ormonen St. George vechten voor
rkenning als stralingsslachtoffer
Veiligheid in lab
nooit 100 procent
in zoon
vordt
nartelaar
shij
s )root is'
DlOflM
EXTRA
Italië
Kanker
Huizen
Geen schade
Film
Spanje
Watersport
WÈêË—
Boetegeld
Deskundige
G.P.M. De Groot:
7&TERDAG21 APRIL 1984
T47
Beieren. Voll. inger. vakantiJ
bosrijke omgev Mei/juni i
ontbi.jt DM 12 p.p. Inl. 09-499556j
en met
op de
onder-
^olders
5530
'ostbus
?d. Tel
Alpen,
geving,
na 1
js. Tel.
If GEORGE (Utah) - De offi-
Ijle uitnodiging om te komen
lijden naar bovengrondse
kernproeven was afkomstig
an de Amerikaanse Commis-
voor Kernenergie. Letter
lik luidde de uitnodiging:
iftom kijken hoe geschiedenis
Cordt gemaakt."
I Voor de vaderlandslievende
Lrmonen van St. George, een
(jein stoffig woestijnstadje in
zuidwesten van de Mid-
ïnamerikaanse staat Utah,
«k het een hele eer. Zelfs
lassen schoolkinderen wer-
»ii naar een hooggelegen
unt aan de rand van het
ladje gebracht om getuige te
jjn van de wonderbaarlijke
•iddestoelwolken die vanaf
RUK IS NIET ZOVER. In de ChaBt 180 kilometer verderop ge-
prov. met 2600 zonuren p.j ligt f,e[ ,gen proefterrein in hun rich-
EEN ADVERTENTIE
VAKANTIE REC„
TIE? BEL 07,.,
TOESTEL 221.
Appartementen, voll. inger. zeero
ibad, alle seizoenen. Inl. Wetering
2858, ook 's avonds
7 km van Montbron De vrijst. b
et veel eigen tuin. Het park vv. z«
eigen meer. rest/superm. Aantr
iz. Kleureninfo bij Rebouw Krooi
■g 4a, 7917 TK Geesbrug, 05249-350.
ANS a.d. M. Zee, Argeles Sur J
aantrek. Voor info: 04789-1825.
l'Ibie (France). Schrijf/bel in Ne
uur 09-33-75378567
ling dreven,
fén generatie en honderden
loden, zieken, miskramen en
loodgeboren kinderen later
[telen vele mormonen uit St.
jeorge zich door de regering
lerraden. In de periode van
151 tot 1962 zijn in het gebied
N IN Z.O. FRANKRIJK via "I, j; bovengrondse kernproeven
jthouden. Voor het stadje St.
George betekende dat meer
■sdio-actieve neerslag dan
juge andere stad, inclusief
Hiroshima en Nagasaki, ooit
heeft moeten verduren.
Volgens een rapport dat on
langs werd gepubliceerd in het
Amerikaans Medisch Tijd
schrift en dat door drie onaf
hankelijke bronnen is geveri
fieerd, is het aantal kankerge
vallen in St. George en omrin
gende dorpen twee tot 11.2
keer zo hoog vergeleken bij
mormonen in de rest van
Utah. (Door hun sobere le
venswijze ligt het kankerper
centage bij mormonen 23 pro
cent lager dan het Ameri
kaanse gemiddelde).
Maar ondanks dit rapport
en vele andere bewijzen en
nog afgezien van het onge
woon hoge aantal kankerge
vallen waarover iedereen in
St. George je uit eigen erva
ring kan vertellen blijft de
Amerikaanse regering elke
verantwoordelijkheid voor de
slachtoffers van de hand wij
zen. Financiële compensatie of
medische hulp wordt cateo-
risch geweigerd. Om hierin
verandering te brengen heb
ben de inwoners van St. Geor
ge enige tijd geleden een
rechtszaak aangespannen te
gen de Amerikaanse regering
namens de 1195 slachtoffers
„De regering is gewoon
bang dat een uitspraak in haar
nadeel een soort doos van pan
dora zal openen", zegt MacAr-
thur Wright, een advocaat uit
St. George, die optreedt na
mens de slachtoffers. „Ze zal
de zaak tot het Hoogste Ge
rechtshof uitvechten, tenzij er
een politiek besluit wordt ge
nomen om de zaak op te los
sen. Volgens mij moet dat ove
rigens zonder al te veel pro
blemen mogelijk zijn."
Wright is een mormoon,
maar hij twijfelt nu wel aan
de eerlijkheid van de regering.
„In de jaren vijftig waren wij
zeer vaderlandslievende men
sen. De mormonen zijn erg ge
zagsgetrouw en naast de kerk
is de regering voor hen de
meest betrouwbare instelling
op aarde. Het was aan deze in
stelling te danken dat de rege
ring dit deel van de wereld
voor haar kernproeven kon
gebruiken. De mensen geloof
den gewoon de verzekering
dat het geen kwaad kon,maar
ze zijn bedrogen. Zelfs nu zijn
er echter nog mensen die vin
den dat we geen rechtszaak
hadden moeten beginnen. Zij
kunnen nog steeds niet gelo
ven dat het de radio-actieve
neerslag is die de kankerge
vallen heeft veroorzaakt. Mis
schien kunnen zij gewoon het
feit dat ze verraden zijn niet
onder ogen zien."
Naast zijn kantoor wijst
mevrouw Irma Thomas naar
de huizen die zij vanuit haar
voordeur in Tabernacle Street
kan zien. „Kijk, dat was het
huis van de dokter en zijn
vrouw. Bij een van de proeven
liep zijn huis ernstige scheu
ren op. Hij kreeg een schade
vergoeding van honderd dol
lar. Nu zijn ze beiden overle
den aan kanker. Naast hem
woonde de burgemeester en
ook hij stierf aan kanker, net
als zijn buren en de buren
daarnaast. Mijn schoonzuster
is aan kanker overleden en de
twee muziekleraren die daar
woonden, hebben twee kinde
ren verloren aan leukemie. Bij
twee meisjes iets verderop is
een borst afgezet."
Hoewel zij van huis uit
mormoon is, is mevrouw Tho
mas nu heel boos op de rege
ring. „Toen hier doktoren en
wetenschappers uit Washing
ton arriveerden om ons te ver
tellen dat de proeven absoluut
geen kwaad konden, drongen
ze er in een adem op aan om
atoomkelders te bouwen tegen
de Russen. Nou, nou blijkt dat
het de Amerikanen waren die
het gevaar veroorzaakten. Ik
zou dit natuurlijk niet over
onze regering mogen zeggen,
maar ze heeft gewoon gelo
gen." Alsof het de doodnor
maalste zaak van de wereld
was, besloot ze haar betoog
met de woorden dat onlangs
ook bij haar een kwaadaardi
ge vorm van kanker was ont
dekt. Ze lacht: „Is dat niet fan
tastisch? Hoe had ik het hier
ook kunnen missen?"
Uit een verzameling docu
menten vist ze een aankondi
ging van de Amerikaanse
Commissie voor Kernenergie
die in 11 januari 1951 in het
plaatselijke krantje heeft ge
staan. Onder de informatie dat
de proeven niet van tevoren
zullen worden aangekondigd,
staat: Het ministerie van
volksgezondheid heeft vastge
steld dat er buiten het proef-
Amerikaanse burgers kijken naar de gloeiende hemel rui
het eocploderen van een kernbom
terrein geen schade valt te
verwachten als gevolg van de
kernproeven."
Toch zijn er achteraf talloze
incidenten te noemen (die nu
ook als bewijsmateriaal zijn
aangeboden aan de rechter)
waaruit blijkt dat de autori
teiten wel degelijk wisten dat
er mogelijk risico's waren ver
bonden aan de kernproeven.
Om een voorbeeld te noemen:
als de wind in de richting van
Las Vegas of Californië stond,
werden de proeven afgelast.
Als de wind in de richting van
St. George stond, een stadje
met ongeveer vijfduizend in
woners, gingen de proeven
door. Ook is het een keer voor
gekomen dat bij het verande
ren van de wind alle auto's
werden aangehouden en afge-
spoten. Deskundigen durfden
het echter niet aan om plaat
selijke groente en melkpro-
dukten op radio-activiteit te
onderzoeken uit angst paniek
te zaaien onder de boeren.
St. George, dat wordt gedo
mineerd door de witte, uit 1977
daterende mormonentempel
die met zijn vier verdiepingen
het hoogste gebouw van de
stad is, heeft nu 21.000 inwo
ners en vijf golfterreinen
waarmee het toeristen pro
beert te trekken. De meeste
toeristen hebben geen idee van
de geschiedenis van het stadje
en weten zelfs niet dat in 1954
vlakbij een film is opgenomen.
De sterren uit. die film, John
Wayne, Susan Hayward, Dick
Powell, Agnes Moorehead en
Pedro Armendariz, moesten
op een gegeven moment een
gevecht leveren met een zand
storm. Zij en een aantal came
ramensen zijn sindsdien over
leden aan kanker.
Maar nu is St. George toch
zeker wel veilig? Zelfs dat is
niet zeker. Dr. Carl Johnson
die het rapport in het Ameri
kaanse Medisch Tijdschrift
heeft geschreven, is van me
ning dat er nog steeds straling
vrijkomt in het gebied. Op 15
februari bijvoorbeeld stortte
de grond van het eerste proef
terrein in elkaar. Dertien we
tenschappers werden daarbij
gewond. Een officiële woord
voerder verklaarde in eerste
instantie dat er geen radio-ac
tiviteit was vrijgekomen,
maar maakte er later van
'geen radio-activiteit van be
tekenis'. Dr. Johnson reageer
de hierop met de woorden:
„Op grond van mijn studie ben
ik bang dat ik beide verklarin
gen met grote scepsis moet be
handelen." Maar het was toch
zeker wel veilig als ik maar
een dag of twee ging. „Probeer
niet te veel stof in te ademen",
luidde het antwoord van Dr.
Johnson.
Copyright
IE STEM/THE GUARDIAN
aDRIA, te huur bung, en app.
r.a. juni t/m aug. Inl. 04707-1633,
NAZZOMEER, TRENTINO, ITAli
Buro „Valsugana". Gasthuislaan
Itel. 033-12716
ANTE, prachtig 4-pers appartem
>anen aanwezig. 08896-1572.
OORDELIGSTE BUSREIZEN
ïg. hotel of appartement met de b
national. 077-34900 (tot 22.00 u.)
bung's.
*en. Inl.
COSTA BRAVA. BLANKS
t h, v. part. div. comf. appj
bij strand en centr 050-4151)
27/4 10 dgn. bus app. ƒ219,- p.'^j
k voord, autoreizen: CBS, 04704-3
[/APRIL, 229,- busreis app.
ilia's, app., hotels. Bel. 05255-1206
urgerbevolking wordt het
lachtoffer van 'heilige oorlog'
UR APPARTEMENTEN/HUIZENj
5,- tot 750,- p.w. Inl 043-476086.
N LUXE DIESELMOTORJACHT.,
f 700,- p.w. Geen vaarbewijs no
aaldijk 19-23 Gendt, tel. 08812-1494
iEHBEDAN - Op een van de weinige mu-
en die nog overeind staat, prijkt het op-
ihrift: „Dit is een school van liefde."
Maar in de bloedige afdruk die een kinderhandje
ide puinhopen van een klaslokaal heeft achterge-
iteri, valt maar weinig liefde te ontdekken.
anties in Friesland/Sneekermeer
n! SURF- ANWB-Bonds- ff)
>11. verz. v.a. zellschool I^Sugiii
14-18 jr. en enSurlschool Af
i en zeiltjalk! It String 7-GOING ARIJP-bljJC.
Tel. 05668-396/05135-21
rass
inde. -
uters en de 1
/I en Apple.
igenaamde 1
el Adviezen
commerciële
inager voor:
Dudget, een
ager en
s te kunnen
i:
.W.O.
laar ervaring
jirekte-
in een
klein team,
atiet en
De mensen van Behbedan,
i klein, onbelangrijk stadje
it lage huizen en stoffige
aten in de Iraanse provincie
luzistan, dachten dat de oor-
en verschrikkingen van het
nt ruim vierhonderd kilo-
iter verderop hun deur
,rbij zouden gaan. Maar ze
idden misgerekend. Ze wis-
niet dat er een raket van
ische makelij was die de
itand tot hun stad precies
overbruggen. En zo kon
■t gebeuren dat op een goede
in november om 5 uur 's
iags de oorlog ook Behbe-
fflbereikte.
Met de fatale precisie van
it geluk belandde de raket
adden in de school die op het
M stond uit te gaan. In een
actie van een seconde wer-
de klaslokalen en enkele
iringende gebouwen in puin
legd. Vierenzeventig kinde-
werden gedood, de zoveel-
slachtoffers in de Iraans-
iaakse oorlog
komt een man tevoor-
hjn uit een van de zwaar ge-
tot het hemelse paradijs. De
mullahs slaan munt uit deze
overtuiging om de strijdlust
onder de bevolking aan te
wakkeren. Ze worden hierin
gesteund door uitspraken van
hun godsdienstige leider, aya
tollah Khomeiny. Toen een
jongen van nog geen zeventien
jaar zich volgepakt met explo
sieven voor een Iraakse tank
wierp, zei deze: „Deze kinde
ren zijn de leiders van de na
tie."
Op de begraafplaats even
buiten Behbedan zijn duizen
den mensen bijeengekomen
om de doden te herdenken en
te luisteren naar de gebeden
uit de krakende luidsprekers.
Ze zitten in stilte rond de gra
ven waarop ze gedroogd en
vers fruit hebben gelegd. De
stemmen van de menigte vere
nigen zich echter in een bittere
klaagzang als een vrouw het
lichaam van haar dode zoontje
hoog boven zich uittilt. Het
kleine jongetje is het laatste
slachtoffer van de raketaan-
f0w iF*'rift» *r~~
*r - T ■-**
Een teneergeslagen Iraanse vrouw zit op de puinhopen van haar huis nadat dat na een Iraakse raketaanval met de grond is
gelijk gemaakt. De Iraanse autoriteiten beweren dat bij de aanval honderd doden gevallen zijn onder de burgerbevolking.
- FOTO AP
jven en
jld in te
a kantoortijd)
veer
ende huizen. Hij maakt het
■"ken. Op zijn arm draagt
twee jaar oude zoontje
..Mijn zoon wordt mar-
als hij groot is", zegt hij
1 zonder trots. „Hij zal
■Men tegen Irak en later te-
Israël." Tevergeefs pro-
.j "9 net kind te laten la-
^aarbij hij het vuistje in
/ent houdt zodat het op de
/verkomt als een gebalde
'ee vrouwen met zwarte
:rs tot aan hun ogen hou-
klein jongetje aan de
Hij heeft een van de spe-
e martelaars-banden om
j, 0°fd. De Perzische tekst
„Ik zal graag als marte-
verdriet in Behbedan
dode kinderen wordt
•/"Tikt met een luide roep
/taak op de aanvallers,
betekent 'jihad' of
§e oorlog' tegen de heide-
~>ep geworteld in de leer
e sji'ïtische Islam ligt de
an het martelaarschap,
/d voor het vaderland die
min toeeane eörandeert
Een Iraans jongetje rust uit na te zijn behandeld
voor zijn verwondingen die hij opliep tijdens een
Iraakse raketaanval.
val. Een paar dagen geleden
overleed hij in het ziekenhuis.
Op het plein midden in de
stad staan bussen klaar om
vrijwilligers naar het front te
brengen. Als ze in beweging
komen, hangen de jongeman
nen uit de raampjes. Met geba
ren en geschreeuw geven ze
uiting aan hun agressie. „Marg
bar Amerika", dood aan de
Verenigde Staten, dood aan al
le buitenlandse machten die
zijn betrokken bij de grote
'duivelse samenzwering' om de
verspreiding van het ware ge
loof te voorkomen en de eenza
me mars van Iran tegen de su
permachten in Oost en West te
stuiten.
Een van de passagiers in de
bus kijkt rustig voor zich uit
en lacht. Het is een 47-jarige
man die luistert naar de naam
Hamdollah. Is hij niet te oud
om te gaan vechten? „Nee",
antwoordt hij/„Ik ben jong en
sterk en ik wil wraak en de val
van Saddam." (Met Saddam
bedoelt hij de Iraakse presi
dent Saddam Hoessein) En had
hij zich wel gerealiseerd dat
hij op een landmijn kon stap
pen? „Mijn geloof is zo groot
dat ik bereid ben te sterven",
antwoordt hij.
De weg naar het front voert
door een landschap dat zo kaal
is dat het nauwelijks de moeite
waard lijkt om voor te vech
ten. Maar de vurige rookplui
men van de raffinaderijen die
in de donkerte van de woestijn
oplichten als enorme fakkels
bieden het antwoord. Zolang
die er zijn, zijn er genoeg olie
dollars om de oorlog te finan
cieren.
Overal langs de weg naar
Khorramshahr, een stad die
door Iran is heroverd na een
beleg van 575 dagen, liggen
overblijfselen van roestige
tanks. De Iraniërs zeggen dat
17.000 Iraakse soldaten in hun
handen zijn gevallen toen ze
deze stad heroverden. Voor de
oorlog was Khorramsj ahr, ge
legen aan de omstreden rivier
Shatt-al-Arab, een van de le
vendigste havensteden van
Iran, maar vandaag de dag is
het de naam stad nauwelijks
waardig. Na ruim drie jaar
oorlog staat bijna nergens
meer een onbeschadigd huis.
Voor de oorlog woonden hier
250.000 mensen. Nu zijn dat er
nog enkele duizenden die de
stad voor complete ineenstor
ting proberen te behoeden.
Angst
In het nabijgelegen Abadan
is de oorlog dicht genaderd.
Het geluid van artillerievuur
op de rivier Shatt-al-Arab is
de hele dag te horen en overal
in de stad stijgen rookpluimen
op als gevolg van voltreffers.
De bewoners van Abadan heb
ben echter met de oorlog leren
leven. Het normale leven gaat
gewoon door. Alleen het grote
aantal soldaten in uniform
herinnert eraan dat op slechts
enkele kilometers afstand een
oorlog woedt. Van angst voor
de oorlog of walging over het
grote aantal slachtoffers durft
de bevolking nauwelijks blijk
te geven. Meestal herhalen ze
de officiële propaganda of
houden ze lachend vol dat hun
„leven niet meer waard is dan
dat van hen die sterven aan
het front of tijdens een bom
bardement op burgers."
Door het martelaarschap op
te hemelen als het mooiste dat
de mens op aarde kan berei
ken, probeert het regime de
bevolking op te roepen tot de
strijd. Overal worden films ge
toond waarin het martelaar
schap wordt vereerd en laf
aards genadeloos veroordeeld:
Het martelaarschap heeft
trouwens ook een economisch
voordeel. Familieleden van
martelaars genieten speciale
voorrechten. Naast een bedrag
aan contant geld hebben ze
vrije toegang tot artikelen die
voor anderen op de bon zijn en
hebben ze voorrang bij de aan
koop van dure consumptie-ar
tikelen.
Ook op de televisie gaat de
oorlog door met dagelijkse be
richten over het laatste offen
sief. Maar de inspanningen om
mooie plaatjes te schieten
eisen eveneens slachtoffers.
Tot dusver hebben niet minder
dan 28 Iraanse cameramensen
het leven gelaten in mijnen
velden of aan het front.
Maar zelfs als Iran geen be
slissing weet af te dwingen op
het slagveld, economisch ge
zien is het veel sterker. Toen
de oorlog begon, was Irak veel
rijker dan Iran, maar nu is de
situatie precies andersom. Iran
heeft momenteel een buiten
landse schuld van tussen de
half en een miljard dollar, ter
wijl Irak volgens het IMF voor
60 miljard dollar bij het bui
tenland in het krijt staat. Als
de Iraanse leiders de oorlog
winnen, zal Irak wellicht boe
tegeld moeten betalen. Er
wordt gesproken van een be
drag van 150 miljard dollar.
Maar nog liever dan het geld
wil de Iraanse geestelijkheid
dat de 'misdadiger Saddam'
ten val wordt gebracht en dat
het Iraakse systeem wordt
vervangen door een islamiti
sche revolutie Iraanse stijl. De
angst hiervoor is de voor
naamste reden dat de rijke
Arabische staten geld blijven
pompen in de Iraakse oorlogs
machine.
In een kamp even buiten Te
heran zitten achter prikkel
draad zevenduizend verliezers
van de oorlog. Mogelijk wor
den zij de speerpunten van een
islamitische revolutie in Irak,
maar officieel zijn het voorlo
pig nog 'gasten' die dezelfde
eenvoudige voorrechten genie
ten als de Iraanse soldaten.
Tijdens ons goed voorbereide
bezoek aan het kamp barstten
de gevangenen uit in een
'spontane' lofzang op de Iraan
se leider, telkens als we een
nieuwe barak binnengaan.
„Wij hebben het licht gevon
den, het is Khomeiny, de grote
leider van onze revolutie."
Overal hangen posters van
Khomeiny en een aantal ge
vangenen lijkt oprecht be
keerd. Ze doen vrijwillig mee
aan de dagelijkse, tweeëneen
half uur durende cursus in de
ware islartfitischffjevenswiize.
Copyright
DE STEM/THE GUARDIAN
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - „Er zijn talloze regeltjes en voorschriften
te bedenken om de risico's binnen een laboratorium binnen
de perken te houden. Je kunt bijvoorbeeld de mensen die er
werken verplichten om drie keer de handen te wassen voor
ze naar buiten gaan. Maar zoiets werkt niet op het moment
dat je plotseling aan de telefoon wordt geroepen. Dat gaat
misschien 99 keer goed, maar de honderdste keer vergeet je
geheid eerst je handen te wassen."
gen laboratorium waar niets fout kan gaan, waar elk risi
co wordt vermeden is een utopie. Dat is de stellige mening
van G.P.M. de Groot, verbonden aan het Amsterdamse Vei
ligheidsinstituut en belast met het geven van veiligheids
cursussen aan (toekomstige) laboratorium-medewerkers.
Wèl is het volgens hem noodzakelijk dat mensen in een la
boratorium zich voortdurend van de mogelijke risico's be
wust zijn. En daar schort het volgens hem nog weieens aan.
Enige tijd geleden kwam het laboratorium van het Dier
geneeskundig Instituut in Lelystad in het nieuws in verband
met de gevallen van mond- en klauwzeer in ons land. Moge
lijk zou het virus uit het laboratorium zijn ontsnapt. Een
mogelijkheid die door het laboratorium vrijwel uitgesloten
werd geacht, maar niettemin werd er een onderzoek inge
steld.
„Helemaal uitsluiten kun je zoiets nopit. In een laborato
rium werken nou eenmaal mensen en waar mensen werken
worden fouten gemaakt. Al heb je driedubbele veiligheids
maatregelen genomen, dan nog kan er iets mis gaan ten ge
volge van een reeks menselijke fouten. Maar dat wil nog niet
gelijk zeggen, dat het uitdraait op een ramp. Meestal worden
die foutjes direct gecorrigeerd".
Volgens De Groot ligt het voor de hand dat aan het wer
ken in laboratoria meer gevaren kleven dan bijvoorbeeld
aan het werken in de fabriek. „Dat is nu eenmaal de aard
van het beestje. In bijvoorbeeld een fabriek zou je kunnen
spreken van een stabiele situatie: de gevaren zijn bekend en
er zijn maatregelen tegen genomen. In een laboratorium zijn
mensen meestal bezig met het onderzoeken van iets nieuws:
bepaalde handelingen kunnen een volstrekt onvoorspelbaar
effect hebben, doodeenvoudig omdat het nog niet eerder is
onderzocht."
De Groot geeft een (denkbeeldig) voorbeeld: „Stel dat een
onderzoeker bezig is met een bepaalde proef. Dat doet hij
keurig netjes volgens de regels van het spel, totdat hij tot de
ontdekking komt dat een bepaalde noodzakelijke stof niet in
het lab voorhanden is. Hij beschikt echter wel over de com
ponenten om zélf die stof te maken. Hij gaat dan zelf 'knut
selen' en op zo'n moment zie je vaak, dat de regels overboord
worden gegooid".
Zolang de risico's van bepaalde experimenten in laborato
ria maar bekend zijn, kun je volgens De Grootje maatrege
len nemen. „Neem nou het recombinant DNA-onderzoek:
daar is ontzettend lang over gepraat - zelfs tot op politiek
k niveau - omdat de gevaren daarvan zo duidelijk in het oog
springen.
„In z'n algemeenheid zou je kunnen zeggen dat het werk
in laboratoria gericht is op een bepaald onderzoeksdoel en
dan willen veiligheidsfactoren er soms weieens bij inschie
ten. Hoe dat komt? Ik denk doordat de meeste mensen in een
laboratorium een hoog opleidingsniveau hebben en al gauw
denken van: 'ik weet heus wel waar ik mee bezig ben, mij
kan niets gebeuren'. Je moet ook niet vergeten dat die men
sen vaak heel intensief en creatief bezig zijn. In hun enthou
siasme kan het dan gebeuren, dat er niet zo netjes wordt ge
werkt".
In de Verenigde Staten zijn, laboratoria ingedeeld in vier
veiligheidsklassen. Hoe gevaarlijker de stoffen waarmee ge
werkt wordt, des te strenger zijn de veiligheidseisen. In Ne
derland heeft de overheid ook nieuwe richtlijnen aangekon
digd.
„Maar die laten lang op zich wachten, 't Is ook verschrik
kelijk moeilijk om eensluidende voorschriften voor labora
toria op te stellen. Er is een wereld van verschil tussen bij
voorbeeld een nucleair laboratorium of een microbiologisch
laboratorium".