jfiKKIffP
O
Eurocommissaris Andriessen over wel of niet aanblijven:
TEFLON
Kiezen.
Kiezen
ZATERDAG 9 JUN11984
ndertussen hebben we zoveel over
mijn aftreden en dat
van de Commissie
gepraat, dat het wel
lijkt alsof ik al bèn
afgetreden.Frans
Andriessen, sedert meer
dan een uur vlot
reagerend op alle
vragen, kijkt licht
verwijtend over het
randje van zijn bril. De
kellner van Chez
Callens' in de Rue du
Commerce/Handelsstra
at 73 in Brussel brengt
een nieuwe fles wijn.
Andriessen: „Zonder
extra-middelen kan de
Gemeenschap niet
verder. Dit is echt de
laatste keer, we kunnen
niet met weer nieuwe
leningen ook nog eens
het begrotingsjaar '86 in." Vooroverbuigend,
met nadruk op elke lettergreep: „Europa laat
zijn hele toekomst afhangen van.- Nou???
Van de-ci-ma-len van het Bruto Nationaal
Product, mijne heren!! Welnu, dat heb ik in
Amerika niet kunnen uitleggen!"
Do%
1 EFFECTIEVER
ONEVENWICHTIG
HEFBOOM
tJlr voor
7ATERDAG 9 JUN1198
Nederland ki
Tweede Kamer bin
voor steekt, zal de
de regering tot
internaten voor p
deel van hun bec
inleveren. En volgt
dit inleveren tot gt
de kinderen geen h
geboden. Zij komei
si
m Schade
m Sfeer
II Toename
H Reserve
W2
BRUSSEL - Het gespan-
Hl nen, wat afgemeten op-
i| treden, dat hem als mi-
nister van Financiën
kenmerkte, is weg. Na
!H bijna vier jaar Brussel
voelt de Nederlandse
is Eurocommissaris An-
is= driessen - de vierde Ne-
derlander op die plek -
zich als een vis in het wa-
ter. Ontspannen, mede-
deelzaam, genietend van
1| de gelegenheid om Euro-
Hl pa te verklaren en verde-
=j digen.
Het is toch een 'andere' An-
ESj driessen, die, in luisterhouding,
|=jj zich oude citaten laat voorlezen
en dan lichte irritatie toont
Opverend: „Heb Ik dat ge-
Hl zegd!?"
„Het eerste deel wel. Die laat-
ste zin was van ons."
§S Terugzakkend in zijn stoel:
HH „Wilt u dan, als u mij toch ci-
=S teert, zo vriendelijk zijn 'einde
citaat' aan te geven?"
„Okay. Maar u hóórde toch
waar het citaat ophield?
Frans Andriessen, 55, com-
missaris voor mededinging en
de betrekkingen met het Euro-
5= parlement. Zijn eerste ambtspe-
riode in Brussel zit er bijna op,
maar het kabinet-Lubbers zal
hem voor een nieuwe periode
voordragen. Misschien ligt er
voor hem zelfs een nog hogere
SEE post - het voorzitterschap - in
het verschiet. Alleen is het de
S== vraag of Andriessen zelf nog
wel wil, want zonder extra geld
§S ziet hij de toekomst van de ge-
meenschap somber in en zou
5= volgens hem de Commissie er
beter aan doen de koffers te
Ül pakken. Hetgeen - waarschuwt
hij - niet zomaar een loos drei-
3E gement is om de tien lidstaten
SS tot een grotere financiële bij—
drage te bewegen: .Alleen op-
stappen om iets te bereiken zou
ik nooit doen. Maar als ik zou
vinden dat ik mijn verantwoor-
delijkheid niet langer kan
waarmaken, zou ik onmiddel-
M lijk aftreden."
Een kort lachje, dan, een
ES beetje grimmig: „Per slot van
rekening heb ik ervaring met
Sg aftreden."
-Binnenkort worden de burgers
S van de tien EG-lidstaten opge-
roepen voor nieuwe verkiezin-
gen. Vindt u, de afgelopen vijf
jaar overziend, dat het Euro-
parlement met recht tot nieuwe
verkiezingen kón oproepen?
Andriessen: „Er is altijd veel
discussie over de gebrekkige be-
voegdheden van het EP, maar
daar zitten twee kanten aan.
SE Vanuit mijn werk als Commis-
£3 sielid vind ik dat het parlement
weinig aan bevoegdheden, maar
j= veel aan invloed heeft gewon-
nen - vooral op het gebied van
de wetgeving in het pré-sta
dium: de fase waarin voorstel
len worden gedaan en adviezen
worden ingewonnen.
De controle op de Commissie
is effectiever geworden; de con
sultatie van het parlement over
banden met niet-EG-landen
uitgebreid.
Tenslotte is het parlement
toegezegd dat zijn voorzitter en
vice-voorzitters en de commis
sievoorzitters - in formele zin de
crème de la crème, deels ook in
materiële zin - inspraak krijgen
in de benoeming van de Com
missievoorzitter.
Niet zonder trots voegt An
driessen eraan toe dat de in de
afgelopen jaren gegroeide sa
menwerking tussen Commissie
en parlement binnenkort wordt
vastgelegd, maar op heel veel
meer, maakt hij meteen duide
lijk, hoeft het parlement ook
wat hem betreft voorlopig niet
te rekenen: „De Commissie
houdt overeind dat zij de be
voegdheid heeft als enige initia
tieven te nemen, opdat zij niet
gedwongen zou worden initia
tieven van het parlement tot de
hare te maken."
Objectief beschouwd is dus
volgens Andriessen de demo
cratische controle in Europa al
versterkt, en is het probleem
vooral: hoe breng ik dat aan de
kiezer over? „Bij nationale ver
kiezingen hoef je niet uit te leg
gen waar het om gaat; meestal
komt er een nieuwe regering. In
Europa niet. Eén van de handi
caps van het Europees Parle
ment is dat het geen regering
heeft. Je moet dus het concept
'Europa' nog uitdragen en de
overtuiging overbrengen dat
deze verkiezingen een worden
de democratie een stuk verder
kunnen brengen."
„Nu vallen de regeringen nog
te snel op de nationale parle
menten terug, zeker in tijden
van crisis: de groei van de ge
meenschap is altijd samenge
vallen met economische groei.
Bovendien hebben we het pro
bleem van de besluitvorming in
de raad van ministers. Dat is in
wezen in 1965 begonnen toen
Frankrijk ontdekte dat meer
derheidsbesluiten heel verve
lend konden zijn voor dat land."
-Dat verhaal is bekend. En dan
wordt er altijd nog bij verteld
dat de democratisering van
Europa niet sneller kan, dat na
tionale parlementen er ook
ruim honderd jaar over gedaan
hebben hun macht te vestigen.
Maar nu is die parlementaire
ervaring er toch?
„Jawel, maar dat is ook niet
het hele verhaal. Er zijn wezen
lijke verschillen tussen de na
tionale parlementen in de ge
meenschap. Het Franse parle
ment heeft een volstrekt andere
positie dan het Nederlandse. We
weten dus wel hoe een parle
mentaire democratie eruit moet
zien, maar nog niet, juist van
wege die verschillen, hoe zo'n
democratie in de gemeenschap
moet worden ingericht. Boven
dien is er nóg een hindernis: de
democratie die we in Europa
nastreven gaat ten koste van de
nationale souvereiniteit. Vroe
ger ging dat ten koste van de
koning of van wie dan ook,
maar het bleef een nationale
aangelegenheid. Dat kon dus
betrekkelijk snel geregeld wor
den. Nu zitten we met de inco
herentie dat soms nationale be
voegdheden uit handen worden
gegeven zonder dat de controle
meeverhuist. Neem het land
bouwbeleid, dat wordt supra
nationaal bepaald. De nationale
1984 is
een
cruciaal
jaar'
FOTO'S ARCHIEF DE STEM
parlementen hebben daar geen
greep op. Maar het Europees
Parlement evenmin. Het wordt
gehoord, het kan tal van resolu
ties aannemen, maar het kan de
raad niet op zijn vestje spugen.
Daar zit een incongruentie."
-Hoe los je die op?
„Door de bevoegdheden van
het parlement ook naar de raad
van ministers toe uit te breiden.
In een plechtige verklaring heb
ben de regeringsleiders dat al in
1975 toegezegd. Maar het parle
ment heeft daar de regeringen
niet aan kunnen houden."
-Als het daar alsnog in slaagt,
krijgt het meer werk. Hoe past
daarin uw pleidooi voor her
nieuwing van het dubbel-man-
daat?
„Dat heeft te maken met de
relatie Europarlement/nationa
le parlementen en met de nood
zaak van een permanente be
trokkenheid van de nationale
parlementen bij Europa. Ik vind
- en ik heb een ervaring van ze
ven jaar als fractieleider - dat
grote fracties in de Tweede Ka
mer het zich kunnen permitte
ren leden naar Straatsburg af te
vaardigen. Als in mijn tijd alge
mene beschouwingen werden
voorbereid brachten de 'dubbel-
mandaters' de communautaire
dimensie, de Europese retouches
aan. Theoretisch is bij een dub-
belmandaat een conflict van be
langen te construeren, maar ik
ben er in mijn tijd nooit serieus
mee geconfronteerd."
-Genoeg over het parlement.
Wat is, volgens u, binnen de EG
het zwakste orgaan?
„Dat is de raad."
-U bedoelt: in de praktijk.
„Inderdaad, ik praat niet over
de formele positie van de raad,
maar over het functioneren. De
raad heeft zich veroordeeld tot
besluitvorming bij unanimiteit.
Hoe meer ik daarover nadenk,
hoe meer ik zeg: wat is dat one
venwichtig. Er is er maar één
die initiatieven kan nemen: dat
is de Commissie. En er is er
maar één die besluiten kan ne
men: dat is de raad. Maar daar
is de belangenbehartiging nu
juist per definitie nationaal. We
zijn natuurlijk op weg naar een
supra-nationale ontwikkeling,
en dat vereist een sterker parle
ment, maar het gaat allemaal
heel langzaam."
-Als voormalig lid van de
raad zult u toch begrip moeten
hebben voor die nationale be
langenbehartiging.
„Jawel, maar ik heb in mijn
tijd als minister van Financiën,
voorzover de kabinetsbesluiten
dat toelieten, altijd pro-Europe-
se standpunten ingenomen. Na
tuurlijk lag in mijn optreden
toen het accent meer op het
functioneren van de raad dan
op dat van de Commissie of het
parlement, maar ik was pro-
communautair. Dat hou ik
staande."
-Voorzover de kabinetsbe
sluiten dat toelieten, zegt u zelf.
Met die toevoeging kan Ruding
zich ook pro-communautair
noemen.
„De vraag is hoe die kabinets
besluiten tot stand komen. De
minister van Financiën heeft
daar een belangrijke rol in, hij
is de spil van het kabinet. Hij
zal vaak geneigd zijn bestedin
gen die hij minder goed kan
controleren met een zekere
scepsis te bekijken. Ik had toen
ik minister was al de naam
Europeaan te zijn, al was het
soms - dat geef ik toe - budget
tair moeilijk."
-Maar nu moet de kiezer
weer naar de stembus. En hij
maakt geen onderscheid tussen
Commissie, raad en parlement.
„Ik denk dat daar een serieus
probleem ligt. Maar ik wil dan
toch wel even duidelijk maken
hoe belangrijk Europa ook voor
Nederland is. Want als we geen
EG hadden, zou de landbouw in
Nederland - alleen al het appa-
raats - een slordige duit méér
kosten. Daar komen de export
voordelen bij. En tenslotte mag
je niet vergeten dat Europa nog
volop in ontwikkeling is. Als je
iets opricht en vervolgens zegt:
maar we geven je niet de ruim
te, ben je bezig goed geld naar
kwaad geld te gooien. Natuur
lijk zullen we zelf ook naar be
zuinigingen moeten zoeken op
de Europese begroting. Door een
andere landbouwpolitiek zijn
we daar al in geslaagd, en we
hebben verklaard daarin verder
te gaan. Maar zoals het nu ge
gaan is: dat de landbouwminis
ters 1 miljard meer wilden uit
geven dan de Commissie, en dan
zeggen: haal het maar bij het
sociaal of het regionaal beleid,
of probeer nog maar eens zo'n
700 a 800 miljoen uit die boe
ren te squeezen, dat gaat te ver.
Zeker Nederland, dat een vitaal
belang heeft bij de ontwikke
ling van de gemeenschap, zou
bereid moeten zijn een con
structieve bijdrage te leveren."
Eigener beweging herinnert
Andriessen aan de totstandko
ming van het Europees Mone
tair Stelsel (EMS), waarvoor in
zijn periode als minister van Fi
nanciën geld nodig was om Ita
lië en Ierland te kunnen laten
toetreden. „Middenin de Be
stek-tijd heb ik voorgesteld
daarvoor extra middelen vrij te
maken. Rollenspel hoeft dus
niet automatisch te leiden tot
een onvoorwaardelijk 'njet'.
Maar ik stel vast dat de Neder
landse regering zich nogal eens
onnodig terughoudend opstelt."
-Wat is uw meest teleurstel
lende ervaring met de raad?
Andriessen leunt even ach
terover, declameert dan gedra
gen en tegelijk lachend: „Aan
een boom zó volgeladen, mist
men één, twee pruimpjes niet."
Stilte, diep nadenken. Dan, in
volle ernst: „Het niet bereid zijn
voor de totale financiële proble
matiek een oplossing te vinden;
alles te doen wat nodig is de ge
meenschap naar de toekomst
toe een nieuwe faire kans te ge
ven. Dat verwijt raakt de raad
in de vorm van de ministers van
Buitenlandse Zaken, van de mi
nisters van Financiën en de
raad in zijn supreme vorm: de
Europese Raad van regerings
leiders en het Franse staats
hoofd."
Andriessen vindt dat in deze
situatie de Commissie voor de
vraag komt of ze dat nog wel
mee wil maken, daarmee zelf
het spanningsveld schetsend
waarin de Commissie zit. Op
dat moment leggen we de Euro
commissaris het van hem af
komstige citaat uit 1980 voor:
„Aan de ene kant heb je het
parlement, dat zal proberen zijn
bevoegdheden uit te breiden.
Aan de andere kant de EG-mi-
nisters, die gezien de geweldige
problemen wel eens zouden
kunnen bezwijken voor natio
nale oplossingen."
Andriessen nu: „Dat span
ningsveld, het is er eigenlijk al
tussen wat je vindt dat de Com
missie moet doen en wat in de
praktijk realiseerbaar blijkt of
lijkt. In mijn ogen moet de
Commissie serieus afwegen wat
het parlement over een bepaald
onderwerp heeft gezegd. Dat is
voor mij een kwestie van demo
cratisch functioneren. Maar het
verdrag legt de Commissie die
verplichting niet op."
Zeer systematisch gaat An
driessen vervolgens na langs
welke wegen de Commissie tot
aftreden zou kunnen komen,
wat daarin de rol van het parle
ment zou kunnen zijn, maar ook
hoe Commissie en parlement
samen de confrontatie met de
ministerraad zouden kunnen
aangaan. „Als de raad ons zou
dwingen de begroting sluitend
te maken met een nieuwe, evi
dente aanslag op het regionale
en sociale beleid, als men ons
niet in staat zou stellen door
aanvullende middelen ons be
leid voort te zetten, dan zijn we
daaraan toe. Dan vind ik dat de
Commissie behoort te zeggen:
'Sorry, dat is een beleid dat u
ons niet kunt aandoen.' Dan
moet de Commissie weg."
En, alsof hij bij voorbaat
steun zoekt: „Ik heb wel eens
begrepen dat Lubbers een der
gelijke opstelling van de Com
missie zou begrijpen."
-Zou het opstappen van de
Commissie Europa een stimu
lans geven? Zou het niet de cri
sis verergeren?
„Een netelige vraag. Dan ko
men we helemaal op het terrein
van de speculaties. De Commis
sie stapt op, maar moet blijven
zitten tot er een nieuwe is. De
raad moet dus een nieuwe com
missie gaan zoeken. In het beste
geval vindt de raad geen voor
zitter. Want waarom zou
iemand bereid zijn de kar te
gaan trekken als het geschil op
grond waarvan de oude com
missie opstapte, niet is opgelost?
Het aftreden van de Commissie
kan dus werken als een hef
boom om het probleem aan te
pakken. Het kan ook zijn dat
een nieuwe*Commissie zegt: we
pakken de verantwoordelijk
heid wél en doen nieuwe voor
stellen."
-Nog een citaat uit 1980: „Er is
geen Europa-kenner die niet
zegt dat Europa op een kruis
punt is gekomen. Ik denk dat
thans het tijdstip is gekomen
om iets te doen." Dat citaat kunt
u zó weer gebruiken.
„Het was toen al waar; het
geldt nu des te sterker. Op zich
zelf is het al interessant dat ik
toen een uitspraak heb gedaan
die zich bewijst. Iemand heeft
gezegd: als het in de volgende
periode niet lukt de bevoegdhe
den van het parlement belang
rijk uit te breiden, dan hoeft het
niet meer."
-Wie was dat ook weer
„Dat zeg ik niet. Ik heb de si
tuatie geschetst waarin de
Commissie haar verantwoorde
lijkheid moet nemen. Daar sta
ik voor. Maar op het concrete
moment zul je moeten afwegen
of je het met je politieke verant
woordelijkheid in overeenstem
ming kunt brengen. Het begrip
'voldoende macht' voor het par
lement is rijkelijk arbitrair. U
zult mij niet gauw, zoals Dan-
kert (daar is de naam toch! -
FB/MdB) horen zeggen: als dat
niet gebeurt heeft het geen zin
meer. Voor mij is het zo: in 1984
moet in elk geval de financiële
problematiek worden opgelost.
Dit is een cruciaal jaar. Ik ben
slecht in voorspellen. Ik sluit
niet uit dat het op de top in Fon-
tainebleau in juni niet lukt,
maar voor de zomervakantie
wel. Ik weet niet of de Britten
het zo leuk zouden vinden deze
kwestie op te lossen onder Iers
voorzitterschap."
-Binnenkort treden ook
Spanje en Portugal toe tot de
Gemeenschap, en wordt het
aantal Commissarissen weer
met drie uitgebreid. U hebt al
een paar maal gepleit voor één
Commissaris per land, maar ligt
het niet net zo voor de hand dat
een aantal kleinere landen zich
samen door één Commissaris
laat vertegenwoordigen?
„Nee, want afgezien van het
Verdrag, dat dit nu niet toelaat,
geloof ik dat het noodzakelijk is
dat elk land zich in dit stadium
van de Europese samenwerking
aanwezig weet in het hart van
de Gemeenschap, in de Com
missie dus. Daarom zie ik
straks, ook voor de grotere part
ners, liever één Commissaris
per land. We kunnen het, ook na
de uitbreiding, best met zijn
twaalven aan."
-De Gemeenschap zal na de
toetreding wel van karakter
veranderen.
„In ieder geval zal het accent
meer op de Mediterranée komen
te liggen, hetgeen tot nieuwe
spanningen kan leiden. Er is nu
al een Noord/Zuid-discussie in
de Gemeenschap. Ik betreur
dat, maar het feit is onweer
spreekbaar. Sommigen zeggen:
haal er snel een paar noordse
landen bij om het evenwicht te
herstellen, maar zo simpel is dat
niet. Het zou trouwens weinig
helpen, want Spanje heeft 40
miljoen inwoners en Noorwegen
maar 4 of 5 miljoen. Dat is een
heel verschil, n'est-ce pas? In
ieder geval ben ik ervoor alles
evenwichtig uit te onderhande
len, desnoods vanuit een min
derheidspositie. Indien en voor
zover problemen zouden ont
staan rond de zuidvruchten,
moeten we die op dezelfde ma
nier uit de wereld helpen als we
met de melk hebben gedaan.
Dus geen twee-snelheden-
Europa (nauwe samenwerking
tussen een aantal EG-lidstaten
op bepaalde onderdelen - FB/
MdB) als het gaat over dit soort
belangrijke zaken."
-In 1980, toen het eerste kabi
net-Van Agt door dralen en tal
men de Nederlandse aanspraak
op het voorzitterschap van de
Commissie verspeelde, hebt u
gezegd: „Belangstelling voor
het voorzitterschap? Nee, daar
voor moet je toch over ruimere
Europese ervaring beschikken
dan ik heb. Je moet internatio
naal krediet hebben, internatio
naal bekend zijn, internationale
ervaring hebben." Die handi
caps zijn nu toch wel overwon
nen?
Glimlachend: „Daar heb ik
nu geen commentaar op. Er is
wel eens over gesproken in wij
dere zin, maar ik voel er niets
voor door uitspraken nu die
zaak in discussie te brengen. Er
is over gesproken, er wordt over
gesproken. Het is afwachten hoe
de discussie verloopt. Ik zou het
zeer prettig vinden op een inte
ressante post - Financiën bij
voorbeeld - weer deel van de
Commissie uit te maken."
-Het parlement zal geen be
zwaar hebben tegen uw voorzit
terschap.
„Ik zie het als een bijdrage
aan mijn psychisch inkomen
dat ik heb mogen proberen de
bevoegdheden die het parle
ment heeft zo extensief moge
lijk te interpreteren. Als het al
waar is dat de nationale parle
menten moeten waken over hun
bevoegdheden, hoe veel te meer
geldt dat dan niet voor een par
lement in wording. Ik ben er tot
in de grondvesten van mijn hart
van overtuigd: zonder verder
gaande democratisering zal de
werkelijke relance van Europa
niet tot stand komen."
Eerdere afleveringen in deze se
rie verschenen op 19, 22, 25 en 29
mei en 1 en 5 juni. Aanstaande
dinsdag staatssecretaris Van
Eekelen (Buitenlandse Zaken):
„Europarlement moet minder
klagen."
Door Bert van Velzen
Ik herinner me nog hoe we
China voor de laatste maal
waarschuwden. Ze deden net
alsof ze ons niet hoorden. Nu
hebben we, zonder Tass kioaad
te maken, de Sovjet-Unie een
beetje gewaarschuwd. Er
komt, met ingang van 1 juni
1984 geen SS-20 meer bij, 6f.
Als we straks via de CIA be
richt krijgen dat de Russen
bezig zijn een aantal van deze
gruwelwapens los te woelen
en af te voeren dan kunnen
wij, op de afstoting van België
na, spreken van het grootste
diplomatieke succes in onze
geschiedenis. Lubbers zal dan
een plaats vinden bij Madame
Tussaud fussen Charles de
Gaulle en Andrej Gromy ko,
misschien zelfs op een nog be
tere stek.
Maar of we dat diplomatieke
wereldsucces ooit zullen kun
nen vieren met straatfeesten
en bezinningsbijeenkomsten
onder de heilige eik, moet ern
stig worden betwijfeld. Want
zie eens hoe er in Den Haag ge.
twist wordt over de hoogte van
de beloning die wij Moskou
voor een bewriezingsbesluit
zouden moeten aanbieden. De
premier heeft gezegd: dan
plaatsen wij geen kruis-
vluchtwapens. Ed Raket zegt:
dan zien we nog wel. Dat
werkt enigszins verwarrend
en u weet dat als Den Haag
confuus is, de rest van de we
reld maalt. En het zal niet lang
duren voordat men in Moskou
in de gaten heeft dat Ed Nij-
pels niet tot een oppositiepar
tij behoort. De glans die op
onze vredespolitiek ligt wordt
dan vals. Onze nationale
deugd, een fijne neus voor bij
verschijnselen, wordt dan in
geruild tegen een talmend
soort onbetrouwbaarheid.
Dat komt door Nijpels, metal
die verhalen dat het geen don
der uitmaakt „of je nu met een
regenjas of een paraplu naar
de Sahara gaat.We gaan niet
naar de Sahara, we blijven
thuis en we hopen dat we het
droog houden. Ik vraag Ed
Nijpels ook niet of hij in zijn
smoking dan wel in zijn
blootje door een atoomwolk
wil wandelen, want dat zou
pure demagogie zijn. Hij be
gint wel een zeer lastig man
netje te worden, die Nijpels.
Hij behoort te weten dat Ne
derland, als het tot plaatsing
wordt gedwongen, voor de Big
Mac-formule zal kiezen. Dat is,
zo herinnert u zich, een plaat-
singsfarmule in drie fasen: be
ton storten, raketten neerzet
ten en wederom beton storten.
In crisistijd bikken we ze los.
Ed weet dat, maar hij blijft sa-
belkletteren en zijn coalitie
genoten pesten met eigenzin
nige interpretaties van moei
zaam verworven afspraken.
Hij heeft een vliegenmepper
waarmee hij alle ideeën die ie
geur van antiek missen opla
ters geeft. Hij is de mot in de
mantel van het CDA. Hij is hel
betonrot in de huurkazerne
van de regering. Hij is derhal
ve niet geliefd. Er worden boze
dingen over hem gezegd. We
plaatsen 47 kruisvluchtwa-
pens en Ed Raket, hoor je be
duchte mannen knorrig mom
pelen rond het Haagse Bin
nenhof. Mannetjesmakers, die
uit oud hout nog een leuk po
litiek imago kunnen timme
ren, proberen nu voor Ed een
minder opwaarts mobiele bij
naam te bedenken dan Raket',
want hij is een molensteen,
een slepend anker. Er zal een
prijsvraag worden uitgeschre
ven, want inmiddels voorge
stelde koosnamen als Edje de
Rat, Bloody Mary, en 19th
Century Fox zullen niet be
klijven, dat wil zeggen niet
aan zijn huid blijven kleven,
Want evenals de Amerikaanse
president Ronald Reagan is
Nijpels, dankzij een geheim
preparaat waarmee hij zich
dagelijks insmeert, van teflon
Daar glijdt bijna alles vanaf
Een huid van teflon en een ge
vaarlijke ezelstrap zijn de
voornaamste attributen van
dit politieke fenomeen. Was
hij maar chef van het apen-
huis van Blijdorp geworden,
Hij vliegt, als een kruisvlucht-
wapen, laag over de polders
van ons land. Een man van te
flon met een hart van hout.
Door Jan vi
De jeugdhulpvt
lemaal niet te sj
regering. Die
op de hulpverle
bedden uit het
stand niet mee
ren. In de pral
dit: geen geld, g<
Kinderen met gro
len daardoor niet i
nen rekenen. Sterk
van de regering
waarschijnlijk- tot
deel van de probit
slinger raakt. Zij k
overgelaten op stra;
De problemen
waar het om gaat
waarneembaar. Z<
heel gewoon. Men
met invaliden, op 1
een gevoel van met
brengen. Ze zijn eet
met een figuur als
ontberen 'nestwarm
„Grote schade ht
pen", vertelt kinder:
der Goes-Van Natei
tho-pedagoog drs.
schetst hij een bee
bleemkind: een slet
de ouders heeft var
leerd mens gemaakt
ter vormt hij voor zi
hanteerbaar mens; 1
verwaarlozing, doo
beeld deel uitmaak
ouder-gezin.
De kinderrechter
op het voorstellings
neer een kind geen
met de ouders staat
laten in de wereld,
met het aanknopen
met anderen, want t
ste band moet ontber
gemakkelijk meer a;
E In de internaten v
proberen hulpverlen
I sfeer te scheppen. Hr
ken met zo'n tien kil
j gemeenschap, waari:
I band wordt nageboo:
j gezinsleven proberei
ners met veel geduld
het spoor te krijgen, i
j thart lukt het een bes
j te lappen en van li
men ook het contac
Want hoe slecht de
I ouders ook moge zijl
nooit helemaal verbr
j De statistieken wi;
deren na verloop va
teruggaan. Na twee
j maanden blijkt de s
hersteld om samen
j ouders mogelijk te n
j verslag over 1982 van
derbescherming spre
rugkeer na 2,2 jaar.
voor stond de terugk
gezin nog op 2,3 ja;
f van tien jaar geledt
I Ligthart, „gaf nog 6
vele jaren -zes tot ai
woon- te zien."
I De opvallende vei
verblijfsduur staat n;
dering van het aant;
moet worden opgev
1979 en 9.000 in 1982.1
de laatste tien j aar di
En de bezettingsgra;
naten liep navenant
kleining van de capa
had.
Puur cijfermatig 1
taris mr. V. Korte-V;
tie) met een beleidspl
komende drie jaar 17
jeugdhulpverlening t
zou daarmee een be
honderd miljoen be;
gelijke trendmatige v
hoeveelheid op te v
hoefde de pijn imme
zijn?
De staatssecretaris
filosofie echter naas
heid gegrepen. „We m
juist na het dieptepu
sprake is van toenami
gevallen", vertelt de
„Naar mijn mening i;
van een korte oplevi
zal de komende peri
zien zijn." Van der G
somber toekomstbeelc
pelijke ontwikkeling
heid, toename van h
scheidingen, verslech
sche omstandigheden.
De kinderrechter hi
mee te maken. De sch
de zittingszaal neemt
secretaris denkt met 1
het aantal leegstaand
in de hulpverlening t
meevallen. De hulpve
ter in de optiek van D>
i -er resteren nog maa