per.
BLIEK
Il^méÉS
iniaturen
PLOSSING
1 1
FIAT UNO. AUTO VAN HET JAAR 1984.
Plannen voor
Biko-film
vallen slecht
A55
wnENSDAG 15 FEBRUAR11984
T3Z PAGINA 2
Het Hoge Noorden in het 'Zuiden'
311
muwjmi
1
1961
iels rood
1960
ikerrood
1979
uwmetallic
1979
jdmetalllc
1977
ikerrood
197?
dn
1971
Ni
1979
ige
1981
gels rood
1961
luwmetalllc
1979
od
1979
od
197!
ht blauw
197!
ht blauw
1977
snnarood
1962
Bnna rood
1982
Budmetallic
1981
Bel
1980
Bel
1979
Bige
197!
oen
1976
)0d
1975
laan
50d
IMS
1960
rijs
1980
auwmetalllc
197!
eel
197!
Ivergrijs
197!
ood
1977
eel
1977
ood
1977
ood
1977
anaf 1925
'Uit het Noorden'. Van Ab-
bemuseum, Eindhoven.
Open: dinsdag t/m zaterdag
10-17 uur en zondag 13-17
uur (t/m 26 februari)
HET lijkt er een beetje op,
dat het Van Abbemuseum
teruggekeerd is naar de da
gen van weleer. Een gebouw
zo maar vol met schilderij
en. Doeken van drie kunste
naars uit het hoge noorden,
uit Noorwegen en Denemar
ken, die bijna deze hele
eeuw vertegenwoordigen:
Munch (1863-1944), Jorn
(1914-1973) en Kirkeby (1983).
Toch is deze expositie niet
samengesteld om een histo
rische lijn aan te geven,
maar om een sfeer en men
taliteit aan te duiden. Het is
een soort klimatologische
expositie waarin de mythe
van het noorden wordt be
zworen in typisch eigen
kleurstellingen en psychi
sche processen. Maar ook los
van moeizame benaderingen
is deze tentoonstelling voor
ieder die van kunst wil of
kan genieten een boeiend
spektakel.
De omslag van de catalo
gus is grauw en er staat een
tekst op afgedrukt van Phi
lip Otto Runge over de zon
achter regenwolken, die
even doorbreekt en de na
tuur laat triomferen. Het
beeld van de gefolterde
mens opgesloten binnen
rotsformaties en eeuwig
huilende bossen of starend
over de regenachtige vlaktes
van een water- en weidege
bied van het noorden is dat
een cliché? Munch zei: „Het
wil maar niet doordringen
dat mijn schilderijen het re
sultaat zijn van diepe ge
dachten, van lijden - het zijn
voortbrengselen van slape
loze nachten, de vruchten
van fysieke en mentale fol
teringen." En Jorn: „Ner
gens op de wereld gaan
schoonheidsminnaars zo
dikwijls en zo noodgedwon
gen over in waanzin en ar
moede als hier. Wij zijn
daarin opgevoed". Kirkeby
heeft het over zijn 'spook
achtige intentie' van voort
durend helderheid willen
scheppen, inventaris opma
ken te midden van een 'Glij
dend Gevoel'...
Alle drie de kunstenaars
hebben telkens weer gepro
beerd elders aan de sfeer
van hun land te ontkomen
en werden er telkens weer
heengezogen. Daardoor is er
een wisselwerking ontstaan
met weliswaar grote artis
tieke stromingen in Europa
èn een wel zeer klimaatge
bonden noordse vertaling
daarvan. Daarom is deze
tentoonstelling bij een eerste
blik mogelijk wat verwar
rend. Er zijn afzonderlijke
zalen voor de drie kunste
naars gemaakt. De groepe
ringen van de schilderijen,
zowel binnen het werk van
iedere schilder afzonderlijk
als ten opzichte van elkaar,
hebben vooral te maken met
golfbewegingen binnen het
totale psychologische kli
maat en niet met een chro
nologische ordening. Je moet
eigenlijk een paar keer op en
neer door de tien zalen om
dat goed te ondergaan; om te
ervaren waar de artistiek-
emotionele raakvlakken van
de drie noordelingen liggen.
Een tijdgenoot van
Munch, de schrijver Strind-
berg, constateerde dat zijn
tijd steeds meer genoeg be
gint te krijgen van leugens
in de kunst (idealen voor
werkelijkheid aanzien).
„Wij willen de héle waar
heid zien". De drie hebben
allen iets revolutionairs in
hun manier van omgaan
met de schilderkunst (bij
Kirkeby trouwens het meest
geïnstitutionaliseerd); het
gevoel van verzet is bij hen
aanwezig. Maar geen bruut
verzet; het wordt opgevan
gen in een mythisch gevoel,
dat psychische weerbaar
heid aanmaakt. Wat is
waarheid?
Edvard Munch zwierf 20
jaar rond in Frankrijk,
Duitsland en Italië, maar
liet het contact met Noorwe
gen nooit los. Thema's van
dood, eenzaamheid, het na
tuurgeweld en melancholie
beheersten zijn leven en
doeken. Zij psychische span
ningen zijn hem soms teveel
geworden. Alcohol en vrou
wen versterken alleen maar
zijn gevoel van onmacht.
Met een nerveuze streek
probeert hij vooral verslag
te doen van zijn stemmin
gen. Met het 'noorderlicht'
op zijn palet schrijft hij bij
na letterlijk zijn verhaal
over een onmachtige mens,
die nauwelijks contact kan
krijgen met de omringende
natuur en medemensen.
De samensteller van deze
expositie, Fuchs, wijst erop
dat Munch in de kunstge
schiedenis slechts meetelt
vanuit de periode, dat hij
zich op de Europese scene
bevond en de laatste dertig
jaar van zijn leven, stil
schilderend in het noorden,
eingelijk onbekend is. Uit
zijn grote erfenis heeft deze
tentoonstelling veel werk
gehaald uit die tweede pe
riode van zijn leven. Met een
zeer persoonlijke artistieke
vrijheid getuigt hij in dat
oeuvre van een persoonlijke
onvrijheid. Vaak aangrij
pend.
Asger Jorn is hier vooral
bekend geworden vanuit de
Cobra-beweging, die de al-
ler-individueelste expressie
verheerlijkte. Jorn was veel
méér en maakte een interes
sante ontwikkeling door via
Parijs (Léger), Klee, Miro
e.d. tot een ritmisch schilde
ren met materie en kleur.
Zowel in zijn manier van
schilderen als de motieven
die hij kiest hoort hij bij
Munch; of beter bij artisten
die hun verbondenheid met
het noorden tot uitdrukking
brengen. Op deze expositie
is Jorn enkel aanwezig van
uit de laatste twintig jaren
van zijn bestaan. Jorn was
een - ook politiek - strijdba
re figuur, die zich in Europa
en Zuid Amerika warmde
aan nieuwe maatschappelij
ke ontwikkelingen. Zijn Co-
bra-achtige doeken zijn hier
vaker te zien geweest maar
binnen dit kader kijk je er
toch opnieuw naar.
1
it
Edvard Munch: Drie naakte mannen in boslandschap; ca. 1920.
Kunstforum, Schelderode. Open: op week
lagen van 14-18 uur. Op zon- en feestdagen
van 10-18 uur. Dinsdags gesloten.(Tot en met
26 februari)
In de galerie Kunstforum te Schelderode
lij Gent is momenteel een boeiende expositie
ngericht van eigentijdse miniaturen, die van
lu af om de drie jaar zal worden georgani-
eerd en als Miniatuur-Triënnale met een
aaraan verbonden internationale wedstrijd
iet verschillende prijzen geconstitueerd.
Op deze eerste Miniatuur-Triënnale zijn 89
.unstenaars vertegenwoordigd met 172 wer
en. Uit deze aantallen blijkt hoeveel meer
unstenaars dan men in het algemeen denkt
ich geheel of gedeeltelijk uitdrukken op
lein, tot zeer klein formaat. Bij deze Triën-
ale van de miniatuur is er natuurlijk geen
prake van de miniatuur in de engere, laat
taan in de oorspronkelijke zin, maar van
terk op klein formaat in de genres schilder-
tekenkunst en grafiek.
Afgezien van enkele notoire missers,
aartoe o.a. de illustratieve tekeningetjes
[an een man als Jacques Vergaert behoren,
beweegt zich het bekroonde en ingezonden
werk op hoog niveau. Wat de grafiek betreft
valt hier onmiddellijk de aquatintkunst van
de jonge Nederlander Joop Vegter op met
zijn verstilde prentjes van een kruisbes, een
schaaltje kersen, een enkele citroen, die met
hun verfijning en poëtische uitstraling on
willekeurig de op dit gebied onovertroffen
Japanse meester Hamaguchi in herinnering
roepen.
Ook de Nederlander Karei Sirag springt er
met zijn op hout geschilderde landschapjes
duidelijk uit, evenals de Vlaming Renaat
Ivens met twee subtiele landschappelijke ab
stracties. Dan is er een interessant blad met
tekeningen van de overleden Vlaamse beel
dend kunstenaar en dichter Paul Snoek en
zonder meer boeiend zijn ook de inzendingen
van Jef van Tuerenhout, Ilse van den Bo-
gaert en Roger Wittewrongel, de laatste met
een paar opvallend gaaf geschilderde naakt-
studies vertegenwoordigd. Lang niet altijd
zal de zelfstandige kritische beschouwer het
eens zijn met de keuze van de jury, maar dat
doet er niet toe. Op deze expositie valt zoveel
kwaliteit te genieten, dat een bezoek aan
Schelderode alleen maar aangeraden kan
worden.
films
GOES
Grandtheater
Schatjes, 12 j.
20 u.
TERNEUZEN
Luxor
20 u. Even en oneven, a l.
VLISSINGEN
Alhambra I - 20 u.
Yab Yum op stelten.
Alhambra 2 - 20 u.
The chosen.
ANTWERPEN
Rex - 11.45,14, 16.30,19 en
21.30 u. Gorky park.
Rex-Club - 12,14,16.30,19
en 21.30 u. Table for five.
Metro I - 12,14,16,18, 20en
22 u. Staying alive.
Metro II - 12,14,16,18, 20
en 22 u. The twilight zone.
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u. First desires.
Rubens - 11.45,14,16.30,19
en 21.30 u. The day after.
Sinjoor - 11.45,14,16.30,19
en 21.30 u. Never say never
again.
"endome - 14,16,18, 20 en
22 u. Jaws, deel 3.
Quellln I - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. De leeuw van
Vlaanderen.
Quellln II - 12,14,16,18,20
en 22 u. Yout ticket is no longer
valid.
Quellln III - 12,14,16,18,20
en 22 u. De verraderlijke lippenb-
stift.
Astra - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Kentucky fried movie.
Astrld - 12,14.1 Oen 16.30u.
Sneeuwwitje en de zeven dwer
gen (Ned 18.40 en 20.50 u.
Eng. versie.
Capltole - 12,14,16,18, 20
en 22 u. The lady in red.
Savoy - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Confessions from a holiday
camp.
Ambassades - 12,14,16,18,
20 en 22 u. Les comperes.
Ambassades-Club I - 12,15,
18 en 21 u. For those I loved.
Ambassades-Club II - 12,
14.20, 16.45,19.10 en 21.30U.
The king of comedy.
(ADVERTENTIE)
MESELWN HET JAAR
Een auto wordt pas Auto van het Jaar als
ie op een groot aantal eigenschappen 't hoogst
scoort. Dit jaar koos een internationale jury van
autojournalisten voor de Fiat Uno.
Om z'n ruimte, prestaties, komfort, zuinig
heid en wegligging. Maar zeker ook om z'n
totale ontwerp Want dat maakt de Uno ook
technisch net zo geschikt voor een dieselmotor
als voor een benzinemotor. Het feit dat de
Uno Diesel een verbruik van maar 1 op 21,3 bij
90 km en een top van 140 km heeft, g
zegt genoeg. De nieuwe Auto van -~"-™
het Jaar staat bij alle Fiat dealers.
In 7 verschillende uitvoeringen,
waaronder de Diesel van het Jaar.
Ambassades-Club III - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Garcon.
Ambassades-Club IV - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Le margi
nal.
Festa - 13,15,17 en 21 u.
First blood-Rambo.
Brabo - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Xtro.
Tijl - 12,14.20,16.45,19.10
en 21 30 u. War games.
Wapper 12,14,16,18, 20
en 22 u. Carmen.
BRUGGE
Komplex Zwart-Huis
Gulden Vlies 1
14.30,17.15 en 20 u. Friday the
13th deel 3.
22.30 u. Le beau marriage.
Gulden Vlies 2
14.30,17.15 en 20 u. Enigma.
22.30 u. Table for five.
Gulden Vlies 3
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. Go
for it.
Memllng
14.30 en 20 u. Staying alive.
Rembrandt
14.30,16.45 en 19 u. Sneeuw
witje.
21 u. Revenge of the ninja.
GENT
Decascoop
1 - 15, 17.30, 20 en 22.30 u.
The day after.
2 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
Heat and dust.
3 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
Friday the 13th.
4 - 15,17.30, 20en 22.30 u.
De leeuw van Vlaanderen.
5 - 15,17.30, 20 en 22.30 u
Het Osterman weekend.
6 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
War games.
7 - 15,17.30, 20 en 22.30 u
An officer and a gentleman
8 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
Days of heaven.
9 - 15,17.30 en 20 u. Never
say never again.
10 - 15,17.30 en 20 u. Staying
alive.
exposities
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig Gemeentehui-
s - Aquarel—etsen van Horst de
Blaere, lino's van Liesbeth Hu-
ser, etsen van Ernest Joachim,
fotografieken van Wim Hull en
etsen van Dietmar Noworzyn,
onder het motto „Wa stelt da
noe voo?". Geop. tijd. kantooru
ren.
OOSTBURG
Atelier Oudestad 66, Oudestad
64-66 - Werken van Jan Ver-
schoore. Geop. di.t/m za. 10-12
en 14-18 u.
VLISSINGEN
Galerie Marquis, Nieuwendijk
15 - Nieuwjaarstentoonstelling
„5 jaar Galerie Marquis". Geop.
woe. t/m zat. 13.30-17.30 u.
zond. 14-17 u.
JOHANNESBURG (REUTER)
- De Zuidafrikaanse staatsra
dio heeft felle kritiek geleverd
op de plannen van regisseur
Richard Attenborough, de ma
ker van de film 'Gandhi', een
film over Zuid-Afrika te ma
ken. Volgens de radio is Atten
borough er op uit door zijn
film een martelaar te maken
van Steve Biko, de zwarte lei
der die in 1977 in gevangen
schap stierf. De dood van Biko
leidde tot felle reacties in de
hele wereld.
•sijuii jnap 'sjjuij 400S
-jjep 'japuosijun 'uiooq aiaapcjqaS 'sijuij
amioui 'dsaS 'japuosLqoaj 'jnap luequaA
-oq 'ijoqapuoq qep 'aurep uaaq iSuissojdo
