even. UITBLAZEN Ontreddering groot in Democratische partij Met de economie trekt ook het arbeidsethos aan .Geschiedenis als actualiteit examens DE STEM Spieken bij rij 'n Tientje cadeau VRIJDAG 4 ME11984 WIM KOCK VRIJDAG 4 ME11984 ACHTERGROND T5 PAGINA; MONDALE WIL VROUW OF ZWARTE ALS VICE-PRESIDENT Kruis UIT DE WEEKBLADEN OVER DE BUITENLANDSE POLITIEK VAN DE VS LBO Mavo Frans BINNENLAND DEj in (W var ter me vrijwielen in eige iemand die hem kort tevoren I van mij had gekregen. Enveloppe Andere mensen gaan zelfs j niet meer naar de VW voor een cadeaubon, maar stoppen j een bankbiljet in een envelop- j pe. Daar ben ik absoluut tegen. Mijn hele omgeving weet dat en lang heeft men het ook we ten te respecteren, maar nu ze me allemaal al een keer of twee, drie een uil hebben gegeven, rukt het geld weer op. Ik vind het gênant om van je eigen zus of zwager een tientje in een blanco envelop in de hand ge drukt te krijgen. Ik weet trou- wens ook niet wat ik ervan zou moeten kopen. Ik was er im mers al niet in geslaagd een verlanglijstje te maken. Gevolg: het liefdevol geschonken be drag gaat gewoon op aan kof fie, parkeermeters, een uitsmij ter en een tijdschrift. Hier is eigenüjk geen sprake meer van het geven of ontvan gen van geschenkenmaar van het voldoen aan verplichtingen. En gelijk oversteken. Vandaag jij, morgen ik. Soms letterlijk want in de meeste familiekrin gen komt het voor dat er twee binnen een week jarig zijn. Die wisselen dan braaf hun tientjes uit. En dat is dan ooit begon nen met de op zich niet onver standige afspraak maximaal x gulden te besteden aan de ca deautjes die men elkaar geeft. Dispensatie Er zijn natuurlijk wel uit zonderingen te bedenken waar voor ik gaarne dispensatie ver leen. Jonge tieners bijvoor beeld, hebben dikwijls graag geld omdat ze iéts willen kopen dat te groot is voor het cadeau budget van één oom. Bij vol wassenen komt dat ook voor. In zulke gevallen kan de adspi- rant-ontvanger om een geldelij ke bijdrage aan een groter ca deau vragen. Zelf zal ik het niet gauw doen want voor mij is geld toch altijd nog iets waar over je buiten de bank zo wei nig mogelijk praat, laat staan dat je erom vraagt. Vragen om geld staat trou wens wel wat vrijer dan vroe ger. Er is een tendens, vooral in het bedrijfsleven, de receptie- gangers te verzoeken geen fles sen, struiken of andere ge schenken mee te brengen, maar in plaats daarvan geld te depo neren in een ton of op een giro rekening. Dat geld is dan be stemd voor een goed doel. Heel nobel en onbaatzuchtig, maar intussen wordt hier eigenlijk, misschien onbedoeld maar toch vrijpostig, gesuggereerd dat je het nauwelijks nog kunt maken met lege handen naar een re ceptie te komen. Geschenken ontvangen of geven is leuker dan ze te moe ten bedenken of zoeken. Wie echter door het overhandigen van een envelop met een bank biljet erin te kennen geeft 'da- t'ie niets kon bedenken', kan dat hypocriete gebaar natuurlijk net zo goed achterwege laten. De boodschap blijft onveran derd: het was me de moeite niet waard. De reden om uilen te gaan verzamelen was een heel prozaï sche. Ik kende iemand die dat deed en het had me wel aangesproken. De uil, vanouds het symbool van de wijsheid en toen net populair door de Fa beltjeskrant. Ik kwam op de ge dachte toen ik bij een juwelier een kleine, zilveren uil in de etalage zag staan. Die wekte mijn hebzucht op en om die enigszins te camoufleren ver klaarde ik uilen te zullen gaan sparen. Dat zilveren uiltje was het begin van een verzameling die aanvankelijk stormachtig groeide. Mensen die niét van uilen houden zullen wel vinden dat ons huis nu vergeven is van die beesten. Overal kom je ze tegen. Dat ik zoveel uilen kreeg had te maken met de opluch ting bij degenen die het beu waren altijd maar boeken of boekenbonnen voor mij te 'moeten' kopen. Het is een eigenaardig gegeven dat menige schenker alleen maar iets met plezier schenkt wanneer hij of zij het cadeautje zelf leuk vindt. Met de hartewens van de ont vanger - jarig of niet - wordt dan nauwelijks rekening gehou den. „Ach jij met je eeuwige boekenbonnen, verzin nou eens iets anders!" Maar ik wilde wèrkeüjk het liefst een boek(en- bon). Voor de schenker was er echter „geen aardigheid meer aan." „Verzin nou eens iets an ders." Dat was gemakkelijker gezegd dan gedaan. Sokophou ders, dasspelden en manchet knopen draag je niet meer. He renzakdoeken met monogram zijn ook uit de mode en er komt ook een keer een einde aan je behoefte aan briefopeners en Parker balpennen. Het beden ken van wat je zou willen ont vangen is ontzettend moeilijk geworden nu je voor het soort bedragen, waarom het in het cadeautjes-circuit doorgaans gaat, zelf alles kunt kopen zo dra het je oog streelt of anders zins je behoefte eraan opwekt. Wie wacht er na het verlies van vulpen of poederdoos nou nog op verjaardag of Sinterklaas? Koopavond Even moeilijk, zo niet moei lijker is het zoeken van een ca deau voor iemand die niet weet wat hij/zij hebben wil of wiens/wier verlanglijst je niet bevalt. Op die gure koopavon den voor Sinterklaas dool ik door de straten. Ik betreed de zelfde winkels wel drie keer, in specteer evenzoveel keren de uitstallingen, hoor dat verdom de 'Zie ginds komt de stoom boot' nu al voor de derde keer uit de luidsprekers komen. M'n groeiende besluiteloosheid maakt me kwaad en ik trap het af. Het gevolg is natuurlijk dat ik de volgende avond terug moet en de beproeving zich herhaalt. Praat me d'r niet van. Ge schikte geschenken zoeken is een korvee. Maar, bedenk ik dan: wat is degene voor wie het geschenk bestemd is je eigenlijk nog waard wanneer je te beroerd bent om zo'n speurtocht te begin nen en vol te houden? Veel men sen weten die lastige gewetens vraag, geholpen door VW en middenstand, te omzeilen door de oplossing te zoeken bij de cadeaubon. Ik kan dat nog wel aanvaarden al denk ik telkens wanneer ik er een ontvang, dat de gever er zich (weer) gemak- kelijk van heeft afgemaakt. Minstens éénmaal heb ik een cadeaubon ontvangen van iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236883. Sportredactie 076-236884. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Goes, Klokstraat 101100-28030. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Terneuzen, Nieuwstraat 9. 01150-17920. Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur. Abonnementen: 22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20 30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Rank rolatioc Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. Van onze correspondent Mare de Koninck WASHINGTON - De voorverkiezingen om het Amerikaanse president schap gaan hun voor laatste ronde in. Morgen komen de kiezers in de belangrijke deelstaat Texas aan de beurt en komende dinsdag zijn er 'primarie's' in vier deel staten tegelijk, waarvan Ohio de voornaamste is. Bij de Democratische (oppositie-)partij kan de zaak dinsdagavond be keken zijn. Er zou een klein wonder moeten gebeuren, wil senator Gary Hart zo sterk terugko men dat hij de uiteindelijke aanwijzing van Walter Mon- dale tot uitdager van presi dent Ronald Reagan nog in gevaar kan brengen. De al lerlaatste voorronde is op 5 juni, als ondermeer in Ame- rika's grootste deelstaat Cali- fornië de leden van de Demo cratische en de Republikein se partij de presidentskandi daat van hun voorkeur gaan aankruisen. Daarna volgen in juli en in augustus de feestelijke nationale congres sen (conventies) van beide partijen, waarin de resulta ten van de voorverkiezingen formeel worden bekrachtigd. Bij de Republikeinen is pre sident Reagan de enige kan didaat en dus zekere win naar. De presidentsverkie zingen zijn op 6 november. In de Democratische partij is zo langzamerhand sprake van ontreddering. De opwin ding die de jeugdige en char mante outsider Gary Hart met zijn aanvankelijke suc cessen te weeg had gebracht, is geheel verdwenen. Het verschijnsel-Hart bevestigde alleen dat de Amerikanen al tijd in zijn voor 'nieuwe ideeën' en 'nieuw leider schap'. Maar de nieuwkomer moet dan wel enige inhoud kunnen geven aan die slo gans. Omdat Hart dus niet echt nieuw bleek, kon Walter Mondale dankzij traditionele steun van arbeiders en oude ren gedurende de afgelopen maand tijdens voorverkie zingen in kleinere deelstaten zijn voorsprong in kiesman nen (eigen afgevaardigden naar de partij conventie in juli in San Francisco) gestaag vergroten. Mondale heeft er nu 1215, Hart 644 en Jackson 206. De strijd tussen de 'onver mijdelijke' Mondale en de Ronald Reagan .onverslaanbaar Gary Hart nieuwe er af. Jesse Jackson verkeerde vrienden uitgebluste Hart is daarom dodelijk saai geworden, te meer daar beider politieke ideeën behalve versleten ook vrijwel aan elkaar gelijk zijn. Mondale is sociaal-eco nomisch iets 'socialistischer' (om een on-Amerikaanse term te gebruiken) en inzake buitenlands beleid en defen sie iets conservatiever dan Hart. Beiden zouden als pre sident aan de Sovjet-Unie een (wederzijdse) bevriezing aanbieden van de aanmaak en plaatsing van alle kern wapens. Maar beiden achten vooraf onderhandelingen noodzakelijk over ingewik kelde 'details' zoals weder zijdse controle. Wie zich in Nederland bewust is van het tempo waarin Amerikaans- Russische ontwapeningsge sprekken zich plachten te voltrekken, moge betwijfelen of ons land van ene president Mondale of Hart geen kruis raketten zou hoeven te plaat sen. De malaise in de Democra tische partij is ook gevolg van het vermoeden dat welke oppositiekandidaat dan ook toch kansloos is tegen Rea gan. De laatste is zojuist te ruggekeerd van een glorieuze reis door China, waarvan het Amerikaanse publiek de prachtigste tv-beelden heeft kunnen bewonderen. Rea gan, wiens uitspraken over God, particulier initiatief en vrijheid van meningsuiting feilloos door zijn communis tische gastheren werden weggecensureerd, bleek een magische aantrekkings- krachtop miljoenen Chinezen die waren uitgelopen om de lange Amerikaanse man voorbij te zien flitsen. Ronald Reagan weet steeds succesvoller afstand te scheppen tussen zichzelf en zijn politiek. „Hij komt over al goed mee weg. Hoe meer fiasco's, hoe populairder hij wordt", klaagt een bestuurs lid van de Democratische partij. Enquetes wijzen Rea gan als meest geliefde presi dent sinds Kennedy aan, ter wijl hetzelfde publiek zich in record-percentages uit spreekt tegen Reagan's poli tiek jegens de armen en je gens Midden-Amerika, het Midden-Oosten en de Sovjet- Unie. „Misschien is het beter voor de Democratische Partij om dit jaar van Reagan te verliezen. Dan krijgen we de tijd om ons te herstellen en komen we in 1988 hopelijk te rug", zuchtte de progressieve Washington Post onlangs. De krant meende dat een Demo cratische president thans niet veel anders zou kunnen doen dan Reagan's rechtse economische herstelpolitiek voortzetten, hetgeen tot grote spanningen binnen de partij met de vakbondsvleugel zou leiden. Anderen stellen vast dat de Amerikanen thans kennelijk meer behoefte hebben aan een goedlachs nationaal symbool in het Witte Huis dan aan een ernstige ploete raar zoals - volgens het weekblad News Week - Jim my Carter was „die met al zijn goede bedoelingen en deskundigheid het presi dentsschap droeg als een kruis en het Witte Huis tot zijn gevangenis maakte". Walter Mondale, die vice- president was onder Carter, draagt nog steeds het stigma van die sombere dagen van economische depressie en Amerikaanse gijzelaars in handen van ayatollah Kho- meiny. Gerry Hart bena drukt de laatste weken de verantwoordelijkheid van Mondale voor de ellende van vier jaar geleden. Volgens Hart is Mondale niet voor niets 'Reagan's favoriete te genstander'. Maar ook met het terugT grijpen naar het verleden blijkt Hart geen zielen te winnen. Zelfs zijn succesvol le aanval op Mondale's half- illegale campagnefinancie ring uit vakbondsfondsen deerde de voormalige vice- president nauwelijks. Vorige week moest Mondale beloven het teveel ontvangen geld (de kieswet schrijft strikte be perking van donaties voor) terug te geven. Maar het in cident weerhield hem er niet van om afgelopen dinsdag de voorverkiezing in Tennessee te winnen. Meest opmerke lijk feit bij die primary was de opkomst. Slechts vijftien procent van de kiesgerech tigde Democratische Partij leden was voldoende geboeid door de verkiezingsstrijd om er een wandeling naar het Walter Mondale opschudding stembureau voor over te heb ben Als het straks op de eigen lijke strijd tussen Reagan aankomt, wil Mondale naar verluidt zijn kansen vergro ten met een Amerikaanse primeur: een vrouw en/of zwarte partijgenoot als kan didaat vice-president. Ge noemd wordt Geraldine Fer- raro, lid van het Huis van Afgevaardig'den, van Ita liaanse oorsprong en afkom stig uit de wijk Queens in New York, waar ook Archie Bunker van 'All in the Fami ly' woonde. De gematigd fe ministische Ferraro, plagen- derwijs wel 'ns Edith Bunker genoemd, is voorzitter van de Democratische 'platform commissie', die het verkie zingsprogramma aan hpt schrijven is. Een eventuele zwarte kan- didaat-vice-president is bur gemeester Wilson Goode van Philadelphia. Goode is van Amerika's vooraanstaande negerleiders die geweigerd hebben de van teveel egoïsti sche ambitie beschuldigde Jesse Jackson te steunen. Met Goode als vice-president zou Mondale afstand kunnen ne men van Jackson, maar diens zwarte aanhang toch aan zich verplichten. De militante negerpredi kant Jackson blijft intussen de enige die voor opwinding zorgt in de Democratische Partij. Hij won deze week de voorverkiezing in de (voor 70 procent zwarte) stadsstaat Washington D.C. met liefst 63 procent tegen Mondale 30 en Hart maar 7 procent. Hoewel Jackson een 're genboog-coalitie' binnen de Democratische Partij zegt te willen vormen, krijgt hij bij- na alleen - maar dan wel massale - steun van zwarte Democraten. Angst om van racisme te worden beticht heeft 'kritisch blank' Ameri ka er tot voor kort van weer houden - ondermeer in de pers - om Jackson net zo arg wanend te volgen als elke po liticus in de VS pleegt te wor den bejegend. Pas sinds een paar weken durven kranten het aan om Jackson hard aan te vallen op bijvoorbeeld zijn 'verkeerde vrienden', zoals leider Louis Farrakan van de Zwarte Moslims, die alle blanken als duivels be schouwt (behalve 'een groot man' als Adolf Hitler) en die een aparte negerstaat binnen de VS wil stichten. Jackson heeft de politieke steun van deze Farrakan (die ook een aantal van zijn lijf wachten aan de presidents kandidaat heeft uitgeleend) niet van de hand willen wij zen. Niet alleen daarom, maar om het algehele appèl van Jackson aan de negerbe volking als zodanig, wordt hem nu steeds vaker verwe ten - zoals de Washington Post schreef - „de zwarten te isoleren in een land dat ein- denlijk niet meer gekweld werd door racisme". Jackson verzekert de De mocratische Partij niet te willen splijten maar juist uit te breiden. Maar velen vre zen tijdens de conventie in San Francisco een schisma. „Jackson is het zoveelste voorbeeld van het politiek geluk dat telkens weer naar Ronald Reagan lacht", liet een politiek strateeg in het hoofdkwartier van de Repu blikeinse Partij zich deze week ontvallen. „IK hoorde van een familie lid dat er op scholen tegen de kinderen werd gezegd: er zijn toch geen arbeidsplaat sen, het is verspilde moeite om hard te werken. Maar dat is een beetje over. In hele brede lagen van de bevolking keert het besef terug dat je je best moet doen om straks een behoorlijke plaats in de maatschappij te krijgen. Ieder voor zich, jawel, maar dat hoeft geen lelijk egoïsme te zijn. Mij lijkt het dat men sen veel gelukkiger worden als ze het idee hebben dat ze voor een stuk hun eigen lot bepalen." Op de golven van de her rijzende economie lijkt ook het oude idee van het ar beidsethos nieuw baan te krijgen. Aan het woord is de 'baas' van Economische Za ken, secretaris-generaal Rutten, die enkele jaren gele den nog gold als de brenger van de slechte economische boodschappen. In een inter view met de HAAGSE POST opvallend optimistische ge luiden over het herstel van de economie uit dezelfde mond. Rutten ziet de zaak zelfs zo rooskleurig in dat over twee jaar de werkloos heid weer kan gaan dalen en dat in de loop van de jaren negentig het onmogelijke fa- tamorgana van de volledige werkgelegenheid weer bin nen handbereik komt. Als dat lukt, zo concludeert Rut ten, hebben we met zijn allen een hoge prijs betaald. Het besef dat de sociale ellende nu vrij groot is zal de mensen dan matigen in hun (loon) eisen, zo denkt Rutten. Het moet wel goed gaan met de economie. Wie Dui- senberg deze week hoorde zal niet gelijk van alle somber heid bevrijd zijn, maar ver geleken met diens boodschap verleden jaar, lijkt de bood schap van de president van de De Nederlandsche Bank bijna op een lofzang op de vaderlandse economie. Maar tussen Rutten en Duisenberg is nog een andere parallel te trekken. Beiden blijken maar zeer matig overtuigd van de noodzaak van arbeidstijdverkorting voor het herstel van de werk gelegenheid. Duisenberg vindt dat korter werken met inlevering van loon de beste dingen in ons land ook onder druk zet (net als hogere be lastingen dan doen) en hij verwacht er dan ook een doorgaans negatief effect van. Rutten drijft in zijn re-' denering het fenomeen van het kortere werken naar de 'rand' van de arbeidsmarkt. Jongeren met banen van 32 uur en ouderen die eerder de VUT ingaan. Op die manier heeft het volgens Rutten nut om korter te werken. VRIJ NEDERLANDS Bi- beb voelde deze week CDA- fractieleider Bert de Vries aan de tand. Een vriendelij ke, wat stugge man, zo valt uit het interview op te ma ken, die bijbelvast is maar nu ook weer niet zo erg bevlo gen. De Vries brengt op nieuw het gebrek aan ambi tie onder woorden om frac tieleider te zijn, laat staan dat hij de functie van pre mier zou willen hebben. Hij heeft er te veel (bijbelse) re lativering en bescheidenheid voor om dat allemaal te wil len. Interessant is hoe hij als jongen van zo'n vijftien jaar zijn vader hielp bij diens pri- vé-detective-werk. 's Nachts urenlang voor huizen van overspelige echtgenoten lig gen, met zaklantaarns in ge parkeerde auto's schijnen om zo het bewijs van ontrouw te vinden. Hij vond het saai werk, dat hem bovendien iets over de dubbele moraal leer de. Over het werken op het Binnenhof: „Het is net als een huwelijk, je weet niet waaraan je begint." Het kost veel tijd, gaat ten koste van iedere privé-besogne én, zo blijkt, sinds De Vries fractie leider is wordt hij „interes santer gevonden door een groter aantal vrouwen. Ik ben niet van plan op grotere aandacht in te gaan", verze kert hij Bibeb. Hoe hij zich daar dan tegen wapent? „Door elke avond naar huis te gaan". Het interview gaat ook nog over politiek en vooral de ra- kettenkwestie. Met name de verwoede pogingen van Lub bers om een compromis te komen en de reacties van WD-zijde op een onlangs naar buiten gebracht ver haal. „Nijpels heeft zich in gespannen om via publicaties de crisisvariant onder de groene zoden te krijgen". En: „Nijpels loopt ons en het ka binet voor de voeten". De HP wijdt zijn omslag verhaal aan 'de joden die te rugkeerden uit concentratie kampen. De ontvangst in Ne derland blijkt bepaald niet florissant geweest te zijn. Geïdealiseerde herinnerin gen aan Nederland, de chaos in ons land en het kennelijke onvermogen van de thuis blijvers om te snappen dat zij die terugkeerden ervaringen hadden die vele malen erger waren dan hetgeen hier ge beurde tijdens de oorlog. Geschiedenis en staatsin richting waren gisteren aan de orde van de middag. Ma vo, havo en vwo moesten zich buigen over twee on derwerpen: de Verenigde Staten van Amerika tussen 1917 en 1949 én de ontwikke lingen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis in de jaren 1940-1949. Voor het vwo ging het om een vrij omvangrijk examen met veel werkmateriaal, waarbij de kandidaten aan de hand van teksten pittige opdrachten kregen. Opval lend was dat bij het VS-on- derwerp louter vragen wer den gesteld over de buiten landse politiek. Kennelijk wilde men alleen ontwikke lingen aan de orde stellen die van betekenis zijn voor Europa/ Nederland. Het tweede onderwerp (Nederland in bezettingstijd en naoorlogse opbouw) kost te de vwo'ers minder hoofd brekens, zeker aan het be gin. De nadruk bij de vragen lag met name op de politieke ontwikkelingen (Nederland se Volksunie, zelfstandig worden van Nederlands-In- dië, de doorbraakgedachte) en veel minder op de ellende van de bezetting en het ver zet tegen de Duitsers. Bij het havo (duidelijk minder werkmateriaal dan vwo) waren de opdrachten, die niet identiek waren aan die van het vwo, gevarieer der van onderwerp dan bij het vwo. Duidelijk werd ook hier dat het economische en politieke beleid van de VS van groot belang voor Euro pa/Nederland wordt geacht. Dat lijkt een reden te meer om de aanstaande presi dentsverkiezingen in Ame rika nauwgezet te volgen. Geschiedenis is dus toch een actueel vak! Voor mavo was 'geschie denis en staatsinrichting' nogal pittig. Ofschoon er lof was voor het aantrekkelijk uitziende werkmateriaal waren er wel problemen met de opgaven, zoals die over het inpassen op een tijdbalk van een reeks minister-pre sidenten. Ook het thema Ne- derlands-Indië werd moei lijk gevonden. Het hele lbo op het lmo na kreeg gistermorgen vijftig meerkeuzevragen te beant woorden over twee Neder landse teksten. De eerste was genomen uit de Win- schoter Courant van novem ber 1980 en droeg als titel 'Het zijn stumperds die hun kinderen mishandelen'. Overigens zullen vermoe delijk alle vertrouwensart sen in ons land ontkennen wat de schrijver van dit ver haal (regel 58-60) opmerkt: 'Hoewel er maar een zeer klein deel van de kindermis- handelingsgevallen bekend is bij vertrouwensartsen, is het wel opvallend dat het zich met name voordoet in de zogenoemde sociaal zwakkere milieus'. Kinder mishandeling doet zich ech ter gelijkelijk voor in alle lagen van de maatschappij De tweede tekst (vari de Parijse correspondent van Het Parool, Philip Freriks) had een wat minder zwaar karakter en ging over het gekissebis rond een vaste verbinding tussen Frankrijk en Engeland, de zogeheten Kanaaltunnel. Over de aan leg daarvan .wqrdt al zo'n honderd jaar gesproken. De leerlingen yonden de teksten niet moeilijk, maar de vragen die erover werden gesteld soms wel erg lastig. De beschikbare tijd was voor de meesten ruim vol doende. Alleen het lmo had gister middag het vak verkoop bevordering. Ook dit jaar was het examen gegroe peerd rond de marktinstru- menten plaats, prijs, pro- dukt, promotie en presenta tie. Er werden een meer uit gebreide kennis en inzicht verlangd over de vestigings plaats en de samenstelling van het assortiment. De kandidaten hadden waardering voor de concrete vraagstellingen, maar von den het werk wel moeilijk. De opsteltitels voor mavo vertoonden geen opmerke lijke verschillen met die van het vorig jaar, ze waren niet moeilijker maar ook niet ge makkelijker. Er waren en kele verhalende titels bij, waarnaar veel is gegrepen. Bij mavo-D was dat bij voorbeeld de titel 'Verhui zen'. bij mavo-C 'Zaterdag- avond', de avond voor veel jongeren om te gaan 'stap pen'. Veel van de andere titels waren van beschouwende aard. Het geluk was hierbij aan de kant van mavo-D, omdat veel van die onder werpen (reclame, halve ba nen, democratie) in de maat- schappijles aan de orde zijn geweest. Bij mavo-C sloten de (be schouwende) titels niet zo geweldig aan bij de leefwe reld van de kandidaten, zo als het onderwerp 'Driege- neratiewoningen', waarin gevraagd werd om de voor- en nadelen te beschrijven van het samenwonen met ouders en grootouders. Vwo en havo waren gisteren de dag begonnen met vijftig meerkeuzevragen Frans. Het ging bij beide om vra gen over vijf verschillende teksten. De mening van ver schillende vwo'ers was dat de teksten goed gekozen wa ren. Zowel kandidaten van vwo als havo vonden het een redelijk examen. Bij havo waren er teksten over Zuid-Frankrijk en het toerisme; Lotharingen, de elektronica en de arbeids plaatsen voor vrouwen; over het succes van Georges Brassens en over de schep per van Asterix. Bij vwo waren er onder andere teksten over de doe- het-zelver; de positie van de criticus tegenover de litera tor; de elektronica die tot eenzaamheid voert en een tekst over verdraagzaam heid en het buitenlands ver blijf van studenten. Van onze redactie binnenland DEN HAAG - De mogelijkhe den om te spieken bij het af leggen van het theoretisch ge deelte van het rij-examen worden beperkt. De 'spiekschilden' zijn aan gepast en de lichtsterkte in de examenruimtes is opgevoerd. Dit heeft staatssecretaris Scherpenhulzen (Verkeer) geantwoord op schriftelijke Kamervragen. Si het niet dooi zou oplii te een geg« Sc kens kriti< nieui 'Schoo is vaag Het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (NCW) vindt dat minister Schoo (Ont wikkelingssamenwerking) nogal vaag is over het toekom stige ontwikkelingsbeleid. Hoewel de bewindsvrouwe het bedrijfsleven meer bij die hulp wil betrekken, maakt ze niet duidelijk hoe dat zal gaan ge beuren. Het NCW is niet zo ge lukkig met het plan van Schoo de ontwikkelingshulp op een beperkt aantal landen te rech ten. Dumpen eieren Nederland heeft er bij de Europese Commissie op aan gedrongen het dumpen van Oosteuropese eieren op de Ne derlandse markt tegen te gaan. Als gevolg van die dum ping dreigt de prijs van Ne derlandse eieren te kelderen. De CDA-fractie in de Tweede Kamer heeft landbouwminis ter Braks hier vragen over ge steld. Kerncentrales De bouw van twee nieuwe kerncentrales maakt deel uit van de verschillende modellen die op dit moment bij Econo mische Zaken worden ontwik keld voor een toekomstig energiebeleid, heeft minister Van Aardenne gisteren in de Kamer bevestigd. Het is dus nog volstrekt onzeker of en wanneer er nieuwe kerncen trales worden gebouwd. Een definitief regeringsstandpunt wordt mogelijk nog voor Prin sesjesdag naar de Kamer ge stuurd. Philips gedagvaard De Staat stelt Philips aan sprakelijk voor de bodemver ontreiniging in Stadskanaal. Het departement van minister Winsemius (Milieu) heeft Phi lips voor de Bossche rechtbank gedagvaard en geëist dat het concern de kosten van het schoonmaken van de vuile grond betaalt. Die bedragen ruim 4,5 miljoen gulden. Terug naar 1940 De defensienota van de PvdA wekt de indruk dat de socialis ten terug willen naar de tijd van vóór 1940. Zo reageert de Nederlandse Officierenvere- oiging (NOV) op de eerder de ze week gepubliceerde nota 'Vrede en veiligheid'. Volgens de NOV komt die nota er op neer, dat een belangrijk deel van de defensie-inspanning op de Navo-partners wordt afge wenteld. Dat is voor de officie ren 'volstrekt onaanvaard baar'. Dronken agenten Twee onder invloed verkeren de rechercheurs van de Gro- ningse gemeentepolitie hebben woensdagnacht een voetgan ger op het trottoir aangereden. Daarna zijn ze doorgereden om vervolgens met hun dienstauto tegen een boom te rijden. Beide agenten waren bezig met een onderzoek naar een inbraak en hadden 'stevig gedronken'. Mogelijk zullen ze disciplinair worden gestraft. Staking Het partijbestuur en de Ka merfractie van de PvdA steu- ben de oproep van de FNV voor een korte werkonderbre- mng op 10 mei als protest te gen de eventuele plaatsing van kruisraketten op de vliegbasis woensdrecht. In Pvdi zei hij spra neen ken geve van zoal; loof stelsi hard De niet van I van same nen strev van c leren teger het i: nen ging het o Daar posit: ernst Den 1 Dii van man waar trok: A (Ve hee me Eui een Fra aan dor dui (lin Bei aan tisc par gez van nie n stukje, wat dagen of een weekje op de fiets, aarover gaat „Vrijwielen in eigen land". Een' rormatief fietsersboekje voor vrije tijd en va- detnf' ®.fat's H'i de fietsenvakman,deANWB, til vto ~''Sj de reis- en inlichtingenbureaus van en stichting: fiets(tel. 020-42 55 50).

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 2