niet Nederlands leger nog zes kerntaken I ïeireiyd Dissidenten zwijgen over raketvoorstel LUBBERS OVER DOEL KABINETSBESLUIT: Reacties uit de maatschappij zijn afwijzend wsw Acceptabel besluit ZATERDAG 2 JUNI1984 PAGINA 3 BINNENLAND1 jere huren Dansen Brandstichting Anj er Eelde Premies Hilversum 5 DE STF.M COMMENTAAR ALLEEN ICTO GEMATIGD POSITIEF PLAATSING ALS FEIT ONDERKEND T5 t werd een compro- ;ebroed waarin zowel Broek als De Ruiter oden vinden. Dat zou nen uit een uitstel i definitief besluit tot de tussentijd zou Ne- wel een soort van besluit nemen, waar- ensdrecht stoomklaar ;t wordt, onderhande- tussen de grootmach- islissend zullen zijn et aantal raketten (0, f 48) en waarbij even- de crisisvariant ('in- van de raketten ten van crisis) toegepast irden. rVD zei moeite te heb- let zo'n 'open einde', zal het ontbreken van hun ogen 'happy en- mogelijk toch accepte le lust tot slikken van >t kan danig vergroot :n door Van den Broeks ■kingen in Washington i absoluut nee tegen de •aketten"). Het kabinet bezig aan het laatste van een moeizame ;hon die in Gouadelou- :on. Van onze parlementaire redactie pEN HAAG - Het Nederland se leger heeft anno 1984 (nog) jfs atoomtaken, keurig ver beeld over de legeronderdelen: drie bij de landmacht, twee bij de luchtmacht en een bij de marine. Het is de bedoeling dat één laak binnen afzienbare tijd wordt afgestoten. Het gaat daarbij om het 'inwisselen' van nucleair afweergeschut (de Nike) voor conventioneel afweergeschut (de Patriot), dat pas is besteld. Een andere atoomtaak be treft de zogenaamde Atomic Demolition Munitions (ADM's), atoommijnen. Deze iJujnen zijn volgens defensie- zegslieden 'verouderd' en zul- len binnen een jaar of vijf on derwerp worden van gesprek: óf afstoten, óf inruilen. Landmacht Het 8-inch-geschut. Neder land draagt aan de verdedi ging van West-Duitsland bij met acht stukken geschut waarmee nucleaire granaten kunnen worden afgeschoten. De '8-inch', die ook een con- centionele uitvoering kent, is ondergebracht bij het Neder landse legercorps in de Noord- duitse laagvlakte, met als ba sis Seedorf. Het geschut reikt 18 kilometer ver en kan atoomkoppen tot een kracht van 15 kiloton (net zo zwaar als de bom op Hiroshima) af vuren. De ADM's, de atoommij nen, die bestaan in een kleine 'por table' uitvoering van één kilo- ton en een zwaardere die per auto vervoerd moet worden. Deze nucleiare springladingen zullen worden ingezet voor het geval de opmars van een aan valler gestopt moet worden, bijvoorbeeld door het opblazen van bruggen. In militaire en politieke kringen is de ADM nogal omstreden, enerzijds vanwege het feit dat het wa pen verouderd is, anderzijds omdat de mijn zal worden in gezet op 'eigen' grondgebied, waartoe ook West-Duitsland wordt gerekend. De ADM's zijn ondergebracht bij het der de Geniepeloton in Wezep. De Lance. Het gaat hierbij om twee batterijen van elk drie lanceerinstallaties voor Lance-raketten, onderge bracht bij de 129-ste afdeling veldartillerie in Havelte. De Lanceraket heeft een bereik van rond 140 kilometer en kan ladingen met een kracht van tussen 3 en 50 kiloton bevatten. Luchtmacht De F 16's hebben onlangs de atoomtaak van de Starfighters overgenomen. Twee squa drons F 16's met kernbommen heeft de luchtmacht beschik baar. Ze zijn gestationeerd op de vliegbasis Volkel en horen thuis bij het 311- en 312-squa- dron. De nucleaire bommen hebben een kracht, variërend van 1 tot 300 kiloton. De Nike. Een van de oudste atoomtaken is de nucleaire af weer met raketten van het ty pe Nike/Hercules, waarvoor onlangs nieuwe Patriotraket ten (zonder nucleaire capaci teit) zijn besteld. Al meer dan twintig jaar omvat deze Ne derlandse atoomtaak 72 pro jectielen, verdeeld over vier squadrons. Het is niet bekend hoeveel projectielen van atoomkoppen zijn voorzien. De raketten kunnen in elk geval tot een hoogte van 45 kilome ter worden geschoten. De squadrons zijn gelegerd in de Bondsrepubliek, in Münster, Bramsche en Hesepe. Marine Nucleaire dieptebommen. De marine-luchtvaartdienst heeft de zorg over deze atoom taak. Dertien Orion-poa- trouillevliegtuigen kunnen worden voorzien van nucleai re dieptebommen, waarmee zeer diep varende onderzeeërs kunnen worden uitgeschakeld. De bommen liggen in Schot land opgeslagen. Geen wapen meer, geen wapen eerder' norm voor een gezin. Idens: een 23-jarige ;urdeler' krijgt voor- 860,55 in plaats van !5. op de le juli gaat de ing van de huursubsi- eling in. Bijvoorbeeld: zin met een minimum- ing heeft nu bij een van ƒ735 (de hoogste iie nog wordt gesubsi- een subsidie van 440 laand. Per 1 juli gaat an 30 af. Bij de laag- ur die voor subsidie in erking komt, gaat de lie 7 naar beneden. De angsregeling die in dit nd is voorzien, neemt veg dat de woonlasten )or stijgen, ook voor de na. Overigens worden re subsidie-aanvragen alleen nog gehono- tot een huur van 650. 1-juli-verhaal is nog af: per die datum gaan euwe huren in. Gemid- bedraagt de stijging 3%. uursubsidie vangt die ïverzwaring maar voor leel op. Wie een huur f 500 heeft, betaalt van 5 verhoging ondanks de die toch ƒ5 zelf. n is er nog het achter blijven van de prijs- >ensatie, die in betere i per 1 juli in de lonen en iringen werd verrekend. >etekent dat de prijssti]- :n van het afgelopen jaar ten koste gaan van coopkracht. Vanaf )uU gaat het om een kleme coopkrachtverlies. Dat- e effect treedt op bij de erbij slag. Normaal 8e* ken wordt de hoogte van litkeringen van de kin- ijslag aangepast aan h indexcijfer. Net als iari blijft op 1 3U^ 't jassing uit. Mensen m leren (ook de minimU ten de stijgende koste :van dus zelf opvangen, iemand kan aangeven de gevolgen van al igingen per 1 julf vooriin rse groepen minima z nand weet of er bo ima nog wat af kan en ïoe veel. De Tweede en de directeuren ale diensten hebben iring een half jaarg gevraagd duideloW^ erschaffen over de p° de minima. Het gevei g er nu onderzocht w zo'n onderzoek er iten uitzien. x nnk wezen blijkt echte egering wel in te z'®ben ninima te weinig hebbe rond te komen. De hoo^ de eenmalige uitkering it er op dat som ïsen op het nunimu t i 100 per maand te aen. De norm is du® ?is m te laag. Het t°PPuntde aldus drs. Nausdat iimumlijder_ in__m moet Van onze parlementaire redactie DEN HAAG - „We hebben geen dag lan ger nodig gehad dan strikt nodig", zei mi nister-president Lub bers opgewekt na af loop van de speciale ministerraad, zinspe lend op de twijfels die in binnen- en buiten- land werden geuit over het kabinets voornemen in juni een besluit te nemen. „We hebben een oplossing die recht doet aan het verlan gen naar wapenbeheersing, zonder dat we ons gezicht van het vraagstuk hoeven af te wenden. Bovendien gaan we uit van het standpunt: geen wapen meer dan nodig, geen wapen eerder dan nodig", merkte Lubbers op. Lubbers schetste uitgebreid de'boodschap' aan de Sovjet- j Unie, die hij opriep „radikaal te stoppen met de uitbouw van het aantal wapensystemen". Het kabinetsbesluit is volgens Lubbers de opheffing van het Nederlandse voorbehoud uit 1979, maar ook het vaststellen van een nieuw „zichtbaar" cri terium. VVD-fractievoorzitter Nijpels toonde zich tevreden. Premier Lubbers licht het kabinetsbesluit toe, geflankeerd door minister van Defensie De Ruiter en minister Van den l van Buitenlandse Zaken. - F Schema In het schema van de NAVO is december 1988 voorzien als laatste fase van plaatsing van van anderhalf jaar niet. Daar in totaal 464 kruisvluchtwa- om hoeven we de bondgenoten pens. „Die einddatum over- ook niet over dit besluit te schrijden we met het uitstel raadplegen. We lopen wel uit de pas, maar slechts een klein beetje. Hopelijk kan het parle ment hiermee ook instemmen, anders kost het onze nek", al dus Lubbers. In een brief aan de Tweede Kamer zet het kabinet uiteen hoe het zich het nieuwe plaat singsschema voorstelt. Op 1 november 1985 zal het kabinet een besluit nemen over de in houd van een overeenkomst met de VS, waarin het aantal te plaatsen kruisraketten wordt geregeld. Op 1 januari kan zich het parlement ver volgens buigen over dit kabi netsbesluit. Aandeel Als vóór 1 november een wapenbeheersingsovereen- komst wordt gesloten tussen de VS en de Sovjet-Unie (Van den Broek: „Daarover bestaat geen groot optimisme") zal Nederland zijn aandeel in het aantal kruisraketten nemen, maar als op die datum de Sov jet-Unie een evengrote hoe veelheid SS-20's heeft als op 1 juni 1984 (gisteren) zal Neder land afzien van plaatsing. Al dus de interpretatie van Lub bers en fractieleider De Vries van het CDA. Nijpels liet er geen misver stand over bestaan dat hij „liever 48 raketten zonder meer" had gehad, „maar dat gaat in de huidige constellatie niet". De WD-fractieleider noemde het een „zege voor het land dat de crisis is afge wend". CDA-fractievoorzitter De Vries constateerde monter dat het kabinetsbesluit een „goed evenwicht is tussen een zijdige stappen en geloof waardigheid in de NAVO". „Het kabinetsbesluit verdient geen schoonheidsprijs, maar de vorige varianten ook niet. Dit is in elk geval geen simpel ja", aldus De Vries. Eindbod De CDA-fractieleider wees er tenslotte op dat het kabi netsbesluit „een eindbod" van Lubbers was. „Het was echt slikken of stikken voor de "VVD-ministers", aldus De Vries. Eerder deze week deed minister-president Lubbers al een voorstel aan de WD-mi- nisters die dat toen radikaal afwezen. Fractievoorzitter Den Uyl was inderhaast naar Den Haag gehaald om zijn zegje te doen over het „onge lukkige" kabinetsbesluit. „Er is een wonder van de hemel gebeurd, als dit achteraf geen positief plaatsingsbesluit blijkt te zijn", mompelde Den Uyl. J J/ 19 Merijn is er binnenkort weer. HET Direktie Overleg Dans gezelschappen DOD is het eens met minister Deetman (Onderwijs) om de vakoplei dingen voor (ballet)dansers te concentreren in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Dit betekent sluiting van de oplei dingen in Arnhem, Tilburg en Enschede. EEN aangestoken cafébrand in Oss heeft vrijdag een scha de van ruim 100.000 gulden veroorzaakt. Brandweer en politie hebben in het pand ver scheidene brandhaarden aan getroffen, waaruit zij conclu deren dat opzet in het spel is geweest. MR. P. Cleveringa uit Acquoy en H.G. van Slooten uit Leeu warden krijgen op 26 juni uit handen van prins Bernhard - in zijn hoedanigheid van Re gent van het Prins Bernhard Fonds - een Zilveren Anjer uitgereikt. STAATSSECRETARIS de Graaf (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft de ge meentebesturen geschreven dat het aantal WSW-dienstbe- trekkingen (Wet Sociale Werkvoorziening) niet verder mag toenemen. DE raad van bestuur van de luchthaven Eelde vindt dat er een regelmatige, rechtstreekse verbinding moet komen tussen de luchthaven Eelde en Schip hol. Momenteel wordt nog een tussenlanding gemaakt in En schede. OOK lijfrentepremies die worden betaald aan bedrijfs-, ondernemings- en beroeps pensioenfondsen en aan fond sen door de overheid ingesteld (zoals het Algemeen Burger lijk Pensioenfonds) komen voor aftrekbaarheid als per soonlijke verplichting in aan merking. DE Omroepraad heeft zich in een advies aan minister Brinkman (WVC) uitgespro ken tegen het NOS-voorstel de kleine zendgemachtigden on der te brengen op de nieuwe doelgroepenzender Hilver- sum-5. W KABINET heeft, eerder nog dan verwacht, de knoop in de fel omstreden kruisrakettenkwestie doorgehakt. Op Lubberiaanse »'jze: op 1 november 1985 - dus nog tijdens de zittingsperiode ran het kabinet - zal zonder verder voorbehoud tot plaatsing van ''«raketten op de basis Woensdrecht worden overgegaan. Het aantal te plaatsen kernraketten zal dan afhankelijk zijn van 8e resultaten van de (nu afgebroken) Amerikaans-Russische on serhandelingen over wederzijdse kernontwapening. Door het plaatsingsbesluit nog eens anderhalf jaar te verschui- denkt premier Lubbers een bijdrage te kunnen leveren aan ®e wapenbeheersing zonder daarbij het NAVO-bondgenoot- schap geweld aan te doen. Als Nederland pas in 1985 met de Raising van kruisraketten begint, blijft ons land namelijk nog l enen het plaatsingsschema van de NAVO. Het lijkt niet erg waarschijnlijk dat het besluit van Nederland w nu nog niet te besluiten, de Russen en Amerikanen spoor- *39s naar Genève zal doen vertrekken. En in Moskou en in ■'ashington zal er geen enkele twijfel over bestaan, dat de beslis ing van het kabinet op de eerste plaats is ingegeven door over gingen van binnenlandse politieke aard. zoals de kaarten nu liggen zou een plaatsingsbesluit op dit mo- *it, gezien de verdeeldheid binnen het CDA, waarschijnlijk tot ;5n kabinetskrisis hebben geleid, die vervolgens naar mag wor sen aangenomen een centrum-links kabinet aan het bewind zou ifflben gebracht. Wat de WD en de NAVO-bondgenoten ook over de 1 juni-op- Tsing van het kabinet mogen denken - allen moeten heel wat Hi'der ingenomen standpunten inslikken - de liberalen voelen '_8zeer happy bij het financieel-economisch beleid van het ka- Jiet en de NAVO is er alles aan gelegen de PvdA buiten de re- ™g te houden. Want dan zal het Nederlandse lidmaatschap Ian "et Atlantisch bondgenootschap pas goed op de tocht ko lkte staan. Wat ons betreft mag het tot uitstel van plaatsing leidende kern- ^pencompromis van het kabinet de zegen krijgen van het parle- „jnf omdat het alle betrokkenen de kans geeft nog eens wat -■ner over deze doodernstige zaak door te denken. Door nog I Pirien zijn eigen zittingsperiode een plaatsingsbesluit te nemen, rheid dat rschieten. bedrag ISlth 1 y "6'i|kh d atD'net 'n 'ecier 9eva'trouw aan ziin eigen verantwoor- - '^teen langdurige kabinetscrisis is in de huidige economische I ya'ie niemand gediend. De PvdA timmert wel luidruchtig aan ,j *e9' maar de opvolging van Den Uyl en daarmee de toekom- J ^W'itiek van de PvdA zijn omgeven met een woud van vraag- L^tair gezien is de plaatsing van nieuwe kernwapens in Ne- l^and niet nodig. 5? tenslotte is het een goede zaak, dat een klein land als Ne- fcln bondgenootschappelijk verband een schop durft te ge- L ,e9en de schenen van grote broer Amerika, zelfs als zou zo ;vreactie nu nog geen enkele indruk maken in Moskou en |,s "In9t°n. Want wat de supermogendheden ook over ons land 9 speldenprik op de wereldbol - mogen denken, honderdui- j, mensen overal in de wereld zullen er nieuwe hoop aan >i0 nen dat volgehouden verzet tegen de krankzinnige bewape- |t% oop' °°k van 'de straat' op de duur tot resultaat moet Van onze redactie binnenland DEN HAAG/AMSTERDAM - De reacties van het 'maatschappelijk draagvlak' op het besluit van het kabinet Lubbers zijn in meer derheid afwijzend. Alleen de tegenhanger van het IKV, het ICTO is 'gematigd positief' hoewel het uitstel wordt betreurd. Het IKV vindt de condities die de regering stelt met betrekking tot de plaatsing van kruisraketten in Nederland zijn enerzijds slagen in de lucht en neigen anderzijds naar het lachwekkende. In plaats van met voor stellen tot wapenbeheersing te komen, wordt slechts gesteld dat een eventueel beheer- singsresultaat tot plaatsing in Nederland zal leiden. De wijze waarop de regering de plaatsing in Nederland ten uitvoer denkt te kunnen brengen, doet volgens het IKV geen enkel recht aan het verzet dat zo omvangrijk te zien is. Het IKV stelt evenwel ook vast dat Neder land zich niet langer houdt aan het NAVO- plaatsingsschema. Het samenwerkingsverband Stop de N- bom en Stop de Kernwapenwedloop wijst het standpunt van het kabinet over de kruisra ketten van de hand. „Het besluit laat veel te weinig ruimte over om tot geen enkele plaat sing hier te komen", aldus het samenwer kingsverband, „Het kabinet miskent volledig de onwil van de kant van de Verenigde Sta ten om tot wapenbeheersingsovereenkom- sten te komen. Het besluit van het kabinet leidt daarom niet tot wapenbeheersing maar tot wapenvermeerdering." Bestuurder C. Commandeur van de FNV zei vrijdag in een eerste reactie dat het kabi netsbesluit over de kruisraketten ervan ge tuigt dat het dit kabinet meer gaat om het behoud van de coalitie 'dan om het wezen van de zaak'. De FNV, die nog onlangs een werkonder breking van een kwartier op touw zette uit protest tegen de komst van de raketten, vindt dat het kabinet geen rekening houdt met met brede verzet dat in Nederland ontstaan is te gen de plaatsing van de kruisraketten. Op vallend is dat het kabinet zich zeer eenzijdig richt tot de Russen en wat die doen of laten terwijl Nederland tot nu toe altijd heeft ge hamerd op een tweezijdige wapenbeheersing, aldus Commandeur. ICTO Het Interkerkelijk Comité Tweezijdige Ontwapening (ICTO) is 'gematigd positief' over het besluit hoewel het uitstel wordt be treurd. Het stemt het ICTO tot tevredenheid dat het besluit een duidelijk wapenbeheer singsaspect bevat, zonder dat de Sovjet-Unie, die zelf doorgaat met bewapenen, wordt be loond voor het tegenhouden van een akkoord. VVDM De soldatenvakbond VVDM - tegenstander van elke uitbreiding van de kernwapenarse nalen - wijst het kabinetsbesluit over de kruisraketten af. De soldatenvakbond spreekt van een 'theoretisch uitstel' dat uit eindelijk toch zal neerkomen op plaatsing van de kruisraketten in Nederland. In feite is besloten tot plaatsing van de raketten aan het eind van deze kabinetsperiode. De VVDM heeft er weinig vertrouwen in dat de onder handelingen tussen de supermachten zich positief zullen ontwikkelen. Het is ronduit schaamteloos dat het kabi net nog altijd geen verantwoordelijkheid durft te nemen voor een ronduit 'ja' of 'nee'. Dat zegt het comité 'Vrouwen Voor Vrede' vrijdag in een reactie op het kabinetsbesluit over de kruisvluchtwapens. Volgens het co mité toont het kabinetsbesluit aan dat het kabinet incompetent is. Van onze parlementaire redactie DEN HAAG - De VVD op voorhand akkoord, het CDA? „Ik ben redelijk tevreden. Daaruit mag u afleiden dat ik de overtuiging heb dat ook de fractie dat is," aldus gister avond fractieleider De Vries. Öf dat zo is blijkt vanmid dag 2 uur, want dan beraadt de CDA-fractie zich over het gisteren gepresenteerde kabi netsvoorstel over de raketten. Een voorstel waarover tot dan de dissidenten en twijfe laars in het CDA zwijgen, zo bleek gisteravond bij het be naderen van een aantal hun ner (Borgman, Buikema en Van den Toorn waren niet be- reikebaar) voor een telefoni sche reactie. Ondanks het feit dat menig een van hen (anoniem) onder kent dat het kabinetsvoorstel nauwelijks anders dan tot plaatsing kan leiden, zag geen van hen daarin aanleiding nu al een tegenstem aan te kondi gen. Marten Beinema: „Nee, ik kan op dit moment nog niks zeggen. Mager? Ja, ik kan me voorstellen dat u dat zegt. Maar nu het kabinet zo lang heeft nagedacht lijkt enige be denktijd voor de fractie me ook niet overbodig. Ik wil echt eerst alles afwegen. De onder handelingstijd (1,5 jaar minus de periode tot de Amerikaanse presidentsverkiezingen red.)? Ja, die is misschien wel aan de erg korte kant." Sytze Faber: „Ik hou m'n kruit nog even droog. Nee, ik ben vastbesloten niks te zeg gen. Ik ben het ermee eens dat dit kabinetsvoorstel feitelijk plaatsing inhoudt, okay, dat wil ik best gezegd hebben. Maar verder... Nee, over de duur van de onderhandelings tijd laat ik me niet uit; leuk geprobeerd trouwens. Mag ik het hierbij laten?" Henk Couprie: „Ik vind dat de fractie het recht heeft mijn standpunt als eerste te horen. Daar hou ik mij aan. Nee, ik doe het echt liever niet.Ja, als u het niet erg vindt.Da ag!" Willem de Kwaadsteniet: „Nee, ik geef geen commen taar. Ik ken de exacte tekst nog niet. Er is me nog teveel onduidelijk over de besluit- voerming en de gang van za ken rond de voorbereiding. Ja, je kunt toejuichen dat de knoop is doorgehakt, maar de manier waarop die knoop is doorgehakt komt daar altijd nog achteraan. Ik kan de si tuatie niet beoordelen en het is ook verstandiger er morgen eerst in de fractie over te pra ten." Jeltien Kraayeveld: „Mijn oordeel kun je nog niet krij gen. De regering is natuurlijk na een geweldig gedoe tot een compromis gekomen, maar dat wil ik eerst op z'n onderde len bekijken. Morgen komen we als fractie met een geza menlijk oordeel, waarin ik na tuurlijk m'n eigen verant woordelijkheid heb." Ton Frinking: „Ik heb altijd gezegd: het kan niet zo zijn dat er in '79 iets is beslist waarop Nederland een voorbehoud heeft gemaakt en dat we nu zomaar mee moeten doen langs de lijnen die zijn uitge zet. Met het kabinetsvoorstel ben ik tevreden: we hebben nu in feite een 'freeze' (bevrie zing) aangeboden. De kans dat er niet geplaatst hoeft te wor den zit er nog volop in, als ten minste de omstandigheden een beetje meewerken. Ja, natuur lijk, ik ben daar verder ook niet onnozel over. Maar ik vind: dit is een veelbelovend voorstel, we hebben met an derhalf jaar heel wat gewon nen. En als er toch geplaatst moet worden, heeft Nederland z'n uiterste best gedaan." Frouwkje Laning: „Heel erg teleurstellend. Toch plaatsing, lees ik erin. De laatste weken werd steeds duidelijker dat er niet uit zou komen wat ik had gehoopt. Het moest een com promis worden en dat werd het ook. Wat ik had gehoopt is dat Nederland een duidelijker keuze zou maken, een koers wijziging. Ik had gehoopt op een signaal, de raketten niet te plaatsen zou iets betekent hebben. Het is zo onvoorstel baar wat er nu allemaal gaat gebeuren." Joep de Boer: „Ik ben tevre den. De mogelijkheid van niet-plaatsing blijft, onder be paalde omstandigheden, open. Hoe groot die kans is? Dat is heel moeilijk in te schatten. Ik vind dat het kabinet met dit voorstel heel duidelijk inspeelt op iets van wapenbeheersing. Wij accepteren hiermee een twee-een wapenovermacht van de Sovjets als gegeven en dat is niet niks. Het komende jaar zal tot het uiterste moeten worden benut om in hervatte onderhandelingen resultaat te boeken. Voor het overige wil ik eerst de kleine lettertjes van het voorstel bekijken, daar ga ik letterlijk en figuurlijk een nachtje over slapen."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 3