Verkiezingen in El Salvador maken geen einde aan oorlog Ruding gaat dubieuze beleggingen te lijf Een lege stoel voor Verolme even„L UITBLAZEN Tien jaar met pensi bij het Sh< RAMINGEN Bommen op Nederland IT15ML Gevangenen krijgen weer broekstok aan DE STEM COM: Tussen twee vu ZATERDAG 24 MAART 1984 ACHTERGROND pagina PRESIDENTSKANDIDA TEN KUNNEN EN WILLEN NIETS OPLOSSEN NEDERLAND LUILEKKERLAND VOOR OBSCURE HANDELAREN Van Dam niet 200 van Mertens Huiswerk VASTENAKTff EENMALIGE DE KINDEREN die veertig jaar geleden, diep weggedoken onder de dekens lagen te luisteren naar het metalig gedreun van de bommen- werpervloten op hun nachtelijke weg naar Duitsland, zijn inmiddels vijftigers. Eén van hen, prof. mr. A Korthals Altes stond de ze week tussen de opgezette vliegtuigen van het Militair Luchtvaart Museum achter een spreekgestoelte en probeerde zijn gehoor uit te leggen hoe de gevoelens van de Nederlanders in bezettingstijd zich bewogen tussen de uitersten van vrees en vreugde. Hij deed dat bij gele genheid van de verschijning van zijn boek 'Luchtgevaar', met als ondertitel: "Luchtaan vallen op Nederland 1940- 1945'. Het is, merkwaardig ge noeg, het eerste samenvattende werk dat over dit onderwerp is geschreven. Merkwaardig om dat onderzoek heeft uitgewezen dat juist de luchtoorlog de her inneringen van de meeste Ne derlanders aan de tweede we reldoorlog beheerst en omdat juist Nederland in die jaren fungeerde als een denkbeeldig verkeersplein voor gevechts vliegtuigen van beide zijden. 'Luchtgevaar' steunt op ja ren van research door de auteur zelf, op ooggetuigeverslagen, officiële documenten uit Ne derlandse, Duitse, Britse, Ame rikaanse en Canadese archie ven, op dagboeken van particu lieren en op de berg van regio nale geschiedschrijving die sinds de oorlog blijkt te zijn ge groeid. Fascinerend zijn de foto's die het boek bevat. Het zijn uit sluitend luchtfoto's, gemaakt door gevechtsvliegtuigen, soms op boomtophoogte vliegend. Ontroerend zijn de foto's waar op je mensen ziet wegduiken om te schuilen. In een veld staan drie jongetjes naar de pi loot te wuiven. Er staat een fo to in van de molen in Dongen. Ook daar staan mensen te wui ven. Sinister daarentegen zijn foto's van vallende bommen vlak boven de daken van de marinewerf in Den Helder of de Hoogovens in IJmuiden. Gezelschap Dat wegduiken voor het ge vaar en het wuiven illustreren op treffende wijze wat Korthals Altes öok in woorden duidelijk weet te maken, namelijk dat de Nederlanders het luchtgevaar wel degelijk vreesden, maar te gelijkertijd in de bommenwer pers de bevestiging zagen van de bevrijdingsverwachting. Dat die vliegers in de lucht ons ge zelschap bleven houden en we hen steeds sterker zagen wor den, is van grote psychologi sche betekenis geweest. „We kregen er een kick van." De geallieerde vliegers kwamen ons dag in dag uit verzekeren dat de Duitsers zouden worden verjaagd. Uit het boek blijkt dat de vliegers vrijwel dagelijks in ons gezelschap zijn geweest. Van de ruim 1800 bezettingsdagen ken den meer dan 1000 etmalen luchtactiviteit en werden onge veer 600 bomaanvallen op Ne derland gedaan. Van de zuiver militaire doelen werd de vlieg basis Gilze-Rijen het meest aangevallen, maar in een totaal overzicht van doelen, gerekend naar inzet van vliegtuigen en frekwentie van aanvallen gedu rende de hele oorlog, neemt de ze vliegbasis op de lijst pas de vierde plaats in: na Groot-Rot terdam, Groot-Amsterdam (met Schiphol) en Vlissingen. WIMKOCK Terreur Een heel andere lijst is die waar gerangschikt wordt naar de aantallen doden: Rotterdam (1940), Nijmegen, Den Haag- Bezuidenhout, Rotterdam 1943), Breskens-havenbuurt, Amsterdam-Noord, het Lim burgse dorp Montfort en Eind hoven-stad (1944, Luftwaffe). De omvangrijkste bombarde menten vergden niet noodzake lijk de meeste slachtoffers. Een frappant voorbeeld daarvan vormt de grootste bomaanval op Nederland van de hele oor log, gericht op tien Nederland se vliegvelden, op 15 augustus 1944. Daaraan namen 738 vier motorige bommenwerpers van de RAF deel en er viel die dag niet één burgerslachtoffer. Korthals Altes heeft veel werk gemaakt van het onder zoeken van de achtergronden van beruchte terreurbombarde- menten (Rotterdam en Middel burg door de Luftwaffe in 1940) en betreurenswaardige 'misworpen' van de geallieer den (Bezuidenhout. Nijmegen. Enschede etc.). Vooral de ste den in het oosten ondergingen hun lot als gevolg van naviga- tiefouten waardoor zij voor Duitse steden werden aange zien. Uitgebreid aandacht be steedt Korthals Altes ook aan de oktober-bombardementen van 1944 op Walcheren en Zeeuwsch-Vlaanderen. Die wa ren begonnen zonder voorken nis van de Nederlandse rege ring, maar in de loop van de maand kreeg de regering in Londen iets meer invloed op de planning en gingen de topmili- tairen wat meer rekening gin gen houden met Nederlandse belangen. Kinderen Korthals Altes komt in zijn boek tot de conclusie dat Ne derland er naar verhouding - vergeleken met België en Frankrijk (Normandië en het noorden) - redelijk goed is af gekomen. Vooral de Britse RAF bombardeerde boven Ne derland als regel zorgvuldig, hetgeen verlies van burgerle vens en have en goed natuurlijk niet voorkwam. Nooit, js precies vastgesteld hoeveel Nederlan ders het leven verloren als ge volg van bombardementen, maar een schatting van 10.000 doden lijkt redelijk. Dat is dan bijna de helft van het totale aantal Nederlanders dat recht streeks door oorlogshandelin gen is omgekomen. Ook de geallieerden en Duitsers betaalden boven Ne derland een hoge tol. Bijna 22.000 doden en vermisten. 16.500 Britten, 2700 Amerika nen en 2500 Duitsers. Meet dan 6000 vliegtuigen vergingen in het Nederlandse luchtruim en nog altijd staan duizenden luchtvarenden als vermist ge boekt. Om te begrijpen hoe zoiets gruwelijks tegelijk hoopgevend kon zijn, moet men het, denk ik. zelf hebben meegemaakt. Voor mijn generatie: toen kin deren die wakker lagen", heefl de schrijver voorin zijn boek gezet. De kinderen van toen zullen zijn historisch boek naai waarde schatten. Luchtgevaar. A. Korthals Al tes. Sijthoff Amsterdam, f39,75. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli; Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader Hoofdredactie: L. Leijendekker en H Coumans. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda Postadres: Postbus 3229. 4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176 Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236883. Sportredactie 076-236884. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Goes, Klokstraat 101100-28030. Hulst, Steenstraat 14. 01140-13751 Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur, overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementen: 22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573 Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur)- Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag-van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Rank rplfltipc Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738 T5 Door Pieter Eggen DERTIGDUIZEND uit zinnig enthousiaste mensen bevolkten deze week het nationale voet balstadion van San Sal vador. Als een soort kol kende wedstrijd voltrok zich daar een verkie zingsbijeenkomst van Roberto d'Aubuisson, de 41-jarige ex-kolonel, die morgen bij de algemene verkiezingen hoopt pre sident van El Salvador te worden. Als een ware midvoor scoorde D'Aubuisson voor zijn gehoor aan de lopende band. Als hij gekozen wordt zal hij een einde maken aan de 'communisten', zegt de mannetjesputter en het sta dion veert overeind alsof het een 'werelddoelpunt' meebe leefde. Voor D'Aubuisson hoort ook zijn grote tegen strever, de christen-demo cratische kandidaat José Na poleon Duarte tot de catego rie 'communisten', hoewel voor die kwalificatie geen zinnig argument spreekt. Maar, in de entourage van het stadion (waarin echte voetbalwedstrijden ook altijd voor bloedstollende taferelen zorgden) gelden dat soort subtiele onderscheiden niet. D'Aubuissons show was per fect - mede dankzij de aan wijzingen van het Ameri kaanse reclamebureau dat zijn profiel, als de 'redder' van het door oorlog ver- ZUID- AMERIKA scheurde land, heeft ge maakt. D'Aubuisson maakt vol gens waarnemers een rede lijke kans de verkiezingen van morgen te winnen. De Salvadorianen zijn het ge weld en de vastgelopen bur geroorlog spuugzat en zou den wel eens kunnen kiezen voor de weg van de minste weerstand. Een sterke leider als D'Aubuisson zou in dat perspectief wel eens de man kunnen zijn, die het geweld met geweld het zwijgen zal opleggen. De situatie in El Salvador is in de grond weinig veran derd sinds de vorige verkie zingen die twee jaar geleden gehouden werden. Ook toen ging de stembusstrijd tussen Duarte - op dat moment inte rim-president - en D'Aubuis son, die kort daarvoor zijn Arenapartij had opgericht. De ex-kolonel bleek goed te zijn voor bijna een kwart van alle stemmen, zich daarmee vast nestelend achter de christen-democraten van Duarte. Aangezien beide po litieke kopstukken elkaar uitsloten voor de macht werd de kleur- en partijloze Maga- na tot president gekozen. Het politieke gevecht bleef zich uiteraard toch afspelen tussen - de na de verkiezin gen uitgerangeerde - Duarte en de brutale en zelfverze kerde D'Aubuisson. Zeker zo belangrijk was en blijft de voortgang van de burgeroorlog. Na aanvanke lijke successen in het begin van de jaren tachtig liep de opmars eerverleden jaar toch min of meer vast. Het feit dat de verkiezingen van 1982 door konden gaan, ondanks een aangezegde geweldscam- pagne ertegen, was een be wijs voor de stelling dat het verzet niet bij machte was om de gang van zaken beslis send te beïnvloeden. Aan de andere kant heeft de giganti sche Amerikaanse steun (ve le honderden miljoenen gul den in de laatste drie jaar) niet kunnen verhinderen dat het Salvadoriaanse leger met de regelmaat van de klok ge voelige verliezen lijdt. Grote delen van het noorden van het land zijn als 'bevrijde ge bieden' ontoegankelijk voor het regeringsleger. Dat leger kon enkele maanden ook niet verhinderen dat de guerrilla succesvol een belangrijke verkeersader in het land kon opblazen en de stroomvoor ziening goeddeels kon stilleg gen. De guerrilla kiest het laat ste jaar in toenemende mate voor het 'kick-and-run'-sys- teem. Steden en dorpen wor den korte tijd bezet voor sa botagedaden en schielijk ont ruimd op het moment dat het leger nadert. Het voordeel van die aanpak is dat ze een hoog rendement heeft en be trekkelijk weinig levens kost. Dat er verleden jaar toch weer bijna 4000 mensen de dood vonden in El Salvador vindt meer zijn oorsprong in intimidatiecampagnes van rechtse doodseskaders, het leger en de guerrilla. In de rechtstreekse confrontatie tussen de gewapende ver- zetshaarden en het leger val len maar weinig slachtoffers. Het geweld en de perma nente aanwezigheid van een goed functionerende guerril la bepalen de verkiezingen van morgen. Geen van beide Roberto d'Aubuisson .midvoor. serieuze presidentskandida ten zal er overigens in slagen na een eventuele verkiezing die acute problemen op te lossen. D'Aubuisson niet om dat hij niet in een oplossing geïnteresseerd is, die er an ders uitziet dan een intensi vering van de burgeroorlog en Duarte niet omdat hij als voorwaarde voor praten met het verzet de eis stelt dat de guerrilla's zich eerst moeten ontwapenen. Die eis is - zon der garanties vooraf over een politieke samenwerking die zinvol is - voor de guerrilla en de politieke vleugel van het FDR niet aanvaardbaar. Kiezen tussen D'Aubuisson en Duarte is dus kiezen tus sen twee kwaden - extreem rechts tegen 'gewoon' rechts. Kiezen ook tussen geweld en geweld. Want waar D'Au buisson een moderne versie van 'Joris-en-de-draak' aan zijn land wil opleggen, daar heeft Duarte in de periode dat hij zelf president was la ten zien dat hij geen feitelij ke macht bezat over die ele menten in het leger die op eigen houtje de wet stelden. Daarmee heeft Duarte zich in ieder geval laten kennen als een man van wie de Sal vadorianen weinig te ver wachten hebben. Aan de an- José Duarte .schijn ophouden. - fotosap dere kant ligt D'Aubuisson vooral buitenlands wat moeilijker. De Amerikaanse regering heeft zich steevast op het standpunt gesteld dat D'Aubuisson een einde bete kent van Amerikaanse steun aan het regime in El Salva dor. D'Aubuisson werd ver leden jaar tot tweemaal toe een visum voor de VS gewei gerd, terwijl in Amerika vol doende bewijzen liggen opge- tast voor de stelling dat het D'Aubuisson persoonlijk was die de moord op aartsbis schop Romero van San Sal vador in 1980 beval. Met Duarte kan Washing ton voorlopig de schijn op houden dat er in El Salvador binnen de bestaande structu ren nog oplossingen te be denken zijn. Duarte heette altijd het verstandige en ge matigde midden, dat tegen het extremisme van links en rechts verdedigd moet wor den. Dat dit 'midden' nauwe lijks een gematigde achter ban en geen zelfstandige machtsbasis heeft doet in de ogen van de regeerders in Washington er niet zo toe. Uiteindelijk geldt daar ook wat president Carter eens zei over El Salvador: Als het er echt op aan komt dan zullen wij de guerrilla met alle mid delen bestrijden. Door Pi eter-Jan Dekkers SNEL rijk worden is niet moeilijk, beweren steeds meer verkopers van speculatieve beleg gingen. Alleen de eerste twee maanden van dit jaar al is aan Neder landse beleggers een groot aantal objecten aangeboden. Mèt de ga rantie dat men nog nooit eerder zó'n aantrekke lijk aanbod had gehad. Achteraf blijken dit soort aanbiedingen het vertrou wen van 'beginnelingen' in het beleggen te ondergraven, omdat men toch minder snel rijk wordt dan was voorge spiegeld. Integendeel. In een aantal gevallen was zelfs sprake van frauduleuze be leggingen en was de belegger z'n geld kwijt. De meest in het oog lopen de aanbieding kwam van de op de Amsterdamse Beurs niet onbekende heer Pieterse, onder wiens leiding de Am sterdamse Beleggingsmaat schappij te gronde is gegaan, wat heel wat kleine beleg gers een behoorlijke duit heeft gekost. Hoewel het fail lissement van de Amster damse Beleggingsmaat schappij nog niet helemaal is afgerond en het effectenkan toor Van Wijngaarden in die val dreigt te worden meege sleurd, is Pieterse al weer volop bezig bij goedgeloven- de kleine beleggers geld uit de zak te kloppen voor nieu we projecten. Achter de beleggingsaan biedingen in goud, uranium, goederen-pools, containers en zoganaamde penny-stocks blijken veelal onduidelijke buitenlandse maatschappijen te zitten, waarvan tot op het moment van de aanbieding niemand ooit had gehoord. The Trump Foundation bijvoorbeeld, die handelt in 'Gold Bonds', op de goudprijs gebaseerde waardestukken. De Nederlandse Verzeke ringsmaatschappij blijkt er bij nadere informatie achter te zitten. Alleen jammer voor de beleggers die reeds 'Gold Bonds' hebben gekocht, dat deze maatschappij helemaal niet bestaat. Tenminste, niet Nederland. En dat roept op z'n minst nieuwe vraagte kens op. Fuller in Amsterdam pro beert al geruime tijd ura nium aan de man te brengen, althans aandelen in mogelij ke vindplaatsen. Een Duitse notaris zorgt voor bevestir ging van de aankoop. Waar om de belangstelling voor de ze aanbieding ondanks het 'unieke' karakter ervan uitermate gering blijft laat zich raden: Fuller geeft als referentie een respectabele Nederlandse bank op, maar heeft daar slechts een reke ning. Er is geen sprake van dat de bank garant staat voor de offerte. Dan zijn er nog de 'penny stocks', aandelen waarvoor een lage prijs wordt betaald maar waarvan de aanbieder voorspelt, dat aankoop ervan straks een aanzienlijke koerswinst zal opleveren. Volgens het ministerie van Financiën zijn er aanwijzin gen, dat de laatste twee jaar minstens 100 miljoen gulden is gemoeid met beleggingen met een frauduleus karakter. Het departement, dat deze zaken scherp in het oog houdt, constateert de laatste jaren een duidelijke groei van het aantal handelaren dat het publiek benadert met min of meer dubieuze beleg gingsaanbiedingen. Onlangs is een aantal ge vallen geconstateerd waarbij sprake was van fraude, om dat de aangeboden gelden door de aanbieders nimmer zijn belegd. Financiën wijst op de grote wervingscam pagnes van de laatste tijd, waarbij - vaak op ondeugde lijke gronden - hoge winsten op korte termijn worden be loofd, zonder dat op eventue le vermogensrisico's wordt gewezen. Een ander argument voor minister Ruding (Financiën) om dubieuze beleggingsaan biedingen tegen te gaan is de aantrekkingskracht die Ne derland voor buitenlandse aanbieders heeft. De meeste Westeuropese landen hebben al vergaande maatregelen genomen om de kleine beleg gers te beschermen. Resul taat daarvan was wel een toenemend aantal buiten landse handelaren, die Ne derland als basis heeft geko zen voor 'een onbelemmeren- de voorzetting van hun prak tij ken. Bij de Tweede Kamer is inmiddels een wetswijzing ingediend, die het de be windsman mogelijk moet maken in te grijpen. Als het eenmaal door het parlement is aanvaard, zal het voor iedereen verboden zijn in of vanuit Nederland effecten of andere waarde-papieren aan te bieden, die niet op de Am sterdamse Beurs staan geno teerd. Het aanbieden van de ze effecten is dan alleen nog maar mogelijk als een pros pectus wordt aangeboden, die voldoet aan nog nader door de minister te stellen voor waarden. Omdat men al verplicht was voor elk aanbod een bro chure uit te brengen, maken de obscure beleggingsmaat schappijtjes de fraaiste fol ders, waarin de bergen goud worden afgewisseld met ga ranties, dat men nergens een beter rendement van z'n spaargeld krijgt. Door de wetswijziging moeten dergelijke brochures voldoen aan bepaalde eisen. Ze moeten bovendien door de Nederlandsche Bank op deugdelijkheid worden beke ken. Dezelfde voorwaarden gel den voor degenen, die als te- middelaar optreden bij effec ten-transacties. Ook het deelnemen van aspirant-be leggers aan bepaalde fond sen, die niet op de Beurs ge noteerd staan, wordt aan scherpe voorschriften gebon den. Op deze manier hoopt Ru ding het de laatste tijd toch wel wat geschonden vertrou wen in de beleggingswereld weer te herstellen. En dat is nodig ook, gezien het belang dat zowel overheid als het bedrijfsleven hechten aan het vergroten van risicodra gend kapitaal van bedrijven als middel tot economische groei. Bovendien veroorzaakt de hausse op de Amsterdamse Beurs een enorme aantrek kingskracht op vooral nieu we beleggers, die nog nooit met dat bijltje hebben ge hakt, maar er wel hun goeie geld in willen steken. Door Louis van de Geijn DEN HAAG - Twee stoelen staan er achter het schamele tafeltje waarachter de getuigen in de RSV-enquête één voor één plaats nemen. Na een week van verho ren is het duidelijk wie die lege stoel toekomt: Cornells Verolme. Hij is er niet meer, maar je hóórt soms haast zijn snerpende stem. Allengs wordt het beeld van die energieke, eigenzin nige, briljante, roekeloze scheepsbouwer opnieuw ge boetseerd. En elke dag op nieuw wordt het tafereel scherper van een clubje def tige heren dat de ene zet na de andere beraamt om die agressieve, ongelikte indrin ger aan de Waterweg beentje te lichten. De persoonlijke verhou dingen in de scheepsbouw in de jaren zestig krijgen opval lend veel aandacht van de commissie-Van Dijk. Men gaat er misschien van uit dat juist die koude oorlog in de scheepsbouw de zakelijkheid naar de achtergrond heeft gedrongen en tot noodlottige beoordelingsfouten heeft ge leid. Het lijkt er op dat die vete zo nu en dan ook heeft doorgewerkt tot in sommige Haagse departementen. Ook achter de tafel van de enquêtecommissie zelf staat een lege stoel. Marcel van Dam, tweede voorzitter, moet door ziekte deze eerste ronde verhoren van een afstand volgen. Getergd, want juist van hem, met zijn 'Achter kant-van-het-gelij k'-repu- tatie, hadden de volgers veel verwacht. Commissie-voorzitter Van Dijk, de voormalige minister van ontwikkelingssamen werking, laat zich door het ontbreken van zo'n belang rijke secondant niet uit het veld slaan. Geconcentreerd en volgens een duidelijk pa troon graast hij het geheugen van zijn getuigen af. Hoffe lijk, maar vasthoudend als hij een enkele keer iets be merkt van weerstand. En dan is er altijd nog de libera le nestor Joekes, die waar no dig de puntjes nog eens op de i zet. Van een echt kruisverhoor, zoals de Amerikaanse beurs- commissie die pleegt te hou den, komt het niet. De getui gen hebben tevoren een reeks vragen opgekregen. De open baarheid stelt getuigen ook in de gelegenheid om de ver klaringen van hun voorgan gers 'mee te nemen'. Die openbaarheid bestaat de eer ste dagen uit de aanwezig heid van tv-camera's en een twintigtal journalisten. Pu bliek is er nauwelijks. In de tweede helft van de week stommelen regelmatig groe pen scholieren en platte landsvrouwen de wenteltrap naast de Ridderzaal op om even te ruiken aan deze zeld zame gebeurtenis. De keur van getuigen lijkt een selectie uit de beruchte '200 van Mertens'. Schmelzer, Biesheuvel, Van den Brink, Langman, Witteveen, Maas, Nelissen, Schol ten, zij rijgen Een lege stoel - FOTO ANP adviseurschappen en com missariaten aaneen als kra len aan een ketting. In een andere categorie zitten voormalige topambte naren als mr. J. van Alphen de Veer (economische zaken) en mr. A. Rinnooy Kan. Zij lijken ruw te zijn weggerukt vanachter hun postzegelver zameling. Van Dijk behan delt deze overheidsdienaren van de oude stempel met zachtheid. Het is voor alle getuigen toch al moeilijk genoeg om gebeurtenissen van 15 jaar geleden op te halen, terug te roepen hoe men er toen over dacht zonder de wetenschap van latere jaren daarmee te verwarren. Sommigen ma ken daar ook een duidelijk voorbehoud op. „Ik zou daar geen eed op durven doen", zegt mr. Rinnooy Kan kort nadat hij als getuige is beë digd. De commissie heeft daar alle begrip voor en lijkt ook in staat om werkelijkheid en fictie in de getuigenverkla ringen te scheiden. Er zijn stapels documenten bestu deerd en dat huiswerk zit er goed in. Commissie-voorzit ter Van Dijk schudt het 'wanneer, waarover, waar en met wie' van belangrijke be sprekingen zó uit zijn mouw. Echt veel nieuws zal de commissie nog niet hebben gehoord van de eerste elf ge tuigen. Bij het invullen van een enkele witte plek schiet het geheugen van de getui gen vaak tekort. Het resul taat zal vooral zijn dat het uit documenten opgebouwde beeld meer persoonlijke kleur krijgt. De komende week ver schijnen nog eens tien getui gen. Onder hen zijn dr. A Winsemius (vader van de huidige minister en voorzit ter van de commissie die op de oprichting van het RSV- concern aanstuurde), J.A.M- Molkenboer (lid van diezelf de commissie en later rege- ringswaarnemer bij RSV) en mr. R.J. Nelissen. De laatste was toen minister van econo mische zaken. De eerder deze week ver hoorde heren Biesheuvel en Schwencke komen aan het slot nog eens terug. De com missie rondt daarmee haar speurwerk over de eerste episode (1965-1971) af. In die periode is het fundament ge legd voor het RSV-concern. In een volgende reeks getui- geverhoren zal pas aan de or de komen wat er bij dat con cern tot aan de ondergang vorig jaar allemaal is misge gaan. (ADVERTENTIE) ie vasten, vast dan jo GIRO;5850BANKNUMMER 7Q AH ■7&TERDAG 24 MAART V Kab bele volg ZWOLLE (ANP) - In het Zwolse I van Bewaring wordt de 'broeks weer ingevoerd. De hoofdoffi van justitie, mr. dr. H. van Buut heeft daartoe besloten nadat de nister afwijzend beschikte op verzoek om aanpassing van de ligheidsmaatregelen in het vei derde gebouwencomplex. De gevangenen krijgen de bro stok aan als ze buiten vrij reci ren.Ze kunnen door die stok been niet buigen, waardoor vluch praktisch onmogelijk wordt. Ook het Zwolse Huis van Bewaring is voldoende personeel om op de ge tineerden toe te zien. AMSTERDAM (ANP) - Het Shell-laboratorium in Am- w sterdam gaat in het kader van kc een afslankingsoperatie een- 40 malig mannen de gelegenheid g; geven vanaf 50 jaar met ver vroegd pensioen te gaan, en m vrouwen vanaf 45 jaar. Dat is ni tien jaar eerder dan normaal. h( Dit heeft een woordvoerder Vi van Shell-Nederland vrijdag rii meegedeeld. Het Shell-labora- kc torium wil in 1985 zijn perso- p< neelsbestand teruggeschroefd zo hebben van 2000 naar 1600. Het l. is de bedoeling dat er 600 me- Het voortbestaan van het kabinet-Li van twee kanten uit bedreigd: door c CDA op zijn grondvesten doet wan onvrede over een bezuinigingsbeleic srtieve etfecten leidt op de werkgele val op twee hoofdpunten van kabin bers een hoogst onaangenaam gev de Hogere Krijgsschool doorlopen t( lijk zijn, dat een oorlogsdreiging op weinig benijdenswaardige positie op zal dus doen wat hij kan om daaraan Aangezien noch het CDA noch h« een beslissing over 'Woensdrecht', li nu eerst zal proberen de tijdbomme sector onschadelijk te maken. Tijden de CDA-top heeft hij ervaren dat h< wat de verdeling van lasten betreft, t ten-democratische kiezers zeer zwaa bet christelijke van dit beleid', was et fugkwam. Tot voor kort liet de VVD hem wé ec°nomisch beleid wat bij te stellen - zijn eigen achterban. Nu lijke steeds meer deskundigen komen na ogoureuze bezuinigingsbeleid van n 'eidt. Deze week nog hebben de kro bonnische Raad een belastingverlag ue koopkracht van het publiek. Het c jonden kunnen worden door de 885 aan het bedrijfsleven is toegec over te hevelen. Als die meer geld i oedrijven meer produceren en inves werkgelegenheid. i u°k op andere omstreden punten hn 9aan- Zo heeft hij de onzalige eidsspecialisten van zijn eigen partij og van het ziekenfondspakket voor roept het beeld op van een w kim eleid' dat de Publieke onvredt onnen afzwakken. Het is overigens kn!? met deze bijstelling akkoort bei nT n'et ontkennen' dat de tot m loofd, tot meer arbeidsplaatsen ei o Nederland blijft daardoor achte vort °mringende landen en dat zo [leerbare zaak moeten zijn. Dia t aanz'en van ós kruisraketter omt zouc)en moeten worden, heef b 'e manoeuvreren. Binnen de ka e„ Tsningen zozeer verdeeld, dat d( ui. ln,erne discussie over deze pro angst dat er al (afwijzende) stanc ^en. nog voordat het kabinet zelf Us Lubbers echter in de soci spraakmakende successen zot. fed''Als keie toch een n'et gering gezag in het Christ ke 'u/20clani9 versterkt kunnen wordt rt wpensdrecht' uiteindelijk geacce e Politiek nu eenmaal.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 2