Overheid moet dat
Imiseks-idee
\wt propageren'
NVOUD
VAN DER GRINTEN:
1 er 1 juli gaan de huren (in de meeste
gevallen) met drie procent omhoog. Deze
huurstijging kan hoger uitvallen als u
toevallig in het verleden te weinig huur
betaald hebt in vergelijking met de
kwaliteit van de woning, óf na revovatie of
verbetering van de huurwoning. Die
huurverhoging is voor de huurder veelal
gemakkelijk te berekenen. Minder
gemakkelijk zullen huurders het hebben
met de huursubsidieregeling die per 1 juli
n.s. sterk gaat veranderen. Een regeling met
een wirwar van voorschriften,
uitzonderingen en overgangsbepalingen
waar een normaal mens maar moeizaam
mee uit de voeten kan.
Tabellen
Wijziging
Vrijstellingen
Wirwar
II
Door Bert van Velzen
ge jongens. Blazertjes.
geknipt. Geen spuit-
in de achterzak, geen
ftjes in de aanslag om
deuren en openbaar
er te merken met de ge-
tekens van de popeul-
'e kunt het onmiddellijk
lie jongens zijn echt niet
nd. Dat kan ook niet in
arre tijden, waarin het
rom ligt te kermen en te
n op de maat van de be-
igen van de korzelige
■t van het nationale te-
Marcel van Dam.
ivoud, nog net geen wa-
broodsfeer, waarin onze
n opgroeien, ontneemt
e ferventste republikein
ns hen te berispen we-
ïet naar buiten dragen
stentatieve welvaart. We
n het bij de festiviteiten
ninginnedag kunnen
zen klein ijsje, een ioor
een radijsje. Wat vrolijk
iak in de botsautootjes
i mechanische spin.
insen verschenen niet in
aalscostuum, gezeten op
oudbestikte dekens en
snoeren gedrapeerde oli-
n, voorafgegaan door een
on buikdanseressen en
gd door een gros lakeien
chalmeien. Nee, ze ver
ten zich in een prozaï-
ius en in een oude paar-
m. Ze hadden het naar
in. In Engeland gaat dat
l anders. De monarchie is
bog een mysterieus
kje waar geen daglicht,
alleen kaarslicht op mag
n. Sprookjes kunnen, zo-
weet, het daglicht niet
agenOnze monarchie is
g geen sprookje meer.
Ive de afwezigheid van
en schemer komen er te
'ietsen en te weinig paar-
,n voor.
ebben in ons land een
burger-monarchie die
liet slecht lijkt te beko-
Voor de pracht en de
en de op duizelingwek-
e hoogte wiekende ma-
it moeten we naar Enge-
Daar wordt voor prins
am, die op 21 juni twee
wordt een miniatuurauto,
vijfde van de ware groot-
bouwd, die ruim een
•t miljoen gulden gaat
>n. Het wordt een Jaguar
sabriolet die, aangedreven
een elektromotor, een
leid van rond 23 kilome-
er uur kan ontwikkelen,
ien dat gozertje al bij ons
de gangen van Bucking -
Palace scheuren. Van de
ars zal een hoge graad van
ndigheid worden vereist,
weet waar ze op zijn der-
3i-jaardag mee aankomen,
chien wel een kleine Jum-
Vat moet er van hem wor-
e patrouille prinsen
kte een dagelijkse indruk,
wellicht loopt er eentje
zn die in staat is„Vive la
ublique" op de tegels van
koninklijke badkamer te
.en, maar enige vrees voor
e de Rat-achtige typen
met katapulten de duiven
•n de Hofvijver neerhalen,
nog ver gezocht. Argeloze
sen met witte verf bespui-
naar het prinselijke voor-
d van Andrew, dat zie ik ze
niet doen. Ik acht het wel
lelijk dat er straks een met
hoofd hoogopgetaste krul-
thuiskomt dankzij een
vuldig bijeengespaarde
nanent.
ik het goed heb gezien wa
de Koninginnedag ges
ken van praktische aard.
maaltje groenten. Voorde
mis was van te voren be
rt, zo meen ik te hebben be
ien. De Engelse koningin
gt altijd sprookjesge-
znken, zoals een mandje
seieren van jade, met zil-
besiag en reeksen edelste-
Wij geven met een royaal
aar een bloemkooltje weg.
koninklijke kermistoer
c me overigens niet van ge-
r ontbloot. Was die kermis-
r met de flaporen, die ko-
gin Beatrix mocht mee-
gen wel grondig doorge
it? Heel wat hoge heren in
Haagse hadden klamme
idjes van de zenuwen tij-
is het gedrang op het an-
s zo ingetogen Voorhout,
nses Juliana, zo moet u zijn
levallen, valt altijd in een
tengewoon leergierig pos-
x als haar wordt uitgelegd
een behoorlijk vat in el-
ir moet worden geslagen en
kropje sla wordt geoogst,
ns Bernhard leek een beetje
niet geheel en al ontdaan
i chagrin, maar die indruk
akt een mens al gauw met
stevige verkoudheid onder
leden.
eegd mag worden dat de fa
lie een voortreffelijke in-
ik heeft achtergelaten in
n Haag. Het door crisis be-
lefde volk is niet getart met
entatieve rijkdom, niet op-
zotst door vermoedens van
iteinen champagne en heu-
s kaviaar. Neen, de geur van
ze heldere monarchie is die
a runderlappen, rode kool
spruitjes. En af en toe een
nde vink.
Nieuwe regeling
huursubsidie
enorme wirwar
Deze week gaven ambtena
ren van het ministerie van
volkshuisvesting in het ge
bouw van de sociale dienst in
Breda een uitgebreide toelich
ting op de nieuwe huursubsi-
sieregeling aan huisvestings
ambtenaren van een grrot aan
tal Westbrabantse gemeenten.
- FOTODESTEM/JOHANVANGURP
Tabellen
1. meerpersoonstabel („familietabel")
2. eenpersoons vanaf 23 jaar (alleenstaandentabel)
3. eenpersoonstabel tot 23 jaar (nieuwe jongerentabel)
4. meerpersoonstabel voor 650,- grens overschrij
ding
5. overgangstabel voor alleenstaanden uit oude gezin
stabel
6. overgangstabel voor alleenstaanden uit oude gezin
stabel in kombinatie met 650,- grens overschrij
ding
Maximum
Huurgrenzen
Maximale
tabel
laagste
hoogste
subsidie
inkomen
(maandbasis)
(maand
(jaarbasis)
basis)
34.000
239,58
650
360
30.000
239,58
650
360
26.000
179.58
510
285
36.000
650.01
-
410
33 000
239,58
650
360
35.000
650,01
410
Van een onzer verslaggevers
BREDA - We zijn een land
van regeltjes en voorschrif
ten. De bureaucratie is, on
danks de eerste voorzichtige
stappen tot deregulering, tot
een gigantische en schier on
beweeglijke kolos uitgegroeid
waarin nog slechts specialis
ten een begaanbaar pad lijken
te vinden.
Een dergelijke onontwarbare klu
wen lijkt ook te bestaan rondom de
nieuwe huursubsidieregeling die per
1 juli a.s. ingaat. Ambtenaren en
functionarissen van woningbouwcor
poraties, belast met het geven van
voorlichting over huursubsidiezaken,
worden deze maanden over de nieu
we huursubsidieregeling uitvoerig
geinstrueerd door ambtenaren van
het ministerie van volkshuisvesting,
ruimtelijke ordening en milieube
heer.
Met het doel te bezuinigingen heeft
het kabinet de huursubsidieregeling
dit jaar drastisch veranderd. Na ster
ke protesten uit de tweede kamer zijn
voor die veranderingen wel een aan
tal 'overgangsmaatregelen' getroffen
om de ergste pijn voor de huurders
enigszins te verzachten. Maar pijn zal
het doen.
De meest opvallende wijziging die
zich in de 'Regeling Individuele
Huursubsidie' (IHS) (zoals de regeling
officieel heet) voordoet is wel de toe
name van het aantal tabellen van
twee tot zes. Naast de hoogte van het
inkomen van de huurder speelt in de
toekomst ook de draagkracht, gekop
peld aan de leefsituatie een steeds be
langrijker rol. Die draagkracht wordt
(naast het belastbaar inkomen) onder
andere bepaald door de vraag of de
aanvrager met één of meerdere per
sonen samenleeft in dezelfde huur
woning. Als die wijziging tot een
scherpe daling van de huursubsidie
en daardoor tot veel hogere woonlas
ten zou leiden, dan gaan via de nieu
we regeling een aantal overgangs
maatregelingen gelden om die koop-,
krachtdaling over een aantal opeen
volgendejaren te spreiden.
De huursubsidie kende tot nog toe
twee tabellen, één voor alleenstaan
den tot dertig jaar, één voor alle an
dere huurders. In de zes nieuwe ta
bellen gelden nu verschillende bepa
lingen over inkomens en maximale
huurprijs. De gezinssituatie van de
aanvrager van de huursubsidie is erg
bepalend en vooral de oudere alleen
staanden kunnen er van 1 juli a.s.
tientjes per maand op achteruit gaan.
Voor die groep die in de komende ja
ren het verlies aan koopkracht tot 140
gulden per maand kan zien oplopen,
geldt dan ook de overgangsregeling.
De gezinssamenstelling is, zoals ge
zegd, in de nieuwe regeling erg bepa
lend voor de vraag of nog huursubsi
die wordt uitgekeerd. In een gezin
met bijvoorbeeld één of meerdere
kinderen die nog thuis wonen én die
een uitkering of werk hebben, zal de
huursubsidie in de meeste gevallen
vervallen. Maar ook in een gezin of
huishouden waarin opa of oma met
een eigen AOW-pensioen inwoont,
vervalt de subsidie veelal omdat dan
het maximuminkomen (in de zoge
naamde 'meerpersoonstabel' of ma-
milietabel opgenomen) wordt bereikt.
Een andere belangrijke wijziging is
het maximuminkomen (het belast
baar inkomen) van 36.000 gulden. Wie
meer dan dit bedrag verdient ont
vangt, ongeacht de hoogte van de
huur, geen huursubsidie meer. In de
oude regeling gold nog een inkomen
van 39.000 gulden. Het laagste tabel
inkomen (waarmee subsidie kan
worden aangevraagd) in de gezinsta
bel bedraagt vanaf juli 21.500 gulden,
lager dus dan het oude minimum van
22.500 gulden. Deze verlagingen zijn
vooral het gevolg van het gevoerde
inkomensbeleid waardoor volgens
het kabinet het gemiddelde inkomen
met 2 procent is gedaald. De tweede
reden van deze verlaging is het resul
taat van een nieuwe definitie die
wordt gegeven aan het inkomensbe
grip per 1 januari '83.
De scherpe terugval in de huursub
sidie voor alleenstaanden wordt in
vier jaar 'opgevangen' met de 'over
gangsregeling voor alleenstaanden'.
Bij de bepaling van het inkomen
wordt dus ook het inkomen van ande
re huisgenoten, inwonende kinderen,
inkomende broers of zusters, opa en
oma die inwonen, meegerekend. Wel
geldt in deze tabel dan een vrijstel
ling van 7.000 gulden per inwonende.
Anders gezegd, als alle inkomens in
een dergelijk gezin worden opgeteld
dan mag voor elk inkomen 7.000 gul
den worden afgetrokken. Het resul
taat van die rékensom is dan de
maatstaf voor de huursubsidie-aan
vrage. Overigens geldt geen aftrek
van 7.000 gulden van het inkomen van
echtgenoten of volwassenen die als
partner worden gezien. Vorig gold
nog dat elk inkomen volledig werd
meegerekend bij de berekening van
de huursubsidie. De vrijstellingen die
eerder voor inwonende kinderen gol
den, zijn dit jaar ook niet meer van
toepassing.
Deze vrijstelling (of franchise) kan
betekenen dat gezinnen die vorig jaar
geen huursubsidie meer kregen om
dat ook het inkomen van kinderen
meetelde, dit jaar wellicht weer wél
huursubsidie kunnen krijgen.
Het kabinet heeft het aantal tabel
len uitgebreid omdat het onredelijk
werd gevonden dat oudere alleen
staanden (boven de dertig jaar) bij
een gelijk inkomen met gezinnen net
zoveel huursubsidie kregen. Overi
gens betekent deze wijziging bijvoor
beeld niet dat een groep als de bij
standsmoeders minder huursubsidie
zouden kunnen krijgen. Onder de al
leenstaandentabel wordt in dit geval
verstaan iemand die ook werkelijk
helemaal alléén woont.
Voor een bijstandsmoeder zal de
nieuwe meerpersoonstabel gelden
omdat haar kinderen bij haar inwo
nen. Omdat de bezuinigingen voor de
(oudere) alleenstaanden bij de nieuwe
berekening dus hard zullen aanko
men, geldt de 'overgangstabel voor
alleenstaanden uit de oude gezinsta
bel' waardoor de huursubsudiever-
mindering over vier jaar wordt uit
gesmeerd. Een alleenwonende die dit
jaar voor het eerst huursubsidie zal
aanvragen valt meteen in de nieuwe,
'zwaardere' tabel.
Alleenstaanden onder de dertig
jaar kregen via de bestaande huur
subsidieregeling al minder huursub
sidie dan andere groepen. Voor die
groep is er nu een nieuwe tabel die
loopt tot en met 23 jaar, de 'eenper
soonstabel tot 23 jaar' (nieuwe jonge
rentabel). Voor de groep tussen de 23
en 30 geldt ook een overgangsrege
ling, een groep die er relatief gezien
nog wél op vooruit zal gaan bij de
nieuwe huursubsidieregeling.
Een ander niet onbelangrijk ver
schil met de oude regeling is de verla
ging van de maximale huurgrens van
735 gulden tot 650 gulden per maand
in de nieuwe regeling. Die verlaging
heeft het kabinet gemotvieerd met
het streven om de stichtingskosten
van nieuwbouwwoningen te verla
gen. De overgangsmaatregel die bij
deze verlaging hoort houdt in dat
huurders met een huur van tussen de
650 en 735 gulden per maand voor in
dividuele huursubsidie in aanmer
king kunnen blijven komen.
Ook is het kabinet tegemoet geko
men aan protesten uit de tweede ka
mer waardoor 'zittende huurders'
met een huur van meer dan 650 gul
den die eerst nog geen huursubsidie
kregen maar door een inkomenste
rugval via die oude regeling wél sub
sidie zouden kunnen krijgen, nu ook
gebruik kunnen maken van de over
gangsregeling. Die regeling geldt
weer niet als men na 30 juni van dit
jaar verhuist naar een woning die
meer 'doet' dan 650 gulden huur per
maand. En, om het nog ingewikkelder
te maken, ook al diegenen die nu mét
huursubsidie en mét een huur van
tussen de 650 en 735 gulden, gaan ver
huizen naar eenzelfde woning, kun
nen via de nieuwe regeling geen
huursubsidie meer krijgen.
Kortom, een wirwar van regels,
wijzigingen, uitzonderingen, over
gangsregelingen en bepalingen die
gelden bij de nieuwe huursubsidiere
geling. Vast staat in ieder geval dat
iedereen minder huur gesubsidieerd
krijgt dan voorheen. En hoeveel dat
minder zal zijn zal vooral afhangen
van het inkomen, eventueel opgeteld
met het inkomen van andere huisge
noten, het aantal personen per huis
houden en mogelijk zelfs de datum
van een verhuizing. Alle huurders die
eerder via hun verhuurder individue
le huursubsidie ontvingen (de zoge
naamde huurmatiging) krijgen auto
matisch een aparte folder toegezon
den waarin de belangrijkste wijzigin
gen in de regeling voor het komende
tijdvak van 1 juli 1984 tot 1 juli 1985
zijn vermeld. Het ministerie ver
wacht op die manier 200.000 huurders
te bereiken. Daarnaast krijgen onge
veer 500.000 huurders die eerder ook
huursubsidie ontvingen, hun formu
lieren voor de aanvraag rechtstreeks
thuisgestuurd. Daarbij zit ook een
uitvoerige toelichting.
Op deze manier krijgen dus 700.000
huurders hun informatie rechts-
streeks. Ook voor de buitenlanders
onder hen is een mededeling opgeno
men waardoor ze tijdig kunnen we
ten waar hun aanvraagformulier
naar toe moet. Verder kan vanaf eind
deze maand alle informatie over de
nieuwe huursubsidieregeling worden
ingewonnen bij de woningcorpora
ties, bij gemeentelijke woningbedrij
ven en bij gemeentelijke informatie
centra. De huursubsidieaanvraag kan
vóór 1 juli (alléén bij de gemeente)
worden ingediend, maar de aanvraag
kan nog worden verstuurd tot 31 de
cember van dit jaar. Hoe eerder de
aanvraag echter wordt verstuurd,
hoe eerder de huursubsidie afkomt.
Vervolg van pagina 3
van weekendbijlage
reld leeft dat niet zo sterk. Katholie
ken zijn veel pragmatischer. Je moet
samenwerken, waarden in plaats van
ideologieën laten tellen.
Bij uw afscheid van de Sociaal Econo
mische Raad uitte u uw zorg over het
groepsbelang dat daar dreigt te gaan
overheersen.
Aanvankelijk, bij de oprichting van
de SER, werd zeker niet gedacht dat
er groepsgewijs zou worden gestemd.
Maar de ontwikkeling is toch zo ge
gaan dat de werkgevers de laatste
tien jaar als blok stemmen. Dat is
toch eigenlijk vreemd, want midden
stand en landbouw hebben niet de
zelfde belangen als de industriële
werkgevers. Zover is het gekomen
met het voorafgaand overleg, dat
men slechts bij uitzondering verdeeld
stemt. Voor de werknemers geldt het
zelfde, zij het dat daar de MHP er nog
wel eens buiten valt.
Ik heb ervoor gepleit dat men zich
niet primair als vertegenwoordiger
van een organisatie, van een groep,
beschouwt, bereidheid heeft tot con
sensus te komen en niet door dik en
dun het eigen standpunt inneemt en
vasthoudt.
Zie het meest recente SER-advies
over het economisch beleid op mid
dellange termijn. In de analyse van
de economische problemen heeft men
elkaar zeer overwegend kunnen vin
den, maart als het over de oplossin
gen gaat, spat de boel uit elkaar. Geen
wonder als het keer op keer zo gaat,
dat een kabinet een commissie-Wag-
ner instelt om te adviseren op terrei
nen waarop ook de SER een taak
heeft.
U waarschuwt dus eigenlijk: SER, pas
op je zaak, anders word je door de re
gering niet meer serieus genomen.
Van der Grinten als informateur in 1977 met Wiegel en Van Agt.
Ja, want wat heb je aan een sterk
verdeeld advies? Dat wordt een sa
menvatting van de verschillende
standpunten en daar kun je niks mee.
Van der Grinten stond, als staatssecre
taris, aan de wieg van de PBO, hij mag
de vader van de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie genoemd worden.
Is hij teleurgesteld dat dat er van de
PBO niet veel terecht is gekomen?
Ja, je kunt niet zeggen dat het een be
langrijke maatschappelijke zaak is
geworden. Ik heb er in die jaren an
ders tegen aan gekeken dan nu. Maar
teleurgesteld? Dat is het woord niet.
Je ziet dat de maatschappelijke ont
wikkeling anders is dan je dacht, en
nou goed, dat weet je dan. Je moet
nooit proberen een ontwikkeling te
forceren tegen de maatschappelijke
intenties in.
U bent zo ontstellend gelijkmatig in
het vertolken van uw opinies.
Je bent bezig met adviseren in de
maatschappelijke realiteit, nooit
ideologisch.
Is er wel enige gedrevenheid in Van
der Grinten?
Ik had en heb geen gedrevenheid om
de bedrijfsorganisatie tot stand te
brengen.
Nooit eens: waarom kan dat verdorie
nou niet, nooit eens met de vuist op
tafel?
Je kunt wel gedrevenheid hebben
over principiële kwesties. Euthanasie
bijvoorbeeld. Ik vind dat je daar als
christelijke partij volstrekt afwijzend
tegenover moet staan. Ook al heb je
een maatschappelijke ontwikkeling,
die daarin een grote mate van.tole
rantie kent.
Kan van der Grinten wel kwaad wor
den, of is hij het vleesgeworden har
moniemodel?
De bedachtzaam aan z'n pijp lurken
de hoogleraar lijkt eerst lichtelijk
geamuseerd, maar komt dan - vrij
zeldzaam voor hem - toch los met een
persoonlijke kijk op de samenleving.
Ik word minder vaak kwaad dan
vroeger. Je moet begrip opbrengen,
naar anderen weten te luisteren. Die
acties tegen de kernbewapening, dat
vind ik grote onzin. Maar kwaad er
over wordenIk wil best zien dat
die mensen in gemoede overtuigd
zijn, ik wil hun opvattingen ook best
respecteren, maar ik vind dat ze de
maatschappelijke waarden uit het
oog verliezen. Kwaad worden? Het is
de beperktheid van de menselijke
geest. Er is met die mensen geen re
delijk gesprek meer mogelijk, elke
gespreksbasis ontbreekt.
Met een hem ontlokte verwijzing
naar het kabinet-Den Uyl: Ik ben
niet zo voor maatschappij hervormen
de maatregelen. Die zijn reuze ge
vaarlijk, omdat ze de ideologie van de
machthebbers opleggen aan de maat
schappij.
Wetgeving moet neutraal zijn?
Zo scherp ligt het niet. De sociale
wetgeving is een zegen geweest en ze
ker maatschappij hervormend, door
de overheid gepousseerd. Maar de
overheid moet bijvoorbeeld niet gaan
zeggen dat het ideaal is wanneer ge
huwde vrouwenbuitenshuis gaan
werken. De overheid moet dat uni-
seks-idee niet propageren.
Maar mag de overheid het klimaat
scheppen, waarin gehuwde vrouwen
buitenshuis kunnen gaan werken?
Het is geen taak van de overheid kin
dercrèches te stimuleren.
Is het de taak van de overheid belas
ting en sociale zekerheid te individua
liseren?
Moet jé wel zo ver gaan met indivi
dualiseren? De overheid moet gezins
politiek voeren. Ze moet wel degelijk
huwelijk en samenlevingsvormen
anders behandelen dan alleenstaan
den. Ik vind de bescherming van hu
welijk en gezin door de overheid een
goede zaak. Uit het oogpunt van
maatschappijstructuur is het heel be
langrijk huwelijk en gezin niet gelijk
te stellen met andere samenlevings
vormen. Het is mijn overtuiging dat
de maatschappij gediend is met de
vastheid van het samenleven in een
huwelijk.
U kunt mij tegenwerpen: kijk naar
de praktijk, kijk naar de echtschei
dingen. Dan zeg ik: dat is een in
trieste zaak, maar dat mag geen ar
gument zijn.
'Uw' oud-minister Van den Brink
sprak deze week voor de parlementai
re enquêtecommissie over 'de gede
railleerde maatschappij' van de jaren
zeventig. Wat vindt u van de huidige
maatschappij
Je hebt natuurlijk déraillementen in
de samenleving. Er zijn zeer nare om
standigheden, zoals het druggebruik,
de onveiligheid, diefstal - zelfs in dit
instituut wordt gestolen, bestelen
studenten elkaar. Het is erg dat er
geen onderling vertrouwen bestaat,
dat mensen hun huizen moeten be
veiligen.
Ikzelf voel me wel prettig in de
huidige samenleving, maar dat zegt
niet zoveel. De vraag is of de meeste
mensen zich prettig voelen.
Het vennootschapsrecht heeft altijd
uw bijzondere aandacht gehad. On
langs heeft o.a. de Haagse rechter
commissaris mr. Rutgers gewezen op
enkele gaten in de wetgeving, waar
door fraude met besloten vennoot
schappen soms wel erg gemakkelijk
wordt gemaakt. Aan twee van elke
drie faillissementen bij BWs zit een
luchtje.
De betekenis van BWs wordt schro
melijk overschat. Een koppelbaas
heeft de BV niet van node. Als de BV's
er niet waren, zou er ook worden gef
raudeerd. Ik kan zo een groot aantal
andere ontduikingsmogelijkheden
opnoemen.
Maar je kunt het voor iemand die wil
knoeien, toch minder aantrekkelijk
maken?
Het is reuze moeilijk om regels te ma
ken die de goeden ontzien en de kwa
den treffen. Frauderen is vooral ook
een kwestie van moraliteit. Die staat
in veel gevallen zeker niet hoog aan
geschreven. Neem het verschijnsel
steunfraude. Veel mensen ervaren
dat niet eens als immoreel. Elke sa
menleving zal met een zekere fraude
moeten leren leven. En op het totaal
aantal BV's gezien valt het aantal
frauderenden nog wel mee.
Wat wilde de jonge Van der Grinten
worden?
Dat weet ik niet. Ik ben rechten gaan
studeren, waarschijnlijk omdat mijn
vader hoogleraar recht was. Het was
niet direct een beroepskeuze. Wat ik
daarna gedaan heb is een beetje door
het toeval bepaald. Ik ben begonnen
op een advocatenkantoor voor 50 gul
den per maand. Daarna kwam ik bij
Unilever.
Naar het staatssecretariaat heb ik
nooit gestreefd. Toen werd ik hoogle
raar in Tilburg, later hier. Mijn leven
is sterk door het toeval bepaald; dat
gebeurt geloof ik bij veel juristen.
Eerder liet u al eens uw ongenoegen
blijken over de regelingen en papier
bergen die de universiteit vanuit Den
Haag bereiken. De rectoren van de
universiteiten hebben zich vorig jaar
voor het eerst gezamenlijk druk ge
maakt over 'de Haagse regelzucht'.
Bij de taakverdelingsoperatie vond ik
het goed te verdedigen dat de minis
ter minder vestigingsplaatsen voor
opleidingen wil. Evenmin is het onre
delijk van de minister, dat hij met
zijn stelsel van voorwaardelijke fi
nanciering wil weten hoe universitei
ten hun onderzoeksgeld uitgeven. Als
het er maar niet toe leidt dat mede
werkers een belangrijk deel van hun
tijd moeten stoppen in staafjes en be
rekeningen. Alsjeblieft geen romp
slomp.
Maar een ander plan van de minister
vind ik ronduit funest voor het we
tenschappelijk onderwijs: de voor
schriften die hij wil geven voor de ge
talsverhoudingen tussen hoogleraren,
hoofddocenten en docenten.
Die verhoudingen komen neer op
een flinke inkrimping van het aantal
hoogleraren. Daardoor komt het on
derwijs in zeer overwegende mate in
handen van docenten, terwijl hoogle
raren beduidend meer presteren. Als
je door het terugbrengen van het
aantal hoogleraren vakken moet
gaan samenvoegen, maak je hoogle
raren ook verantwoordelijk voor ge
bieden waarop zij niet bij uitstek des
kundig zijn. Zo verzwak je de weten
schappelijke betekenis van de uni
versiteit.
Voor mij is het de vraag of met het zo
centraal stellen van het behoud van
werkgelegenheid de kwaliteit van het
onderwijs niet wordt aangetast. Aan
de universiteit heeft in de zestiger en
begin zeventiger jaren een vrij onge
controleerde wildgroei plaatsgevon
den. Maar als er moet worden inge
krompen, zoek het dan eerder in de
medewerkersplaatsen dan bij de
hoogleraren.
Valt er nog veel te bezuinigen in het
wetenschappelijk onderwijs?
Na enige aarzeling: Ja. Bij een effi
ciëntere organisatie en werkwijze
kan het met minder geld en mensen.
Het aantal arbeidsplaatsen aan de
universiteit blijft nog altijd groot.
Ik vraag mij bijvoorbeeld af of stu
denten wel zo intensief door de staf
moeten worden begeleid als nu
meestal gebeurt. Tenslotte moeten
studenten juist zelfstandig leren wer
ken. Verder blijkt uit Amerikaans
onderzoek, dat het rendement van die
intensieve begeleiding daar vrij ge
ring is.