ND ÜÏPÖ 'Ik ben er van overtuigd dat ik gek ben' AGENDA Julio Cor superieure nederigheid Milj oenen- prijs voor operazangeres iiiMMaimia Uitgeverij 'WEL' tien jaar actief OPLOSSING [jlMSPAG 14 FEBRUAR11984 I NIEUWE ELPEE VAN JOHN CALE 'HET LOON VAN DE ANGST' ILVERSUM 2 Legende Angst Cultfiguur Lijken dat het lischien is dat |cht van de mens* /en alm Potok, auteur ontstaan, die M log steeds wil horeJ libliek merkt ook dj |van elkaar houder nt op de een of andeJ - op een zaal over.bj kan de reacties en (Natuurlijk zit er repertoire in, waritL bu het te beperkt blij.l ukkig ben ik die vre-F J zorg tegenwoordig It Ramses beschonken1 Jneel verschijnt, war| sinds vijf jaar hele. og. Ik hoef nu nied ag te zijn, dat het foJ bm hebben we La LisJ (g in televisiespelenol den, terwijl haar au fir wel naar uit ging? j ik in een paar as verschenen, schret derland, dat een niej lice was geboren, maal |heb ik nooit meer iet van de heren regis-l i Nederland mag je a! Is nu eenmaal geen ao| |jn. Dat zal wel iets k Thebben met de interj Itische hokjesgeest. 1 lijk is dat anders, Jaar zangers als Azm Jacques Dutronc, t serieuze films spelenj jat wel jammer, wanti) let enig om te doen. lezelf best als drair 'ctrice kunnen voorste aar het is veel te dun) llf iets te ondernemeif Lrote televisieshows, T met Bob Rooyens hij ,1, is geen geld meer t Jaar in Hilversum. Alk enwoordig quiz en daj |fe tussendoor een lie h. Mensen, die enig art (iveau willen zien op ij absoluut niet aan h«| bn, terwijl ze wel alk (kijkgeld betalen. Het ij Verloedering." sbeth List en Robert Ni| I presenteren hun get Ijke programma o.a. op 1 ari in Terneuzen en opl lari in Middelburg. Oplj lis List samen met Rai Tiaf fy in De Kring in R» lal. T3Z PAGINA GIDS 2 Ijournaal. 18.25 Toppers i 119.02 Pim Jacobs' platensca 1 Hollywood Boulevard. 2d jette/musical. 21.02 Attena Roger West. 21.34 Lidf nofoonmuz. 22.02 AVRJ anorama eretribune. NOT I Met het oog op morgen. VI 0.02 Elpee-tuin. 2.02 Gnf L 5.02 Truck. levende woord. 7.21 Echo. (7j en 8.30 Nws.) 8.55 Postbus 5: 9.05 NOS-sportief. 9.24 Vfi tanden. 9.30 Nws. KRO: 0.33| aar maar goed zit. 10.00 klemmen (10.30 Nws.) U| er worden we allemaal. 1I| 11.33 Met Anne. 12.00 I" t. Overh.voorl.: 12.16 Uitz. v| lbouw. NOS: 12.26 Meded. v en tuinbouw. 12.30 D: 12.36 Echo. 13.00 Nws. o-politiek. 13.30 Nws. ooiradio. NOS: 14.30 Nws. :o: 14.32 Open Schooltijd Th( Medische geheimzinnig^ 3: 15.03 NOS-Ombudsnu 10 Nws. 15.32 Een leven I OS: 16.00 TROS Nws.sW 30, 17.30 en 18.00 Nws. 1*1 15, 17.00 en 17.36 Aktua). P] 10 Uitzending van de EVP. H<I rb.: 18.30 Het voordeel vanj fel. TROS: 19.00 TROS T ^service. 20.00 Nws. 20.03 Fin X) Om het boek. Teleac: 21.30] len en schilderen (6). 22.00jf vor, herh. les 9. TROS: /s. 22.40 Een dode uit het Oc hoorsp. 23.00 Proeflokaal. vs. DS: Ieder heel uur nieuws. v| V: Van 7.00-18.00 Aktualitö a Dingen van de dag. 7.04 C ;meurders. 9.03 In afwacl m.11.03 Doorloper. 12.03 PjL en 3.14.03 Peter Holland. 1^-^fi ?rrukkelijke 15. NOS: 18.WJ 'ondspits. VARA: 19.02 Hoij eden. 20.02 Popkrant. 21.02 MCj )gs. ROS: 7.00 Nws. 7.02 Een l orgen met Maarten Biesh^ 00 Nws). 9.00 Continu klasjj .00 TROS-concertzaal. 33.00^ .3.05 De klass. top tien. NM 4.00 Vocaal recital. 14.15 In ►ezetting. Tokyo Kwartet dass. muz. van Duitse cornP*!B beroemde soloconcerten: Gershwin. 16.00 Literama, oL| kunstbedrijf. 16.45 Woord ^1 niddag. NCRV: 20.00 ComPÏ enportret van Handel, m.n^i Hadio Kamerorkest. 21.30 L1™ na. 22.25 Kerkorgelconcert. BOVEN DE partituur van zïjn compositie Vexations schreef Erik Satie in 1893 dat het voor de vertolker van het stuk aanbeveling ver dient zich in complete stilte en onbeweeglijk voor te be reiden op het 840 maal ach tereen spelen van het thema. Het duurde tot 1963 dat de zeventig jaar eerder ge schreven compositie daad werkelijk in zijn geheel een concert van 36 uur - werd uitgevoerd. De organi satoren van dit project, waaraan dertien pianisten deelnamen, waren de avant- gardistische componist John Cage en Welshman John Cale. De voorliefde van Cale voor het extreme loopt als een rode draad door zijn le ven en werk. Al vroeg bleek dat een eventuele carrière van hem alleen maar een muzikale zou kunnen zijn. Op achtjarige leeftijd speel de hij zijn pianocompostities voor de BBC-radio. In Enge land studeerde hij viool en piano aan de London Con servatory of Music. Daar werd hij in 1963 wegge stuurd 'omdat ik niet deed wat ik geacht werd te doen'. Desondanks, of misschien juist daarom, kreeg Cale een dure studiebeurs om in de VS zijn klassieke studies voort te zetten, onder ande ren bij Aaron Copeland. Niets lijkt dan een loop baan als concertmeester in de weg te staan. Behalve John Cale zelf. Copeland be titelt hem als 'te destructief', bijvoorbeeld wanneer hij als onderdeel van een composi tie een piano uit een heli kopter wil laten gooien. Tij dens en na zijn studie legt Cale zich toe op het werk van avantgardisten als Ter ry Riley, Cage en La Monte Young. Een van de aanwezigen bij de marathon-vertolking van Satie's Vexations in '63 is Andy Warhol, het middel punt van het artistieke, toen nog 'hippe' leven in New York. Hij zoekt muzikanten voor zijn club The Velvet Underground, waar hij zijn gasten op 'total experience' fêteert. Warhol formeert de gelijknamige band met als stuwende krachten Lou Reed, John Cale en het Duits-Poolse fotomodel Ni- De groep wordt in de loop der jaren een levende legen de. Terwijl de flower-power hevig woedt en de meeste groepen op optimistische toon vogels, bloemen en bijtjes bezingen verrast de Velvet Underground met keiharde, monotone com promisloze muziek. De tek sten zijn onconventioneel, met thema's als drugsver slaving) en sm-seks. Na ru zie tussen Reed en Cale valt de groep in 1968 uiteen. Zo wel Cale, Reed als Nico blij ven in hun daaropvolgende solocarrières tot op heden nummers van de VU in hun repertoire opnemen. Vanaf 1970 begint John Cale met de uitbouw van een reeks imponerende solopla ten. Dat jaar verschijnt Vin tage Violence. „Eén grote vingeroefening", zegt Cale jaren later over die plaat. Een jaar later maakt hij sa men met Terry Riley de ex treme elpee Churches of Anthrax, ook geen commer cieel succes, net zo min als het klassiek getinte The Academy in Peril (1971). „Toen ik bij de VU weg ging wilde ik natuurlijk iets anders doen. Achteraf beke ken was het allemaal een beetje tè anders om ook maar een beetje aan te slaan", zei Cale later. Met dat probleem zou hij altijd blijven worstelen, hoewel hij vanaf 1974 geschiedenis zou schrijven met de meest schitterende platen. Hij toont zijn ware aard, kracht en creativiteit als rockar tiest op Fear ('74), Slow Dazzle en Helen of Troy ('75). Perfect afgewerkte el pees waarop Cale op emotio nele wijze de luisteraar en zichzelf meesleept in zijn ge dreven muziek. „Fear is a man's best friend", zingt hij hartverscheurend. Tijdens optredens komt het voor dat Cale, gek van angst voor de door hem opgeroepen krach ten in zijn muziek, beschut ting zoekt onder zijn piano. Toch vormt de hoge kwa liteit van zijn platen en op tredens geen garantie voor succes. Tussen '75 en '80 pen delt Cale, met zijn ziel en zijn composities onder zijn arm, heen en weer tussen de VS en Engeland. Hij blijft een cultfiguur waar de pla tenmaatschappijen geen brood in zien. Te hooi en te gras produceert hij platen voor Nico, The Stooges en Jonathan Richman en The Modern Lovers. Ook bij het produceren van platen telt voor hem alleen hoge artis tieke kwaliteit. Pas in 1980 komen er weer platen uit van John Cale. Als teken van leven brengt hij de live-elpee Sabotage en de mini-elpee Animal Justi ce uit, de laatste in eigen be heer. Ook hierop is te horen dat Cale absoluut geen knie val voor de commercie wil doen. Hij brengt andermaal harde, huiveringwekkende en gedreven songs, soms af gewisseld met romantische, gevoelige nummers, ten ge- John Cale ...Duivel uitdrijven - FOTO ARCHIEF DE STEM hore. „Muziek maken is een manier van duivel uitdrij ven voor mij", zegt hij zelf. „Ik maak muziek om mezelf en mijn limieten te ontdek ken". In 1981 weet Cale platen maatschappij A&M zo ver te krijgen dat er weer een plaat verschijnt: Honi Soit. Wederom een perfect pro- dukt, in de stijl van zijn meesterwerk Helen of Troy. Het publiek en de platen maatschappij beslissen an ders: 'te moeilijk verkoop baar'. Na een half jaar ligt de plaat tussen de ramsj. Steeds is het werk van Cale een afspiegeling van zijn persoonlijk leven. Het jaar 1982 betekent een om mekeer in zijn tot dan chao tisch, paranoïde en emotio neel leven en werk. Weer bij zijn 'oude' maatschappij Is land, waar ook Pear, Slow Dazzle en Helen of Troy uit kwamen, verschijnt Music for a new Society. Ingetogen, hypnotische muziek, die een perfecte synthese tussen klassieke en popmuziek is. En dit jaar is er weer een plaat van Cale uitgebracht. Op Caribbean Sunset lijkt het er op dat de 41-jarige kunstenaar niet noodzake lijkerwijs een gekweld en getergd man moet zijn om toch indrukwekkende pres taties te leveren. Caribbean Sunset geeft bij vlagen het beeld van John als redelijk gelukkig mens, die met vak kundige musici, onder wie Brian Eno, prachtige rock muziek maakt. De duivels van Cale lijken bezworen als loon voor de angst. Het ope ningsnummer van CS, Hun gry for Love, zou met zins neden als 'you can walk on water 'cause you're feeling strong' zelfs op de EO-land- dag misbruikt kunnen wor den. Maar vooral in muzikaal opzicht klinkt de plaat toch ook als vanouds. Nog steeds weet Cale de luisteraar on verhoeds naar de keel te vliegen om hem mee te sle pen, de hoogte of de diepte in. Nog steeds blikt Cale cy nisch naar de hem omrin gende wereld in nummers als Magazines, Villa Albani (het Witte Huis) en Modern Beirut Recital. De rauwe, dwingende stem van Cale wordt op deze plaat voorts begeleid door gitarist Dave Young, bassist Andy Heer mans en drummer Dave Lichtenstein. Met deze band uit New York trad Cale vo rig jaar op, onder meer tij- EINDREDACTIE WIM VAN LEEST dens het Torhout-Werchter- popfestival. Eerder dat jaar had hij bewezen niet eens een band nodig te hebben tijdens de soloconcerten die hij hier gaf. Zichzelf beurtelings op gitaar en piano begeleidend bracht Cale zijn nummers met een nog grotere kracht dan wanneer ze door een band worden gespeeld. Cale is wel degelijk concertmees ter geworden. Tijdens de optredens die hij in Nederland geeft, vol gende week woensdag in Tilburg en vrijdag in Rot terdam, wordt John Cale weer door zijn New Yorkse band vergezeld. Het lijkt er op dat de belangstelling voor zijn muziek nu eindelijk toe neemt. De concerten zijn in de regel snel uitverkocht. De BRT, een omroep met nogal eens oor en oog voor kwali teit, heeft Caribbean Sunset inmiddels grijs gedraaid. „Ik ben er van overtuigd dat ik gek ben, maar niemand ge looft me", zei Cale vorig jaar na zijn optreden in Torhout. Steeds meer mensen gaan hem wel geloven, in de we tenschap dat de gekte van Cale borg staat voor kwali- teitsmuziek, zoals die maar zelden wordt gemaakt. Ton Boender DE AGENDA voor de ko mende weken ziet er als volgt uit: Burning Spear, 15 februari in Utrecht (Vredenburg) Tina Turner, 17 februari in Den Bosch (Maaspoort) John Cale, 22 februari in Tilburg (Noorderligt) en 24 februari in Rotterdam (Are na) Concteau Twins, 17 februari in Eindhoven (Effenaar) Kowalski, 25 februari in Til burg (Noorderligt) Saxon, 28 februari in Nijme gen (Vereeniging Hall Oates, 14 maart in Den Haag (Congresgebouw) Joe Jackson, 14 april in Rot terdam (Ahoy) Johnny Osbourne, 2 maart in Rotterdam (Arena) en 3 maart in Eindhoven (Effe naar) Fat Gadget, 17 maart in Rot terdam (Arena) en 22 maart in Eindhoven (Effenaar) Billy Cobham, 21 maart in Rotterdam (Arena) en 24 maart in Den Bosch (Casino) Simple Minds, 31 maart in Rotterdam (Ahoy) Door Anton Theunissen In 'De Mierenmoordenaar', het boekje waarmee de zondag in Parijs overleden Argentijnse schrijver Julio Cortózar (69) destijds in Nederland is geïn troduceerd staan drie mensty pes beschreven. Eén daarvan is eigenzinnige beschouwer 'cronopio', Cortózar zelf, zeg gen al zijn lezers. In zijn laat ste boeken is deze 'cronopio', onmiskenbaar weemoedig ge worden, een man, die kampte met morele twijfels. Net als een andere meester van de Latijns-Amerikaanse literatuur Jorge Luis Borges moest Cortózar aan het einde van zijn leven, waarschijnlijk uit onvrede met het beeld van de twijfelaar dat men van hem had, de man die ondanks zijn linkse overtuigingen niet wen ste te kiezen in de revolutio naire processen in Latijns- Amerika, zich uitspreken voor pacifisme en tegen nationalis me. t Cortazar werd van een on partijdige auteur, wiens ver halen vol zaten met zachtmoe dige psychologische escapades, die werden gekanaliseerd door een strakke vorm en tijdloze thema's, een politiek schrijver. Toch bleef veel hetzelfde: zijn fascinerende stijl, zijn gespar tel tussen woorden en gedrag, zijn onmogelijke vondsten. Cortazar is heel moeilijk te le zen. Elke zin geldt en te missen is er geen. Wie ze wil weerge ven, moet ze geheel over schrijven. Zij zijn als gebou wen in de beschrijving waar van geen steen gemist kan worden. Juist die dichtheid maakt ze spannnend. De meeste verhalen van Cortózar zijn vrij klein van omvang. Ze lijken onuitputte lijk van inhoud. Hij laat de le zer echt iets ontdekken: met superieure nederigheid biedt hij zijn suggesties, ideeën aan. Bij weinig auteurs worden elementen van spanning en verrassing zo vernuftig toege past. Ze verschuiven vaak de grenzen van wat wij 'realiteit' plegen te noemen, raadselach tig als het leven zelf. Cortózar moest, zoals Mar- quez waarschijnlijk, in het po litiek engagement. De sfeer van 1968 in Parijs moet hem hebben aangesproken, zo niet Laangeslagen. Blijkens inter- Julio Cortazar. FOTO ANP views zocht hij met de moed der wanhoop naar een vorm om dit openlijk engagement met zijn literaire opvattingen in overeenstemming te bren gen. In 'Boek van Manuel' (1973) had hij zijn mannelijke hoofdpersoon bedacht met een 'geforceerde stap in de ge schiedenis' en vermoedelijk had hij zichzelf even hard als zijn lezers dat deden de vraag gesteld: Wat nu? Cortózar meende, dat de re volutie in Latijns-Amerika een nieuwe, zuivere taal nodig had als een soort paard van Troje tegen de ellendige dicta toren. Hij zei het in 1979 zo: „De wapens van Goliath (tanks, mitrailleurs, martelin gen etc) zijn machteloos tegen over de langzame verovering en bevrijding van een land, waarbij men gebruik maakt van een lied, een lithografie, een sportwedstrijd of een an thologie van gedichten, waar in de censors niets aanstootge vends kunnen vinden, maar waarin elk woord, elke klank, elke kleur en elk gebaar een betekenis heeft die direct tot het begrip en het hart van het volk spreekt". En zo:...„Het volk is deelne mer en toeschouwer tegelijk van deze langzame maar on stuitbare verovering, van deze strijd waarin men de meest ergerlijke tactieken gebruikt voor degenen die alleen van het bestaan van mitrailleurs en bloed af weten, een strijd met gelach en poëtische beel den, schilderijen en theatrale replieken, folklore en gedich ten, waar de liefde en de hel dere hemel spreken in naam van de vrijheid, menselijkheid en democratie". Vlak voor zijn dood is zijn vaderland tot die democratie teruggekeerd en zijn boeken kunnen nu in zijn vaderland eindelijk gelezen worden. GOES Grandtheater - 20 u. Schatjes, 12 j. HULST Koning van Engeland 20 u. Life of Brian, a.l. 20 u. Sophies choice, 16 j. 20 u. Enter the dragon, 12 j. 20 u. Heisser als lava, 18 j. OOSTBURG Ledeltheater - 20 u. Een zwoele zomertrip, 18 j. TERNEUZEN Luxor 20 u. Gejaagd door de wind, 12 j. 20 u. Even en oneven, a.l. VLISSINGEN Alhambral - 20 u. Yab Yum op stelten. Alhambra2 - 20 u. Les uns et les autres. ANTWERPEN Rex - 11.45,14,16.30,19en 21.30 u. Gorky park. Rex-Club - 12,14,16.30,19 en 21.30 uTable for five. Metro I - 12,14,16,18, 20 en 22 u. Staying alive. Metro II - 12,14,16,18,20 en 22 u. The twilight zone. Odeon - 14,16,18.20 en 22 u. First desires. Rubens - 11.45,14,16.30,19 en 21.30 u. The day after. Slnjoor - 11.45,14,16.30,19 en 21.30 u. Never say never again. Vendome - 14,16,18, 20 en 22 u. Jaws, deel 3. Quellln I - 12,14.20,16.45, 19.10 en 21.30 u. De leeuw van Vlaanderen. Quellln II - 12,14,16,18,20 en 22 u. Yout ticket is no longer valid. Quellln III - 12,14,16,18,20 en 22 u. De verraderlijke lippenb- stift. Astra - 12,14,16,18,20 en 22 u. Kentucky fried movie, Astrld - 12,14.10 en 16.30 u. Sneeuwwitje en de zeven dwer gen (Ned.). 18.40 en 20.50 u. Eng. versie. Capltole - 12,14,16,18, 20 en 22 u. The lady in red. Savoy - 12,14,16,18, 20 en 22 u. Confessions from a holiday camp. Ambassades - 12,14,16,18, 20 en 22 u. Les comperes. Ambassades-Club I - 12,15, 18 en 21 u. For those I loved. Ambassades-Club II - 12, 14.20,16.45,19.10 en 21.30u. The king of comedy. Ambassades-Club III - 12, 14,16,18, 20 en 22 u. Garcon. Ambassades-Club IV - 12, 14,16,18, 20 en 22 u. Le margi nal. Festa - 13,15,17 en 21 u. First blood-Rambo. Brabo - 12,14,16,18, 20 en 22 u. Xtro. Tljl - 12,14.20,16.45,19.10 en 21.30 u. War games. Wapper - 12,14,16,18,20 en 22 u. Carmen. BRUGGE Komplex Zwart-Huls Gulden Vlies 1 20 u. Friday the 13th deel 3. 22.30 u. Le beau marriage. Guldenvlies 2 20 u. Enigma. 22.30 u. Table for five. Gulden Vlies 3 20 en 22.30 u. Go for it. Memllng 20 u. Staying alive. Rembrandt 19 u. Sneeuwwitje. 21 u. Revenge of the ninja. GENT Decascoop 1 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. The day after. 2 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. Heat and dust. 3 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. Friday the 13th. 4 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. De leeuw van Vlaanderen. 5 15,17.30, 20 en 22.30 u. Het Osterman weekend, 6 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. War games. 7 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. An officer and a gentleman. 8 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. Days of heaven. 9 - 15,17.30 en 20 u. Never say never again. 10 - 15,17.30 en 20 u. Staying alive. 11 - 20 en 22.30 u. Having it all. 12 - 20 en 22.30 u. Gallipoli. KLOOSTERZANDE Reizende Man - 13.30 u. schieting voor bejaarden. ST. ANNA TER MUIDEN Voormalig Gemeentehul- s - Aquarel-etsen van Horst de Blaere, lino's van Liesbeth Hu- ser, etsen van Ernest Joachim, fotografieken van Wim Krull en etsen van Dietmar Noworzyn, onder het motto „Wè stelt dó noe voo?". Geop. tijd. kantooruren. OOSTBURG Atelier Oudestad 66, Oude- stad 64-66 - Werken van Jan Verschoore. Geop. di.t/m za. 10-12 en 14-18 u. VLISSINGEN Galerie Marquis, Nieuwendijk 15 - Nieuwjaarstentoonstelling „5 jaar Galerie Marquis". Geop woe. t/m zat. 13.30-17.30 u. zond. 14-17 u. Van een onzer verslaggevers BERGEN OP ZOOM- Uit een literair jongerenblad in Ber gen op Zoom ontstond in de zeventiger jaren een in zijn soort belangrijke uitgeverij met de naam WEL. Aan de ba sis hiervan stonden drie West branders: Frans Mink, Adrie van Zielst en Bert Bevers. Bij het 10-jarige bestaan kwam er een mooi verzorgd gedenk boek uit, waarvan de titel 'Le vend en Wel' duidt op een goe de stand van zaken. Er zijn nog nooit zoveel tijd schriften, niet-commerciële uitgeverijen, literaire clubs etc. opgericht als in de voor bije jaren. Maar er zijn er ook nog nooit zoveel doodgebloed, aldus Mona la Maitre in het voorwoord. Toch heeft WEL altijd geweigerd subsidie aan te vragen, terwijl ook de auteurs nooit in de kosten hebben bijgedragen. En dat bij een produkt waar vrijwel nie mand op zit te wachten, aldus Mona. De fondslijst vermeldt nu de uitgave van in totaal 65 bun dels met gedichten. In deze uitgave van Leven en Wel, die 25,- kost, is een bloemlezing met diverse dichters(met bi bliografische gegevens) uit de jaren 1973-1983 ondergebracht. NEW YORK (DPA) - „Ik was zo met stomheid ge slagen, dat ik niet eens een hoge c kon uitbrengen", vertelde de Amerikaanse operazangeres Muriel Cos- ta-Greenspon in New York, toen zij hoorde dat ze 1,7 miljoen dollar in de lo terij had gewonnen. Vol gens een woordvoerder van de staatsloterij van New York is zij de eerste operazangeres ter wereld die in een loterij in de hoofdprijzen is gevallen. De mezzospraan die is verbonden aan de New York City Opera krijgt het bedrag in 20 jaarlijkse ter mijnen uitbetaald. Na af trek van de belasting komt dat neer op 66.000 dollar per jaar. ■aCjspi [ssi[9p 'taiëd aapuo atseC 'jaza uba dot 'Japijqas naojq 'Cijappqos do jeeq 'aapjiqos jaoA 'jeeqas 'sjjuii pueq 'uaAoqstqoar uauats :3uissoido

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 17