UITBLAZEN
Toekomst Hong Kong onzeker
Turkije: geen
springplank
voor Amerika
Het enige land zonder prijsverhoging
even.._
De jonge
Brinkman
Benjamin glijd
VRIJDAG 20 APRIL 1984
BlBUM
:PAGINA TWEE1
PAGINA 21 VRIJDAGI 20 APRIL 198^
ONDANKS 'VOORUITGANG' IN BESPREKINGEN ENGELAND EN CHINA
Lucht
Vluchtelingen
'Sleutel'
UIT DE
WEEKBLADEN
Kop indrukken
Cyprus
30 Ha Familiepark
Méér dan 30 attrakties en shows
voor één enkel entreebiljet.
Elk jaar nieuwe attrakties
Dit jaar: geen prijsverhoging
Open alle dagen tot en met 30 september
IN BEPAALDE L
Zeldenrust
stopt
met secties
VASTENACTIE
DE STEM COIV
WIM KOCK
Die Brinkman geniet
van zijn job. Dat
kun je zien wanneer
hij op de tv is. Hij praat
dikwijls rad, lang niet
gaaf, maar wel tamelijk
gewoon. Gewoner dan
menig kamerlid bijvoor
beeld. Ook valt het op dat
hij dingen durft beweren die in
de Haagse porseleinkast al
gauw te boud worden gevon
den. Op en rond het Binnenhof
zijn de tenen lang, maar Eelco
Brinkman is te jong om dat te
zien. Hij stapt rustig voort.
Deze week heeft Brinkman
zijn nek wel erg ver uitgesto
ken. Hij had het nu eens niet
over de zaken die de Kamerle
den voortdurend bezighouden,
maar over de Kamerleden zelf.
Wat hem betreft waren het
part-timerszo vertrouwde hij
het weekblad Vrij Nederland
toe. Dan konden ze er in de
burgermaatschappij ook nog
een deeltijdbaan bij hebben. Ik
weet niet of dat zo'n goed idee
is. Voor een Kamerlid mis
schien wel. Het biedt hem de
kans om niet alleen af en toe
aan de basis te ruikenzoals hij
nu graag beweert te doen, maar
er zelf een stukje van te zijn.
Voor ons van de basis echter
zijn de vooruitzichten onzeker
der.
Ik heb ooit een collega ge
had die onbezoldigd bestuurs
lid was van een vakbond. Om
de haverklap liet de man z'n
werk in de steek om naar Am
sterdam of Den Haag te sporen
en daar de een of andere crisis-
plooi glad te vergaderen. Vroe
ger had je ook nog wel eens een
krant die er een Kamerlid als
hoofdredacteur op nahield. Zo'n
man werd door de degene die
hem van een hoofdredacteuren-
salaris voorzag, blijkbaar be
schouwd als de vlag op zijn
modderschuit, want leiding ge
ven aan zijn redactie deed zo'n
hoofdredacteur niet. Een keer
per week schreef hij op briefpa
pier van de Staten-Generaal.
een hoofdartikel welks inhoud
dan frappant correspondeerde
met de via de radio reeds ver
spreide gedachtenkronkels van
zijn fractieleider.
Ik bedoel maar: een part-ti
me Kamerlid kan er in Den
Haag misschien wel mee door,
maar hier aan de basis, waar de
B. V. Nederland echt wordt ge
maakt en in stand gehouden,
kunnen we zulke deeltijdwer
kers missen als kiespijn. Trou
wens, wat zou je zo'n kamerlid
moeten laten doen. Wat kan'ie?
Adviseur
Neem nou de krant. Je zou
misschien denken dat zo'n Ka
merlid het dagelijks redactie-
overleg zou kunnen adviseren.
Maar wat heeft een redactie
aan een adviseur waarvan be
kend is dat je hem met een
pond zout moet nemen? Je
kunt niet 's-avonds in Den
Haag er voor de oppositie een
radicale motie door proberen te
rammen en de volgende och
tend op de redactie een integer,
objectief achtergrond-verhaal
houden over dezelfde kwestie.
We zouden hem niet geloven en
wat heb je aan een adviseur aan
wie je geen geloof hecht?
Er zijn natuurlijk wel min
der gevoelige halve baantjes te
bedenken. Kamerleden van het
groene front zouden voor halve
dagen boerenknecht kunnen
gaan spelen. De PvdA-fractie
de fabriek in, de CDA-ers naar
het ziekenfonds en het bijzon
der onderwijs en de WD-ers
naar kantoor of achter de toon
bank. Eén ding zou zonneklaar
worden aangetoond: er zitten
er in de Tweede Kamer niet
iiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimHiHiiiiiiiiHiiHiiiiiiiiiiiiiiiiimiiHiHiiiiiiiiiiiiiiiwiiniliHHiiiiiiiiiiiË
veel meer die met hun handen
hebben leren werken. Of ooit
een bloeiend winkeltje hebben
opgezet, laat staan een indus
triële onderneming of een le
gerkorps geleid. Nee, ik denk
dat Brinkman nog raar zou op
kijken als die 150 parlementa
riërs in de burgermaatschappij
een deeltijdbaantje zouden
gaan zoeken. Je hoeft ze maar
te zien zitten en te horen praten
vooral, om met aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid te
kunnen voorspellen dat ze alle
maal in de kwartaire sector te
recht zouden komen. De mees
ten waarschijnlijk in Brink-
man's eigen zachte gelederen.
150 welzijnswerkers erbij. Wat
het jargon betreft moet het klik
ken.
Zwinderen
We hebben in de kranten
kunnen lezen dat Brinkman
zich met zijn opmerkingen in
Vrij Nederland niet populair
der heeft gemaakt. Die Kamer
leden moesten zich niet zo met
details bezighouden. Ze moes
ten meer respect hebben voor
de besluiten van een minister
en de verantwoordelijkheid die
deze daarvoor draagt. Ze moes
ten maar wat fractiemedewer
kers naar huis sturen en voor
taan zelf opschrijven wat ze la
ter in de Kamer als fractie
woordvoerder voorlezen. Het
mogen best rare mensen zijn,
als ze maar van vlees en bloed
waren en helder. Enzovoorts.
Boze reacties alom, vooral
uit de hoek van PvdA, PPR en
D66, per traditie al hyperge
voelige groeperingen zodra ze
het idee krijgen dat buiten
staanders erop uit zijn hen de
billen te doen ontbloten. D66
zou er liefst een Kamerdebat
over willen houden, zo lees ik.
Prima idee vind ik dat. Moeten
ze doen en dan de tv erbij want
het zijn per slot van rekening
ónze volksvertegenwoordigers
die door de hautaine Brinkman
te kakken zijn gezet.
Het is alleen niet zeker naar
wie de bijval van het land dan
zal uitgaan. Naar Brinkman die
gewoon een paar kritische op
merkingen heeft gemaakt of
naar de kruidjes-roer-rne-niel
die zich in hun hoogmoed ge
minacht voelen. Het is immers
zo dat Kamerleden meestal
nauwelijks te volgen zijn (dat
komt, zo hoorde ik toevallig
woensdagavond een Euro-par
lementariër uitleggen, doordat
het altijd over zulke vreselijk
ingewikkelde dingen gaat); het
is toch juist dat veel Kamerle
den hun al of niet zelf geschre
ven verhaaltjes staan voor te le
zen; het klopt toch dat ze de
ministers en hun ambtelijke
staven van massa's werktijd be
roven door het overvloedig stel
len van vragen?
En doen het 'media-debat'
en de manier waarop de PTT-
verhuizing vorige week werd af
gehandeld soms niét denken
aan de lantaarnpalen-kwestie
in de gemeenteraad van Zwin
deren?
Dat Kamerleden gekozen
zijn, maakt ze nog niet onaan
raakbaar. Dat heeft de jonge
Brinkman goed geschoten.
T'5
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550
Goes, Klokstraat 1©01100-28030,
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5. ©01184-19910
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12-.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 07&-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Informatie grote advertenties 076-236881
't Kleintje 076-236882
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Anja Verbiest
DE TOEKOMST van
miljoenen - mensen en
dollars - is in Hongkong
nog erg onzeker, ook al
zouden in de onderhan
delingen tussen Britten
en Chinezen vorderin
gen zijn gemaakt.
In het jaar 1997 namelijk
loopt, zoals bekend, het huur
contract voor de New Terri
tories tussen Groot-Brittan-
nië en de Volksrepubliek
China af. Sinds de commu
nisten in 1949 de macht over
namen op het Chinese vaste
land, heeft Peking voortdu
rend volgehouden dat Hong
Kong tot het Chinese grond
gebied behoort. In verband
daarmee werd Groot-Brit-
tannië er in de loop der tijden
steeds dringend op gewezen
dat de soevereiniteit en de
bestuurlijke controle over de
Britse kroonkolonie feitelijk
bij de Volksrepubliek thuis
hoort.
Sinds ongeveer anderhalf
jaar vindt regelmatig, achter
gesloten deuren, overleg
plaats tussen vertegenwoor
digers van beide naties.
Overleg over een zeer gevoe
lig liggende kwestie, zo bleek
een dezer dagen weer eens,
na het bezoek van de Britse
minister van buitenlandse
zaken, sir Geoffrey Howe,
half april aan Peking. Chi
na's sterke man Deng Xiao
ping weigerde na afloop
commentaar te geven: „Het is
een té gevoelige zaak.jlk heb
geen commentaar".
Wél werd een gezamenlij
ke verklaring uitgegeven.
Een verklaring die overigens
net zo nietszeggend, was als
eerdere communiqué's'De
twee partijen zijn het erover
eens dat in de onderhande
lingen aanzienlijke vooruit
gang is geboekt en dat het
overleg zal worden voortge
zet'. Minister Howe heeft zijn
Chinese ambtsgenoot Wu
Xueqian uitgenodigd voor
een tegenbezoek. Vanuit Pe
king is Howe naar Hong
Kong vertrokken om de
autoriteiten daar nader in te
lichten over zijn besprekin
gen.
Het overleg tussen Groot-
Brittannië en China over de
kroonkolonie begon kort na-
Geoffrey Howe
.tegenbezoek.
dat de Britse premier Marga
ret Thatcher, in september
1982, een bezoek had gebracht
aan de kroonkolonie en de
Volksrepubliek China. Dat
bezoek leverde overigens
weinig op. In Peking werd
voornamelijk gesproken over
de toekomst van Hong Kong.
De Chinese leider Deng Xia
oping zou bij die gelegenheid,
volgens het Amerikaanse
blad Newsweek, de Britse
premier Margaret Thatcher
gewaarschuwd hebben dat
China een eigen oplossing
kiest voor de 'kwestie Hong
Kong', wanneer de twee lan
den niet vóór het eind van
1984 een overeenkomst zou
den hebben bereikt over de
status van de miljoenenstad.
En premier Zhao Ziyang
liet duidelijk blijken dat de
Volksrepubliek geen enkel
bestaand verdrag in verband
met de Britse kroonkolonie
erkent. De Chinezen achten
Hong Kong en de zogenaam
de New Territories (nieuwe
gebiedsdelen) onlosmakelijk
met de Volksrepubliek ver
bonden. De Britten houden
daarentegen vol dat men het
eiland Hong Kong en Kow-
loon ooit voor eeuwig van een
Chinese keizer heeft verkre
gen. Voor de New Territories
geldt een ander verhaal.
Daarvoor werd, in 1898, een
huurcontract voor 99 jaar
met China afgesloten.
Zonder de New Territories
is Hong Kong nauwelijks
Deng Xiaoping
te gevoelig
leefbaar te noemen. Hong
Kong Island en Kowloon zijn
meer dan overbevolkt, de
New Territories geven nog
een beetje Tucht' aan de on
geveer zes miljoen inwoners
van de metropool. Het over
grote deel van de bevolking
van Hong Kong (ongeveer
98 is van Chinese afkomst.
Zo'n 25.000 inwoners van de
metropool hebben de Britse
nationaliteit, ruim 10.000 zijn
Amerikaan. Daarnaast zijn
in de kroonkolonie nog tal
van andere nationaliteiten te
vinden, o.a. Japanners, In
diërs, Australiërs, Filipino's,
Portugezen, Pakistani, Duit
sers, Fransen en, ongeveer
duizend, Nederlanders.
Een onbekend groot deel
van de bevolking van Hong
Kong wordt gevormd door
nog steeds toestromende
bootvluchtelingen. Uit Viet
nam, maar ook uit de Volks
republiek China. En al is de
grootste stroom voorbij, de
haven van Aberdeen, een ha
venkwartier op Hong Kong
Island, ligt nog steeds vol
kleine, gammele en wrakke
jonken en andere scheepjes,
waarop complete families
een redelijk, nieuw bestaan
trachten op te bouwen. Een
zware opgave, ook de 'regu
liere' inwoners van Hong
Kong kunnen vaak maar ter
nauwernood in hun bestaan
voorzien. En dat dan met na
me door de erg lage lonen die
de meesten in Hong Kong
ontvangen. Met de werkloos
heid valt het, naar Westerse
maatstaven gemeten, nog
wel mee. In 1981 lag het
werkloosheidspercentage op
3,4%.
Met al hun leed zijn de
duizenden vluchtelingen in
het drijvende dorp van Aber
deen in de loop der jaren een,
ook voor de vluchtelingen lo
nende, toeristische attractie
gaan vormen. En hoe triest
ook, met name de kinderen
hebben de lucratieve kanten
van het onverzadigbare toe
risme ontdekt. Zogauw als
een sampan vol toeristen zich
in de nauwe, overvolle en be
dompte doorvaarten ver
toont, zwaaien de jongste
kinderen al met een schepnet
voor de ogen van de zich aan
het leed vergapende bezoe
kers. En je moet dan wel zeer
veel eelt op je ziel hebben, wil
je niet als welvarende wes
terling al je losse Hong
Kong-dollars in het netje de
poneren.
Hong Kong blijft een stad
van tegenstellingen. Terwijl
in het ene deel van de stad
mensen in krotten wonen en
niet weten of zij de dag van
morgen nog zullen beleven,
verrijken aan de andere kant
van de stad de rijken zich.
Luxeuze flatgebouwen ver
rijzen aan de voet van een
berg, bedekt met krotwonin
gen. Handenvol geld kosten
de verlichting beschijnt 's
nachts een wrak en onderko
men drijvend dorp. Uitge
breid dinerende toeristen
vermaken zich met prachtige
shows, terwijl enkele straten
verder autochtonen zich te
goed doen aan restjes in vuil
nisbakken. Ook al draait in
Hong Kong veel om het geld,
het zijn lang niet altijd alleen
maar dollars die er blinken.
De Britse kroonkolonie
kan feitelijk niet meer be
staan zonder de Volksrepu
bliek. Een voorbeeld: China
levert Hong Kong al het
drinkwater dat de miljoenen
inwoners nodig hebben. Ook
de helft van de groenten die
dagelijks in Hong Kong wor
den geconsumeerd, komt uit
de Volksrepubliek.
Anderzijds is China op
In de haven van Hong Kongeelt op je ziel
- FOTO ANJA VERBIEST
Hong Kong aangewezen voor
haar deviezen. Behalve de
buitenlandse ondernemers
c.q. multinationals is het er
dus ook de Chinezen alles
aan gelegen om de kroonko
lonie haar status als kapita
listisch handelscentrum te
laten behouden.
In november 1982 liet een
hoge Chinese functionaris
zich, voor het eerst in een ge
detailleerde reactie, ontval
len: 'China herkrijgt in 1997
haar soevereiniteit over
Hong Kong, maar de Britse
kolonie behoudt haar eigen
regering terwijl het econo
misch systeem en de levens
stijl niet hoeven te verande
ren'. Wat dat betreft hoeven
de hoge heren zich dus blijk
baar geen zorgen te maken.
Kort voor de besprekingen
in oktober 1983 zwakte Wu
Xueqian, de Chinese minister
van buitenlandse zaken, dit
weer enigzins af door tijdens
een bezoek aan Canada heel
vastberaden te verklaren dat
zijn land nog steeds vastbe
sloten is Hong Kong weer on
der eigen beheer te nemen
wanneer de overeenkomst
afloopt. Wu voegde daaraan
toe dat Hong Kong vanaf 1997
bestuurd zal worden door
zijn Chinese inwoners en niet
door 'afgezanten van Peking'.
Tevens werd beloofd dat het
particuliere eigendom in
Hong Kong ongemoeid zal
worden gelaten.
Een maand daarvoor had
Wu nog verklaard dat 'de
sleutel naar vooruitgang in
het Brits-Chinese overleg'
lag in een verandering in de
'harde houding' van de Brit.
ten. De Volksrepubliek be-
schuldigde de Britten er toen
van ook na 1997 een bestuur-
lijke rol in Hong Kong te am.
biëren.
De 'misverstanden' tussen
de twee naties lijken nu uit
de wereld. Begin april liet
Wu Xueqian tijdens een be-
zoek aan Wenen weten dat
Peking de problemen met
Londen rond de soevereini
teit van de kroonkolonie in
beginsel als opgelost be
schouwt. „Wij geloven dat
Groot-Brittannië zal blijven
meewerken. Groot-Brittan
nië heeft begrip getoond voor
het probleem", aldus Wu
toen.
Naar verluidt zal in juni of
juli van dit jaar een principe
akkoord tussen de beide na
ties worden bereikt. Tot die
tijd echter worden de Brits-
Chinese besprekingen nog
met de grootst mogelijke ge
heimzinnigheid omgeven.
Een van grootste bedrijven
van Hong Kong, Jardin Ma-
theson, heeft ondertussen -
als eerste - verklaard de
hoofdkantoren van het be
drijf van de kroonkolonie
over te zullen brengen naar
Bermuda 'vanwege de onze
kere toekomst van Hong
Kong'. Wu's vertrouwen in
de toekomst van Hong Kong
is door dit bericht geenszins
aan het wankelen gebracht.
„Ik geloof dat de toekomstige
welvaart van Hong Kong
verzekerd is, zowel nu als na
het terugkrijgen van de soe
vereiniteit", blijft de Chinese
minister volhouden.
VERUIT het meest smaak
makende in de weekbladen
van deze week is het inter
view dat VRIJ NEDER
LAND had met de minister
van Welzijn, Volksgezond
heid en Cultuur, Eelco Brink
man. Dat de CDA-bewinds-
man voor een aantal klap
pers gezorgd heeft las U gis
teren al in De Stem.
De weekbladen putten zich
voor het overige uit in be
schouwingen en interviews
over de kruisraketten en Ni
caragua. Over het eerste on
derwerp voelde DE TIJD
oud-premier Piet de Jong
aan de tand. Hij kwam verle
den week, samen met een
aantal ex-bewindslieden van
christelijke huize in het
nieuws, met een oproep aan
het kabinet toch vooral niet
te zwichten voor de anti
kernwapenbeweging. „Ik zou
mezelf later verwijten als ik
mijn mond nu niet had open
gedaan", licht De Jong zijn
opmerkelijke brief toe. De
Jong hekelt de naar zijn idee
verkeerde wijze waarop de
vaderlandse journalistiek
reageerde op de brief. Er is
alleen maar gereageerd op de
schrijvers en niet op de in
houd van het stuk, zo valt uit
De Jongs mond te noteren.
De oud-premier vindt dat de
tegenstanders van plaatsing
van kernwapens te veel aan
dacht krijgen. Als hij nog in
functie zou zijn zou hij zich
onder geen beding iets aan
trekken van wat de kerken
over dit vraagstuk zeggen.
„Ze begeven zich op een ge
bied waar ze onvoldoende
bevoegd zijn", analyseert hij.
Dat de politieke 'geloofsge
noten' de brief ook zonder
veel enthousiasme hebben
ontvangen vindt De Jong
overigens heel juist: „Dat zou
ik ook gedaan hebben"
ELSËVIER'S MAGAZINE
heeft zich op de moeizame
relatie tussen CDA en de
kerken gestort. Wie plaatst
wie onder curatele?, zo
vraagt het blad zich af. Aan
leiding is inmiddels fameuze
interview dat NRC/Handels-
blad verleden zaterdag had
met Lubbers, waarin hij een
mogelijke kabinetscrisis over
de rakettenkwestie aankon
digde. Die crisis zou zich
vooral rond de persoon van
Defensie-minister De Ruiter
voltrekken. Hij heeft grote
moeite met een positief
plaatsingsbesluit, maar staat
binnen zijn fractie en zeker
binnen de regering geiso-
leerd. Om zijn positie kenne
lijk te versterken merkt EM
steun uit onverwachte hoek
op. IKV-secretaris Mient-
Jan Faber is volgens het blad
bereid om een regerings
standpunt te steunen dat
neer zou komen op wél ja
zeggen tegen de plaatsing,
maar daar pas mee beginnen
als de onderhandelingen met
de Russen kans van slagen
maken.
Genoeg over raketten. Ni
caragua is het andere thema
van de weekbladen. De ver
schillende bladen houden
stuk voor stuk rekening met
een snelle escalatie van de
spanning in dit Middename-
rikaanse land. De mogelijk
heid van de inzet van Ameri
kaanse troepen daar - al dan
niet onder dekmantel - wordt
steeds openlijker besproken.
De EM-correpondent meldt
dat Kissinger vreest dat het
moment dat er mariniers
naar Nicaragua gestuurd
moeten worden akelig dicht
bij is gekomen. DE TIJD
spreekt diezelfde vrees uit en
DE GROENE schrijft dat de
rebellenclub van Eden Pasto-
ra het de Amerikanen moge
lijk moet maken officieel
steun te geven aan een 'be
vriende regering'. Volgens
DE GROENE wordt er al
druk geoefend door de Ame
rikanen op invasie-scena
rio's, waaraan ook de Neder
landse marine een bijdrage
zou leveren.
ANKARA (RTR) - Turkije,
dat dë laatste jaren een aan
tal politieke openingen heeft
gemaakt in het Midden-
Oosten, zal de Verenigde
Staten geen faciliteiten ver
lenen voor de snel inzetbare
interventiemacht (Rapid
Deployment Force, RDF).
Dat hebben functionarissen
van Turkije en de NAVO
gezegd.
Ankara zou wel willen
toestaan dat de VS militaire
bases bouwen in het zuid
oosten van Turkije, die na
toestemming van de NAVO
gebruikt zouden kunnen
worden om een opmars van
de Sovjetunie in het gebied
van de Perzische Golf te
voorkomen.
De voormalige Ameri
kaanse president Carter riep
de RDF in het leven als een
gedeeltelijke compensatie
voor het teloor gaan van
Amerika's belangrijkste
bondgenoot in de Perzische
Golf tijdens de islamitische
revolutie in Iran (1979).
Sindsdien heeft Washington
er bij Turkije - een belang
rijke ontvanger van Ameri
kaanse militaire hulp - op
aangedrongen militaire ba
ses en logistieke faciliteiten
beschikbaar te stellen.
„De rol die Turkije wil
spelen, is een heel andere
dan die verscheidene be
windslieden in de Ameri
kaanse regering verlangen.
Ik denk niet dat wij veel van
hen kunnen verwachten",
aldus een Amerikaanse
functionaris. „De Amerika
nen hebben de vrijheid hun
verwachtingen te formule
ren zoals zij willen, maar
wat Turkije bereid is te
doen, is een ander verhaal",
zo zei een hoge Turkse amb
tenaar.
Buitenlandse diplomaten
zijn van mening dat Turkije,
dat zijn handel met islamiti
sche landen de afgelopen ja
ren aanzienlijk wist op te
voeren, wil voorkomen dat
het nadelige gevolgen on
dervindt van de Ameri-
kaanse politiek in het Mid
den-oosten.
De snel inzetbare inter-,
vantiemacht zal waar
schijnlijk eerder worden ge
bruikt om binnenlands ver
zet de kop in te drukken in
strategisch belangrijke sta
ten als Saoedi-Arabië dan
om de westelijke oliebelan-
gen te beschermen bij een
onwaarschijnlijk geachte
Sovjet-inval in Noord-Iran.
Dat is de overheersende me
ning van diplomaten in Tur
kije.
Seyfi Tashan, directeur
van het Turkse onafhanke
lijke insituut voor buiten
landse politiek, zei: „Het
probleem is dat wij het niet
eens zijn met het Ameri
kaanse beleid in het Mid
den-Oosten. Wij zijn bond
genoten tegen een gemeen
schappelijke Sovjet-drei
ging, maar dat gaat niet op
wat betreft de Israëlische
agressie." Tashan zei dat de
belangrijkste beginselen
voor Turkije's opening naar
het Midden-Oosten zijn:
niet-inmenging in de inter
ne aangelegenheden van die
landen of in de geschillen
tussen bepaalde landen; het
bevorderen van wederzijdse
handel, culturele en militai
re betrekkingen; en het stre
ven de relaties van Turkije
met het Midden-Oosten en
met het Westen niet met el
kaar in conflict te laten ko
men.
„Gegeven de economische
belangen is het duidelijk dat
Turkije het zich niet kan
veroorloven een springplank
te zijn voor Amerikaanse
bemoeienissen met het Mid
den-Oosten, zoals dat in de
jaren vijftig het geval was",
aldus een westelijke diplo
maat.
Iran werd vorig jaar Tur
kije's grootste handelspart
ner. Het kocht goederen ter
waarde van ruim 3 miljard
gulden, éénzesde van de to
tale Turkse export. Irak, Sa
oedi-Arabië en Libië wor
den ook steeds belangrijkere
afzetmarkten.
Diplomaten menen dat
twee andere factoren het
verzet van Ankara tegen
hulp aan de Amerikanen in
de regio hebben versterkt: 1.
het op voorzichtige wijze op
nieuw benadrukken van de
islamitische identiteit van
Turkije (eens het centrum
van de islamitische wereld);
2. de meningsverschillen
tussen de VS en Turkije over
de kwestie-Cyprus.
Turkije, de enige islamiti
sche lidstaat van de NAVO,
heeft het afgelopen jaar zijn
diplomatieke en culturele
banden met de islamitische
wereld versterkt. De relatie
met Israël blijft echter op
een onaanzienlijk laag ni
veau.
Eind maart beloot de
Amerikaanse senaatscom
missie voor buitenlandse za
ken dat de 640 miljoen gul
den aan militaire hulp voor
Turkije alleen mocht wor
den vrijgegeven als het door
de Turkse troepen bezette
Varosha wordt overgedra
gen aan de Cyprische rege
ring. Dit besluit leidde tot
bittere reacties van de rege-
ring-Ozal. Functionarissen
zeiden dat Ankara aanvan
kelijk het verzoek afwees
om het Amerikaanse contin
gent van de multinationale
troepenmacht (MNF) in Bei
roet vanuit Turkije te be
voorraden. Het militaire re
gime onder leiding van pre
sident Evren besloot vorig
jaar oktober - één jaar na de
stationering van de MNF in
de Libanese hoofdstad - een
beperkt gebruik toe te staan
van de NAVO-luchtmacht-
basis Incirlik, zij het slechts
voor niet-miiitaire bevoor
rading. Zelfs dit voorzichti
ge beleid leidde tot kritiek in
de Turkse media.
Volgens buitenlandse di
plomaten is er één potentièle
crisis die er toe kan leiden
dat Turkije zijn afzijdige
politiek in de regio herziet
Een plotselinge doorbraak
van Iran in de Golfoorlog
waardoor de noordelijke
Iraakse olievelden in gevaar
komen en de vitale pijplei
ding door Turkije naar dt
Middellandse Zee, kan tot
gevolg hebben dat Ankara
zich gedwongen ziet militair
in te grijpen.
„Turkije heeft een duide
lijk belang bij vrede of hij
het voortduren van de im
passe in de oorlog, waardoor
het in een positie is zowel
Irak als Iran te helpen hij
het herstel van de oorlogs
schade", aldus een van de
diplomaten. „Een overwin
ning van Iran zou Turkije
grote problemen seven-1
ADVERTENTIE
Net over
de Belgische grens.
Lichtaart (Herentals)
België
Tel. 09 32 14/55.78.11
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - De meer
derheid (61 procent) van de
Nederlandse bevolking is
voor euthanasie, wanneer
het gaat om ernstige ver
keersslachtoffers en patiën
ten buiten bewustzijn. Bijna
de helft (43 procent) spreekt
zich in deze gevallen uit
voor actieve euthanasie.
Dat blijkt uit een NIPO-
enquête. Volgens het NIPO
mag daaruit worden gecon
cludeerd dat de opvatting
om mensen in bepaalde le
vensbedreigende situaties in
leven te houden terrein be
gint te verliezen.
Uit vergelijkende enquê-
Dr. Zeldenrust. - fotoanp
AMSTERDAM (ANP) - Ge
rechtelijk patholoog-anatoom
dr J.Zeldenrust (77) stopt met
werken. Zesendertig jaar lang
verrichtte Zeldenrust in totaal
duizenden secties op mannen,
vrouwen en kinderen die mo
gelijk door een misdrijf om het
leven waren gekomen.
Nu heeft hij genoeg van kil
le sectiekamers, zijn witte jas,
mes en schaar. „Als het minis
terie van Justitie mij dit keer
laat gaan, vertrek ik per 1 ja
nuari 1985", aldus Zeldenrust
gisteren.
(ADVERTENTIE)
'Ah tullrn vtsten. vul dan zo
boslriió elke vorm van onderdrukking
Doel te brood met wie honger li/dl,
taal armen en daklozen m huis.
ffeet kleren aan wie naakt is.
onttrek ie met ean do zorg voor ie naaste
MBO:5850 BANKNUMMER 170.7070147
MET z'n 36 jaar de benjamin van 1
Eelco Brinkman (CDA) van Welzijr
(WVC) het proto-type van de niei
goed bestuurder dus, deskundig, r<
sche, autoritaire inslag en de neigi
niet al te veel gelegen te laten liggt
nij denkt. Dat is op zichzelf een
maar met gezag beklede mensen I
door raken. De naakte waarheid ga
dat er op het Binnenhof veel rumoa
terview met Vrij Nederland, het wj
kindsheden onderuit zijn gehaald cfl
9eren of ijdel gepraat zichzelf de dJ
De verontwaardiging van de Karrl
verwijt van de minister, dat vele Kaï
at onder de mensen leeft en op zijn
hP hu|Pkrachten van de Kame
neeft hij gelijk, maar het bezuinigin-
'nkman, politiek een onbeschrev
apparaat - hij was laatstelijk direct
h» k rechtstreeks op WVC ger
"st hem bekend zijn dat ministers,
een bekwaam, goed geoutilleerd
ige voorsprong hebben op het pa
5 die voorsprong zodanig toegei
L°n're|e een wassen neus dreigt t<
et RSV-debacle en de zaak-Valk 1
ministeries uit ontwikkelingen op g
aarop de Kamer geen enkele grei
'een democratisch standpunt,
"'9 tegenwicht te kunnen bieden
geieden een aantal hulpkrachten t
two tenten altiid en door tedereen
Q de, maar de bewindsman die
yen, is ofwel volslagen onkundig
ho 0kleden' vooral van de kleine
'scholing in de parlementaire de
rinois het verwijt van Brinkmar
anrt van bewust is dat er in he
van rs, wordt gedacht dan op het i
don Vele Kamerleden - wij hebben
CDa malen betoogd - is de 'ik'-
vprk ls daarvan niet uitgezonderd
afnd over het 'kaarsje branden'
to®nlav>ngsvormen dan het gezin.
ten'u.„« ?en aantal van 2iin colleg.
j°e, dat
üikvr? er onder de mensen leeft,
son besluiten genomen waarv:
onvoldoende doordacht zijn, e
hepft asen zal brinkman ondank
Pen nan9eb°den in de Tweede 1
Ak H .i 's 9ezond voor jonge, ze
aanrt Kamer sportief is, wordt er
wpi kacht besteed aan kritische op
Waa d sn'jden. Datzelfde geldt t£
dr Brinkman gisteren reeds de w
I
