lelijk
De achterkant van
het supportersleed
Dinsdagavond trok de NAC-
supporterschare naar Venlo. De
Stem trok met hen mee en
constateerde hoe spelen zonder
brood tot problemen leiden. De
autoriteiten zijn echter
gematigd tevreden: Het had
erger gekund'. Vanavond gaat
de NAC-schare opnieuw op
pad. Dit keer naar De
Graafschap. Of het opnieuw
'meevalt' hangt er wellicht ook
vanaf of er voor de luttele prijs
van f 18.75 behalve een
treinkaartje en een
toegangsbewijs ook een
overwinning wordt geleverd.
Onderdeel
Gezellig
B-side
Afstand
Gedrag
Succes
yr Bert van Velzen
t is maar goed dat we een
e/oon in huis hebben. Me-
je verwerpelijke gedachte
rdt in de kiem gesmoord
nkzij dit spongat op de psy-
e. Ik zat allerhande gruive-
ks te bedenken (paters die
ncarneren als harde ferni-
iten, hondjes die in een eer-
r bestaan kampbeul zijn ge
test, Marcel van Dam die
zh in een vroeger en lager
staan manifesteerde als de
ard van King Lear in een
rijs theater) toen de telefoon
ng.
;t was een middelbaar en
■eng klinkend wijfje. Ze be-
l me mevrouw Van der Vel-
•n naar het toestel te bren-
n. Ze klonk een tikje bits,
j het dunne stemmetje ver-
eldde ik me een tanig
■ouwtje. Ik vertelde haar dat
bij ons geen mevrouw Van
•r Velden woonde; zij echter
eende van wel. Ze had het
nslotte op papier, de straat,
>t adres, het telefoonnum-
er. Mevrouw Van der Velden
iu haar vrijdag ophalen voor
•n reisje naar Beek.
ïcht mevrouw, we hebben
ier geen Van der Velden", zei
„Jammer, maar waar."
doe heet Udan?", vroeg ze,
sof ze me in een leugen wilde
zrstrikken. Ik aarzelde even
i zei, naar waarheid: „Van
elzen.„Juist", zei ze, „die is
et."
'r volgde een lang en weinig
ruchtbaar gesprek tussen het
itse wijfje en mijn vrouw, die
lij later verweet dat ik het
rouwtje had beloofd dat zij
aar vrijdag naar Beek zou
rengen. „Ze zegt dat ik lid
en van de Unie van Vrouwe-
jke Vrijwilligers."Het
rouwtje belde die avond vier
eer. Zij weigerde te geloven
at mijn vrouw na twintig
aar studie van de Nederlandse
aal nog steeds gebroken En-
els spreekt. Het was een truc
m haar uit de bus naar Beek
e houden. Ze verklaarde bij
ijd en wijlen dat ze gehandi-
apt was en ik vond daardoor
le moed niet meer om het ge-
prek bruut te beëindigen. We
laven haar uitvoerige ad-
neen, maar ze bleef vragen:
,Hoe moet dat nou?", alsof ik
le bus had besteld.
Je volgende dag belde ze al
yroeg. We hadden klaarblijke
lijk voldoende bedenktijd ge-
iad. Met een slaperig hoofd
lezwoer ik haar 008 om hulp te
rragen. Daarna pas kreeg ik
iet benul om eens in het tele-
'oonboek of er in mijn straat
vellicht ook een Van der Vel
len woonde. Ik werd lyrisch
van vreugde toen ik het zag
ttaan: W. van der Velden. Een
eindje verderop in de straat. Ik
draaide het nummer en zo heb
ik leren kennismaken met de
heer Van der Velden, wiens
vrouw vaak met gehandicap
ten op pad gaat. „Ja", zei hij,
„het is een buitengewoon las
tig wijfje. Maar ja, er viel een
plaatsje open in de bus. Zo
doende. Als ze weer belt zegt b
dan maar dat ze vrijdag in
ieder geval wordt gehaald.
De telefoon ging opnieuw en
er meldde zich een dame van
de PTT. Ze hadden daar een
lastig vrouwtje aan de lijn ge
had, dat beweerde dat er op
mijn adres een mevrouw
woonde die haar zou begelei
den naar Beek, vrijdag, voor
een uitje, dat die mevrouw
daar nu geen zin meer in bleek
te hebben en net deed alsof ze
geen Nederlands kon spreken.
Niet zonder trots meldde ikae
telefoniste dat ik deze zaak tot
op de bodem had uitgezocht en
dat het lastige wijfje vrijdag
zou worden gehaald. „Zegt V
maar dat ze rustig kan 9aa"
slapen", zei ik nogal gedragen,
hoewel de dag pas net was be
gonnen. Ik wilde iets aardigs
zeggen. De telefoniste was blij
Even later ging de telefoon.
Het wijfje. „Ik ben gehandi
capt", zei het stemmetje,
„maar ziet U nou dat ik toe
gelijk had? Ze hebben me op
gebeld van de PTT en me v
te ld dat die mevrouw me vrij
dag komt halen. Had U irf n
nou niet ineens eerder kun
vertellen?"
„Ja mevrouw", zei ik, „neem
Ume niet kwalijk."
Ik neem aan dat ze onderweg
naar Beek aan mevrouw van
der Velden gevraagd heeft oj
ze dat mooie Engelse accem
nog eens wil nadoen 9
*- K
Jonge NAC-spelers onprofessioneel
Sd voorwerpen te vinden.
'Goede relatie tussen spoorweg -
politie en NAC-supporters.
rU
pl Enen een plasje plegen.
B-side op oorlogspad
FOTO'S DICK DE BOER
TEKST WILLEM REIJN
„Ik hoop uit de grond van
mijn hart dat NAC promo
veert", moppert een oude
VVV-supporter. „Dan zien we
die supporters tenminste ook
nooit meer terug".
Het beeld dat de gemiddelde Venlo-
naar na het bezoek van de NAC-aan-
hang van dinsdag heeft, is niet be
paald positief. De rustige Limbur
gers, die de lente-avond benutten om
hun ploeg te zien verliezen, waren ge
schokt door het optreden van de
NAC-fans, en speciaal de B-siders, die
een deel van de omheining bewerkten
tot sloopschroot en zich met houten
stokken probeerden te meten met de
met lange latten gewapende Herman
dad. En menig fietser op de toegangs
weg zal de blauwe plekken nog voe
len, die hij opliep toen met geel-zwar-
te sjaaltjes getogen jongelieden, ge
wapend met een stevige alcohol-ke
gel, hem van het rijwiel aftrokken en
de kracht van de Bredase ploeg fysiek
duidelijk maakten.
Wie de incidentjes optelt en zich
daarover verbaast, zal inderdaad wei
nig waardering kunnen opbrengen
voor de NAC-aanhang. En zeker niet
als daarbij nog rap wordt vermeld dat
er op het station van Eindhoven in de
speciale NAC-express zes of zeven keer
aan de noodrem werd gehangen (ge
lukkig in één keer, zodat de vertra
ging tot acht minuten beperkt bleef),
vijf zitbanken werden opengesneden,
drie rugleuningen hetzelfde lot on
dergingen, vijf asbakken van de trein
werden verwijderd evenals één pa
pierbak, op straat enkele auto's be
krast zijn en een winkelruit werd ver
nield. Waarbij aangetekend moet
worden dat die laatste incidentjes niet
zijn geregistreerd als Bredase wapen
feiten.
Daarmee is de gemiddelde bedaarde
voetballiefhebber volledig op zijn ge
mak gesteld, want zijn depreciatie
van de fanatici is bevestigd en, zo
fluistert een oudere bezoeker, zou het
dus niet gek zijn als de politie de ver
velende mannekes even 'apart' zou ne
men achter de ME-bus.
Zoals gewoonlijk is de werkelijk
heid gecompliceerder. Ten eerste al
omdat de NAC-supporter niet bestaat.
En ten tweede omdat de reeks strafba
re feiten of feitjes slechts een onder
deel vormden van de hele trip van het
NAC-legioen.
De reis Breda-Venlo vv stond voor
de officiële instanties in het kader van
het experiment rond het combi
kaartje. Het veiligheidsintituut van
de KNVB is bezig dit project, dat tot
doel heeft de supporters bij elkaar te
krijgen, waardoor er minder aanhan
gers vooruit reizen om moeilijkheden
in de binnensteden van de te bezoeken
plaatsen te veroorzaken. Zoals Breda
zelf aan het niet zo vege lijf heeft kun
nen merken, toen honderden Feyen-
oord-fans een dag jazz-festival ver
ziekten.
De krachten eendrachtig bundelend
hebben de voetbalverenigingen VW,
De Graafschap, NEC en NAC, de
KNVB en de Nederlandse Spoorwegen
voor het Trein-Toegangsbiljet ge
zorgd. Echt Hollands is gekozen voor
een zeer aantrekkelijke prijs: voor het
luttele bedrag van f 18.75 kan de koper
zowel de trein (normale retourprijs
f35) als het stadion (f9,-) in. Het eer
ste doel, het tegengaan ran 'verken
ners' lijkt de eerste keer gelukt, want
slechts tien tot twintig jongelui gin
gen al eerder naar de Noordlimburgse
provincieplaats en zij wisten zich con
stant omringd door agenten, zodat het
een vrij rustige middag werd.
De belangstelling voor de NAC-ex
press was eveneens naar verwach
ting, want ongeveer 350 Brabanders,
onder wie vier begeleidende Bredase
politiefunctionarissen in burger en
vijftien spoorwegpolitiemensen, reis
den mee. De Brabantse gezelligheid
staat zeker op de heenreis voorop. De
stemming is prima, de verhouding
tussen supporters en hermandad uit
stekend: plagerijtjes over en weer en
een tik voor de billen van een wulpse
De 'B-side' van
Tribune bezweken.
blondine uitgedeeld door een spoor
wegagent, terwijl een NAC-er, die
wettelijk als meerderjarig mag wor
den beschouwd op zolder tussen zijn
speelgoed had gezocht, daar een in-
dianenvedertooi had gevonden en sa
men met zijn kameraden zich nu met
de geel-zwarte oorlogskleuren
sminkt.
Op het Venloos station doet zich het
eerste probleempje voor, als een krul-
lebol vervelend doet en bijna wordt
aangehouden. Bemiddeling van om
standers zorgt ervoor dat de geüni
formeerde overheidsdienaren hem de
gunst van de twijfel geven: hij mag
gaan. Ondanks de chaotische begelei
ding van de Venlose politie, die het
NAC-legioen zonder afdoende escort
naar het knusse stadion De Koel laat
lopen, gebeurt er weinig. Ondanks
een NAC-puber die vervaarlijk
zwaaiend met een oranje paraplu het
Venlose publiek op onparlementaire
wijze uitdaagt voor een duel. De Lim
burgers halen de schouders op.
In het stadion is er een apart vak
voor de NAC'ers opengehouden. Dat
gebeurt niet op initiatief van de poli
tie, noch door een idee van het VW-
bestuur, maar is een gevolg van in
grijpen door het bestuur van de stich
ting B-side, die zijn pappenheimers
kent. De politie had namelijk de rus
tige competitiewedstrijd nog in ge
dachten, toen slechts een honderdtal
aanhangers was meegekomen. „Met
de veel grotere schare vallen meer
problemen te verwachten, omdat de
randfiguren dan vanuit anonimiteit
kunnen klieren", zegt Wiet Kerkho
ven, penningmeester van de B-side,
al in de trein. En het blijken later in
derdaad die figuren te zijn, die sto
ken.
Er zijn nog meer wensen kenbaar
gemaakt, zowel door de B-side als
door Rob Klement van de Bredase
politie. De belangrijkste is dat er bij
het vak drank en broodjes te koop
zijn: de supporters hebben immers
door het vroege vertrek (kwart over
vijf) niet normaal kunnen eten en na
een treinreis van anderhalf uur en
een klein half uurtje lopen en wach
ten is er behoefte aan het versterken
van de inwendige mens. Het is beter
dat de NAC-supporters daarbij niet
tussen het Venlose publiek komen,
want de controle wordt zo bemoei
lijkt.
Al tijdens de eerste helft bekoelt de
relatie politie-supporters, als blijkt
dat het van het uiterlijk van de sup
porter afhangt of hij al dan niet het
urinoir mag bezoeken. Tijdens de rust
wordt het echt onrustig. Er zijn geen
drank of broodjes. Ze mogen ook niet
worden gehaald. Zelfs een jongen die
iemand buiten de omheining geld had
gegeven, mag de daarvoor gekochte
waar niet ontvangen. „De man die de
broodjes zou verkopen durfde niet
meer", zegt adjundant Flink van de
Venlose politie later. Maar de NAC-
supporters zien wel een karretje pas
seren om een vak verder aan de
VW-aanhangers etenswaar te ver
schaffen. Ze proberen via de bosjes
om de barricade van politiebusjes te
komen. Met de wapenstok worden ze
teruggejaagd, één agent houdt een
pistool angstvallig maar dreigend bij
de hand. Van achter uit de groep
wordt met grint gegooid. Boven staan
jongens te spuwen, vrijwel alle sup
porters laten zich ondiplomatiek uit.
de irritatie groeit over en weer.
De positie van de NAC-supporters
is benard. Zij staan met zo'n hon
derdvijftig man vlak voor de deur
van hun vak, twee meter breed. De
politie dringt op om hen weer in hun
kooi te drijven. „We werden geschopt
en geslagen", zeggen beide partijen
over de aanleiding. Maar wie is be
gonnen is nauwelijks te zien. Alleen
valt op, dat de eerder genoemde krul-
lebol toevallig weer net vooraan staat
en dat daar in ieder geval een vonkje
van de vlam in pan slaat. De politie
slaat er vervolgens op los. De lange
lat gaat erover, ook als jongens op de
grond vallen gaat men door. Een ge
brek aan beheersing dat we eerder
van supporters dan van getrainde po
litiemensen verwachten.
En opnieuw wordt er gegooid van
achter de linies. De generaals staan
immer op veilige afstand. De veldhe
ren zetten nu hout en stenen in vanuit
de anonimiteit van de massa. Hun
broeders vooraan krijgen er de klap
pen voor. Voor het inmiddels weer
begonnen voetbal heeft de groep nog
geen aandacht. Ondertussen ver
plaatst het strijdtoneel zich wel naar
de hekken aan het veld. Als enkele
supporters aan het gaas gaan hangen,
wiebelen de hekken al. Het materiaal
sneuvelt dan ook snel. De andere toe
schouwers spreken er schande van.
Politiewoordvoerder Flink had echter
al eerder opdracht gekregen een rap
port op te maken voor een degelijke
opvang van supporters. „Dit mate
riaal is er niet op berekend", zegt hij.
De onrust wordt ten slotte vrijwel
weggenomen door een doelpunt voor
NAC. De supporters herwinnen hun
zelfvertrouwen en gaan weer over tot
het voetbalkijken. Het zijn de spelers
zelf, die uiteindelijk beslissen over
het lot van de tribune: Ton van Een-
ennaam en Ton Cornelissen gaan na
de overwinning de uitzinnige menigte
bedanken en zelfs handjes geven. Als
driehonderd supporters tegen het
gaas drukken, valt de omheining de
finitief om. De supporters zijn geluk
kig met de sensatie van de overwin
ning verzadigd, want zij gaan niet het
veld op, zodat een tweede grote con-
fronatie uitblijft.
Het is misschien een gedetailleerde
beschrijving van de gebeurtenissen.
Het beeld moet echter wel worden ge
schetst om aan te tonen, dat de pro
blemen niet eenvoudig zijn af te doen
met het onbehoorlijk gedrag van de
supporters of een onbeheerst gedrag
van de politie.
Het zijn verschillende factoren die
tot dit soort vervelende incidenten
leiden. Het lijken vooral de randfigu-
TT-kaartjes: billijk geprijsd.
ren, die beslissend zijn op de kritieke
momenten. Zij onttrekken zich aan de
sociale controle die de natuurlijke lei
ders van B-side uitoefenen.
Sociale controle, het was in de ja
ren zestig en zeventig een besmet be
grip. Het stond voor achter gordij nen
glurende buren, die al snel in de ga
ten hadden dat de buurvrouw vreemd
ging en door middel van dorpsroddel
de dame in kwestie weer het zorgvul
dig bewaakte normenpatroon op kon
den leggen. Sociale controle stond de
vrijheid van de individuele burger in
de weg en daarom werd die eenvou
dig 'afgeschaft'.
In de nuchtere jaren tachtig mag
sociale controle weer. Het is een
prachtig instrument om 'normafwij
kend gedrag' te corrigeren zonder dat
er een strafrechter aan te pas komt.
Vandaar dat een Stichting B-side
door de politie momenteel aan de
borst wordt gekoesterd. Niet dat er
altijd fraaie resultaten worden ge
boekt, zo op het eerste gezicht. „Het
gaat meer om de dingen-die niet ge
beuren, maar dat kun je helaas nooit
aantonen", zegt Wiet Kerkhoven.
„Het is voor ons onmogelijk om de
randfiguren, die we zelf vaak niet
kennen, in toom te houden, Wij pro
beren daarom met globale maatrege
len de problemen te voorkomen".
De anonimiteit is een geschikte
schuilplaats voor hen, die kwaad wil
len. Hoe groter de groep, hoe moeilij
ker de beheersbaarheid. En dan is er
ook de anonimiteit van het bezit. De
trein is van iedereen en van niemand.
BV de Staat der Nederlanden mag
rouwig zijn om de beschadigingen,
zolang er geen huilende schone bij het
kapotte materiaal staat, wordt er
geen gevoelige snaar bij de kleine
groep raddraaiers geraakt.
Vanuit die visie lijkt de TT-rege-
ling toch een succes. Volgens een
woordvoerder van de NS is ook eer
der gebleken, dat de TT-regeling het
concentreren van supporters heeft
bereikt. „Het heeft voldaan aan de
verwachtingen", zegt een man van de
spoorwegpolitie ronduit. Adjundant
Flink: „Door de concentratie van sup
porters zijn de problemen minder ge
weest dan anders het geval zou zijn
geweest". Wiet Kerkhoven: „Het is
zeker beter gelopen dan normaal".
Rob Klement verwoordt het resultaat
het best: „Het zou natuurlijk te zot
zijn om te zeggen dat we tevreden
zijn, na hetgeen is gebeurd. Maar je
kunt zeggen: het is vervelend wat er
is gebeurd, maar het had erger ge
kund".
politie dringt op met de wapenstok.
ZATERDAG 26 MEM984
