even.._
UITBLAZEN
Mondale nu onstuitbaar
op weg naar nominatie
Handel met Iran bloeit
Italiaans parlement
bedreigt democratie
Een Philips SE lamp bespaart energie,
ook boven uw eettafel.
Besch
„Subsidiëer
arbeids
intensief
werk"
Beleidsp
Tegen pest
en kiespijn
DE STEM Ci
Nieuwe mis
I
DONDERDAG 12 APRIL 1984
ACHTERGROND5
ZWARTE DEMOCRATEN MASSAAL ACHTER JACKSON
'Overbedeling'
ALBEDA:
TER
BESTRIJDING
ZWART
CIRCUIT
Integreren
ONDANKS MONDIALE WEERZIN TEGEN REGIME
Abnormaal hoog
Schamen
Spelregels
PHILIPS
DONDERDAG 12
GEHANDIC
EERDER deze week
ontbrak me de ruimte
om mijn zondagse
zwerftocht langs de grens
voort te zetten. Daarom
rijd ik nu nog even verder
naar Meersel Dreef. Kom
je eenmaal in de contreien
van Hoogstraten dan kun
je niet om dit 'Lourdes va.i de
Noorderkempen' heen. Het is al
diep in de middag. Het kerkje
is verlaten. Een vriendelijk
knikkende kapucijn, zoals het
eigenlijk hoort in bruin habijt,
steekt de hobbelige met eiken
afgezette dreef over, van het
Maria-park naar zijn oude, in
de woelige tijden van de refor
matie gebouwde klooster. In de
verte staan veel auto's gepar
keerd. Daar weet ik het café
'Stad Lourdes', dat ik me nog
zo goed herinner van de mei-
bedevaarten van dertig jaar ge
leden. Daar is de winkel van
Bogers, in devotie-artikelen,
waar je ook frieten kunt krij
gen. Zonder paters zou Meersel
Dreef niet meer zijn geweest
dan een paar schamele huizen
in een vergeten uithoek van
België. Nu is het ook niet veel
meer dan een gehucht, maar er
heerst welvaart. Dagtoerist of
pelgrim, dat maakt geen ver
schil wanneer de mis uit is en
de rondgang door het Maria-
park, dat de paters destijds vol
vertrouwen nog genade-park
durfden noemen, is voltooid.
De gulden rolt 's-zondags in
Meersel Dreef net zo vlot als in
Baarle-Nassau.
Meersel Dreef is door een
historisch toeval aan z'n kloos
ter gekomen. Oorspronkelijk
zaten de kapucijnen in Breda,
waar zij een van de voorposten
van de contra-reformatie be
manden. Toen Breda toch
staats werd, was er voor kapu
cijnen geen plaats meer. Rijke,
katholieke Bredanaars bouw
den voor hen een nieuw kloos
ter, veilig over de staatse grens,
maar zo dicht mogelijk bij de
stad. In 1687 trokken de paters
erin om van daaruit de zielzorg
in en rond Breda ondergronds
voort-te zetten.
Honderdtien jaar later - in
1797 - kwam het gevaar van de
andere kant. De Franse Revo
lutie zette alles op z'n kop en
volgens de kronieken werden
de paters met veel geweld uit
hun klooster gezet. Het gebouw
werd openbaar verkocht, maar
door handig marchanderenin
deze tijd zou men misschien
van 'typisch CDA of -KVP'
spreken - kwam het klooster in
handen van mensen die het in
feite voor de verdreven kapucij
nen in bewaring namen, wach
tend op betere tijden. Het
duurde toch nog 68 jaar voor
de kapucijnen terug naar de
Dreef kwamen. Het verzet van
koning Willem I was daar één
reden van. Een tweede was de
tegenwerking van. de Me-
chelse bisschop Sterckx, die het
niet zo begrepen had op kloos
terorden. Op 5 januari 1865
verzamelde de bevolking van
de grensgehuchten Dreef, Gal-
der en Strijbeek zich om de te
rugkerende kapucijnen een har
telijk welkom te bereiden.
WIM KOCK
Gelofte
Baptist vreesde voor zijn leven j
en legde de gelofte af 'Maria ter j
ere een Lourdesgrot op te rich- j
ten' mocht hij veilig zijn be- j
stemming bereiken. Zijn gebed j
werd verhoord. Na terugkeer in j
de Dreef ging de pater direct j
aan de slag en al op de tweede i
zondag van oktober 1895 werd
de nieuwe grot ingewijd.
Het is stil in de tuin. Bij de i
grot staat een oudere man met
een rozenkrans in de hand te i
bidden. Zo een met grote zwar-
te kralen, zoals vroeger bij ons j
in de familie de mannen had- i
den. De vrouwen hadden een
kleinere, maar die was dan ook
van zilver; de onzevaders iets i
groter dan de weesgegroeten en j
opengewerkt. Een kind mag j
van zijn vader een kaars aanste-
ken. Er branden veel meer
kaarsen. Die kun je het beste
met Belgisch geld betalen want
de paters houden er al jaren i
lang hun eigen wisselkoers op i
na: 10 frank of 75 cent. Zo op i
het oog zijn er de laatste jaren,
aan de voeten van het Maria
beeld, geen krukken, beugels en
geschilderde, gehouwen of gete
kende dankbetuigingen meer
bijgekomen.
Veldmuizen
De tuin is ongewoon kaal.
Tuinüeden hebben er stevig
huisgehouden. De bomen zijn
drastisch gesnoeid. De eiken
van het laantje langs het H.
Hartpark zijn gereduceerd tot
drie meter hoge stompen. Blijk
baar hopen de paters dat zich
daar weer nieuwe kruinen op
zullen vormen. Het lagere hout,
zelfs de rododendrons, is tot
een minimum teruggesnoeid
zodat je van alle kanten dwars
door het anders zo dichte park
kijkt.
De Kruisweg, de Zeven
Smarten; het is er allemaal nog.
De smartelijk kijkende St.
Franciscus op de berg Alvemo,
door de beeldhouwer betrapt
op het dramatische moment
dat hij de kruiswonden ont
vangt, is lichtelijk beschandali-
seerd door een viltstift-artiest.
Een bonte stoet van volksheili
gen heeft er zich gevestigd in de
loop van Rijker Roomsche tij
den enheeft er zich weten
te handhaveVi. De H.' Apöllo-
nia, klein en breekbaar achter
tralies, maar met haar nijptang
paraat om de pelgrim te verlos
sen van de kiespijn. De H. Do-
natus tegen onweer. De H. An-
tonius voor verloren zaken. De
H. Godelieve van Gistel voor
de huisvrede, tevens aanroep-
baar tegen keelpijn en oogziek
ten. De H. Rochus tegen de
pest en de H. Cornelius tegen
de stuipen. En niet te vergeten:
de H. Geertrui van Landen te
gen de veldmuizenplaag.
Hoe ik ook m'n best doe; ik
kan me niet echt herinneren
hóe ernstig we 30 jaar geleden
ter bedevaart naar Meersel
Dreef gingen. In hoeverre we
het slechts terwille van de tra
ditie en voor de lol deden. Eén
ding weet ik zeker; heiligen te
gen pest, stuipen, veldmuizen,
kiespijn, donder en bliksem
vonden we tóen ook al hoogst
curieus.
T5 PAGINA 2
Het 'genade- of Maria-park'
dankt zijn ontstaan aan de ban
ge uren die een van de klooster
bewoners ver van huis door
maakte. In 1894 vertrok pater
Jan Baptist van Meerle, toen
provinciaal overste van de Bel
gische kapucijnen naar India,
waar hij de missie in de Punjab
moest bezoeken. In de Middel
landse Zee raakte het schip
waarmee hij reisde, verzeild in
een zware storm. Pater- Jan
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllrë
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550-
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9. 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vri|dag.van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738
Van onze correspondent
Mare de Koninck
WASHINGTON - Wal
ter Mondale lijkt on
stuitbaar op de presi
dentsnominatie van de
Democratische Partij af
te stevenen. Amerika's
voormalig vice-presi
dent (onder Jimmy Car
ter) won dinsdag ook de
belangrijke voorverkie-
zing in de oostelijke
deelstaat Pennsylvania.
Mondale voegde daarmee
zoveel kiesmannen toe aan
zijn totaal, dat hij bijna bui
ten bereik komt van zijn par
tijgenoot senator Gary Hart.
De zwarte dominee Jesse
Jackson kreeg in Pennsylva
nia opnieuw massale steun
van de zwarte Democratische
Partij-leden.
In deze geïndustrialiseerde
deelstaat, waar Philadelphia
en Pittsburgh de grote steden
zijn, vergaarde vakbonds
man Mondale 46 procent van
de stemmen, Hart 34 en Jack
son 20 procent.
In de miljoenenstad Phila
delphia, waar bijna de helft
van de bevolking zwart is,
kreeg Jackson meer stem
men dan zijn beide concur
renten. Nu in 31 van Ameri
ka's 50 deelstaten de voorver
kiezingen achter de rug zijn,
gaan voor Mondale al min
stens 1082 gedelegeerden (of
'kiesmannen') naar het na
tionale Democratische Partij
Congres (Conventie) in juli in
San Francisco, terwijl Gary
Hart op die beslissende par
tij vergadering tot dusver op
577 kiesmannen kan rekenen.
Jackson heeft er nu 144. On-
besloten kiezers hebben
thans tesamen 475 vrije kies
mannen aangewezen, die op
de Conventie nog alle kanten
op mogen.
Het gaat er om wie meer
dan de helft achter zich
krijgt van de totaal 3933
stemgerechtigde gedelegeer
den op de Democratische
Conventie. Wie 1967 kies
mannen heeft verzameld is
dus zeker van de nominatie
tot democratisch uitdager
van republikeins president
Reagan bij de landelijke ver
kiezingen op 6 november
aanstaande. Bij de voorver
kiezingen stemmen de kie
zers niet rechtstreeks op een
van de presidentsgegadigden,
maar op kiesmannen waar
van op het stembiljet staat
aangegeven aan welke presi
dentskandidaat zij zich heb
ben gebonden.
In Pennsylvania stonden
172 kiesmannen op het spel.
Walter Mondale won er
daarvan liefst 123. Die 'over
bedeling' is gevolg van het
feit dat een deelstaat is on
derverdeeld in kiesdistricten,
waarin alleen de winnaar
Walter Mondale, duim omhoog na zijn overwinning
in Pennsylbania, heeft nu zoveel kiesmannen voor de
Conventie achter zich vergaard dat Gary Hart hem
eigenlijk al niet meer kan inhalen. - foto ar
een kiesman krijgt en het
percentage stemmen op de
verliezers dus geheel weg
valt. Bovendien had Gary
Hart in Pennsylvania zijn
kandidatuur zo slecht en
laattijdig georganiseerd, dat
er in een aantal districten
helemaal geen kiesmannen
voor Hart op de lijst stonden.
Hoewel de Democratische
nominatie Mondale moeilijk
meer kan ontgaan, weigert
de ex-vice-president zichzelf
nu ook als favoriet („fron
trunner") te betitelen. „Die
fout heb ik één keer ge
maakt", aldus Mondale, doe
lend op het begin van het
voorverkiezingenproces, toen
hij de uitsluitende kansheb
ber werd geacht en plotseling
door senator Gary Hart werd
overvleugeld.
Hart verloor vorige week
ook de voorverkiezingen in
de staat New York en is zijn
'momentum' als man met
nieuwe ideeën en persoonlij
ke charme goeddeels kwijt.
Mondale heeft een groot ge
deelte van de Democratische
aanhang ervan overtuigd dat
Hart's ideeën „niet nieuw en
wat erger is, niet goed" zijn.
Hart wijzigt volgens Monda
le bovendien voortdurend
zijn standpunten en zou
daarom geen evenwichtig
Amerikaans president zijn
aan wie het lot van de wereld
kan worden toevertrouwd.
Tijdens de verkiezings
strijd in Pennsylvania - dat
verouderde staalindustrie en
mijnbouw, hoge werkloos
heid en een vergrijzende be
volking heeft - heeft Monda
le zich voorstander getoond
van overheidssteun aan
kwijnende bedrijven, Hart op
zijn beurt bleef trouw aan
zijn meer liberale „toekomst
visie" dat ondernemingen de
test van de vrije markt moe
ten kunnen doorstaan en de
overheid zich tot een globaal
investeringsbeleid moet be
perken.
Voor het overige hebben
Mondale en Hart hun politie
ke boodschappen vergaand
geüniformeerd. Op buiten
lands politiek terrein vallen
ze eendrachtig het Reagan-
beleid aan. Beide kandidaten
leken enkele dagen geleden
opgelucht toen ze in Pennsyl
vania een concrete kwestie
ontdekten waarover ze van
mening verschilden. Het ging
om de kerncentrale in Har-
risburg, waarvan een van de
twee reactoren vijf jaar gele
den bijna op rampzalige wij.
ze wegsmolt. In discussie is
sedert enige tijd ook de twee
de reactor in Harrisburg, die
destijds onbeschadigd bleef
maar werd stilgelegd, weer
mag worden opgestart. Gary
Hart verklaarde zich daar in
beginsel niet tegen, waarop
Mondale vastberaden beloof
de: „Als president zal ik her
opening van Harrisburg ver
hinderen".
Gary Hart heeft zijn laat
ste hoop gevestigd op een
aantal deelstaten in het wes
ten van het land. De voorver
kiezingen in Texas (5 mei) en
in Californië (5 juni) worden
de belangrijkste. Het zijn
staten met veel jeugdige, ge
studeerde kiezers en hoog
technologische industrie. Dat
zijn gunstige factoren voor
Hart. Maar de senator - zelf
een 'westerling' uit Colorado
- heeft daar nu grotere over
winningsmarges nodig dan
velen voor realistisch hou
den.
DEN HAAG (ANP) - De
informele economie is te
zien als een graadmeter
waar de problemen en
ook de oplossingen lig
gen voor de formele eco
nomie.
De informele economie is
de niet-geregistreerde, onbe
laste economie in de sfeer
van vriendendienst en eigen
lijk de oudste vorm van de
economie.
Het informele circuit ont
staat waar sprake is van in
gewikkelde regelgeving, ho
ge belastingen en hoge pre
mies, waardoor de gewone
arbeid te duur wordt en die
arbeid tenslotte het gewone
circuit verlaat: mensen gaan
zelf hun huis schilderen en
ambachtelijk handwerk
kwijnt weg. Door arbeidsin
tensief werk te subsidiëren is
dat te voorkomen.
Deze beschouwingen heeft
dr W. Albeda, hoogleraar aan
de Rijksuniversiteit Lim
burg, neergelegd in het boek
je „De crisis van de werkge
legenheid en de verzorgings
staat", dat deze week is ge
presenteerd.
Volgens Albeda is er werk,
nog aantrekkelijk werk ook,
genoeg, maar het ontbreekt
ons aan geld om dat werk te
betalen. Daarom moet er ge
zocht worden naar niet tradi
tionele oplossingen. Een eco
nomisch herstel alleen is niet
genoeg om weer voor volledi
ge werkgelegenheid te zor
gen.
De omvang van het infor
mele circuit laat zien hoe de
formele economie wordt ge
hinderd, licht Albeda toe.
Daaruit zijn drie lessen te
trekken waarvan Albeda
voorkeur heeft voor nummer
drie: subsidiëring van ar
beidsintensieve activiteiten.
De andere twee mogelijkhe
den wijst hij af. Dat zijn
goedkopere arbeidsplaatsen
door simpelweg de lonen te
verlagen. Dit acht Albeda
onmogelijk.
Formalisering van de in
formele economie door een
basisinkomen voor iedereen
vanaf achttien jaar wijst hij
eveneens af, omdat de daar-
aan verbonden kosten te
hoog zijn. Hij ziet in de gewo
ne economie een tweedeling
ontstaan: een zwaar produk-
tieve industrie waar weinig
mensen werk vinden maar
hoge lonen ontvangen, en een
arbeidsintensieve sector.
Hij pleit voor een gelijk
trekken in loonkosten (pre
mies en belastingen). De niet
arbeidsintensieve sector sub
sidieert zo de wel arbeidsin
tensieve sector. De informele
economie kan dan integreren
in de gewone economie.
„Iedere vakman, huisschil
ders, tuinlieden, moet je bij
wijze van spreken in een
WAO-situatie brengen: ook
hij moet net als die WAO-er
tegen scherp concurrerende
prijzen kunnen werken".
Wordt hier niet toe overge
gaan dan zal het formele cir
cuit steeds verder door het
informele worden aangetast.
Nu kan in het informele
circuit goedkoop worden ge
werkt omdat dat eigenlijk
kan worden onderbetaald
aangezien er een onzichtbare
subsidie op ligt: de uitkering
of het inkomen van de part
ner. Het zou goed zijn te be
rekenen of het misschien
goedkoper zou zijn het ar
beidsintensieve werk (klus
sen, tuinonderhoud etc) bui
ten de belasting- en premie
heffing te laten dan de huidi
ge situatie te handhaven,
Oud-minister Albeda
- foto archief de stem
waarin mensen met een uit
kering de formele sector zo
beconcurreren dat daar be
taalde arbeid wordt verdron
gen waardoor nog meer men
sen een uitkering moeten
hebben.
Het weer invoeren van be
lastingaftrek voor groot on
derhoud is een stap in die
richting, vindt de ex-minis
ter. Albeda noemt het verba
zingwekkend dat, hoewel in
de industriële sector nog
maar dertig procent van de
beroepsbevolking werkt, de
ze sector nog steeds bepaalt
wat er elders wordt verdiend.
Hij signaleert hierin wel een
omslag.
„De overheid zal meer en
meer gedwongen worden een
trendsettend beleid te voeren
of ze dat wil of niet". Dit ont
lokte minister De Koning de
opmerking dat de ambtena
ren daar nog niet zo aan ge
wend zijn.
Minister De Koning noem
de in een reactie de ideeën
van zijn voorganger zeer or-
gineel, maar wil zich wel drie
keer bedenken voordat hij tot
integratie van het informele
en het formele circuit zou
overgaan. De formele econo
mie die toch al zo onder druk
staat heeft bescherming no
dig, aldus de bewindsman.
Albeda gaf toe dat het als
wetenschapper makkelijker
is ideeën te lanceren dan voor
een minister. „Ik word niet
onmiddellijk door een Kamer
bij m'n lurven gepakt".
Door Ivo Postma
DEN HAAG/AMSTERDAM - Het
aan de macht komen van ayatollah
Khomeiny, zijn bloedige islamitische
bewind en zijn kostbare oorlog tegen
het buurland Irak hebben niet kun
nen verhinderen dat de handel van
Iran met de westerse landen zeer
sterk is toegenomen.
Ook het Nederlandse bedrijfsleven pikt
een interessant graantje mee van de explo
sieve benodigdheden van een oorlogvoerend
land, dat als gevolg van zijn oliebronnen de
dollars heeft om indrukwekkende rekenin
gen te betalen.
De Nederlandse Export Combinatie
(NEC), waarbij 525 bedrijven zijn aangeslo
ten, verstrekt de volgende cijfers:
In 1979 exporteerden Nederlandse bedrij
ven voor een bedrag van 475 miljoen gulden
naar Iran, in 1980, het jaar waarin de oorlog
tussen Irak en Iran uitbrak, voor 697 mil
joen, in 1981 voor 979 miljoen, in 1982 voor
701 miljoen en het vorig jaar voor 1 miljard
194 miljoen gulden.
Ook in de eerste maanden van dit jaar
verloopt de export naar Iran weer „heel
plezierig", zo zegt de heer Middelkoop (van
de NEC) begrepen te hebben van contacten
met het bedrijfsleven.
In tegenstelling tot het tijdperk van de
sjah komen tegenwoordig alle Iraanse Or
ders van de staat, die ook de binnenlandse
distributie in de hand houdt. „De betalingen
zijn correct; aangegane verplichtingen
worden nagekomen", zegt de heer Middel
koop. Hij noemt Iran een land, dat de tering
naar de nering zet en geen dingen bestelt
die het niet kan betalen. Hieruit verklaart
hij ook de daling, die in 1982 plaats had ten
opzichte van het jaar daarvoor.
Dit voorzichtige, bijna 'Hollandse', beleid
van de Iraanse inkoop-autoriteiten neemt
niet weg dat het Nederlandse bedrijfsleven
het vermijdt om op krediet te leveren a^n
Iran. „Dat is te riskant aan een land in oor
log", zegt Middelkoop.
Volgens de gegevens van de NEC zijn de
voedingsmiddelenindustrie, de chemische
industrie en de olieraffinaderijen de grote
verdieners in de handel met Iran. De onder
verdeling van de export in het jaar 1982 laat
zien dat er voor 300 miljoen gulden aan voe
dingsmiddelen naar Iran werd geëxpor
teerd; de chemische en farmaceutische in
dustrie leverden samen voor 150 miljoen,
terwijl er eveneens voor 150 miljoen gulden
aan veredelde aardolieprodukten naar Iran
werd uitgevoerd.
Het jaar daarop, 1983, laat een enorme
toename van de totale Nederlandse export
naar Iran zien, een toename die voor een
aanzienlijk deel ten goede is gekomen van
de chemische en farmaceutische industrie.
Deze sectoren zagen hun gezamenlijke aan
deel stijgen tot 238 miljoen gulden.
Van onze correspondent
CeesManders
ROME - Gaat de Ita
liaanse democratie aan
haar eigen parlement
ten onder? De laatste
maanden begint het
daar steeds meer op te
lijken. De regering kan
het parlement eigenlijk
niet missen, geen dag,
om samen wetten te ma
ken, nodig voor het be
stuur van dit land.
Maar het parlement be
vindt zich nu in de ernstigste
crisis van zijn 36-jarige be
staan. Het produceert niets
meer. het is volledig geblok
keerd. Premier Craxi spreekt
van „zwarte dagen in de ge
schiedenis van de republiek."
Bron van alle parlemen
taire ellende is het zoge
naamde obstructionisme,
waarmee volksvertegen
woordigers verhinderen dat
er besluiten worden geno
men, dat er wetsvoorstellen
worden aangenomen. De
spelregels in het Italiaanse
'praathuis' zijn zodanig datje
helemaal geen meerderheid
hoeft te vormen om de verga
dering je wil op te kunnen
leggen: Met verfijnde vertra-
gingsakties en sabotage-
technieken is de minderheid
in staat de normale besluit
vorming afdoende de grond
in te boren. Kwestie van re
gels wijzigen, zou de nuchte
re waarnemer opmerken,
maar zo simpel liggen de za
ken niet. Want voor een der
gelijke wijziging is een meer
derheid nodig, en deze kan in
Italië nu eenmaal niets zon
der de minderheid.
Het Italiaans parlement
bestaat uit twee huizen: De
Senaat met 315 leden, en de
'Kamer van Afgevaardigden,
met 630 man. Dit abnormaal
hoge aantal volksvertegen
woordigers vraagt op zich
zelf al om moeilijkheden,
maar zo heeft de grondwet
dat gewild. Over elk wets
ontwerp mogen alle 945 man
nen en vrouwen het woord
voeren, vaak net zolang als
ze zelf willen. Tegen de tijd
dat de laatste spreker zijn
speech heeft afgerond, heeft
de actualiteit de nieuwe wet
vaak al weer ingehaald.
De laatste zeven maanden
zijn 251 wetsontwerpen inge
diend. Slechts 19 hebben de
parlementaire behandeling
overleefd. Premier Craxi
(leider van een ccentrum-
- linkse regering) vaardigde in
februari een decreet uit om
de automatische prijscom
pensatie te verminderen.
Maar dat decreet wordt pas
echt wet als het parlement
daaraan binnen twee maan
den zijn fiat zou geven. Die
twee maanden verstrijken
komende maandag 16 april,
en de sprekerslijst is nog zo
lang, dat theoretisch midder
nacht 16 april niet gehaald
kan worden. Dat betekent
dat het decreet vervalt, en el
ke werknemer dus weer zijn
volledige automatische prijs
compensatie krijgt uitbe
taald, met alle desastreuze
gevolgen voor de economie
van dien.
De regering en haar meer
derheid in de Kamer zijn
wanhopig, maar het parle
mentaire proces blijkt niet te
versnellen. De communisti
sche en neo-fascistische op
positie-partijen hebben zelfs
hun krachten gebundeld om
de sprekerslijst zolang moge
lijk te maken, en zoveel mo
gelijk amendementen (3233 in
totaal) in te dienen. Spreek-
tijdbeperking is sinds enkele
jaren in principe mogelijk
(ingevoerd nadat de radicaal
Teodori met 16 uur en 5 mi
nuten een nieuw spreektijd
record had gevestigd), maar
nu mag toch nog iedereen 45
minuten aan het woord zijn.
Alle 250 afgevaardigden van
de oppositie zijn op de spre
kerslijst gezet. De kamer
voorzitter heeft de werkdag
van de afgevaardigden in
tussen verlengd van 18 naar
20 uur, maar ook dit zal het
decreet niet kunnen redden.
De vergaderzaal van de
Kamer van Afgevaardigden
van de Italiaanse republiek
biedt dezer dagen een tafe
reel „waar we ons diep voor
moeten schamen", zo schrij
ven de kranten in koor. „We
moeten er niet aan denken
dat parlementariërs uit an
dere EEG-landen bij ons een
kijkje zouden komen nemen.
Ze zouden ontsteld raken."
De Kamer wordt nu nog
maar bevolkt door een man
of 25, die de krant lezen, sla
pen of op en neer drentelen,
terwijl een ander het woord
voert. Dat woord heeft
meestal niets meer met het
omstreden decreet te maken.
Sommige sprekers lezen
hardop de krant voor, citeren
uitvoerig en langdurig uit de
Italiaanse poëzie, of herhaler,
gewoon hun rede, er is toch
niemand die luistert of er iets
van merkt. Een communisti
sche afgevaardigde gebruik
te haar spreektijd om de
leestekens en taalfouten in
het decreet op te sommen.
Een collega las een oeroud
maar irrelevant archiefstuk
voor. Alles om tijd te rekken
en het decreet in de grond te
boren. De show moet door
gaan, ondanks de ernstige en
herhaalde waarschuwingen
van de parlementaire medi
cus. In de Senaat vorige
maand kostte ditzelfde de
creet al aan anderhalve
volksvertegenwoordiger het
leven.
De regering heeft voorge
steld de parlementaire spel
regels te wijzigen, bijv. door
elke fractie spreektijd te
ven; en niet elke individuele
afgevaardigde. Maar de re
gering is - ook door de meer
derheid - op het hart gedrukt
zich met haar eigen zaken te
bemoeien. Het parlement
stelt zijn eigen reglement op.
Een oplossing voor het ob
structionisme in het parle
ment is er dus voorlopig niet.
De meerderheidsfracties
voelen er niets voor regels te
introduceren die later ook te
gen henzelf gebruikt kunnen
worden. Volgens premier
Craxi die zijn belangrijkste
beleidstuk getorpedeerd ziet
staat de regeerbaarheid van
Italië op het spel: „Italië
wordt stuurloos als de meer
derheid door het obstructio
nisme belet wordt te rege-
(ADVERTENTIE)
Een Sblamp verbruikt maar een kwart van de
energie van 'n gewone gloeilamp en gaat vijf maal
zo lang mee. Die lamp brengt dus dik z'n geld op.
Boven de eettafel, maar ook in de hal, -r-»i M- nt, TA 1 1' „Jl^nf
in de leeshoek en bij de voordeur. PhlllpS SE. L/C lilfflp QIC U VCtOl®
OEN HAAG (ANP) - l
behoort een landelijk
stellen voor de heffin
cies, gemeenten en
rechtelijke heffingen.
Alleen op deze wijz
men dat de centrale
lippendienst bewijst a
van de minst draag
staat in het rapport 'K
Bond van Gehandicap
ongeschikten.
Het rapport is g:
staatsseertetarissen
We
36
Van onze
DEN HAAG - Het
verbond (CNV) vii
werkweek in het b
heid moet zijn gere
Dat kan alleen als
de prijscompensatie v
gebruikt voor arbeid
vijf procent.
Tijdens de presentatie
de discussienota over he
ciaal economisch beleid
de jaren '84 tot '87 zei C
voorzitter Harm van der I
len arbeidstijdverkorting
zaak van CAO-partijer
achten. Over de herbeze
van de vrijgekomen arbf
tijd zullen harde afspr:
moeten worden gemaakt.
dat niet, dan zal de arbeid
met meer dan vijf pre
moeten worden gekort
herbezetting noodzakelij l
maken.
In vele bedrijf stakker
ondernemingen is sinds
akkoord in de Stichting va
Arbeid in 1982 de arbeid:
reeds verkort met vijf pro<
kan der Meulen toonde
optimistisch over de kans
nu met de werkgevers
centraal akkoord over vei
ging van de arbeidstijd
korting te kunnen afsluitei
Hoewel het CNV we
vertrouwen toont in het
de overheid gevoerde be
verwacht Van der Meulen
ook het kabinet zich aan
nieuwe stichtingsakkoord
houden. „Als werkgever li
de overheid nu achter bi
marktsector", is zijn ven
„En dat geldt ook voor
trendvolgers."
Het CNV legt de nadrul
bestrijding van jeugdwi
loosheid en langdurige we
loosheid. Voor jongeren
AAN vuile handen is bij inlii
WA niet te ontkomen. In de
permogendheden en de d£
internationaal opererende te
waken tegen ondergrondse
ae staat. Een CIA ziet zich
geen enkel middel schuwer
blok te vergroten en die var
Jongen. In die jungle van s
oen westerse geheime dien:
onder alle omstandigheden
pe geest van de democratise
'e verdedigen.
Tegenover deze constate
„t®f'erse democratie corrur
aan de middelen en me
jen worden aangewend. Di
vident overschreden toen
®n drietal havens van Nice
eon 'f een 00rl°gshandeling
=on land waarmee de Ver
inoeizame) onderhouden, rr
,®nand, Frankrijk en Engel;
rioniT16' bet marxistische
"an Washington. Nederland
vrif.en echter zijn de mijne
Amf P' een dreigement on
is h=ri De Russische tank
lonc uWat Moskou betreft, -
ysschip beschoten kunnen
K s'ukkig blijkt de Amerika
7nal"e''Jk beducht dat hij in t
Ion'L es?ijds door Johnson
ybsnuatie zou worden gem
warierderheid de mijnenac
overniet al|een hoogst ve
de"a de .'dbreuk van de presii
Qret iv"eiten van de CIA vo
van Amerikaanse volks
(meesi«lS' Hoe de miinenË
bithar senatoren uit de kr;
hoe, n9 van de aarts-cons
einen Reagan door deze
am0? ,aanhan9ers voor het
stann beleid zal bij het C
k!o„.„9aan stuiten en een gr
J:in9en.
kenrtfr 00l< op het internatii
9en y gevol9en hebben. De
veruit in een crisisfeer be
9roo?at^rslechterd en ook
nooh democratie van het
res, °et' Rea9an dreigt een
kan,;, de wereld. Je moet
'Worden.
