'Geef buitenlander zekere toekomst'
Voor commissaris en directeur
breekt weer een mooie tijd aan
rudings
Ernst geeft rekenschap van geloof
HANDWERKTENTOONSTELLING
ALTERNATIEF REMIGRATIEBELEID MOET ONZEKERHEID WEGNEMEN
TOP BEDRIJFSLEVEN LEVERT NIET MEER IN
NIEUW BOEKWERKJE VAN BREDASE BISSCHOP
BEStem cor
Synodale veri
VRIJDAG 9 MAART 1984
ACHTERGRONDJ
pagina
De loterij van
de geldhandel
en de politiek
UIT DE
WEEKBLADEN
Het Turfschip
Chasséveld te Breda
De tentoonstelling
staat in het teken van 'KLEUR'
Blijvend
Terugkeer
i/RIJPAG 9 MAART 19
BINNENLAND
T5
DE HANDEL in aande
len en in geld heeft al
tijd iets van een grote
loterij
Mensen zijn de hele dag in
de weer om met grote som
men geld te smijten, die ze
nooit in 'levenden lijve' zul
len zien. Hier wat kopen,
daar verkopen, vaak gaat
dat met miljoenen tegelijk.
Nettowinst- of verlies aan
het einde van dag is iets dat
even vreugde of verdriet
brengt, maar de volgende
dag kan het gewin van de
vorige weer geheel gespeeld
worden. Een loterij dus,
waartoe de deelnemers ver
oordeeld zijn. Over de geld
handel heeft de HAAGSE
POST deze week een heel
aardige reportage onder de
titel „De Geldschuivers".
Aan de hand van onder meer
twee mannen, die bij de Ra-
bo-bank in Amsterdam de
valutahandel tussen dollars
en marken en dollars en gul
dens 'doen', schetst HP een
beeld van een wat bizarre
werkelijkheid. Hakfoort, een
van de twee mannen ver
koopt op een rustige vrijdag
ochtend vier miljoen aan een
Engelse handelaar. Netto
verdiensten dertigduizend
gulden. Kort daarna blijkt
dat het met de gezondheid
van de Russische leider An
dropov toch heel wat slech
ter is gesteld dan tot dan toe
is aangenomen. De vraag
naar dollars, dus de koers,
stijgt in snel tempo. De winst
van dertigduizend leek wel
aardig, maar een uurtje
wachten had die winst tot
een klein veelvoud daarvan
kunnen laten uitgroeien.
De handelaren, de 'geld
schuivers', blijken vrij nor
male mensen te zijn, met een
middelbare schooldiploma,
een hoop ambitie en een goe
de babbel. Maar ze spreken
tegen dat ze zuiver intuitief
handelen. „Je moet gewoon
een goed doortimmerd ver
haal kunnen houden", wordt
HP voorgehouden.
Maar de handelaar moet
toegeven dat zijn 'merchan
dise' voor een belangrijk
deel bestaat uit hoop, ver
wachting en (lichte) paniek
bij de klanten. Een aardige
tip: „Als de mensen pessi
mistisch zijn moet je juist
aandelen kopen, want dan is
het keerpunt nabij. Op zo'n
moment maak je de grootste
winst."
Minder een echte loterij.
maar toch een 'spel' met veel
nieten is de politiek. HP
volgde de CDA-top op toer-
nee door Nederland. De af
gelopen maanden hebben
Lubbers, De Vries en Buk
man zich de benen onder het
lijf uitgerend om vooral
maar de levensvatbaarheid
van de christen-democratie
te bewijzen. De opening van
die karavaan beleefde men
in de Wouwse Tol, waarover
De Stem enkele maanden
geleden uitvoerig berichtte.
De sfeer tijdens al die hap
penings is er een van ver
moeide uitgelatenheid.
Iedereen doet zijn best een zo
groot mogelijke intimiteit en
vriendelijkheid zichbaar te
maken, maar de ijver om die
sfeer te bereiken doodt ge
lijktijdig echte gezelligheid.
Zo tekent HP ook uit Lub
bers' mond enkele verwoede
pogingen op zich aan een
carnavalske avond aan te
passen. Het lukt niet erg
best.
Wat serieuzer, hoewel ook
over de politiek, is een po
ging van VRIJ NEDER
LAND een beeld te geven
van een 'geheime' zitting van
het kabinet over de jeugd
werkloosheid. Uit het ver
slag van die bijeenkomst
blijkt dat de ministers geen
raad weten met het pro
bleem, bang zijn dat hun
moedeloosheid uitlekt en ten
langen leste allerlei voor
stellen overwegen, die beter
bij een jaren-dertig kabinet
zouden horen. DE TIJD tot
slot heeft een interview met
PvdA-voorzitter Max van
den Berg. De verslaggever
dolt een beetje met de 'Ras-
poetin' uit Groningen, die
daartoe uitgenodigd het niet
kan laten weer enkele uit
spraken te doen, die hem
niet in dank zullen worden
afgenomen door de Tweede
Kamerfractie van de so
ciaal-democraten. Hij houdt
opnieuw een pleidooi voor
een linkse meerderheid. „Za
kelijk gezien staan de kleine
linkse partijen dichter bij
ons dan wij bij het CDA en
VVD". Van den Berg is ove
rigens zo eerlijk om voor een
eventueel volgende regeer
periode van de PvdA niet te
veel verandering van beleid
te beloven.(PE)
(ADVERTENTIE)
De Stichting Goed Handwerk houdt op 13, 14 en 15
maart a.s. een handwerktentoonstelling in
Behalve de collectie handwerken van de Stichting
zal er werk van bekende Nederlandse kunstenares
sen te zien zijn. Tevens zijn er demonstraties van
verschillende handwerktechnieken, kantklossen,
weven en spinnen.
De tentoonstelling is geopend:
DINSDAG 13 MAART
van 11 tot 17 uur en 's avonds van 19 tot 21 uur
WOENSDAG 14 MAART
van 10 tot 17 uur en 's avonds van 19 tot 21 uur
DONDERDAG 15 MAART
van 10 tot 16 uur
Toegangsprijs 4.- per persoon; leerlingen van
scholen, paspoort, 65+ en C.J.P. 2.-
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst Hf 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14. 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT - Er is een alternatief re
migratiebeleid in de maak. Het doel
ervan is om buitenlanders die naar
hun land van herkomst terugkeren te
verzekeren van een inkomen, ook op
de lange termijn.
Het alternatief 'om een toekomstperspec
tief te bieden' moet op tafel liggen voordat
staatssecretaris Kappeyne van de Coppello
(sociale zaken en werkgelegenheid) komt met
haar afgeronde plan voor een nieuw remi
gratiebeleid.
Samen met de vakbonden, de raad van
kerken, het humanistisch verbond en het
landelijk samenwerkingsorgaan buitenland
se arbeiders is het Nederlands centrum bui
tenlanders (NCB) in Utrecht begonnen met
het opstellen van een ander beleidsplan.
Zoals de kaarten nu in 'Den Haag' op tafel
liggen blijft er teveel onzekerheid. Wat het
allerbelangrij kste is, aldus een woordvoerder
van het centrum buitenlanders, is de duur
zaamheid van een inkomen voor mensen die
uit Nederland vertrekken. En daar ontbreekt
het tot nu toe aan.
Heel veel buitenlanders willen wel terug
naar hun land maar kunnen dat niet, omdat
ze op slag de zekerheid verliezen van een
duurzaam inkomen. Desondanks waagden
het vorig jaar ruim 10.000 buitenlanders de
stap.
Volgens de NCB-woordvoerder ging het
hier in hoofdzaak om mensen die met hun
eigen spaargeld in het land van herkomst een
bedrijfje wilden opzetten of om mensen die
de pensioengerechtigde leeftijd hadden be
reikt.
Een belangrijke reden voor het opzetten
van een alternatief plan is de weigering van
de regering om de 33 zogenaamde terugkeer
projecten te laten doorgaan.
Veel buitenlanders zijn daardoor in ontzet
tende problemen gekomen. Ze hebben er hun
baan voor opgezegd en familie al vast vooruit
gestuurd naar het land van oorsprong. Ze
hebben hun bezittingen hier verkocht om
'thuis' een bedrijfje op te zetten, dat nooit zal
draaien omdat de belofte door Nederland niet
wordt nagekomen.
„Deze mensen zijn", aldus de NCB-woord
voerder, „volstrek radeloos. Ze kunnen ner
gens meer terecht".
Om dergelijke 'missers' in de toekomst te
voorkomen wordt nu buiten de politiek ge
werkt aan meer safeheid. Dit met in het ach
terhoofd de wetenschap dat ook de meerder
heid van de Tweede Kamer de plannen van
de staatssecretaris niet ziet zitten en daar
woedend op heeft gereageerd.
In het alternatieve plan worden zaken
aangegeven als: export van uitkeringen (be
houd van uitkering in het land van her
komst), opzetten van werkgelegenheidspro
jecten in het land van herkomst én het inko
pen in het pensioenfonds daar.
Daarnaast dient er een remigratiefonds te
worden opgezet, waarin bijvoorbeeld de ver
trekpremies (die het bedrijfsleven uitkeert)
worden gestort. Ook komt daar het geld in
dat door organisaties als het Novib beschik
baar wordt gesteld. Met dat geld kunnen dan
projecten in het buitenland worden opgezet.
Ook kan zo'n fonds er zorg voor dragen dat
de vertrekkende buitenlandse werknemer
ervan verzekerd is dat hij blijvend een my
men heeft.
Bovendien wil het 'alternatief' betere mo«l
lijkheden voor terugkeer naar Nederland]!
het in het land van herkomst niet blijk( j
lukken. Dit hoeft, aldus de NCB-woordvJ
der, zeker geen duiventileffect te bewerken!
„Deze mensen gaan erg graag terug. M
je moet niet vergeten dat ze er tien tot zesJ
jaar 'uit' zijn geweest. In sommige gevalt
groei daar niet zo gemakkelijk in en kant
een ontwrichting van hele families betefe
nen. Dan moet het mogelijk zijn om ookrj
anderhalf of twee jaar terug te keren na
Nederland".
Op het ogenblik is het zo dat een buitJ
landse werknemer niet langer dan zes maal
den buiten Nederland mag verblijven wil(I
zijn zogenaamde terugkeeroptie niet verlJ
zen.
Bij het Nederlands Centrum Buitenlands!
bestaat er goede hoop dat het 'alternatief'J
er wordt opgesteld kans van slagen heeft. 2
ker nu deze week gebleken is dat veel kam
leden op zijn zachtst gezegd niet geluld
zijn met de plannen van de staatssecretarisI
Door Pieter-Jan Dekkers
1985 wordt voor het Ne
derlandse bedrijfsleven
een topjaar, zegt werk
geversvoorzitter Chris
van Veen. En passant
voegt hij er aan toe, dat
de regering ook volgend
jaar moet zorgen voor
een drastische vermin
dering van de over
heidsuitgaven. En dat
kan vrijwel alleen nog
maar via nieuwe inle-
ver-operaties van amb
tenaren, trendvolgers
en sociale uitkerings
trekkers.
Op hetzelfde moment dat
Van Veen dat constateert,
liggen de aardappelboeren
in het noorden overhoop met
directie en bestuur van het
aardappelmeelconcern Ave-
be over een douceurtje van
een kwart miljoen gulden
aan de directeuren van het
bedrijf, dat op instorten
staat. En het bestuur van de
Centrale Suiker Maatschap
pij verblijdt de voorzitter
van de Raad van Commissa
rissen met een extraatje van
10.000 gulden per jaar.
Nu kunnen beide zaken
niet helemaal met elkaar
worden vergeleken, omdat
het slecht gaat met de Gro
ningse aardappelmeel-in-
dustrie en de CSM het afge
lopen jaar goed heeft ge
boerd. Zowel qua omzet als
winst werden vorig jaar
door de CSM nieuwe records
geboekt en enige beloning
voor de hardwerkende voor
zitter van de Raad van Com
missarissen lijkt dan ook op
z'n plaats te zijn.
Toch wekt het een wat
vreemde indruk werkgevers
te horen roepen dat er - met
name aan de onderkant -
fors moet ingeleverd, terwijl
tegelijkertijd de bovenkrant
fors wordt opgekrikt. Je zou
je haast afvragen of dat de
beloofde 'investeringen' zijn,
die uit de inmiddels weer
fors gestegen winsten kun
nen worden betaald. Inves
teringen in (top)mensen dan.
In deze rij van vreemde
zaken hoort zeker ook thuis
het besluit van Unilever-Ne-
derland, dit jaar enkele hon
derden werknemers te ont
slaan, terwijl dé wingt meer
dan ooit is gestegen en de
vooruitzichten van dat con
cern als uitstekend worden
omschreven.
Terug naar het noorden,
waar veel aardappelboeren
aan de grond zitten, maar
waar de Avebe-top zichzelf
een 'loons'verhoging heeft
toebedeeld van maar liefst 23
procent. De top heeft dat,
zegt voorzitter Brouwer van
de Raad van Bestuur, ver
diend ook, want de twee
hoofddirecteuren en vijf ge
wone directeuren hebben
menig uurtje gestoken in het
overlevingsplan, dat voor
Avebe is opgesteld. Kritiek
op dat besluit noemt Brou
wer dan ook een „futuliteit".
Hij verwijst naar een on
derzoek van een organisatie-
Het complex van de Avebe in Veendam. Directie gaf
zichzelf vorstelijke salarisverhoging, terwijl het be
drijf in de problemen verkeert. Ook CSM, waarvan
hier een plaatsje van de suikerbietencampagne stoot
een dochter af, die niet rendabel genoeg was.
- FOTO'S ARCHIEF DE STEM
bureau onder 57 topbedrij
ven in Nederland, waaruit
blijkt dat 42 procent van de
daar werkzaam zijnde direc
teuren méér verdient dat de
directeuren bij de Abeve. De
aardappelboeren zouden
juist blij moeten zijn met de
salarisverhoging, omdat de
directeuren anders wel eens
door beter honorerende on
dernemingen zouden kun
nen worden 'weggekocht'.
Bovendien, zo vervolgt
Brouwer, is het loon van de
Avebe-werknemers de laat
ste jaren ook met 22 procent
gestegen. Hij zegt er niet bij
vanaf welk jaar dat percen
tage geldt en of de salarissen
van de directieleden in die
periode niet zijn gestegen.
Wat wel zwart-op-wit staat
is het feit, dat ruim 1.700 van
de 2.19 werknemers bij Ave
be nog steeds op het mini
mumloon zitten. Ra ra.
Zoals gezegd, bij de CSM
draaien de zaken beter. Aan
zienlijk beter zelfs. Desal
niettemin wórdt ook bij dit
bedrijf het grootste deel van
het geld, dat de werknemers
voor arbeidstijdverkorting
inleveren, vooralsnog ge
bruikt om het rendement te
verbeteren. Korter werken
blijkt ook hier aanzienlijke
problemen met zich mee te
brengen wat betreft de orga
nisatie van het bedrijf. Maar
niettemin, de werknemers
leveren er wél voor in.
Voor de werknemers van
Varopa, het Tilburgse CSM-
bedrijf dat moet worden ge
sloten omdat het niet zo flo
reert als de Raad van Com
missaris graag zou zien, is
het toekennen van die 10.000
gulden aan de voorzitter van
die Raad zeker geen blijk
van solidariteit.
Steeds meer ondernemers
maken in toenemende mate
gebruik van de grote ver
warring omtrent de sociaal-
economisch en financiële po
sitie van het Nederlandse
bedrijfsleven. Verwarring,
zeg dat wel. Want hoewel al-
lerwege optimistische gelui
den te horen zijn over een
oplevende economie en de
winsten bij veel onderne
mingen weer de pan uit
zwiepen, blijven werkgevers
en ministers hameren op 'in
leveren' en 'inleveren'.
De ambtenaren en trend
volgers om het financie
ringstekort van de overheid
terug te brengen, de trekkers
van sociale uitkeringen om
dat ons sociale zekerheids
stelsel 'onbetaalbaar' is ge
worden en de gewone werk
nemers, om de komende ja
ren 20 procent arbeidstijd
verkorting te financieren.
Er zijn ook nogal wat on
dernemers, die hun werkne
mers voor de keus plaatsen:
loon inleveren of anders op
hoepelen. Het voorbeeld van
Homburg is inmiddels door
anderen gevolgd. Of bedoel
de bedrijven inderdaad alle
maal zeer slechte resultatJ
boeken is voor de voor]
keus gestelde werknemi]
vaak een vraag, voor de
dernemers een weet.
In ieder geval weten
werknemers van het Vlaai]
dings bedrijf HVO niet J
ze aan toe zijn. De 770 wei)
nemers konden de afgeta
weken reageren op het 'ant|
struisvogel-boekje' van
directie, waarin ze voor
keus werden gesteld: !o
inleveren als het slecht gal
met het bedrijf of anderss|
neren. Ontslagen dus.
De directie vindt dat zei
de hoogte moet zijn van
mening van de werknemeij
voor het geval het slecht 2
gaan met het bedrijf. Dedj
rectie wil geen struisvogel
politiek voeren. Zodoende.
De werknemers hebl
inmiddels massaal afw|
zend gereageerd: geen li
inleveren. Zeker niet nu
volgens de bonden helen;
niet slecht gaat met het
drijf, maar de directie*
gert opening van zaken
geven over de resultat
Onzekerheid troef dus.
keus voor de werknemi
was dan ook meer de kog
of de strop.
Van onze
parlementaire redactie
I nEN HAAG - Binnen de CDA
|JjLeede Kamerfractie bestaat
«tevredenheid over de reac
ties van de partijleiding op
I jjjpraken van de kerk over
He kernbewapening.
Dat bleek gisteren uit reac-
I es van een aantal Kamerle-
I Ln Fractieleider De Vries en
artij voorzitter Bukman zou-
Iden enthousiaster moeten rea-
I geren op de houding van de
I bisschoppen begin deze week
(alleen dan tot plaatsing be-
Deel
Van onze redac
}EN HAAG - Ministe
vijs en wetenschappen
pen als minister Rudir
vindt voor de pas aang
niging van tien miljard
Daarvan zal Deetmans
Van moeten opbrengen, zijl
vindt hij in strijd met het B
Deetmans dreigement zal
jandaag onderwerp van ge
brek zijn in de ministerraad.
Zegslieden van het ministerie
[ontkenden, noch bevestigden'
lat de bewindsman met zijn
portefeuille heeft gezwaaid in
iet kabinet. Het is bekend dat
leetman een verklaard tegen
stander is van een een nieuwe,
forse bezuinigingsronde.
Minister Deetman is niet de
enige die geen zin heeft in ex-
fra bezuinigingen. Eerder liet
linister De Koning van So
ciale Zaken en Werkgelegen-
leid al weten 'belastingverla
ging wenselijk te achten', om-
Jat hij anders een te grote
lanslag voorziet op de koop-
racht. En staatssecretaris
cherpenhuizen van Verkeer
De versterking van
marktbeleid, hét middel v
het zittende kabinet om
1EN Kamermeerderheid,
vaaronder de regeringsfrac-
ies van CDA en VVD, steunen
ie plannen van minister Schoo
i im het grootste deel van de
economie weer op te peppe intwikkelingshulp aan Viet-
lam stop te zetten. Met uit-
.ondering van een drietal pro-
ecten zullen de lopende pro-
ecten uiterlijk eind 1985 afge-
moge dan langzamerh»
vrij algemeen aanval
worden, de nare neven-
fecten doen er veel afbrei
aan. Werknemers moél«)ouwd moeten zijn.
wel het idee krijgen, datm
de vrije markt een stapjeti Staatsbezoek
rug wordt gedaan in de ris
ting van een kapitalistiscl
samenleving waar
geld (winst, inkomen) telt.
Het dereguleren door
overheid past in dat b«
evenals het verwateren v<
milieu-voorschriften,
aan particuliere bedrijn
overdoen van overheidsl
ken en het opzettelijke ve
groten van inkomensve
schillen. Oppassen dus.
IONINGIN Beatrix en Prins
ilaus brengen van 8 tot 10 ok-
ober een staatsbezoek aan
Denemarken. Zij zijn uitgeno-
ligd door koningin Margrethe
I en prins Henryk. Beatrix en
-laus zouden vorig jaar fe-
Tuari gaan, maar het bezoek
'erd toen 'opgeschort' wegens
le ziekte van prins Claus.
Door Jan Bouwmans
GELOVEN in God is
nooit onomstreden ge
weest. In onze weten-
schappelij k-technologi-
sche tijd lijkt godsdienst
meer en meer be
schouwd te gaan wor
den als achterlijk en ge
vaarlijk.
Dit laatste is zeker het ge
val voor de Vrijdenkersver
eniging met haar officiële
orgaan 'De Vrije Gedachte'.
In het maartnummer wordt
melding gemaakt van een
enquête onder de lezers over
de vraag of de vrijdenkers
moeten doorgaan met de be
strijding van de godsdienst.
Een duidelijke lijn is er uit
het onderzoek niet gekomen.
Sommige vinden dat de
godsdienst niet langer be
streden moet worden omdat
er aan de basis zoveel goeds
gedaan wordt. Anderen
daarentegen achten gods
dienst een kwaad dat niet
genoeg aan de kaak kan
worden gesteld.
De redactie van 'De Vrije
Gedachte' is er in elk geval
niet gerust op dat het geloof
in een hogere macht echt aan
het verdwijnen is. Het geloof
is fnuikend, vooral psy
chisch. Het geloof is lastert
tegen de mensheid, want het
ontkent de zelfstandigheid
van de mens. De bestrijding
van het geloof duldt geen
pauze, aldus de redactie,
want het geloof is wellicht
nog schandelijker dan het
rechtvaardigen van vernie
tigingswapens.
De houding van de Vrij
denkers tegenover gods
dienst en geloof getuigt veel
eer van pathologische obses
sie dan van vrij denken.
Dat neemt niet weg dat
gelovigen steeds weer de be
hoefte voelen zich reken
schap te geven van hun ge
loof. Bisschop H. Ernst van
Breda heeft zijn verant
woording neergelegd in
'Overwegingen over Geloven
en Leven', dat wordt uitge
geven door de Persdienst
van het bisdom Breda. De
Bredase bisschop heeft in
het verleden al vaker aan
het begin van de vastentijd
overwegingen over een be
paald onderwerp gepubli
ceerd.
Hoe kom je ertoe om te ge
loven? In elk geval niet door
aan te nemen wat een ander
zegt. Geloven op gezag is
niet houdbaar, luidt kortweg
de stelling van Ernst. Gelo
ven zonder ervaring kan
niet. Maar waaruit bestaat
dan die ervaring? In elk ge
val uit wat wij waarnemen
bij anderen, of en hoe andere
mensen geloven. En hoe die
andere gelovigen met mens
en wereld omgaan. Zij ma
ken het geloof geloofwaar
dig.
Die hedendaagse ervaring
is echter wezenlijk gekop
peld aan de oorspronkelijke
ervaring van de eerste getui
gen, die hun ervaring heb
ben neergelegd in Oude en
Nieuwe Testament. „Er is
oorspronkelijke geloofserva
ring, waarvan alle latere ge
loofservaring afhankelijk
blijft."
Mgr. Ernst
uithouden
FOTO OE STEM/ JOHAN VAN GURP
De oorspronkelijke ge
loofservaring moet telkens
weer tot leven komen in le
vende mensen. Dan kom je
al gauw uit bij de kerk als
geloofsgemeenschap, als
Volk Gods. Maar natuurlijk
niet buiten de kerk als orga
nisatie om. Wat is dan de
plaats van het leergezag en
de theologen bijvoorbeeld.
Het overgeleverde geloof
wordt bewaard en ontplooid
door de gehele gemeenschap
van gelovigen, zegt de bis
schop. Binnen die gemeen
schap heeft een bijzonder le
raarsambt - bedoeld worden
natuurlijk paus en bisschop
pen - de roeping en opdracht
om in wisselwerking tussen
ambtsdragers en gelovigen
het geloof van de kerk te
houden bij het geloof van de
apostelen, de oorspronkelij
ke getuigen van Jezus, de
Christus. Een eigen rol in de
ze wisselwerking komt toe
aan de theologen en andere
denkers en werkers in de
kerk, zegt bisschop Ernst
uitdrukkelijk. Die theologen
en andere werkers hebben
namelijk de taak het geloof
in denkarbeid uit te druk
ken, verstaanbaar te maken
en de relatie te behartigen
tussen de geloofszin van de
kerk en wat er in leven en
samenleven van mensen ge
beurt.
Een van de grootste pro
blemen is nu juist - en daar
ligt ook de meest wezenlijke
kern van de gezagscrisis -
wie zich door wie moet laten
gezeggen, of beter nog of het
bijzondere leraarsambt zich
ten principale niets hoeft te
laten gezeggen door de eigen
rol van de theologen. Aan dit
kernpunt gaat de bisschop
toch een beetje voorbij. Een
beetje, want waar de Breda
se bisschop ervan gewaagt,
dat in de geloofszin van de
kerk een algemene overeen
stemming tot stand kan ko
men op grond waarvan het
bijzonder leraarsambt in de
kerk het gegroeide geloof
sinzicht als definitief uit-
sspreekt en geloofsgehoor
zaamheid vraagt van allen,
daar wordt toch met zoveel
woorden gezegd dat hiërar
chisch eenrichtingsverkeer
niet kan en mag.
Het gewicht van kerkelij
ke uitspraken is in onze tijd
steeds weer een discussie
punt tussen de verschillende
stromingen in de R.K. Kerk.
Het is in het gepolariseerde
katholieke Nederland ver
frissend de Bredase bisschop
de hiërarchie van waarden
nog eens op een rijtje te zien
zetten. Maar mgr. Ernst
voegt er ook aan toe dat het
niet aangaat zich tevreden te
nestelen in oplossingen die
benedenmaats zijn, namelijk
van het Evangelie.
Over de relatie tussen ge
loof en ethisch handelen
heeft bisschop Ernst al vaak
gesproken. Nu zet hij dat nog
eens bondig uiteen. Het ge
loof stelt een bindende
oriëntatie voor het maat
schappelijk en politiek han
delen; met andere woorden,
waarop dat handelen gericht
moet zijn, is niet onverplich-
tend. Hoe dat in elke concre
te situatie gerealsieerd moet
worden, daarvoor is ruimte
en armslag. Er wordt ook
niet onmiddelijk het onder
ste uit de kan geëist. De kerk
houdt vast aan de hoge
maatstaf, maar weet ermee
te leven dat die voorlopig
niet gehaald wordt.
In schrille tegenstelling
hiermee staat de kerkelijke
leer omtrent het individuele
ethische handelen. Hier geen
aanvaarding van voorlopig
heid en ruimte. Het leraar
sambt doet zelfs zeer concre
te uitspraken hoe te hande
len. Ernst heeft er destijds op
een bisschoppensynode in
Rome over huwelijk en gezin
voor gepleit dat het kerkge
zag op individueel ethisch
terrein dezelfde houding zou
aannemen als ten aanzien
van maatschappelijk-poli-
tiek ethisch handelen. Dat
werd toen niet aanvaard.
Ernst heeft zijn inzicht i
ter niet prijsgegeven.
Veel aandacht voor
verantwoordelijkheid, kerr.
begrip van heel zijn te
schoppelijk beleid. Aandac:
ook voor de verschat
kerk. En de vraag wat
doen in tijden van crisi
Ernst's antwoord is: het
elk geval met elkaar zient
te houden. Maar hij stelt®
onomwonden dat in crisis
tijd, waarin er verdeeld!*
is omtrent de opvatting
het geloof, er minder te
leidsruimte is dan vanuit'
geloof zelf mogelijk is;
minder beleidsruimte
aan het geloof recht te dte
individueel en collectief.
Wat staat er dan te doer
De Bredase bisschop 6e
twee zaken aan: het pas
raat verder ontwikkelen
de diepere lagen dan waai
meningen uiteen gaan;
elkaar in verbinding
staan zodat ontbindt
wordt tegengegaan.
Bisschop Ernst besluit
overwegingen onder
met: „Wanneer mensen
raad weten met de kerk,
ze dan bedenken, dat het
de kerk hierom gaat dat-;
zus, de Christus, in het®1'
den van het leven is. Wa®
mensen vanwege al
zien en horen, het zicht k*1
raken op het eigenlijke,]'
ze dan trachten dit toch®
alles heen en ondanks s>
te ontdekken. Wie dit
dekt, heeft nieuwe kanse".
Kortom, volhouden is
boodschap. Daarover zij'
Bredase bisschop en de
denkers het roerend met'
kaar eens.
wat'
Vietnam
Bluy.
ssen
IET kathedraal kapittel van
s-Hertogenbosch heeft de ge-
ovigen van het bisdom uitge
nodigd, tot 31 maart gedachten
oor te geven over de opvol-
ing van bisschop Bluyssen.
DE UITSPRAAK van de Synode
wderland dat plaatsing van kri
-en, mag toch verrassend woi
ontwikkelingen in gereformeerd
Jat de synode wel eens zou ku
te m 1978 was ingeslagen met
jjngswedloop en massaverniet
"Ods heil voor de wereld en uit
inzet van de synode-discussie
pit rkelijk Vredesberaad (IK
Juist in gereformeerde krir
ocht ook al worden afgeleid i
ng om het Interkerkelijk Comi
tJ), de tegenhanger van het Ik
«n en bovendien ICTO-vert
net Deputaatschap voor bestuc
-=n officiële commissie van de
^en worden ingedamd.
inrt00r de structuur zelf van de
sht al er9 gevoelig vooi
-nrt«an rekening zijn de plaats
-oat ze relatief gemakkelijk hi
epi?Wapenvraags,uk met het 11
«Juist in de gereformeerde
'bindende factor te gaan woi
de laatste weken was d<
vi/prrt door een handtekeninge
1R nnn door de werkgroep 'G
■j-i, handtekeningen aangebi
Blaat Sn deze achtergrond is c
aismg van kruisraketten naa,
dinn 0n moedig, maar vooral o<
hen de Nederlandse bisscho
I °or het IKV betekent de uitsp
Pr» maar het beraad zou er
RVersPelen.
aar cte politiek toe zal de s>
en aaogenaam zijn. Met name -
'ch aangesproken voelen er
ipraauf in fractie tegen de k€
«Capena 5 20veelste signaal uit
len h ler en nu in Nederland
biüw- ohristen-democratische
1 ön gaan.
lodat
