even..L
UITBLAZEN
Hóren ze wel
op de
arbeidsmarkt?
Bonn teleurgesteldr
in Verenigde Staten
Libische acties
in buitenland
moeten interne
problemen
verhullen
11
D
duizend bai
Raketten
ja en nee
ALBEDA: GEDRAM OVER MINIMUMJEUGDLOON, MAAR
'F
in
DE STEM COM]
Tegen de haren
ACHTERGROND
Onhoudbaar
Voorrang
Vals
TRIEST BEELD BIJ ONDERHANDELINGEN
Schaars
Familie
Verschillend
Val in zicht
NS-personeel
steeds
vaker
gemolesteerd
DONDERDAG 19 APRIL 1984
T5
PAGINA
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU:
at was weer een han
dige zet van Lub
bers. Even ventile
ren dat de rakettenkwestie
wel eens op een kabinets
crisis zou kunnen uitlo
pen. Erbij zeggen zelfs dat
de kwestie hem een crisis
waard is; een niet onbe
langrijk detail omdat het de
ernst van het te nemen besluit
accentueert. Prompt werpt het
populaire duo AVRO/Lagen
dijk zich op 500 representatieve
Nederlanders van 18 jaar en
ouder en ziet: de bezorgde pre
mier wordt op zijn wenken be
diend. De meeste Nederlanders
zijn wel tegen plaatsing, maar
niet zo erg dat ze vinden dat
het kabinet zou moeten opstap
pen wanneer het onverhoopt
toch zo ver zou komen.
Weg is 'de ruime meerder
heid van het Nederlandse volk'
waarop de tegenstanders van
plaatsing zich sinds een vorige
enquête zo graag beriepen. Met
dat Nederlandse volk weet je
ook nooit waar je aan toe bent.
Dat zegt maar ja en nee zonder
na te denken. Kruisraketten?
Tegen natuurlijk, want de kin
deren zijn er ook tegen. Pas nog
een dagje naar Den Haag ge
weest. Leuk als je kinderen be
langstelling tonen voor hun
eigen toekomstige veiligheid.
Maar dan rammelt Lubbers
met z'n portefeuilles. Niet dat
die man nu zo'n populair beleid
voert, maar hem inruilen tegen
- pak 'm beet - Joop den Uyl
durft het Nederlandse volk
blijkbaar ook niet aan. Dat is
eigenlijk héél opmerkelijk vind
ik want wanneer vindt het Ne
derlandse volk nog eens zo'n le
lieblanke smoes als de kruisra
ketten om de grote knijper van
het Catshuis weg te sturen?
Weet niet
Ik hoor dat ho hol-geroep
wel. Het wordt inderdaad tijd
om enige nuances aan te bren
gen. Als maar 46% van de Ne
derlanders vóór plaatsing is (bij
een vorige gelegenheid was dat
nog 42% zodat je kunt conclu
deren dat ook dat getreuzel van
Lubbers blijkbaar zijn vruchten
afwerpt. Er zit no|'Steeds schot
in, om het maar eens militant
uit te drukken) dan wil je als te
genstander graag aannemen
dat de rest, een meerderheid
".Van 54 procent, nog altijd tegen
"plaatsing is. Nu beschik ik niet
over de cijfers van AVRO/La
gendijk zelf, maar slechts over
berichten over die enquête uit
De Telegraaf en de (of het)
NRC-Handelsblad. Stel dat er
ook nog een percentage 'niet-
weters' is - bij de meeste en
quêtes heb je die immers - en
dat dit 10 bedraagt, bij een in
gewikkelde zaak als de kruisra-
keuenkwestie niet te hoog ge
schat dunkt mij, dan zou het
aantal voorstandei's" dat van de
tegenstanders al overtreffen
(46-44). Ik haast me echter dit
af te doen als getheoretiseer in
de ruimte. Wie tegen is moet
dat rustig blijven.
Over zijn eigen achterban
WIM KOCK
Lubbers kan alle kan
ten uit. - foto archief de stem.
hoeft het kabinet zich in elk ge
val ook niet ongerust te maken,
hoe een besluit ook uitvalt.
Wordt er geplaatst dan vindt
86% van de CDA-kiezers en
84% van de WD-kiezers dat de
ploeg van Lubbers gewoon
moet aanblijven. Wordt er niet
geplaatst, ook dan blijven de
meerderheden van beide kie-
zersgroepen vóór het aanblij
ven van het kabinet-Lubbers.
Gaat het om alle Nederlanders
dan vindt 66% dat Lubbers
moet blijven als hij wel plaatst
en 53% als hij niét plaatst.
België
U ziet het: Ruud Schock kan
werkelijk alle kanten uit. Daar
om snap ik ook niet goed wat
hij met dat pare proefballon
netje moest van: bunkers wel
bouwen, doch de raketten 'in
vredestijd' niet op Woens-
drecht opslaan, maar in een of
ander buurland bij de hand la
ten houden. Nu had ik begre
pen dat Woensdrecht sowieso
al een vredesopstelling is, dat
die raketten het belommerde
platteland opgaan als het span
nend wordt. Bovendien: welk
buurland?
Een geniale oplossing, een
Lubbers waardig, zou zijn de
raketten zolang, eventueel tot
Sint Juttemis, op te slaan in
Baarle Hertog. Daar liggen nog
wel een paar akkers en achter
tuinen braak. De projektielen
liggen er in België, maar ze be
vinden zich tevens binnen de
grenzen van het Koninkrijk der
Nederlanden. Maar ach, het is
allemaal niet nodig. Lubbers,
De Ruiter en Van den Broek
hoeven het alleen onderling
eens te worden over een besluit.
Hoe het ook uitvalt: het zal 'de
ruime meerderheid van het Ne
derlandse volk' - 66 danwel
53% - worst wezen. Was daar
iemand vóór het regelmatig
raadplegen per referendum van
het volk?
Zilverling
Daar zat nou net op te
wachten: een unt van vijftig
gulden. De dikke bundels brief
jes van vijfentwintig en hon
derd schaden de pasvorm van
mijn colbert en dat irriteert me
al jaren. Handige munten van
vijftig, goed verdeeld over
broelc-, kont- en jaszakken zijn
veel gemakkelijker.
Het zijn historisch zeer ver
antwoorde munten, heb ik ge
zien. Met de handtekening van
Jeroen Krabbé erop. Guille de
Nassau. Hoe en wanneer zijn
wij erop gekomen die man Wil
lem van Oranje te noemen?
Philips de Tweede noemde
Guille destijds trouwens ook
Oranje, althans volgens Willem
Nijholt.
Toch een beetje gek, die
keuze van vijftig gulden. Had
een vijfje of een tientje niet
meer voor de hand gelegen? Ik
denk nu aan de achterdocht
waarmee je werd bekeken als je
wat jaren terug wilde afrekenen
met een zilveren tientje. Straks
sta je met een zak vol zilverlin
gen en kun je nog geen pilsje
kopen omdat de kastelein toe
vallig gisteren de krant niet
heeft gelezen en nog nooit van
een munt van vijftig piek heeft
gehoord.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIillilllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIË
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 dj Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; j 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 1,8.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RsnbrAlatipQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Jan Hanff
„Ik vind het eigenlijk een
heel belangrijk punt om je
af te vragen: hóren de 15- tot
19-jarigen wel op de ar
beidsmarkt te komen? Zijn
het geen prematuurtjes - ge
beurt dat niet te vroeg?
Vooral ook omdat ze vaak
een te algemene opleiding
hebben gehad, die ook nog
weinig op het bedrijfsleven
is gericht? Is het niet beter
ze als léérlingen te laten be-'
ginnen? Daar heeft ook de
commissie Wagner met eni
ge kracht op gewezen."
Meer een vaststelling dan
een vraag van oud-minister
van Sociale Zaken
prof. dr. Wil Albeda. Maar
hij wil die jongeren niet iets
afnemen. Hij denkt aan hun
heden, aan hun toekomst.
„In Zwitserland beloven
de werkgevers de schoolver
laters domweg dat ze een
plaats krijgen in het be
drijfsleven. In wezen geven
ze daar een garantie. Maar
dat betekent niet dat daar
dan meteen een minimum
jeugdloon wordt betaald.
Lóter, dan worden ze be
loond naar kennis en presta
tie.
Iets dergelijks heeft het
Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond on
langs aanbevolen: verlaging
of afschaffing van de mini
mum-jeugdlonen en het
drastisch ontkoppelen van
de leer- en de arbeidsover
eenkomst. Dat lijkt op wat
ze in Zwitserland doen." En
duidelijk teleurgesteld: „Het
valt me erg tegen dat de jon
gerenorganisaties hier zo
negatief hebben gerea
geerd."
Met nadruk: „Ik denk dat
juist voor de jongeren tussen
de vijftien en de twintig de
vraag niet moet zijn: waar
haal ik mijn inkomen, maar
hoe kan ik mij kwalificeren
voor werk.
Dat geldt ook voor stude
renden. Jonge mensen zijn
vaak niet gevoelig voor de
vraag of een bepaalde studie
kansen biedt op de arbeids
markt. Daar moet je toch re
kening mee houden. Neem
de psychologie. Een jaar of
zes geleden waren er meer
psychologen in opleiding
dan dat er al werkten.
Ik bepleit geen sluiting
van faculteiten; hoor, tenzij
ze overlopen worden. Maar
we moeten er aan wennen
dat bij onderwijskeuzen -
vooral bij betrekkelijk kost
bare richtingen - de ar
beidsmarkt een rol behoort
te spelen. Er moet ergens een
verband zijn - niet te star,
niet te strak - en daar weten
we te weinig van. Maar als
het gaat om explosies, zoals
bij sociologie, dan moet je
afkappen.
Natuurlijk moet je de
jeugdwerkloosheid ook in
het licht van de totale ar-
Prof. Wil Albeda.
Het vroegere Jezuïetenklooster aan de Tongersestraat In Maas
tricht huisvest de Rijksuniversiteit Limburg. Op gebrandschilder
de ramen staat de katholieke lettercombinatie 'IHS': In Hoe Sig-
no Vinces; In dit teken zult gij overwinnen. De jeugd loopt er da
gelijks langs. Oud-CDA-(bloedgoep AR)-mlnlster dr. Wil Albeda,
nu buitengenwoon hoogleraar sociaal-economisch beleid, geeft
er zijn kijk op de toekomst van de jongeren-van-nu. Een visie vol
bewogenheid.
beidsmarkt bekijken. Voor
een samenleving is een per
centage van 18 aan werklo
zen een bijna onhoudbare si
tuatie. De maatschappij zou
monomaan, met felle gedre
venheid, bezig moeten zijn
met het geven van prioriteit
aan werkgelegenheidsbeleid
ten opzichte van inkomens
beleid."
Albeda legt uit: „Ik denk
dat we dat in Nederland
sinds 1973 niet meer gedaan
hebben. We blijven zeuren
over elke noodzakelijke be
perking van inkomens. Dat
geldt in sterke mate voor de
vermindering van het
jeugdloon. Ik denk dat die
negatieve reacties van de
jongerenorganisaties daarop
ook écht niet de reactie is
van de jeugd zélf.
En ik spreek toch wel wat
jongeren.De meesten van
hen geven grotere voorrang
aan het kiezen van een baan
dan aan het inkomen. Als
minister heb ik samen met
Pais van onderwijs eindelo
ze discussies gevoerd met
jongerenorganisaties, vak
beweging, werkgevers en
onderwijsorganisaties. Er
werd eindeloos gedramd
over de relatie tussen leer-
en arbeidscontract en het
mininum-jeugdloon. Ik had
gedacht, dat we daar nif
overhéén zouden zijn."
„Boven alles moet voor
rang worden gegeven aan
werkgelegenheidsbeleid. Ik
geloof dat het steeds duide
lijker wordt dat economisch
herstel op zichzelf niet vol
doende is. Het tekort aan ba
nen is anderhalf miljoen.
én er is nog inhaalvraag.
In ons land maakt 'de be
roepsbevolking 30 procent
uit van het geheel. In de
Verenigde Staten is dat 54
tot 55 procent. Daar komt
nog iets bij. In de hele wes
terse wereld groeit de be
roepsbevolking en dat is
uniek in een economische
depressie. Het heeft te ma- u
ken met de teruggang in in
komens die mensen er toe
brengt een tweede inkomen
per gezin te krijgen, en met
de emancipatie. Je zit met
een ingebouwd gebrek aan
banen. En dat hou je nog wel
vijftien jaar.
Om dat schrijnende pro
bleem op te lossen kom je er
niet met traditionele midde
len. Om die periode te over
bruggen zou je een krachtige
impuls kunnen geven, ja.
Maar het zou wel verstandig
zijn om zo'n beleid niet te
stabiel op te zetten, want het
moet bij te stellen zijn.
Zo kom je op de algemene
gedachtengang: hoe schep je
meer werkgelegenheid? Dat
kan met arbeidstijdverkor
ting die de produktiviteit ten
goede komt door verlenging
van de bedrijfstijden én
door flexibiliteit. En verder
door het stimuleren van ar
beidsintensieve sectoren.
Daarnaast zou je, vooral
voor de eerste jaren, moeten
bevorderen dat er gewerkt
wordt met behoud van uit
kering. Je moet voorkomen
(fat er een groep mensen
komt die nóóit gewerkt
heeft. Moedeloze mensen
met de handen in de schoot,
slecht opgeleid - geen maat
schappij kan zich dat ver
oorloven."
Intussen veranderen de
opvattingen over de plaats
van de arbeid in het leven.
Kreten uit het verleden als
'Wie niet werkt, zal niet
eten', en 'Arbeid adelt', wor
den niet meer voetstoots ge
slikt.
Albeda: „Dat hangt ook
samen met de arbeidstijd
verkorting. Maar het helpt
het werkloze deel van deze
generatie niet. Het klinkt
een beetje vals als je zegt:
jullie zijn hier de promotors,
de voortrekkers. Want die
jeugd mist de tegenhanger
van de vrije tijd.
Natuurlijk is dat nieuwe
ethos, die nieuwe levenshou
ding er wel. Je moet dit ook
bevorderen, maar dat is
geen troost voor de jeugd.
Intussen is het gekke dat
voorzover mensen ongeluk
kig zijn met het feit dat ze
geen baan hebben, dit sti
mulansen geeft voor een te
rugkeer naar de prestatie
maatschappij."
Van der Louw van de
PvdA zei vorig jaar: „Voor
de meeste mensen is vrije
tijd een hel als er geen ar
beid tegenover staat. Werk
betekent voor de overgrote
meerderheid nog altijd een
gevoel van nut en maat
schappelijke waardigheid en
natuurlijk niet in de laatste
plaats een inkomen." Dat
lijkt ouderwets?
Albeda: „De ouderwetse
sociaal-democraten hadden
dat prestatie-gerichte. De
kwartaire inslag (de invloed
van de 'zachte sector') van
de PvdA verandert. Ze heb
ben wat geleerd. En we zijn
een maatschappij die wat
aan het leren is. We komen
weer terug op dingen die al
te gemakkelijk zijn ingeslo
pen. Dat is misschien wel de
allermoeilijkste opgave.
Voorrang geven aan de toe
komstmogelijkheden van de
jeugd en tegelijk voorkómen
dat je weer terugvalt op de
prestatiemoraal van de ja
ren vijftig."
Door Gerard Kessels
BONN - De Wedstduitse re
gering is teleurgesteld in
Washington. De christen
democratische kanselier
Helmut Kohl, die zich graag
ziet als de stut en toeverlaat
van de Amerikanen in Euro
pa, is bezorgd over de onver
minderd harde koers van
Washington tegenover Mos
kou. De braafste leerling
van de klas voelt zich in de
hoek gezet.
Kohl vindt dat Reagan bij
hem in het krijt staat nu hij
ondanks luide protesten en
massale demonstraties toch
begonnen is met de uitvoe
ring van het Navo-dubbel-
besluit. De eerste twee bat
terijen van elke negen Pers-
hing 2-raketten zijn in stel
ling gebracht op de basis
Mutlangen in Zuid-Duits-
land en de afwikkeling van
het stationeringsprogram-
ma loopt volgens plan.
Kohl en zijn minister van
Buitenlandse Zaken, Hans-
Dietrich Genscher, hebben
de Amerikanen steeds be
zworen alles te doen om de
betrekkingen met Moskou te
verbeteren na het begin van
de stationering. Bonn hoopte
op initiatieven van de Ame
rikanen op een breed front.
De Duitsers dachten daarbij
onder anderen aan de on
derhandelingen in Stock
holm over de veiligheid in
Europa, die in Wenen over
de troepenvermindering in
Europa en in Genève over de
beperking van de middel
lange afstandsraketten in
Europa.
Maar nergens wordt voor
uitgang van betekenis ge
boekt. Integendeel. Duitse
pogingen om in Wenen een
nieuw voorstel op tafel te
brengen worden in de Vere
nigde Staten geblokkeerd.
Wat Genève betreft stellen
de Amerikanen zich op het
standpunt dat de Russen
zijn weggelopen en dat zij
dus terug moeten komen.
Nieuwe voorstellen om de
Russen zover te krijgen zijn
vanuit Washington echter
niet te verwachten.
Ook met zijn oude stok
paardje komt Kohl geen
stap vooruit. Sinds hij aan
de macht is in Bonn wordt
Kohl niet moe de noodzaak
van een ontmoeting tussen
de Amerikaanse president
en de Russische partij chef te
onderstrepen. Zowel in Mos
kou als in Washington is
Kohl vriendelijk aanhoord,
maar daar is het bij geble
ven.
Bonn beseft dat Moskou
voor een belangrijk deel
schuld is aan het trieste
beeld dat de onderhandelin
gen voor wapenbeheersing
momenteel bieden. De Rus
sen, die Reagan onlangs met
Hitier vergeleken, willen al
les vermijden wat de her
verkiezing van de Ameri
kaanse president zou kun
nen bevorderen. Maar toch
wordt hier de indruk ver
sterkt dat de halsstarrige
houding van de Russen
Washington niet ongelegen
komt. Sterke krachten in de
Amerikaanse regering zijn
in het geheel niet geïnteres
seerd in akkoorden over wa
penbeheersing met de Sow-
jets.
Dat die momenteel de
overhand hebben blijkt uit
de plannen van Reagan voor
een militarisering van de
ruimte. Het honderden mil
jarden dollars verslindende
programma voor de ontwik
keling van killer-satellieten
en laser-wapens in de ruim
te luidt een nieuwe ronde in
de wapenwedloop in. Toen
Helmut Kohl..met lege handen.
de Amerikaanse minister
van Defensie, Weinberger,
zijn Europese Navo-colltf-
ga's onlangs in Turkije en
thousiast probeerde te ma
ken voor dit technologische
toekomstperspectief, stuitte
hij op grote twijfels en scep
sis. Liever hadden de mini-
nisters nieuwe initiatieven
gezien om de bestaande
overkill in Oost en West te
verminderen, in plaats van
de Amerikaanse plannen de
wapenwedloop uit te brei
den tot de ruimte.
Voor de Duitse minister
van Defensie, Manfred Wör-
ner, uit wiens mond nooit
een woord van kritiek op de
Amerikanen is gekomen,
heeft de grote partner het nu
ook te bont gemaakt. Wör-
ner vreest dat Europa straks
van de Verenigde Staten
wordt losgekoppeld als de
Amerikanen hun eigen
grondgebied gaan bescher
men met een rakettenaf-
weersysteem in de ruimte.
En als de Europeanen eisen
dat het afweersysteem ook
het oude continent omvat,
moeten zij natuurlijk mee
betalen in de fantastische
kosten van het project. Wör-
ner en zijn Europese colle
ga's vrezen bovendien dat er
een destabiliserend effect
van uitgaat. De Russen moe
ten toch al op hun tenen lo
pen om de Amerikanen
technologisch enigszins bij
te kunnen houden. Ze zou
den wel eens rare sprongen
kunnen maken als het even
wicht definitief verstoord
wordt en zij een onoverko
melijke achterstand dreigen
op te lopen.
De Duitse regering heeft
de Amerikanen nu opgeroe
pen besprekingen met de
Sowjets te beginnen over
een verbod voor militaire
activiteiten in de ruimte.
Veel zal dat niet uithalen,
want de Amerikanen zijn
vast van plan op deze weg
verder te gaan. De oproep
vanuit Bonn maakt echter
het groeiende ongenoegen
duidelijk dat in West-Duits-
land ten aanzien van Wash
ington ontstaan is. Kohl had
gehoopt dat een doorbraak
in het overleg over wapen
beheersing de binnenlandse
oppositie de mond zou snoe
ren. Nu staat Kohl echter
met lege handen, terwijl de
vredesbeweging zich op
maakt voor grote manifes
taties met de Paasdagen en
in het najaar. Want tegen de
achtergrond van Reagan's
'Star Wars' mag het verzet
tegen de Kruisraketten en
Pershings in Europa welis
waar een achterhoedege
vecht lijken, maar de Duitse
vredesbeweging is in elk ge
val niet van plan zich ge
wonnen te geven.
Door Martin Walker
LONDEN - Hoewel het
barbaarse Libische ge
weld zich slechts spora
disch in het buitenland
manifesteert en dan nog
slechts in enkele landen,
ligt er een tamelijk een
voudige logica aan ten
grondslag. Leiders die
bang zijn voor de veilig
heid van hun eigen regi
me hebben altijd de nei
ging gehad in het bui
tenland onrust te zaaien
om zo de aandacht van
de binnenlandse proble
men af te leiden. Het
verschijnsel is zo ge
woon dat zelfs Shakes
peare er al een uitdruk
king voor had en sprak
over „koningen die de
opstandige gemoederen
bezighouden met bui
tenlandse twisten."
Deze maand is het precies
vier jaar geleden dat de eer
ste golf Libische moorden de
Britse kust bereikte. Het ge
beurde op het moment dat
het regime-Gaddafi zijn
steun onder de bevolking be
gon te verliezen. Dat was
grotendeels Gaddafi's eigen
schuld. Door koppig te blij
ven vasthouden aan exorbi
tant hoge olieprijzen begon
Libië's opgezwollen, gefor
ceerde economische bloei te
kenen van verval te verto
nen.
De klanten weigerden ge
woon te kopen. De jaarlijkse
olie-inkomsten van 20 mil
jard dollar liepen terug tot
iets minder dan 7 miljard
dollar en de oliemaatschap
pijen Exxon en Mobil begon
nen hun activiteiten in Libië
af te bouwen. Het leger, lan
ge tijd zoetgehouden met
overvloedige wapenleveran
ties, begon te morren. En wat
er nog over was van de Libi
sche middenklasse, werd van
de.ene.qp de andere dag van
haar spaarcentjes beroofd
door 'munthervormingen'.
In het nauw gedreven nam
Gaddafi zijn toevlucht tot ge
weld in het buitenland.
Moordaanslagen op belang
rijke ballingen die langzaam
en moeizaam probeerden een
gecoördineerde oppositie op
touw te zeten, werden ge
volgd door een oorlog in
Tsjaad, crisissen aan de
Egyptische grens en pogin
gen tot staatsgreep in het
aangrenzende Niger, Tunesië
en Soedan. Ook de recente
golf van geweld in Engeland
die alleen deze maand al één
dode en veertig gewonden
heeft geëist, kan worden te
ruggevoerd tot onrust rond
de troon van Gaddafi.
Geld is nog steeds schaars
in dit verkwistende land van
3 miljoen inwoners dat 2 mil
joen vaten olie per dag kan
produceren, als ze het ten
minste kunnen verkopen.
Maar wat de situatie voor
Gaddafi veel ernstiger
maakt, is dat er berichten
zijn uitgelekt over grote on
vrede in het Libische leger.
Er zouden bomaanslagen zijn
gepleegd in de barakken en
zelfs stakingen en relletjes
zijn geweest. Hoe betrouw
baar deze berichten zijn valt
moeilijk te zeggen. Maar er
zijn nu toch tekenen dat uit
de verwarde mengelmoes
van kleine oppositiebewegin
gen iets met meer samen
hang begint te groeien.
Om het belang hiervan in
te zien moet men weten dat
Libië nog steeds een stam-
men-samenleving is. De geo
grafische grenzen van het
land werden tachtig jaar ge
leden getrokken door de Ita
liaanse kolonisten toen ze de
laatste verzetshaarden op
rolden in wat over was ge
bleven van het Ottomaanse
rijk. Historisch gezien zijn
die grenzen echter volslagen
uit de lucht gegrepen.
Libië bestaat in feite uit
twee grote stadsstaten met
daartussen een stuk woestijn.
In het westen ligt de hoofd
stad Tripoli, omringd door
een vruchtbaar gebied en in
het oosten heb je je het al
even vruchtbare heuvelge-
bied van Jebel Ahkbar, van
oudsher korenschuur voor de
steden Benghazi en Tripoli.
Een van Gaddafi's sterkste
punten is dat hij afkomstig is
van een stam die gevestigd is
in de grote woestijn tussen
Tripoli en Benghazi. Zodoen
de kon hij de twee stadssta
ten tegen elkaar uitspelen.
Daarbij had hij de voli^,
steun van zijn 'afschrikken
bataljon', bestaande
stamgenoten met allj
eigen familieleden in de ra-
van officier. Ook zijn veif
heidsdienst is in handen v'
familie.
Tien jaar lang heeft Ga
dafi kunnen vertrouwen
de steun van het volk. Z;
oprechte sociale program
ma's die het land vier zov#
dokters, vijf keer z0ï!;
scholen en zes keer' zovj
nieuwe huizen opleverde
stonden daar borg voor. a
tegenstanders waren w:
ward en verdeeld en mees)
afhankelijk van Libië's
anden in de arabische t
reld.
Een van hen, Omran Ba-
weis, heeft de Libische S;
tionale Beweging opgerich
Hij heeft zijn hoofdkwarts
in Irak en zit stevig onder)
duim van de Iraakse inliet
tingendienst, de Mukhafc.
rat. Generaal Omar Muheia
hi, een van de officieren
meedeed aan de militairs
staatsgreep van Gaddafi r
1969, heeft achtereenvolgei
vanuit Egypte en Marokk
geopereerd. Geruchten wil
len dat hij een tijdje gelede:
uit Marokko is ontvoerde
nu zit weg te kwijnen in et
cel in Tripoli. Abdel-Hami,
Backhoush, die premier wi
ten tijde van de monarch)
zit nog steeds in Kairo. D:
Muhammed al-Mughaml
voormalig ambasadeur ink
dia, zit in Marokko.
Deze verschillende grot
pen hebben allemaal ver
schillende politieke doeler
verschillende politieke vt:
plichtingen aan hun arab:
sche gastlanden en een tarnt
lijk beperkte geloofwaardig
heid. Afzonderlijk zouden
allemaal ingedeeld kunne
worden bij de Tripoli-facti
of de Benghazi-factie.
Maar in het Britse Man
Chester wordt de afgelope.
zes weken een voorzitter va
een heel andere organisati
dag en nacht door de politn
bewaakt. Het gaat hier on
Muhammed Bengalboum
leider van de Libische Con
stitutionele Unie. Deze Unie
die grote steun geniet onder
de Libische ballingen en stu
denten in Engeland, organ:
seert al geruime tijd verzets
haarden in Libië met slechts
een enkel doel: Gaddafi te:
val brengen, de oude Libi
sche grondwet herstellen b
vervolgens verkiezingen or
ganiseren. Juist de eenvonc
van haar programma end
botte weigering om de rivali
teit tussen tripoli en Bengta-
zi tussen beide te laten ke
men maakt de Unie tot een
potentieel gevaarlijke macht
Als iemand daarvan door
drongen is, dan is het wel
Gaddafi zelf.
„Ik zeg niet dat de
van Gaddafi geteld zijn", zei
de leider van de Unie, Ben-
galbum daags na de schiet
partij in de Libische ambas
sade in Londen. „Hij heeS
een stevige greep op het land
Hij heeft zelfs de formele ie
gerstructuur losgelaten v«
een nationale militie in
hoop daarmee de kansen o?
een militaire staatsgreep"
verkleinen. Maar de voor
waarden voor zijn val begin
nen langzaam maar zete'
gestalte te krijgen. Het einc
van zijn regime is in zicht,"
Libische ballingen zegge
dat het Gaddafi's fanatiek'
aanhangers de afgelopen!'-
ren betrekkelijk weini
moeite heeft gekost om te
genstanders van het regir"
in het gareel te dwingen niet
moorden en intimidatie
Maar als de verontwaardi
ging over de recente schiet
partij resulteert in een har
der optreden van Engel®1'
en andere westerse land®
worden de mogelij khed®
voor de ballingen onteg®
zeggelijk groter.
In het verleden is ge®
menlijke westerse actie
niets uitgelopen. Gedeeltelij*
door angst voor het welzij*
van de 6000 Britten en 30,W
Italianen in Libië, de tiend®'
zenden goedbetaalde Libj'
sche gastarbeiders die
economie draaiende houd®
Voor Gaddafi zijn dezeW®'
terlingen een garantie d'
het Westen niet te hard teg®
hem zal optreden
de barbaarse daden
zijn volgelingen in Lond®
zich schuldig maken. De a>'
schuwelijke schietpartijva
gisteren zou daar echter
eens verandering in kunn®
brengen.
Copyright The Guardian^
nONPERDAG 19 APRIL 19
nEN HAAG - Topmanagers in
ns land blijken niet veel van
arbeidstijdverkorting te moe-
Jhebben. Tweederde van de
ondervraagden vindt korter
werken voor het eigen bedrijf
"iet wenselijk. Bij een ar
beidstijdverkorting van tien
„rocent per week met evenre
dige inlevering van loon, zou
dat de onderneming er niet toe
aanzetten meer personeel in
dienst te nemen.
Dat blijkt uit een opinie-on
derzoek dat de Universiteit
van Utrecht onlangs heeft ge
houden en waarvan de resul
taten gisteren aan premier
Lub
O
arbc
draf
renc
andi
of
zijn.
voor
tiscl
Mom
zorg
extra
UTRECHT - De Ver-
voersbond CNV is „zeer
verontrust" over het feit
dat vorig jaar de agressie
van het publiek tegen
NS-personeel en met na
me conducteurs met bij
na de helft is toegeno
men. In '83 turfde de
Spoorwegpolitie 101 ge
vallen waarbij NS-ers
bloot stonden aan agres
sie van het publiek. In '82
waren het er nog 'maar'
71.
Op een ledenvergade
ring in Utrecht zei voor
zitter E. Jongsma van de
bedrijfsgroep spoorwe
gen van de CNV-bond
gisteren dat het NS-per-
soneel steeds meer pro
blemen heeft met de stij
gende agressie.
Hij voegde er desge
vraagd aan toe dat het bij
de door de Spoorwegpoli
tie geregistreerde geval
len gaat om het „topje
van de ijsberg.
Als de politie er bij
komt gaat het echt niet
om zo maar een duwtje of
een ander kleinigheidje
maar om een exces." Het
totaal aantal incidenten
is een veelvoud.
Maar het leeuwendeel
daarvan is net niet erg
genoeg om de sterke arm
er bij te halen en haalt
dus niet de NS-statistie-
ken. Maar feit blijft dat
door de toenemende
agressie het werk steeds
zwaarder wordt, met na
me voor de 2100 NS-con-
ducteurs.
LE
jaa
sta
ter
de
D
de
zei
vaa
ver
0^
HII
sor
kr<x
mis
een
gev
raai
ecor
is.
D
adv
den
rinf
klot
VOO
bel<
lag<
ern
arb
aid'
ter;
naa
kw<
dag
"V
in
gen
opl<
kor
sta:
ree
het
het
tijc
lan
hie
wa
VOLGENS een onlangs gehouden ei
gendijk zou het aantal voorstanders
ketten op de basis Woensdrecht toen
Meerderheid van de kiezers 'Woens
waard vinden. De waarde van dit soc
uit ervaring, zeer betrekkelijk. Morgr
oe tegenstanders van plaatsing weer
9eeft. Daar ziet het overigens op dit
O'e kant actie-middelen worden gep
contra-produktief zullen uitwerken.
De oproep van de FNV om op 1C
neer te leggen valt, wat ons betreft, r
waar het om gaat is meer dan de mo
len een paar minuten stil bij te blijve
wel op basis van vrijwilligheid gebe
onnodige irritatie en overlast. Wat dit
FNV op het randje en de Vervoersbc
kelende publiek komt er wel overhee
wjt minuten moet wachten voordat t
nuizen en supermarkten afgerekend
spoorwegen, die het reizigersvervoer
echtêr van andere orde.
Zulk soort acties - en daar rekene
motorrijders om met duizenden te<
yaan ronken - strijkt een niet gerinc
oe haren in. Waarom is dat nodig? D
standers van plaatsing zijn het overvt
versterkt maar ontkracht als ze op hi
orongen aan mensen die er anders
zwaarwegende motieven hebben.
Nog één opmerking: in het kader
oe laatste tijd in toenemende mate
oei-gebrekkig functioneren van de de
net is een oud verhaal, maar nog st€
jeus genomen te worden. Dat doen
oor overdrijving, Hoe groot ook het
,n- Dier kunnen we daarover vrijui'
opgaan om luidkeels te demonstrere
er verder echter, in Oost-Duitsland
®n tot gevangenisstraffen van acht
ordeeld. Ditmaal voor deelname aa
n een actie 'zwijgen voor de vrede
et vergeten.
