezegd: als het in de volgende periode niet lukt de bevoegdhe den van het parlement belang rijk uit te breiden, dan hoeft het niet meer." -Wie was dat ook weer „Dat zeg ik niet. Ik heb de si tuatie geschetst waarin de Commissie haar verantwoorde lijkheid moet nemen. Daar sta ik voor. Maar op het concrete moment zul je moeten afwegen of je het met je politieke verant woordelijkheid in overeenstem ming kunt brengen. Het begrip 'voldoende macht' voor het par lement is rijkelijk arbitrair. U zult mij niet gauw, zoals Dan- kert (daar is de naam toch! - FB/MdB) horen zeggen: als dat niet gebeurt heeft het geen zin meer. Voor mij is het zo: in 1984 moet in elk geval de financiële problematiek worden opgelost. Dit is een cruciaal jaar. Ik ben slecht in voorspellen. Ik sluit niet uit dat het op de top in Fon- tainebleau in juni niet lukt, maar voor de zomervakantie wel. Ik weet niet of de Britten het zo leuk zouden vinden deze kwestie op te lossen onder Iers voorzitterschap." -Binnenkort treden ook Spanje en Portugal toe tot de Gemeenschap, en wordt het aantal Commissarissen weer met drie uitgebreid. U hebt al een paar maal gepleit voor één Commissaris per land, maar ligt het niet net zo voor de hand dat een aantal kleinere landen zich samen door één Commissaris laat vertegenwoordigen? „Nee, want afgezien van het Verdrag, dat dit nu niet toelaat, geloof ik dat het noodzakelijk is dat elk land zich in dit stadium van de Europese samenwerking aanwezig weet in het hart van de Gemeenschap, in de Com missie dus. Daarom zie ik straks, ook voor de grotere part ners, liever één Commissaris per land. We kunnen het, ook na de uitbreiding, best met zijn twaalven aan." -De Gemeenschap zal na de toetreding wel van karakter veranderen. „In ieder geval zal het accent meer op de Mediterranée komen te liggen, hetgeen tot nieuwe spanningen kan leiden. Er is nu al een Noord/Zuid-discussie in de Gemeenschap. Ik betreur dat, maar het feit is onweer spreekbaar. Sommigen zeggen: haal er snel een paar noordse landen bij om het evenwicht te herstellen, maar zo simpel is dat niet. Het zou trouwens weinig helpen, want Spanje heeft 40 miljoen inwoners en Noorwegen maar 4 of 5 miljoen. Dat is een heel verschil, n'est-ce pas? In ieder geval ben ik ervoor alles evenwichtig uit te onderhande len, desnoods vanuit een min derheidspositie. Indien en voor zover problemen zouden ont staan rond de zuidvruchten, moeten we die op dezelfde ma nier uit de wereld helpen als we met de melk hebben gedaan. Dus geen twee-snelheden- Europa (nauwe samenwerking tussen een aantal EG-lidstaten op bepaalde onderdelen - FB/ MdB) als het gaat over dit soort belangrijke zaken." -In 1980, toen het eerste kabi net-Van Agt door dralen en tal men de Nederlandse aanspraak op het voorzitterschap van de Commissie verspeelde, hebt u gezegd: „Belangstelling voor het voorzitterschap? Nee, daar voor moet je toch over ruimere Europese ervaring beschikken dan ik heb. Je moet internatio naal krediet hebben, internatio naal bekend zijn, internationale ervaring hebben." Die handi caps zijn nu toch wel overwon nen? Glimlachend: „Daar heb ik nu geen commentaar op. Er is wel eens over gesproken in wij dere zin, maar ik voel er niets voor door uitspraken nu die zaak in discussie te brengen. Er is over gesproken, er wordt over gesproken. Het is afwachten hoe de discussie verloopt. Ik zou het zeer prettig vinden op een inte ressante post - Financiën bij voorbeeld - weer deel van de Commissie uit te maken." -Het parlement zal geen be zwaar hebben tegen uw voorzit terschap. „Ik zie het als een bijdrage aan mijn psychisch inkomen dat ik heb mogen proberen de bevoegdheden die het parle ment heeft zo extensief moge lijk te interpreteren. Als het al waar is dat de nationale parle menten moeten waken over hun bevoegdheden, hoe veel te meer geldt dat dan niet voor een par lement in wording. Ik ben er tot in de grondvesten van mijn hart van overtuigd: zonder verder gaande democratisering zal de werkelijke relance van Europa niet tot stand komen." Eerdere afleveringen in deze se rie verschenen op 19, 22, 25 en 29 mei en 1 en 5 juni. Aanstaande dinsdag staatssecretaris Van Eekelen (Buitenlandse Zaken): „Europarlement moet minder klagen." Door Bert van Velzen Ik herinner me nog hoe we China voor de laatste maal waarschuwden. Ze deden net alsof ze ons niet hoorden. Nu hebben we, zonder Tass kioaad te maken, de Sovjet-Unie een beetje gewaarschuwd. Er komt, met ingang van 1 juni 1984 geen SS-20 meer bij, 6f. Als we straks via de CIA be richt krijgen dat de Russen bezig zijn een aantal van deze gruwelwapens los te woelen en af te voeren dan kunnen wij, op de afstoting van België na, spreken van het grootste diplomatieke succes in onze geschiedenis. Lubbers zal dan een plaats vinden bij Madame Tussaud fussen Charles de Gaulle en Andrej Gromy ko, misschien zelfs op een nog be tere stek. Maar of we dat diplomatieke wereldsucces ooit zullen kun nen vieren met straatfeesten en bezinningsbijeenkomsten onder de heilige eik, moet ern stig worden betwijfeld. Want zie eens hoe er in Den Haag ge. twist wordt over de hoogte van de beloning die wij Moskou voor een bewriezingsbesluit zouden moeten aanbieden. De premier heeft gezegd: dan plaatsen wij geen kruis- vluchtwapens. Ed Raket zegt: dan zien we nog wel. Dat werkt enigszins verwarrend en u weet dat als Den Haag confuus is, de rest van de we reld maalt. En het zal niet lang duren voordat men in Moskou in de gaten heeft dat Ed Nij- pels niet tot een oppositiepar tij behoort. De glans die op onze vredespolitiek ligt wordt dan vals. Onze nationale deugd, een fijne neus voor bij verschijnselen, wordt dan in geruild tegen een talmend soort onbetrouwbaarheid. Dat komt door Nijpels, metal die verhalen dat het geen don der uitmaakt „of je nu met een regenjas of een paraplu naar de Sahara gaat.We gaan niet naar de Sahara, we blijven thuis en we hopen dat we het droog houden. Ik vraag Ed Nijpels ook niet of hij in zijn smoking dan wel in zijn blootje door een atoomwolk wil wandelen, want dat zou pure demagogie zijn. Hij be gint wel een zeer lastig man netje te worden, die Nijpels. Hij behoort te weten dat Ne derland, als het tot plaatsing wordt gedwongen, voor de Big Mac-formule zal kiezen. Dat is, zo herinnert u zich, een plaat- singsfarmule in drie fasen: be ton storten, raketten neerzet ten en wederom beton storten. In crisistijd bikken we ze los. Ed weet dat, maar hij blijft sa- belkletteren en zijn coalitie genoten pesten met eigenzin nige interpretaties van moei zaam verworven afspraken. Hij heeft een vliegenmepper waarmee hij alle ideeën die ie geur van antiek missen opla ters geeft. Hij is de mot in de mantel van het CDA. Hij is hel betonrot in de huurkazerne van de regering. Hij is derhal ve niet geliefd. Er worden boze dingen over hem gezegd. We plaatsen 47 kruisvluchtwa- pens en Ed Raket, hoor je be duchte mannen knorrig mom pelen rond het Haagse Bin nenhof. Mannetjesmakers, die uit oud hout nog een leuk po litiek imago kunnen timme ren, proberen nu voor Ed een minder opwaarts mobiele bij naam te bedenken dan Raket', want hij is een molensteen, een slepend anker. Er zal een prijsvraag worden uitgeschre ven, want inmiddels voorge stelde koosnamen als Edje de Rat, Bloody Mary, en 19th Century Fox zullen niet be klijven, dat wil zeggen niet aan zijn huid blijven kleven, Want evenals de Amerikaanse president Ronald Reagan is Nijpels, dankzij een geheim preparaat waarmee hij zich dagelijks insmeert, van teflon Daar glijdt bijna alles vanaf Een huid van teflon en een ge vaarlijke ezelstrap zijn de voornaamste attributen van dit politieke fenomeen. Was hij maar chef van het apen- huis van Blijdorp geworden, Hij vliegt, als een kruisvlucht- wapen, laag over de polders van ons land. Een man van te flon met een hart van hout. Door Jan vi De jeugdhulpvt lemaal niet te sj regering. Die op de hulpverle bedden uit het stand niet mee ren. In de pral dit: geen geld, g< Kinderen met gro len daardoor niet i nen rekenen. Sterk van de regering waarschijnlijk- tot deel van de probit slinger raakt. Zij k overgelaten op stra; De problemen waar het om gaat waarneembaar. Z< heel gewoon. Men met invaliden, op 1 een gevoel van met brengen. Ze zijn eet met een figuur als ontberen 'nestwarm „Grote schade ht pen", vertelt kinder: der Goes-Van Natei tho-pedagoog drs. schetst hij een bee bleemkind: een slet de ouders heeft var leerd mens gemaakt ter vormt hij voor zi hanteerbaar mens; 1 verwaarlozing, doo beeld deel uitmaak ouder-gezin. De kinderrechter op het voorstellings neer een kind geen met de ouders staat laten in de wereld, met het aanknopen met anderen, want t ste band moet ontber gemakkelijk meer a; E In de internaten v proberen hulpverlen I sfeer te scheppen. Hr ken met zo'n tien kil j gemeenschap, waari: I band wordt nageboo: j gezinsleven proberei ners met veel geduld het spoor te krijgen, i j thart lukt het een bes j te lappen en van li men ook het contac Want hoe slecht de I ouders ook moge zijl nooit helemaal verbr j De statistieken wi; deren na verloop va teruggaan. Na twee j maanden blijkt de s hersteld om samen j ouders mogelijk te n j verslag over 1982 van derbescherming spre rugkeer na 2,2 jaar. voor stond de terugk gezin nog op 2,3 ja; f van tien jaar geledt I Ligthart, „gaf nog 6 vele jaren -zes tot ai woon- te zien." I De opvallende vei verblijfsduur staat n; dering van het aant; moet worden opgev 1979 en 9.000 in 1982.1 de laatste tien j aar di En de bezettingsgra; naten liep navenant kleining van de capa had. Puur cijfermatig 1 taris mr. V. Korte-V; tie) met een beleidspl komende drie jaar 17 jeugdhulpverlening t zou daarmee een be honderd miljoen be; gelijke trendmatige v hoeveelheid op te v hoefde de pijn imme zijn? De staatssecretaris filosofie echter naas heid gegrepen. „We m juist na het dieptepu sprake is van toenami gevallen", vertelt de „Naar mijn mening i; van een korte oplevi zal de komende peri zien zijn." Van der G somber toekomstbeelc pelijke ontwikkeling heid, toename van h scheidingen, verslech sche omstandigheden. De kinderrechter hi mee te maken. De sch de zittingszaal neemt secretaris denkt met 1 het aantal leegstaand in de hulpverlening t meevallen. De hulpve ter in de optiek van D> i -er resteren nog maa

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 22