D
Revolutie
ROMMELMARKTEN WEEKEND-VERTIER BIJ UITSTEK
JANUS VOLDERS
De rommelmarkt. Oord waar de dagjesmens
van de tachtiger jaren zijn vertier zoekt. Er gaat
geen weekend voorhij, of er worden in het zuid
westen van ons land tientallen van die markten
gehouden. Naar schatting worden ze elke week
door duizenden belangstellenden bezocht. Het
betaald voetbal is er jaloers op. Wat beweegt al
die mensen elke zondag voetje aan voetje langs
de etalage van onze weg werp-cultuur te
schuifelen?
Nostalgisch
Monotonie
Verordening
mm
Voor de club
Rommel
Gestudeerd
M
llllllllll
minium
E kwaliteit van
voorwerp van aar
genoeg blijkt diezor
gezondheid van de
verantwoordelijk zij
met name de vijfti
ZATERDAG 12 MEI 1984
W2
'Ze staan zich
aan prullen
te vergapen'
Door Peter Schouten
ROMMEL is volgens
Kramers' Woorden
boek ondeugdelijke
waar. Het oordeel van
de dictionnaire over
het woord rommel
markt is wat milder:
markt voor oude of ge
bruikte spullen.
Niettemin trekken de ge
zinnen elk weekeinde in
drommen naar patronaats
gebouwen en schoolpleinen
om zich kitch en prullaria te
laten aansmeren. Of om er
alleen maar naar te kijken.
„Want", zegt een ervaren
rommel-kramer, „er komen
ook hele volksstammen al
leen maar kijken. Ze staan
zich gewoon uren lang aan
prullen te vergapen".
Alleen in een plaats als
Oosterhout al geven B en W
zo'n slordige dertig a veertig
vergunningen per jaar af.
Wie in het weekend wil gaan
snuffelen naar kunst, antiek
of curiosa, zoals de bullen
ook vaak misleidend ge
noemd worden, heeft ruime
keus. Binnen een straal van
enkele tientallen kilometers
kan men soms wel op twin
tig grote en kleine rommel -
marktjes terecht.
Rommelmarkten zijn dus
niet alleen maar zamelplaat-
sen voor de nieuwe armen.
Die. winkelen - als we het
jaarverslag van de Bijenkorf
moeten geloven - immers
proletarisch. En dat is nóg
goedkoper. Het zijn ook ze
ker niet alleen kamerbewo
ners en buitenlanders, die
naar de markten komen om
er hun karige boedel op te
doen.
De doorsnee-bezpeker is
kennelijk op nog wat anders
uit dan een koopje. Slechts
een oppervlakkige bestude
ring van de koopwaar leert
namelijk, dat op de rommel
markt uw en mijn daalder
veel minder dan een gulden
waard zijn. De meerwaarde
van de spulletjes zit hem dus
in de immateriële sfeer. In
de nostalgie, heet dat met
een platgetrapt woord.
Die heimwee naar het ver
leden speelt volgens de ken
ners - en die zijn aan beide
kanten van de kraam te vin
den - een belangrij ke rol.
Wie dankzij een goedgevul
de portemonnee in staat is
om zijn behoefte aan 'mooie-
dingen-van-vroeger' bij de
échte antiquair te bevredi
gen, moet over de kleinbur
gerlijke smaak van de ge
middelde rommelmarktbe
zoeker niet neerbuigend
doen. Per slot van rekening
heeft iedereen het recht om
de verdrietige rechtlijnig
heid van de hedendaagse
rijtjeswoning te doorbreken.
Of het nu een wasbord is
of een houten kruiwagen-
wiel, een gebloemde lampet
kan of een groen uitgeslagen
en gedeukte piston, op de
schappen van de tegenwoor
dige doorzonhuizen doorbre
ken zelfs de meest wanstal
tige snuisterijen de monoto
nie net zo doeltreffend als
een origineel bord van Delfts
Blauw of een musket uit de
Nostalgisch opzoek.
zeventiende eeuw. „Lekker
gezellig", verklaarde afgelo
pen zondag een vrouwtje
zielsgelukkig haar kersverse
buit, een bestofte Chianti-
fles met druipkaars. Smaken
verschillen toch? Wie ont
zegt mij het recht om mijn
schoorsteen te tooien met
een plastic piëta"! Wie wil
mij verbieden om in de hoek
van de kamer een arcadisch
tafereel van imitatie-Limo-
ge op een wankele piëdestal
van waaibomenhout weg te
zetten?
Boeken kopen op de rom
melmarkt, daar stel ik me
telkens weer te veel van
voor. Als ik maar enigszins
in de gelegenheid ben, loop
ik de deur plat bij De Slegte.
Dus als zich nóg dichterbij
een kansje voordoet, ben ik
er als de kippen bij. Dat
loopt dus opgelegd pandoer
uit op een teleurstelling.
Soms liggen er Bloot voor de
loop en Naakt over de schut
ting broederlijk naast el
kaar. Maar meestal kom je
op de rommelmarkt toch niet
veel verder dan Cissy van
Marxveldt of een van haar
ontelbare epigonen. Maar ik
wil - het zij herhaald - nie
mand verbieden om die lec
tuur mooi te vinden.
Op de rommelmarkt kun
je van alles vinden. En nog
veel meer. Want de malafide
handel heeft natuurlijk al
snel sjoege gekregen van de
grote populariteit van de se-
cond-hand-beurs, zoals de
rommelmarkt onder, het re
giem van de tijdgeest ook al
is gaan heten. Louche va
rianten worden frequent ge
presenteerd onder noemers
als vrije markt, snuffel-
markt, witte markt, maar
ook zwarte markt.
Het is juist die ontwikke
ling, die vroedschappen her
en der ertoe heeft aangezet
het vergunningenstelsel
voor rommelmarkten wat
strakker aan te trekken. De
bonafide handel hoeft daar
van geen last te hebben.
„Marktjes, die door vereni
gingen worden opgezet om
er de clubkas weer gezond
mee te krijgen, kunnen op
onze medewerking rekenen",
zegt ambtenaar W. van der
Made, die op het Oosterhout-
se stadhuis de verlening van
vergunningen voor het colle
ge van burgemeester en wet
houders voorbereidt.
Hij heeft daarbij de be
schikking over enkele spiks
plinternieuwe artikelen in
de apv (algemene politiever
ordening), die B en W alle
ruimte geven om de goed
aardige rommelmarkt toe te
staan en de kwalijke varian
ten te bestrijden: „Het is
'V-1—
zonder vergunning van bur
gemeester en wethouders
verboden op of aan de weg of
op andere plaatsen, voor
zover vanaf de weg zicht
baar, of - zij het al dan niet
met enige beperking- voor
het publiek toegankelijk, een
standplaats in te nemen met
een voertuig, kraam, tent,
mand, tafel of dergelijk
voorwerp ter uitoefening
van straathandel, of om an
derszins op de weg of op een
plaats als hiervoor bedoeld,
goederen uit te stallen, aan
publiek aan te bieden, te
verkopen of te verstrekken".
En hoe worden de uitwas
sen dan bestreden? Artikel
146 sub 4 zegt: „Een vergun
ning als bedoeld in lid 1 en 2
kan worden geweigerd in
het belang van de openbare
orde, de verkeersveiligheid,
de milieuhygiëne, de zorg
voor het uiterlijk aanzien
van de gemeente, het ge
meentelijk marktwezen en
de zorg voor een evenwichti
ge brancheverdeling in de
gemeente of een deel van de
gemeente".
Wie de hond wil slaan
vindt hier allicht een stok.
Van der Made: „Het gaat ons
juist om die witte of vrije
markten, waar bijvoorbeeld
video's en autoradio's wor
den aangeboden". Hij drukt
zich voorzichtig uit. Video
en audiorommel zouden bes+
- FOTO DE STEM BEN STEFFEN
eens van diefstal afkomstig
kunnen zijn, bedoelt hij mis
schien?-
In de kramen en op de
grondzeilen van de rommel
markten die met de zuiver
ste oogmerken worden ge
houden, zul je niet zo ge
makkelijk geheelde waar
aantreffen. Integendeel, de
spulletjes daar zijn vaak ten
koste van bloed, zweet en
tranen bijeengebracht. De
leden van de drumband
gaan weken lang 's avonds
met een platte kar de wijk in
om artikelen in te zamelen,
die dan vervolgens tijdens
het marktweekend weer ge
kocht worden door bijna de
zelfde mensen. Het ging per
slot van rekening om de
clubkas.
En zo kan het gebeuren
dat in het zelfde gezin, waar
de zoon of dochter dankzij de
opbrengst van de markt op
een schitterende nieuwe
trompet mag gaan blazen,
het afgedankte exemplaar -
zonder mondstuk - boven de
open haard wordt gehangen.
Maar dat oude instrument
heeft intussen wél honderd
vijftig piek gekost. Want zo
veel doet een oude en in on
bruik geraakte trompet te
genwoordig nog op de rom
melmarkt!
'Ik had zelf al schatrijk kunnen zijn'
Door Peter Schouten
Bakker Janus Volders (49)
uit Dorst organiseert de
zer dagen zijn 65e rom
melmarkt. Dat jubileum
moet op 3 juni plaatsvin
den. Hij is er merkbaar
van in feeststemming.
„Natuurlijk. Ik heb er al
die jaren verschrikkelijk
veel plezier aan beleefd".
Volders doet zijn verhaal in
een schuur aan de Rijksweg,
waar de voorraad spullen allengs
groeit. Hij zit tussen de Beierse
bierpullen, olielampen, strijk
ijzers, droogkappen, naaimachi
nes, bascuuls, kolenkitten, rol
schaatsen en lampekappen, spul
len die ten faveure van de ge
handicaptenvereniging DOVO
op 3 juni allemaal aan een nieu
we eigenaar worden geholpen.
Allemaal, want Volders blijft een
optimist door dik en dun.
Toch is volgens hem de rom
melmarkt al lang niet meer wat
die geweest is. „De spoeling is
dun geworden. De economie doet
er geen goed aan. De mensen
gooien duidelijk veel minder weg
dan ze ooit gedaan hebben.
Was dat vroeger dan anders?
„Zie je tegenwoordig nog wel
eens een behoorlijk bankstel op
straat staan? Nee toch. Een paar
jaar geleden kon je gewoon langs
de kant van de weg nog zeer be
hoorlijke meubels vinden. Ge
woon voor het uitzoeken, je had
ruime keus. Dat is even anders
gaan liggen, sinds de mensen al
enkele jaren flink moeten inleve
ren. Ik herinner me, dat ik een
paar jaar terug ergens een nog
bijna nieuwe bank oppikte. Tus
sen de kussens vond ik nog voor
zevéntieneneenhalve gulden
klein geld en twee prima balpen
nen. Kom daar tegenwoordig nog
eens om".
Janus Volders: ik ben eraan verslaafd
Volders 'organiseerde' jaren
lang rommelmarkten voor nood-
ruftige verenigingen.
„Voor de
gehandicapten, voor de fanfare,
voor supportersclubs van motor
crossers, voor de buurtvereni
ging, voor Polen, je kunt het zo
gek niet verzinnen of ik ben er
wel voor in touw geweest. Ik
weet nog goed, hoe het met mijn
eerste ging. In dat weekend werd
net het wereldkampioenschap
schaatsen in Heerenveen gere
den. Met Ard en Keesie. Dus
iedereen zat aan de buis. En ik
moest zo nodig een rommelmarkt
organiseren. 'Ge bent hardsdtik-
ke gek, Janus', zei het hele dorp.
Maar ik haalde bij een scharre-
mm
FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
laar in Breda voor achthonderd
gulden drie mudvolle VW-bus-
sen en twee afgeladen aanhan
gers met oude bullen op. Die
brachten toch nog een bedrag op
van ƒ4200. Dat waren nog eens
gouden tijden".
Volders maakte zich al die ja
ren niet alleen nuttig tijdens de
voorbereidingen van de rommel
markten. „Ik zorg voor de inza
meling van de goederen, ik regel
het vervoer, zorg dat de spul
letjes behoorlijk uitgestald lig
gen en haal de mooie stukken er
uit voor de 'veiling-bij-opbod'.
Dat veilen doe ik dan ook nog
zelf. Hele wagonladingen rom
mel heb ik verhandeld. De hemel
weet hoeveel zolders ik in de loop
der jaren heb leeggeruimd. Als ik
het al die tijd voor mezelf had
gedaan, was ik nu schatrijk ge
weest".
Valt er nog wel eens iets aar
digs te halen op de rommel
markt? „Wat bedoel je met iets
aardigs?" vraagt hij bijna arg
wanend. Iets van waarde, vul ik
aan. „Vroeger wel, nu niet meer",
mijmert Volders hardop. „Kijk,
mijn eigen huis hangt ermee
vol". Hij wijst naar een keuken
muur vol wandborden. „Maar te
genwoordig zit er van mijn eigen
gading weinig of niets meer bij.
Vroeger stonden de antiquairs
vooraan in de rij. Die haalden op
onze rommelmarkten heel wat
mooie spullen weg. Maar dat is
echt verleden tijd".
Volders meent dat de rommel
markt van tegenwoordig veel
meer een 'Winkel van Sinkel' is.
„Wie een gebruikt gascomfoor
nodig heeft, kan bij ons nog te
recht. Als er van een plafonnier
met vijf lampen eentje kapot is,
heb je kans bij ons onderdelen
voor de vervanging te vinden.
Maar echte klapstukken? Antiek
of bij na-antiek? Nee, dat is afge
lopen. Er ligt tegenwoordig al
leen nog echte rommel op de
rommelmarkt".
„Het was vroeger ook veel ge
zelliger", zegt hij. „Echt sfeer. En
veel lachen. Ik stond een keer een
naaikistje te veilen, glimmend
zwart gelakt en met parelmoer
ingelegd. Een vrouwtje biedt
twee tientjes, en ik roep 'Ver
kocht!', terwijl ik het doosje iets
té enthousiast dichtklap. Het
kistje had kennelijk zijn beste
tijd gehad. Want daar stond ik
ineens met lege handen. Niets
was er meer van over. Helemaal
total loss. Kijk, dat was nog eens
lachen".
„Een andere keer staat er een
dametje met een wit poedeltje
vooraan in de rij. Ik trek dat
beestje uit haar handen en roep
'Wie biedt er wat?' Ze kocht haar
eigen hondje voor vijf gulden te
rug. Maar ja, het was voor een
goed doel, hè".
Wat voor mensen zijn dat, die
rommelmarkten bezoeken? Vol
ders: „Je hebt ze in alle geuren
en kleuren, alle rangen en alle
standen. En heus niet alleen bui
tenlanders en kamerbewoners.
Die zijn er natuurlijk wel veel
bij, maar er komen ook gestu
deerde mensen. Ik heb voor mijn
eerstvolgende markt bijvoor
beeld een grote doos vol met
prachtige Franse boeken klaar
staan. Iemand die Frans stu
deert, die kan daar een aardig
koopje aan hebben!"
Gaat bakker Volders nog door
met de rommelmarkten? „Het is
mijn hobby. Ik geef toe, een maf
fe liefhebberij, maar ik ben er
aan verslaafd geraakt. Zolang er
nog animo voor is, ga ik ermee
door. Ik denk dat mét het opleven
van de economie straks ook de
rommelmarkt weer popula#
wordt".
Janus Volders kan het weten.
Bovenin de eerste boekenkist in
zijn schuur ligt, nog in gave
staat, in linnen band en fraai in
genaaid Van Zwijndrecht's 'Be
knopt leer- en leesboek der Eco
nomie'. De veertiende en onge
wijzigde druk. Éénmaal, ander
maal, verkocht.
Door Bert van Velzen
De revolutie is over, procla
meerde het weekblad Time in
de eerste week van april. Be
doeld werd de sexuele revolu
tie. Ik dacht dat die revolutie
nog maar net was begonnen
Maar ik heb klaarblijkelijk
niet voldoende opgelet. Een
begaafd feministe, Anja ge
naamd, vertelde in het pro
gramma van Sonja Barend dut
een door haar geschreven ex
plosief boek 'De Schaamte
Voorbij' al jaren geleden ge
boren werd „in de nadagen
van de sexuele revolutie."Zeer
oude koek dus.
Volgens sommigen is er in
Amerika al reeds een sexuele
contrarevolutie op gang, die
volgens een zeer bezorgd Plcy.
boy het werk is van „erotofo-
ben die het oude puritanisme
proberen te herstellen."Het
werk dus van erotiek vrezende
zielen. Er blijken overigens
ook nog heel wat gezagheb
bende figuren te zijn die beto
gen dat de sexuele revolutie
nooit en te nimmer heeft
plaatsgevonden. We zouden
slechts te maken hebben met
een door de media opgeblazen
randverschijnsel. De inhuldi
ging van verschijnselen als
'De Nieuwe Kuisheid' moet
men dan ook met een korreltje
zout nemen. Wat de 'oude
kuisheid' toas weten alleen de
geteisderde ouderen onder ons
die in het ijzertijdperk hebber,
geleefd en die nog tevreden
kunnen monkelen bij het le
zen van een tedere beschou
wing over 'gereformeerd lief
desleven' en de 'openbare
schuldbelijdenis' in 'Trouw',
de aardige man onder de Ne
derlandse dagbladen.
Er wordt nogal wat afgeschre
ven over de revoluties rond het
liefdesleven. Germaine Greet,
een van de versleten supergot-
roe's van de libido, heeft de
wereld geconfronteerd met de
door haar be wonderde 'Tos-
caanse methode', ontwikkeld
door tot lange verlovingen ge
dwongen jonge boeren, die ij
zingwekkend lang in de kerk
portalen kunnen ronddolen
eer ze voor het zingen de wijk
nemen. Greer was er diep van
onder de indruk, maar als pe
riodieke onthouding roulette
is dan kan de Toscaanse on
derbrekingstruc niet veel
meer zijn dan een soort sexu-
eel bingo, of blufpoker.
De Sunday Times heeft de
nieuwe ideeën van Germaine
Greer, ook een poging tot het
in kaart brengen van de nieu
we deugdzaamheid, breed uit
gemeten en heeft er nu twee
geleerde ontboezemingen op
laten volgen over de wijze
waarop de Engelse vrouw de
sexuele revolutie heeft door
staan. Het met massa's statis
tiek gefundeerd antwoord
luidt: goed. Meer sex, betere
sex, meer plezier, minder part
ners. De studie brengt zelfs aan
het licht dat 47 procent van ie
Engelse vrouwen nooit zijn
voorgelicht, dat linkshandige
Engelse vrouwen bijna twee
jaar eerder worden voorge
licht dan rechtshandige en dat
vrouwen die in de ban zijn ge
raakt van de nieuwe Sociaal-
Democratische Partij op sen-
eel gebied heel vrat inventie
ver en avontuurlijker zijn dan
de getrouwe aanhang van
Margaret Thatcher of de roou
vrouwen van de Labour Partij.
Time schreef over de virbra-
torsmet 5 versnellingen (de
zoemende obelisken van de se
xuele revolutie), de masturba-
tieworkshops (dat zijn volgens
mij werkplaatsen voor het
uitdeuken van auto-erotische
blikschade en het opspuiten
van afbladderende ego's)
nieuw gevonden prikketzónes
en andere verworvenheden
„die hun allure lijken te ver
liezen. Het verlangen schijnt
uit te gaan naar de eenvoud.
Wat moet ik hier mee, zult u
zeggen. Dat vraag ik me ook
af. De sexuele frequentie van
linkshandige Engelse vrou
wen is 1,69 maal per week,
zegtdr. William James te
Londen. Het gemiddelde van
rechtshandige Engelse vrou
wen ligt beduidend lager. Sei
bloeit met de aandelen op de
beurs, zegt een Amerikaans
deskundige. De nieuwe deugd'
zaamheid zou een gewoon cri
sisverschijnsel kunnen zijn.
ZATERDAG 12 ME119
Ver
Door Jan
TWEE verlege
ben elkaar gev
rijs en Dionne
ontdekken bij
verlegenheid,
willen er iets
poging de ha
pakken kijken
om zich heen,
kennissen en
eveneens behe
zij in zichzelf
Zo groeit de g
men met an
mensen de ha
strijden, om e
Verlegenheid o
Luc Parijs vert
verleden met zijn
ging. In gezelschap
ritair gedragen,
voorste spelen en
schetst hij zijn aut(
een verhulling var
den in de omgang
haantje de voorste
voort uit de wens r
onaangenaamhede
plaatst. Ziet een re,
ste het onverwach
hij niet de aangev
het onverwachte
sluiten?
Dionne Verhoevi
Door Fri
De vijftiger in
heeft het niet
op weg naar hei
ting VUT, WW
geeft de man of
fuseerde, room
school in het Zu
der eindstation
hand: blijvend
durig ziek thuis
Dat is het weini
oprijst uit het boek,
wijzen op de basissr
en Pieter Kamphu
door H. Nelissen BV
Drs. Jacques Jac
zaam in het basison
wijskunde en social
me verbonden aan e
ten. Drs. Pieter Kan
tenschappelijk medi
voor Gezondheidszc
lieke Hogeschool ir
projektleider aan
sprojekten naar de
basisonderwijs.
Hoewel het boek;
de onderwijzer te 1
word je beroerd va
door Jacobs en Kar
gen in de eerste twe<
Ze putten daarbi
zoeksgegevens van
teriaal van de werk,
ken en Welzijn van
den. Ze hebben daa
de beschikking geh
die Leiden produce
hun conclusies in
moeten bijstellen.
Om daarvan ee,
Kamphuis en Jacc
ziektepercentage in
1981/1982 met 4,1 he
derwijs en bovendi
zichte van het jaar e
droeg. Het enige wa
is dat het cijfer nc
Maar het is in 1982
naar 5,1. Geen enkel
