ar
Cjioö
Bloedige bende-oorlog
Groenteman geliquideerd
Aan voordeur doorzeefd
Taximoord Spijkerkwartier
Moord in flatlift
|\r
ZATERDAG 21 APRIL 1984
W5
en
De laatste maanden trokken enkele opzienbarende gevallen van huurmoord
de aandacht. In Castricum, Arnhem, Den Haag en Amsterdam toonden mensen
zich bereid om een volslagen onbekende te vermoorden, louter vanwege de
financiële vergoeding die in het vooruitzicht was gesteld. Huurmoord in
Holland, is dat de nieuwste, verontrustende trend in de penoze?
istraties
alters
g Nieuwe tendens?
Spitwerk
Motieven
Slotsom
Jonger leeftijd
Alleen geld?
Strafmaat
W4
verlijdt hij. Een drie-
emt zijn werk over.
'ordt nauwelijks op-
duurt twintig jaar
nderen hun mening
erwerp laten horen,
at het driemanschap
act zijn gegaan: een
tend systeem was ge-
te ver staat van de
en van de burger,
komen er een zeven-
>p tafel, die ieder be-
iben op een specifief
n het civiele recht. In
ie tweede kamer dat
VV er moet komen. Er
■rtig jaren voorberei-
zoveelste point of no
epasseerd. De eerste
worden snel inge- N
i al blijkt hoe snel de
dijk ontwikkelingen
op het geschreven
en moet er met wets-
aan achterhaalde ar
en gesleuteld.
later rijzen er bij de
ten weer problemen,
ndse Orde van Advo-
en ernstige bezwaren
»en enkele van de boe-
NBW. Minister Kort-
kondigt niettemin de
dat het grootste ge-
het NBVV in werking
n treden: 1 juli 1986,
jewindsman, zelf oud-
'lijkt gevoelig voor de
zijn ex-collegae en no-
mschap en rechterlijke
tot een 'brede maat-
e discussie' over het
daar, verzuchtte hij op
e vaste kamercommis-
istitie, daar is nauwe-
ik van gemaakt.
is dat het NBVV in
I doorgaat. Waar een
e groot in kan zijn: in
sland werd een ver-
ean het burgelijk wet-
zien, omdat de Duitse
gevolgen te verstrek
en.
AMSTERDAM, najaar 1983. Een drugs-transactie tussen
•wee heroïnebenden loopt mis. Er verdwijnt voor 30 kg co
caïne (straatwaarde 30 miljoen) en de benadeelde bende
geeft de oplichters de doodstraf. Kort achter elkaar, in de
aanden september en oktober, worden drie cocaïne-dieven
,p straat geliquideerd, door huurmoordenaars van ongeveer
;:jaar die vanuit auto's of vanaf een motor het vuur openen.
Er zijn diverse arrestaties verricht in deze zaak. De zaak
moet nog voorkomen.
I aEN HAAG, 29 oktober 1982. Een groentehandelaar uit Den
I Haag (23) wordt op straat doodgeschoten door twee hem on-
I ijkende plaatsgenoten van 29 en 28 jaar. De beide huur-
I moordenaars hadden voor 'hun diensten' een beloning van
'20.000 plus anderhalf ons heroïne aangeboden gekregen.
De schutters worden veroordeeld tot 10 jaar gevangenis
straf, evenals hun beide opdrachtgevers die met de huur
moord niet-betaalde rekeningen en familieverwikkelingen
wilden vereffenen.
CASTRICUM, 21 januari 1983. Vroeg in de vrijdagavond
gaat bij het gezin Snijders de bel en de huisvader (34, twee
kinderen) wordt door vijf kogels doorzeefd als hij de voor
deur opent. De huurmoordenaar blijkt een 18-jarige jongen
te zijn. Hij doodt tegen betaling, in opdracht van een buur
man van het gezin die smoorverliefd is op de echtgenote van
het slachtoffer - en niet kan verkroppen dat haar man een
'sta-in-de-weg' is voor een liefdésrelatie.
De buurman had voor de huurmoord 30.000 overhandigd
aan een bemiddelaar die op zijn beurt twee jongelui inscha
kelde. Een 18-jarige hanteerde het vuurwapen, een 21-jarige
bestuurde de vluchtmotor. De buurman, de bemiddelaar en
de schutter zitten elk een gevangenisstraf van 9 jaar uit, de
motorrijder kreeg 6 jaar cel.
ARNHEM, 9 oktober 1983. Die zondagavond rijdt de taxi-
chaufeur Math van den Beuken (28) uit Venray met een
klant via Nijmegen naar Arnhem. De politie kwam tot de
volgende slotsom: de 25-jarige passagier is een huurmoorde
naar die een geschikt moment afwachtte. Hij dirigeerde de
taxichauffeur naar een rustig deel van het Spijkerkwartier
en stak hem daar met een mes dood.
De huurmoordenaar handelde in opdracht van de echtge
note van de taxichaufeur. Hij kreeg voor deze daad 50.000
bloedgeld in het vooruitzicht gesteld: de helft van het bedrag
dat de levensverzekeraar zal uitbetalen bij het overlijden
van de taxichauffeur.
De echtgenote van het slachtoffer woont niet meer bij
haar man. Zij is in contact gekomen met de dader via een
zus en een zwager, die in Rotterdam wonen en wel iemand
kenden die 'het' voor 50.000 zou doen. Deze zaak wordt bin
nenkort door de rechtbank behandeld.
AMSTERDAM, 17 maart 1984. Het flatgebouw Dennenrode
in de Amsterdamse Bijlmermeer. In een lift van de flat vin
den buurtbewoners het lijk van de 38-jarige Nina Uriot. Ze
is neergeschoten en volgens de politie is er sprake van een li
quidatie. Op haar man (41) werd vorig jaar al een aanslag
gepleegd, waardoor hij volledig verlamd raakte. Het ver
moeden bestaat dat Nina Uriot de hand heeft gehad in de
moordaanslag op haar man, maar later zelf slachtoffer van
de intrige werd. De politie speurt nu naar twee huurmoorde
naars (beiden 21 jaar) die ervan worden verdacht voor enke
le tienduizenden guldens de aanslag op haar man (en moge
lijk later ook op Nina Uriot zelf) uitgevoerd te hebben. Beide
voortvluchtige jongelui hebben al vaker gebruik gemaakt
van vuurwapens.
Huurmoord
blijkt van
alle tijden
particulier zo'n supporter I
:hter durft te slepen is na-I
:t zeker", zegt Vranken. „Del
■aakacties is inderdaad nietl
g. Maar dat geldt op dit mof
:eer. Het gaat erom, dat
slachtoffer makkelijker zijn
g kan krijgen".
>ed aan te stippen, dat het I
m civiel recht. Strafrechte-1
ert er nietsde officier van I
et kunnen bewijzen dat hij I
erdachte heeft gedagvaard, I
rt het niet tot een veroorde-l
tranten bevinden zich in eenl
e situatie. „Toch ligt het hierl
ivoudig", zegt Vranken. „Jel
n afwegen of demonstranten I
den kunnen verwachten. Dat I
1 Vredesdemonstratie in Denl
het geval, dus als daar watI
)u zijn, kun je niet zo gemak-I
and aanspreken. Maar in hetI
de demonstratie bij Dode-T
dat anders. Daar werd ge-I
principieel uitgesloten. Dege-I
ch meedoen, nemen daarmee|
(1de verantwoordelijkheid r
ekent overigens niet dat eikel
int voor de schade - bij voor- r
boeren - kan worden aange-|
Als een groepje demonstran-|
uto in de brand zet, kunnenl
die twee kilometer verderopl
>et meelopen, daar moeilijk!
den aangesproken. Maar de-I
bij het incident zijn betrok-J
nen zich niet zo eenvoudig]
t collectief verschuilen,
ddel kan politiek worden l
egt Vranken desgevraagd, tel
/alt aan Woensdrecht, waaj
ders bij hun pogingen op he I
/an de vliegbasis te komen]
ichades toebrengen. „Ik neem
et aan, dat de overheid sne I
middel zal grijpen. Het is ee I
sveld tussen het civiele recna
icht te demonstreren. Daanb|
om kleine schadeposten, du-
me niet zo zinvol de demo -|
aan te spreken".
naar de verzekeringskwestif-l
Korthals-Altes verklaai' 1
dat de verzekeringen mene J
deze nieuwe regels de PremljJ
omhoog moeten. Immers jl
ïngen zullen sneller moete I
Maar de minister toonde ee
;evoel voor understated J
opmerkte: „Bij de bereken' I
mij op, dat alle meevallers ai»|
ïorie zij n opgevoerd".
ht dat een volksverzekering
,/an het NBW enigszins zo I
dichten. Vranken: „Ik zie JL
oplossing. Nederland kent I
alksverzekeringen en de na I
n zijn bekend: het afwenteu
eigen risico op de geme'I
Dfwel: mensen vinden het I
chade te veroorzaken, om I
wel wordt betaald.
cht zich te verzekeren kom
ils gezegd: het is daarom g
i in de verzekeringspaperas
n, want de kans dat de de J
sneller aan de deur kom
tbeeldig.
Door onze verslaggever
Huurmoord. Een harteloze
daad waarbij iemand een hem
onbekend slachtoffer van het
leven berooft - op verzoek en
fjf tegen betaling. Moord in op-
dracht is wrang en onmense-
lijk, maar daarom nog niet
|s uitzonderlijk. Het fenomeen
M blijkt van alle tijden te zijn.
j= In de bijbel, in de Griekse en in de
Romeinse mythologie zijn klassieke
voórbeelden te vinden. En werd ook
de eerste Nederlander, Willem van
Oranje, in 1584 niet het slachtoffer
van de huurmoordenaar Balthasar
i= Gerards?
De jongste geschiedenis kent ook
zijn slachtoffers. De aanslag op John
F. Kennedy, nu bijna 21 jaar geleden,
werd ogenschijnlijk gepleegd door
Lee Harvey Oswald, die zich door
EE duistere machten liet betalen voor dit
HE karwei.
Huurmoord vindt ook vandaag de
dag plaats. Niet alleen in New York,
j= Marseille en op Sicilië, maar ook in
HE Venlo, Arnhem en Castricum. Niet al-
leen in de onderwereld of in hoge po-
ij^ litieke kringen, maar ook in gewone
EE volks wij ken.
De laatste maanden signaleerden
de voorpagina's van de kranten een
aantal schokkende huurmoorden - en
dan lijkt het alsof Nederland plotse-
ling overspoeld wordt door een nieu-
we criminele tendens, terwijl er de-
E= cennia lang niet of nauwelijks sprake
EE was van huurmoord.
E Toch is het riskant om een handje-
vol gevallen te promoveren tot 'een
nieuwe criminele trend' en die ont-
wikkeling vervolgens te beschouwen
als symptomatisch voor een verwor-
ding van de wereld.
Enig spitwerk in archieven toont
aan hoe voorbarig zulke conclusies
kunnen zijn. Huurmoord in Holland -
zo blijkt uit de dossiers - is geen ver
schijnsel van de laatste tijd. Het was
er altijd al. Het kwam in de middel
eeuwen voor, maar ook in de 'gemoe
delijke' jaren vijftig, zestig en zeven
tig-
We lieten de bladzijden langs onze
duim snorren van de j aargangen van
deze krant van 1971 tot en met 1977.
Weldra telden we liefst zeven - des
tijds spraakmakende - gevallen van
moord in opdracht.
In 1971 werd in Amsterdam de Ita
liaanse restauranthouder Romano
Mazzili in bed doodgeschoten door
een beroepsinbreker (60) die voor deze
opdracht ƒ70.000 als beloning kreeg
van de Nederlandse echtgenote van
de Italiaan.
In 1972 werd in Eersel de arbeider
Frits van Amting vermoord door een
in geldnood verkerende huisvader
(33) van zeven kinderen, die daar
ƒ3.500 voor kreeg van de echtgenote
van het slachtoffer. De huurmoorde
naar kende zijn slachtoffer niet en
ging met een foto in de hand op zoek
naar hem.
In 1973 werd de Amsterdamse
bouwvakker Cees de Feder, op ver
zoek van diens vrouw, door een buur
man gedood voor het bedrag van
2.000. De huurmoordenaar ergerde
zich toch al langer aan de aan drank
verslaafde buurman.
In 1974 werd de schipper Cor Jacobs
in Vlissingen door een huurmoorde
naar doodgeschoten, voor een bedrag
van 1.500 dat - alweer - door de
echtgenote was uitgeloofd.
In 1975 en 1976 worden twee Am
sterdamse leiders van heroïnebenden
op straat neergeschoten. Volgens de
politie waren deze aanslagen het
werk van professionele beroepskil-
lers die speciaal voor deze klus vanuit
Hong Kong zouden zijn overgevlogen.
De beulen en opdrachtgevers zijn
echter nooit ontmaskerd.
In 1977 werd een vrouw het slacht
offer van een aanslag door huur
moordenaars. Het gebeurde in Hard-
inxveld-Giessendam, waar haar man
ƒ4.000 uitloofde aan handlangers om
haar uit de weg te ruimen. De aanslag
mislukte op het nippertje.
Niet nieuw dus, maar er zijn enkele
opmerkelijke overeenkomsten en
verschillen tussen de 'oudere' en de
'recente' aanslagen omwille van
bloedgeld.
Opvallende overeenkomst is, dat
het motief achter de opdracht vaak
oftewel een bende-oorlog, oftewel een
verstoorde liefdesrelatie is. Opmer
kelijk verschil is, dat de gemiddelde
leeftijd van de huurmoordenaar de
laatste jaren flink gedaald is.
Volgens de criminoloog G.P. Hoef
nagels, verbonden aan de Erasmus-
universiteit in Rotterdam, kunnen uit
dit bundeltje gegevens verder geen
wetenschappelijk verantwoorde con
clusies getrokken worden.
„Iemand die alleen op deze sum
miere gegevens afgaat, kan zelfs tot
de slotsom komen dat je niet eens
meer kunt trouwen of je echtgenote
huurt een moordenaar," aldus Hoef
nagels die de aantallen te klein vindt
om uitspraken met academische stel
ligheid te kunnen doen.
Wel vindt hij het niet vreemd dat
de huurmoordenaar vaak nog piep
jong is. Hoefnagels: „De leeftijd tus
sen 18 en 25 jaar is de leeftijd waarop
men ontvankelijk is voor dit soort op
drachten. Hele legers zijn gebouwd op
de volgzaamheid en daadkracht van
jonge volwassenen, die de gevolgen
van hun daden nog niet helemaal
doordenken voordat ze tot actie over
gaan."
Zijn collega prof.dr. Riekert Jong
man, als criminoloog verbonden aan
de Rijksuniversiteit van Groningen,
is ook al niet verrast door de jonge
leeftijd van de verdachten.
„Sinds de jaren zestig is er sprake
van een aanzienlijke daling van de
gemiddelde leeftijd van de delin
quent, als we de witte-boorden-cri-
minaliteit tenminste buiten beschou
wing laten. Meer dan de helft van de
misdrijven wordt nu gepleegd door
mensen tussen de 17 en 24 jaar, óók bij
de gevallen van zware criminaliteit."
Jongman: „Geweldsdelicten wor
den meestal gepleegd door jongeren
uit randgroeperingen die in de pro
blemen zitten, maar die geen enkel
uitzicht op een betere toekomst aan
gereikt krijgen. Door dat gebrek aan
een horizon dwalen ze steeds verder
af van de bestaande norm en het risi
co van het vervallen van kwaad tot
erger is dan groot. Dat is ook ,de reden
waarom er beleidsmatig iets gedaan
moet worden aan de positie van af
dwalende randgroepjongeren. Het fi
nancieringstekort verlagen is mooi,
maar we moeten oppassen dat we
geen klimaat scheppen waarin we fi
nancieel oké zijn, maar waarin peil
loos diepe maatschappelijke wonden
geslagen zijn."
De van-kwaad-tot-erger-theorie
wordt ook gehanteerd door voorlich
ter Klaas Wiltink van de gemeente
politie in Amsterdam. „Uit de antece
denten van de voortvluchtige ver
dachten in de zaak van de moord in
flatlift, blijkt dat deze knapen steeds
verder zijn afgegleden. Bij hen begon
het met mishandeling, om via diefstal
met geweld, roofoverval en deelname
aan een schietpartij bij huurmoord te
eindigen."
Toch worden maar weinig rand
groepjongeren heuse zware jongens.
En lang niet elke tot de bodem gezon
ken zware jongen laat zich voor geld
verleiden tot huurmoord. Waarin on
derscheidt de huurmoordenaar zich
dan van een 'gewone' zware jongen?
Die vraag leggen we voor aan het
Pieter Baan Centrum in Utrecht, de
psychiatrische observatiekliniek van
het gevangeniswezen, waar gerechte
lijke rapporten worden samengesteld
van plegers van geweldsdelicten.
- Tekening. Joep de Bekker
Prof. dr. Beyeart, de psychiater die
onder meer de psychiatrische rappor
ten van de daders van de huurmoord
in Castricum samenstelde: „In de drie
gevallen die ik onderzocht, was er
geeneen waarbij de huurmoordenaar
louter omwille van het geld tot zijn
daad kwam. De achtergronden van
het drama waren veel complexer en
onderling heel verscheiden.
Steevast viel op dat de uitvoerder
van de huurmoord sterk onder de in
vloedssfeer van zijn opdrachtgever
stond. Vaak was er sprake van een
ingewikkelde relatie tussen uitvoer
der en opdrachtgever. Géén van de
huurmoordenaars met wie ik sprak,
zou als 'killer' ingeschreven kunnen
staan in een soort 'uitzendbureau
voor beroepsmoordenaars.' Alle da
ders voelden zich, vanuit onderling
zeer verscheiden relaties of afhanke
lijkheidsposities ten opzichte van de
opdrachtgever, tot hun daad ver
plicht."
Tenslotte de strafmaat. Wordt er
onderscheid gemaakt tussen de uit
voerder van de huurmoord en de op
drachtgever? „In principe niet," zegt
mr. Wooldrik, officier van Justitie in
Amsterdam.
Wooldrik: „Volgens het wetboek
van strafrecht moet de uitlokker van
de moord op dezelfde wijze gestraft
worden als de dader. Er bestaat ech
ter een neiging om de uitlokker
zwaarder te straffen dan de daders
van wie hij zich bediend heeft. Dat
hangt af van hun relatie en de weder
zijdse beïnvloeding."
Ook Wooldrik stelt overigens met
nadruk dat er geen sprake is van 'een
nieuwe tendens' in de criminaliteit.
Wooldrik: „Hooguit kun je spreken
van een accentverschuiving. Ik zeg
altijd maar dat het beeld van de Ne
derlandse criminaliteit altijd vrij
rustig is geweest, en dat we nu bezig
zijn om de achterstand op het buiten
land bij stukjes en beetjes in te lo
pen."
-
ACV.
treft
ts
Wat
de
crirttt'
chters'
^.dS^t buiten'
.tand oP
Ne'
rilarvd
(dertatvd
iTV
te
bezig
lopen
de
foto
