UITBLAZEN Nota Schoo laat nog veel vragen open Filipijnen gevangen tussen hoop en vrees Armoe examens kamer even. DE RTEM Een goede dag voor de creatievelingen Allemans pispaal WIM KOCK ACHTERGROND PAGINA? HERIJKINGHULPBELEID VRAAGT NADERE INVULLING duurzaamheid Mf Planning Marcos kan verkiezingen bijna niet verliezen UIT DE WEEKBLADEN LBO MAVO HAVO VWO DEN HAAG (ANP) - gingen berokkenen ge lijke gezondheid. Ambtenaar mag buurvrouw niet bespioneren Xr° wl kan jou de mari- ne schelen. Je broer zou God op z'n blo te knieën danken als hij niet in dienst hóefde en jij staat te kniezen omdat ze je niet hebben willen. Waarom ga je niet bij de politie? Daar hebben ze banen zat. Ze adverteren zich wezen loos, maar kunnen niemand krijgen." „Pff. De politie da's tegenwoor dig een meidenbaan." „Meidenbanen heb je overal. Bij de marine ook. Dus da's on zin. Bij de politie hebben ze best interessant werk. Je moet je niet verkijken op de wijk agent of op de juffrouw die op de Markt parkeerbonnen staat uit te schrijven, enkel en alleen omdat jóu dat werk niet inte ressant lijkt. Van de week stond er nog een advertentie in de krant waarin de vrouw van oud-premier Den Uyl uitlegde hóe belangrijk de politie is voor een stad als Amsterdam." „Dat bedoel ik nou net. Welke jongen van mijn leeftijd valt er nou op Liesbeth Den Uyl? Geef mij maar een advertentie met een op vol vermogen va rend fregat. Dat spreekt mij nou eenmaal aan. Mevrouw Den Uyl niet en evenmin die politiemeiden met d'r dophoed- jes." „Maar nou even serieus: waar om niet de politie?" „Nou, het spreekt me niet aan. De politie. ik zal je een voorbeeld geven: van de week rij ik op m'n fiets door het voet gangersdomein. Ik niet alleen hoor. We waren met z'n vieren. Ik zie aan het eind van de straat twee agenten bij hun pa trouillewagen staan en ik denk: de klos, daar gaat m'n trakte ment. Snel afstappen doe je dan niet meer, dat is je eer te na. Dus met een stalen gezicht doorgereden. Die agenten de den gewoon of ze ons niet za gen. Nou, dan vraag ik me af: wat voor instrukties hebben die lui meegekregen? Als ze daar eenmaal staan dan zijn ze er toch voor om ons te bekeuren?" „Weet jij veel, misschien zagen die agenten jullie werkelijk niet omdat ze iets anders aan het hoofd hadden." „Maak het nou, je hebt toch ze ker zelf al wel honderdduizend keer gezegd dat de politie er nooit is als je haar nodig hebt. Of niet soms?" „Nou ja, da's maar bij wijze van spreken. De politie kan na tuurlijk niet overal tegelijk zijn." „Je slaat de spijker op z'n kop ouwe. Bij wijze van spreken, zei je. Dat is het nou net. Alle mensen praten zo over de poli tie. Als je ze hebben moet zijn ze er niet. Naar een gestolen fiets zoeken ze niet eens. Als je naar het politiebureau gaat om je te beklagen dan is er nie mand die je vertelt dat een klacht niet hetzelfde is als wat zij als een aanklacht moeten be handelen. Kom je dan een paar dagen later terug om te infor meren dan weten ze van niks omdat je geen aanklacht had ingediend. De politie duldt te veel, doet te weinig, maar als ze dan wat doet, dan is het ook niet goed Dan is het optreden overdreven geweest, provoce rend noemen ze het tegenwoor dig ook graag of zelfs menson terend. Het publiek heeft ma ling aan de politie tenzij het acuut hulp nodig heeft. Anders keert het zich liever tegen de politie. Als politieman heb je twee mogelijkheden: je bent al- VRIJDAG 11 ME11984 T5 lemans pispaal ofwel de gebe- j ten hond. Zou jij zelf bij de po- li tie willen zijn. Vakantieleed 'Af en toe eens een lekke j band is heel gewoon. Krijg je I toevallig tijdens een buiten- j landse vakantie ermee te ma- j ken dan is er evenmin iets aan I de hand want ook daarginds j zijn wel garages waar de lekke j band gerepareerd kan worden, i Toch moeten er tienduizende mensen zijn geweest die een j lekke band hebben opgegeven j als een schaduw die over hun I vakantie viel want volgens de j Nederlandse Stichting voor de Statistiek (NSS) hebben vorig I jaar meer dan 1 miljoen Neder- j landse vakantiegangers te ma- ken gehad met verkeersonge- lukken of autopech. Dat is aan- j zienlijk meer dan het aantal j Nederlanders dat tijdens de va- j kantie werd gebeten door kwal- len of insecten (655.000). Deze curieuze gegevens ver- j schaft ons de eerdergenoemde j NSS aan de hand van een en- i quête waarbij aan 950 Neder- i landers werd gevraagd of ze een leuke vakantie hadden gehad, i Het antwoord op de vraag viel i lang niet altijd positief uit. Van j een kwart van de vakantiegan- i gers kan zelfs worden gezegd i dat hun vakantie geheel of ge- i deeltelijk was mislukt. Vakantieleed kan de won- derbaarlijkste vormen aanne- j men, zo blijkt uit het NSS-on- I derzoek. Voor een half miljoen mensen werd de pret bedorven I door het feit dat de vakantie i duurder uitviel dan ze hadden gedacht. Slecht geïnformeerd I en met een te zuinige begroting j op stap gegaan zeker? Muggebeet Veel erger dan de hoge kos ten waren de muggen. Op mug gen hebben Nederlanders het niet begrepen. Dat blijkt uit het rekenwerk van de NSS: niet minder dan 950.000 Nederlan ders 'van 18 jaar en ouder' klaagden over hinder van mug gen op hun vakantieadres. Overdreven geklaag zou je zeg gen in het licht van het eerder aangehaalde cijfer van 655.000 gebeten Nederlanders (en daar moeten de beten van kwallen, wespen, bijen, mieren, vliegen en vlooien nog van worden af getrokken!) Bij de muggenplaag valt de verveling in het niet. 'Maar' 327.000 Nederlandse vakantie gangers hadden zich op hun va kantie-adressen stierlijk zitten vervelen omdat er geen vertier voorhanden was. Van langdu rig 'slecht weer' hadden 422.000 mensen last. Thuis blij ven blijkt niet te helpen. Hier zijn ook muggen, regent het soms en heb je plekken die 's- avonds om zeven uur met kran ten worden dichtgeplakt. Wel bleek dat je in het buitenland tegen iets meer onaangenaam heden kunt oplopen dan hier. Zoals overal had je ook on der de vakantiegangers geluks vogels. 13 procent gaf op 'nog nooit zo'n geslaagde vakantie te hebben gehad' en uiteinde lijk bleek 64 procent tevreden over de vakantie. Ondanks de lekke band, een muggebeet en al dat andere 'vakantieleed'. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinï. Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. ©076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236883. Sportredactie 076-236884. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850. Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Goes, Klokstraat 101100-28030. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur. Abonnementen: 22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447 NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. DEN HAAG - „De nota biedt vele aanknopings punten voor een diep gaande discussie over een herbezinning op on ze bilaterale samenwer king met de derde we reld. Voor concreet toe komstig beleid is even wel een nadere uitwer king vereist." Met dit uiterst cryptische commentaar reageerde vori ge week de CDA Tweede Ka merfractie op de nota Herij king Bilaterale Hulp van mi nister Schoo (Ontwikkelings samenwerking). De formulering verraadt de hand van de christen-de mocratische ontwikkelings specialist Harrie Aarts. Als weinig anderen beheerst hij de kunst om volstrekte onte vredenheid zo vriendelijk te verpakken. Schoo, in Nederland de eerste liberaal op Ontwikke lingssamenwerking, heeft met de zeer langverwachte herijkingsnota haar eerste grote beleidsdaad gesteld. Bij de begrotingsbehande lingen tot nu toe klaagden oppositie en CDA vooral over het gebrek aan beleid; alleen de VVD bleef steeds de zon zijde zien door te zeggen dat aan de andere kant de minis ter toch ook nog maar weinig verkeerd gedaan had. Nu er eindelijk een con creet werkstuk van 91 pagi na's ligt, zullen alle fracties hun tekst bij moeten stellen: Schoo hééft beleid, en ze heeft nu ook wat verkeerd gedaan. Al blijft het politiek ra zend knap dat ze in één keer kritiek uit zóveel verschil lende kampen op zich vere nigd heeft, dat geen hunner het daarbij kan laten: de in vulling van het beleid moet nu in de Kamer plaatsvin den, of - als de Raad van Kerken zijn zin krijgt; hij be pleitte deze week een hoor zitting vooraf - nog eerder: in het verkeer tussen Kamer en particuliere organisaties. Aan die invulling is drin gend behoefte, en daarover een hoorzitting houden is niet zo'n gekke gedachte, om dat de herijkingsnota veel vaagheden bevat en veel vra gen openlaat. Voor een groot deel verklaart dat wellicht ook de tot nu toe terughou dende commentaren. Het roer gaat om, zoveel is duidelijk: in de hulprelatie van Nederland met afzon derlijke landen gaat veel veranderen. Maar wat pre cies, en op grond van welke uitgangspunten en criteria, wordt onvoldoende aangege ven. Het beleid is er, maar de filosofie erachter ontbreekt - tenminste op een aantal es sentiële onderdelen. Om toch wat hoofdlijnen mm Minister Schoo kritiek van alle kanten - FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP uit de nota weer te geven een paar uitgangspunten: de hulpverlening is in het verleden te versnipperd ge weest. Om een betere stroomlijning en begeleiding te kunnen garanderen wordt het aantal hulpontvangende landen sterk gereduceerd; meer dan voorheen krijgt de duurzaamheid van de hulp een accent. Projecten waarvan niet op voorhand vaststaat dat ze de lokale economie stimuleren en al dus blijvende waarde heb ben, zullen minder snel voor financiering in aanmerking komen; de jaarlijkse allocaties worden vervangen door aan een meerjarenplanning ge toetste financiering; de hulpstroom wordt ge richt op twee hoofdthema's: de plattelands- en industriële ontwikkeling; meer dan voorheen wordt het bedrijfsleven bij de hulp betrokken; meer dan voorheen zal bij de hulpverlening aandacht worden geschonken aan eco logische aspecten en aan de positie van de vrouw. Dit soort principes lijkt op het eerste gezicht nauwelijks voor kritiek vatbaar, maar dat komt vooral door de on grijpbaarheid ervan. Het duidelijkst wordt dat geïllu streerd door de reactie van het Verbond van Nederland se Ondernemingen, dat on danks de grotere rol die voor het bedrijfsleven is wegge legd bepaald niet overloopt van enthousiasme over de nota. Ook het Verbond mist in de nota van Schoo de voor ziene effecten van de beleids bijstelling. Hoe onduidelijk de plan nen van Ontwikkelingssa menwerking dan ook mogen zijn, een aantal concrete dis cussiepunten voor het treffen met de Kamer half juni staat toch al wel vast. Zo zal de Kamer zeker van de minister verlangen dat zij aangeeft op welke wijze de concentratie ran de hulp op plattelands- en industriële ontwikkeling dq armste bevolkingsgroepen ten goede komt. In het verle den hebben grootscheepse in jecties in landbouw- (draina ge- en irrigatieprojecten) en industriële projecten vaak juist de tegenstellingen tus sen rijk en arm in het hulp- ontvangende land versterkt. Op grotere schaal dreigt de intensiever betrokkenheid van het bedrijfsleven bij de hulpverlening een soortgelijk effect in de hand te werken. Als een rendabele deelname van Nederlandse onderne mingen aan de ontwikke lingssamenwerking voor waarde wordt voor (een deel van) de hulpverlening is het risiko groot dat de hulp. stroom aan de armste landen van deze kant wordt geblok keerd. Omdat hun koop kracht het geringst is is een hulprelatie met deze landen voor de Nederlandse onder nemer minder aantrekkelijk. Ook blijkt niet direct op wél ke -wijze Schoo profiteert van in het verleden opgedane er varingen die hebben uitge wezen, dat de commerciële hulp vaak te sterk werd be paald door het aanbod en te weinig door de vraag. De meerjarenplanning, op zich een garantie voor effec tiever hulpverlening, roept weer andere bezwaren op: omdat zo'n hulpprogramma regeringsperiodes kan over schrijden, zou het alleen kunnen worden toegepast voor landensteun die in de Kamer op instemming van vrijwel alle fracties kan re kenen. Dat beperkt de be leidsruimte van de huidige minister. Van ome redactie buitenland MANILLA - De Filipij- nen zitten op dit moment in de ban van de verkie zingen die maandag worden gehouden. Er gaat geen dag voor bij of ergens in de uitge strekte hoofdstad Ma nilla wordt wel een bij eenkomst gehouden waar de verschillende kandidaten het hoogste woord voeren in naar Filipijnse traditie luid ruchtige campagnes. Grote veranderingen wor den niet verwacht. Alles wijst er op dat de regerende Kilusang Bagong Lipunang (KBL) van president Ferdi nand Marcos, haar comforta bele meerderheid in de natio nale vergadering (de Bata- sang Pambansa) zal behou den. Marcos kan bijna niet verliezen. Wat dat betreft verkeren de Filipijnen tussen hoop en vrees. De moord op zijn belang rijkste rivaal, oppositieleider Benigno Aquino, die op 21 augustus van het vorig jaar op het vliegveld van Manilla bij zijn terugkeer uit de VS werd doodgeschoten, blijft Marcos en zijn partij echter achtervolgen. In westerse diplomatieke kringen in Manilla wordt er aan de andere kant op gewe zen dat de zaak Aquino na bijna negen maanden geen hoofdrol meer speelt. Dat zou wellicht een nieu we moord kunnen doen: na melijk die op een tegenkan didaat van Marcos, Arturo Salonga van de oppositiepar tij PDP-Laban. Hij werd donderdag dood gestoken door iemand die op zijn kan toor kwam solliciteren. Dat gebeurde twee uur voordat hij zou vertrekken om cam pagne te voeren voor de ver kiezingen van aanstaande maandag. Na een eerste on- derzoek zei de politie dat po litieke motieven niet de aan leiding voor de moord waren. Aangezien het op de Filippij nen vrij lang pleegt te duren voordat ware oorzaken van dit soort misdrijven boven water gehaald worden, is het nog maar de vraag of deze moord een politieke factor van betekenis zal zijn. De zegslieden houden het erop dat eerder de huidige economische problemen waarmee het land worstelt een onderwerp van discussie zijn. De Filipijnen hebben een buitenlandse schuld van ruim 25 miljard dollar en kampen met een werkloos heid van gemiddeld 25 pro cent, zo blijkt uit een in april uitgevoerd onderzoek. De in flatie ligt rond de 35 procent en het plafond is nog niet in zicht, gezien de verwachting dat de regering van premier Cesar Virata na de verkie zingen voor de tweede keer in nog geen jaar zal besluiten tot een devaluatie van de Fi lipijnse peso. Uit het eerder genoemde onderzoek, uitgevoerd door een opleidingsinstituut voor ambtenaren, blijkt verder dat ruim vijftig procent van de ondervraagden zegt dat zijn levensstandaard in de voorgaande twaalf maanden is achteruitgegaan. Slechts twaalf procent had het beter dan in april 1983. Die economische crisis is in het voordeel van de oppositie, waarvan de uit verschillende partijen bestaande UNIDO (de Verenige Nationalistische Democratische Organisatie), Marcos' belangrijkste tegen stander (voor zover daar sprake van kan zijn) is. Uni- to-leiders onder wie haar voorzitter Salvador Laurel, beschuldigen Marcos er van dat hij onverantwoordelijk met geld omspringt en vooral zijn eigen portemonnee spekt en die van zijn naaste ver trouwelingen. Dat de UNIDO met haar deelname aan de verkiezingen Marcos' regime een wettig tintje geeft weer spreekt hij. De verkiezingen, zo zegt hij, bieden de demo cratie in de Filipijnen een laatste kans. Of deze verkiezingen al dan niet eerlijk zullen zijn, is voor veel Filipijnen geen punt. Het land kent wat dat betreft, zo zegt onder andere de woordvoerder van pre mier Virata, een traditie die al zeker honderd jaar terug gaat. Dat neemt niet weg dat de Comelec, de Filipijnse kiesraad, allerlei voorzorgs maatregelen heeft getroffen om eerlijke verkiezingen zo goed mogelijk te waarbor gen. De kiezers zullen bijvoor beeld hun wijsvinger in on- afwasbare inkt moeten do pen. Dit moet voorkomen dat zij meer dan één stem uit brengen. Maar de Namfrel, een onafhankelijke nationale burgerbeweging voor vrije verkiezingen, die de voorbe reidingen en de verkiezingen nauwlettend volgt, vindt an dere inkt noodzakelijk. Dit omdat de oorspronkelijke, uit de VS geïmporteerde inkt binnen een half uurtje zou zijn verwijderd. Een wester se diplomaat zegt overigens dat het gebruiken van inkt de fraude niet zal tegengaan. Naast het KBL en de UNI DO doen nog andere kleinere partijen mee, zoals de Sociaal Democratische Partij van oud-minister van voorlich ting Francisco Tatad en de Nationalistische Partij van Jose Ray. Zij worden met scheve ogen aangekeken door de Boycot-beweging, die vindt dat de verkiezingen zinloos zijn zolang president Marcos niet zijn bijzondere volmach ten opgeeft. Die volmachten, om bij decreet te regeren, maken volgens de Boycot beweging het nieuwe parle ment volstrekt machteloos. De advocaat Procopia Bel- tran, die in Manilla de lei ding heeft van de Boycot-be weging, zegt te hopen dat tweederde van de kiezers maandag wegblijft. Hij ba seert die hoop op de lage op komst tijdens een recente stemming over enkele amen dementen op de grondwet. Toen kwam naar zijn zeggen maar 37 procent van de men sen opdagen. Maar westerse waarne mers menen dat de Boycot beweging gedurende de cam pagne steeds meer steun ver liest. De Filipijnse burgers zijn in de ban geraakt, niet in het minst door het feit dat ze nu op personen in plaats van, zoals voorheen, op partijen kunnen stemmen. Nederland telt vijftien duizend daklozen, twee honderd duizend krot bewoners, vierhonderd duizend analafbeten en een half miljoen mensen die leven onder het be staansminimum. Zij al len vormen anno 1984 de contouren van de vierde wereld. Aldus De Tijd in een artikel over de ar moe in ons land. Socioloog Notermans zegt over deze groep: De aller armsten zijn politiek niet in teressant. Politici zien deze mensen niet staan, omdat er met hen geen eer te behalen valt. Ze zijn onzichtbaar, naamloos, uitgestoten. Het subproletariaat heeft de schijn tegen: een uitkering (die goed heet te zijn), een auto voor de deur en een vi deo in de kamer. Voor Noter mans geen bewijzen: Het zegt niets over hun verdere leefsituatie, alleen wat over hun onvermogen tot budget teren. Dat laatste hebben ze nooit geleerd. De allerarmsten zijn men sen die op alle gebieden van het maatschappelijk leven aan de kant staan: niet alleen wat inkomen betreft, maar ook qua behuizing, werkgele genheid, gezondheidszorg, onderwijs. Uitkering, politiek, onder wijs. Drie belangrijke pijlers om de arme uit de put, zijn isolement te halen. Noter mans over onzesociale ze kerheidsstelsel: Vroeger was hun aanwezigheid scherp omlijnd, nu blijkt dat veel minder het geval. Met name de bijstandswet, hoe goed ook, is hier debet aan. In de ogen van de meeste Neder landers werd het met de in voering van die wet allemaal anders. Armoe verdween als sneeuw voor de zon. Nu ontdekken we onze vergissing. Het is een vol strekte illusie gebleken te denken dat je met minimale middelen sociale gelijkheid kunt scheppen. Een algemene bijstandsregeling, inclusief een basisinkomen voor ieder een, maakt van mensen die generaties lang door de maatschappij zijn genegeerd nog geen geaccepteerde bur gers. Er wordt nog steeds uit de vuilnisbak gegeten. De politiek dan. Is van een PvdA dan niets te verwach ten? Zij zegt toch bij uitstek de partij voor genoemde groep te zijn? Felix Rotten berg laat via de Haagse Post weten, dat van de PvdA, waarvan hij hoofdbestuurs lid is, niets is te verwachten. Rottenberg: Ik vind dat het in de PvdA een burgerlijk zooitje wordt. De patsers in de fractie, goed volgegeten heren als De Vries en Castri- cum, die je met een geweldig cynisme kunnen vertellen wat er niet deugt in de partij, maar die op menselijk vlak nog een ontwikkeling voor de boeg hebben. Slagen die be stuurders er nou in om het contact met dfe samenleving te onderhouden? Dat is toch je reinste flauwekul. Dat lukt niet; ze hebben er niet eens de tijd voor. De verschijning van de ex pressievakken op het exa- menrooster is een sein dat het einde van de ruim veer tiendaagse marathon in zicht komt. Gisteren waren die vakken aan de orde voor de drie takken van het alge meen voortgezet onderwijs. Zoekt men naar de grootste gemene deler van de com mentaren, dan komt men uit bij de conclusie dat het een goede dag was voor de crea tievelingen. Het examen tekenen voor het havo werd door de le raar van onze school zeer overzichtelijk van opzet ge noemd en zeer redelijk wat zijn moeilijkheidsgraad be treft. Het algemeen gedeelte omvatte architectuur: de sporthal van Nervi en de St. Paul's Cathedral Londen; schilderkunst: een vergelij king van twee Madonna's; en beeldhouwkunst: twee beelden, een traditioneel en een futuristisch van vorm. In het tekengedeelte ver schenen Karei Appel ten to nele, een sprookjesboek uit 1925, het Getijdenboek van Katharina van Kleef en ten slotte twee aquarellen van Weissenbruch en Dufy. Het beeldmateriaal dat de havo-kandidaten voor handvaardigheid ter be schikking stond, gaf een aardige doorsnede van wat van havo-leerlingen ver wacht mag worden. Het was bovendien voor een groot deel bekend voor de kandi daten. De vraagstelling over het algemeen gedeelte was dui delijk en peilde voorname lijk inzicht. De interpreta tievragen bij de deuren wa ren volgens de leraar wat vaag. Jammer voor de leer lingen was dat ambachtelij ke kunst en industriële vormgeving niet aan bod kwamen. De creatievelingen bij zo wel mavo C als mavo D moesten voor het onderdeel handenarbeid 38 opgaven (die voor C en D gedeeltelijk verschillend waren) maken over kunstbeschouwing/ kunstgeschiedenis. Die vragen gingen verge zeld van fraai afgedrukte afbeeldingen van onder an dere werken van Renoir, George Segal ('Rock 'n roll combo') Ernst Barlach ('Zin gende man'). Handelskennis II, gister morgen aan de orde bij het lbo, was volgens de docent redelijk te maken werk, of schoon er leerlingen waren die het best moeilijk vonden. De opgaven bevatten geen extra moeilijkheden, maar er waren er wel enkele bij die om inzicht vroegen. Er werd wat dieper op de din gen ingegaan. Dat was bij voorbeeld het geval bij een renteberekeningsom. In de middaguren moch ten de lbo-kandidaten zich buigen over open vragen Duits. Ze kregen een tekstje voorgezet met als titel 'Ka- valiere am Steuer - Gibt's die?' uit Neue Revue. Daarin was een onderzoek naar de hulpvaardigheid van de chauffeur aan de orde. Het eerste gedeelte van het werk bestond uit acht vragen met betrekking tot de tekst. Deze waren zoda nig gesteld dat de kandidaat zijn eigen vaardigheid te hulp moest roepen. De overige onderdelen waren, zoals gebruikelijk, zinnen vormen met twee ge geven woorden, het afma ken van zinnen, ontbreken de woorden invullen in een korte tekst én woorden in de juiste volgorde zetten, waar door goede Duitse zinnen ontstonden. Het examen was, aldus de docent, zeker niet te moeilijk vooral ook omdat de kandi daten op dit soort werk zijn getraind. Ook de kandidaten vonden het examen van een „normaal" niveau. Zowel mavo C als mavo D kregen gistermorgen veertig meerkeuzevragen over han delskennis I voorgelegd. Voor mavo C bleek het een vrij pittig examen te zijn, waarin een aantal moeilijke vragen aan de orde waren. De onderwerpen boekhou den en rekenen waren van een redelijk gehalte. Het examen als geheel deed niet veel onder voor dat van ma vo D. Bij mavo D sprak men over handelskennis I als een prima examen, ofschoon er toch wel een aantal strik vragen in zat. Bij boekhou den daarentegen kwam men niet voor verrassingen te staan. Het 'hoofdstuk' reke nen bevatte enkele moeilijke opgaven die er aanvankelijk gemakkelijk uitzagen. Engels voor het havo be stond uit 50 meerkeuzevra gen op basis van vijf tek sten. Dat waren ongetwij feld boeiende teksten zoals die over racisme op school uit The Listener en over het arbeidsethos onder de werk nemers van de VN uit The Guardian, maar wel erg lang: stuk voor stuk 40 re gels of meer. Nogal wat kan didaten op 'onze' school kwamen in tijdnood en had den daardoor vooral veel moeite met de laatste tekst uit The Observer over de ge vangenis. 'Onze' leraar moest op nieuw zijn mening kwijt, dat meerkeuzevragen een slechte manier zijn om iemands begrip van de tekst te toetsen. Zijn ervaring is dat zelfs leerlingen die En gels als moedertaal hebben, zelden een 9 of 10 halen. Bij het vwo stonden gister morgen Economische We tenschappen II op het exa- menrooster. Hoewel de vier opgaven in hun gezamen lijkheid een goede test ge noemd mochten worden voor het niveau van de leer lingen die voor dit vak had den gekozen, leverden zii toch een stuk pittig werk op waaraan de wat zwakkere kandidaten hun handen vol zullen hebben gehad. Het gemakkelijkste was nog de laatste opgave (over de belegging van een kapi taal), maar vwo-leerlingen oefenen minder met opga ven over samengestelde in terest dan havo-scholieren. En zo zal deze op zichzelf ze ker niet moeilijke opgave toch weer problemen voor een aantal kandidaten heb ben opgeleverd. VRIJDAG 11 ME1198 Van onze Haagse redactie „EN HAAG - Minister De Kuiter van Defensie is hele maal niet zoals de Duitse rege- ]?ng van plan om in de toe komst vrouwen op te roepen als dienstplichtig soldaat. pe geboortecijfers zullen met zover teruglopen dat we lin elk geval niet tot het jaar 2000) een tekort krijgen aan - mannelijke - dienstplichtige militairen. Beweringen dat lidma verzoeken om hulp zou lei Het is niet juist, dat sekten in hun ledenwerving, in het bijzonder van aspirant-leden die psychische moeilijkheden hebben, weinig scrupuleus zijn. Er is juist sprake van grote terughoudendheid op dit terrein. Dit staat in een eerste versie van het één dezer dagen te verschijnen rapport van de Sektencommissie van de Tweede Kamer, die vier jaar geleden werd ingesteld om on derzoek te verrichten naar de activiteiten van de in ons land opererende sekten. Er is wel kritiek. Bij voor beeld op de handelwijze van de Scientology Kerk. Die staat op gespannen voet met de vrij heid van godsdienst. De kerk handelt in strijd met de eer biediging van de persoonlijke levenssfeer. De commissie meent dat de kerk haar optre den moet wijzigen, wil de be weging niet de kans lopen te worden verboden. De kerk legt dossiers aan van hen die met de kerk in aanraking komen en maakt gebruik van een soort leugendetector. De Verenigingskerk, beter bekend als Moon-sekte, maakt zich schuldig aan verheimelij king en misleiding. Deze con clusie van de commissie heeft met name betrekking op de le denwerving, waarbij de grens van het toelaatbare wordt be naderd, zo niet overschreden. De Moon-kerk wordt ook ver- heimelijking verweten ten aanzien van fondswerving. De bweging wordt aangeraden voortaan met open vizier te werken. De commissie noemt de be zwaren die uit een oogpunt van geestelijke volksgezond heid tegen de kerk worden aangevoerd, niet gerechtvaar digd. Ze zegt in haar onder zoek geenszins een bewijs te hebben gevonden dat toetre ding tot de kerk ernstige ge volgen voor de geestelijke volksgezondheid van de be trokkenen zou hebben. Geheim In het vertrouwelijke en nog geheime rapport is sprake van een zeer welwillende opstel- ling jegens de Bhagwan-be- weging. De commissie noemt de aanspraak van de beweging op de status van kerkgenoot schap enigszins twijfelachtig. Ze adviseert Bhagwan de aan vraag in te trekken. De commissie noemt daar entegen de aanmelding tot kerkgenootschap van de Hare Krishna-beweging gerecht vaardigd. De ontwikkeling van deze beweging wordt als AMSTERDAM (ANP) - Bij standsvrouw mevrouw Grum- bock uit Edam heeft donder dag het kort geding gewonnen aat zij had aangespannen te gen haar buurman, de ad junct-directeur van de Ge meentelijke Sociale Dienst in De man had de handel en wandel van de vrouw gevolgd an informatie doorgespeeld aan de sociale dienst. Mede op basis van die gegevens trok de ociale dienst op 1 november orig jaar de bijstandsuitke- ")g van de vrouw in. zij tekende hiertegen be- °ep aan, werd in het gelijk gbsteld en kreeg, met terug werkende kracht, haar uitke- ng weer terug. Met het oog P de toekomst spande zij ook een geding aan bij de eehtbank in Amsterdam. De echter verbood donderdag de Tliinct-directeur om ooit nog entingen te verstrekken h°n 6 sociale dienst over de andel en wandel van me- ouw Grumböck. Dat hij ivor^ haar in de buurt om°nt 's onvoldoende reden een dergelijke handelwijze h h'hijken. Dit is in strijd met ha i^ëinsel van gelijke be- aia 'ng van alle burgers, dus de rechter.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 2