Bi 'Overheid m uniseks-idei niet propagt HANDELAAR IN AFLUISTERAPPARATEN: 'NEDERLAND IS ERG TOLERANT' EENVOUD VAN DER GRINTEI ZATERDAG 5 ME11984 awBEwE®® >ig Brother heeft een broertje. Justitie tapt, wanneer er een 'redelijke verdenking' is gerezen tegen bij voorbeeld een drugshandelaar, al snel diens telefoon af. En de Engelse politie schijnt precies te weten wie onlangs de agente bij het Libische 'volksbureau' in Londen doodschoot omdat het gebouw werd afegluisterd. Afluisterapparatuur wordt echter niet alleen door Amerikaanse presidenten, geheime diensten en andere overheden gebruikt. Ook particulieren bedienen zich ervan. Want hoewel het gebruik van afluisterapparatuur in de meeste gevallen verboden is, kunnen die artikelen wel straffeloos worden verhandeld. Belastingdienst Verstand Kassa Brood Misbruik Stiekem ■IMIII1IMM ZATERDAG 5 ME11984 er 1 juli gaan gevallen) met dri huurstijging kaï toevallig in het v betaald hebt in kwaliteit van de w verbetering var huurverhoging is gemakkelijk gemakkelijk zul met de huursubsic a.s. sterk gaat verai een wirwar uitzonderingen e waar een normaa mee uit Van een onzer verslaggevers Vorig jaar nog werden vier mannen, werkzaam in de we genbouw, gearresteerd die er van werden verdacht afluis terapparatuur te hebben ge plaatst bij de Vereniging Noordelijk Technisch Wegen bouwcentrum. Op die manier kregen ze inzicht in de in- schrijfprijzen van de concur rentie en kregen ze een pro ject van een half miljoen gul den toegewezen. De bedrijfs- spionage kwam aan het licht doordat het centrum last kreeg van radio- en tv-storin- gen. Maar verder valt het nauwelijks na te gaan of af luisterpraktijken veel voor komen. De pakkans is voor moderne voyeurs niet groot. De afnemer van dergelijke electro- nica is niet, zo leert een gesprek met een Amsterdamse handelaar in af luisterapparatuur, een hijgerige fi guur die er genoegen in schept te ho ren op welk tijdstip zijn buren het ontbijt gebruiken. Per slot van reke ning worden de bewoners van veel gehorige nieuwbouwhuizen al tegen wil en dank deelgenoot gemaakt van de dagelijkse routine van de buren. Wel is de klant vaak een zielig fi guur. Veelal is het iemand die, zake lijk of privé, met de rug tegen de muur staat. Afluisterapparatuur is dan een laatste strohalm waaraan zo iemand zich krampachtig vast klampt. En de professionele handel weet dat en speelt daar op in. In luxe uitgevoerde folders wordt de appara tuur omschreven als „exclusieve, doorgaans zeer compact uitgevoerde elektronische hulpmiddelen die u wellicht het antwoord op een (bran dende) vraag kunnen verschaffen, de oplossing van (aankomende) proble men kan versnellen of waarmee u uw eigendommen kunt beschermen/be waken". Zo bestiert Amsterdammer Dick Offringa onder het motto 'als ik het niet doe, doet een ander het' vanuit een pandje in het hart van de Jordaan het bedrijfje Personal Security Sys tems. Een naam met een dubbele bo dem, want de apparatuur die hij le vert wordt in de regel gebruikt om juist de persoonlijke veiligheid van een medemens, wat privacy toch is, te schenden. Offringa levert zijn klanten vol gens zijn folder 'today's secret wea pons'. Inderdaad heeft de handel in 'luizen', zoals het bargoens de verbor gen microfoons geheel vrij naar het slangwoord 'bugs' betitelt, veel weg van wapenhandel. Het assortiment van in pennen, stopcontacten, en an dere redelijk onschuldige voorwerpen verborgen microfoons voorziet name lijk ook in elektronica die juist signa leert of men wordt afgeluisterd. Daarbij omgeeft Offringa zijn han del opzettelijk met een zweem van il legaliteit. In advertenties wordt de 9 muizen eheime 'Luizenhandelaar' Offringa: Ook honkbalknuppels kunnen verkeerd gebruikt worden. - fotoanp wspe apparatuur omschreven als 'niet door de PTT goedgekeurd', de persoon die een royaal bedrag overmaakt wordt een 'spannende' catalogus beloofd en correspondentie wordt via een post busnummer gevoerd. „De mensen kopen dit spul alleen als het echt nut voor hen heeft. Je hebt het nodig, of je hebt het niet no dig. Maar je hebt het niet een béétje nodig", weet Offringa uit ervaring. Van de personen die menen dat het voor hen rendabel is om bij PSS geld te besteden aan dergelijke appara tuur is circa zeventig procent zaken man. „En dan gaat het heus niet altijd om het bespioneren van een ander bedrijf. Vaak wil men inzicht in het geen er binnen de eigen zaak speelt. Stel dat iemand zijn bedrijfsleider er van verdenkt regelmatig geld te ver duisteren. Door hem af te luisteren komt zo iemand daar wel achter. Of als een zakenman denkt dat zijn com pagnon er met zijn vrouw en de kas vandoor wil, kan deze apparatuur ook uitkomst bieden", aldus Offringa. Nog afgezien van de problemen die dan pas goed ontstaan en waar de ap paratuur beslist geen oplossing voor kan bieden, kan uitzien naar een an dere compagnon of echtgenote of iets minder wantrouwig van aard zijn wellicht voor een goedkopere oplos sing zorgen. „Ook kan het zeer nuttig zijn voor iemand die accountants van de belas tingdienst op bezoek krijgt. Een mi crofoontje is gemakkelijk in de eigen kamer, waar de heren de boeken door gaan nemen, te plaatsen. En dan is het natuurlijk interessant te horen waar zij het over hebben. Maar ook in andere branches vindt men het han dig. Ik verkoop bij voorbeeld ook ap paratuur aan sekshuizen. Dan wil men weten of de meisjes op de ka mers wel het gangbare tarief bereke nen. Ook gokhuizen bestellen hier. In die branche kan het noodzakelijk zijn om heimelijk direct informatie door te geven". Maar ook het meer traditionele ge geven van de man die zekerheid wil omtrent het al dan niet overspelige gedrag van zijn echtgenote komt Of fringa tegen in zijn business. Het lijkt dan veelal wel verdacht veel op die laatste strohalm waaraan iemand zich vastgrijpt. „Kijk, je kunt nu wel zeggen 'ik zal dat spul nooit of te nim mer gebruiken', maar dan redeneer je nu met je verstand. Maar als je in zo'n situatie verkeert, redeneer je met je gevoel, en niet met je verstand. Voor die mensen is deze apparatuur een al lerlaatste redmiddel om voor hen bij na onoverkomelijke problemen te overwinnen". Het mag duidelijk zijn: Offringa ziet niet zichzelf maar zijn clientèle als potentiële boosdoener die eventu eel de wet overtreedt. En, louter for meel gesproken, is dat ook zo. De handel in afluisterapparaten op zich is niet verboden. Het is nog maar de vraag of een verbod op de handel heilzaam zou zijn. De handel wordt dan simpelweg illegaal. Offringa zit er niet zo mee op welke wijze de via hem gekochte microfoons en zendertjes worden gebruikt. „Dat is hetzelfde verhaal als met een honk balknuppel. Als ik in een sportzaak zo'n knuppel verkoop heb je ook kans dat daar iemand de schedel mee wordt ingeslagen in plaats van dat er sport mee wordt bedreven. Ach, die ethiek.Het is uiteindelijk allemaal elektronica, en het bestaat allemaal al heel lang. Als ik het niet verkoop, doet een ander het". Daarbij weet Offringa zowaar een aantal voorbeelden van legaal of al thans onschuldig gebruik van zijn handel te noemen. Al geeft hij meteen volmondig toe dat dat 'natuurlijk' uitzonderingen zijn. „Zo was er die bejaarde dame die steeds in haar gro te tuin haar schildpad kwijt was. Ze kocht hier een piepklein zendertje dat aan het beest bevestigd werd en met een ontvanger, waarop een wijzer uitsloeg naarmate ze dichter bij die zender kwam, kon ze hem gemakke lijk terugvinden. Ook worden de zen ders echt wel eens als babyfoon ge bruikt. Voor een Nederlandse met een huis en een restaurant in Portugal was mijn apparatuur de enige oplos sing. Haar huis, waar de kinderen sliepen als ze in het zaak werkte, lag op een afstand van zo'n zevenhonderd meter". Waarheid klinkt vaak onge loofwaardiger dan fictie. Het assortiment van PSS is groot. Vrijwel alle apparatuur is afkomstig uit Japan, West-Duitsland of de Ver enigde Staten. Een van de kleinste FM-zendertjes is acht millimeter dik en heeft een bereik van zeshonderd meter. Dit vijf gram wegend appa raatje moet vierhonderd gulden kos ten. Naarmate de zenders groter wor gden, worden de prijzen kleiner. Veel apparatuur werkt op batterijtjes en zendt via de FM-band uit op een door de gebruiker in te stellen frequentie. Maar ook apparaatjes die via speciale frequenties uitzenden worden gele verd. Deze zenden buiten de normale omroepband uit en kunnen op een 'normale' radio niet worden ontvan gen. Derhalve dient de gebruiker ook een speciale ontvanger te kopen, zo dat de kassa bij Offringa twee keer rinkelt. En die kassa rinkelt wederom als mensen, al of niet ten prooi geval len aan paranoia, bij hem een appa raatje kopen dat juist moet signale ren of voorkomen dat een ruimte of telefoon wordt afgeluisterd. Maar ook in pennen, stopcontacten, aanstekers en telefoons verborgen zenders behoren tot het arsenaal (prijzen grofweg rond de vijfhonderd gulden), evenals een spraakgestuurde cassetterecorder met zender, inge bouwd in de dubbele bodem van een diplomatenkoffer. En zo'n pen schrijft dan voor dat geld nog echt ook en met de aansteker is een vuurtje te presenteren. „Het kan wel eens van belang zijn om 'live' te horen wat er in een andere kamer wordt ge zegd. Bijvoorbeeld bij offerte-bespre kingen. Degene die dan een zendertje achterlaat kan rechtstreeks op af stand de ruggespraak, die dan door gaans plaatsvindt, volgen". Behalve voor hemzelf zit er volgens Offringa ook voor de gebruikers ze ker brood in. „Laatst belde iemand me nog op nadat hij zo'n diplomaten- koffer had aangeschaft. 'Joh, die kof fer van jou heeft me een ton opge bracht' zei hij enthousiast". Wat de zendapparatuur betreft komt een gebruiker al snel in aanva ring met de PTT. De Telegraaf- en Telefoonwet bindt het bezit en ge bruik van zenders en de ether aan een vergunning van de PTT en het ligt voor de hand dat de PTT onder geen enkele voorwaarde vergunningen af geeft voor afluisterapparatuur. Het telefoongeheim -PSS levert allerhan de materiaal om lijnen af te luisteren of, voor 'de gedupeerde partij', om dat juist te voorkomen- poogt de wetge ver onder meer in de wet op de priva cy te beschermen. Deze wet, eigenlijk zeven artikelen die in 1970 in het Wetboek van Straf recht zijn opgenomen, vertoont nogal wat gaten. Zo is het verboden eèn ge sprek af te luisteren of op te nemen met een technisch hulpmiddel. Wel mag er afgeluisterd of opgenomen worden door of namens iemand die aan zo'n gesprek deelneemt, ook al weten de andere deelnemers daar niets van af. Ook is het strafbaar te lefoongesprekken af te luisteren of op te nemen. Maar wel mag een zoge noemde gerechtigde, bij voorbeeld een werkgever, 'zijn' telefoon aftap pen, behoudens in geval van 'kenne lijk misbruik'. De wetgever maakt niet duidelijk wat daar onder moet worden verstaan. Offringa omgeeft zijn bedrijfje niet voor niets met een zweem van illega liteit. „Dat geeft het geheel een vorm van exclusiviteit. Maar het is ook een vorm van eigenbelang. Ik hoef nu niet van negen tot zes in een winkel te staan, ik ben mijn eigen baas". En de baas verdoet zijn tijd niet graag. Ter wijl hij wat apparatuur demonstreert rinkelt om de haverklap de telefoon. Zo wil iemand een afspraak maken om wat artikelen te bekijken. „Maar alleen als we tot zaken kunnen ko men", luidt de onverbiddelijke voor waarde van PSS. „Laatst ook weer", vertelt Offringa, „kwam er iemand helemaal uit Roosendaal. Ik liep in de regen wat spulletjes te demonstreren en ineens zag ik het hè. Die kerel wil de helemaal niets kopen. Daar heb ik natuurlijk nits aan". De wetgever maakt het hem niet moeilijk. „Ik heb wel eens mensen van de PTT op bezoek gehad. Ze za gen het niet zo zitten dat ik in mijn advertenties het woord 'stiekem' ge bruikte in verband met het afluiste ren. Dat heb ik er toen maar uitgela ten en sindsdien heb ik nooit meer iets gehoord. Nederland is gewoon erg tolerant. Dat hoor ik ook bijvoorbeeld van collega's op beurzen in het bui tenland. 'Wat er bij jullie allemaal kan', zeggen ze dan. Zo heb ik laatst aan een Duitser een satelliet-telefoon verkocht. Met zo'n apparaat kun je il legaal over de hele wereld opbellen, dus zonder kosten. Maar die man heeft dat ding teruggebracht. Hij had het gevoel dat hij met een bom onder zijn bed sliep. Hier in Nederland zou zo'n ding in beslag worden genomen en dan krijg je nog hooguit een boete. Maar daar zou je er onherroepelijk voor de bak indraaien". De wetenschap dat dergelijk spul bestaat en kennelijk wordt gebruikt maat Offringa niet onrustig. Hij slaapt naar eigen zeggen uitstekend. „Ik wel. Ik heb geen achtervolgings waanzin of zo". De 'luizen' zijn voor hem gewoon handel, die goed loopt. „Al is het de laatste jaren, uiteraard door de economische omstandighe den, wel teruggelopen". Door Bert van Velzen Keurige jongens. Blazertjes. Netjes geknipt. Geen spuit busjes in de achterzak, geen viltstiftjes in de aanslag om puien, deuren en openbaar vervoer te merken met de ge heime tekens van de popcul tuur. Je kunt het onmiddellijk zien: die jongens zijn echt niet verwend. Dat kan ook niet in deze barre tijden, waarin het volk krom ligt te kermen enk morren op de maat van de be zweringen van de korzelige profeet van het nationale te kort, Marcel van Dam. De eenvoud, nog net geen wa- ter en broodsfeer, waarin onze prinsen opgroeien, ontneemt zelfs deferventste republikein de kans hen te berispen we gens het naar buiten dragen van ostentatieve welvaart. We hebben het bij de festiviteiten op Koninginnedag kunnen zien: een klein ijsje, een wor teltje, een radijsje. Wat vrolijk vermaak in de botsautootjes en een mechanische spin. De prinsen verschenen niet in admiraalscostuum, gezeten op met goudbestikte dekens en parelsnoeren gedrapeerde oli- fanten, voorafgegaan dooreen bataljon buikdanseressen en gevolgd door een gros lakeien met schalmeien. Nee, ze ver plaatsten zich in een prozaï sche bus en in een oude paar- detram. Ze hadden het naar hun zin. In Engeland gaat dat geheel anders. De monarchie is daar nog een mysterieus sprookje waar geen daglicht, doch alleen kaarslicht op mag vallen. Sprookjes kunnen, zo als u weet, het daglicht niet verdragen. Onze monarchies allang geen sprookje meer. Behalve de afwezigheid van gouden schemer komen er te veel fietsen en te weinig paar den in voor. We hebben in ons land een soort burger-monarchie die ons niet slecht lijkt te beko men. Voor de pracht en de praal en de op duizelingwek kende hoogte wiekende ma jesteit moeten we naar Enge land. Daar wordt voor prins William, die op 21 juni twee jaar wordt een miniatuurauto, tweevijfde van de ware groot te, gebouwd, die ruim een kwart miljoen gulden gaat kosten. Het wordt een Jaguar XJS cabriolet die, aangedreven door een elektromotor, een snelheid van rond 23 kilome ter per uur kan ontwikkelen. We zien dat gozertje al bij ons door de gangen van Bucking ham Palace scheuren. Van de butlers zal een hoge graad van behendigheid worden vereist, God weet waar ze op zijn der de verjaardag mee aankomen. Misschien wel een kleine Jum bo. Wat moet er van hem wor den? Onze patrouille prinsen maakte een dagelijkse indruk. Ach, wellicht loopt er eentje tussen die in staat is Vive la Republique" op de tegels van een koninklijke badkamer te kalken, maar enige vrees voor Ciske de Rat-achtige typen die met katapulten de duiven boven de Hofvijver neerhalen, lijkt nog ver gezocht. Argeloze mensen met witte verf bespui ten, naar het prinselijke voor beeld van Andrew, dat zie ik ze nog niet doen. Ik acht het wel mogelijk dat er straks een met een hoofd hoogopgetaste krul len thuiskomt dankzij een zorgvuldig bijeengespaarde permanent. Als ik het goed heb gezien wa ren de Koninginnedag ges- henken tuin praktische aard. Een maaltje groenten. Voorde kermis was van te voren be taald, zo meen ik te hebben be grepen. De Engelse koningin krijgt altijd sprookjesge schenken, zoals een mandje paaseieren van jade, met zil verbeslag en reeksen edelste nen. Wij geven met een royaal gebaar een bloemkooltje weg. De koninklijke kermistoer leek me overigens niet van ge vaar ontbloot. Was die kermis- beer met de flaporen, die ko ningin Beatrix mocht mee dragen wel grondig doorge licht? Heel wat hoge heren in het Haagse hadden klamme handjes van de zenuwen tij dens het gedrang op het an ders zo ingetogen Voorhout. Prinses Juliana, zo moet u zijn opgevallen, valt altijd in een buitengewoon leergierig pos tuur als haar wordt uitgelegd hoe een behoorlijk vat in el kaar moet worden geslagen en een kropje sla wordt geoogst- Prins Bernhard leek een beetje sip, niet geheel en al ontdaan van chagrin, maar die indruk maakt een mens al gauw met een stevige verkoudheid ondet de leden. Gezegd mag worden dat de fa milie een voortreffelijke in druk heeft achtergelaten in Den Haag. Het door crisis be proefde volk is niet getart met ostentatieve rijkdom, niet op- gekotst door vermoedens van fonteinen champagne en heu vels kaviaar. Neen, de geur van onze heldere monarchie is die van runderlappen, rode kool en spruitjes. En af en toe een blinde vink. huurs enorr Van een onze BREDA - We van regeltjes ten. De bureq danks de eers. stappen tot een gigantisch beweeglijke k< waarin nog sl ten een begaan te vinden. Een dergelijke wen lijkt ook te 1 nieuwe huursubsi 1 juli a.s. ingaa functionarissen ve poraties, belast r voorlichting over worden deze maa we huursubsidie geïnstrueerd dooi het ministerie va ruimtelijke ordei heer. Met het doel te 1 het kabinet de hl dit jaar drastisch ke protesten uit de voor die verander Vervolg va van weekt reld leeft dat niet ken zijn veel pragi samenwerken, wa; ideologieën laten te Bij uw afscheid vat mische Raad uitte groepsbelang dat c overheersen. Aanvankelijk, bij de SER, werd zeke er groepsgewijs zo Maar de ontwikke gaan dat de werl tien jaar als blok toch eigenlijk vree stand en landboui zelfde belangen werkgevers. Zove: met het voorafg; men slechts bij uit: stemt. Voor de wer zelfde, zij het dat d wel eens buiten val Ik heb ervoor g< niet primair als van een organisat beschouwt, bereid! sensus te komen e dun het eigen stai vasthoudt. Zie het meest r over het economis dellange termijn, de economische pr elkaar zeer overwi den, maart als hel gen gaat, spat de b< wonder als het ke dat een kabinet ee ner instelt om te a nen waarop ook heeft. U waarschuwt dus op je zaak, anders gering niet meer se

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 26