aten
it
it
Erkenning van Bram Bogart in Nederland
Zeldzame Koreaanse
expositie in Londen
WEGUGGING VAN HET JAAR
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
te kunst)
te keur
Spijker
Stadhuis
IILVERSUM 2
IILVERSUM 3
IILVERSUM 4
IILVERSUM 5
films
FIAT UNO. AUTO VAN HET JAAR 1984.
HAT. UNIEKIN PRIJS EN PRESTATIE.
Suske en Wiske: En De Hippe Heksen-
Kaatje
(Hf/ m m 1 ion
n twnn mu nnn
mn n houom
(nip lonrhunst ulje
redden. timbihf
Oei1 Odtiiheelde met vêëljj
Ippie Happie En De Pingel-Bibberatie
Boes-
0PL0SSI
T3Z PAGINA GIDS 2
geschorst, omdat hij
rnemingsraad van
O zou hebben getipt ovej
:andidatuur van TRos.
Wibo van der Linde voot
Eunctie. Volgens de AVRo
geen sprake van dat Van
Zee door conflicten ge.
tigen zou zijn op te stap.
De scheidende AVRO-dj.
iur is op het ogenblik mel
ntie. Hij had eigenlijk te
;keer zijn besluit aan
O-medewerkers will»»
leien.
■Italiaans-Algerijnse
ent 'Le bal', de Griekse
'Rembetiko' van Costas
s en de Italiaanse actrice
ca Vitti voor de fiim
van Roberto Russo.
prijs voor de beste acteur
naar de Brit Albert Pin.
voor zijn rol in 'The dres-
ran regisseur Peter Yates,
Tsjoerikova uit de Sov-
Jnie werd onderscheiden
de prijs voor de beste ac-
in 'Romance aan het
t' van haar landgenoot
Todorovski.
Illllllllllllllllllllllflflllllllll(llllllllll||
ngepaste tekst. Het
efrein en tevens titel
|t geheel luidt 'Zolang
izine in de Bentley zit',
(waar is m'n feestneus'
on Hermans bij voor
weet nu 'Mama, waar
tickie'.
(ler kan er tijdens de
alsdagen gehost wor-
bij dragen van Klum-
mkes, De Spatjes en
de Dutch Boys,
e Boy en natuurlijk
ee Pinten en Barry
|s.
biiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiHiniiniiil
voorbijgaan. 6.09 Vandaag-1
onderdag.
HA: 7.00 Nws. 7.10 De wekker-
o (7.30, 8.00 en 8.30 Nws.). NOS:
NOS-sportief. 9.24 Waterstan-
9.30 Nws. Teleac: 9.33 Follow
(20). VARA: 10.03 Schoolradio
Hoor haar! (10.30 Nws.) 11.30
11.33 Leef-tij d-genoeg.
■rh.voorl.: 12.16 Gesprekken
vrouwen. NOS: 12.26 Meded.v.
I- en tuinbouw. 12.30 Nws. VA*
12.36 Dingen van de dag. 13.00
i. 13.10 Leef-tij d-genoeg. (13.$
14.00 De Schuurpapier van-
Diergaarde Blij dorp. NOS-
|U: 14.33 't Gif en ik. NOS: 15.03
I kan het ook. 15.30 Nws. 15.32
IS-wereldwijzer. 16.00 Wat een
16.30 Nws. NCRV: 16.32 Studio
17.30 Nws. 17.36 Hier en Nu
BK) Nws.) P.P.: 18.20 Uitz. van de
|t. Hum.Verb.: 18.30 Het voor
van de twijfel. NCRV: 19.00
fi in de vijver. (19.00 NCRV*
huis. 19.15 Lied van de week.
Rondom het woord). 20.00
20.03 Leger des Heilskwar-
20.18 De wereld zingt Gods lof-
■O Bij de tijd. 21.25 Onder de kop
|U: 21.40 Colours of English. Fe-
:o: 22.00 Stickers, stokpaardjes
standpunten (3). 22.15 Taal, te*
s en regels (16). NCRV: 22.30
Is. 22.40 Nederland en z'n buren
Literama woensdag. 23.25
ziek van eigen tijd. 23.55 Nws.
S: Ieder heel uur nieuws. KR0; I
t progr. kan tussen 8.00-17.00, na I
uws en reklame, onderbroken I
rden voor aktual. van Echo. 7.W I
t leven begint na zeven, met Pe* I
Koelewijn. 9.04 Formule 3. ll-Jjl
lio 'De Zwarte Roos'. 12.041
tag en antwoord. 13.04 Seeburgl
Wurlitzer. 14.04 Don't stop thej
sic. 15.04 Komt er nog wat van- V
14 Weeshuis van de hits. NOSjj,"
4 De avondspits. KRO: 1
tchtvoer. 21.02 Demo. 2
ïktempel.
JRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
bord. 7.10 Preludium. 8.00 N^s
p Platennws. 8.45 Musica Sacra
3 Onder de hoogtezon. 10.00 Ka*
rmuz. uit de Barok. 10.30 Or-
jtpalet. 11.55 Orkestwerken van
Bach (3). 12.35 Promenade Ox#
belt muz, van Wilms. 13.00 NWS;
b5 Kerkorgelconcert. AVRV
CO Kurt Masur dirigeert het Gö'
ndhausorkest. 14.30 Pianorec1"
r 15.00 Werken van MaWer'
|RO 20.00 Pranak Quartett: Sla'
iche muziek 21.15 Pianomuziek
Janacek. 22.00 Muziek van de-
|tijd.
a de AM-zender van HilversW11 c
VOS: 19.02 Nieuws voor buiten
ders. 19.02 Bulletin in het M?'
:kaans-Arabisch. 19.10 Bullet11!
iet Berbers. 19.20 Bulletin in ne>
rks. 19.30 Bulletin in het Spaans-
Bram Bogart, schilderijen.
Museum Boymans-van Beunin-
cen te Rotterdam. Open: dinsdag
tot zaterdag 10-17 uur en zondag
11-17 uur. (Tot 1 april).
De naam van Bogart is in
het buitenland (met name in
België) beter bekend als een
belangrijk kunstenaar. Ook
de Nederlander Van Velde
in Parijs werd in Nederland
pas heel laat ontdekt! Bo
gart was Nederlander, maar
werd Belg. Het blijkt alles
zins de moeite waard dat dit
museum deze vergeten Ne
derlander met een retros
pectieve (1950-1983) uitge
breid voor het voetlicht
haalt. De 63-jarige Bogart
mag te herleiden zijn tot ve
lerlei kunststromingen in de
laatste dertig jaar, hij is on
getwijfeld een heel eigen
standig fenomeen gebleven.
Dat hij schilderijen maakt
die honderden kilo's wegen
is een leuk anekdotisch ge
geven, maar Bogart is méér
dan een anekdote. Het bete
kent tevens dat er in Boy
mans wel 'iets' te zien is...
In een afzonderlijke zaal
is werk van kunstenaars uit
met name de vijftiger en
zestiger jaren bijeenge
bracht om een context te ge
ven aan het werk van Bo
gart; een bepaalde artistieke
stroming, vertegenwoordigd
met namen als Van Bohe-
men, Wagemaker, Tapies,
Saura, De Stael, Bissière,
Fontana, Mansoni, Dubuffet
e.a. Waarschijnlijk namen
voor ingewijden. Anders ge
zegd: Bogart behoort in de
hoek van de materieschil-
Bram Bogart:
toets".
„Het gaat om de spanning van de
- FOTO PAUL DONKER DUYVIS
ders. Afgezien van het feit
dat het rustgevend is om
iemand in een hoek te zetten
zegt dit, dat het hier gaat om
een abstracte richting, die
zich uit het tachisme (tace
vlek) en action painting (ac
cent op de toevallige daad
bij het schilderen) ontwik
keld heeft, het doek wordt
bedekt met een mengsel van
verf en andere stoffen (zand,
gips, lijm etc).
Bogart, die al in 1945 naar
Frankrijk ging heeft later in
Parijs in contact gestaan
met Appel, Corneille en Van
Bohemen. Als je wilt zie je
in die periode ook wat later
Cobra is gaan heten ook wel
op onderdelen terug. Toch
Anton Coppens gouaches, Ani
ta Evenepoel body ornament.
Tongerlohuis, Molenstraat 2,
Roosendaal, tot 19 maart, dage
lijks open van 2 tot 5 uur.
De grote met een breed ge
baar opgezette schilderijen
van Anton Coppens, stralen
een vrolijkheid uit. Dat is
altijd een plezierige erva
ring voor een toeschouwer.
De oorzaak ligt in dit geval
uitsluitend in het kleurge
bruik, dat in alle werk zo
helder mogelijk is gehouden
en waar het kon zelfs trans
parant is gelaten.
De beeldtaal van Coppens
is was gecompliceerder.
Soms zijn er duidelijk her
kenbare figuratieve elemen
ten. Meestal echter beperkt
hij zich tot een samenspel
van lijnen en vlakken met
een sterke voorkeur voor het
schilderachtige element. Bij
de gebruikte vormen valt
het veelvuldig gebruik van
een langgerekte ovaal en een
spijker van flink formaat
sterk op.
Wat doet nu een spijker
als centraal element in het
werk van een man, die naar
eigen zeggen, er naar streeft,
het al te individuele in de
beeldende kunst, te vervan
gen door een meer algemene,
voor iedereen toegankelijke
kunst? Het is een aardig
verhaal over associaties tus
sen klank, kleur en vorm.
Coppens, die als het even
kan naar de Verenigde Sta
ten gaat om daar te schilde
ren, woonde daar op een
drukke hoek van een straat.
Iedere dag gebeurde er wel
krijg je het gevoel, dat voor
hem de objectieve tekentaal
veel nadrukkelijker aanwe
zig is dan een getuigenis van
een psychologisch proces.
Hoewel Bogart veel waarde
hecht aan de tekentaal van
de toets - heel rationeel uit
gedokterd en aangebracht -
gaat de matrie zélf met zijn
eigenstandige eigenschap
pen het werk steeds meer
overmannen.
Het chronologische proces
van deze ontwikkeling is
goed te volgen op de exposi
tie. Aan de materie verf
worden stoffen toegevoegd
die het mogelijk maken de
verf niet duimendik, maar
vuistendik aan te brengen.
Het 'schilderen' kan dan ook
ook alleen nog gebeuren op
panelen, die op de grond lig
gen. De doeken worden aan
gebracht op panelen in me
talen ramen, die staan op
stalen poten, want een spij
ker in de muur is belachelijk
geworden. De overgang van
schilder- naar beeldhouw
kunst is glijdend geworden
bij deze 'reliëfs'.
Hard rood, groen, blauw,
geel... heel primair worden
tegen elkaar uitgespeeld of
monochroom heel sprekend
gemaakt. In de zestiger ja
ren ligt, onder invloed van
'bijvoorbeeld Zero/Nul - hij
was bevriend met Schoon
hoven -, het accent op de
zuivere kleur. Contrast en
structuur werken demate-
rialiserend. Bogart blijft
trendgevoelig en zijn laatste
werk maakt hem tot een 'on
mogelijke schilder' in dit
materiaal; het brok-expres-
sionisme krijgt van doen
met kitsch. Toch blijft het
wel spannend, omdat hij zo
zijn eigen weg blijft gaan.
Behalve deze eerste grote
overzichtstentoonstelling in
Nederland met ongeveer 70
werken, is er in Het Prin
senhof te Delt - tot 24 april -
een tentoonstelling te zien
met blauwwitte schilderijen
van Bogart. Deze zijn in zijn
geboorteplaats bijeen ge
bracht onder de wat gefor
ceerde titel Les Bleus de
Delft. Niet door ons gezien,
hebben we daarover geen
oordeel. Maar omdat Bram
Bogart een spannende fi
guur is, verdienen beide ten
toonstellingen aandacht.
tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS J)
een auto-ongeluk met flinke
blikschade. De reusachtige
klappen die hij dan hoorde,
heeft hij visueel in spijkers
omgezet die met een flinke
vaart het papier opgejaagd
zijn.
Ook zonder de kennis van
deze anekdote, zijn de vaart
en de trefzekerheid die dit
werk heeft, belangrijke ele
menten. Belangrijker even
wel is het feit, dat in deze
vorm van schilderkunst de
accenten op de persoonlijke
informatie wegvallen (om
het schilderij te ervaren is
het ongelukken-verhaal niet
nodig) evenals de scheiding
tussen figuratief en ab
stract. Alles kan, als het
maar helder blijft en schil
derkunstig interessant is.
Anita Evenepoel maakt
van hedendaagse materialen
als zware transparante ny
lon en zwarte synthetische
rubber, sieraden op groot
formaat. Simpele vormen,
uitgaande van een cirkel,
heeft ze gedeeltelijk doorge
sneden, waardoor ze een
fantatisch sculpturaal effect
kregen met een sterk licht
donker effect, wat de deco
ratieve werking ten goede
komt. De ornamenten zijn
bedoeld om echt te dragen,
wat niet wegneemt dat ze
het als zelfstandig object ook
heel goed doen.
Anita, van oorsprong wis
kunde lerares, is na een pe
riode van uitsluitend echt
genote en moeder te zijn ge
weest, twee jaar geleden met
een nieuw leven begonnen:
dat van textiel-ontwerpster.
Behalve deze fraaie li
chaamsversieringen ont
werp ze ook kleding. Bij bei
den is haar uitgangspunt zo
eenvoudig mogelijke vor
men toe te passen. De futu
ristische uitvoering is ge
lukkig niet tegengesteld aan
de draagbaarheid, dankzij
de soepelheid van het ge
bruikte materiaal.
William Verstraeten: Her
plaatsen van het stadhuis. De
Vleeshal Middelburg. Open: di.-
za. 13.00-17.00 en zo. 14.00-17.00
uur (tot 12 maart).
De Vleeshal onder het stad
huis in Middelburg is door
kliefd met een wand van de
32-jarige Hulstenaar Ver-
straete. „Een semi-weten-
schappelijke benadering en
uitwerking van het idee,
concept, zonder dat men het
zuivere conceptuele kunst
kan noemen." Aan de hand
van een 17e eeuwse platte
grond van de Zeeuwse
hoofdstad en het huidige
culturele klimaat op Wal-
cheren is de kunstenaar tot
deze installatie gekomen.
tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS
William: „Ik stelde me
voor dat een jonge, blonde
vrouw de Vleeshal binnen
zou komen en even voorbij
de ingang een smalrech-
thoekig vlak ziet staan. Op
het moment dat zij dit pas
seert wordt het vlak deel
van een groot blok: 24 meter
lang, 1 meter breed en 3 me
ter hoog. Aan het blok han
gen tekeningen, foto's, aqua
rellen; werken met een re
miniscentie aan de wereld
van Escher. Zij zal verder
lopen tot aan het kopstuk
van het blok en daar de lege
hal zienin een continuele
levensgrote filmprojektie.
Het zicht wat zij eerder zag
wordt door de film ontno
men. En in de lege hal zou zij
zien, hoe de kunstenaar zich
losmaakt van de zwaarte
kracht enDe plaats van
de sculptuur in de hal stond
voor mij vast.
En wordt een disharmonie
in de plaatsbepaling van de
bezoeker gecreëerd.
Door onze correspondent
LONDEN - Drie Europese
steden, met name Londen,
Hamburg en Keulen, wer
den uitgekozen voor een ten
toonstelling die tot doel
heeft meer internationale
belangstelling op te wekken
voor het rijke artistieke en
historische verleden van het
Koreaanse volk. Ze heet
'Kunstschatten uit Korea".
Een belangrijk Londens
dagblad, The Daily Tele
graph, en de grote Britse
Midland Bank zijn haar
sponsors. Het Nationale Mu
seum van Korea in Seoel or
ganiseren alles.
Londen komt als eerste
aan de bak omdat Groot-
Brittannië in 1984 praktisch
precies honderd jaar diplo
matieke betrekkingen on
derhoudt met Korea.
Tot 17 mei is de Koreaanse
tentoonstelling er onderge
bracht in de zogeheten New
Wing Gallery van het be
kende British Museum.
Van 12 juni tot 16 septem
ber exposeren de Koreanen
hun kunstvoorwerpen in het
Museum für Kunst und Ge-
werbe in Hamburg. Later
verhuist deze ongewone ten
toonstelling naar het Mu
seum für Ostasiatische
Kunst in Keulen, waar zij
van 10 oktober tot 13 j anuari
1985 geopend blijft.
conservator van de afdeling
oosterse antiek van het Bri
tish Museum is.
Op de Koreaanse tentoon
stelling is beeldschoon aar
dewerk te zien, waaronder
verrassend sierlijke wijn
kannen, daterend uit de 12de
eeuw.
Ontdekt
De oude Koreanen maak
ten ook prachtige gouden
voorwerpen waaronder
drinkbekers, kronen en ju
welen. Veel van de tentoon
gestelde kunstschatten wer
den nog maar enkele jaren
geleden ontdekt, ondermeer
in de begraafplaats van ko
ning Moeryong (hoij regeer
de van het jaar 501 tot 523)
en diens gemalin.
Dit graf in Kongyoe dat
eens de hoofdstad van het
koninkrijk Paektsje (18 voor
Christus - 660) was, zat vol
kostbaarheden in goud, die
pas in 1971 in veiligheid ge
bracht konden worden.
Sommige sieraden zijn af
komstig uit de 'Gouden Stad'
Kyongjoe, die van 57 voor
Christus tot in 935 de hoofd
stad van het koninkrijk Silla
was.
Blikvanger
Catalogus
De fraaie catalogus van de
reizende Koreaanse exposi
tie is samengesteld door dr.
Roger Goepper, directeur
van het Keulse museum, en
dr. Roderick Whitfield, die
aan de universiteit van Lon
den Oostaziatische kunst
doceert en tevens adjunct-
Historici zeggen dat
Kyongjoe de ontwikkeling
van de Koreaanse bescha
ving sterk beïnvloed heeft.
Vlak bij de ingang van de
expositie speelt een delicate
kroon van zuiver goud, ver
sierd met jade en kleine
edelstenen voor blikvanger.
Dit ongewone kunstwerk
dateert uit de 5de of 6de
eeuw. Hij heeft een fascine
rende aantrekkingskracht.
GOES
Grandtheater - 20 u.
Schatjes, 12 j.
HULST
Koning van Engeland
20 u. Schatjes, 12 j.
20 u. Staying alive, a.l.
TERNEUZEN
Luxor
20 u. Wargames, a.l.
20 u. Schatjes, 12 j
VLISSINGEN
Alhambra I - 20 u.
Schatjes, 12 j.
Alhambra 2 - 20 u.
Moord in extase, a.l.
ANTWERPEN
Rex - 11.45,14,16.30,19en
21.30 u. Gorky park.
Rex-Club - 12,14,16.30,19
en 21.30 u. Table for five.
Metro I - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Christine.
Metro II - 12,14,16,18,20
en 22 u. The hunger
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u. First desires.
Rubens - 11.45,14,16.30,19
en 21.30 u. The day after.
Sinjoor - 11.45,14,16.30,19
en 21.30 u. Never say never
again.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. Staying alive.
Quellin I - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. De ieeuw van
Vlaanderen.
Quellin II - 12,14,16,18, 20
en 22 u Le crime.
Quellin III - 12,14,16,18, 20
en 22 u. Scrubbers.
Astra - 12,15,18 en 21 u.
The bad, the good and the ugly
Astrid - 12,14.10 en 16.30 u.
Sneeuwwitje en de zeven dwer
gen (Ned.). 18.40 en 20.50 u.
Eng. versie.
Capitole - 12,14,16,18,20
en 22 u. Comeback.
Savoy - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Confessions from a holiday
camp.
Ambassades - 12,14,16,18,
20 en 22 u. Les comperes.
Ambassades-Club I - 12,14,
16,18, 20 en 22 u. Zig zag story.
Ambassades-Club II - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. The twi
light zone,
Ambassades-Club III - 12,
14.20, 16.45, 19.10en 21.30 u.
J'ai epouse une ombre.
Ambassades-Club IV - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Le margi
nal.
Festa - 13,15,17en 21 u.
Zapped.
Brabo - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Xtro.
TIJI - 12,14.20, 16.45, 19.10
en 21.30 u. War games.
Wapper - 12,14,16,18,20
en 22 u. Carmen
BRUGGE
Komplex Zwart-Huis
Gulden Vlies 1
14.30,17.15 en 20 u. Le margi
nal.
22.30 u. Friday the 13th deel 3.
Gulden Vlies 2
14.30,17.15 en 20 u. The jear of
living dangerously.
22.30 u. Go fir it.
Gulden Vlies 3
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. Tra
ding places.
Memling
20 u. Staying alive
HEINKENSZAND
DeStenge - Werken van Teja
van Hotten. Geop. ma.tot vrij.
10-12 u. en 14-17 u. (tot 16
maart).
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig Gemeentehui-
s - Aquarel-etsen van Horst de
Blaere, lino's van Liesbeth Hu-
ser, etsen van Ernest Joachim,
fotografieken van Wim Krull en
etsen van Dietmar Noworzyn,
onder het motto „Wa stelt da noe
voo?". Geop. tijd. kantooruren.
OOSTBURG
Atelier Oudestad 66, Oude-
stad 64—66 Werken van Jan
Verschoore. Geop. di.t/m za.
10-12 en 14-18 u.
VLISSINGEN
Galerie Marquis, Nieuwendijk
15 - Nieuwjaarstentoonstelling
„5 jaar Galerie Marquis". Geop.
woe. t/m zat. 13.30-17.30 u.
zond 14-17 u.
(ADVERTENTIE!
Hoe wordt een auto eigenlijk
auto van het Jaar? Dit jaar beoordeelden 53
autojournalisten alle in 1983 geïntroduceerde
auto's.
Ze kozen voor de Fiat Uno. Om z'n ont
werp, ruimte,komfort, prestaties en zuinigheid.
Maar zeker ook om z'n wegligging.
Want de kombinatie van voorwielaandrijving,
een nieuwe voorwielophanging en een uiterst
soepel funktionerende stuurinrichting zorgt
ervoor dat de Uno als 't ware aan de weg plakt.
En zich licht en exakt laat sturen waar
u 'm hebben wilt. De nieuwe auto
van het Jaar staat bij alle Fiat
dealers. In 7 uitvoeringen, waar
onder nu ook de Uno Diesel.
4§L
•uappiui Avnoui
'sy[uii luijd UBA aftjnf
Tue^uaAoq do
taais 'jnnui ui uaua^s 'jous