Verdwijning: ernstigste vorm
van schending mensenrechten
Brochure mist
aansluiting
met discussie
Martin Niemöller
belichaamt
een tijdperk
De VVD op zoek naar nieuw kiezersvolk?
Vergrij
Ge
ko
.DUBT]
Surinaar
nu overg
naar kim
ÏNSTADSi
vastenaktii
DONDERDAG 8 MAART 1984
IDIEags.
ACHTERGROND
pagina! noNPERDAG 8 maa|
VAN DONGEN: „FRUSTRERENDE, MAAR OOK BOEIENDE JOB"
DEN HAAGWAAGT ZICH AAN
VOORLICHTING OVER KERNWAPENS
EIGENZINNIG MENS MET RECHT VAN SPREKEN
LIBERALEN 'OP DE BRES' VOOR LAAGSTE INKOMENS
plANBUREA
BEWARING Dl
T5
Door Frans Boogaard
„EIGENLIJK hebben de
Argentijnen ervoor ge
zorgd dat deze werk
groep, de werkgroep
Vermiste personen, in
het leven is geroepen. Zij
is een rechtstreeks ant
woord op de duizenden
verdwijningen die zich
daar na de militaire
coup van 1975 hebben
gemanifesteerd.
Vooral door de acties van
de kerken, de dwaze moeders
van de Plaza de Mayo en tal
van parlementariërs is de
VN-commissie voor de Rech
ten van de Mens tot de con
clusie gekomen, dat de instel
ling van een aparte werk
groep zonder meer gerecht
vaardigd was."
Mr. A. F. (Toine) van Don
gen, adjunct-coördinator
Mensenrechten op het minis
terie van Buitenlandse Za
ken, kan nu al uren praten
over de nieuwe functie waar
mee hij gisteren werd belast:
lid van de werkgroep Ver
miste personen van de in Ge-
nève zetelende VN-commis-
sie voor de Rechten van de
Mens.
In die werkgroep, aan de
oprichting waarvan Van
Dongen als lid van de Neder
landse delegatie bij de men
senrechtencommissie in Ge-
Van Dongen
.schrijnend.
- foto jan stegeman
nève vier jaar geleden zelf
heeft meegewerkt, zitten vijf
leden, allen op persoonlijke
titel maar wel zoveel moge
lijk verspreid over de hele
wereldbol.
Als in juni Van Dongen de
plaats inneemt van de Brit
Lord Colville of Culross, zal
hij voor een periode van min
stens een jaar (dat is de vaste
mandaatsperiode) moeten
gaan samenwerken met een
Yoegoslaaf, een Pakistaan,
een Ghanees en een Costari-
caan.
Van Dongen beschouwt
zijn nieuwe taak, die hem in
ieder geval per jaar twee we
ken naar Genève en één
week naa New York voert,
als „een frustrerende, maar
boeiende job". „Verdwijnin
gen zijn één van de ernstigste
vormen van schending van
mensenrechten. Er is altijd
sprake van meerdere schen
dingen tegelijk: geen proces
gang, martelingen en schen
ding van het recht op leven.
Voor de regimes die zich er
aan schuldig maken is het de
makkelijkste manier om las
tige vragen te omzeilen. 'We
kennen die persoon niet', zeg
gen ze dan."
In Genève werd in '79 al
een poging gedaan tot een
aparte werkgroep voor ver
miste personen te komen. Die
eerste poging faalde, maar
een jaar later was de tijd er
wel rijp voor. Al liep het ook
toen nog niet van een leien
dakje.
Van Dongen: „De eerste
voorzitter zou een Irakees
zijn. Maar voordat de eerste
vergadering van die werk-*
groep kon worden gehouden
was die man zelf verdwenen.
Daar is toen een hoop drukte
over gemaakt en later bleek,
dat hij huisarrest had. Maar
zo word je wel met je neus op
de feiten gedrukt."
Zijn eigen benoeming be
schouwt hij als een zeer eer
volle, maar tegelijk wil hij
het feit dat hij namens 600
miljoen aardbol-bewoners
dit mensenrechten-aspect
extra nadruk moet geven
sterk relativeren. „Je weet
hoe dat gaat: Nederland
maakt zich sterk in zo'n Wes
terse lobby, waar dan een va
cature valt. Onze vertegen
woordigingen zeggen dan:
wij hebben wel een geschikte
peer, Toontje van Dongen. En
dan word je dat."
Precies zo relativeert de
oud-Bredanaar (en oud-leer
ling van het plaatselijke On
ze Lieve Vrouwe-lyceum) het
feit dat de mensenrechten-
Vertegenwoordiging in Genè
ve (met als oud-directeur de
Limburger Theo van Boven,
en als voorzitter de vroegere
staatssecretaris prof. P. H.
Kooijmans, die nu Van Don
gen heeft benoemd) bijna een
Nederlands monopolie lijkt
te worden: „Een rijke vent
die een vrouw met veel geld
kan trouwen, zal het ook
daarom niet laten."
De taak van de VN-werk-
groep, die in juni ook een
nieuwe voorzitter moet kie
zen, is kort omschreven het
nalopen van klachten over
verdwijningen en het zo mo
gelijk ophelderen daarvan.
Mensenrechten-organisaties,
kerken, particuliere groepen
en particulieren zijn de voor
naamste leveranciers van de
klachten, die in Genève wor
den verzameld en in het ge
heugen van een immense
computer worden opgesla
gen. „Als blijkt dat de klach
ten volledig zijn en binnen
het mandaat van de werk
groep vallen - wij noemen
dat de eerste screening - dan
worden ze aan de permanen
te missie van het betrokken
land in Genève voorgelegd.
Een naam alleen is niet ge
noeg, je hebt meer persoon
lijke gegevens nodig en liefst
ook over de omstandigheden
van de verdw'jning. Als je
een regering vraagt waar
Buenito Alvarez gebleven is,
zeggen ze al gauw: daar heb
ben we er 2400 van. Als
werkgroep kun je je geen
blamages permitteren."
Volgens Van Dongen is te
gelijk wel het zwakke punt in
het werk van de commissie,
dat alleen met behulp van de
verantwoordelijke regering
verdwijningen kunnen wor
den opgelost. „Vandaar dat
de resultaten zo pover zijn.
Van de 6605 gevallen die de
werkgroep tot nu toe aan 25
regeringen heeft voorgelegd,
zijn er nog geen 350 opgehel
derd. Dat is natuurlijk ver
domd weinig."
De 'performance' van de
werkgroep is daardoor nogal
onder vuur komen te liggen,
erkent Van Dongen, want or
ganisaties als de Dwaze Moe
ders, Amnesty International
en in het algemeen tal van
non-gouvernementele orga
nisaties uiten zich steeds kri
tischer over het gebrek aan
stootkracht van de commis
sie. Van Dongen: „Gelujtkig
beraden verschillende wes
terse regeringen zich nu op
die situatie. Bijvoorbeeld
door Nederland is al gepleit
voor versterking van het
mandaat. Dat is hard nodig,
want uiteindelijk is nu de
publiciteit het zwaarste wa
pen datje hebt."
Van Dongen, die het als
„een verrekt zware verant
woordelijkheid" ziet om lid te
worden juist in een periode
dat de werkgroep zo onder
vuur ligt, ziet goed in dat al
leen snel handelen soms nog
vermiste personen levend
kan doen terugkeren. Maar
juist dat snelle handelen
wordt vaak hopeloos gefru
streerd door de betrokken re
geringen.
Zo kwamen van het Ar
gentijnse regime op een to
taal van 2508 klachten 0 ant
woorden. De Salvadoraanse
machthebbers werden met
1782 klachten geconfron
teerd. Daarop kwamen 264
antwoorden binnen waar
door 212 verdwijningen kon
den worden opgehelderd.
Guatemala kreeg 1382 klach
ten, waarop 12 antwoorden
binnenkwamen waardoor g l
verdwijningen konden wor.
den afgeboekt.
De werkgroep zelf, bona-1
drukt Van Dongen, denkt al.
leen al om redenen van op.
portuniteit niet in termen
van schuldig of niet schuldig
en evenmin in termen vari I
links of rechts: ook de vaders
van de revolutie in Nicara-
gua moesten knarsetandend
81 antwoorden geven op |n
totaal 136 klachten, die echt
niet allemaal dateerden uit
de beginperiode van het San-
dinistische experiment.
Maar Argentinië blijft toch
wel het meest schrijnende
voorbeeld. „Juni vorig jaar
nog kwam de regering met
het officiële bericht dat het
aantal verdwijningen
6.000 niet te boven ging.
Vorige week had de Ar- II
gentijnse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dante Ca-
puto, het zelf over 30.000
mensen die in een spiraal van
terrorisme, martelingen en
repressie verdwenen zijn."
Maar vooral het verzame
len van informatie blijft een
breekpunt, want ondanlts
haar opereren onder VN-
vlag, kan de werkgroep zelfs
regeringen niet verplichten
in haar midden te verschij
nen. Van Dongen: „Dat is een I
fout die ingebakken zit in het
organisme: datje bij die boe
ven zelf te biecht moet".
Door Pieter Eggen
ZO ongeveer als laatste
in de rij van belangheb
bende partijen heeft nu
ook de Nederlandse
overheid zich gewaagd
aan het schrijven van
een voorlichtingsbro
chure over het 'vrede en
veiligheidsbeleid'.
Dezer dagen rolden 65.000
gratis te verspreiden - in
quarto formaat gedrukte -
brochures onder de titel
„Over veiligheid en vrede"
van de persen van de Staats
drukkerij. Deze week pre
senteerden de schrijvers,
twee ambtenaren van Bui
tenlandse Zaken, de brochure
in Den Haag.
Het voorlichtingsboekje is
in de eerste plaats bestemd
voor middelbare scholen,
waar volgens de schrijvers
een tekort aan zakelijke in
formatie bestaat over 'ons'
veiligheidsbeleid. Dat is
uiteraard niet de voornaam
ste reden voor de verschij
ning nu. Die is gelegen in het
feit dat de regering over krap
drie maanden de Tweede Ka
mer een besluit over de
plaatsing van 48 kruisraket
ten op de basis bij Woens-
drecht moet bekend maken.
De politieke machines, die
voor het besluit in werking
gezet moeten worden, lijken
intussen al aardig warm ge
lopen; de spanning wordt in
Den Haag voelbaarder nu het
'uur U' met rasse schreden
nadert.
In kringen van beleidsma
kers in Den Haag is lang ge
bakkeleid over de vraag of de
overheid - naast tal van an
dere organisaties - actieve
voorlichting zou moeten ple
gen. Voorstanders - veelal te
vinden in VVD-kring en de
pro-Navo-lobby - ergeren
zich al jaren aan het ontbre
ken van een gerichte voor
lichtingscampagne. Men ver
moedt achter dit tekort voor
al de angst van de over
heidsdienaren) in woord te
moeten kiezen vóór plaatsing
op een moment dat 'de' poli
tiek nog geen helderheid
heeft geschapen in deze nete
lige kwestie. De boosheid aan
die zijde van het politieke
spectrum werd en wordt nog
vergroot door de niet afla
tende ijver waarmee vooral
de tegenstanders uit de vre
desbeweging een eventuele
plaatsing in brochures, boe
ken en vlugschriften bestrij
den. Daar tegenover stond en
staat nog steeds zeer weinig.
De Atlantische Commissie
heeft enige tijd geleden actie
ver dan daarvoor het tegen
offensief ingezet, terwijl ook
brigade-generaal Berkhof
zich in het recente verleden
regelmatige inspande de pro
blemen bij het veiligheidsbe
leid uiteen te zetten.
Om niet de indruk te wek
ken nu al partij te kiezen
verliest de 'verse' brochure
van Buitenlandse Zaken zich
in betrekkelijk afstandelijke
informatieverschaffing. Hel
der - dat zeker - wordt in
vier hoofdstukken uiteen ge
zet hoe Warschaupact en Na-
vo zich in militair opzicht tot
elkaar verhouden, wat er in
het verleden aan wapenbe-
heersingsbeleid is gereali
seerd op de wereldtribune,
hoe je 'veiligheid' kunt defi
niëren en hoe de bondgenoot
schappelijke samenwerking
functioneert. Dat alles is ge
lardeerd met veel staatjes en
fraaie kleurenplaten. Wie
zich eindelijk door deze 'in
leiding' heeft doorgeworstelt
komt toe aan het Nederland
se veiligheidsbeleid. Om aan
te geven dat we over Neder
land praten, laat BZ dit
hoofdstukje vooraf gaan door
een pittoresk fotootje van de
molens van Kinderdijk.
In het 'Nederlandse' hoofd
stuk valt de nadruk sterk op
de Nederlandse voortrek
kersrol. Het roemruchte
'voorbehoud' op het Navo-
dubbelbesluit van 1979 en de
geboorte van de 'nul-optie' in
de onderhandelingen met de
Sovjet-Unie worden geme
moreerd. Verder wordt met
grote nadruk gewezen op ta
melijk recente voorstellen in
Navo-verband om eenzijdig
raketten terug te trekken
(het Montobello-besluit) en
op de onderhandelingen die
ons land binnen de Navo
voert om een aantal kernta
ken te kunnen afstoten (de
shift-studie).
Het lijkt erop alsof de
schrijvers met dit alles voor
al willen zeggen: denk dus
niet dat ons land niets ge
daan heeft als in juni de re
gering zou besluiten de ra
ketten toch op Woensdrecht
toe te laten. Uiteraard staat
het nergens met zoveel woor
den, maar de ondertoon is er
toch een van een zwak ex
cuus. Die teneur wordt nog
versterkt door de opmerkin
gen over de onmogelijkheid
van de overheid om aan te
Van den Broek
.molens.
- foto de stem/ johan van gurp
sluiten op leuzen als „kern
wapens de wereld uit, te be
ginnen uit Nederland". Dat
zijn, zo weten de schrijvers,
hoog te achten standpunten,
maar de politiek verant
woordelijken hebben ook een
andere taak - die van de
landsverdediging - te verzor
gen. Het is alsof je Lubbers
hoort spreken over „deze bo
ze wereld", waarin dromen
mooi maar onrealistisch zijn.
Toch wordt de vredesbe
weging niet afgeschilderd als
'onrealistisch'; in de brochu
re wordt zelfs een goed
woordje voor Mient Jan Fa-
ber c.s. gedaan. Met kracht
wordt stelling genomen tegen
de opvatting dat de vredes
beweging een produkt van
neutralisme zou zijn. Volgens
de schrijvers past deze bewe
ging eerder in de Nederland
se traditie van het 'domi
neesland' of het 'gidsland'.
Deze opmerkingen lijken
vooral bedoeld voor het Na-
vo-hoofdkwartier in Brussel,
waar men alles dat zich ver
zet tegen militaire doctrines
ziet als een soort vijfde co
lonne.
Door kool en geit te sparen
- en de keuze tussen 'ja' of
'nee' te vermijden mist de
brochure „Over veiligheid en
vrede" politieke realiteits
waarde. Dat hebben de
schrijvers ook vast moeten
stellen en zij zeggen dat hun
produkt „eeuwigheidswaar
de" heeft. In die zin klopt die
kwalificatie wel dat het
boekje ook gerust né het Ka
merdebat op de markt had
kunnen worden gebracht.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie, drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41,® 076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag'van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rsnkrplfltipc
Postgiro 1114111 -ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738
Door Jan Bouwmans
MET de Duitse dominee
Martin Niemöller is een
man heengegaan die de
hedendaagse (kerkge
schiedenis mede bepaald
heeft. Een man ook in
wiens 93-jarig leven een
tijdperk belichaamd is.
Het eerste is onverbre
kelijk met het tweede
verbonden.
Stammend uit een conser
vatief predikantengezin,
waarin vorst en vaderland
hoog in aanzien stonden, was
Niemöller lange tijd een
rechts-nationalist, tegen
stander van de Republiek
van Weimar en koesterde hij
aanvankelijk grote verwach
tingen van het Hitlerbewind.
In 1977 is het dezelfde Martin
Niemöller van wie door de
terroristen van de Rote Ar
mee Fraktion(RAF) na de
ontvoering van werkgevers
voorzitter Hans Martin
Schleyer wordt geëist dat hij
de RAF-leden zal begeleiden
die ze vrij willen krijgen,
want hem vertrouwden ze
blijkbaar nog.
Een radicaal is Niemöller
geweest, maar nooit van het
type als die domineesdochter
Gudrum Ennslin van de na
oorlogse generatie, die als
RAF-lid in de Stamheimm-
gevangenis de dood heeft ge
vonden. Zijn radicaliteit
bracht hem wel in Dachau en
Sachsenhausen, die hem ove
rigens niet hebben gebroken.
Na de oorlog ontpopte hij
zich niet minder als een van
de gewetens van Duitsland
als voor en tijdens Hitier.
Toch is Niemöller voor al
les predikant en pastor ge
weest. In eigen kring verre
van onomstreden. Een van
zijn grote tegenstanders, de
theoloog en bisschop Martin
Dibelius, heeft echter van
hem getuigd: „Men mag over
hem denken, hoe men wil,
maar wie een keer onder zijn
preekstoel heeft gezeten,
weet dat hij het evangelie
verkondigt; niets meer en
niets minder".
Martin Niemöller beli
chaamde dat het Evangelie
gedaan moet worden en niet
het aannemen van theoreti
sche stellingen is. Hij was
geen groot theoloog, maar hij
zag wel scherp wat de Evan
gelische eis hier en nu ge
bood. Deze grondhouding is
de sleutel tot zijn leven en
werk, maakt zijn radicaliteit
verklaarbaar en verstaan
baar. En radicaal is hij geble
ven tot aan zijn dood afgelo
pen dinsdag in Wiesbaden, 93
jaar oud.
Martin Niemöller werd in
1892 geboren in een groot
predikantengezin in het
Westfaalse Lippstadt. Zijn
jeugd bracht hij door op pas
torieën in Westfalen en het
Rijnland. In de Eerste We
reldoorlog is hij kapitein van
een onderzeeboot.
De maatschappelijke en
politieke ontwikkelingen na
die oorlog stellen hem teleur.
Hij gaat theologie studeren
in Münster en wordt predi
kant in de Evangelische Kir-
che. In 1931 wordt hij predi
kant in Berlijn-Dahlem. Na
Martin Niemöller - fotoanp
eerst helemaal niet onwel
willend tegenover het natio-
naal-soialisme gestaan te
hebben komt hij toch steeds
meer met Hitler in botsing.
Hij verzet zich vooral ook te
gen de kerkleiders die te
meegaand zijn met het nieu
we bewind. Hij valt de nazi's
openlijk aan wat betreft hun
rassenleer en de jodenvervol
ging. Hij sticht de „Pfarrer-
notbund" die in moeilijkhe
den gekomen predikanten en
hun gezinnen moet steun.
Deze bond is de voorloper
van de „Bekennende Kirche"
waarvan ook de theoloog
Karl Bath een bekend lid is.
De „Bekennende Kirche"
staat voor het principiële
verzet en verwerping van
Hitier door een relatief klei
ne groep christenen in Duits
land.
Nadat verhoren door de
geheime staatspolitie al rou
tine zijn geworden, volgt in
1937 zijn arrestatie wegens
„kanselmisbruik". Op het
proces wordt hij vrijgespro
ken. Dan wordt hij gebom
bardeerd tot 'Persoonlijk ge
vangene van de Führer' en
verdwijnt zeven jaar in con
centratiekampen als Dachau
en Sachsenhausen. De anec
dote gaat dat een gevange
nispastor in een van de kam
pen hem vroeg waarom hij
gevangen zat en dat Niemöl
ler hem antwoordde: „Waar
om zit u niet gevangen".
Als Duitser met een onbe
last verleden spaarde hij zijn I
landgenoten ook na de oorlog
niet. Hij was een van de op
stellers van de 'Stuttgarter
Verklaring', de eerste open
lijke Duitse schuldbelijdenis
aan de nazi-misdaden. Hier
mee heeft Niemöller het her
stel van het contact tussen de
Duitse protestantse kerken
en de internationale oecume
ne, maar ook tussen het na
oorlogse Duitsland en de
westerse landen vergemak
kelijkt. Hij is dan ook lange I
tijd voorzitter geweest van
de Wereldraad van Kerken,
Martin Niemöller ontpopte I
zich meer en meer als een
criticus van het traditionele
christendom en de traditio
nele kerkelijkheid. Dezelfde
ervaring met dezelfde uit
komst als die van de grote
theoloog Dietrich Bonhoef-
fer, die in 1945 op last van I
Hitier terecht werd gesteld.
Het bracht Niemöller tot
hardnekkig openlijk verzet
tegen de Duitse herbewape-1
ning, tegen de atoombewape
ning, tegen de oorlog in Vlët-1
nam. Het maakte van hem
een voorvechter van de ont
spanning tussen oost en west,1
toen dit begrip nog moest
worden uitgevonden: in 1
op het hoogtepunt van del
Koude Oorlog, bracht hij tot
diepe ergernis van bonds
kanselier Konrad Adenauer
een bezoek aan Moskou.
Zijn landgenoten hebben]
hem zijn radicale houding
niet in dank afgenomen. Het
spreken is hem vaak onmo
gelijk gemaakt door hem za
len te weigeren, zijn woorden
werden soms gretig ver
draaid.
Rechts Duitsland veegde I
hem daarom met de schrijver
Heinrich Böll op de hoop van
lieden die de weg voor het
RAF-terrorisme hadden
plaveid.
Martin Niemöller bleef I
echter zichzelf. Want hij
spaarde de nieuwe generatie
zijn kritiek niet. Zo vond hij
op het kerkelijke erf dat de
vernieuwingsgezinden de
kerk toch te veel beschouw-1
den als een menselijke orga
nisatie die hervormd moest
worden. Hij had echter recht
van spreken.
Door Pieter-Jan Dekkers
HET zal menige 'echte'
minimum-inkomen
strekker gestoord heb
ben, dat juist het VVD-
Kamerlid Rudolf de
Korte in de Tweede Ka
mer een pleidooi heeft
gehouden voor het ver
hogen van de jaarlijkse
eenmalige uitkering aan
de 'echte' minima. Want
het is juist de VVD ge
weest, die de afgelopen
jaren het verlagen van
de sociale uitkeringen
(de groep waar de mees
te 'echte' minima zitten)
alom en in vele toonaar
den heeft gepredikt.
De voormalige VVD-leider
Hans Wiegel is er mee begon
nen in de tijd dat hij nog sa
men met CDA-coryfee Dries
van Agt een 'betonhard' tan
dem vormde in politiek Den
Haag. Het verschil tussen de
sociale uitkeringen en de in
komens van de werkenden
moest en zou drastisch wor
den verlaagd. Het was, zo
luidde het, de enige manier
om de economie weer op po
ten te helpen.
Wiegel en Van Agt brouw
den er echter weinig van,
want in de vier jaar dat beide
heren op het Catshuis de
dienst uitmaakten, bleven
niet alleen de inkomensver
schillen relatief klein, het
duo zorgde ook nog eens voor
een enorm begrotingstekort.
Die erfenis was een van de
oorzaken van het mislukken
van het 'tussen-kabinetje'
Van Agt-Den Uyl, dat de
economie via twee sporen
weer gezond wilde maken:
bezuinigen en stimuleren. En
dat botste met elkaar.
Pas het zittende kabinet
van Lubbers, mede tot stand
gekomen omdat het CDA de
wens om met de PvdA te re
geren even vlot had omgezet
in een liefdesverklaring aan
de liberalen, voert uit wat
Van Agt en Wiegel met dit
land voorhadden.
En dus staat in het regeer
akkoord (mede opgesteld
door die De Korte) dat er fors
moet worden bezuinigd op de
sociale uitkeringen door
middel van kortingen. De
laagste inkomens moeten bo
vendien extra inleveren, om
dat tal van andere overheids
regelingen (subsidies, rijks
bijdragen etc.) juist bij die
groepen het hardst aanko
men.
Onder druk van wat te
genwoordig wel eens smalen
het 'sociale gezicht' van het
CDA wordt genoemd kwam
het kabinet Lubbers met het
plan de koopkracht van de
'echte' minima op peil te hou-
Dr. De Korte
minima
- foto de stem/ johan van gurp
den via een eenmalige, extra
uitkering. 'Echte' minima
zijn in dat geval gezinnen,
die van één minimum-inko
men (meestal een uitkering)
moeten zien rond te komen.
De eerste keer moesten die
'echte' minima er zelf voor
zorgen, dat ze het extraatje
kregen: ze moesten het zelf
aanvragen. Bedelen, klonk
het hier en daar. Onder druk
van (alweer) het sociale ge
zicht van het CDA is daar vo
rig jaar een eind aan ge
maakt, de 'echte' minima
schijnen nu in Den Haag be
kend te zijn.
Nu komt VVD-er De Korte
dan met het verzoek aan de
regering om de 'oude' 'echte'
minima dit jaar nog wat ex
tra extra's toe te stoppen. Met
andere woorden: degenen,
die tot nu toe al een eenmali
ge uitkering hebben gehad,
moeten automatisch een ex
tra toeslag krijgen. Hun ex
traatje moet zo tenminste an
derhalf maal zo groot worden
als het extraatje voor dege
nen, die daar het eerst voor
in aanmerking komen.
Hoe verzint zo'n man het,
ben je geneigd te denken. Is
de VVD soms op zoek naar
nieuw kiezersvolk?. Het zou,
getuige de opinie-peilingen,
best kunnen, want de VVD is
door haar steun aan maatre
gelen die diep in de porte
monnee van de midden- en
hogere inkomens tasten èn de
'korting van de ambtenaren
salarissen lang niet meer zo
populair bij de traditionele
aanhang.
Het zou lachwekkend zijn,
als het tegelijkertijd niet zo
schrijnend was. Want juist
het VVD-CDA-kabinets be
leid creëert nieuwe 'echte'
minima. Dit jaar komen er
weer meer dan 100.000 bij.
Goed beschouwd zet de VVD
de zaken op z'n kop. Eerst
zorgen voor een forse inko
mensdaling bij de zwakste
groepen in de samenleving
en dan via toeslagen dat
weer gedeeltelijk ongedaan
maken.
Waarbij de VVD overigens
weer een aparte groep 'echte'
minima schept. Want dege
nen die reeds eerder onder
aan de inkomensschaal bun
gelden, worden daarvoor ex
tra 'beloond', terwijl hun lage
inkomen in veel gevallen niet
lager is dan dat van die
100.000 nieuwe 'echte' mini
ma.
Wat zich in feite wreekt is
het gebrek aan een echt inko
mensbeleid. Dat is overigens
niet iets van dit kabinet. Al
jaren ontbreekt het in Neder
land aan een samenhangend
inkomensbeleid. Een beleid
waarin duidelijk de gevolgen
van overheidsmaatregelen
worden afgewogen tegen een
aanvaardbare en rechtvaar
dige verdeling van inkomens.
Het inkomensbeleid van
dit kabinet kent geen enkele
samenhang. Het is hap-snap-
beleid. Extra korten (nieuwe
plan van Ruding) op de uit
keringen en tegelijkertijd via
een soort bedeling de pijn iets
verzachten. Belastingverla
ging in het vooruitzichten
stellen op het zelfde moment,
dat de belastingbetaler diep
er in de buidel moet tasten
om aan de fiscale wensen van
het kabinet te kunnen vol
doen. Vestzak-broekzak dus.
Dat de VVD zich nu ge
troost de onderkant van de
samenleving wat op te krik
ken is een mooie en recht
vaardige gedachte. Jammer
alleen voor de 'echte' mini
ma, dat die De Korte al van I
te voren wist, dat het kabinet
geen extra geld beschikbaar
wil stellen om aan die wens
tegemoet te komen. Het in-
willegen van de VVD-wens
zou in dat geval alleen maar
betekenen, dat de 'nieuwe'
'echte' minima van hun ex
traatje iets zouden moeten I
inleveren ten behoeve van de
extra toeslag op de eenmalige
uitkering van de 'oude' 'ech
te' minima.
Of de VVD moet elders op
de begroting geld zien te vin
den. Misschien door de inko
mens van ambterjaren, tren-
volgers en niet-minimale
uitkeringstrekkers per 1 juli
aanstaande nog eens extra te
korten. Dat zou in ieder geval
wel overeenkomen met het
'sociale gezicht' dat de VVP
de laatste tien jaar heeft ge
toond. Dat een dergelijke
maatregel weer 100.000 extra
'echte' minima oplevert zal
Rudolf een zorg zijn. Wie dan
(nog) leeft, wie dan zorgt.
poor onze Haagse redactr]
deN haag - In het jaar 20i
Nederlandse overheid 12 tot 2<
moeten betalen aan collectie!
„leningen en sociale verzelJ
als gevolg van de vergrijzing
bevolking.
Toch hoeft deze stijging val
lectieve uitgaven geen grote f|
gevolgen te hebben. Een jaarll
middelde economische groei J
tot 0,5 zou voldoende zijn on
nen 'voorkomen dat het totaal
lastingen en sociale premies!
moet- .1
Maar groot is de vraag is ofj
heid er wel in slaagt om in i
blijven lopen met de enorme i
vingen in de bevolking.
Het Sociaal en Cultureel
reau (SCP) zet daar grote vraj
eer
DEN HAAG - Een K<
meenten in stadsvern
gen.
Volgens een voorstel vt
worden aan de wet stads-
Hoewel de vreemdelingen
moeder Chatterpal en haar
seert zij hier op haar schuil
zoon.
Van onze rei
AMSTERDAM - De 1'
Sjam Chatterpal is in af
overgebracht naar een ki
De 'bewaring' blijft echte
gewoon voortduren en hij z
dan ook in een gesloten afde
'lng, aldus de Leidse advocal
Van Sjam, mr. Vosmai
woensdag. Volgens Vosman
er overeenstemming bereil
tussen de directie vreemdelii
genzaken van het minister
^ar} Justitie en de Raad voe
ue Kinderbescherming. Omdi
bewaring in juridische zi
gewoon voortduurt, heeft c
raadsvrouwe een nieuw vei
2®ek tot invrijheidstelling b
ue rechtbank in Amsterda:
igediend. Dit verzoek z
rJldag in raadkamer worde
behandeld.
(ADVERTENTIE)
O—i b,"®"1"" ontfrOrukking
"aai hongtr Nat.
HtZr,huil.
""It'll m
O» latg voor nu il
^5gp banknummer 7a7a70.1^
t
