EEN OP TIEN WERKT ZWART
OMROEPEN NIET ZELF OP ABONNEE-TV
Hevig conflict in metaal
Raad van Kerken: geen
kruisraketten plaatsen
Leesbaar vergroten
of verkleinen?
BAMIPAKKET EN
RUNDERTARTAAR
1.98
,.;n men
i •frfiTu mfrde HQUDE KADO
EG-beraad
landbouw
muurvast
'Apartheid'
Contra
spionage
Vrees voor
terugkeer
I oesterziekte
Merijntje
Beslag op
Muller-
zeeslepers
Het stinkt in
Nieuw-Namen
Ru ding niet
tegen lagere
belastingen
Duarte eist
zege op in
Ei Salvador
'Rolstoel-
reggae'
ongewone LP
DAG 26 MAART 1934
I «BUSSEL - Het overleg tus-
r nje landbouwministers van
Ijl Europese Gemeenschap zat
1 „„acht in Brussel muurvast.
W inst Audet
groeit 36%
Onderzoek Centraal Bureau voor de Statistiek wijst uit:
KORTER WERKEN DREIGT FLOP TE WORDEN
Bamipakket,
ertarta
Rundertartaar, CZ C\Q
o.yo
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
DINSDAG
27 MAART 1984
VANDAAG
VANZEELAND
BINNENLAND
BUITENLAND
14 DAGEN GRATIS
DE STEM „de 4 in1 krant
HUIS-
werden aangedragen
uit
c*&
Frankrijk, West-DUIts"
land, Groot-Brittannie en
Israel.
bledsn?
KOOP fla*raagd of aan to
laion horen via een „Kleintje" in De Stem
en het komt in orde.
immers tienduizenden Stern-lezers en
rf/essen (een op de drie) lezen uw advertentie
omdat zi| speciale belangstelling hebben
voor onze "Kleintjes"-rubriek
„Huisdieren"
DE STEM
^.DERi^
Hem de gratis tv-reelarne
door de neus is geboord.
Blank zijn in Zuid-Afrika
levert niet altijd alleen
maar voordelen op. In een
enkel geval wil de in dit
apartheidsland favoriete
huidskleur wel eens nade
lig uitpakken. Pak het ge
val van het 17-jarige loon
stertje Zola Budd. De re
cords van Budd, de snelste
ter wereld op de 5000 me
ter, worden niet erkend en
ook kan zij geen confron
tatie aangaan met haar
voornaamste rivales. Budd
zou momenteel in Londen
zijn aangekomen met de
bedoeling om de Britse na
tionaliteit aan te vragen
De vader van Budd zou in
het bezit zijn van een Brits
paspoort omdat zijn vader
destijds vanuit Engeland
naar Zuid-Afrika emi
greerde. De geruchten wil
len verder dat Zola Budd
zal worden opgenomen in
de Britse Olympische ploeg
voor Los Angeles. Zuid-
Afrika ontkent alles hoe
wel men zich wel verrast
toonde door de trip van de
familie Budd naar Enge
land.
Contra-spionage zal de
voornaamste bezigheid
van de FBI zijn tijdens de
Olympische Spelen in
augustus in Los Angeles.
Dit heeft Richard Bretzing
verklaard in een interview
met het Franse persbureau
AFP. FBI-agent Bretzing
is al twee jaar, speciaal
met het oog op de Olympi
sche zomerspelen, in Los
Angeles gestationeerd. De
taken van de federale re
cherche zijn drieledig: 1.
Bescherming van de bui
tenlandse afvaardigingen,
2. Strijd tegen terrorisme,
3. Contra-spionage. De na
druk ligt op het derde
punt. „De FBI is verplicht
de vijandige inlichtingen
diensten tegen te werken",
zei Bretzing. „Men kan
speculeren over terroristi
sche acties of over mogelij
ke aanslagen op de veilig
heid van de buitenlanders
in de Olympische periode,
maar er is weinig twijfel
over onze rol inzake con
tra-spionage. We weten,
dat het ons aangaat en dat
is onze verantwoordelijk
heid".
Over de opstelling van
de FBI tegenover de af
vaardiging van de Sovjet-
Unie naar de Olympische
Spelen antwoordde Bret
zing desgevraagd: „Onze
contra-spionage strekt
zich verder uit dan de Sov
jet-Unie. We letten op alle
landen, waarvan de inlich
tingendiensten ons on
vriendelijk gezind zijn. Er
zijn ook landen bij die niet
tot het oostblok behoren".
Betreffende het schip
'Groesia', dat van de Ame
rikaanse regering toestem
ming kreeg tussen 15 juli
en 15 augustus in de haven
van Long Beach (vlak bij
Los Angeles) voor anker te
gaan, was het commentaar
van Bretzing: „De kruiser
valt onder de verantwoor
delijkheid van de regering.
De bescherming berust bij
de politie van Long Beach
en bij de kustwacht. De
FBI heeft daar niets mee te
maken. Ik weet alleen dat
het schip geïnspecteerd zal
worden".
Richard Bretzing fun
geert tijdens de Spelen als
hoofd van de federale re
cherche in de Olympische
stad. Volgens officieuze
cijfers, die hij niet wenste
te bevestigen, beschikt hij
over zevenhonderd man
schappen. Dat zijn er drie
honderd meer dan in ver
schillende rapporten wer
den vermeld. Vijftig hen,
onder wie een vrouw, wer
den speciaal opgeleid voor
het bevrijden van gijze
laars. Het 'gijzelaarsbe-
vrijdingsteam' is de bur
gerlijke equivalent van
een militaire groep, die in
1980 probeerde de Ameri
kaanse gijzelaars uit de
Amerikaanse ambassade
in Teheran te bevrijden-
Deze ploeg geniet n0®
steeds een opleiding in spe
ciale wapens en tactieken,
waarvoor ook gegeven®
Igjaargang
ministers Braks sloot niet
|,ii dat men vandaag uit el-
liiar zal gaan zonder enige
Ivooruitgang geboekt te heb-
w, In dat geval wordt aan
gaande vrijdag en zaterdag
|aif eens geprobeerd uit de im-
passé te komen. Voor 1 april
Loeten namelijk de land-
Lmvprijzen vastgesteld zijn.
Men kwam gisteren niet
I verder dan felle onderhande-
I ivngen over de Ierse eis meer
Jniivei te mogen produceren
Lu waar de bezuinigingen
Linnen de EG in voorzien.
I Baast een door de negen niet
|ie accepteren eis van Groot-
I Brittannië tot de aanzienlijke
terugbetaling uit de kas van
ie EG, was dat aanleiding tot
I iet mislukken van de top van
Brussel, begin vorige week.
Aangenomen werd dat de
lieren het zogenaamde 'vitaal'
I belang zullen inroepen, wat
I wil zeggen dat zij vinden dat
I ie economie van het land staat
I oi valt bij de geëiste produk-
I tie, In een dergelijk geval is
I bet vrijwel onmogelijk tot een
Lemming over te gaan. De
I meerderheid kan daarmee
I haar wil dan niet aan de Ieren
I opleggen.
I NIJMEGEN - De netto-winst
I van het Audet-concern, waar-
I toe ook dagblad De Stem be-
I hoort, is vorig jaar met 36 pro-
cent gestegen.
De omzet groeide in 1983
I met 2,5 procent tot 278 miljoen
gulden. De netto-winst be
droeg 11,3 miljoen gulden te
gen 8,3 miljoen gulden over
1982.
Aan de aandeelhouders zal
■orden voorgesteld het divi
I iend over 1983 te verhogen tot
110 gulden per aandeel van 20
I gulden. In 1982 werd nog 9 gul
pen dividend per aandeel uit-
I gekeerd.
Kantoren te Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst - Oosterhout - Roosendaal - Terneuzen - Vlissingen Losse nummers 1.-
mSTERSCHELDE
I Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - De oud-oester-
kwekers die zich verenigd
hebben in 'De Zeeuwse Oes
ter', zijn doodsbang dat de ge
vreesde oesterziekte Bonamia
Ostrea opnieuw de kop op
steekt in de Oosterschelde.
Volgens De Zeeuwse Oester
is dat risico levensgroot, nu
minister Braks (Landbouw en
Visserij) blijkbaar heeft inge
stemd met het op proef uit
zaaien van 300.000 platte oes
ters op de Yerseke Bank.
Deze jonge schelpdieren
zouden afkomstig zijn uit de
'ónnenputten bij Yerseke,
■vaar ook andere geïmporteer
de oesters en kreukels hebben
Of de minister inderdaad
roet de proef heeft ingestemd
®e Zeeuwse Oester betwijfelt
dat) of dat de bestaande kwe
kers op eigen houtje hebben
hitgezaaid is overigens ondui
delijk; Braks zelf was gister
'vond niet bereikbaar voor
commentaar.
In de brief aan de minister
en de vaste Kamercommissie
''00r Visserij maakt De
«euwse Oester in elk geval
ernstig bezwaar tegen experi
menten met deze schelpdieren,
me als gevolg van het lange
'erblijf in de bassins ook nog
ÏWziek' kunnen zijn, waar
door een grote sterfte moet
"orden verwacht.
1 Verlig in De Stem van Zeeland
Dat gaat niet
van Au-det
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG - Gemiddeld
één op de tien Nederlanders
verdient met zwart werken
bij.
Dat is naar verwachting
de conclusie van een lande
lijke enquete van het Cen
traal Bureau voor de Statis
tiek (CBS). Het onderzoek
werd vorig jaar gehouden
onder 2.500 Nederlanders.
De resultaten daarvan
worden momenteel uitge
werkt en over enkele maan
den gepubliceerd. Vooruitlo
pend op die resultaten sprak
een woordvoerder van het
CBS echter de verwachting
uit, dat de tien procent ge
haald gaat worden.
Het totale inkomen dat
'zwart' zou worden verdient
schommelt volgens de en
quete tussen de dertig en
vijfenveertig miljard gul
den. Het overgrote deel
daarvan wordt in eigen land
weer uitgegeven. Zo'n tien
tot vijftien miljard wordt in
het buitenland uitgezet.
Het CBS plaatst wel enke
le kritische kanttekeningen
bij de enquete. Onderzoeker
J. van Eek: „Zwart werken
is een zeer gevoelig onder
werp. Bij iedere vraag die
daarover gesteld wordt ont
staat al snel een gevoel van
wantrouwen. Het grote pro
bleem bij deze enquete was
dan ook een vertrouwensre
latie te scheppen met de on
dervraagde".
Overigens zit het zwart
werken, volgens vertegen
woordigers van de midden
standsorganisaties, in de lift.
Volgens secretaris Bosman
van de christelijke midden
standsorganisatie NCOV be
reiken hem steeds meer ge
luiden uit de praktijk, dat er
zwarte arbeid wordt ver
richt.
De arbeidstijdverkorting
is officieel doorgevoerd, de
vrijgevallen uren worden
niet opgevuld door nieuwe
krachten maar zwart volge-
maakt door het bestaande
personeel. Volgens Bosman
werkt arbeidstijdverkorting
dan ook niet voor bedrijven
met minder dan tien man
personeel.
Ook zou volgens het
NCOV de belastingverho
ging voor tweeverdieners
het zwart werken stimule
ren. Vooral vrouwen probe
ren het belastbare inkomen
zo laag mogelijk te houden
om daarmee te voorkomen
dat hun partner in een hoge
re tariefgroep wordt inge
deeld.
Op Extra Op Dinsdag: Zwart
werken groeit sterk
Kabinet negeert Kamer
Van onze redactie binnenland
UTRECHT - In de metaal
dreigt een hevig conflict tus
sen de werkgevers en de In-
dustriebond-FNV. Reden is
de werktijdverkorting, die
een grote flop dreigt te wor
den.
Vóór 1 april moet er in de
ze sector een akkoord zijn
bereikt over korter werken.
Dat is in de cao bepaald.
Maar de Industriebond twij -
feit aan de goede wil van de
metaalwerkgevers om er uit
te komen.
Als er voor juni nog geen
overeenstemming is bereikt
met de werkgevers, dan
schrijft de Industriebond het
korter werken in deze sector
definitief af. Dat betekent
dan wel dat bij nieuwe cao
onderhandelingen de vijf
procent, die reeds door de
werknemers is ingeleverd,
wordt teruggehaald.
Grootste knelpunt in de
onderhandelingen is de eis
van de werkgevers de ar
beidstijdverkorting flexibel
te verwerken. In feite willen
ze, zegt Rijksen, een blanco
checque van de bond om
werknemers in te zetten op
momenten dat de produktie
dat toelaat.
Bovendien willen de
werkgevers alleen de ar
beidstijd van jonge en oude
werknemers bekorten. Ook
dat is volgens de Industrie
bond in strijd met de cao.
Iedere werknemer in de me
taal levert immers vijf pro
cent in en heeft zo recht op
een kortere werktijd.
De werkgeversorganisatie
in de metaal, FME, heeft nog
niet op deze beschuldigingen
gereageerd.
Van onze redactie binnenland
AMERSFOORT - In een brief
aan het kabinet en de Tweede
Kamer wijst de Raad van
Kerken de plaatsing van
kruisraketten op de vliegbasis
Woensdrecht onomwonden af.
De brief is ook ondertekend
door de rooms-katholieke ver
tegenwoordigers in de Raad.
Hoewel de Nederlandse bis
schoppen vorig jaar in hun
brief over vrede en veiligheid
zich tegen de produktie en op
stelling van nieuwe kernwa
pens voor de middellange af
stand verklaarden, bleken ze
verdeeld over de concrete
vraag of er al dan niet nieuwe
kruisraketten in Nederland
moeten worden geplaatst. De
uitspraak van de Raad van
Kerken laat geen twijfel over
het standpunt van de Rooms-
Katholieke Kerk, aldus de
Bredase bisschop Ernst.
In hun brief wijzen de ker
ken het verwijt van met name
VVD-leider Nijpels en CDA-
voorzitter Bukman af, als zou
den de kerken op dit terrein
geen verantwoordelijkheid
mogen nemen. „Wij kunnen
nooit aanvaarden, dat de ker
ken zich alleen maar mogen
uitspreken over het doel en
dat uitsluitend de politici mo
gen spreken over de middelen
om dat doel te bereiken", zegt
prof. Fiolet, secretaris van de
Raad van Kerken.
De Raad erkent de eigen
verantwoordelijkheid van po
litici, maar dringt er wel bij
hen op aan die verantwoorde
lijkheid te gebruiken in de
richting van de brief van de
Raad. Met andere woorden:
vooral de christen-democrati
sche politici kunnen niet om
het standpunt van de kerken
heen.
Ook de Bredase bisschop
Ernst bestrijdt, dat de politie
ke verantwoordelijkheid een
alleen voor politici gereser
veerd gebied is. De Nederland
se bisschoppen hebben dat ook
duidelijk gemaakt aan de
CDA-top, waarmee onlangs
over de kruisraketten is ge
sproken.
Bij de Raad van Kerken zijn
aangesloten de Rooms-Katho-
lieke Kerk, de Hervormde
Kerk, de Gereformeerde Ker
ken, de Doopsgezinden, de Re
monstranten, de Evangelisch-
Lutherse Kerk, de Oud Katho
lieke Kerk, de Evangelische
Broedergemeente en de Qua
kers. Ze vertegenwoordigen
ruim 9 miljoen leden.
Het IKV heeft positief op de
brief gereageerd. Met name de
ondertekening door de rooms-
katholieke vertegenwoordi
gers wordt belangrijk geacht,
omdat de indruk bestond, dat
de bisschoppen minder afwij
zend tegenover de plaatsing
zouden staan, dan de andere
kerken.
Uit een enquete onder leden
van de Gereformeerde Kerken
blijkt, dat met name de jonge
kerkleden het eens zijn met
het verwerpen van de plaat
sing. De oudere kerkleden vin
den in meerderheid, dat de
kerk zich niet zo concreet over
de plaatsing had mogen uit
spreken.
Terwijl in Brussel de
Landbouwministers van de
EG proberen het overleg uit
de impasse te halen, demon
streerden in heel Frankrijk
boze boeren tegen de EG-
voornemens. Zoals in
Straatsburg, waar honder
den tractoren het verkeer in
de stad lam legden.
- FOTO AP
Van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Vandaag zal de PvdA-fractie in
de Tweede Kamer een extra debat aanvragen
over de media-nota.
Het kabinet weigert de wens van de Kamermeer
derheid uit te voeren om de omroepen tot de abonnee-
tv toe te laten. Ze mogen, zegt minister Brinkman, al
leen programma's aan de particuliere exploitanten
van de abonnee-tv verkopen.
De Kamer heeft vorige
week bepaald, dat de omroe
pen zelf op de abonnee-tv pro
gramma's kunnen aanbieden.
Dat was in een PvdA-motie
neergelegd, die door de groot
ste regeringspartij, het CDA,
werd gesteund. Op zijn beurt
steunde de PvdA een CDA-
motie om een derde televisie
net te starten.
Daarover zegt Brinkman
nu, dat hij bereid is een onder
zoek in te stellen naar de fi
nanciële mogelijkheid van een
derde tv-net. Brinkman vindt
dat de omroepbijdrage tot en
met 1987 met niet meer dan
een tientje mag stijgen.
Omdat er ook plannen be
staan voor het invoeren van
middag-tv lijkt het de be
windsman onmogelijk beide
wensen van 'Hilversum' te
realiseren. Dat moet uit dat
onderzoek blijken. Erg opti
mistisch is hij echter niet.
De omroepen zijn daar niet
tevreden over. NOS-voorzitter
Jürgens zegt, dat de financiële
voorbereidingen voor zend
tijd-uitbreiding per 1 oktober
aanstaande in volle gang zijn.
De omroepen kunnen niet lan
ger wachten, zegt Jürgens.
Deze week moet een definitief
besluit worden genomen, wil
men op 1 oktober kunnen star
ten.
PvdA-Kamerlid Kosto is
erg boos over de weigering
van het kabinet de motie over
abonnee-tv uit te voeren. „Een
dode mus", zo omschrijft hij de
invulling door Brinkman van
de PvdA-motie. Of de houding
van het kabinet betekent, dat
de PvdA geen verdere steun
zal verlenen aan de CDA-
wens voor een derde net, moet
nog bekeken worden.
Dat hangt overigens ook af
van de houding van het CDA
tegenover Brinkman. Een eer
ste reactie uit die hoek kwali
ficeerde de mededelingen van
de bewindsman als een „eerste
aanzet".
CDA-Kamerlid Van der
Sanden is „redelijk tevreden".
Hij heeft in ieder geval geen
behoefte aan een nieuw Ka
merdebat. Het CDA zal overi
gens niet gaan dwarsliggen als
de PvdA een bijeenkomst van
de Kamercommissie met de
minister vraagt.
(ADVERTENTIES)
De Xerox® 2370 doet 't. En goed. Brief en antwoord bijvoor
beeld, legt u naast elkaar op A3 formaat en u verkleint het tot A4.
Zo krijgt u een overzichtelijk document. Computeruitdraai verkleint
u tot A4 zodat het past in elk opbergsysteem.
Moeilijk leesbaar lettertype? Dan vergroot u (t/m B4) dit haar
scherp met de Xerox 2370.10 Afdrukken per minuut. U kunt ook
rekenen op jarenlange bedrijfszekerheid dankzij de microprocessor
besturing en de alom bekende Rank Xerox® servicemensen: vlot team
work zonder weerga. Zoals u wilt.
Bel voor meer informatie of een dealerlijst 03404 -5 97 00.
Voor uw oude apparaat geven wij p> n i\ its VI-
u in ieder geval f1.500,- terug. riA\l\llX AtKUA
'"Xerox en Rank Xerox zijn gedeponeerde handelsmerken van Rank Xerox Ltd.
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
500 e
i gram
500 gram &25
TERNEUZEN - De Scheeps-
hypotheekbank heeft beslag
laten leggen op de zeeslepers
Groenland en Schotland van
Willem Muller in Terneuzen.
In Singapora ligt het zuster
schip IJsland al enkele weken
aan de ketting. De aktie van
de bank betekent dat het ope-
rationale deel de Zeesleep
dienst Willem Muller nu bijna
ontmanteld is.
Alleen de oudere zeesleper
Nederland vaart nog.
De bank heeft een vordering
van vele miljoenen guldens op
de Muller. De bank was bij de
bouw van 'de drie zusters' in
1976 de belangrijkste finan
cier.
HET stinkt in Nieuw-Namen.
Bij de bewoners is een
rekening van 217 gulden in de
bus gedeponeerd, terwijl
tweederde van het rioolwater
van Nieuw-Namen in een open
sloot naar België verdwijnt.
MINISTER Ruding (Financiën)
heeft niets tegen een
belastingverlaging voor de
burger, maar - zo zei hij
gisteren - dan gaat dat wel ten
koste voor de lastenverlichting
voor het bedrijfsleven.
Volgens Ruding is er niet
genoeg geld om beide te
doen.
DE christen-democratische
presidentskandidaat in El
Salvador, Napoleon Duarte,
heeft de verkiezingszege
geclaimd. De verkiezingen zijn
overigens nogal chaotisch
verlopen. Een tweede ronde
lijkt hoogstwaarschijnlijk.
ROLSTOELREGGAEis de
titel van een nieuwe
langspeelplaat. Liedjes over
dove kinderen, zwakzinnigen
of zwakbegaafden, over de
LOM-school; over liefde
tussen twee jongens, die 'ook
nog' minder normaal zijnover
de vraag wie wie normaal mag
noemen. De plaat is gemaakt
door Jan Smeets, die van huis
uit sociaal-pedagoog is en
dertien jaar met Proloog heeft
gewerkt.
Beroepsmilitairen
DE vakbond van beroepsmili
tairen 'Ons Belang' (8.500 le
den) stapt uit het Ambtena-
rencentrum. De bond zoekt
aansluiting van de Algemene
Centrale van Overheidsperso
neel (ACOP), waarbij alle
FNV-bonden van overheids
personeel zijn aangesloten.
Met deze bon kunt u een
nieuwe abonnee aanmelden
j rolmaat en uw premie kiezen.
NIEUWE ABONNEE
Naam en voorletters:
Adres:
Postcode:
I Woonplaats: I
Betalingƒ63,70/Kwartaal 22.10/maand
DE NIEUWE ABONNEE ONTVANGT Z N KRANT
Datum van aanmelding: r
Naam:
Adres:
I Postcode:
Woonplaats:
Keuze geschenk: (aankruisen s.v.p.) da DB DC DD
IDeze bon in een open enveloppe, zonder postzegel, sturen naar: I
De Stem, Antwoordnr. 112,4800 VB BREDA.
^eUenkan ook076-236911
j