Rijk verleden herleeft in Trier
eten
handel
OUDSTE STAD VAN DUITSLAND TWEEDUIZEND JAAR:
Wijnbenzine voor
Italiaanse auto 's
Goudkoorts houdt
Britten
weer in z 'n greep
7ATERDAG 25 FEBRUAR11984
EXTRA
E GLASHANDEL)
I Ongetwijfeld zullen nog
peer Nederlanders dan an-
de stad bezoeken. Het
koezel-dal mag zich van
(ïdsher in een grote belang-
telling vanuit Nederland ver-
fcugen. Begrijpelijk, want het
I niet ver van huis en er zijn
lergen, water, knusse dorpjes
i natuurlijk wijn. Wie kent
liet Cochum In de zomer
maanden lijkt het een Neder-
Indse kolonie in het Moezel-
pnd. En natuurlijk trekt ook
Trier, de parel van het dal. In
tel waren er 9000 hotelover-
pchtingen van buitenlanders
de stad. Nederland was
ed voor vijfduizend.
|„De mensen hier zijn bui-
ngewoon sympathiek en
fertelijk", zegt burgemeester
blix Zimmermann, de chris-
In-democratische burge
ester van de stad. De obli-
fete lof die elke burgemeester
Jjn onderdanen toezwaait te-
ïnover buitenstaanders
an zijn, maar Zimmermann,
|e zelf uit Beieren komt, laat
pk nog andere geluiden ho
en. „De Trierers zijn Moezel-
Janken. In tegenstelling tot
meeste andere Duitsers
fbben ze een liberale instel-
Ze erkennen wel autori
jden, maar ze zien er hele-
aal niet tegenop. Ze hebben
j altijd tegen gevochten. Te-
Jn de keurvorsten, de bis
hoppen, de Pruisen en nu te-
Jn de burgemeester", lacht
Als bewijs voor dat laatste
Ihuift hij het ontwerp over de
Ifel van een speciale munt,
|e ter gelegenheid van het
lest geslagen wordt. De kop
Bn de eerste burger is voor-
en van een Romeinse over-
Énningskrans. Zijn neus,
Tch al geen kleinood, is opge-
pzen tot uiterst oneerbiedige
pporties.
HOGERE KOERS BRENGT
WELSHE MIJN TOT LEVEN
T48
MmmB.
58 Breda/
60 km,
m te koop of
)p aanvraag.
Van onze correspondent
Gerard Kessels
IfRIER - Ooit werd van hieruit een rijk gere-
Teerd dat zich uitstrekte van Schotland tot
tJoord-Afrika. Trier, hoofdstad van het We-
Itromeinse rijk. Trier, gelegen in het land van
Ie Germaanse Treveren, werd in één adem ge-
hoemd met metropolen als Rome, Constanti-
hopel en Alexandrië. De tijden zijn wel veran-
Berd. Anno 1984 is Trier een leeglopend pro-
linciestadje dat niet eens meer honderddui
zend inwoners telt.
Maar toch, het roemruchte verleden is in Trier be-
yaard gebleven. Achter elke straathoek loert een Ro-
nein en er kan geen spade de grond ingaan of er komt
jreer een antiek fundament tevoorschijn. En dit jaar
het feest. Groot feest. Trier, de oudste stad van
buitsland, viert zijn tweeduizendjarig bestaan. De
[tad feest een heel jaar lang. Hoogtepunt wordt de
haand mei, met onder anderen een schuttersfeest met
5.000 deelnemers.
Don 076-13 57 57
lielaan 28
RA Breda
isten in bedrijfsobjecten
Nederland
ind inlichtingen
jlazing/voorzetramen.
aats:
>pe, postzegel is niet nodig,
1530 WB Ternèuzen
vierd heeft", gnuift de burge
meester met de zelfverzekerd
heid van iemand die weet dat
hij sterke kaarten heeft. Bo
vendien waren steden als
Keulen, Mainz en Kempten,
slechts militaire kampen voor
de Romeinse legioenen. Trier-
was toen al een 'urbs opulen-
tissima', een schitterende me
tropool.
Zimmermann neemt het
chauvinistische gehakketak
niet zo ernstig. „Het is geen
strijd die met zware artillerie
wordt uitgevochten, we nemen
het floret."
Loopafstand
jhermutseling
les
a-
de
2
Z7;..
(en is er nog een kleine
rermutseling geweest met
igsburg. Deze Beierse stad is
jeveer gelijktijdig gesticht
door keizer Augustus op zijn
His tussen 16 en 12 voor Chris
tus door de noordelijke regio
nen van het Romeinse rijk.
sar Augustus heeft Trier
jant voor laten gaan. Te-
cht, want 50 voor Christus
d de grote Romeinse veld-
er Caesar al een legerkamp
de Petrusberg, van waaruit
een fraai uitzicht had over
t land van de Germaanse
|tn de Treveren, die hun
am aan de stad gaven. „Ach,
zijn natuurlijk steden die er
[tiek op hebben dat wij ons
d| oudste stad van Duitsland
jjemen". zegt Zimmermann.
Keulen bij voorbeeld. „Keulen
wil nu in een keer niet meer
weten dat de stad in 1950 zijn
HH)-jarig bestaansfeest ge-
Overblijfselen uit 'de goede
oude tijd' zijn er in Trier volop
te vinden. De toerist vindt ze
binnen loopafstand. Op de eer
ste plaats natuurlijk de Porta
Nigra, de oude Romeinse
stadspoort. Dan natuurlijk het
imposante paleis van keizer
Constantijn, het grootste
bouwwerk dat de Romeinen
aan deze zijde van de Alpen
bouwden. Ook de antiek ter
men, met hun onderaardse
gangenstelsel zijn de moeite
waard.
Maar ook in latere tijden
deed de stad nog van zich
spreken. In de dom van Trier
wordt, zo wil het de overleve
ring, het kleed van Christus
bewaard. Bij bijzondere gele
genheden - en de bisschoppen
van Trier maken in hun on
metelijke wijsheid uit wan
neer dat het geval is - wordt
de 'Heilige Rock' aan de toege
stroomde gelovigen getoond.
Deze eeuw was dat in 1933 en
1959 het geval. In 1933 kwamen
twee miljoen pelgrims naar de
stad. „Wanneer het nu weer
getoond wordt, weet nie
mand", zegt mevrouw Hen-
ning van de VVV. „Het kleed
is heel broos geworden. Vroe
ger werd het opgehangen,
maar dat schijnt nu te riskant
te zijn."
Gezellig
Maar Trier is niet alleen een
stad voor historische fijnproe
vers. Ook voor wie er gewoon
eens een dagje uit wil is het er
goed toeven. De gezellige bin
nenstad met monumentale ge
bouwen, vakwerkhuisjes en
een fraaie Hauptmarkt. Als de
feestelijkheden in mei hun
hoogtepunt bereiken, is de
binnenstad eindelijk ook van
een lastig euvel verlost. De
stadsbussen die nu nog over de
voetgangerspromenade den
deren en het publiek middels
een antiek trambelletje waar
schuwen, zullen dan via een
nieuwe route hun weg zoeken.
Met zijn beroemdste zoon Karl
Marx heeft de stad het altijd
De dom van Trier.
een beetje moeilijk gehad.
Trier heeft nooit goed geweten
wat het met de grondlegger
van het moderne communisme
aan moest. Geen wonder, want
Trier is een door en door ka
tholieke stad en in het stemlo
kaal wordt steevast het hokje
van de christen-democrati
sche CDU rood gemaakt. De
laatste jaren is Trier wat bij
gedraaid. Van Marx' geboor
tehuis is een museum ge
maakt. „Dat wij niet willen
weten dat Marx hier is gebo
ren en opgegroeid is een voor
oordeel dat niet uit te roeien
valt", verzucht burgemeester
Zimmermann. „Wij hebben
het geboortehuis van Marx in
gericht als museum. De straat,
die naar hem genoemd is, be
gint een paar meter verderop.
Maar in de kranten, vooral in
het Oostblok, wordt regelma
tig geschreven dat zelfs de
straat waar Marx geboren is,
niet naar hem is genoemd."
Hoge delegaties uit commu
nistische landen reizen af en
aan. Vooral vorig jaar was het
druk toen de honderdste sterf
dag van Marx werd herdacht.
„Marx wordt hier echt niet
verstopt, hij heeft de hoge
rang die hem toekomt", verze
kert de burgemeester. „Maar
dat betekent natuurlijk nog
niet dat we de politiek goed
keuren die in naam van Marx
bedreven wordt."
Dat zeker niet, nee. De tele
foongids geeft aan dat er nog
zo'n zeventig Marx'en in Trier
wonen. Familie van dè Marx
Nee, hoor Alle Marx'en in de
stad leiden hun naam af van
de apostel Marcus. Daarmee is
de wereld weer in orde.
Moezelwijn
Middageten met Walter
Queck, de perschef van de ge
meente. Hij is een kenner van
de stad bij uitstek. We zitten
in hotel Porta Nigra, met uit
zicht op het beroemde monu
ment, dat de Bundespost dit
j aar op een postzegel heeft ge
zet ter gelegenheid van de
feestelijkheden. Queck praat
over het onderwerp, waarover
hij dagenlang college kan ge
ven: wijn. Moezelwijn uiter
aard. De omgeving van Trier
produceert de fameuzel Mo-
sel-Saar-Ruwer-wijnen, de
beste wijn van het Moezelland
en sinds jaar en dag aan de top
in Duitsland.
Queck ontsteekt in heilige
toorn als het onderwerp
knoeierij ter sprake komt. Me
nig suikeroompje onder de
wijnboeren rommelt maar
wat aan en verkoopt schitte
rend geëtiketteerde troep.
Queck: „Ik was in een restau
rant in 's-Hertogenbosch, onze
partnerstad. Daar kreeg ik in
een restaurant een Moezel wijn
voorgezet met een of andere
fantasienaam. Niet te drinken.
En die wijn wordt dan duur
verkocht als een prima Moe
zelwijn. Het etiket wordt er
waarschijnlijk in het buiten
land op geplakt."
Queck legt uit waar bij de
aankoop van Duitse wijn op
gelet moet worden. Zorgvuldi
ge bestudering van het etiket
blijkt de sleutel tot een ge
slaagde aanschaf. Wettelijk
beschermde predikaten als
'Kadinet' en 'Spatlese' staan
voor goede kwaliteit. Voor
grotere bestellingen adviseert
Queck rechtstreeks te kopen
bij de bisschop van Trier. Dan
zit het wel goed. En oh ja, niet
dat ik wegga met een slechte
indruk van Den Bosch, oftewel
Herzogenbusch, zoals ze in
Trier zeggen. „Een prachtige
stad", zegt Queck. „Wij hebben
verscheidene partnersteden,
onder anderen Metz in Frank
rijk en Gloucester in Enge
land, maar de band met Den
Bosch is het beste. Dat komt
ook omdat jullie Nederlanders
allemaal zo goed Duits pra
ten."
Van onze correspondent
Roger Simons
LONDEN - Dat de goudprijs opnieuw in de lift zit, is goed
nieuws voor Carnarvon Mining, een Brits-Australische
onderneming, die sinds afgelopen jaar goud zoekt in Wa
les. Carnarvon Mining exploiteert daar de 130 jaar oude
St. Davids goudmijn van Glogau. Dagelijks wordt 8 tot 10
ton delfstof geplet. Elke ton brengt ongeveer een halve
ounce (15,5 gram) goud op. Dat is net genoeg om St. Da
vids weer rendabel te maken.
Glogau is beroemd. Ja
ren geleden bracht haar
mijn de goudklomp voort
waaruit de trouwring van
de Britse koningin Eliza
beth, die van haar dochter
prinses Anne en die van
haar schoondochter prin
ses Diana werden ge
maakt. Op grond van een
recente beslissing van het
ministerie van Wales mag
de St. Davids mijn al het
goud dat ze voortbrengt
voorzien van een stempel
waarop de Welshe Draak
aangebracht is. Dit kente
ken geeft het goud van
Glogau voortaan een
meerwaarde van 20 pro
cent op de normale goud
prijs.
Vele Britten hebben de
laatste tijd weer de goud
koorts te pakken. Hoewel
zij doorgaans meer belang
stelling koesteren voor de
grote buitenlandse goud
mijnen, zijn de kleintjes
van Wales opnieuw in
trek. De delfstofkundige
dienst van de Britse staat
zegt dat binnen afzienbare
tijd weer een half dozijn
Welshe mijnen weer in ex
ploitatie zullen zijn en dit
telkens met 20 tot 30 arbei
ders.
De goudmijnen van Wa
les zij n erg oud en hun ont
ginning kost heel wat.
Vroeger waren het hoofd
zakelijk particulieren die
hen ontgonnen. Kleine on
dernemingen vonden het
speuren naar goud in de
Welshe ondergrond te ris
kant. Grote concerns, zoals
Anglo-American en RTZ
hadden alleen belangstel
ling voor buitenlandse
mijnen. Vandaag de dag
vinden vele ondernemin
gen een half dozijn kleine
goudmijnen in Groot-Brit-
tannië nog zo kwaad niet.
Het kapitaal dat Car
narvon Mining nodig heeft,
om de St. Davids mijn van
Glogau te kunnen ontgin
nen, komt in hoofdzaak
van twee Austalische mi-
neralenmaatchappijen: De
Great Victorian Gold
Company en de Magnet-
Group.
In het oude Welshe
graafschap Merioneth
wordt al sedert het midden
van de vorige eeuw ijverig
naar goud gezocht. In 1862
en 1863 had dit ondermeer
tot gevolg, dat in Londen
twaalf maatschappijen
voor de ontginning van
goudmijnen opgericht en
hun aandelen ter beurze
geïntroduceerd werden.
Samen kregen zij bijna
700.000 pond achter zich.
Mijnwerkers verdienden
toen maar één pond per
week.
Einde 1863 bleek even
wel, dat de goudmijnen
van Wales veel minder op
brachten dan verwacht.
Hierdoor werden de aan
delen van de mijnen prak
tisch waardeloos. Experts
schreven de mislukkingen
toe aan fraude en corrup
tie.
Op de plaats waar Car
narvon Mining tegenwoor
dig naar goud zoekt, deden
sedert dien minstens der
tien verschillende ven
nootschappen en particu
lieren datzelfde werk. De
St. Davids mijn bevindt
zich Vlakbij Barmouth.
Tussen 1900 en 1907 werd
daar door de St. Davids
Gold en Copper Mines niet
minder dan anderhalve
ton goud naar de opper
vlakte gehaald. De plaat
selijke bevolking vertelt
echter, dat toen minstens
evenveel goud in de zak
ken van de mijnwerkers
naar de bovengrond ge
bracht is.
Tegenwoordig zijn bij
Carnarvon Mining maar
vijf mijnwerkers in dienst.
Ze hebben een overeen
komst ondertekend waar
bij ze alle vijf ontslagen
worden als een van hen
goud blijkt te stelen. Van
een modern veiligheids
systeem is nog geen spra
ke. De eerste opbrengst
van de mij n, 4,5 ounce ruw
goud, werd in een jampotje
naar Londen gebracht. Zo
nam de firma Blundell, die
daar goud raffineert, het in
ontvangst.
De tunnels in de aan
Carnarvon Mining ver
pachte ondergrond zijn
mee dan 7 km. lang. Car
narvon heeft een bekende
geoloog geëngageerd om
haar mijnwerkers te hel
pen bij het zoeken naar de
beste goudlagen. Hoewel
de St. Davids mijn in haar
130-jarig bestaan toch 2,5
ton goud opgebracht heeft,
is zij nog lang niet uitge
put.
Carnarvon Mining
neemt dit jaar harde dia-
mantboren in gebruik om
deze te sneller gouderts te
kunnen blootleggen. De
aanschaf van dergelijke
boren vergt een uitgave
van meer dan 1 miljoen
pond. Die kosten zullen ge
dekt worden door een uit
gifte van nieuwe aandelen.
Het Brits-Australische
concern is van plan gedu
rende vijf a tien jaar op
beperkte schaal in de Wel
she ondergrond naar goud
te zoeken. Valt het mee,
dan bouwt ze in Wales gro
te installaties om weke
lijks de 300 ton gouderts te
kunnen bewerken. Met een
halve ounce goud per ton
zal de jaarlijkse goudpro-
duktie dan ongeveer 7.500
ounce bedragen. Op basis
van 100 dollar exploitatie
kosten per ton, wordt de
toekomstige jaarlijkse
winst van deze goudmijn
op 1,3 miljoen dollar bere-
kend.
De grote markt van Trier.
Burgemeester Felix Zimmermann.
De Porta Nigra in Trier.
ROME - Ook Italië is er nu achtergekomen, dat lood in de benzi
ne een gevaar is voor de volksgezondheid. Besloten is dus er wat
aan te gaan doen, en om de oplossing niet ai te ver van huis te
zoeken, wordt overwogen het lood te vervangen door alcohol uit
wijn.
De Brusselse voorschriften tegen de aanwezigheid van lood in
de autobrandstof dateren van 1977, maar Italië heeft tot nog toe
nagelaten zijn oliemaatschappijen en zijn autoproducenten te
verplichten noodzakelijke voorzieningen te treffen. Toch mogen
de EG-landen vanaf 1 januari 1985 geen auto's meer produceren,
die niet aan het verbruik van loodvrije benzine zijn aangepast.
In Italië zijn het de laatste tijd vooral de milieugroepen, die de
publieke opinie wijzen op de grote gevaren van de loodvergifti-
ging. In vrijwel alle grote steden zijn acties ondernomen om
overheid en publiek van de gevaren te doordringen.
De Italiaanse benzine is vuiler dan die andere Europese lan
den; wat hier regel is (0,4 gram lood per liter) is elders nog maar
uitzondering. Nederland en de andere Westeuropese landen
hebben maatregelen in voorbereiding om het loodgehalte per li
ter benzine terug te brengen tot voorlopig 0,25 gram en uiteinde
lij k nog maar tot 0,15 gram, precies zoals Brussel wil. In Italië is
de loodvergiftiging groter dan eldersrond de 50 microgram per
1 liter bloed. In Nederland is dat ruim 10 microgram lager, en in
Denemarken en Engeland zelfs 25 microgram lager.
Het Italiaanse ministerie van landbouw heeft nu de weten
schap aan het werk gezet om te kijken of alcohol uit wijn het
lood kan vervangen. Een eerste conclusie zal onverdeeld gunstig
zijn voor de wijn-optie. Loodvrije benzine voor 10 procent be
staande uit alcohol zou geen al te drastische technische ingrepen
in de moter behoeven, en geen invloed hebben op het prestatie
vermogen van die moter.
Als de met wijn aangelengde benzine inderdaad het Italiaanse
wagenpark aan de gang kan houden, zal dat Italië een flinke
slok op de energieborrel schelen: 10 procent minder olie hoeft
dan voor autobrandstof te worden ingevoerd. Bovendien, en
daar gaat het ministerie van landbouw juist om, zouden de Ita
liaanse wijnboeren er mee gebaat zijn, omdat zij op het ogenblik
en in de toekomst hun wijn nog niet aan de straatstenen kwijt
kunnen.