Gekrakeel tussen
CDA en VVD voorbode
herziening beleid?
Gehandicaptenzorg in derde
wereld onontgonnen terrein
Aftocht van
mariniers
nederlaag
voor Reagan
Op vijf SC
even._
UITBLAZEN
Dat levert u elke maand eer
stukje extra inkomen op.
Wonder van
gastvrijheid
VOORZITTER
PLANNEN KAB
DERTEMCOMI
Gevaarlijke gec
Reagan betaalt
WIM KOCK
DONDERDAG 9 FEBRUAR11984
ACHTERGROND
PAGINA 21 DONDERDAG 9 FEBRU
Weinig lijn
KABINETS
BELEID
ONDER
VUUR
ECONOMEN
Heilig
Meevaller
ACTIE 'BISSCHOP BEKKERS INSTITUUT'
U wilt uw maandelijkse inkomen aanvullen met
de rente van uw spaargeld?
Dat kan met de vijf jaar vaste Maandrente-
rekening van de Verenigde Spaarbank.
De minimum inleg is f 15.000,-en u krijgt
8:/2% rente per jaar (8,84% effectief). Wij maken
de rente elke maand automatisch aan u over.
Wij zijn tenslotte
de makkelijke bank in de buurt.
verenigde spaarbank
OOK BREDA K
Dezer dagen is
het precies veertig
jaar geleden dat ons
dorp werd gebombardeerd
in plaats van het nabijge
legen vliegveld. Het was
niet de eerste keer en het
zou lang niet de laatste
keer zijn. Hel was ook niet
het zwaarste bombardement
van de oorlog. Het bijzondere
ervan was dat het de vluchtelin
genstroom op gang bracht.
Sinds het midden van 1943 wa
ren vooral de dagbombarde
menten aanzienlijk zwaarder
geworden. Ze waren ook vaker
mis. Ons dorp was een zeer ge
vaarlijke plek geworden en
twee bombardementen kort na
elkaar, in de eerste helft van fe
bruari 1944. die beide hel dorp
troffen, onderstreepten dat.
We vluchtten overigens niet;
we evacueerden. Evacueren
deed je wanneer je huis door
bomschade onbewoonbaar was
geworden. Vooral rond 10 fe
bruari overkwam dat ineens
een heleboel gezinnen. Ook ons
huis was uit z'n voegen gerukt.
Het dak was door de luchtdruk
opgetild en lag er los op en de
achterbouw was gedeeltelijk in
gestort.
Een bevriende boer leverde
het transportmiddel voor de
verhuizing: een platte wagen
met een stevig paard ervoor.
Gemakkelijk was dal niet want
de boeren werden ook opgeroe
pen om met hun paarden en
karren naar het vliegveld te ko
men om bomkraters te dichten.
Nog dezelfde dag vertrokken
we naar een veiliger dorp. acht
kilometer verderop. De achter
gebleven huisraad werd die
nacht bewaakt door Duitse sol
dalen.
De evacuatiestroom had
ook een wervend effect op ve
len wier huizen nog wel be
woonbaar waren. „Vandaag zij,
morgen wij", dachten ze, „als
we het al overleven. Waarom
dus niet nü vast uitgeweken?"
Ook zij bestelden boerenkarren
en laadden hun huisraad op. In
de paar buurdorpen die de eva-
cué's en vluchtelingen moesten
opvangen leek het wel invasie.
Hel wonder van die dagen, dat
me altijd in de herinnering is
gebleven al was ik toen maar
een kind, is dat al die mensen
uil mijn dorp zo gemakkelijk en
probleemloos - zeg dus maar
gerust: gastvrij - werden opge
nomen.
Zelf kwamen we heel com
fortabel bij familie onderdak,
maar de meesten hadden na
tuurlijk geen familie in die dor
pen. Hoogstens wat vage ken
nissen, voortkomend uit voor
oorlogse verenigingscontacten
of kermissen. Veel grootbehuis-
den waren er ook niet in die
veel kleinere dorpen en de bur
gemeester had al een geëva
cueerde familie over de vloer.
Het overgrote deel van de eva-
cué's kwam dus terecht bij ge
wone mensen in gewone hui
zen. De bewoners kropen zelf
wat dichter op elkaar om de
vreemdelingen ruimte te geven.
Niemand wist voor hoe lang
het zou zijn.
Wij moesten ook naar
school. Het was een veel kleine
re dan we gewend waren. Twee
klassen per onderwijzer en twee
van die dubbele klassen ston
den nog met elkaar in open ver
binding ook.
Rottinkje
We werden er, vonden we,
met gepast mededogen ontvan
gen en in het begin ook ont
zien, zowel door de meester als
door de medeleerlingen. Maar
al na een paar weken waren we
zo ingeburgerd dat er geen ver-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
schil in behandeling meer te be
speuren was en ook wij voor
een aframmeling in aanmerking
konden komen. In het oude
dorp, dat wij toen al spoedig
als heel wat verlichter gingen
beschouwen dan onze nieuwe
woonplaats, was de roede al
lang afgeschaft. Op onze nieu
we school echter werd hij niet
gespaard. Die roede had ver
schillende verschijningsvor
men. In onze klas was het een
kort rottinkje waarmee de
meester een zeer pijnlijke roffel
uitvoerde op de bovenzijde van
je vingers die je tijdens de af
straffing met gestrekte armen
in de richting van de meester
moest steken.
In de andere dubbelklas.
waar wij dus zó binnen konden
kijken, werd een lange rotan
stok gehanteerd die je kon ho
ren suizen voor hij kletsend
neerkwam op een gespannen
zitvlak. Het was de kunst om
geen 'au!' te roepen. Vrijwel
niemand deed dat ook. De man
met de lange lat, de boven
meester, hijgde altijd licht wan
neer hij zijn slachtoffer weer
losliet en zelf de rug strekte om
de les te hervatten.
Onze meester getroostte
zich heel wat minder inspan
ning. Hij hield op wanneer hij
elke vinger één keer, en van
links naar rechts één voor één
had geraakt. Zijn bedrevenheid
daarin wekte ondanks pijn,
woede en vernedering onze be
wondering. We hebben het hem
na proberen te doen. maar onze
slachtoffers waren te onwillig
en ons ontbrak het gezag om
zo'n jongen stram in de hou
ding voor ons te laten staan,
met de armen naar voren ge
strekt, de handpalmen naar be
neden en de vingers gespreid.
Spookdorp
Negen maanden hebben we
er gewoond, de laatste twee we
ken toch nog grotendeels in
schuilkelders. Toen werden we
bevrijd. Een paar.dagen later al
klonk ons eigen dorp als een
scheepswerf uit de zeventiende
eeuw. Overal hoorde je het ge
klop van hamers en het ramme-'
lend geluid van dakpannen. De
laatste maanden had het dorp,
met zijn half vernielde en dicht
gespijkerde huizen, op een
spookdorp geleken, maar nu
barstte het van leven. De ene
familie na de andere keerde te
rug. Weer met de boerenkar
want vrachtauto's hadden al
leen de Canadezen en de Polen.
Al spoedig kwamen 'de Rot
terdammers' een handje helpen
bij de wederopbouw. Of het al
lemaal Rotterdammers waren,
weet ik niet, maar zo werden ze
genoemd. Het waren dwangar
beiders uit het westen die in
Zuidduitse kampen door de
Amerikanen waren bevrijd en
in onze streken de bevrijding
van de randstad kwamen af
wachten. Het was toen onze
beurt om gastvrijheid te verle
nen.
Het is dat ik het zelf heb
meegemaakt, anders zou ik
nauwelijks nog kunnen geloven
dat toen zoveel mensen zo ge
makkelijk en niet zo'n beetje
inschikten om plaats te maken
voor de aankloppende vreem
delingen. En dat in een tijd
waarin ze zonder evacué's ook
al meer dan genoeg aan hun
hoofd hadden.
T5
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H M. Brader.
Hoofdredactie: L. Lei|endekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55. Breda.
Postadres Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Gmnekenstraat 41, ©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14 ©01140-13751.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920
Vlissingen, Torenstraat 5. ©01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17 00 uur,
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand, 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
f 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% BTW.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties (tijdens kantooruren 8 30-17.00 uur):
Informatie grote advertenties 076-236881
't Kleintje ©076-236882
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
R/inkrplfltiPQ-
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Pieter-Jan Dekkers
EEN van stelregels van
de omstreden Tilburgse
hoogleraar Schouten is
dat sociaal-economische
en financiële politiek af
hankelijk is van de om
standigheden. Dat lijkt
een open deur. Het is
immers logisch, dat elke
overheid het beleid aan
past aan veranderende
omstandigheden.
De praktijk wijst echter
anders uit. In het verleden
hebben diverse kabinetten de
stagnerende economie weer
op de been willen helpen met
middelen, die het tegenge
stelde effect sorteerden. Zo
heeft het kabinet-Den Uyl
een grootscheeps stimule
ringsbeleid gevoerd op het
moment dat een bestedings
beperking beter op z'n plaats
zou zijn geweest. En het ka
binet van het duo Van Agt-
Wiegel is er altijd van uitge
gaan, dat een forse loonmati
ging automatisch zou leiden
tot meer investeringen en
dus minder werklozen. Dat
beleid mislukte ook falie
kant.
Na het tussenkabinetje
Van Agt-Den Uyl, dat twee
totaal uiteenlopende visies op
de sociaal-economisch poli
tiek onder één noemer pro
beerde te brengen, regeert nu
Lubbers met harde hand.
Zijn eerste (en, zo lijkt het
soms, zijn enige) doel: het uit
de pan gerezen financie
ringstekort binijen vier jaar
sterk terugbrengen door fors
te bezuinigen op de over
heidsuitgaven. Het maat
schappelijke probleem num
mer één, de werkloosheid,
wordt - zonder resultaat -
aangepakt via loonmatiging
en arbeidstijdverkorting.
Er zit, zeker op lange ter
mijn gezien, dus weinig lijn
is het sociaal-economisch en
financieel beleid van de Ne
derlandse overheid.
Het ene jaar wordt men
vergast op financiële tegen
vallers van de overheid die in
de miljarden lopen, het ande
re jaar blijkt dat er juist mil
jarden-meevallers zijn. De
ene premier maakt ons wijs,
dat vooral het buitenland de
meeste schuld treft van onze
economische ellende en dat
de zaken daarom internatio
naal moeten worden aange
pakt. De andere premier zegt
dat we het zelf moeten zien te
rooien.
Nu is elke regering sterk
afhankelijk van wat 's rijks
rekenmeester, het Centraal
Planbureau (CPB) de Man in
het Catshuis voorrekent.
Het CPB doet voorspellin
gen op basis van bepaalde
Lubbers
.overhellen.
- FOTO S DE STEM JOHAN VAN CiURP
modellen. Als de prijzen dit
jaar zich zus ontwikkelen en
de lonen zo en als de overheid
hier nog eens een miljard
knijpt en daar twee, en als de
wereldhandel iets aantrekt
dan rolt er een afgerond be
leid uit de bus met voorspel
lingen op langere termijn.
Dat macro-beleid is voor
zo'n kabinet heilig. Elke mi
cro-aanval erop wordt beslist
gepareerd, zelfs als datzelfe
CPB zo'n alternatief plan ook
in de computer stopt en de
uitkomsten veel positiever
uitvallen dan dat van de re
gering. Een mooi voorbeeld
daarvan was het alternatief
van de FNV verleden jaar.
Behalve een iets groter fi
nancieringstekort van de
overheid had dat plan als
groot voordeel, dat de stij
ging van de werkloosheid be
langrijk zou kunnen worden
teruggedrongen. Met uitein
delijk toch positieve effecten
voor de rijksbegroting.
Sinds kort werkt het Cen
traal Planbureau met nieuwe
modellen, om de gevolgen
van overheidsbeleid te kun
nen berekenen. Voor het
eerst wordt daarin rekening
gehouden met de monetaire
invloeden op het beleid.
De monetaire ontwikkelin
gen zijn de laatste tien jaar
steeds belangrij ker gewor
den voor de economie. Zaken
als de hoge rente-stand, het
forse begrotingstekort en de
betalingsbalans hebben een
dermate grote invloed op de
sociaal-economische en fi
nanciële uitkomsten van het
overheidsbeleid, dat met
recht de vraag kan worden
gesteld, waarom het CPB zo
lang heeft gewerkt met sterk
verouderde modellen.
De uitkomsten van de
nieuwe modellen staan haaks
op het beleid van het kabi-
net-Lubbers. Dat zweert bij
een lange-termijn-beleid:
het terugdringen van het be
grotingstekort gedurende een
flink aantal jaren.
In dat beleid staat naast de
bezuinigingen de loonmati
ging centraal. Welnu, zo
heeft het CPB voor de lange
termijn berekend, dat levert
pas na 9 jaar een geringe da
ling van de werkloosheid op
van amper 9.000 man per
jaar. Met andere woorden,
het effect van dit kabinetsbe
leid is nihil. Zeker nu aller-
wege blijkt, dat de tegelijk
met de loonmatiging doorge
voerde arbeidstijdverkorting
slechts wordt aangewend om
het rendement van de bedrij
ven te verbeteren. Logisch,
vanuit werkgeversstandpunt
bekeken, maar het levert niet
de felbegeerde banen op.
Dat verandert zelfs niet als
de wereldhandel met bij
voorbeeld een procent toe
neemt. Een voortgezet bezui
nigingsbeleid leidt, ook op
langere termijn gezien, al
leen maar tot meer werklo
zen. De particuliere con
sumptie neemt immers ster
ker af dan de export groeit en
de groeiende bedrijfsinveste
ringen zij n in eerste instantie
bedoeld om het verouderde
productie-apparaat te ver
vangen door arbeidsbespa
rende installaties.
Het korte-termijn model
van het CPB, toepasselijk
Kompas genaamd, scoort
heel wat hoger. Een geringe
verhoging van de overheids
uitgaven bijvoorbeeld (zoals
bepleit door FNV steeds meer
economen) heeft niet alleen
op korte-termijn positieve
resultaten, ook op langere
termijn levert het meer op
dan het kabinetsbeleid.
Binnen het CDA gaan
steeds stemmen op om het
bezuinigingsbeleid minder
stringent uit te voeren, dan
met coalitiepartner VVD in
het regeerakkoord is vastge
legd. Zeker toen minister Ru-
ding verleden maand ont
dekte, dat het begrotingste
kort vorig jaar drie miljard
gulden lager is uitgevallen,
dan hij aanvankelijk becij
ferde.
Politiek gesproken levert
dat de komende maanden
voldoende stof op voor hevig
gekrakeel tussen beide rege
ringspartijen. De botsingen
tussen CDA en VVD van de
laatste tijd zijn een aanwij
zing, dat men eikaars krach
ten aftast. Daarbij loopt het
verschil van inzicht overi
gens niet helemaal langs de
partijlijnen. De VVD heeft in
minister Ruding (Financiën)
een trouwe supporter van de
'harde' bezuinigingspolitiek.
Premier Lubbers lijkt de
laatste tijd in zijn uitspraken
iets over te hellen naar het
standpunt van de degenen in
het CDA, die de broekriem
was losser willen maken.
Maar dat kan bedrog zijn. Je
weet met deze premier vaak
niet wat hij precies bedoelt,
als hij weer eens cryptisch
uit de hoek komt.
De Voorjaarsnota moet
uitwijzen hoe de vlag er bij
hangt. Of het kabinet onver
kort vasthoudt aan de voor
genomen extra korting van
de sociale uitkeringen per 1
juli aanstaande, of het toch
nog iets te bieden heeft aan
d'e boze vakbeweging en of
met nieuwe financiële mee
vallers een licht stimulerend
beleid zal worden gevoerd.
Het zal overigens wel zomer
zijn als die Voorjaarsnota er
komt.
Door Jan Bouwmans
DE watersnoodramp van
1953 had op de Zeeuwse
en Zuidhollandse eilan
den een volstrekt onver
moed neveneffect: de
onthulling van het be
staan van nogal wat
geestelijk gehandicapten.
Hun leven had zich tot
dan toe in het verborgene
afgespeeld. 'Men' wist
van hun bestaan niet af,
weggestopt als ze ge
weest waren uit een ge
voel van schaamte of
schande.
Dat is nog maar dik dertig
iaar geleden. Was er dan
sprake van een achterlijke
toestand op die eilanden
toen Hoe lang is het gele
den dat ook elders en zeker
op het platteland geestelijk
gehandicapten het liefst zo
ver mogelijk van alles en
iedereen vandaan werden
gehouden Tot ver in onze
eeuw.
En zelfs toen we tal van
tehuizen en voorzieningen
gingen bouwen voor geeste
lijk gehandicapten, bleek
het mentaal toch nog een
collectieve verbanning van
deze medemensen uit de
maatschappij. Het is immers
nog niet lang geleden dat
groepsgewijze deelname van
geestelijk gehandicapten
aan gewone evenementen en
festiviteiten voor opschud
ding kon zorgen, dat vakan
ties en dergelijke temidden
van de overige gasten in ho
tels op weerstand en zelfs
weigeringen stuitten.
Als wij in 'de eerste we
reld' al zo moeizaam met on
ze geestelijk gehandicapten
omgaan, dan mag de plaats
van de geestelijk gehandi
capte in 'de derde wereld'
ons niet verbazen. In de
meeste derde wereldlanden
is de geestelijk gehandicapte
de paria onder de paria's.
Niemand kijkt naar hem
om, niemand bekommert
zich om zijn welzijn, hij is zo
geen schande, dan toch een
blok aan het been van zijn
familie die alle krachten no
dig heeft voor het naakte
bestaan.
Het 'Bisschop Bekkers In
stituut' in Den Bosch heeft
onlangs een onderzoek afge
sloten naar de situatie van
de geestelijk gehandicapten
in tien ontwikkelingslanden.
Het Bekkers-instituut, in
1967 opgericht als levend
monument voor de toen
overleden Bosse bisschop die
tijdens zijn leven zo'n inten
se belangstelling had gehad
voor het gehandicapte kind,
legt zich met name toe op de
zorg voor gehandicapte kin
deren. Het onderzoek in de
tien ontwikkelingslanden
leverde schrikbarende cij
fers op. De derde wereld
herbergt op dit moment
twee- tot driemaal zoveel
gehandicapten als de wes
terse landen. Er zijn er vol
gens ruwe schattingen zeker
40 miljoen. Hun aantal
neemt nog snel toe onder in
vloed van de (overbevol
king. Ondervoeding blijkt
een van de belangrijkste
oorzaken van gehandicapt
zijn of worden. Bovendien is
het feit dat driekwart van de
bevolking in de derde we
reld nog analfabeet is, een
grote struikelblok in de
voorlichting.
De 'Stichting Bisschop
Bekkers' in Den Bosch, die
haar werkzaamheden tot nu
toe beperkte tot de eigen
landsgrenzen, acht de tijd
gekomen om zich dienstbaar
te maken aan het onontgon
nen terrein van de gehandi
captenzorg in de derde we
reld. Op grond van het on
derzoek van haar instituut
is gekozen voor twee landen
in Azië, het continent waar
geestelijk gehandicapten het
toch al slechter hebben dan
elders in de wereld. In
Bangladesh en Nepal is hun
situatie echter wel allerbe
labberdst. In die twee lan
den gaat de stichting zich nu
inzetten. Ze wil er voorzie
ningen realiseren voor de
opleiding en training van
toekomstige verzorgers en
vakkrachten voor begelei
ding van geestelijk gehandi
capte kinderen en hun
ouders, een zaak waarmee
ze zich ook in eigen land in
het bijzonder bezig houdt.
Een nobel plan. Heeft de
stichting daarvoor echter
ook de nodige fondsen be
schikbaar Nee. De stich
ting zet daarvoor een nieu
we actie op touw. En het
eerste concrete project is de
bouw van een Bisschop Bek
kers School in Bangladesh
voor opleiding en training
van basisvakkrachten.
Getuigt het van onmense
lijkheid als je bij zo'n nobel
plan toch de nodige vraagte
kens zet, ja zelfs twijfelt of
het wel zo'n goed plan is
De vraagtekens betreffen
het feit dat er weer een
nieuw liefdadigheidsfonds
in het leven wordt geroepen
en dat men in het betrokken
land van buitenaf een voor
ziening dropt waarvan men
zich kan afvragen of dat
land daarvoor rijp is.
Een nieuw liefdadigheids
fonds in eigen land. Het zo
veelste dat een beroep doet
op de betrokken solidariteit
van de burger. Niet het
overvoerd worden van de
burger is het probleem,
maar de versnippering die
van zoveel goedbedoelde ini
tiatieven het gevolg begint
te worden. Als je alle be
staande instituten, instellin
gen en organisaties, die zich
met een of andere vorm van
ontwikkelingshulp en hulp
aan de derde wereld bezig
houden, op een rijtje zou zet
ten, heb je een aardig boek
werkje. Al helemaal, als je
erbij vermeldt in hoeveel
landen men actief is. Zeker,
de nood in de wereld is groot
en alle verleende hulp is
nooit misplaatst. Maar de
vraag is of we met onze wij
ze van hulp verlenen wel zo
zinvol bezig zijn. We hebben
het als klein land steeds in
veelheid van hulp gezocht en
de verleiding daartoe is
groot. Toch kan men de
vraag stellen of versnippe
ring op termijn niet de
grootste vijand wordt van
ontwikkelingshulp. Waarom
zou ook niet op dit terrein
opgaan dat je weten te be
perken een teken van mees
terschap is
Gehandicaptenhulp is in
de derde wereld een onont
gonnen sociaal-maatschap
pelijk terrein. Na zoveel ja
ren ervaring met ontwikke
lingshulp is de vraag meer
dan gerechtvaardigd of zo'n
terrein van buitenaf moet
worden opengebroken; of
dat niet meer kwaad dan
goed doet Het gaat niet aan
om in den vreemde nieuwe
uitlaatkleppen te zoeken
voor onze eigen emoties. Ef
fectieve hulp aan de derde
wereld is een zaak van heel
lange adem en als je het ont-
wikkelingssamenwerkings-
beleid van de huidige rege
ring bekijkt, lijken we als
Nederland al betrekkelijk
vlug in ademnood te zijn ge
komen ten aanzien van de
bestaande velden van hulp
verlening. Nieuwe terreinen
aanboren, ook al is dat dan
particulier initiatief, doet
dan toch vlinderachtig aan.
Moet zo'n Bekkersstich
ting dan maar niets doen
Ook niet. Er zijn in derde
wereldlanden ook op geeste
lijk gehandicapten terrein in
het verleden al intitiatieven
ontplooid die zelfs na tien
tallen jaren nog een heel
moeilijk bestaan leiden,
juist omdat ze tegen de
maatschappelij ke stroom
moeten oproeien. Van zo'n
moeizaam project is in deze
krant al meer dan één keer
verslag gedaan: zuster
Truus Lemmens in Karat-
chi, Pakistan. Waarom niet
zoiets geadopteerd, zodat
een gelegde smalle basis in
een land verzekerd is van
continuïteit Of denken wij
nog altijd dat we alle leed
van de wereld kunnen tor
sen "i~
Van onze correspondent
Mare de Koninck
WASHINGTON - De
terugtrekking van de
Amerikaanse mariniers
uit Beiroet heeft in de
VS grote opwinding
veroorzaakt. De in
stemming met die be
slissing is vrijwel alge
meen, maar met name
de Democratische (op-
positie-jPartij ziet de
gebeurtenis als de eer
ste zware nederlaag
van republikeins presi
dent Reagan tijdens
diens driejarig presi
dentschap.
Ook Reagans eigen partij
genoten in het Congres (par
lement) erkennen dat de te
rugtrekking van de VS-'vre-
destroepen' het fiasco mar
keert van het presidentiële
Libanon-beleid en de Mid-
den-Oosten-politiek in het
algemeen.
In de meeste commenta
ren wordt Reagans verkla
ring dat de Amerikaanse
vloot voor de Libanese kust
toestemming krijgt om Syri
sche stellingen in oostelijk
Libanon aan te vallen met
scheepskanonnen en met de
luchtmacht vanaf vliegdek
schepen, niet bijzonder alar
merend geacht. Het over
heersend gevoel is dat de
president deze dreiging no
dig heeft om terugtrekking
van de mariniers van het
vaste land geen al te smade
lijke aftocht te laten lijken.
Naar verwachting zal
Reagan in de praktijk niet
over gaan tot massale be
schieting van Syrische stel
lingen. Zulke acties lijken
doelloos, nu niet alleen de
eigen VS-mariniers uit Bei
roet verdwijnen, maar ook
het leger van de ineenstor
tende christelijke minder
heidsregering van Amin Ge-
mayel feitelijk is verslagen
en niets kan beginnen met
taktische steun vanuit zee.
Velen in Amerika voorzien
dat de Amerikaanse vloot,
die kwetsbaar wordt geacht
voor terroristische aanval
len, binnen afzienbare tijd
eveneens de Libanese kust
zal verlaten.
Naar verluidt legt de
Amerikaanse regering zich
voorlopig neer bij een ver
deling van Libanon in een
zuidelijk door Israël en een
oostelijk door Syrië bezet
deel, plus een gedeelte rond
Beiroet waar de al negen
jaar durende burgeroorlog
nog lange tijd door kan
gaan.
De kwestie-Libanon lijkt
in dit Amerikaanse verkie
zingsjaar de kansen van
president Reagan op een
tweede ambtstermijn plot
seling te verslechteren. De
260 mariniers die gedurende
de laatste maanden in Bei
roet zijn gesneuveld worden
Reagan door vele Amerika
nen waarschijnlijk niet lan
ger vergeven, nu het contin
gent vredestroepen wordt
Reagan
...belang... - fotoap
teruggetrokken, zonder dat
iets van de politieke doel
stelling is bereikt. Als doel
was het de terugtrekking
mogelijk te maken van de
Israëlische en Syrische be
zettingstroepen, de strijden
de Libanese partijen uit el
kaar te houden en Libanon
stabiel te maken door de re-
gering-Gemayel te verbre
den tot een coalitie van alle
christelijke moslimfracties.
De gok van Washington op
de zwakke Libanese presi
dent Gemayel is een zware
misrekening gebleken.
Nog slechts zes dagen ge
leden had president Reagan
publiekelijk verklaard dat
de aanwezigheid van Ame
rikaanse militairen in Bei
roet „wezenlijk is voor Ame
rikaans geloofwaardigheid
en wereldwijd belang."
De terugtrekking van de
mariniers brengt nu de ge
loofwaardigheid in het ge
ding van Reagan's eigen
verkiezingsleus dat Ameri
ka dankzij zijn buitenlands
beleid weer meer respect in
de wereld geniet. „Amerika
heeft in Vietnam, vervol
gens in Iran en nu in Liba
non geleerd dat het ondanks
zijn geweldige atoommacht
de wereld zijn wil niet kan
opleggen en eigenlijk maar
een regionale macht is", zei
senator Dodd, buitenlands
specialist van de Democrati
sche Partij.
Reagans voornaamste te
genkandidaat bij de presi
dentsverkiezingen in no
vember dit jaar, Walter
Mondale, verklaarde giste
ren dat de president maan
den geleden al had moeten
luisteren naar zijn pleidooi
om de VS-vredesmacht uit
Libanon terug te halen. Al
leen John Glenn, eveneens
democratisch presidentsge
gadigde, voorzag een escala
tie van de Amerikaanse mi
litaire rol in Libanon via de
oorlogsvloot voor de kust.
(ADVERTENTIE)
Wo rente
Van onze onderwijsredacti
DEN HAAG/BREDA - Het g
delsonderwijs zal het komend sc
als nieuwe onderwijsvorm in
oramma's worden opgenomen v
Jen voor middelbaar heroepsond
Amersfoort, Apeldoorn, Breda
ningen. Haarlem kent deze vorm
De eerste eindexamens zijn in
experimenteerperiode is dan ten
er kan dan groothandelsonderw
den ingevoerd op alle scholen vo
delbaar Middenstands-O
(MMO). Het Verbond van de Ned
Groothandel (VNG) heeft dat w
Me
zor
nul
ZOETERMEER - De voo
gezondheid, J. Hendriks,
stijging van de kosten va
na terug te brengen tot rr
Hendriks zei woensdag op
nale Raad in Zoetermeer dat
NEDERLANDERS mogen dan 'een v
den' zijn, de Fransen hebben de net
nen van grandeur te bedwelmen dat
I kelijkheid verliezen. Neem bijvoorbi
I Mitterrand tijdens zijn bezoek aan I
gaan wecken aah eeh Europese G<
een samenwerkingsverband dat We
nieuwe ruimtevaart-technieken te 01
I cleaire tijdperk (als dat ons gegeven
diging van het EG-gebied zou moete
Wie serieus naar ontwapening ze
zijn werkelijke bedoelingen als hij
pens ter discussie te stellen - 'dat n
vendien nog met Star Wars-planna
nmgswedloop dreigt over te planten
Europese Gemeenschap voor de ru
gevaarlijk idee, die gedachte is ook
gespeend. Zolang West-Europa gei
bergen en melkplassen, onderlinge
boven technische en economische s
is ook politiek en militair een eigen p
twee supermogendheden zijn speet
ke, technische en militaire samenwe
praat van een hoog alcoholisch ge
zwam in de ruimte pleegt te worden
Voor het overige was het best eer
van de president voor meer Frans 0|
omschreven worden door allen die
hart toedragen. Overigens wordt bij
ondergewaardeerd zeker gezien on
heid van West-Duitsland Dat presidi
zoek nog geen panklare oplossingei
sis in de Europese Gemeenschap i
men: hij staat nog aan het begin var
Westeuropese hoofdsteden. We zuil
van hem horen.
ALS opgeschrikte mussen verlaten u
tngelse soldaten van de internatioi
veldje' Beiroet. Wat daar de laatste
alleen genoeg om mussen op te j;
sinds donderdag in met aflatende
worden, maakt een aftocht van een
Th t?.er tot een Tienselijke noodz;
hatcher en Craxi was op dit momi
□erden jongens' worden neergemat
Voor eigenhandig militair ingrijpe
wie eigenlijk, want de macht van pr
hS; J '91 na9enoeg nul - was en
areigde Reagan gisteren dat de afta
rtS'es 'e9en Druzische en Sji'itischi
ho c Amer'ka al'e waarnemers de
n?o hYr)sche bondgenoten afdoen al
9 het strijdtoneel te kunnen verlatei
vniN?!-18 du'del|ik dat. waar Reagan
rnr! steun aan Gemayel gaf, de
9 zi)n moeten komen van hun politi
P0|itiek was niet onomstreden
door gebrek aan actie. Na zijn r
President Gemayel in 1982,
nprino als de boodschappenji
Hi- J? van Begin, waarmee hij wel re
het tl' een dubbelhartig politiek sue
inn,!^-9 kin9sakkoord van mei
ties vo'el"en' d'e het tot een succes t
DPrcn Jsrael en Syrië als buitenland;
tiidhem I?-Weer9e9even en dat stak.
de eco j^e 9ewe|dsronde van septe
weioetnl Van nu 2i'n er 9edeeltel
te k?nno als gevolg op de militaire
lossme e' de partlt die onmisbas
Fn Van Libanese crisis: Assad
Svno P e' moiTient dat Washingto
ma fn,eraS e'9enliik te laat. De s
verbetero .Relroet zal Amerika's uit
heeft h1i?n i^an' hoe Rea9an het oc
Vr! geleden.
verklei,d® Amerikaanse politieke ver
mihtairenW nog bli dat die vruch
moeten hile en hee,t gekost. Dit
betalen en het lijkt erop dat di
