UITBLAZEN
De quickstep van Bob Hawke
CDA nog niet toe aan
rust in het onderwijs
TWA
even
Zegeltjes
plakken
Deprijs van Echte Boter is nu verlaagd.Dat is lekker nieuws. Ster
ker nog: dat is nieuws om van te smullen. Meteen maar doen?
Kamer
DE STEM
Kat uit de I
VRIJDAG 13 APRIL 1984
5 ACHTERGROND
PAGINA 2
BEZUINIGINGEN EN GRONDSLAG VOLOP IN DISCUSSIE
Duidelijk
Méér dan lekker, voor minder geld.
Keiharde
'ontgroening'
voor Japanse
werkwilligen
VRIJDAG 13 A
Ongewenste
DE definitie van
nieuws zou eigenlijk
moeten luiden: iets
dat nog nooit eerder is
vertoond, gebeurd of tot
stand gebracht. Met zo'n
definitie zou de
nieuwsdienst van een krant
nagenoeg tot werkloosheid
zijn gedoemd. Alles wat in de
krant staat is immers op de een
of andere maniert al eerder
gebeurd. Meerdere malen. Ik
kwam daarop bij het lezen van
een oude, vergeelde krant: De
Indische Mercuur van 29 april
1936.
Het blad bevat passages uit
een interview dat het Indische
blad De Locomotief had met de
Twentse textielbaron J.H. van
Heek. De Twentse
textielindustrie zit dan deerlijk
in het slop en Van Heek trekt
de wereld over - naar hij zegt -
om de toestand in Amerika,
China en vooral Japan en
Indië,* met hun opkomende
textielindustriën, te bestuderen.
De heer Van Heek is vooral
enthousiast over Japan. De
bedrijven waren er moderner
ingericht dan in Amerika en
Nederland, „waar men vele
oude bedrijven aantreft die niet
met hun tijd meegingen." De
concurrentie met Japan ziet de
heer Van Heek zeer donker in:
„U moet niet vergeten, dat de
Japanner in de weefindustrie
ongeveer 35 cent per dag
verdient, hetgeen niet te
vergelijken is met de loonen in
Holland."
„Toch", tekent de heer Van
Heek hierbij aan, doelend op
de loonsverlagingen in
Nederland, „is er geen
industrie of bedrijf aan te
wijzen, waar de werkman zich,
wat het loon betreft, zo heeft
weten aan te passen aan de
gewijzigde omstandigheden."
„Maar toch zeker niet in die
mate als hier in Indië"?, pareert
de verslaggever. „U weet dat
wij nogal trotsch zijn op ons
aanpassingsvermogen!"
Van Heek: „Het ligt eraan
wat u onder aanpassing
verstaat. Bij sommige
onderdeelen van de
textielindustrie, o.a. in de
weverijen, zijn de loonen
gemiddeld met ongeveer 45%
verminderd en een arbeider
verdient er dan ook in doorsnee
niet veel meer dan ƒ11 in de
week, hetgeen voor Holland
zeer laag is, vooral wanneer
men bedenkt dat de vaste
kosten voor deze lieden, zooals
belasting, licht, water e.d. niet
evenredig zijn verminderd."
Hamvraag
De oplossing van de grote
werkloosheid in de
textielbranche ziet de heer Van
Heek voorlopig niet in het
verschiet. Zelfs al zouden alle
textielfabrieken weer op volle
capaciteit gaan draaien, zo legt
hij uit, dan is de rationalisatie
die inmiddels, onder druk van
de crisis is doorgevoerd,
zodanig dat er voor velen geen
plaats meer in de fabrieken zal
zijn. „Per arbeider wordt thans
veel meer gepresteerd dan
vroeger."
De Indische verslaggever is
geen domme jongen en stelt de
hamvraag.' „Dus de loonen zijn
aanmerkelijk verlaagd en de
arbeidsprestatie is opgevoerd.
Dit zal zeker wel een gunstigen
invloed hebben op den
kostprijs. Is het onder deze
omstandigheden tóch niet
mogelijk op de vrije markt
tegen Japan te concurreren?"
Van Heek: „Uitgesloten.
Daarvoor zijn de vaste lasten in
Nederland te hoog. Zoolang de
WIM KOCK
niet worden
men ons niet
vele sociale
zegeltjes
belastingen
verlaagd en
ontheft van
verplichtingen
plakken,
pensioensvoorzieningen e.d.,
zullen wij tegen Japan weinig
kunnen uitrichten."
Is het niet - afgezien van
het zegeltjes plakken - alsof je
mr Chris van Veen hoort?
Compleet met de belofte dat
het beter zal gaan zodra de
lasten maar worden verlicht:
„Wanneer wij van al deze
lasten worden bevrijd, dan zou
zelfs bij den huidigen
loonstandaard, die dus
aanmerkelijk hooger is dan in
Japan, best kunnen worden
geconcurreerd, vooral wat de
betere qualiteiten betreft, want
daarin zijn we Japan nog steeds
de baas."
Javanen
Vervolgens verplaatst de
verslaggever de aandacht naar
de Indische textielindustrie.
Wat denkt de Twentse
textielbaron daarvan? Hij is
enthousiast. Ziet betere kansen
dan in Nederland. Hij heeft
trouwens al een textielfabriek
in Garoet, waarmee hij zijn
eigen Twentse arbeiders
beconcurreert. „Wanneer ik
weer te kiezen had tusschen het
oprichten van een bedrijf hier
te lande en in Nederland, dan
zou ik zonder aarzelen mijn
keus laten vallen op Java."
Overigens is daar nog niet
alles botertje tot de boom. De
arbeiders bijvoorbeeld. Zal de
doorsnee-Javaan op de duur
een bruikbare werkkracht in de
textielindustrie kunnen zijn",
vraagt de interviewer.
Van Heek: „Ik ben nog te
kort hier, om over het werken
van den Javaan te kunnen
oordelen, maar hetgeen ik er
tot nu toe van gezien heb en
wat anderen mij daarvan
vertellen, geloof ik zeker, dat-
hij op den duur bruikbaar is, al
zal hij in werkprestatie nooit
den Japanner kunnen
evenaren."
Hoe bruikbaar Javaanse
werkkrachten konden zijn,
zullen we morgen zien,
wanneer we aan de hand van
een correspondent van het
Algemeen Indisch Dagblad 'een
bezoek brengen' aan de
sigarettenfabriek „Serajoe" te
Garoet (Garut).
T5
Twentse textiel, 1936 -
1978, niets nieuws onder
de zon. - foto archief de stem
iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiimimimitiiiiimiiiiiifr-
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie. L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen; inclusief 5% BT W
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21 30 uur 076-236394/236911
Ronk rPlfltiPQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Anton Theunissen
LANGE tijd is Australië
de kluts kwijt geweest.
Deskundige Aussies
schreven hun vingers
blauw over wat weinig
origineel 'de identiteits
crisis' van het politiek,
economisch en ideolo
gisch in de war geraakte
vijfde continent heette.
Zij wezen beschuldigend
naar het buitenland (Enge
land en Amerika) èn naar
zichzelf. Kern van de analy
ses: wij zitten in de knoop
omdat we nooit de kans heb
ben gekregen onszelf te zijn
èn omdat we nooit de moeite
genomen onszelf te worden.
En juist de Aussie wil zo
graag zichzelf zijn, de lone
ranger, de individualist, geen
mix van vreemde culturen en
vooral geen produkt made in
Brittain. Toen het bergaf
waarts begon te gaan in zijn
land (vanaf 1972 al), waarop
hij zo trots is, ging de
Australiër zichzelf zoeken.
Wie ben ik?
Onder de socialistische re
gering van Gough Whitlam
(1972-1976) werden veel zaken,
die altijd afgedempt waren,
bespreekbaar gemaakt. Ein
delijk werden pijnlijke en
vervelende vragen gesteld.
Bijvoorbeeld: Hoe móet dat
alleemaal met onze materiële
voorspoed, onze gigantische
affluency in een gebied van
de wereld, dat de Aussies zelf
de vuilnisbak van de wereld
noemen, zuidoost-Azië?
Australië een rijk eiland te
midden van een oceaan van
armoede en honger. Hoe
moet dat? De vragen werden
gesteld, maar de regering-
Whitlam kreeg, gedeeltelijk
door eigen schuld, niet de
kans te fungeren als de cata-
lysator van onderdrukte ge
voelens. De echte discussie
verzandde snel in sentimen
teel gezwets over een socia
listisch 'keerpunt', de klas
senstrijd, de kleine man te-
Bob Hawke
- foto de stem/archief
gen het kapitaal, kortom: een
echte dialoog was niet meer
mogelijk.
Malcolm Fraser, Whitlams
opvolger, probeerde het
'oude' Australië te redden uit
de handen van de rode slo
pers. Hij trachtte de oude
machtsstructuren van Victo
riaanse moraal in stand te
houden. Fraser, een rijke
conservatief, verstopte zich
in de schaduw van de impe-
riumnostalgie, maar hij
moest ervaren, dat de nieuwe
problemen van Australië niet
meer te regelen waren in en
door het arme Engeland.
In zijn laatste dagen als re
geringsleider, nadat hij het
land in een diep economisch
dal had gestuurd, erkende hij
openhartig: 'Australië is ge
dwongen zichzelf te zoeken'.
De Aussies kozen twee jaar
geleden de juiste man voor
die job: Robert James Lee
(Bob) Hawke. Eens 'een ag-
gresieve, sentimentele en
kwaadaardige dronkelap
beyond the reach of reason',
een kampioen bierdrinker en
rokkenjager, maar nu de on
gekroonde koning van
Australië.
Hawke is thans populair
der dan sir Robert Menzies
ooit geweest ie? Ondanks
Hawk's amoureuze affaires
in het verleden en zijn talloze
ruzies met jan en alleman,
geniet de Australiër mateloos
van de rauwe, soms nog ge--
nante wijze, waarop mr. Fi-
xit regeert. Hij gedraagt zich
de laatste wel netjes: hij zou,
als we de schandaalpers mo
gen geloven, de vrouwen met
rust laten en hij is geheelont
houder geworden.
Hawke's boodschap is:
eenvoud, verzoening en 'ver
trouw op mij'. Hij is een su
perpragmatist en een cen
traal communicatiekanaal
naar het volk. Zijn dialoog
met het volk is gevuld met
emotie en sentiment; regel
matig doet hij een beroep op
de het nationale karakter
van de Aussies, waarvan hij
zelf de belichaming is.
Hawke pakte de zaken heel
anders aan dan zijn vroegere
socialistisch collega Gough
Whitlam. Vanaf het begin
schopte Hawke de aloude so
cialistische stokpaardjes in
de kast. Hij praat niet over
nationalisatie van grote be
drijven, kapitalistische ro
verij door de grootmachten,
hij praat niet over een nieu
we visie, opheffing Ameri
kaanse basissen etc. Hij jaagt
de basis, het midden en de
top niet de stuipen op het lijf
met allerlei kostbare econo
mische plannen. Hij gaat niet
te keer als een wilde kangoe
roe, die zoals Whitlam de
grote bazen van de troon wil
de stoten. Hawke is meer
verlicht conservatief dan so
cialist, een man die dingen
voor elkaar krijgt op een
pragmatische en als het moet
Malcolm Fraser
Robert Menzies
- foto anp
- hij had als vakbondsman in
dat opzicht een zekere faam -
op een onorthodoxe manier.
En Hawke heeft geluk: de
economie klimt sinds een
jaar langzaam uit het dal, de
nationale munt is wat stevi
ger geworden, de gigantische
tekorten kleiner en het aan
tal werklozen vermindert.
Hawke liberaliseert de han
del en er heerst een betrek
kelijke rust aan het door
gaans woelige arbeidsfront.
De Australische premier pro
beert zijn land uit het isole
ment te halen.
De sfeer in het land is
hoopvoller dan onder Fraser
Australië haalt weer de
voorpagina's van de interna
tionale pers: met de winst in
de Challenge Cup, met het
plan een eigen atoombom te
maken, met de eigen eerste
diepvriesbaby, met de gela
den discussie over de 'blanke
Australië politiek' - het pro
bleem van Aziatische min
derheden -, de vondst van
nieuwe uranium- et) olie
voorraden.
Australië swingt en dis
cussieert weer. Hawke is het
middelpunt in dat bruisende
proces, niet als de diepgra
vende filosoof - zulke figuren
zijn in Australië sowieso ver
dacht -, maar de improvise
rende, vindingrijke en crea
tieve Aussie, die woelige oce
aangolven als een kalme,
vastberaden surfer trotseert
'Hawke heeft Australië ge
kalmeerd', schreef onlangs
een weekblad en ook:
'Australië zal onder Hawke
zichzelf weer vinden'. Boven
het artikel stond 'De quick
step van Waltzing Matilde.
Wellicht wat overdreven,
maar met Koning Bob kan
men in Australië een opti
mistische dynamiek waarne
men na de apathische sfeer
onder de vorige conservatie
ve regering.
„Wij zijn op de wereld, niet
om tegenover elkaar te staan,
maar gewoon, om ons best te
doen". Zo simpel is dat, als de
verbeelding aan de macht is.
Door Frans van Mourik
EEN van de onderwer
pen die de CDA-achter-
ban op dit moment in
tensief bezig houdt is het
onderwijsbeleid. Dat
bleek onder meer tijdens
speciale bijeenkomsten
in Leiden en Den Bosch.
Sommigen vragen zich
namelijk af of het CDA
nu een onderwijsbeleid
dan wel een ombui-
gingsbeleid voert.
Voor het CDA is het ant
woord op die vraag belang
rijk. Aan de basis van de
christen-democratie in Ne
derland lag immers de strijd
om de erkenning van het
confessioneel, ofwel bijzon
der onderwijs. Na de onder-
wijspacificatie richtte de
christen-democraat zijn aan
dacht op andere politieke za
ken. De bezuinigingen heb
ben echter 'onderwijs' weer
tot een actueel item gemaakt.
Ze veroorzaken fusies en op
heffingen en die hebben weer
tot gevolg dat de grondslag
van het bijzonder onderwijs
in het gedrang komt. Van
daar de onrust.
Ir. W. van Lieshout, voor
zitter van het College van
Bestuur van de Katholieke
Universiteit was één van de
inleiders op de CDA-bijeen-
komst in Den Bosch. Hij zei
daar onder meer: „Een poli
tieke discussie, zeker in het
CDA, over onderwijsbeleid,
betekent altijd een stelling-
name met betrekking tot de
reikwijdte van de invloed
van de overheid". Dat lijkt op
'handen af van het confessio
nele onderwijs', maar yan
Lieshout was veel genuan
ceerder, want hij vindt ook
dat hét weinig zin heeft om
politiek het bijzonder onder
wijs in bescherming te ne
men als „het onderwijs zelf
niet in staat is om aan de
eigen identiteit een zodanig
invulling te geven, dat het
zowel naar binnen als naar
buiten herkenbaar blijft".
Van Lieshout legt daarmee
de vinger op de zere plek. Hij
zegt in feite: als men wil dat
de politici het bijzonder on
derwijs in bescherming ne
men, dan moet het bijzonder
onderwijs wel duidelijk ma
ken waarom het zo bijzonder
is. Een filosofie die onder
meer wordt aangehangen
door minister Deetman. Hij
heeft al eens gezegd dat als
bijzondere universiteiten een
aparte behandeling willen ze
eerst moeten aantonen hoe
bijzonder ze zijn.
Die opvatting geeft meer
kleur aan het kamerdebat
over de Wet Hoger Beroeps
Onderwijs (HBO). En dan
met name over dat ene on
derdeel de Pabo's, aandui
ding voor de nieuwe pedago
gische academies ofwel de
vroegere kweekscholen.
In het HBO zal een groot
aantal instituten worden sa
mengevoegd en worden op
geheven. Deetman wilde de
Pabo's buiten die operatie
houden, omdat die klein zijn
en vaak confessioneel. Maar
WD en PvdA besloten via
een amendement de bestaan-
snormen voor de Pabo's flink
aan te scherpen. En hoewel
ze hun amendement afzwak
ten in de richting van het
CDA, bleef deze partij aan
vankelijk toch vrezen dat
veel kleine christelijke pabo's
het loodje zouden leggen.
Want WD en PvdA weiger
den de minister de door hem
zeer gewenste onbeperkte
uitzonderings-bevoegdheid
te geven.
Het socialistisch-liberale
amendement werd in eerste
instantie opgevat opgevat als
een regelrechte aanslag op
het bijzonder onderwijs. En
dat terwijl de instituten zelf
volgens publicaties in het
HBO-journaal behoudens
enkele uitzonderingen in de
praktijk nogal wat moeite
hebben om de grondslag
waar te maken. Maar ze lei
den onderwijsgevenden op
voor christelijke basisscholen
en daar gaat het in de discus
sie om.
De politieke botsing kwam
kort nadat er in de CDA-ach
terban hevige opwinding was
onstaan over e ere ope
ratie in het one..., wijs, die de
kleine scholen raakt. En dan
gaat het met name om scho
len voor de eerste drie jaar
van het voortgezet onderwijs,
de eerste fase dus. Dus om la
gere technische en agrarische
scholen, mavo's en 'huis
houdscholen'. Daarvan zal er
eveneens een groot aantal
moeten fuseren of verdwij
nen. En waar die kleinere
scholen vaak confessioneel
zijn, dreigt weer hetzelfde: de
bijl aan de wortel van de
christelijke signatuur in het
onderwijs.
De discussie over de 'mid
denschool', de toekomstige,
nieuwe vorm voor de eerste
fase van het voortgezet on
derwijs, kun je daar niet los
van zien. Die middenschool
tast de positie van de be
staande scholen aan en daar
om is het nauwelijks ver
wonderlijk dat er binnen het
CDA een stroming is en zelfs
een landelijke werkgroep, die
er niks van moet hebben. Mi
nister Deetman wijkt daar
overigens niet voor. Dat
bleek onder meer in Den
Bosch, waar hij de roep om
een verdere bezinning op de
middenschool afwees met de
opmerking dat er nu lang en
uitvoerig genoeg over gedis
cussieerd is en dat het nu de
hoogste tijd wordt dat Den
Haag de lijnen aangeeft voor
het toekomstig beleid.
Dwars door de discussie
loopt de draad van de bezui
nigingen. Ook Deetman moet
zijn bijdrage leveren aan de
aanvullende ombuigingen.
Hij heeft vorige week het
Kabinet zover gekregen dat
er niet verder gekort zal
worden op de uitgaven voor
onderwijs. Dat was voor hem
een halszaak. Maar hij moet
wel mee ombuigen en dat zal,
zo zei hij desgevraagd in Den
Bosch, „moeten gebeuren in
de sfeer van de eigen bijdra
ge". Zoiets als het schoolgeld
dus, dat al eerder door de
CDA-fractie werd afgewe
zen.
Die fractie heeft namelijk
ook zorgen om het sociale ge
zicht van het CDA. En een
grotere eigen bijdrage van de
burger voor het onderwijs
Baars tegen ons in Den Bosch
zeiden: „Hij moet er eens mee
in de Kamer durven te ko
men".
Opwinding dus in het ka
binet, de Kamer en de ach
terban: het zal nog wel even
onrustig blijven in het CDA.
(ADVERTENTIE)
LEKKERMEEGENOMEN
HET NEDERLANDS ZUIVELBUREAU TE RIJSWIJK.
Door Robert Whymant
TOKIO - Op een bitter
koude avond begin deze
maand liepen tweehon
derd, in witte mantels
geklede Japanse man
nen en vrouwen tot op
borsthoogte het ijskou
de water van een meer
bij Tokio in, flakkeren
de kandelaars hoog bo
ven zich uittorsend.
De beproeving was een
voorwaarde om bij een Ja
pans confectiebedrijf in
dienst te treden. „Onze
nieuwe werknemers wor
den allemaal geestelijk en
lichamelijk gereinigd vol
gens een oud Japans zuive
ringsritueel", legde een
van de directeuren van het
bedrijf uit.
Niet alle Japanse school
verlaters en afgestudeer
den die hun entree maken
op de arbeidsmarkt staat
zo'n koude doop te wach
ten, maar een beproe
vingsperiode in een trai
ningskamp is in Japan
heel normaal. Jaarlijks
worden tienduizenden
nieuwe werknemers naar
een kamp gestuurd dat
wordt gerund door het le
ger en er ijijn zelfs fabrie
ken met eigen „opleidings
kampen" om hun nieuwe
personeel de smaak „van
het gemeenschapsleven"
bij te brengen.
Maar welke vorm de be
proeving ook heeft, het
doel is altijd hetzelfde. Bij
schoolverlaters moet de in
vloed van de linkse onder
wijsbond worden uitge-
bannen en bij afgestudeer
den de individuele houding
die ze tijdens hun studie
hebben ontwikkeld. Ver
der moeten de nieuwe
werknemers groepsden
ken, loyaliteit jegens het
bedrijf, gehoorzaamheid
en discipline worden bijge
bracht. „Voor de oorlog
ging iedereen in militaire
dienst", aldus een perso-
neelsdeskundige van de
Japanse werkgeversfede
ratie. „Dat was goed voor
de geest. De scholen van
tegenwoordig bevorderen
het individuele denken."
Met het ontwikkelen van
een loyale houding jegens
het bedrijf wordt al op de
eerste dag in het trainings
kamp een begin gemaakt.
Twaalf nieuwe werkne
mers bij Columbus bij
voorbeeld, een fabriek die
schoensmeer maakt, moes
ten de eerste dag van hun
werkende leven aanvan
gen met het voordoen van
een schort om vervolgens
de schoenen van hun di
recteur te poetsen. Bij wa'
grotere bedrijven staat het
uit het hoofd leren van het
bedrijfslied meestal bo
venaan de agenda.
DE STEMTHE GUARDIAÜ
Van een onzer ve
ARNHEM - Een Arnh
een schadevergoeding
betalen aan een 21-jar
twee directeuren zich
gemaakt aan ongewen
genover de werkneems
Tevens is de arbeid
verzoek van de vrou
beeft de Arnhemse ka
Poell uitgesproken. D
teert in zijn vonnis e
P
na
Van o
DEN HAAG-H
nitief besluiten o
dere PTT-ambt
Groningen word
Onmiddellijk na
netsberaad moet de
den gebracht.
Als het Kabinet me
stag gaat, roept de VV
tie de Tweede Kamer
Paasvakantie voor een
debat naar Den Haag.
Dat is het resultaat
Kamerdebat over het o
den Kabinetsbesluit
top-directie van de P
zoals jarenlang beloofd,
laten verhuizen naar
gen. Volgens het Kab
dat veel te duur. Premie
bers maakte afgelopen
bekend dat het huidig
maar 200 miljoen guide
in een door een meer
van de Tweede Kam
steunde VVD/CDA
werd het kabinet onde
gezet om ook de top-
naar Groningen te hale
en CDA zeggen ook
'makkelijk' kan voor 2
joen gulden.
Premier Lubbers ha
voor al onder grote dr
de Tweede Kamer laten
DE economische barom
landen betreft voor de
dig mooi weer voorspel!
zelfs beter dan we hadde
nationale Monetaire Font
over de wereldeconomi<
over veel gevraagde gre
van de economische ople
nog steeds geweldige pr
kaanse landen (70 miljol
droogte hongersnood en I
nie, Brazilië en Mexico oi
af te lossen ligt nog stee
nale geldwezen. Dat sol
de rente in de Verenigde
oorzaak van dat ook een
economische vooruitzich
Onzekerheid dus op v\
meest gesproken op de I
heeft daar - men kan wel
dringend beroep gedaan
tekorten drastisch te bep<
President Reagan een wil
met de presidentsverkiezi
om ten aanzien van een
versnelde uitbouw van An
dere koers te gaan varen,
schapsvoorzieningen als
eveneens stemmen kost<
held. Het Amerikaansé be
groot potentieel gevaar'
olijven
Dat gevaar zit in het ge
de koers van de dollar d<
worden opgestuwd waart
'en en/of voor hun enerc
(rente en olie worden in
moeras weg zakken. Om
'en ze nu al zulke draconii
hoeften doorvoeren dat
'and explosief geworden
Pas aan militaire dictaturt
ooor in feite onmogelijk g
menieving op te bouwen.
Die onzekerheden weri
Pomische opleving, de st
ven en de matigingsberei
mog) niet geleid hebben
gelegenheid is te wijten a;
st'tutionele beleggers het
®chaal te investeren in nu
Nederlandse koopmansge
"°-dragende ondernemi
chter ons liggen zijn het
°orzichtiger geworden,
felfs het feit dat het I
o n warm hart toedraagt
innen bewegen de steü
neer arbeidsplaatsen te s
"'Wachtende houding bet
ko r ren 00k zou worden
,®rheid over het .voortbes
abinet. Als Lubbers en cc
rin n over 1:16 kernra'<
"9 die de ondernemersv
AJ uit de boom kijken, he
woordig op al die manae
an wordt het hoog tijd vi
""zekerheden