Rooks Van d flink d WllilTRKL Lydia Falcon vecht furieus voor vrouwenrechten KIMENAI EXTRA Ellende Emancipatie ZATERDAG 12 ME11984 5DS Door Paul van der Voort DE SPAANSE vrouw heeft eeuwenlang ge leefd in de schaduw van een Moorse cultuur, een tirannieke man en een conservatieve ka tholieke kerk. Hoe zit het daarmee in 1984? Niemand lijkt beter geschikt om die vraag te beant woorden dan Lidia Falcon, een 48-jarige advocate en gescheiden moeder van twee kinderen die haar hele leven heeft gevochten voor de emancipatie van de vrouw. Vanwege haar radicale po litieke ideeën is zij tijdens de Franco-dictatuur regelmatig in de gevangenis beland en meer dan eens is zij door de politie in elkaar geslagen. Zij is internationaal be faamd door tientallen lezin gen, studies en boeken over de situatie van de vrouw. En niet in de laatste plaats is zij op richtster en voorzitster van de Feministische Partij van Spanje. In een openhartig in terview praat zij over de Spaanse man „die onstuitbaar is", over koning Juan Carlos „die niet zo dom is als wij had den gevreesd" en over de Duit se Groenen-leidster Petra Kelly „die nog nooit een zinnig woord over het feminisme heeft geschreven." Toen ik het idee kreeg om Falcon te interviewen, wist ik niet goed wat me te wachten stond. Per slot van rekening praat je niet iedere dag met de voorzitster van de Feministi- che Partij van Spanje. Boven dien'had ik al heel wat sterke verhalen over haar horen ver tellen. Als ik die allemaal moest geloven, dan was Falcon een echte feeks die zelfs nog te radicaal is voor haar eigen fe ministische achterban. Dat laatste bleek allemaal nogal mee te vallen toen ik na lang aandringen eindelijk een eer ste gesprek met haar had in haar woning in Barcelona. Ik kon mijn verbazing niet goed verbergen toen ik aan de gevreesde 'feeks' werd voorge steld: want voor mij stond een breed glimlachende vrouw met grote oorbellen, keurig opgemaakt haar en felrood ge lakte nagels. Was dit nu de be ruchte Falcon? Onbegrip Ik kon niet nalaten om op te merken dat ze maar weinig leek op een radicale feministe. Slechts even was het stil. Toen barstte ze los: „Ik vind het een grote stommiteit om op derge lijke details te letten. Ik kan mij voorstellen dat er vrou wen zijn die het doen, maar voor mij is het feminisme heel iets anders. Het is de politieke strijd om de macht en de strijd tegen de uitbuiting en onder drukking. Al het andere zijn details." Maar er zijn veel vrouwen die grote waarde hechten aan details, zo werp ik tegen. „Nou, dan zal ik je een ding zeggen: ze verliezen hun tijd in steriele en vage discus sies in plaats van zich bezig te houden met heel wat essentië lere dingen." Tevreden over haar verhelderende antwoor den besloot ik om zo nog maar even door te gaan. Ik zei dat het mij opgevallen was dat er in de wachtkamer een schitte rend modetijdschrift lag met prachtig opgemaakte mannen en vrouwen. Hoort zoiets eigenlijk wel thuis in het bol werk van een feministische partij Ze zuchtte duidelijk om zo veel onbegrip: „Luister eens even; er komen hier ieder jaar zo'n 400 vrouwen om hulp vra gen. Sommigen omdat ze door hun man in elkaar geslagen zijn. Anderen omdat ze ver kracht zijn of omdat ze ver oordeeld zijn in een abortus proces. Die vrouwen zijn geen feministen, maar doodgewone alledaagse vrouwen. De mees ten van hen zijn nauwelijks naar school geweest. Lezen vinden ze vaak heel moeilijk en in de wachtkamer liggen daarom eenvoudige dingen waarmee ze de tijd wat kun nen doden. Wij zitten hier niet om een feministische campag ne te voeren, maar in de aller eerste plaats om die vrouwen te helpen. Wij maken het voor hen alleen maar erger als wij ons hier gedragen als een stel letje radicale feministen en met woeste loshangende haren beginnen te kletsen over les- bienisme." Kloof Ik gaf haar maar vlug ge lijk, want deze beroemde fe ministe is duidelijk niet op haar mondje gevallen en weet precies wat ze wil. Vol vuur vertelt ze me over haar pogin gen om de vrouwenpartij ac tief lid te maken van de vre desbeweging; over de militan ten van de linkse politieke partijen die wel veel over fas cisme praten maar met geen woord over de problemen van de vrouw; en vooral ook ver telt ze over de geboortepolitiek die zich in Spanje volgens haar zo ongeveer op het ni veau van de Middeleeuwen bevindt. Ik zeg dat ze over drijft; want is het niet zo dat de minister van Volksgezond heid nog geen maand geleden heeft aangekondigd dat de pil gratis wordt en dat er in het hele land familiecentra ko men? Haar antwoord is opnieuw onthullend: „Vertel nou eens even. Hoe lang ben jij eigen lijk al in Spanje? Drie jaar? Nou, dan heb je je misschien nog niet genoeg kunnen aan passen aan de manier waarop onze bestuurders het land re geren. In Spanje bestaat een levensgrote kloof tussen de wetten die men opstelt, tussen wat men zegt en wat men ten slotte doet. En het volk weet dat allemaal allang. Jij denkt met jouw noordelijke nuchter heid misschien dat hier ook gebeurt wat een minister zegt? Nou, zelfs een analfabetische landarbeider in Spanje weet wel beter. „Oei", zal hij zeg gen, „tussen wat hij zegt en wat hij doet!" „In de krant van gisteren", zo vertelt ze verder, „stond ene foto van een lange rij vrouwen die stonden te wachten op een consult in een familieplanningscentrum in een industriestadje hier in de buurt. Die vrouwen staan zes tot zeven uur op straat in de rij. En de uren om met de dok ter te praten zijn al bezet tot december van dit jaar. En dat is dan nog wel de ziekenfonds arts in een dorpje waar dui zenden vrouwen wonen. Als je dat ziet, dan kun je je wel voorstellen hoe de zaken er hier voorstaan." Abortus De situatie van de familie planningscentra is volgens Li- dia Falcon in Spanje ronduit beroerd, maar valt toch nog in het niet bij het drama van de klandestiene abortus. Vol af schuw vertelt ze over de nieu we socialitische abortuswet die zo beperkt is dat nog geen vijf procent van alle vrouwen geholpen kan worden. Uiteraard praten we ook over het historische abortus- vonnis tegen tien arbeiders vrouwen uit de Noordspaanse stad Bilbao. Ze werden aan vankelijk in 1982 vrijgespro ken omdat de rechter voor het eerst in de Spaanse geschiede nis de armoede en de onwe tendheid van de vrouwen in het vonnis had geaccepteerd als een 'staat van overmacht'. Dit juridische precedent zou een oplossing kunnen bieden voor het drama van de tien duizenden Spaanse vrouwen die zich nog steeds jaarlijks heimelijk in het buitenland of in levensgevaarlijke omstan digheden in Spanje zelf moe ten laten aborteren. Het Hoog ste Spaanse Gerechtshof dacht er echter anders over en be sloot een paar maanden gele den dat de rechter van Bilbao zijn boekje tebuiten was ge gaan: de sociale en psychologi sche omstandigheden werden als verzachtende omstandig heden afgewezen en de vrou wen alsnog veroor- deeld.Waarom is die zaak eigenlijk zo radicaal terugge draaid, vraag ik aan Falcon? „Je moet dat niet zien als een achteruitgang! Wat er in feite gebeurt is, dat men in Spanje orde op zaken aan het stellen is. Alles wordt weer netjes op zijn oude plaats ge zet. In de eerste jaren na de dood van Franco was het hier een grote wanorde, omdat de bourgeoisie-klasse doodsbe nauwd was. De arbeiders or ganiseerden acties, het femi nisme brak los met een kracht die niemand had verwacht en de anarchisten waren zeer ac tief. Dat is intussen allemaal weer veranderd. Het anar chisme heeft zijn invloed to taal verloren en de communis ten-beweging is uit elkaar ge vallen. En ook het feminisme heeft een zware klap gekre gen. Wat er nu gebeurt is dat de feitelijke machtsgroepen de teugels weer in handen heb ben genomen. Het vonnis van Bilbao werd geveld toen men niet goed wist waar men aan toe was. Dat bleef zo totdat ge zondheidsminister Lluch zijn wet bekend maakte waarin de abortus alleen is toegestaan voor verkrachte vrouwen, in geval van misvormde foetus sen of wanneer de moeder in levensgevaar verkeert. En toen die mooie wet eenmaal op tafel lag, wisten de heren rechters waar ze zich aan moesten houden: de onwe tendheid of de armoede van vrouwen wordt niet geaccep teerd als een onvermijdelijke staat van overmacht." Falcon is dan misschien wel jaren geleden uit de Commu nistische Partij gestapt, maar DE BEKENDE feministe Lidia Falcon werd geboren eind 1935, zes maanden voor het begin van de Spaanse Burgeroorlog. De revolutie is haar min of meer met de paplepel ingegoten. Haar vader was een overtuigd en een zeer bekend commu nist. Ook haar moeder, haar grootouders en zelfs haar over grootouders genoten faam door hun liberale en anarchisti sche opvattingen. Toen de Burgeroorlog uitbrak vluchtte haar vader in het zelfde vliegtuig als de topleiding van de Communistische Par tij naar het buitenland waar hij is gestorven zonder zijn doch tertje ooit nog terug te zien. De toen driejarige Lidia Falcon bleef met vijf andere vrouwen achter als de schipbreukelingen van die situatie In Barcelona leefden de vrouwen de eerste jaren na de Bur geroorlog in de grootste ellende. De moeder van Lidia hield als schrijfster de heie familie in leven. Onder pseudoniem schreef zij romans, radiohoorspelen en verhaten voor dames weekbladen. Lidia zelf was niet gedoopt en stond ook niet in geschreven in het burgerlijk register. Haar vader was namelijk voor de tweede keer getrouwd en toen Franco aan de macht kwam, werden al die tweede huwelijken ongeldig verklaard. Toen ze veertien jaar was, maakte men voor haar een heel in gewikkelde inschrijvingsakte waarin stond dat haar vader tij dens de oorlog was gestorven in de nationale 'bevrijde' zóne, en niet in het gebied van de 'Roden Drie jaar later, toen ze zeventien was, trouwde ze omdat ze het beu was om bij haar moeder te wonen. Dat huwelijk hield het nog geen drie jaar uit. Als twintigjari ge stond ze er met twee kleine kinderen alleen voor. Ze had een meisje van twee jaar en een jongetje van vijf maanden om voor te zorgen. Net als haar moeder verdiende ze aanvanke lijk de kost met het schrijven van artikelen en verhalen. Na haar scheiding begon ze met de studie van dramatiek, rech ten en journalistiek. Het thema van de vrouw heeft haar altijd erg geïnteresseerd en aanvankelijk probeerde ze voor de vrouwenemancipatie te vechten als lid van de Communistische Partij: „Van 1959 tot 1966 was ik militant lid van de Communistische Partij. Ik hield er mee op toen ik me begon te vervelen met al die oude, in gezakte heren. Ik kwam tot de conclusie dat ook het feminis me de sociale en politieke strijd omvatte die ik wilde", zo ver klaart zij haar breuk met de garde van de taaie communisten leider Santiago Carillo. Sindsdien heeft zij gewerkt aan de op richting van een feministische partij die in 1979 eindelijk van de grond kwam. Momenteel is Lidia Falcon in heel Spanje bekend als een fel bekritiseerde feministe, maar ook als een gerespecteerd ad vocate. De Spaanse vrouw kent doffe ellende „Het verschil met vroeger is dat vrouwen nu binnenshuis worden verkracht in plaats van op straat" - fotoaudet haar betoog zit toch nog steeds boordevol met marxistisch vakjargon. Ze heeft het over de 'bougeoisie-klasse' die doodsbenauwd was en over de 'macht' die de teugels weer in handen heeft genomen. Maar wie of wat is dat eigenlijk? Is het dezelfde 'macht' als een paar jaar geleden? Voor het eerst aarzelt ze even. En pas na een tijdje zegt ze voorzichtig: „Ja, ik geloof van wel. De politieke macht niet, maar de economische macht wèl. Die is nog steeds in handen van dezelfde groepen. En het zou interessant en be- lanrijk zijn dat de Europese massamedia eens hardop zou den zeggen wie de personen zijn die op dit moment in wer kelijkheid de Spaanse econo mie besturen. Het zijn dezelfde als uit het Franco-tijdperk. Meneer Boyer, de minister van Economische Zaken, was het belangrijkste brein van de Baskische Bank tijdens Fran co. En de mensen die nu lei ding geven aan de herindus trialisatie van het land zijn dezelfde personen die de touwtjes in handen hadden tijdens de laatste jaren van de Franco-dictatuur. Het is be langrijk dat de Europese mas samedia dit eens hardop zeg gen, want in Spanje is dat on mogelijk. Ze zegen dat er hier geen perscensuur bestaat. Nou, die is er wel degelijk en bovendien zijn er schrijvers en journalisten die, zoals ik, zelf censuur aan het toepassen zijn. Hier in Spanje schrijft nie mand over wie de economische macht in handen heeft en ook schrijft niemand dat Felipe Gonzalez voor het Pentagon werkt. Rechts Spanje gaat hier natuurlijk niet over schrijven, maar links Spanje doet het ook niet. Want dat linkse Spanje noemt zichzelf wel proletarisch, communistisch en revolutionair, maar het eerste wat ze deden was het accepteren van de monarchie. En tijdens het eerste congres van de Communistische Partij hingen ze de vlag van Franco op." Juan Carlos De feministe heeft haar eer ste aarzelingen duidelijk over wonnen en klaagt nu steen en been over de Communistische Partij die de grondwet heeft geaccepteerd waarin de mo narchie wordt erkend. Maar wat vindt ze eigenlijk zelf van koning Juan Carlos? Het is verrassend om te zien dat ook deze radicale vrouw is bezwe ken voor de charmes van de Spaanse vorst: „De koning als persoon? Daarover kan ik je vertellen wat bijna alle Span jaarden je zullen vertellen. Dat hij intelligenter lijkt dan wij een paar jaar geleden had den gedacht. Dat is tenminste wat iedereen zegt en ik geloof ook echt dat het zo is. Als je bedenkt wat hij allemaal heeft moeten verduren! Het is onbe grijpelijk dat die man zich heeft kunnen ontwikkelen tot wat hij nu is, een democrati sche koning van deze tijd. Wat hij met Franco allemaal niet heeft moeten slikken! Wij Spanjaarden hebben van alles moeten verdragen, ellende, slaag, folteringen en gevange nissen. Maar deze meneer kwam hier naar toe om koning van Spanje te worden. En daarom zwoer hij de principes van de Nationale Beweging; zong hij 'Cara al Sol' en stond hij altijd op de tweede plaats achter Franco, terwijl deze hem orders gaf. Als Franco hem opdracht gaf om een re devoering te houden, dan deed hij dat. Toen hij een van die allereerste hield, hij was nog Prins van Spanje, zei zijn va der, Don Juan, die in Portugal zat: „Tja, hij heeft het heel goed voorgelezen." Ellende Koning Juan Carlos is onge twijfeld een van de weinige Spaanse mannen waar Falcon positief over praat. Want de rest wordt volgens haar be heerst door de wortels van een Arabische cultuur en Middel eeuwse vooroordelen. Zuch tend vertelt ze over de vrou wen en kinderen die iedere dag worden geslagen: „Als je eens wist wat voor ellende Spaanse vrouwen moeten doormaken. We worden afge ranseld, maar er is in heel Spanje geen enkel Blijf-van mij n-lijf-huis waar we gehol pen kunnen worden. Er is niets, helemaal niets. Hoe het met de familieplanning staat, heb ik je al verteld. De vrou wen worden nog steeds naar de gevangenis gestuurd als zij zich laten aborteren; die nieu we wet helpt nog geen vijf procent van hen. In Spanje worden ieder jaar 15.000 vrou wen verkracht, maar vorig jaar werden er maar 380 klachten ingediend. En daar van is het in slechts dertig ge vallen tot een echt proces ge komen. Gescheiden vrouwen met kinderen leven helemaal in absolute ellende; ze krijgen van de overheid geen rooie cent." De strijdbare feministe lijkt een beetje wanhopig als ze al deze ellende op een rij zet. Ik vind dat ik ze maar een hart onder de riem moet steken en zeg dat het er toch niet alle maal zo somber uitziet. Want in veel Noordeuropese landen heeft het feminisme toch zeker ook op de mannen invloed ge kregen? Neem nou bij voor beeld de Duitse Groenen-be- weging waar toch veel van die invloeden samengaan? De Groenen Ik geloof niet dat ze het met me eens is. Ze slikt tenminste even wat weg: „Om te begin nen denk ik dat de Groenen in Duitsland heel wat minder fe ministisch zijn dan ze zeggen, inclusief de vrouwen. Ze heb ben veel meer aandacht gege ven aan thema's van de na tuur en de bewapening dan aan de echte ontwikkeling van de vrouw. En het beste bewijs daarvoor is wel dat er ook in Duitsland een Feministische Partij is en die zit niet bij de Groenen. Toen wij met hun aanvoerdster Petra Kelly heb ben gepraat, merkten we dat ze van feminisme nauwelijks kaas gegeten heeft. Want je kunt toch zeker niet door het leven gaan door te zeggen dat we allemaal fijn gaan samen werken en dat alle mannen opeens brave jongens moeten zijn. Daar schieten we niets mee op! En dat blijkt ook wel, want in Duitsland worden nog steeds vrouwen verkracht en vrouwen in elkaar geslagen. Ze hebben daar toch niet voor niets vrouwenhuizen? Nou, en als ik dat allemaal zou dan vraag Ik mij wel af waar die Groenen hun feministische strijd hebben zitten. Wat ze vertellen zijn alleen maar mooie metafysische verhalen van goede wil." Ik onderbreek haar en zeg dat de vrouwen in ieder geval ook niets opschieten met al leen maar het schrijven van mooie marxistische boeken. Waar het om gaat is de prak tijk en de Groenen hebben in Duitsland toch in ieder geval bereikt dat groepen van man nen en vrouwen samen aan belangrijke projecten werken. Of niet soms? Ze vliegt bijna van haar stoel. Met haar armen zwaai end maakt ze een kwaad af wijzend gebaar: „Ho, ho, neem mij niet kwalijk! Die Groenen zijn helemaal niet voor de vrouw aan het werken; ze Werken ten gunste van de man. En dat geldt ook voor Pe tra Kelly. Ik heb je al gezegd dat ze als feministe maar wei nig voorstelt. Jij zegt dat ze zo mooi aan het samenwerken zijn? Akkoord, maar waar voor? In Duitsland worden nog steeds vrouwen in elkaar geslagen, en niemand interes seert zich er voor. Toen we aan de Groenen vroegen wat voor concrete maatregelen ze daar tegen gaan nemen, toen ston den ze met hun mond vol tan den. Ze wisten niet wat te zeg gen, omdat het hen ook niet interesseert. Ze kletsen over universele liefde of over atoomraketten. Maar ik kan je verzekeren dat een vrouw die iedere dag een paar opdonders krijgt zich bijzonder weinig voor die atoomwapens inte resseert. Mijn marxistische opvatting is alles behalve theoretisch. Theoristisch en idealistisch is wat zij allemaal vertellen." ren: „Onze eventuele bondge nootschappen met mannen partijen en -groepen zullen heel concreet moeten zijn en alleen op heel speciale mo menten. Want als je alles op één hoop gooit dan is de conse quentie altijd en iedere keer weer dezelfde: dan worden de vrouwen bedrogen." De Spaanse feministen we ten goed wat ze willen. Maar dat betekent nog niet automa tisch dat het de partij op dit moment ook voor wind gaat. Integendeel, zo geeft ook Fal con toe: „Tot nu toe hebben wij vooral gestreden voor on middellijke, concrete zaken. Onze eerste doelen waren bij voorbeeld af te rekenen met onze feodale wetgeving en de strijd voor het verkrijgen van de echtscheiding. Dat hebben we allemaal bereikt in nauwe lijks zeven jaar tijd, maar nu gaat het slecht met de bewe ging. Want je vraagt je afwat nu? De dag dat we. de vrije abortus hebben, zitten we met hetzelfde probleem als nu de vrouwen in Engeland en Italië. Want als je alleen maar ge lijkheid eist op juridisch ge bied, wat moet je dan doen als je dat allemaal bereikt hebt?" Driftig Oplossing Tja, zeg ik maar, en wat zou jij daar dan aan doen? Ze stort zich bijna over me heen: „In de allereerste plaats moeten er opvanghuizen komen om de vrouwen te beschermen. En dan een serie politieke maat regelen om een einde te maken aan de mishandelingen. En verder moeten die mannen van j ongs af aan op een andere manier opgevoed worden. Dan zullen we wel eens zien of ze eindelijk op willen houden met ons in elkaar te slaan. Maar met al die zaken moet nu al begonnen worden omdat het nog wel een hele tijd zal duren voordat resultaten te zien zijn. Maar wat doen de Groenen er aan? Die blijven maar aan ko men met verhalen over koeien en rivieren!" Mevrouw Falcon heeft ze ker niet te klagen over een ge brek aan uitgesproken menin gen. Vastbesloten legt ze uit dat de Feministische Partij van Spanje in ieder geval niet de fout zal maken van de vrouwen in de Duitse Groenen en de Italiaanse Radicale Par tij waar zij zich door de man nen hebben laten overdonde- Hulpvaardig doe ik ze maar een suggestie aan de hand en zeg: „Het antwoord van de noordelijke vrouwen is de Groenen-beweging." Het blijkt een goede suggestie, want nu begint het feest pas goed. „Natuurlijk, natuurlijk", roept ze driftig uit, „omdat die vrouwen totaal geen verstand hebben van feminisme! Goh, wat wil je dat ik er nog meer over zeg! De noordelijken heb ben geen flauw benul van fe minisme. In Zweden begonnen die zogenaamde 'feministen' al vijf, zes jaar geleden over de anti-kernwapenstrijd. In Zweden leven de vrouwen goed, als vrouw hebben ze in ieder geval totaal geen proble men. Ze zijn de hele dag door aan het taarten bakken; ze hebben voorgeprogrammeerde kinderen en ik neem aan dat ze ook van tevoren bepalen of het een jongetje of een meisje zal worden. En daarmee basta! Maar vraag hen niet wie de politieke, de economische of de militaire macht in handen heeft. Het intereseert hen niet eens! Dat zijn de Zweedse vrouwen. Als je van het noor den naar beneden afzakt dan krijgen de vrouwen het al slechter. In Denemarken kom je al de eerste geslagen vrou wen tegen en daar zijn ook verschillende feministische vrouwenhuizen. Het wordt hoog tijd dat ik haar even in de rede val. Nou, zeg ik, dan valt het nog wel mee met die Zweedse en Deen se vrouwen die geen verstand hebben van feminisme. Er zijn daar in ieder geval wel Blijf- van-mijn-lijf-huizen en dat kun je van Spanje nog steeds niet zeggen! Ze zucht heel wat af, onze Lidia Falcon: „Luister nou eens even, dan zal ik het je uit leggen. Ik zei dat de Deense vrouwen regelmatig door hun mannen worden geslagen. Daarom zijn er daar ook vrou wenhuizen en die moeten doo de politie dag en nacht u waakt worden omdat ze w0 den belaagd door de echtgeno te die met jachtgeweren op a vensters komen schieten Bi probleem hebben alle vron wen gemeen: de Deense 4 Duitse, de Belgische en ookj Nederlandse. Maar wat is j oplossing die de noordelijk feministen daarvoor weten i geven? Het beschermen van 4 rivieren, de vissen en de vo geitjes. Als die vrouwen der, ken dat het grootste gevaar: dit moment een kernoorlog en niet tegelijkertijd ook de» tuatie van ellende en uitbui ting van de vrouw, dan hebben ze de feminitische theorie he lemaal veranderd. En dat mannen dat toejuichen, noi dat kun je wel van mij aanne men. De hele Groenen-beut ging wordt op dit moment ge leid door mannen en beheers door een mannelijke mentali teit." Het lijkt wel of Lidia Falcor niet veel met mannen op heef Voor alle zekerheid vraag i! het maar even. „Leef je me mannen?" Er verschijnt grote grijns op haar gezicht „Nee, op dit moment niet maar dat is geen kwestie va principe. Ik houd van manna .vooral als ze sympathie! zacht en vriendelijk zijn. als ze dan bovendien ook no mooi en jong zijn", lacht a „Nou, dan zou ik meer manna tegelijkertijd willen hebben Niet één, maar enkele tegelij kertijd. Maar ja, helaas zijné maar weinig die aan al voorwaarden voldoen. Ik he! 24 jaar met een vriend samen geleefd en dat leek heel goedt gaan. Totdat hij pas opeens zij dat ik veel te femi nistisch was. Hij zei dat hi met een andere vriendin wild gaan samenwonen. Een veel j onger is dan ik", zegt a er heel nadrukkelijk bij. Maar hier in Spanje wona bijna twintig miljoen mannen er zal er toch wel één bij zittel die je bevalt? Ze lacht op nieuw: „Nou, de mannen wie ik toegang heb, om het a maar eens te zeggen, die vol doen in ieder geval aan al dl voorwaarden. Je moet ook nit vergeten dat een man heel va prijs moet geven als hij mt een feministe wil leven. Hi kan niet meer koning zijn dat is hij in Spanje tot nu to op alle terreinen altijd weest. Zich aanpasen is ee constante oefening en voo mijn vriend werd het op dag teveel, hij was het beu. Al een echte Moor - want die in vloed komt bij ons toch altijl weer naar boven - stelde hi voor om er maar twee vwu wen tegelijkertijd op na houden. Dat is overigens ty pisch een voorstel dat hier dt laatste tijd in de mode is bij d 'progressieve' Spaanse man nen, ze willen er meer vron wen op na houden." Over mannen gesproken, de Spaanse man nou eigenlï echt veel machistischer dand Noordeuropese man, of zijnd verschillen maar oppervlak kig? „Nee hoor", verzekert 1 stellig, „de verschillen zij. enorm. Onze cultuur is ster door de Arabische beïnvloe en ook door veertig jaar tiek en sociaal isolement tij dens de Franco-dictatuur. D verschillen met een Nederlan der of en Zweed zijn geen vi;! tig of honderd jaar, maar vit eeuwen groot! In de persooi lijke relaties zijn ze gewoo» weg onuitstaanbaar. Op strai roepen ze j e na met die onne belijke gewoonte van de 'P'rj pos'. Ze slingeren je de m® vulgaire beledigingen naar» hoofd en dan denken ze M dat ze leuk zijn ook. Ze denk ook dat ze hun mannelijk» verliezen als ze een keen? wassen. Mannen die de at doen of die eten klaar ma» vindt je nog niet eens meest progressieve Als ze aan tafel zitten, verzetten ze geen stap e helpen je absoluut nerf! mee, want ze hebben een a lute minachting voor a' vrouwelijke." Maar er verandert toen wat, vraag ik verbaasd. - tuurlijk", komt het vende antwoord, "natuu,ef mijn grootvader was vee ger dan de jongeren va genwoordig. Vroeger s ze de vrouw in het ope maar tegenwoordig ram"' ze je alleen nog binnenshuij. elkaar. Er zijn er zelfs ai lemaal niet meer slaan, dat zijn er nog steeds weinig, heel weinig.' houtduifstraat 26 - ooster telefoon 01620-585 TATÉRDAG 12 ME119 LAUSANNE (ANP/SI) - De rivaliteit tussen de nieuwe en oude kern van de ploeg van Peter Post was vrijdag ook voelbaar in de ronde van Romandië. Twintig kilometer voor het einde van de derde etappe ontsnapte Johan van de Velde in de afdaling van de Chexbres, een berg van de tweede categorie. De in Italiaanse dienst rijdende voormalige Post-renner leek op weg naar zijn eer ste belangrijke zege in dit seizoen. Het peloton, inclusief de Schotse leider Robert Mil lar, maakte geen aanstal ten Van de Velde een stro breed in de weg te leggen. De Westbrabander had de dag ervoor zoveel achter stand in de zware berg etappe opgelopen, dat hij kansloos was geworden voor de eindzege. Alleen Steven Rooks reageerde furieus. De nieuwe werk nemer van Post was met twintig seconden achter stand voor Millar wel een gevaarlijke concurrent voor de eindoverwinning. Dus werd Rooks in zijn in- haalpoging nauwlettend onder controle gehouden. Rooks ging zo hard te keer, dat hij met het peloton Van de Velde drie kilometer voor de streep inliep. In de slotkilometers werd het tempo zo hoog gehouden, dat ontsnappin gen onmogelijk waren. In de sprint bleek tot ieders verrassing de 30-jarige Bernard Vallet sneller dan alle gerenommeerde sprin ters. De Oostenrijker Maier, ook al een outsider, werd tweede. In de alge mene rangschikking ver anderde er dankzij de in spanningen van Rooks niets: Millar behield de lei ding met twee seconden voorsprong op Fignon; Van de Velde bleef dankzij Rooks met lege handen staan. De uitslag van de derde etappe Is: 1. Vallet (Fra) 137,5 km in 3.27.58; 2. Maier (Oos); 3. Mutter (Zwi); 4. De- mierre (Zwi); 5. Roche (Ier); 6. Zwei- lel (Zwi); 7. Bonnet (Fra); 8. Le Bi- gault (Fra); 9. Fignon (Fra); 10. Mot- tet (Fra); 11. Rooks (Ned); 12. Van de Velde (Ned); 13. Berard (Fra); 14. Regis Simon (Fra); 15. Pascal Simon (Fra); 16. Pirard (Ned); 18. Theunisse Wed); 29. Lubberding (Ned); 32. Knetemann (Ned); 45. Winnen (Ned); 49. De Rooy (Ned); 53. Veld- scholten (Ned). Het algemeen klassement: 1. Millar (Sch) 15.13.11; 2. Fignon (Fra) op 2 sec.; 3. Roche (Ier) op 10 sec.; 4. Pas cal Simon (Fra) op 13 sec.; 5. Mottet (Fra) op 18 sec.; 6. Rooks (Ned) op 20 sec-; 7. Grezet (Zwi) op 26 sec.; 8. Rüttimann (Zwi) op 30 sec.9. Conti- ru (Ita) op 38 sec.; 10. Panizza (Ita) op sec.; 11. Caritoux (Fra) op 51 sec.; 12. Breu (Zwi) op 2.14; 13. Torelli (Ita) op 3.30; 14. Winnen (Ned) op r™: 15- Gutmann (Zwi) op 4.00; 22. Lubberding (Ned) op 5.13; 23. Veld- scholten (Ned) op 5.14; 24. Van de Velde (Ned) op 5.14; 33. De Rooy (Ned) op 6.44; 58. Knetemann (Ned) ?P 19-00; 65. Theunisse (Ned) op 19.35; 78. Pirard (Ned) op 29.04. Wraak Eric Vanderaerden heeft in de derde etappe revan che genomen voor het ver- hes van de leiderstrui in de Vierdaagse van Duinker ken. De Belgische werkne mer in de ploeg van Peter Post, die donderdag de lei- Amateurs: 1 Corné Heeren St. Wil] TriSm„Ho°Rerheide U3, 3 Toon v.d wiBerSen op Zoom 89, 5 Edwin ey Kruiningen 73, 7 Matti de Baat f>en ?4, 9 Werner Wieme IJze _aam 65, 11 Reinier Valkenburg ,lnlasV,Riisbergen 56, 13 Nico v.d. i,.„? puard Breda 50,15 Anjo van L wuoren: 1/2 Patrick Bol Hoeven e ke 3 Jac Nieuwkoop Roose kerü' de wit Zegge 94,6 C. van 1 den al??.Zevenbergen 81, 8 R. van P wuyn st Willebrord 72,10 J. de 59 i,°?lf'rs Zundert en Willem var m!Antoin Goense Ovezande 58,14 Nj„,r '13 E. Verstraten Roosendaa leuwelingen; 1 K. Smits Zundert 1 Tal?™ I,40, 3 J. van Steen Fijnaart van o Gastel 123,6 Jos v.d, Luytg G'nneken Etten-Leur 102,8 J. IV gf^endaal 77,10 B, Vermunt Etter 14 ,F;!! 8?. 12 J, v.d. Ameden Terneu; Haast «ijsbergen 50,15 R. Tak

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 6