Rooks
Van d
flink d
WllilTRKL
Lydia Falcon vecht furieus
voor vrouwenrechten
KIMENAI
EXTRA
Ellende
Emancipatie
ZATERDAG 12 ME11984
5DS
Door Paul van der Voort
DE SPAANSE vrouw heeft eeuwenlang ge
leefd in de schaduw van een Moorse cultuur,
een tirannieke man en een conservatieve ka
tholieke kerk. Hoe zit het daarmee in 1984?
Niemand lijkt beter geschikt om die vraag te beant
woorden dan Lidia Falcon, een 48-jarige advocate en
gescheiden moeder van twee kinderen die haar hele
leven heeft gevochten voor de emancipatie van de
vrouw.
Vanwege haar radicale po
litieke ideeën is zij tijdens de
Franco-dictatuur regelmatig
in de gevangenis beland en
meer dan eens is zij door de
politie in elkaar geslagen.
Zij is internationaal be
faamd door tientallen lezin
gen, studies en boeken over de
situatie van de vrouw. En niet
in de laatste plaats is zij op
richtster en voorzitster van de
Feministische Partij van
Spanje. In een openhartig in
terview praat zij over de
Spaanse man „die onstuitbaar
is", over koning Juan Carlos
„die niet zo dom is als wij had
den gevreesd" en over de Duit
se Groenen-leidster Petra
Kelly „die nog nooit een zinnig
woord over het feminisme
heeft geschreven."
Toen ik het idee kreeg om
Falcon te interviewen, wist ik
niet goed wat me te wachten
stond. Per slot van rekening
praat je niet iedere dag met de
voorzitster van de Feministi-
che Partij van Spanje. Boven
dien'had ik al heel wat sterke
verhalen over haar horen ver
tellen. Als ik die allemaal
moest geloven, dan was Falcon
een echte feeks die zelfs nog te
radicaal is voor haar eigen fe
ministische achterban. Dat
laatste bleek allemaal nogal
mee te vallen toen ik na lang
aandringen eindelijk een eer
ste gesprek met haar had in
haar woning in Barcelona.
Ik kon mijn verbazing niet
goed verbergen toen ik aan de
gevreesde 'feeks' werd voorge
steld: want voor mij stond een
breed glimlachende vrouw
met grote oorbellen, keurig
opgemaakt haar en felrood ge
lakte nagels. Was dit nu de be
ruchte Falcon?
Onbegrip
Ik kon niet nalaten om op te
merken dat ze maar weinig
leek op een radicale feministe.
Slechts even was het stil. Toen
barstte ze los: „Ik vind het een
grote stommiteit om op derge
lijke details te letten. Ik kan
mij voorstellen dat er vrou
wen zijn die het doen, maar
voor mij is het feminisme heel
iets anders. Het is de politieke
strijd om de macht en de strijd
tegen de uitbuiting en onder
drukking. Al het andere zijn
details." Maar er zijn veel
vrouwen die grote waarde
hechten aan details, zo werp ik
tegen. „Nou, dan zal ik je een
ding zeggen: ze verliezen hun
tijd in steriele en vage discus
sies in plaats van zich bezig te
houden met heel wat essentië
lere dingen." Tevreden over
haar verhelderende antwoor
den besloot ik om zo nog maar
even door te gaan. Ik zei dat
het mij opgevallen was dat er
in de wachtkamer een schitte
rend modetijdschrift lag met
prachtig opgemaakte mannen
en vrouwen. Hoort zoiets
eigenlijk wel thuis in het bol
werk van een feministische
partij
Ze zuchtte duidelijk om zo
veel onbegrip: „Luister eens
even; er komen hier ieder jaar
zo'n 400 vrouwen om hulp vra
gen. Sommigen omdat ze door
hun man in elkaar geslagen
zijn. Anderen omdat ze ver
kracht zijn of omdat ze ver
oordeeld zijn in een abortus
proces. Die vrouwen zijn geen
feministen, maar doodgewone
alledaagse vrouwen. De mees
ten van hen zijn nauwelijks
naar school geweest. Lezen
vinden ze vaak heel moeilijk
en in de wachtkamer liggen
daarom eenvoudige dingen
waarmee ze de tijd wat kun
nen doden. Wij zitten hier niet
om een feministische campag
ne te voeren, maar in de aller
eerste plaats om die vrouwen
te helpen. Wij maken het voor
hen alleen maar erger als wij
ons hier gedragen als een stel
letje radicale feministen en
met woeste loshangende haren
beginnen te kletsen over les-
bienisme."
Kloof
Ik gaf haar maar vlug ge
lijk, want deze beroemde fe
ministe is duidelijk niet op
haar mondje gevallen en weet
precies wat ze wil. Vol vuur
vertelt ze me over haar pogin
gen om de vrouwenpartij ac
tief lid te maken van de vre
desbeweging; over de militan
ten van de linkse politieke
partijen die wel veel over fas
cisme praten maar met geen
woord over de problemen van
de vrouw; en vooral ook ver
telt ze over de geboortepolitiek
die zich in Spanje volgens
haar zo ongeveer op het ni
veau van de Middeleeuwen
bevindt. Ik zeg dat ze over
drijft; want is het niet zo dat
de minister van Volksgezond
heid nog geen maand geleden
heeft aangekondigd dat de pil
gratis wordt en dat er in het
hele land familiecentra ko
men?
Haar antwoord is opnieuw
onthullend: „Vertel nou eens
even. Hoe lang ben jij eigen
lijk al in Spanje? Drie jaar?
Nou, dan heb je je misschien
nog niet genoeg kunnen aan
passen aan de manier waarop
onze bestuurders het land re
geren. In Spanje bestaat een
levensgrote kloof tussen de
wetten die men opstelt, tussen
wat men zegt en wat men ten
slotte doet. En het volk weet
dat allemaal allang. Jij denkt
met jouw noordelijke nuchter
heid misschien dat hier ook
gebeurt wat een minister zegt?
Nou, zelfs een analfabetische
landarbeider in Spanje weet
wel beter. „Oei", zal hij zeg
gen, „tussen wat hij zegt en
wat hij doet!" „In de krant van
gisteren", zo vertelt ze verder,
„stond ene foto van een lange
rij vrouwen die stonden te
wachten op een consult in een
familieplanningscentrum in
een industriestadje hier in de
buurt. Die vrouwen staan zes
tot zeven uur op straat in de
rij. En de uren om met de dok
ter te praten zijn al bezet tot
december van dit jaar. En dat
is dan nog wel de ziekenfonds
arts in een dorpje waar dui
zenden vrouwen wonen. Als je
dat ziet, dan kun je je wel
voorstellen hoe de zaken er
hier voorstaan."
Abortus
De situatie van de familie
planningscentra is volgens Li-
dia Falcon in Spanje ronduit
beroerd, maar valt toch nog in
het niet bij het drama van de
klandestiene abortus. Vol af
schuw vertelt ze over de nieu
we socialitische abortuswet
die zo beperkt is dat nog geen
vijf procent van alle vrouwen
geholpen kan worden.
Uiteraard praten we ook
over het historische abortus-
vonnis tegen tien arbeiders
vrouwen uit de Noordspaanse
stad Bilbao. Ze werden aan
vankelijk in 1982 vrijgespro
ken omdat de rechter voor het
eerst in de Spaanse geschiede
nis de armoede en de onwe
tendheid van de vrouwen in
het vonnis had geaccepteerd
als een 'staat van overmacht'.
Dit juridische precedent zou
een oplossing kunnen bieden
voor het drama van de tien
duizenden Spaanse vrouwen
die zich nog steeds jaarlijks
heimelijk in het buitenland of
in levensgevaarlijke omstan
digheden in Spanje zelf moe
ten laten aborteren. Het Hoog
ste Spaanse Gerechtshof dacht
er echter anders over en be
sloot een paar maanden gele
den dat de rechter van Bilbao
zijn boekje tebuiten was ge
gaan: de sociale en psychologi
sche omstandigheden werden
als verzachtende omstandig
heden afgewezen en de vrou
wen alsnog veroor-
deeld.Waarom is die zaak
eigenlijk zo radicaal terugge
draaid, vraag ik aan Falcon?
„Je moet dat niet zien als
een achteruitgang! Wat er in
feite gebeurt is, dat men in
Spanje orde op zaken aan het
stellen is. Alles wordt weer
netjes op zijn oude plaats ge
zet. In de eerste jaren na de
dood van Franco was het hier
een grote wanorde, omdat de
bourgeoisie-klasse doodsbe
nauwd was. De arbeiders or
ganiseerden acties, het femi
nisme brak los met een kracht
die niemand had verwacht en
de anarchisten waren zeer ac
tief. Dat is intussen allemaal
weer veranderd. Het anar
chisme heeft zijn invloed to
taal verloren en de communis
ten-beweging is uit elkaar ge
vallen. En ook het feminisme
heeft een zware klap gekre
gen. Wat er nu gebeurt is dat
de feitelijke machtsgroepen de
teugels weer in handen heb
ben genomen. Het vonnis van
Bilbao werd geveld toen men
niet goed wist waar men aan
toe was. Dat bleef zo totdat ge
zondheidsminister Lluch zijn
wet bekend maakte waarin de
abortus alleen is toegestaan
voor verkrachte vrouwen, in
geval van misvormde foetus
sen of wanneer de moeder in
levensgevaar verkeert. En
toen die mooie wet eenmaal op
tafel lag, wisten de heren
rechters waar ze zich aan
moesten houden: de onwe
tendheid of de armoede van
vrouwen wordt niet geaccep
teerd als een onvermijdelijke
staat van overmacht."
Falcon is dan misschien wel
jaren geleden uit de Commu
nistische Partij gestapt, maar
DE BEKENDE feministe Lidia Falcon werd geboren eind 1935,
zes maanden voor het begin van de Spaanse Burgeroorlog.
De revolutie is haar min of meer met de paplepel ingegoten.
Haar vader was een overtuigd en een zeer bekend commu
nist. Ook haar moeder, haar grootouders en zelfs haar over
grootouders genoten faam door hun liberale en anarchisti
sche opvattingen.
Toen de Burgeroorlog uitbrak vluchtte haar vader in het
zelfde vliegtuig als de topleiding van de Communistische Par
tij naar het buitenland waar hij is gestorven zonder zijn doch
tertje ooit nog terug te zien. De toen driejarige Lidia Falcon
bleef met vijf andere vrouwen achter als de schipbreukelingen
van die situatie
In Barcelona leefden de vrouwen de eerste jaren na de Bur
geroorlog in de grootste ellende. De moeder van Lidia hield
als schrijfster de heie familie in leven. Onder pseudoniem
schreef zij romans, radiohoorspelen en verhaten voor dames
weekbladen. Lidia zelf was niet gedoopt en stond ook niet in
geschreven in het burgerlijk register. Haar vader was namelijk
voor de tweede keer getrouwd en toen Franco aan de macht
kwam, werden al die tweede huwelijken ongeldig verklaard.
Toen ze veertien jaar was, maakte men voor haar een heel in
gewikkelde inschrijvingsakte waarin stond dat haar vader tij
dens de oorlog was gestorven in de nationale 'bevrijde' zóne,
en niet in het gebied van de 'Roden
Drie jaar later, toen ze zeventien was, trouwde ze omdat ze
het beu was om bij haar moeder te wonen.
Dat huwelijk hield het nog geen drie jaar uit. Als twintigjari
ge stond ze er met twee kleine kinderen alleen voor. Ze had
een meisje van twee jaar en een jongetje van vijf maanden om
voor te zorgen. Net als haar moeder verdiende ze aanvanke
lijk de kost met het schrijven van artikelen en verhalen. Na
haar scheiding begon ze met de studie van dramatiek, rech
ten en journalistiek.
Het thema van de vrouw heeft haar altijd erg geïnteresseerd
en aanvankelijk probeerde ze voor de vrouwenemancipatie te
vechten als lid van de Communistische Partij: „Van 1959 tot
1966 was ik militant lid van de Communistische Partij. Ik hield
er mee op toen ik me begon te vervelen met al die oude, in
gezakte heren. Ik kwam tot de conclusie dat ook het feminis
me de sociale en politieke strijd omvatte die ik wilde", zo ver
klaart zij haar breuk met de garde van de taaie communisten
leider Santiago Carillo. Sindsdien heeft zij gewerkt aan de op
richting van een feministische partij die in 1979 eindelijk van
de grond kwam.
Momenteel is Lidia Falcon in heel Spanje bekend als een fel
bekritiseerde feministe, maar ook als een gerespecteerd ad
vocate.
De Spaanse vrouw
kent doffe ellende
„Het verschil met vroeger is dat vrouwen nu binnenshuis
worden verkracht in plaats van op straat" - fotoaudet
haar betoog zit toch nog steeds
boordevol met marxistisch
vakjargon. Ze heeft het over
de 'bougeoisie-klasse' die
doodsbenauwd was en over de
'macht' die de teugels weer in
handen heeft genomen. Maar
wie of wat is dat eigenlijk? Is
het dezelfde 'macht' als een
paar jaar geleden?
Voor het eerst aarzelt ze
even. En pas na een tijdje zegt
ze voorzichtig: „Ja, ik geloof
van wel. De politieke macht
niet, maar de economische
macht wèl. Die is nog steeds in
handen van dezelfde groepen.
En het zou interessant en be-
lanrijk zijn dat de Europese
massamedia eens hardop zou
den zeggen wie de personen
zijn die op dit moment in wer
kelijkheid de Spaanse econo
mie besturen. Het zijn dezelfde
als uit het Franco-tijdperk.
Meneer Boyer, de minister van
Economische Zaken, was het
belangrijkste brein van de
Baskische Bank tijdens Fran
co. En de mensen die nu lei
ding geven aan de herindus
trialisatie van het land zijn
dezelfde personen die de
touwtjes in handen hadden
tijdens de laatste jaren van de
Franco-dictatuur. Het is be
langrijk dat de Europese mas
samedia dit eens hardop zeg
gen, want in Spanje is dat on
mogelijk. Ze zegen dat er hier
geen perscensuur bestaat.
Nou, die is er wel degelijk en
bovendien zijn er schrijvers en
journalisten die, zoals ik, zelf
censuur aan het toepassen
zijn.
Hier in Spanje schrijft nie
mand over wie de economische
macht in handen heeft en ook
schrijft niemand dat Felipe
Gonzalez voor het Pentagon
werkt. Rechts Spanje gaat hier
natuurlijk niet over schrijven,
maar links Spanje doet het
ook niet. Want dat linkse
Spanje noemt zichzelf wel
proletarisch, communistisch
en revolutionair, maar het
eerste wat ze deden was het
accepteren van de monarchie.
En tijdens het eerste congres
van de Communistische Partij
hingen ze de vlag van Franco
op."
Juan Carlos
De feministe heeft haar eer
ste aarzelingen duidelijk over
wonnen en klaagt nu steen en
been over de Communistische
Partij die de grondwet heeft
geaccepteerd waarin de mo
narchie wordt erkend. Maar
wat vindt ze eigenlijk zelf van
koning Juan Carlos? Het is
verrassend om te zien dat ook
deze radicale vrouw is bezwe
ken voor de charmes van de
Spaanse vorst: „De koning als
persoon? Daarover kan ik je
vertellen wat bijna alle Span
jaarden je zullen vertellen.
Dat hij intelligenter lijkt dan
wij een paar jaar geleden had
den gedacht. Dat is tenminste
wat iedereen zegt en ik geloof
ook echt dat het zo is. Als je
bedenkt wat hij allemaal heeft
moeten verduren! Het is onbe
grijpelijk dat die man zich
heeft kunnen ontwikkelen tot
wat hij nu is, een democrati
sche koning van deze tijd. Wat
hij met Franco allemaal niet
heeft moeten slikken! Wij
Spanjaarden hebben van alles
moeten verdragen, ellende,
slaag, folteringen en gevange
nissen. Maar deze meneer
kwam hier naar toe om koning
van Spanje te worden. En
daarom zwoer hij de principes
van de Nationale Beweging;
zong hij 'Cara al Sol' en stond
hij altijd op de tweede plaats
achter Franco, terwijl deze
hem orders gaf. Als Franco
hem opdracht gaf om een re
devoering te houden, dan deed
hij dat. Toen hij een van die
allereerste hield, hij was nog
Prins van Spanje, zei zijn va
der, Don Juan, die in Portugal
zat: „Tja, hij heeft het heel
goed voorgelezen."
Ellende
Koning Juan Carlos is onge
twijfeld een van de weinige
Spaanse mannen waar Falcon
positief over praat. Want de
rest wordt volgens haar be
heerst door de wortels van een
Arabische cultuur en Middel
eeuwse vooroordelen. Zuch
tend vertelt ze over de vrou
wen en kinderen die iedere
dag worden geslagen: „Als je
eens wist wat voor ellende
Spaanse vrouwen moeten
doormaken. We worden afge
ranseld, maar er is in heel
Spanje geen enkel Blijf-van
mij n-lijf-huis waar we gehol
pen kunnen worden. Er is
niets, helemaal niets. Hoe het
met de familieplanning staat,
heb ik je al verteld. De vrou
wen worden nog steeds naar
de gevangenis gestuurd als zij
zich laten aborteren; die nieu
we wet helpt nog geen vijf
procent van hen. In Spanje
worden ieder jaar 15.000 vrou
wen verkracht, maar vorig
jaar werden er maar 380
klachten ingediend. En daar
van is het in slechts dertig ge
vallen tot een echt proces ge
komen. Gescheiden vrouwen
met kinderen leven helemaal
in absolute ellende; ze krijgen
van de overheid geen rooie
cent."
De strijdbare feministe lijkt
een beetje wanhopig als ze al
deze ellende op een rij zet. Ik
vind dat ik ze maar een hart
onder de riem moet steken en
zeg dat het er toch niet alle
maal zo somber uitziet. Want
in veel Noordeuropese landen
heeft het feminisme toch zeker
ook op de mannen invloed ge
kregen? Neem nou bij voor
beeld de Duitse Groenen-be-
weging waar toch veel van die
invloeden samengaan?
De Groenen
Ik geloof niet dat ze het met
me eens is. Ze slikt tenminste
even wat weg: „Om te begin
nen denk ik dat de Groenen in
Duitsland heel wat minder fe
ministisch zijn dan ze zeggen,
inclusief de vrouwen. Ze heb
ben veel meer aandacht gege
ven aan thema's van de na
tuur en de bewapening dan
aan de echte ontwikkeling van
de vrouw. En het beste bewijs
daarvoor is wel dat er ook in
Duitsland een Feministische
Partij is en die zit niet bij de
Groenen. Toen wij met hun
aanvoerdster Petra Kelly heb
ben gepraat, merkten we dat
ze van feminisme nauwelijks
kaas gegeten heeft. Want je
kunt toch zeker niet door het
leven gaan door te zeggen dat
we allemaal fijn gaan samen
werken en dat alle mannen
opeens brave jongens moeten
zijn. Daar schieten we niets
mee op! En dat blijkt ook wel,
want in Duitsland worden nog
steeds vrouwen verkracht en
vrouwen in elkaar geslagen.
Ze hebben daar toch niet voor
niets vrouwenhuizen? Nou, en
als ik dat allemaal zou dan
vraag Ik mij wel af waar die
Groenen hun feministische
strijd hebben zitten. Wat ze
vertellen zijn alleen maar
mooie metafysische verhalen
van goede wil."
Ik onderbreek haar en zeg
dat de vrouwen in ieder geval
ook niets opschieten met al
leen maar het schrijven van
mooie marxistische boeken.
Waar het om gaat is de prak
tijk en de Groenen hebben in
Duitsland toch in ieder geval
bereikt dat groepen van man
nen en vrouwen samen aan
belangrijke projecten werken.
Of niet soms?
Ze vliegt bijna van haar
stoel. Met haar armen zwaai
end maakt ze een kwaad af
wijzend gebaar: „Ho, ho, neem
mij niet kwalijk! Die Groenen
zijn helemaal niet voor de
vrouw aan het werken; ze
Werken ten gunste van de
man. En dat geldt ook voor Pe
tra Kelly. Ik heb je al gezegd
dat ze als feministe maar wei
nig voorstelt. Jij zegt dat ze zo
mooi aan het samenwerken
zijn? Akkoord, maar waar
voor? In Duitsland worden
nog steeds vrouwen in elkaar
geslagen, en niemand interes
seert zich er voor. Toen we aan
de Groenen vroegen wat voor
concrete maatregelen ze daar
tegen gaan nemen, toen ston
den ze met hun mond vol tan
den. Ze wisten niet wat te zeg
gen, omdat het hen ook niet
interesseert. Ze kletsen over
universele liefde of over
atoomraketten. Maar ik kan je
verzekeren dat een vrouw die
iedere dag een paar opdonders
krijgt zich bijzonder weinig
voor die atoomwapens inte
resseert. Mijn marxistische
opvatting is alles behalve
theoretisch. Theoristisch en
idealistisch is wat zij allemaal
vertellen."
ren: „Onze eventuele bondge
nootschappen met mannen
partijen en -groepen zullen
heel concreet moeten zijn en
alleen op heel speciale mo
menten. Want als je alles op
één hoop gooit dan is de conse
quentie altijd en iedere keer
weer dezelfde: dan worden de
vrouwen bedrogen."
De Spaanse feministen we
ten goed wat ze willen. Maar
dat betekent nog niet automa
tisch dat het de partij op dit
moment ook voor wind gaat.
Integendeel, zo geeft ook Fal
con toe: „Tot nu toe hebben
wij vooral gestreden voor on
middellijke, concrete zaken.
Onze eerste doelen waren bij
voorbeeld af te rekenen met
onze feodale wetgeving en de
strijd voor het verkrijgen van
de echtscheiding. Dat hebben
we allemaal bereikt in nauwe
lijks zeven jaar tijd, maar nu
gaat het slecht met de bewe
ging. Want je vraagt je afwat
nu? De dag dat we. de vrije
abortus hebben, zitten we met
hetzelfde probleem als nu de
vrouwen in Engeland en Italië.
Want als je alleen maar ge
lijkheid eist op juridisch ge
bied, wat moet je dan doen als
je dat allemaal bereikt hebt?"
Driftig
Oplossing
Tja, zeg ik maar, en wat zou
jij daar dan aan doen? Ze stort
zich bijna over me heen: „In de
allereerste plaats moeten er
opvanghuizen komen om de
vrouwen te beschermen. En
dan een serie politieke maat
regelen om een einde te maken
aan de mishandelingen. En
verder moeten die mannen
van j ongs af aan op een andere
manier opgevoed worden. Dan
zullen we wel eens zien of ze
eindelijk op willen houden
met ons in elkaar te slaan.
Maar met al die zaken moet nu
al begonnen worden omdat het
nog wel een hele tijd zal duren
voordat resultaten te zien zijn.
Maar wat doen de Groenen er
aan? Die blijven maar aan ko
men met verhalen over koeien
en rivieren!"
Mevrouw Falcon heeft ze
ker niet te klagen over een ge
brek aan uitgesproken menin
gen. Vastbesloten legt ze uit
dat de Feministische Partij
van Spanje in ieder geval niet
de fout zal maken van de
vrouwen in de Duitse Groenen
en de Italiaanse Radicale Par
tij waar zij zich door de man
nen hebben laten overdonde-
Hulpvaardig doe ik ze maar
een suggestie aan de hand en
zeg: „Het antwoord van de
noordelijke vrouwen is de
Groenen-beweging." Het
blijkt een goede suggestie,
want nu begint het feest pas
goed. „Natuurlijk, natuurlijk",
roept ze driftig uit, „omdat die
vrouwen totaal geen verstand
hebben van feminisme! Goh,
wat wil je dat ik er nog meer
over zeg! De noordelijken heb
ben geen flauw benul van fe
minisme. In Zweden begonnen
die zogenaamde 'feministen' al
vijf, zes jaar geleden over de
anti-kernwapenstrijd. In
Zweden leven de vrouwen
goed, als vrouw hebben ze in
ieder geval totaal geen proble
men. Ze zijn de hele dag door
aan het taarten bakken; ze
hebben voorgeprogrammeerde
kinderen en ik neem aan dat
ze ook van tevoren bepalen of
het een jongetje of een meisje
zal worden. En daarmee basta!
Maar vraag hen niet wie de
politieke, de economische of de
militaire macht in handen
heeft. Het intereseert hen niet
eens! Dat zijn de Zweedse
vrouwen. Als je van het noor
den naar beneden afzakt dan
krijgen de vrouwen het al
slechter. In Denemarken kom
je al de eerste geslagen vrou
wen tegen en daar zijn ook
verschillende feministische
vrouwenhuizen.
Het wordt hoog tijd dat ik
haar even in de rede val. Nou,
zeg ik, dan valt het nog wel
mee met die Zweedse en Deen
se vrouwen die geen verstand
hebben van feminisme. Er zijn
daar in ieder geval wel Blijf-
van-mijn-lijf-huizen en dat
kun je van Spanje nog steeds
niet zeggen!
Ze zucht heel wat af, onze
Lidia Falcon: „Luister nou
eens even, dan zal ik het je uit
leggen. Ik zei dat de Deense
vrouwen regelmatig door hun
mannen worden geslagen.
Daarom zijn er daar ook vrou
wenhuizen en die moeten doo
de politie dag en nacht u
waakt worden omdat ze w0
den belaagd door de echtgeno
te die met jachtgeweren op a
vensters komen schieten Bi
probleem hebben alle vron
wen gemeen: de Deense 4
Duitse, de Belgische en ookj
Nederlandse. Maar wat is j
oplossing die de noordelijk
feministen daarvoor weten i
geven? Het beschermen van 4
rivieren, de vissen en de vo
geitjes. Als die vrouwen der,
ken dat het grootste gevaar:
dit moment een kernoorlog
en niet tegelijkertijd ook de»
tuatie van ellende en uitbui
ting van de vrouw, dan hebben
ze de feminitische theorie he
lemaal veranderd. En dat
mannen dat toejuichen, noi
dat kun je wel van mij aanne
men. De hele Groenen-beut
ging wordt op dit moment ge
leid door mannen en beheers
door een mannelijke mentali
teit."
Het lijkt wel of Lidia Falcor
niet veel met mannen op heef
Voor alle zekerheid vraag i!
het maar even. „Leef je me
mannen?" Er verschijnt
grote grijns op haar gezicht
„Nee, op dit moment niet
maar dat is geen kwestie va
principe. Ik houd van manna
.vooral als ze sympathie!
zacht en vriendelijk zijn.
als ze dan bovendien ook no
mooi en jong zijn", lacht a
„Nou, dan zou ik meer manna
tegelijkertijd willen hebben
Niet één, maar enkele tegelij
kertijd. Maar ja, helaas zijné
maar weinig die aan al
voorwaarden voldoen. Ik he!
24 jaar met een vriend samen
geleefd en dat leek heel goedt
gaan. Totdat hij pas
opeens zij dat ik veel te femi
nistisch was. Hij zei dat hi
met een andere vriendin wild
gaan samenwonen. Een
veel j onger is dan ik", zegt a
er heel nadrukkelijk bij.
Maar hier in Spanje wona
bijna twintig miljoen mannen
er zal er toch wel één bij zittel
die je bevalt? Ze lacht op
nieuw: „Nou, de mannen
wie ik toegang heb, om het a
maar eens te zeggen, die vol
doen in ieder geval aan al dl
voorwaarden. Je moet ook nit
vergeten dat een man heel va
prijs moet geven als hij mt
een feministe wil leven. Hi
kan niet meer koning zijn
dat is hij in Spanje tot nu to
op alle terreinen altijd
weest. Zich aanpasen is ee
constante oefening en voo
mijn vriend werd het op
dag teveel, hij was het beu. Al
een echte Moor - want die in
vloed komt bij ons toch altijl
weer naar boven - stelde hi
voor om er maar twee vwu
wen tegelijkertijd op na
houden. Dat is overigens ty
pisch een voorstel dat hier dt
laatste tijd in de mode is bij d
'progressieve' Spaanse man
nen, ze willen er meer vron
wen op na houden."
Over mannen gesproken,
de Spaanse man nou eigenlï
echt veel machistischer dand
Noordeuropese man, of zijnd
verschillen maar oppervlak
kig? „Nee hoor", verzekert 1
stellig, „de verschillen zij.
enorm. Onze cultuur is ster
door de Arabische beïnvloe
en ook door veertig jaar
tiek en sociaal isolement tij
dens de Franco-dictatuur. D
verschillen met een Nederlan
der of en Zweed zijn geen vi;!
tig of honderd jaar, maar vit
eeuwen groot! In de persooi
lijke relaties zijn ze gewoo»
weg onuitstaanbaar. Op strai
roepen ze j e na met die onne
belijke gewoonte van de 'P'rj
pos'. Ze slingeren je de m®
vulgaire beledigingen naar»
hoofd en dan denken ze M
dat ze leuk zijn ook. Ze denk
ook dat ze hun mannelijk»
verliezen als ze een keen?
wassen. Mannen die de at
doen of die eten klaar ma»
vindt je nog niet eens
meest progressieve
Als ze aan tafel zitten,
verzetten ze geen stap e
helpen je absoluut nerf!
mee, want ze hebben een a
lute minachting voor a'
vrouwelijke."
Maar er verandert toen
wat, vraag ik verbaasd. -
tuurlijk", komt het
vende antwoord, "natuu,ef
mijn grootvader was vee
ger dan de jongeren va
genwoordig. Vroeger s
ze de vrouw in het ope
maar tegenwoordig
ram"'
ze je alleen nog binnenshuij.
elkaar. Er zijn er zelfs ai
lemaal niet meer slaan,
dat zijn er nog steeds
weinig, heel weinig.'
houtduifstraat 26 - ooster
telefoon 01620-585
TATÉRDAG 12 ME119
LAUSANNE (ANP/SI) -
De rivaliteit tussen de
nieuwe en oude kern van
de ploeg van Peter Post
was vrijdag ook voelbaar
in de ronde van Romandië.
Twintig kilometer voor het
einde van de derde etappe
ontsnapte Johan van de
Velde in de afdaling van de
Chexbres, een berg van de
tweede categorie. De in
Italiaanse dienst rijdende
voormalige Post-renner
leek op weg naar zijn eer
ste belangrijke zege in dit
seizoen.
Het peloton, inclusief de
Schotse leider Robert Mil
lar, maakte geen aanstal
ten Van de Velde een stro
breed in de weg te leggen.
De Westbrabander had de
dag ervoor zoveel achter
stand in de zware berg
etappe opgelopen, dat hij
kansloos was geworden
voor de eindzege. Alleen
Steven Rooks reageerde
furieus. De nieuwe werk
nemer van Post was met
twintig seconden achter
stand voor Millar wel een
gevaarlijke concurrent
voor de eindoverwinning.
Dus werd Rooks in zijn in-
haalpoging nauwlettend
onder controle gehouden.
Rooks ging zo hard te keer,
dat hij met het peloton Van
de Velde drie kilometer
voor de streep inliep.
In de slotkilometers
werd het tempo zo hoog
gehouden, dat ontsnappin
gen onmogelijk waren. In
de sprint bleek tot ieders
verrassing de 30-jarige
Bernard Vallet sneller dan
alle gerenommeerde sprin
ters. De Oostenrijker
Maier, ook al een outsider,
werd tweede. In de alge
mene rangschikking ver
anderde er dankzij de in
spanningen van Rooks
niets: Millar behield de lei
ding met twee seconden
voorsprong op Fignon;
Van de Velde bleef dankzij
Rooks met lege handen
staan.
De uitslag van de derde etappe Is: 1.
Vallet (Fra) 137,5 km in 3.27.58; 2.
Maier (Oos); 3. Mutter (Zwi); 4. De-
mierre (Zwi); 5. Roche (Ier); 6. Zwei-
lel (Zwi); 7. Bonnet (Fra); 8. Le Bi-
gault (Fra); 9. Fignon (Fra); 10. Mot-
tet (Fra); 11. Rooks (Ned); 12. Van de
Velde (Ned); 13. Berard (Fra); 14.
Regis Simon (Fra); 15. Pascal Simon
(Fra); 16. Pirard (Ned); 18. Theunisse
Wed); 29. Lubberding (Ned); 32.
Knetemann (Ned); 45. Winnen
(Ned); 49. De Rooy (Ned); 53. Veld-
scholten (Ned).
Het algemeen klassement: 1. Millar
(Sch) 15.13.11; 2. Fignon (Fra) op 2
sec.; 3. Roche (Ier) op 10 sec.; 4. Pas
cal Simon (Fra) op 13 sec.; 5. Mottet
(Fra) op 18 sec.; 6. Rooks (Ned) op 20
sec-; 7. Grezet (Zwi) op 26 sec.; 8.
Rüttimann (Zwi) op 30 sec.9. Conti-
ru (Ita) op 38 sec.; 10. Panizza (Ita) op
sec.; 11. Caritoux (Fra) op 51 sec.;
12. Breu (Zwi) op 2.14; 13. Torelli
(Ita) op 3.30; 14. Winnen (Ned) op
r™: 15- Gutmann (Zwi) op 4.00; 22.
Lubberding (Ned) op 5.13; 23. Veld-
scholten (Ned) op 5.14; 24. Van de
Velde (Ned) op 5.14; 33. De Rooy
(Ned) op 6.44; 58. Knetemann (Ned)
?P 19-00; 65. Theunisse (Ned) op
19.35; 78. Pirard (Ned) op 29.04.
Wraak
Eric Vanderaerden heeft
in de derde etappe revan
che genomen voor het ver-
hes van de leiderstrui in de
Vierdaagse van Duinker
ken. De Belgische werkne
mer in de ploeg van Peter
Post, die donderdag de lei-
Amateurs: 1 Corné Heeren St. Wil]
TriSm„Ho°Rerheide U3, 3 Toon v.d
wiBerSen op Zoom 89, 5 Edwin
ey Kruiningen 73, 7 Matti de Baat
f>en ?4, 9 Werner Wieme IJze
_aam 65, 11 Reinier Valkenburg
,lnlasV,Riisbergen 56, 13 Nico v.d.
i,.„? puard Breda 50,15 Anjo van L
wuoren: 1/2 Patrick Bol Hoeven e
ke 3 Jac Nieuwkoop Roose
kerü' de wit Zegge 94,6 C. van 1
den al??.Zevenbergen 81, 8 R. van
P wuyn st Willebrord 72,10 J. de
59 i,°?lf'rs Zundert en Willem var
m!Antoin Goense Ovezande 58,14
Nj„,r '13 E. Verstraten Roosendaa
leuwelingen; 1 K. Smits Zundert 1
Tal?™ I,40, 3 J. van Steen Fijnaart
van o Gastel 123,6 Jos v.d, Luytg
G'nneken Etten-Leur 102,8 J. IV
gf^endaal 77,10 B, Vermunt Etter
14 ,F;!! 8?. 12 J, v.d. Ameden Terneu;
Haast «ijsbergen 50,15 R. Tak