ëvën
UITBLAZEN
Van kortingen, daglonen en achteruitgang
„Energiebeleid Van Aardenne is pure waanzin
De vlag kan uit
examens
Ruding: d
met bezui
In België
Wonderen
der wereld
ZATERDAG 12 ME11984
ACHTERGROND
Poging
Ingewikkeldst
WAO
CHAAMSE INGENIEUR BLIJFT VECHTEN TEGEN KERNCENTRALES
üj
Revanche
Lekkerkerk
V'\
ft
Verzinsels
Lbo
Mavo
Vwo
Havo
ZATERDAG 12 ME11
Vogels houden
geeft meer
kans op kanker
Het nationale kruisra
ketten -debat wordt
steeds levendiger.
„Beter een Gazelle onder
je kont dan een kruisraket
met lont." (werknemers
van een fietsenfabriek in
Dieren). „Geen kruisra
ketten maar kabels"
(werknemers van NKF in
Delft). „Kolere, nou mot ik lo
pen voor die kruisraketten"
(een Amsterdammer op de tot
stilstand gekomen tram van lijn
9). De Volkskrant heeft het over
een Hollands kwartiertje. Knus
ser kan het eigenlijk niet.
Op school scheiden zich de
geesten. De ene leraar loopt
naar buiten. Hij allicht! Als hij
niét gegaan was dan zou de ver
warring pas echt hebben toege
slagen. Een andere leraar blijft
aan het werk, maar wil nie
mand die naar buiten wenst te
gaan tegenhouden. Er gaan er
maar weinig. Weer een ander
verbiedt zijn leerlingen de klas
te verlaten.
Als je degenen die binnen
zijn gebleven hoort praten dan
zijn ze voornamelijk vóór plaat
sing omdat die anderen tegen
zijn. Hoe lager de klas hoe
meer tegenstanders er blijken te
zitten. „Hollands kwartiertje
vooral populair bij scholieren"
meldt De Volkskrant die echt
z'n best heeft gedaan uit de ac
tie „Vijf voor twaalf' te halen
wat erin zat.
Het was 10 mei. Op de
Grebbeberg herdachten men
sen de doden van 1940, dege
nen die sneuvelden toen een
neutraal, vredelievend en
slechts summier gewapend land
onder de voet gelopen werd.
„Hitier brengt tenminste
werk", zeiden berustend de
voorgangers van degenen die
nu beweren dat ze liever een
Rus in de keuken hebben. Ik
geloof dat ik het contact met
het nationale debat begin te ver
hezen.
De Engelsen beleefden van de
week weer zo'n gloriedag toen
hun koningin de nieuwe water
kering in de Theems in gebruik
stelde. Het waterbouwkundige
werk werd door de pers meteen
uitgeroepen tot achtste wereld
wonder. Zelfs de anders zo
nuchtere NOS-correspondent
Peter Brusse het zich meeslepen
toen hij in z'n tv-verslag zei te
veronderstellen dat zelfs Mi-
chiel de Ruyter de lust zou ver
gaan de Theems op te zeilen,
verdedigd als die werd door een
rij 'ridders van wie alleen de
reusachtige, glanzende helmen
dreigend boven het water uit
steken.'
De glanzende ridderhelmen
zijn roestvrijstalen koepels die,
naar verluidt, geen echte func
tie hebben doch voornamelijk
zijn aangebracht om het bouw
werk mooier te maken.
De Theems-waterkering is
een indrukwekkend staal wa
terbouw, maar valt in het niet
als een soort windtunnelmodel
bij wat in de Oosterschelde
wordt verricht. Dat weerhield
de Engelse kranten er niet van
de gebeurtenis te behandelen
met het soort opwinding waar*
mee ze twee jaar terug de over
winning op de Falklands be
schreven.
Alleen koningin Koningin
Ehsabeth herinnerde in haar
toespraak aan het belangrijke
aandeel dat Nederlanders heb
ben gehad in de totstandko
ming van dit achtste wereld
wonder. Noblesse obhge.
Kunt u overigens de overige
wereldwonderen - de zeven
wonderen der wereld dus - nog
uit het blote hoofd opnoemen?
Een snelle enquête op de redac-
WIMKOCK
T5
PAGINA;
tie leerde dat de meesten er nog
wel een aantal wisten op te 5
sommen, maar niemand had
het_volledigë rijtje paraat, laat g
staan in de juiste volgorde. Ik
kon het zelf ook niet. De dikke
Van Dale en de WP boden ech-
ter uitkomst. Hier heeft u ze:
de piramide van Cheops (Van
Dale: de priamiden van Egyp-
te)
de hangende tuinen van Ba-
bylon
de tempel van Artemis te Efe-
ze
de tronende Zeus van Phidias
te Olympia (Van Dale: het
beeld van de Olympische Jupi- g
ter)
het mausoleum te Halicarnas-
sus (Van Dale: het mausoleum
van Artemesia)
de Colossus van Rhodos
de vuurtoren op het eiland 5
Pharos bij Alexandrië.
Het zijn bouwwerken en
monumenten die al in de oud-
heid beroemd waren om hun
indrukwekkendheid of schoon-
heid. Achtste wereldwonderen
zijn er sindsdien maar genoeg S
geweest, vooral in de niet door
bescheidenheid gekenmerkte
negentiende en twintigste eeu-
wen: de IJzeren Brug van Iron-
bridge in Shropshire (Enge- s
land), het Empire State Buil-
ding in New York, de Afsluit-
dijkElk westers land zal
wel zijn eigen achtste wereld-
wonder hebben gekend. Wij
zijn er zelf ook weer een aan
het bouwen in de Oosterschei- 5
de.
Monumenten die volgens
velen ook sinds jaar en dag 5
aanspraak maken op de titel
wereldwonder zijn de Aya So- 5
fia te Istanboel, de Tadj Mahal
in India en de Boroboedoer op
Java. En dan was er ook nog
iemand die de Eiffeltoren 5
noemde. S
Van de tien populairste vakan-
tielanden is Denemarken het
duurst en Joegoslavië het goed-
koopst. ANWB en Consumen- g
tenbond hebben dat op verzoek
van Veronica uitgezocht. Ver- S
geleken werden de prijzen van
een pakket consumptiepakket
voedingsmiddelen, dranken en
brandstof. Daarin zaten: een li-
ter melk, een liter bier, een liter
cola, een liter superbenzine, een
pond tomaten, een half pond 5
koffie, een kilo kip (diepvries),
een krop sla, een brood, een ki-
lo suiker en tien eieren.
De volgorde van goedkoop
naar duur is als volgt: Joegosla- g
vië (18,58), Spanje (20,33),
Griekenland (24,36), Italië
(28,08), Duitsland (29,05), Bel- 1
gië (32,54), Frankrijk (33.00),
Nederland (34,31), Engeland
(34,49), Oostenrijk (35,15) en
Denemarken (41,68).
Als u vandaag of morgen bij
andermans auto een 'bobbeltje'
opmerkt op de voorruit, vlakbij
de achteruitkijkspiegel dan is
dat vermoedelijk een stoplicht-
kijker. Als het werkt (ik moet
het nog uitproberen) is het een
ingenieus hulpmiddel in die ge-
vallen waarin je met je auto zo g
dicht bij de verkeesüchten staat
dat je, met een kromme nek
achter het stuur zit om die in de
gaten te kunnen houden. Het S
bolle kunststoflensje, dat je zo
tegen de ruit plakt, vangt vol-
gens de fabrikant het groene
lichtsignaal op en geeft hét het j§
op gewone ooghoogte weer.
flIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlK
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveid 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen:
f 22,10 per maand; f 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezepding geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Het deze week door
staatsecretaris Lou de
Graaf naar de kamer ge
stuurde deel van het zo
genoemde 1 juli-pakket -
de nieuwe korting van
3 op de daglonen,
waarover de uitkeringen
WW, WWV en WAO
worden berekend - mag
de eenvoud zelve lijken,
veel mensen die een uit
kering hebben komen
niet uit de rekensommen.
Ooit spraken we af dat de
sociale wetgeving eenvoudi
ger moest worden. Er kwam
een dure commissie, de
staatscommissie Vereenvou
diging en Codificatie van de
sociale zekerheidswetge
ving. De voorzitter, oud-mi-
nister Veldkamp, lanceerde
het idee een sociale super
markt in te richten, waar
uitkeringsgerechtigden met
hun vragen terecht zouden
kunnen.
Sinds echter de bezuini-
gingsgolf ook over de sociale
zekerheid is heen gespoeld,
zijn de regelingen alleen
maar ingewikkelder gewor
den. Wee de krant, die de
blote cijfers van het minis
terie van Sociale Zaken pu
bliceert. De telefooncentrale
staat er roodgloeiend.
Daarom een voorzichtige
poging om uit te leggen wat
er op 1 juli (mits de Kamers
akkoord gaan) staat te ge
beuren en welke gevolgen
dat heeft voor mensen die
van een WW-, een WWV- of
Staatssecretaris De
Graaf.
- FOTO DE STEM/J0HAN VAN GURP
een WAO-uitkering moeten
leven. Mèt overigens de me
dedeling vooraf dat de cij
fers die genoemd worden
niet altijd toepasbaar zijn op
de persoonlijke omstandig
heden van elke uitkerings
gerechtigde en dat dè in
stanties die informatie kun
nen geven, uitgaande van
die omstandigheden, de be
drijfsvereniging of de ge
meentelijke sociale dienst
zijn.
Door de korting op de
daglonen komt de feitelijke
uitkering WW (de uitkering
waarop men na niet-vrij
willig ontslag gedurende een
half jaar recht heeft mits
men in het jaar voorafgaan
de aan de werkloosheid ten
minste 130 dagen heeft ge
werkt) op 75,5 van het
laatstverdiende loon. De fei
telijke uitkering WWV uit
sluitend voor kostwinners
na de WW-periode en voor
maximaal 2 jaar) bedraagt
dan 70,2 van het laatstver
diende loon.
De CDA-fractie over
weegt een stokje te steken
voor de korting op de WWV.
Achtergrond daarvan is dat
het CDA zo enigszins moge
lijk in de pas wil lopen met
de eis van het CNV, dat de
feitelijke uitkeringen niet
beneden de 75% mogen da
len. Per 1 januari 1985 wordt
de zogenoemde stelselwijzi
ging doorgevoerd. In het ka
der daarvan wil het kabinet
de uitkeringen naar 70
brengen. Zou nu al de
WWV-uitkering op 70,2
gebracht worden, zo rede
neert het CDA, dan wordt
het gat dat overbrugd moet
worden om per 1 januari op
75 te komen, te groot.
Verreweg het ingewik
keldst zijn de regelingen die
voor de WAO-uitkering gel
den.
Recht op een WAO-uitke
ring onstaat nadat men eerst
52 weken recht heeft gehad
op ziektegeld (of wanneer
men in die periode een
WWV-uiitkering kreeg). De
hoogte van de uitkering
hangt samen met zowel de
mate van arbeidsonge
schiktheid als de hoogte van
het laatstverdiende loon.
Begin 1983 werd besloten
het minimum-dagloon,
waarover de uitkering werd
berekend, in fasen af te
schaffen. Dat gold ook voor
de WWV. Daarmee verviel
een belangrijke bescher
ming voor mensen met een
laag inkomen. Het mini-
mum-dagloon diende er im
mers toe té voorkomen dat
uitkeringsgerechtigden on
der het minimum zouden
zakken.
De bescherming van het
minimum-dagloon geldt nu
alleen nog voor uitkerings
gerechtigden die een huwe
lijkspartner hebben met
geen of een zeer laag eigen
inkomen of voor ongehuw-
den met kinderen jonger
dan 18 jaar. Anderen kun
nen dus een lagere uitkering
krijgen. Juist deze week de
den woordvoeders van CDA
en WD uiterst verrast over
de effecten van deze maat
regel. Veel WWV-ers en
WAO'ers hebben hierdoor in
het afgelopen jaar een inko
mensdaling van zo'n 100 tot
300 gulden moeten incasse
ren. „We wisten het wel in
ons achterhoofd, maar niet
in ons voorhoofd", aldus
CD A-ster Kraaijeveld-
Wouters, die daarmee het
bewijs leverde dat ook voor
Kamerleden de sociale wet
geving nauwelijks meer te
behappen is. Een ernstige
zaak, als volksvertegen
woordigers niet meer weten
welke effecten wetgeving
kan hebben. Dat geldt te
meer als de ene bezuiniging
op de andere lastenverzwa
ring wordt gestapeld, zoals
het geval was bij de afschaf
fing van de minimum-be
scherming en de belasting
verzwaring voor tweever
dieners.
Terug naar de WAO per 1
juli. Enige verwarring bij
uitkeringsgerechtigden is
ontstaan vanwege de publi
catie door het ministerie van
Sociale Zaken van de inko
menseffecten, die optraden
per 1 januari (toen ook 3%
gekort werd) en te verwach
ten zijn per 1 juli. In die pu
blicatie werden de bedragen
van het bruto maandloon
genoemd. Gemakkelijk kon
het misverstand ontstaan,
dat het ging om de uitke
ringsbedragen. Bovendien
ging het om de bedragen die
golden per 1 juli 1983 (dus v o
o r de januari-kortingen).
Voor degenen die de be
scherming van het mini
mum-dagloon nog genieten
gold per 1 juli 1983 de vol
gende situatie. Het mini
mum-dagloon bedroeg toen
126,23. Dat leidde tot een
bruto maandloon van 21,75
(het gemiddeld aantal werk
dagen per maand) maal
126,23 2745,50 (inclusief
vakantietoeslag van 7,5
Bij een arbeidsongeschikt
heid van 80 wordt de bruto
uitkering 80% van 100/107,5
van het dagloon. 100/107,5
maal ƒ126,23 117,42.
Daarvan 80 is 93. Dat be
drag maal het gemiddelde
aantal werkdagen per
maand (21,75 maal 93) leidt
tot een bruto uitkering van
2043,16 per maand. Alles
uitgaande van het maxi
mum uitkeringpercentage:
80%. De WAO rekent met
verschillende percentages
arbeidsongeschiktheid. Bij
een lager percentage wordt
de uitkering dus lager.
Per 1 januari werd de
bruto uitkering volgens de
zelfde rekensommen, met
een minimum-dagloon van
122,57, enkele tientallen
guldens lager: 1983,81. per
1 juli a.s. daalt de bruto
maand-uitkering, bij een
minimumdagloon van
ƒ118,90, naar 1924.
In deze uitkeringsbedra
gen zit nog de vakantietoe
slag van 7,5 Die wordt van
de maandelijkse uitkering
afgetrokken. Het bedrag
wordt gereserveerd en bij de
uitkering van mei ineens
uitgekeerd.
Relatie met het laatstver
diende loon is er bij alle an
dere WAO-uitkeringen. Het
maximum bedraagt in alle
gevallen 262,28. Daarop en
op alle andere dagloonbere
keningen (altijd uitgaande
van 21,75 werkdagen per
maand) wordt per 1 juli 3%
gekort. Bij berekeningen
moet dus uitgegaan worden
van een korting van 3 op
bruto maandloon van ƒ3060
(modaal per 1 januari) en
ƒ5534 (maximum per 1 ja
nuari). De nieuwe bedragen
worden dan 2968,20 en
5367,98.
Hoe de berekeningen ook
uitpakken, één ding is zeker:
WAO'ers en WW'ers gaan er
per 1 juli weer vele tientjes
per maand op achteruit. Of
dat ook voor WWV'ers zal
gelden hangt, zoals gezegd,
van het CDA af.
Door Frans Boogaard
DEN HAAG - „Van Aar
denne gaat volstrekt
voorbij aan de praktijk.
Dit lijkt op RSV. Toen
wist de rijksoverheid ook
al dat het fout zat, en
toch werden er nog mil
jarden ingepompt. Als
die politici even bereid
zouden zijn hun ogen
open te doen, dan zouden
ze zien dat ze er helemaal
naast zitten."
Ir. Jan Willem Storm van
Leeuwen (43) kan maar wei
nig begrip opbrengen voor
de plannen van Economi
sche Zaken voor nog vier
kerncentrales van elk 1.000
MegaWatt, die samen met
nieuw kolenvermogen Ne
derland tot ver in de jaren
negentig van stroom moeten
voorzien.
Zelf kwam hij al in 1980
tot de conclusie, dat atoom-
stroom niet alleen zeer mi
lieu-vijandig is (omdat er
nog steeds geen oplossing is
voor het kernafval), maar
ook economisch verre van
aantrekkelijk.
Storm van Leeuwen, do
cent aan het stedelijk gym
nasium in Breda en woon
achtig in Chaam, werkte
zich vier jaar geleden al in
de publiciteit met het ge
ruchtmakende boek 'Tussen
kernenergie en kolen',
waarin hij aantoonde dat de
kilowattuur-prijs van
atoomstroom ver boven de
door Economische Zaken ge
hanteerde nucleaire stroom-
prijs ligt.
Een door minister Van
Aardenne inderhaast gefor
meerde werkgroep van
vooraanstaande energiedes
kundigen bracht een vernie
tigend tegenrapport uit.
Storm van Leeuwen vroeg
een revanche, en kreeg die
in het kader van de Brede
Maatschappelijke Discussie
over het Energiebeleid: op
voorspraak van Van Aar
denne stelde de stuurgroep
van De Brauw Storm een
ton beschikbaar voor nader
onderzoek.
Een jaar lang zegde de
Chaamse ingenieur zijn on
derwij zersbestaan vaarwel
om bij het Centrum voor
Energiebesparing in Delft
zijn stellingen nader uit te
werken. Begin dit jaar was
dat eindresultaat een onder
deel van de meter papier die
De Brauw aan het slot van
de energiediscussie aan Van
Aardenne overhandigde.
Een roemloos einde voor
al die research in Nederland,
maar in het buitenland be
gint nu pas de belangstelling
voor Storm's ideeën te ont
waken: maandag mag hij in
Hannover een gepopulari
seerde versie van zijn rap
port in het Duits ('Atoms-
trom, ein Energiedarlehen')
presenteren en later dit jaar
verschijnt een samenvatting
in het gezaghebbende Britse
Energy-policy.
De Duitse versie van zijn
BMD-bijdrage wijkt nau
welijks af van het oorspron
kelijke rapport, vertelt
Storm, alleen heeft hij nog
meer benadrukt dat in zijn
visie het gebruik van kern-
J
- v 1 W '1
i X
N 1
1
'i
Vm»
Ir. J.W. Storm van Leeuwen: pure waanzin.
energie een lening is zoals
Lekkerkerk dat was: daar
ging het om een goedkope
manier van afvalverwijde
ring, die achteraf heel duur
bleek te zijn; in de energie
wereld om lage nucleaire
stroomprijzen, die als je
straks de hele atoomcyclus
werkelijk gaat kapitalise
ren, nog gigantische investe
ringen zal vragen.
„Als je alleen al kijkt hoe
de bouwkosten van een
kerncentrale zich ontwikke
len, dat is enorm. Voor een
centrale van 1.000 MegaWatt
(dat is ruim tweemaal Bors-
sele - FB) betaal je nu al 1,2
tot 5,6 miljard dollar, dat is
15 miljard. Alleen op grond
van die cijfers durf ik de
stelling al aan dat kernener
gie onrendabel is."
- FOTO DE STEM
Van Aardenne komt tot
heel wat gunstiger uitkom
sten omdat hij de bouwkos
ten van kerncentrales lager
inschat, maar vooral omdat
hij de verdere kosten van de
atoomsplijtingscyclus sterk
bagatelliseert, zo zegt Storm.
Te denken valt dan vooral
aan zaken als de uranium-
winning, de opwerking van
de splijtstof, de afvalver
werking en de sloop van uit
gewerkte centrales en op
werkingsfabrieken. „Als ik
de kosten van een centrale
die tien jaar continu draait
(in de praktijk is dat bij
voorbeeld een kerncentrale
die gedurende twintig jaar
- bedrijfstijden van gemid
deld 50 maakt) kom ik op
een stroomprijs van 18 cent
tot 1.20 per kilowattuur,
dat is zeker twee- a drie
maal de prijs van conventio
nele stroom," aldus Storm,
die daarmee inderdaad heel
wat hoger uitkomt dan het
dubbeltje waarover Van
Aardenne het vorige week
in de Kamer nog had.
Storm: „En we zijn er nog
niet. In feite geeft iedereen
nu wel toe dat kernenergie
een doodlopende weg is, dat
we hoogstens nog maar voor
enkele decennia makkelijk
winbaar en dus goedkoop
uraan hebben, maar daar
worden nog geen conse
quenties aan verbonden. Ja,
de snelle kweekreactor, is
dan het antwoord. Maar die
staat nog maar in de kinder
schoenen. We hebben nog
tientallen jaren nodig voor
dat dat een volwassen tech
nologie is."
Een groot verschil in de
kostenbenadering ligt ook in
de bedrijfstijden van kern
centrales. Aan de hand van
ervaringen met nucleaire
centrales verspreid over na
genoeg de hele aardbol komt
Storm niet boven de 60%.
Storm wil in dit verband wel
kwijt dat de nog jonge cen
trale in Borssele, gerekend
naar de ervaringen tot nu
toe, een „uitzonderlijk goed"
exemplaar is. „Maar dat
doet aan mijn stellingen
niks af. Ik baseer me niet op
verzinsels, maar op degelij
ke cijfers," zegt hij fel.
Juist daarom begrijpt hij
niet dat met name de Neder
landse milieubeweging in
haar strijd voor een 'groene'
economie zijn werk niet
meer als wapen heeft ge
hanteerd. „De Duitsers zijn
daar sneller ingesprongen."
En nog minder begrijpt
hij waarom Van Aardenne
nu overweegt zulke grote
nieuwe centrales te bouwen.
„Afgezien van mijn bezwa
ren tegen kernenergie - die
dingen zijn te groot voor Ne
derland. Als één zo'n centra
le uitvalt, valt er meteen een
kwart van je productie weg.
Om dat weer te ondervan
gen heb je een groter basis
vermogen nodig. Zo maak je
de energie onnodig duur,"
aldus Storm, die zelf het
meeste ziet in het alternatief
dat het Centrum voor Ener
giebesparing van Theo Pot-
ma heeft ontwikkeld: voor
lopig nog gas- en oliestook,
en alle research richten op
verdere ontwikkeling van
zonne- en windenergie en
kolenvergassing: „Op die
manier komen we een heel
eind."
Wat Storm vooral be
treurt is dat het vraagstuk
van wel of geen kernenergie
zó in de politieke sfeer is ge
trokken, dat wetenschappe
lijke argumenten er nauwe
lijks nog toe doen. Enerzijds
heeft dat de Chaamse inge
nieur zo moedeloos gemaakt
dat hij zijn ideeën althans in
Nederland niet verder zal
propageren („Dan richt ik
me liever op iets nieuws;
zonne-energie of afvalbe-
strijding of zo"), anderzijds
zal hij toch weer wel van de
partij zijn als Van Aardenne
medio september zijn nieu
we energiebeleid aan de Ka
mer presenteert.
„Dat OGEM-syndroom
van hoe groter, hoe mooier,
daar moeten we toch van af.
En vroeg of laat zal men mij
dat ook toegeven."
De vlag kan uit. Het zit
erop. En het werd tijd
ook, al was het alleen
maar omdat zo'n kleine
twee weken toch wel
aardig wat adem vragen
en er vooral op zo'n laat
ste middag niet veel puf
meer over is. Trouwens
het aantal kandidaten
dat het tot het laatst toe
vol houdt is dan nog
slechts klein. Het zijn de
'exclusievelingen' die
Russisch, Spaans of filo
sofie doen.
Niet dat deze vakken niet
interessant zijn. Neem nou
Russisch voor vwo. Daar was
een aardige, maar wel moei
lijke, tekst over voetballen en
de vernieuwingen die zich
tijdens kampioenschappen
en olympische spelen open
baren.
In de tekst kwamen de
Brazilianen aan bod die in
1958 gingen spelen met vier
verdedigers. Ook het Neder
landse voetbal kwam aan de
orde. Daarover staat in dit
stukje uit een Russisch
weekblad geschreven: de Ne
derlanders speelden in 1974
totaal voetbal. Daardoor leek
het alsof er twee keer zoveel
mensen op het veld liepen als
in werkelijkheid. Ze waren
overal tegelijk.
Andere stukken, waarover
50 meerkeuzevragen werden
gesteld, betroffen een inter
view met de directeur van
het Moskouse poppentheater
over nieuwe woorden en uit
drukkingen in de Russische
taal; de anarchist Bakoenin
én een boekbespreking over
de geschiedenis van een aan
het begin van de 17e eeuw ge
stichte stad in noord-west Si
berië, een belangrijk cen
trum van de bonthandel.
De meest interessante
tekst vonden de kandidaten
een ingezonden stuk uit de
Literatoernaja Gazeta. Hier
in beklaagt een vrouw zich
over het slechte beleid op een
staatslandbouwbedrijf en de
slechte behandeling die zij er
ondergaat. De kandidaten
vonden het een stukje inte
ressante roddel over corrup
tie en slecht beleid.
Het lbo had gistermorgen
evenals vwo en mavo C en D
wiskunde II (open vragen).
Er zij aangetekend dat het
examen voor mavo C hetzelf
de was als dat voor het lbo.
Dit lbo/mavo C-examen
bestond uit vier opgaven. De
eerste had betrekking op de
parabool, de tweede ging
over vermenigvuldigen in de
wiskunde, de derde over ro
tatie en de vierde en laatste
betrof de bekende kubus.
De meeste lbo-kandidaten
die de ter beschikking staan
de tijd van twee uur nauwe
lijks nodig hadden vonden
dit wiskunde Il-examen goed
te maken.
Ook de mavo C-kandidaten
hebben het ervaren als een
normaal examen, ofschoon
opgave vier (de kubus) wat
gecompliceerd werd gevon
den.
De docent merkte op dat
dit examen voor mavo C in
ieder geval gemakkelijker is
dan het vroegere examen
voor mavo 3.
Wiskunde II (open vragen)
voor mavo D was voor de
leerling die zijn of haar
zaakjes kent aardig te ma
ken. In zo'n geval moet er een
voldoende uit te slepen zijn.
De vier opgaven bestonden
elk weer uit drie vragen. De
laatste van deze drie vragen
bij elke opgave vroeg van de
kandidaat een origineel, vin
dingrijk antwoord. Met name
was dat het geval bij twee
van de vier opgaven.
Toch kunnen een aantal
leerlingen dit examen best
als erg lastig hebben ervaren
met name ook omdat vanaf
het begin alle aandacht werd
gevraagd. De eerste de beste
vraag ging over het bereke
nen van de coördinaten van
twee snijpunten, waarbij
men lastig werd gevallen
door breuken als uitkomst.
Volgens een docent zit wis
kunde veel te veel achterin
het examenschema. Voor
vrijwel alle leerlingen is het
het laatste examen en is er
na bijna twee weken exa
mensfeer geen puf meer om
er eens flink voor te gaan
blokken.
Sommige leerlingen uiten
dat met de opmerking dat ze
nauwelijks nog in staat zijn
om te denken. Maar er zal,
aldus deze docent, wel een
goede reden zijn waarom
wiskunde zo achteraan zit.
Wiskunde II voor vwo be
stond zoals gebruikelijk uit
drie opgaven, die weer in
drieën waren onderverdeeld.
Traditioneel hebben de kan
didaten alle tijd - de volle
drie uur dus - nodig. Nie
mand was dan ook voortijdig
vertrokken.
Volgens de docent waren
het allemaal vragen die de
kandidaten konden ver
wachten, maar de kandida
ten waren het daar niet zo
mee eens. Zij vonden dit exa
men toch wel erg moeilijk.
Kreten als 'verschrikke
lijk', 'afschuwelijk' en 'balen'
waren niet van de lucht.
Daarbij speelt ook mee dat
dit het laatste examen is en
dat de laatste indruk het
langste blijft hangen. Tot
overmaat van ramp was op
gave drie ook nog de moei
lijkste.
Terwijl de lbo, mavo en vwo
gistermorgen wiskunde had
den had havo muziek op het
examenprogramma. Volgens
de docent was het goed te
maken. Ook de kandidaten
vonden bij het napraten dat
ze er toch heel wat van te
recht hadden gebracht, ook al
dachten ze aanvankelijk dat
dat niet het geval was.
Het examen bestond mt
een leuke spreiding van ver
schillende muziekperiodes.
Niet alleen de klassieke mu
ziek kwam aan bod, maar
ook bijvoorbeeld The Beatles
Er waren vragen over de
herkenbaarheid van muziek
instrumenten; men diende
een fuga van Bach te 'ontra
felen' en muzikale structuren
te herkennen. Ook mochten
ontbrekende noten in
stuk van Strawinsky worden
ingevuld.
De docent, die het examen
zelf meemaakte, vond he
best een inspannende beag'
heid. De opdrachten kome
via een geluidsband en a
deze band eenmaal is aange
zet mag hij niet meer gest°P
worden. Men kan dus nie
even 'overdoen'.
iLMERE (ANP) - Jongeren
T,nen totaal geen belangstel-
•ng voor de HAT-eenheden
Huisvesting voor Alleen-
taanden en Tweepersoons
huishoudens) die voor hen zijn
«ebouwd. Almere raakt zijn
tl VJ'-eenheden aan de straat
stenen niet kwijt en ook Breda
ermee in zijn maag.
Dat bleek vrijdag op een
studiedag van de landelijke
vereniging voor huisvestings
ambtenaren in Almere. De
gredase wethouder voor
volkshuisvesting, R.W. Wel-
schen, zei dat zijn gemeente de
Komende jaren de bouw van
HAT-eenheden tot een mini
mum gaat beperken. „Er is
„auwelijks interesse voor bij
Vee
Huisarts
vermoedt verband
UTRECHT (ANP) - Men
sen die vogels houden, lo
pen mogelijk een ver
hoogde kans op kanker
aan de longen en de
luchtwegen. Dat schrijft
de Rijswijkse huisarts P.
Holst in het Nederlands
Tijdschrift voor Genees
kunde.
Holst baseert die con
clusie op een onderzoek
in zijn eigen praktijk,
waar hij tussen 1971 en
1982 het huisdierenbezit
van zijn patiënten heeft
geregistreerd. Van 1973
tot 1983 onderzocht hij
vervolgens, wanneer bij
een patiënt kanker werd
ontdekt, of deze patiënt
huisdieren hield en zo ja
welke.
Daarbij is komen vast
te staan dat kanker aan
longen en luchtwegen bij
vogelhouders vaker
voorkomt dan bij mensen
die geen vogels in huis
hebben, terwijl vogel
houders gemiddeld niet
meer roken. Wel ademen
zij jarenlang meer stof in,
in de vorm van verstoven
vogelmest en huidschil
fers. Die stofdeeltjes zijn
vaak besmet met alle mo
gelijke bacteriën. Vooral
voor rokers houdt dit vol
gens Holst een extra risi
co in, omdat roken het
zelfreinigingsmechanis
me van de luchtwegen
aantast.
Vervolg van pagina 1
Evenmin voelt Ruding voor
een verlaging van de loon-en
inkomstenbelasting. Een
enigszins omvangrijke verla-
jj'ng om daardoor de koop
kracht weer op te voeren en te
voorkomen dat de consump
tieve bestedingen inzakken
noemde hij „desastreus" voor
net financieringstekort.
Maar de minister liet niet
not achterste van zijn tong
toen ^em gevraagd werd
d i t.1 afschaffen van een tij
delijke belastingverhoging (de
ogenoemde solidariteitshef-
iom ,van f 750 miljoen die in
p do°r het kabinet Van Agt
l *erd doorgevoerd en door
l kabinet Lubbers werd ge-
j aafd) ook gezien mag
üchh^n 3*S een belastingver-
«udmg meent dat het kahi
li,,6®!1 van de doelstellingen
nn zijn beleid - in 1986 een fi-
anneringstekort van 7,5% -
realiseren. „We zitten bij
0p schema; we zouden dit
men °P 10'5% moeten uitko-
it ^.verbetering van het te-
stiio 1S ook het gevolg van de
kri»rng van het nationaal in
daag1 met 8 miljard. Mede
ke 00r is ook de gezamenlij-
Dr aruk van belastingen en
mies, uitgedrukt in procen-
mp Van het nationaal inko-
iverH sterker gedaald dan
13* V?orzien: niet °>9 maar
verni elke gulden die we
gaat 54,5 cent (vorig
Eon„ cent) naar belastin-
A h Premies,
kelin^e voordelige ontwik-
de
SO.Ot
taal Hen lager uit (TO-
,50-000) en dat betekent 1
li vuuiuenge oniwiK-
gen zijn: de raming van
50.O(in osheid in 1984 valt
Personen lager uit (to-
kiiliarü'°°9' en dat betekent 1
Sen ri minder aan uitkerin-
af 6 overheidsschuld neemt
2 armate het tekort daalt,
aan r er 879 miljoen minder
den Ëntebetalingen kan wor-
sehp Kgeb°ekt; de Nederland-
üank heeft ƒ620 miljoen
E
e
d
si
h
d
d
a
si
d
v
h
o
ei
r<
si
w
C(
b
d
te
b
d
di
al
V
ga
P£
Pl
tie
ni
A
Of
H
